Tuesday, January 29, 2019

Τι και εάν σκότωναν Ε/Κ, αφού "εκάμαμε τζιαι εμείς"

Του Κώστα Βενιζέλου
Μόνο η ελληνοκυπριακή πλευρά, θα μπορούσε να προσφέρει διευκολύνσεις για να συμμετάσχουν έποικοι και Τουρκοκύπριοι σε εκδηλώσεις μίσους και φανατισμού. Η επίκληση μιας παλαιότερης συμφωνίας για το οδόφραγμα του Λιμνίτη δεν μπορεί να αποτελεί το άλλοθι. Πρόκειται, βέβαια, για μια συμφωνία που δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα, που δεν έχει συζητηθεί στη Βουλή. Τα κόμματα, που έχουν μετατραπεί σε… βαριά βιομηχανία ανακοινώσεων δεν έχουν ζητήσει ποτέ να δουν και να συζητήσουν τη συμφωνία. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα που αφορά στην αποτελεσματικότητα του πολιτικού συστήματος αλλά και την επιδερμικότητα με την οποία προσεγγίζει σοβαρά ζητήματα. 

Επειδή αυτό το πανηγύρι του μίσους στα Κόκκινα γίνεται κάθε χρόνο δεν σημαίνει πως πρέπει να θεωρείται κεκτημένο. Τι γιορτάζουν; Τους βομβαρδισμούς με βόμβες ναπάλμ κατά των Ελληνοκυπρίων. Και ευτυχώς υπάρχει και το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο απαντώντας στη ρητορική μίσους που εξέπεμψαν οι ομιλητές της φιέστας των Κοκκίνων (μεταξύ τους και ο Ακιντζί του «κοινού οράματος»), αναφέρθηκε στη χρήση χημικών από την Τουρκία κατά των Ελληνοκυπρίων. Οι ναπάλμ χρησιμοποιήθηκαν στον εμφύλιο στην Ελλάδα κατά των αριστερών, τις χρησιμοποίησαν οι Τούρκοι το 1964 και το 1974 στην Κύπρο ενώ «αξιοποιήθηκαν» από το «δυτικό μπλοκ» και σε άλλες περιπτώσεις. Η Άγκυρα τον Αύγουστο του 1964 βομβάρδισε στόχους κατά των Ελληνοκυπρίων, κυρίως αμάχων, αλλά το αφήγημα παραμένει πως οι Τουρκοκύπριοι είναι αυτοί που υπέφεραν. Εγκλήματα έχουν γίνει και δεν μπορεί κανείς να κρύβει τα γεγονότα αυτά κάτω από το χαλί. Υπάρχει, όμως, μια μεγάλη διαφορά: Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος με νόμους και θεσμούς και όταν καταγγέλλονται εγκλήματα τα παραπέμπει σε δίκη. Δεν μπορεί μια κοινωνία, ένα κράτος να κουβαλάει και να αισθάνεται ενοχή για εγκλήματα και ανουσιουργήματα ανόητων άτακτων ομάδων ή ατόμων. Η Τουρκία έχει ως κράτος, προβεί σε εγκλήματα. Αυτή είναι μια θεμελιώδεις διαφορά. 

Υπάρχει, λοιπόν, ένας καθωσπρεπισμός στην ελληνική πλευρά στην Κύπρο, που θεωρεί πως «εμείς να τηρούμε τις συμφωνίες για να μην κατηγορηθούμε» ή «πρέπει να δείχνουμε καλή διάθεση». Έχουν όλοι αυτοί που οχυρώνονται πίσω από αυτές τις προσεγγίσεις, φανταστεί ποτέ πώς θα αντιδρούσαν οι Τούρκοι εάν, για παράδειγμα, Ελληνοκύπριοι ζητούσαν διευκολύνσεις για να πραγματοποιήσουν αντικατοχικές εκδηλώσεις στα κατεχόμενα; Η απάντηση αυτονόητη. Υπενθυμίζεται πως για μια απόφαση της Βουλής για δεκάλεπτες αναφορές στις μαθητικές αίθουσες στο ενωτικό δημοψήφισμα του΄50(!) διακόπηκαν οι συνομιλίες και έφταιξε η ε/κ πλευρά. Για πανηγυρισμούς στα Κόκκινα επειδή σκότωναν Ελληνοκύπριους όλα είναι… φυσιολογικά. 

Όλα αυτά γίνονται ανεκτά από μια καθεστηκυία τάξη στην ελληνοκυπριακή πλευρά, που οχυρώνεται πίσω από ένα ιδεολόγημα πως «εκάμαμε τζιαι εμείς». Είναι η λογική του «ένα μας, ένα τους» τελειώσαμε και πάμε μπροστά, η οποία στηρίζεται σε μια τακτική προετοιμασίας του εδάφους για «οδυνηρή λύση». Η λογική της απόλυτης ισοπαλίας στις ευθύνες, στα εγκλήματα. Δεν είναι τυχαίο που μεταξύ των ξένων υπάρχει η γενική και αόριστη και εν πολλοίς ανιστόρητη προσέγγιση πως οι Τουρκοκύπριοι υπέφεραν τη δεκαετία του ’60, πέρασαν δεινά από τους Ελληνοκύπριους ενώ οι Ελληνοκύπριοι «πλήρωσαν» τη δεκαετία του '70 με την εισβολή. 

