Η οικογενειοκρατία της Τράπεζας Κύπρου – Από την τοκογλυφία στην Τράπεζα Κύπρου

Της Αλεξίας Καφετζή

Η ανάγκη για τη δημιουργία ενός τραπεζικού συστήματος προέκυψε από την αλλαγή του οθωμανικού δικαίου επί Αγγλοκρατίας. Σύμφωνα με το οθωμανικό δίκαιο ο χρεώστης φυλακιζόταν για τα χρωστούμενα του με αποτέλεσμα οι τοκογλύφοι να ήταν ανήμποροι να οικειοποιηθούν εύκολα γη. Η «ασφαλιστική δικλίδα» που υπήρχε γύρω από τη γη των αγροτών διαφοροποιήθηκε όταν επί Αγγλοκρατίας το βρετανικό σύστημα προνοούσε την κατάσχεση της ιδιοκτησίας για τα καθυστερημένα δάνεια.

Το αποτέλεσμα αυτής της αλλαγής στο σύστημα ήταν η μια εξελικτική πορεία, από τον 18ο αιώνα μέχρι και τις αρχές του 20ου, νομιμοποιήσεις της τοκογλυφίας μέσω της δημιουργίας του τραπεζικού συστήματος, με τις ευλογιές πάντα της εκκλησιάς. Η αστική τάξη της Κύπρου, η οποία προερχόταν από τον περίγυρο της εκκλησιάς, αναπτύχτηκε γύρω από το νοίκιασμα των χώρων αφού λειτουργούσαν των 18ο αι. ως φοροσυλλέκτες και μετέπειτα τον 19ο αι και στις αρχές του 20αι ως τοκογλύφοι.

Η μετάβαση από τους φοροσυλλέκτες στους τοκογλύφους πρόεκυψε από τη διαμάχη που είχε ξεσπάσει μεταξύ των δυο αυτών κατηγοριών για το ποιοι θα είχαν την προτεραιότητα στην κατάσχεση των φόρων- της γης. Για να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα των τοκογλύφων μιας και αριθμητικά ήταν περισσότεροι, με το πρόσχημα της προστασίας των αγροτών, ο Ν. Ρώσσος, μέλος του νομοθετικού συμβούλιου, κατέθεσε νόμο με τον οποίο απέκλειε την κατάσχεση της γης από τους φοροσυλλέκτες, αγνοώντας επιμελώς την οποιαδήποτε αναφορά στην κατάσχεση της γης από τους τοκογλύφους.

Οι Βρετανοί όμως θέλοντας να εξορθολογήσουν το σύστημα των δανείων και των χρεών, ανέπτυξαν τις τοπικές τράπεζες. Οι τοπικές τράπεζες όμως είχαν ως ιδρυτές κυρίως τοκογλύφους. Για τους τοκογλύφους, η δημιουργία τραπεζών ήταν το καλύτερο σύστημα οργάνωσης των δραστηριοτήτων τους συμφώνα με το νέο θεσμικό πλαίσιο που προωθούσαν οι Βρετανοί, δηλαδή χρησιμοποιούσαν το τραπεζικό σύστημα για να νομιμοποιήσουν τη τοκογλυφία τους. Στο νέο αυτό πλαίσιο, δημιουργήθηκε το 1899 το Ταμιευτήριο Λευκωσίας το οποίο μετατράπηκε το 1912 στη σημερινή Τράπεζα Κύπρου. Και κάπως έτσι άρχισε να αναπτύσσεται ένα πανίσχυρο λόμπι συμφερόντων και διαπλοκής, μια πολιτική ελίτ.

Το γενεαλογικό δέντρο της Τράπεζας Κύπρου 
Ο Αντώνης και ο Θεοφάνης Θεοδότου, ανιψιοί και αναστήματα του αρχιεπισκόπου Σωφρόνιου, αποτελούν την απαρχή του γενεαλογικού δέντρου μιας οικογενείας που εδώ και ένα αιώνα διαχειρίζεται τη Τράπεζα Κύπρου. Ο Αντώνης Θεοδότου, γνωστός τοκογλύφος συμφώνα με τις φήμες της εποχής, ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της Τράπεζας Κύπρου, ο «επιφανής» της εποχής υπήρξε από μέλος του νομοθετικού συμβούλιου (1906-1911) μέχρι και Δήμαρχος Λευκωσίας. Ο αδερφός του, Θεοδόσης ήταν από τα ηγετικά στελέχη των αδιάλλακτων εθνικιστών και παρ’ όλες τις εθνικιστικές του πεποιθήσεις διατηρούσε άριστες σχέσεις με τη βρετανική αποικιοκρατία με μεγάλη ταύτιση των οικονομικών και πολιτικών απόψεων του, αλλά και της ντόπιας πολίτικης ελίτ με τους Βρετανούς.

Ο Θεοδόσης είχε νυμφευτεί την Στυλιανή Χ. Σεβέρη και η κόρη των δύο Λούλλα παντρεύτηκε τον Αντώνη Τριανταφυλλίδη, γνωστό μεγαλοδικηγόρο της εποχής, μέλος του Νομοθετικού Συμβούλιου (1930) και στενό φίλο του Κυβερνήτη Στρος. Απόγονοι της Λούλλας Θεοδοσιου και του Αντώνη Τριανταφυλλιδη είναι ο Σόλων Τριανταφυλλιδης, ο οποίος υπήρξε πρόεδρος Διοικητικού Συμβούλιου της Τράπεζας Κύπρου 1988-2005, ο Μιχαλάκης Τριανταφυλλίδης πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου – Γενικός Εισαγγελέας και ο Άντης, μεγαλοδικηγόρος εμπλεκόμενος στο σκάνδαλο Τσοχατζόπουλου. Παιδιά του Μιχαλάκη Τριανταφυλλίδη είναι ο Κρις Τριανταφυλλίδης επίσης μεγαλοδικηγόρος, ηγετικό στέλεχος του ΔΗΣΥ και πρώην πρόεδρος του ΑΠΟΕΛ και η Στέλλα Κυριακίδου, βουλευτής
του ΔΗΣΥ.

Η οικογένεια Τριανταφυλλίδη διεύρυνε το γενεαλογικό της δέντρο και ολοκλήρωσε τη συνεργασία της με το δικηγορικό γραφείο του Χρυσαφίνη όταν ο Κοκής Πολυβίου νυμφεύτηκε την κόρη του Γ. Χρυσαφίνη, αντιπρόεδρου της Τράπεζας Κύπρου από το 1936 και με τη σειρά του ο γιος τους Πόλυς Πολυβίου νυμφεύτηκε την κόρη του Σόλωνα
Τριανταφυλλίδη. Καθιστώντας έτσι τον Χρυσαφίνη και τον Πολυβίου διαχρονικούς δικηγόρους της Τράπεζας Κύπρου. Την περίοδο κατά την οποία ο Πολύς Πολύβιου είχε διπλή ιδιότητα ως μέλος του Διοικητικού συμβούλιου αλλά και δικηγόρος της Τράπεζας Κύπρου ήταν εντονότερο το φαινόμενο της αλληλοκάλυψης των οικογενειών.

Το εάν οδηγηθήκαμε στην οικονομική κρίση στα πλαίσια εξυπηρέτησης των συμφερόντων μιας πολίτικης ελίτ που εξελίχθητε με τη μορφή της οικογενειοκρατίας, δημιουργώντας τους Rothschild και Rockfellers της Κύπρου, εναπόκειται στην αντικειμενική κρίση του καθενός μας.

Αλεξία Καφετζή

19/01/2019 

Πηγή: 24h.com.cy