Η ιδεολογία αυτή, που έχει επιδράσεις σε διάφορες ομάδες στην ελληνοκυπριακή πλευρά, επιχειρεί να πολεμήσει δήθεν τον ε/κ εθνικισμό εξυπηρετώντας τον τουρκικό εθνικισμό, μεγαλοϊδεατισμό. Κοντολογίς, παίζουν το παιχνίδι των τουρκικών επιδιώξεων.
Κώστας Βενιζέλος

Εφημερίδα "Ο Φιλελεύθερος" 
12 Αυγούστου 2017

Μελετήστε, ξανά, Νιχάτ Ερίμ

Του Σάββα Ιακωβίδη 
Η άγνοια του εχθρού ισοδυναμεί με απανωτές ήττες και ταπεινώσεις

Από το 1956, η Τουρκία ακολουθεί έναντι της Κύπρου μια σταθερή, αταλάντευτη πολιτική, με στόχο τον τελικό πλήρη έλεγχό της

Αμετάθετη επιδίωξη της Άγκυρας είναι η κατάλυση και εξαφάνιση της Κυπριακής Δημοκρατίας

Ο πρόσφατος, αδόκητος θάνατος του καθηγητή Νεοκλή Σαρρή, του πλέον εμβριθούς και βαθυστόχαστου μελετητή της τουρκικής πολιτικής, έφερε ξανά στην επιφάνεια τις γνωστές δύο εκθέσεις του Τούρκου καθηγητή και μετέπειτα υπουργού Εξωτερικών της χώρας, Νιχάτ Ερίμ. Οι εκθέσεις αυτές, με ημερ. 24/11/1956 και 22/12/1956, είναι η βίβλος Γενέσεως της τουρκικής εθνικής πολιτικής στο Κυπριακό. Είναι γνωστό, σε όσους μελετούν και αναλύουν την τουρκική πολιτική, ότι έναν και πλέον χρόνο μετά την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, η Άγκυρα θεωρούσε τον αγώνα ως αναμέτρηση μεταξύ της αποικιοκρατικής Βρετανίας και των Ελλήνων της Κύπρου.

Η πονηρή και δόλια βρετανική πολιτική υπέβαλε και παρακίνησε τους Τούρκους να εμπλακούν. Ο τότε Τούρκος πρωθυπουργός, Αντνάν Μεντερές, κάλεσε τον καθηγητή Ερίμ, παρόλο που ανήκε στα σημαντικότερα στελέχη του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος, να συμβουλεύσει την κυβέρνηση πάνω στον χειρισμό του Κυπριακού.

‘Όπως ο Ερίμ γράφει και ο Νεοκλής Σαρρής κατέγραψε στο βιβλίο του «Η άλλη πλευρά», η κατεύθυνση που ο Μεντερές τού έδωσε ήταν η εξής:

«1.- Οι Άγγλοι να παραμείνουν στην Κύπρο

2.- Αν πρόκειται να φύγουν, η νήσος να μας αποδοθεί.

3-. Αν τούτο δεν είναι δυνατόν, να διχοτομηθεί.

4.- ''Αυτοδιοίκηση''

5.- Η μορφή που δεν επιθυμούμε διόλου: Η απόδοση της Μεγαλονήσου στην Ελλάδα».

Ο Ερίμ επισημαίνει και στις δύο εκθέσεις του ότι «έχουν εξεταστεί σε βάθος από της σκοπιάς των πολιτικών αναγκών του πρωθυπουργού, το κυπριακό πρόβλημα αλλά και τα δικαιώματα της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων. Όλα από της πλευράς των συμφερόντων μας». Και αυτά τα «δικαιώματα», κατά τον Ερίμ, είναι «γεωγραφικά, ιστορικά και στρατηγικά».

Διχοτόμηση και οντότητες

Για να αντιληφθεί κανείς τη διαχρονικότητα της τουρκικής πολιτικής, πρέπει να μελετήσει σε βάθος και προσεκτικά τις δύο εκθέσεις Ερίμ. Σε αυτές αναφέρεται ότι αφού η αυτοδιοίκηση δεν θα λειτουργούσε και η Κύπρος δεν θα ενωνόταν ούτε με την Ελλάδα ούτε με την Τουρκία, ο Ερίμ προτείνει τη «μέση λύση της διχοτόμησης της Κύπρου». «Η ιδέα της διχοτομήσεως έχει συζητηθεί», γράφει, «και μελετήθηκε σε ορισμένες μυστικές, επίσημες και ανεπίσημες διαπραγματεύσεις μεταξύ της Τουρκίας, της Ελλάδας, της Αγγλίας και της Αμερικής (…). Απ’ ό,τι πληροφορούμαι εκ της μελέτης των φακέλων, η Ελλάδα σκέπτεται να εγκαταλείψει στην Τουρκία έναν στενό διάδρομο στα βόρεια της νήσου (…). Ο αξιότιμος πρωθυπουργός (Μεντερές) ανέφερε ότι είναι της ιδέας να αιτήσωμεν την διχοτόμηση εξ ημισείας.

»Η διχοτόμηση της Κύπρου, κατά βάση, μεταξύ της Ελλάδος και της Τουρκίας, ίσως και με την παραχώρηση στην Αγγλία μιας περιοχής για στρατιωτικές βάσεις σημαίνει την εφαρμογή της αρχής της αυτοδιαθέσεως (…). Στην Κύπρο ζουν η μια εντός της άλλης δύο διαφορετικές κοινότητες, δύο διαφορετικές ολότητες, δύο ενότητες (entite). Όταν θα γίνει μια κανονική διχοτόμηση, εκάστη των δύο αυτών διακεκριμένων κοινοτήτων πιθανότατα θα προτιμήσει την κυριαρχία του κράτους το οποίο θεωρεί σαν Μητέρα-πατρίδα της».

Από το 1956 οι Τούρκοι σχεδίαζαν τη δημογραφική αλλοίωση της νήσου

Πώς ο Ερίμ αντιλαμβανόταν την αρχή της αυτοδιαθέσεως; Γράφει στην πρώτη έκθεσή του προς τον Μεντερές και ας προσεχθούν πολύ οι όροι και η φρασεολογία που χρησιμοποιεί: «Η αρχή της αυτοδιαθέσεως θα εφαρμοστεί διά της συγκεντρώσεως όλων των Ελλήνων στην ίδια περιοχή, που θα εξασφαλιστεί η διαβίωσή των κάτω από μια διοίκηση της αρεσκείας των. Είναι αναπόφευκτη μια ανταλλαγή πληθυσμών (…). Δεν αποτελεί άσκοπη ταλαιπωρία η μετακίνηση μιας μερίδας ανθρώπων προς τον σκοπό της μη καταπατήσεως του δικαιώματος της αυτοδιαθέσεως της τουρκικής κοινότητας, σήμερα ευρισκομένης σε μειοψηφία, της παροχής δυνατοτήτων προς προάσπιση της ασφάλειας της Τουρκίας και της εξαφανίσεως της σοβούσης κρίσεως.

»Η υποστήριξη της ιδέας περί διχοτομήσεως της Κύπρου συντελείται με τη νομική και ανθρωπιστική αρχή της αυτοδιαθέσεως. Η πολιτική σκοπιμότητα, που ενισχύει το σχέδιο αυτό, είναι η ανάγκη να βρίσκεται η στρατιωτική ισχύς της νήσου σε στιβαρά και ανώτερα χέρια, προς προάσπιση των συμφερόντων και της ασφάλειας της Τουρκίας, του Συμφώνου της Βαγδάτης και του ΝΑΤΟ. Λαμβάνοντας υπόψη μας την πιθανότητα της αποδοχής της προτάσεως περί διχοτομήσεως της Κύπρου, θα πρέπει από τούδε η Τουρκία να καθορίσει μέσω των αρμοδίων υπηρεσιακών παραγόντων, λαμβάνουσα υπόψη της τα στρατιωτικά, οικονομικά συμφέροντά της και τα συμφέροντα του τουρκικού πληθυσμού της Κύπρου, ποια μορφή διχοτομήσεως θα είναι προσφορότερη γι’ αυτήν».

Στη συνέχεια η έκθεση Ερίμ αναφέρεται στο σχέδιο συντάγματος που ετοίμασε ο λόρδος Ράντκλιφ και ανακοινώθηκε στις 13 Νοεμβρίου 1956. Προνοούσε και για αυτοκυβέρνηση. Ας προσεχθούν ιδιαίτερα τι σημειώνει ο Ερίμ: «Στο καθεστώς της αυτοδιαθέσεως πρέπει να εμμείνουμε για την ελεύθερη παλιννόστηση των Τούρκων από το εξωτερικό προς την Κύπρο - τούτο βεβαίως θα αναγνωριστεί και στους Έλληνες. Εάν κατά την εξέταση του ζητήματος διαπιστωθεί ότι η παροχή του δικαιώματος θα αυξήσει περισσότερο τον τουρκικό από τον ελληνικό πληθυσμό της Κύπρου, θα πρέπει να γίνεται εμμονή στο αίτημα». Και προσθέτει τα εξής σημαντικά: «Η περίπτωση που ουδέποτε θα δεχθεί η Τουρκία είναι η διάνοιξη της οδού για την προσάρτηση της νήσου στην Ελλάδα, υπό το πρόσχημα της παροχής στους κατοίκους του δικαιώματος της αυτοδιαθέσεως.

»Δεν υπάρχει ένας διεθνής κανόνας θετικού δικαίου, ο οποίος να επιτάσσει την οπωσδήποτε εγκατάλειψη της τύχης της νήσου στη βούληση των Ελλήνων, οι οποίοι σήμερον αποτελούν την πλειοψηφία». Ο Ερίμ αναφέρεται υποτιμητικά στη «ρωμέικη κοινότητα», «η οποία για την ώρα είναι σε πλειοψηφία». Στη συνέχεια αναλύει τι σημαίνει στο Διεθνές Δίκαιο η λέξη «λαός» και ισχυρίζεται ότι «ο τουρκικός πληθυσμός της νήσου (people) αποτελεί μια διαφορετική οντότητα από τον ελληνικό πληθυσμό (people), μια διαφορετική συνολική οντότητα (entite)».

Περιστασιακή πλειοψηφία

Η πρώτη έκθεση Ερίμ δημιούργησε αίσθηση στην κυβέρνηση Μεντερές. Όπως o Νεοκλής Σαρρής σημειώνει στο βιβλίο του, «εκείνο που έχει σημασία είναι η διαπίστωση ότι η κινητήρια πρόθεση των Τούρκων ξεκινά από την αλλοίωση του εθνολογικού χαρακτήρα της Κύπρου. Η ελληνική πλειοψηφία για την Τουρκία είναι μια ευκαιριακή συγκυρία που πρέπει να ανατραπεί. Αυτός είναι ο στόχος. Η μη προσάρτηση της Κύπρου στην Ελλάδα απορρίπτεται κυρίως γιατί διασφαλίζει την πληθυσμιακή υπεροχή της πλειοψηφίας, ενώ είναι δεκτή οποιαδήποτε άλλη λύση που θα εξοβελίσει ή θα ανατρέψει την προεξάρχουσα θέση του γηγενούς πληθυσμού».

Ο Ερίμ στη δεύτερη έκθεσή του επιμένει (θυμίζουμε, το 1956) ότι «η σημερινή (πληθυσμιακή) αναλογία δεν είναι αιώνια κι έτσι δεν μπορούμε να προτάξουμε κανένα λογικό αίτιο ως προς τον υπολογισμό της αναλογίας αυτής σαν αναλλοίωτης και αιώνιας». Ο Ερίμ επιμένει ακόμα να συγκρίνει τις 380.000 των Ελλήνων με τις 100 χιλιάδες των Τ/κυπρίων, αλλά και με τα 25 εκ. της Τουρκίας. Αυτή η σύγκριση επαναλήφθηκε το 2009 από τον Τούρκο πρωθυπουργό Ερντογάν, όταν, απευθυνόμενος προς την ΕΕ, είπε ωμά και αλαζονικά: «Δεν μπορείτε να συγκρίνετε τις 700 χιλιάδες των Ε/κυπρίων με τα 70 εκ. των Τούρκων».

Προσάρτηση ή διχοτόμηση

Από το 1956 οι Τούρκοι σχεδίασαν την αλλαγή του δημογραφικού χαρακτήρα της Κύπρου, τον εποικισμό, την επανεγκατάσταση Τ/κ, τις μετακινήσεις πληθυσμών, τις αμιγείς περιοχές, την ισότιμη αντιπροσώπευση των δύο κοινοτήτων. Από τότε ο Ερίμ είχε χρησιμοποιήσει τους όρους «κοινότητες, οντότητες, ολότητες» και, φυσικά, τον όρο «λαοί», εννοώντας ξεκάθαρα ε/κ και τ/κ λαό. Επίσης είχε θέσει θέμα ιδιοκτησίας. Όλες αυτές οι θέσεις έχουν… ηλικία σχεδόν 60 χρόνων, πράγμα που καταδεικνύει τη διαχρονικότητα αλλά και την αδιστακτότητα της Τουρκίας στους στόχους της εναντίον της Κύπρου.

Μόνιμος και σταθερός στόχος της Άγκυρας ήταν πάντοτε η προσάρτηση της Κύπρου. Πρώτο στάδιο ήταν η διχοτόμηση. Μετά το πραξικόπημα, όμως, την επακολουθήσασα τουρκική εισβολή και την κατοχή του 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο αναβαθμισμένος στόχος της Τουρκίας είναι ο πλήρης έλεγχος της νήσου. Με ή χωρίς την υπογραφή μας. Οι δύο εκθέσεις Ερίμ επιβεβαιώνουν αυτόν τον διαχρονικό στόχο της κατοχικής δύναμης. Υπάρχει ένα μέγιστο εμπόδιο, εκτός άλλων: Η διεθνής νομιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Γι’ αυτό και αμετάθετη επιδίωξη της Άγκυρας είναι η κατάλυση και εξαφάνισή της ως υποκείμενο του διεθνούς και κοινοτικού δικαίου. 

Το θράσος της επιβεβαιώθηκε με τις τελευταίες υλακές του Γκιουλ, που καθύβρισε την ΕΕ ως «άθλια» και την Κυπριακή Δημοκρατία ως «μισή χώρα», παραβλέποντας, ο άθλιος, ότι η χώρα του κατέχει την άλλη μισή. Οι χειριζόμενοι τις τύχες της Κύπρου οφείλουν, έστω και τώρα, να μελετήσουν τις εκθέσεις Ερίμ. Για να γνωρίζουν τις επιδιώξεις των εχθρών μας. Για να μην υποστούμε άλλες ήττες και εδαφικούς ακρωτηριασμούς.
Σάββας Ιακωβίδη

Monday, January 28, 2019

Ο Μ. Αλέξανδρος, ο Αριστοτέλης, η ντροπή και η οργή…

Του Γιώργου Καλλινίκου
Καταχείμωνο. Η Θεσσαλονίκη χιονισμένη. Ο ουρανός της πόλης δεν θύμιζε τίποτα από το σύνηθες υπέροχο γαλανό του. Κατάμαυρος. Τα σύννεφα βαριά και αγριεμένα. Προκαλούσαν δέος. Η φύση προϊδέαζε για τα φοβερό μαντάτο. Το μαύρο μεταφερόταν και σε ολάκερη την πόλη. Την πλάκωνε. Όπως πλακώνει την ψυχή του ανθρώπου ο θάνατος. Ο άνεμος θυελλώδης, παρέσυρε ό,τι έβρισκε στο πέρασμά του. Προμήνυε κι αυτός την θύελλα που θα ακολουθούσε.

Το τσουχτερό κρύο και η διαφαινόμενη θύελλα, ώθησαν τους ανθρώπους να μπουν στα σπίτια τους. Ή να γεμίσουν τις καφετερίες στον παραλιακό δρόμο της πόλης. Οι δρόμοι της μακεδονικής πρωτεύουσας ήταν αδειανοί. Υπήρχαν, ωστόσο, πολλά σημάδια έντονης κινητικότητας τις προηγούμενες μέρες. Σημάδια μεγάλης συνάθροισης κόσμου. Φαινόταν από τις ξεχασμένες ομπρέλες σε αρκετά σημεία. Από τα σκουπίδια, που αφέθηκαν όπου έβρισκαν και δεν είχαν προλάβει να μαζέψουν οι οδοκαθαριστές. Κυρίως, όμως, έβγαζαν μάτι οι πολλές μικρές σημαιούλες. Αφημένες σε κάθε γωνιά, σε κάθε δρομάκι. Εξόφθαλμη ένδειξη ότι είχε προηγηθεί κάποια μαζική εκδήλωση. Με έντονο εθνικό χρώμα και χαρακτήρα.

Ξαφνικά, καθώς περπατούσα στον χιονισμένο δρόμο, ένα φοβερό βουητό με ανάγκασε να μείνω στήλη άλατος. Νόμισα πως ήταν μια ακαριαία αύξηση της ταχύτητας του ανέμου, που θα τον μετέτρεπε σε τυφώνα. Ωστόσο, ήταν κάτι άλλο. Το εκκωφαντικό βουητό το δημιουργούσε η ταυτόχρονη κραυγή χιλιάδων ανθρώπων. Αυτών, που είχαν μπει για να προφυλαχτούν από την θύελλα, σε σπίτια και καφετερίες. Πλησίασα στην πλησιέστερη καφετερία.

Μετά από το διαπεραστικό «ααααααααααα», πλέον είχαν αρχίσει να συζητάνε. «Οι αθεόφοβοι το ψήφισαν», μονολογούσε ο ένας. «Ξεφτίλες πολιτικοί, δεν ντρέπεστε», έλεγε ο άλλος. «Θα σας κάψει ο Θεός», πρόσθετε μια ηλικιωμένη κυρία. «153 νάνοι αγνόησαν τον λαό. Μας έγραψαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους. Δεν μας ρώτησαν και έκαναν ό,τι τους πρόσταξαν οι ξένοι εμπόροι», έλεγε με οργή ένας άλλος.

Όταν κατάλαβα τη σοβαρότητα του θέματος, ανέβασα τον γιακά του παλτού μου και προχώρησα. Την ίδια στιγμή, που το διαπεραστικό βουητό των οργισμένων ανθρώπων έσχιζε την ατμόσφαιρα, ένας εκκωφαντικός κεραυνός το συνόδευε. Όπως τα κρουστά όργανα συνοδεύουν τα έγχορδα σε μια συμφωνική ορχήστρα. Η φύση μοιραζόταν την οργή και την μήνιν των ανθρώπων.

Ακολουθώντας τον παραλιακό δρόμο, έφτασα στον Λευκό Πύργο. Κάθε άλλο παρά λευκός ήταν βεβαίως. Το κατάμαυρο από τα οργισμένα σύννεφα αντανακλούσαν πάνω του. Λες και τον είχαν βάψει μαύρο, προετοιμάζοντας τον για κηδεία. Έξω από τον πύργο, είδα δύο ανθρώπους. Έναν ηλικιωμένο γενειοφόρο. Κι έναν σφριγηλό νέο. Εμφανώς οργισμένος ο νέος και εξόφθαλμα απογοητευμένος ο ηλικιωμένος. Ο νέος στριφογύριζε και μιλούσε για ντροπή. Κτυπούσε το χέρι στον τοίχο του πύργου και κραύγαζε: «Πώς τόλμησαν; Είναι δυνατόν να ξεγράφουν με τέτοιο ξεδιάντροπο τρόπο την Μακεδονία και το αίμα που χύθηκε γι’ αυτήν;».

Ο ηλικιωμένος ήταν πιο ψύχραιμος. Ασυγκρίτως, πιο απογοητευμένος όμως. Συνήθως, έτσι γίνεται. Οι νέοι οργίζονται. Οι ηλικιωμένοι αναλύουν τα αιτιατά της οργής και μετατρέπουν τον θυμό σε απογοήτευση. Ο ηλικιωμένος προσπάθησε να συγκρατήσει την οργή του νέου. «Ψύχραιμα. Δεν είναι ώρα για να επικρατήσει εθνικός διχασμός», του είπε. «Μα δεν κατανοούν τους κινδύνους; Δέχονται με τέτοιο εξευτελιστικό τρόπο μια συμφωνία, που επιτρέπει σε μια κατά φαντασία εθνική οντότητα να διατηρεί ιθαγένεια και γλώσσα μακεδονική;», φώναξε ξανά ο νέος. «Υποτίθεται ότι με την συμφωνία αυτή θα διαγράψουν τα στοιχεία του αλυτρωτισμού, που τους διέκριναν. Πώς, όμως, ενώ συμφώνησαν στην ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» θα αναγράφεται ιθαγένεια μακεδονική –όχι βορειομακεδονική- και γλώσσα μακεδονική –όχι βορειομακεδονική- είναι για να απορεί ο καθένας», πρόσθεσε ο ηλικιωμένος.

Έχοντας πλησιάσει αρκετά, τόλμησα να τους ρωτήσω: «Γιατί θεωρείτε επικίνδυνο αυτό το πράγμα;». «Γιατί Μακεδονία μια υπάρχει και είναι ελληνική», μου απάντησε με ακράτητο θυμό ο νέος. «Δάσκαλε μου, εξήγα του», είπε στον ηλικιωμένο. Όντως, μου εξήγησε. «Διότι με αυτήν την συμφωνία ανοίγεται ένα πολύ επικίνδυνο παράθυρο, κύριε. Ο υπόλοιπος κόσμος σύντομα θα διαγράψει τον όρο «Βόρεια» και θα κρατήσει την Μακεδονία. Το χειρότερο, όμως, είναι ότι έχοντας πλέον με την υπογραφή των Ελλήνων σφραγιστεί ότι έχουν ιθαγένεια και γλώσσα μακεδονική, στο μέλλον το παράθυρο αυτό μπορεί να αποδεικτεί άκρως επικίνδυνο».

«Γιατί», επέμεινα. «Διότι ουδείς γνωρίζει ποιες συνθήκες θα υπάρχουν στην περιοχή. Ποιοι θα είναι οι ισχυροί. Τι βλέψεις θα έχουν. Πώς μπορεί να χρησιμοποιήσουν το κράτος αυτό με τη νέα ονομασία. Ούτε και ποιοι θα είναι οι ηγέτες και πόσο επικίνδυνοι μπορεί να είναι. Όταν αφήνεις ανοικτά παράθυρα, όποιος χαρακτηρίζεται από αλυτρωτικές τάσεις, μπορεί να το εκμεταλλευτεί. Η ιστορία έχει αποδείξει πλειστάκις στο παρελθόν ότι από τέτοια παράθυρα γεννιούνται συγκρούσεις έως και πόλεμοι. Επομένως, οι ηγέτες οφείλουν να τα κλείνουν για να διασφαλίζουν τα εθνικά συμφέροντα για όλες τις επόμενες γενιές», μου εξήγησε.

«Υπάρχει και κάτι ακόμη», συνέχισε. «Είναι δυνατόν, στην χώρα που γέννησε την δημοκρατία, να αποφασίζουν για ένα τόσο σοβαρό εθνικό θέμα μια χούφτα πολιτικοί; Και να μην ζητούν από τον λαό να πάρει θέση; Αυτό είναι εγκληματικό». «Αν ζούσαν ο Σόλωνας και ο Κλεισθένης, θα είχαν αυτοκτονήσει», εξερράγη και πάλι ο νέος.

Είχα καταλάβει πώς αντιμετώπιζαν το πρόβλημα. Τους ευχαρίστησα. Τους είπα ότι είμαι Κύπριος και τους ρώτησα: «Πώς σας λένε;». Ο ηλικιωμένος απάντησε ευγενικά: «Αριστοτέλης». Ο νέος περιορίστηκε να μου πει: «Προσέχετε στο νησί της Αφροδίτης, μετά την «Βόρεια Μακεδονία», μην βρείτε μπροστά σας και την «Βόρεια Κύπρο»…». Και έφυγε με γοργό βήμα.
Γύρισα κι εγώ και προχώρησα. Λίγα μέτρα πιο κάτω, όμως, σταμάτησα. Στο γνωστό άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Έμεινα άναυδος. Ήταν μόνο το άλογο στο άγαλμα. Ο Μ. Αλέξανδρος είχε φύγει…
Γιώργος Καλλινίκου
Facebook
"Ο Φιλελεύθερος", 
27 Ιανουαρίου, 2019  

Σηκώνει τσουνάμι διεκδικήσεων η «Γαλάζια Πατρίδα»

Γράφει ο Δρ Γιάννος Χαραλαμπίδης
Ξεκινά από το Αιγαίο, φτάνει ως την Κρήτη, το Καστελόριζο και την Κύπρο, ξεπερνώντας τα σύνορα της τουρκικής λίμνης.

· Βασικές κινήσεις για ενίσχυση ΕΦ
· Πώς θα εμποδιστεί η Τουρκία να φτάσει στα άκρα

Μέχρι πρότινος είχαμε την τουρκική θάλασσα, από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα. Τώρα, ενόψει του 2023, δηλαδή των 100 χρόνων από την εγκαθίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας του Κεμάλ Ατατούρκ, ο Ταγίπ Ερντογάν θέλει να παρουσιάσει στον λαό του κάτι πιο εντυπωσιακό, για να γίνει αυτός ο νέος πατέρας των Τούρκων. Τη «Γαλάζια Πατρίδα». Να γίνει η χώρα του θαλασσοκράτειρα.

Κυριαρχία στη θάλασσα
Ήδη, o Ερντογάν έχει αλλάξει το πολιτειακό σύστημα από Κοινοβουλευτική σε Προεδρική Δημοκρατία, για να γίνει Σουλτάνος και εμπεδώνει ένα ιδιόμορφο ισλαμικό καθεστώς, που θέλει να κυριαρχήσει στην περιοχή μας, στον μουσουλμανικό κόσμο, αλλά και την ΕΕ, εάν οι εταίροι το επιτρέψουν. Μέσα σε αυτήν τη στρατηγική λογική, η υπό τουρκική διεκδίκηση θάλασσα διευρύνεται και ονομάζεται «Γαλάζια Πατρίδα», περιλαμβάνοντας κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και της Ελλάδας. Κυριαρχία, δηλαδή, της Τουρκίας στον θαλάσσιο χώρο που καλύπτει μεγάλο τμήμα του Αιγαίου, φτάνει ώς την Κρήτη και από εκεί προς τα πάνω, στρέφεται προς το Καστελόριζο και κατευθύνεται προς την Κύπρο και την Ανατολική Μεσόγειο. Η συγκεκριμένη τουρκική στρατηγική είχε αναλυθεί από αυτές τις στήλες προ μηνών. Παρουσιάσαμε στοιχεία. Και στρατιωτικά και πολιτικά, καθώς και διπλωματικές επιλογές. Και θα συνεχίσουμε. Οι χάρτες, που δημοσιεύουμε σήμερα, δείχνουν το τσουνάμι τουρκικών διεκδικήσεων που σηκώνει η «Γαλάζια Πατρίδα».

Αλωνίζουν στην ΑΟΖ
Οι Τούρκοι θέλουν να καταστούν περιφερειακή δύναμη και να κυριαρχήσουν στη θάλασσα. Για να γίνει κάτι τέτοιο, εκτός των χερσαίων, επιβάλλεται η κυριαρχία και στον αέρα. Αυτήν ακριβώς τη στιγμή η Άγκυρα έχει θέσει το σχέδιό της σε εφαρμογή. Και γινόμαστε συγκεκριμένοι:

1. Ενώ οι αμυντικοί προϋπολογισμοί της Κύπρου και της Ελλάδας μειώνονται, της Τουρκίας αυξάνονται, και η πολεμική της βιομηχανία αναπτύσσεται, που σημαίνει εισαγωγή τεχνολογίας και μείωση κόστους παραγωγής, καθώς και μεγαλύτερη αυτάρκεια. Η Τουρκία μπορεί να ναυπηγεί δικά της πολεμικά πλοία και έχει ήδη βάλει πλώρη για την κατασκευή μικρού αεροπλανοφόρου. Φτιάχνει τα δικά της αυτοκινούμενα πυροβόλα των 155, τα οποία έχει στείλει και στην Κύπρο, ενώ ταυτοχρόνως δύναται να βγάζει στην παραγωγή άρματα μάχης με γερμανικές μηχανές «Λέοπαρτ». Έχει Βάσεις στο Κατάρ και στη Σομαλία και οικοδομεί ένα δίκτυο που φτάνει στην πίσω πλάτη της Ελλάδας, στην Αλβανία.

2. Ενώ στην Αθήνα, εντός της Βουλής, διεξήγετο η συζήτηση για το Σκοπιανό, η Τουρκία αλώνιζε τη θαλάσσια περιοχή από το Αιγαίο ώς το Καστελόριζο και την Κύπρο. Μόλις την περασμένη Πέμπτη η τουρκική πολεμική αεροπορία και το ναυτικό διενεργούσαν ανενόχλητα ασκήσεις πλησίον του Καστελορίζου και στα κυπριακά οικόπεδα 1, 2, 7, 9, 11, 13 και σε ολόκληρο το 8, στον Ερατοσθένη! Ο Ερατοσθένης ήταν στο στόχαστρο των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων και την περασμένη εβδομάδα και προφανώς θα είναι και στο επόμενο διάστημα, ενώ το «Μπαρμπαρός», τις προηγούμενες μέρες, κινείτο εντός του οικοπέδου 4 και προς την περιοχή όπου συνορεύουν οι ΑΟΖ Κύπρου και Αιγύπτου και η οιονεί ελληνική. Η τελευταία τουρκική ΝAVTEX, που εκδόθηκε την περασμένη Πέμπτη, καλύπτει τα οικόπεδα 1, 8, 9 και 12 και έκταση 3.598 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Τουρκικό μήνυμα και συμμαχίες
Το μήνυμα απευθύνεται προς τη διεθνή κοινότητα και τις εταιρείες που δρουν στην Κύπρο για την πραγματοποίηση ερευνών εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Ποιο είναι το μήνυμα; Ότι στην περιοχή κουμάντο κάνει η Άγκυρα και ότι θα πρέπει να προσέχουν. Το τελευταίο αυτό διάστημα η τουρκική διπλωματική γλώσσα της Άγκυρας απευθύνεται προς τις εταιρείες που δρουν για λογαριασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και τους καλεί να μην προσχωρήσουν με τη Λευκωσία, αλλά να λάβουν υπόψη τι λέει η Τουρκία, η οποία αμφισβητεί την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και κατ’ επέκτασιν την ΑΟΖ της. Στα ανωτέρω προστίθεται η επερχόμενη άσκηση με τον κωδικό «Γαλάζια Πατρίδα». Τα όρια στα οποία θα εξελιχθεί η άσκηση δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη. Σε αυτήν θα συμμετάσχουν και χερσαίες και θαλάσσιες και εναέριες δυνάμεις. Για την Άγκυρα, ο έλεγχος μιας περιοχής δεν είναι συναφής με ό,τι το διεθνές δίκαιο καθορίζει, αλλά η τουρκική ισχύς των όπλων. Εφόσον η Κυπριακή Δημοκρατία δεν διαθέτει αξιόπιστη αποτροπή, ορθώς διατυπώνει τη θέση ότι δεν πρέπει η Τουρκία να μας παρασύρει σε μια πολιτική κλίματος έντασης. 


Από την άλλη, όμως, όταν θέλεις να έχεις στρατηγική και να αποφεύγεις τα χειρότερα, οφείλεις να λαμβάνεις υπόψη το χειρότερο σενάριο. Και να οικοδομείς αποτροπή. Κρίσιμο χρονικό σημείο για το χειρότερο σενάριο θα είναι η περίοδος της εκμετάλλευσης και λίγο πριν από αυτήν. Εάν η Άγκυρα χάνει το παιχνίδι, θα προχωρήσει σε προκλήσεις και κρίσεις, εκτός και αν γνωρίζει ότι το κόστος θα είναι μεγαλύτερο από το όφελος και αν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ θα είναι απέναντί της. Στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ μπορεί να προστεθεί η ΕΕ. Η πηγή της τουρκικής επεκτατικής πολιτικής είναι ο μεγαλοϊδεατισμός της Άγκυρας, ο οποίος σήμερα τροφοδοτείται από τη φιλοδοξία ελέγχου και εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου, που δεν της ανήκει.
Δέσιμο συμφερόντων
Προσοχή: Το φυσικό αέριο μπορεί να καταστεί η αχίλλειος πτέρνα της Άγκυρας, υπό την έννοια ότι αναγκάζει όσους τελούν υπό τουρκική απειλή να συνασπίζονται για την εξυπηρέτηση των δικών τους ενεργειακών συμφερόντων με ασφάλεια. Υπό αυτές τις συνθήκες, δημιουργούνται συνθήκες οικονομικής, ενεργειακής και στρατιωτικής αποτροπής, με άξονα την κατασκευή του EastMed ή και του τερματικού στην Κύπρο. Τα συμφέροντα αυτά, που συγκλίνουν με εκείνα του Ισραήλ και των ΗΠΑ, θα πρέπει να δεθούν τώρα με την προοπτική να αποδώσουν στο βάθος χρόνου και να εμπλέξουν και άλλες χώρες.

Εθνική Φρουρά και Αποτροπή
Στην Κύπρο υπάρχει η λανθασμένη κουλτούρα ότι οι δαπάνες για την άμυνα είναι πεταμένα λεφτά. Η θεωρεί αυτή θα μπορεί να έχει βάση, εάν διαθέτει κάποιος μια Εθνική Φρουρά, η οποία είναι για το θεαθήναι. Δεν ήμασταν πότε θιασώτες της αντίληψης αυτής. Εμείς υποστηρίζουμε ότι οι δαπάνες για την άμυνα είναι επένδυση όταν συντρέχουν μια σειρά μεταβλητών, όπως είναι οι εξής:

1. Υπάρχει όραμα και στόχος για τη δημιουργία αξιόπιστης αποτροπής. 

2. Η εκμετάλλευση της γεωπολιτικής θέσης της Κύπρου και η παροχή διευκολύνσεων σε λιμάνια και αεροδρόμια προς εκείνους με τους οποίους η Κύπρος θα συνάψει αμυντικές στρατηγικές συμμαχίες. 

3. Η δημιουργία νέων θεσμών, όπως το Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Ανάπτυξης της Εθνικής Φρουράς, για να μπορεί να συμμετάσχει σε ευρωπαϊκά προγράμματα και σε συμπαραγωγές. 

4. Η αναδιάρθρωση της Εθνικής Φρουράς και η κάλυψη των υφιστάμενων κενών με τη συνδρομή της τεχνολογίας και της επιστράτευσης.

5. Προώθηση της πολιτικής για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Εάν η Άγκυρα πει όχι, θα αποδειχθεί ότι δεν θέλει λύση των προβλημάτων και του Κυπριακού στη λογική του αμοιβαίου οφέλους, αλλά της πλήρους γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής υποταγής της Κύπρου στην Τουρκία, η οποία θα συνεχίσει να εισπράττει, μέσω ημών, τα οφέλη που θα προκύπτουν από τη συμμαχία. Εάν η Τουρκία πει όχι, αυτή θα είναι υποχρεωμένη να εξηγήσει γιατί δεν επιλύονται τα προβλήματα μεταξύ ΕΕ και ΝΑΤΟ, λόγω του άλυτου κυπριακού ζητήματος. 


Ο ισχυρισμός ότι θα χαλάσουν οι σχέσεις μας με την Ρωσία έχει λογική, αλλά και απάντηση. Και η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά η Μόσχα βρίσκει μια χαρά τους τρόπους να συνεργάζεται μαζί της. Η ίδια η Ρωσία επέλεξε να μην παίξει με το παιχνίδι της ενέργειας στον χώρο της Κύπρου, διότι επέλεξε να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της, πολύ περισσότερο μέσω Τουρκίας, παρά μέσω ημών. Υπάρχει και κάτι άλλο: Στην παρούσα φάση πρέπει να ενισχύσουμε τις σχέσεις με τις ΗΠΑ σε διαφορά επίπεδα, προτού βελτιωθούν οι σχέσεις των Αμερικανών με την Τουρκία.

Στα ανωτέρω προσθέτουμε και το εξής: Μια από τις κύριες ευθύνες του κράτους είναι η εξωτερική και εσωτερική ασφάλεια. Εσωτερικά με την Αστυνομία και εξωτερικά με τις ένοπλες δυνάμεις. Χωρίς ένοπλες δυνάμεις, δεν υπάρχει κυριαρχία, δεν μπορεί να ασκηθεί αποτελεσματικά και το βλέπουμε καθημερινά εντός της ΑΟΖ μας. Βεβαίως, μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι η Κύπρος είναι μικρό κράτος και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να τα βάλει με την Τουρκία. Ορθό. Γι’ αυτό και πρέπει να προχωρεί σε συμμαχίες επί τη βάσει σύγκλισης συμφερόντων. Και αυτό επαληθεύτηκε με όσα συμβαίνουν στην ΑΟΖ. Χωρίς τη στήριξη των ΗΠΑ, δεν θα γίνονταν έρευνες ούτε στο οικόπεδο 12, ούτε το 10.
Στρατηγική Συμμαχία
Απλά λέμε ότι θα πρέπει, τώρα, η συγκυρία να εξελιχθεί σε στρατηγική συνεργασία, για να αποτρέψουμε τις αρνητικές εξελίξεις, δημιουργώντας, ταυτοχρόνως, θετικές. Κλειδί των συμφερόντων είναι η ενέργεια, την οποία έχει ανάγκη η Ευρώπη. Όταν άλλοι προ ετών υποστήριζαν τον αγωγό προς Τουρκία ως τη μόνη επιλογή και εμφάνιζαν τον EastMed ως δαπανηρό και ασύμφορο, εμείς επιμέναμε είτε στο τερματικό είτε στον EastMed. Και επιμέναμε, διότι αυτό επιβαλλόταν από τις στρατηγικές μεταβλητές, οι οποίες, όταν χρησιμοποιούνται ορθά, απαντούν στα ερωτήματα, κατά πόσον εξυπηρετούνται ή όχι τα εθνικά μας συμφέροντα και κατά πόσον δημιουργούνται οικονομικές και στρατιωτικές συνθήκες αποτροπής με την εμπλοκή της ΕΕ, χώρες της οποίας θα επενδύσουν στο όλο έργο, αφού αυτοί θα τροφοδοτούνται με φυσικό αέριο. Εάν η στρατηγική αυτή υλοποιηθεί σήμερα, τότε:

Α. Δεν θα είναι εύκολο να γίνει εκείνο που επιδιώκει η Τουρκία. Και για το οποίο φωνάζει. Με άλλα λόγια, δεν θα αφεθούν οι εταιρείες που πραγματοποιούν έρευνες εντός της κυπριακής ΑΟΖ να έρθουν και να μας πουν ότι, εάν δεν ακούσουμε τι λέει η Άγκυρα, δεν θα γίνει εκμετάλλευση. Η τουρκική πολιτική θα αποτραπεί, εάν ο EastMed κατασκευαστεί με ξένα κεφάλαια. Υπό αυτές τις συνθήκες, τα συμφέροντα και τα κέρδη των εταιρειών, οι επενδύσεις ευρωπαϊκών και αμερικανικών ή ακόμη και ισραηλινών εταιρειών θα συνθέσουν μιαν αποτρεπτική στρατηγική.

Β. Δεν θα είναι εύκολο να συμβεί εκείνο το οποίο η Τουρκία σήμερα αφήνει να νοηθεί ότι θα είναι δυνατό να συμβεί, εάν δεν υπακούσει η Κύπρος στις αξιώσεις της Άγκυρας. Δεν θα είναι, δηλαδή, εύκολη η χρήση όπλων από την Τουρκία, αφού δεν είναι μόνο με την Κύπρο που θα οφείλει να τα βάλει, αλλά κυρίως με τα συμφέροντα των χωρών της περιοχής και με τις ΗΠΑ, με τις οποίες η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να προχωρήσει σε ενεργειακές στρατηγικές συμμαχίες.

Τυχοδιωκτισμός 
Δεν υποτιμούμε την Τουρκία. Το αντίθετο, προσπαθούμε να δώσουμε εναλλακτικές επιλογές δράσης, για να μη φτάσει η Άγκυρα στα άκρα ή, ακόμη, και αν έχει κάτι τέτοιο στο μυαλό της, να δημιουργηθούν οι συνθήκες οικονομικής και στρατιωτικής αποτροπής. 

Δεν έχουμε ψευδαισθήσεις, γνωρίζουμε ποιο είναι το κομματικό σύστημα και οι δυνατότητές του. Τυχοδιωκτισμός. Δείτε τι συμβαίνει γύρω μας. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να βάλουμε τα «όπλα παρά πόδα»...
Γιάννος Χαραλαμπίδης
Δρ Διεθνών Σχέσεων

SigmaLIVE, Εφημερίδα "Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ" 27.1.2019

Αδολεσχία και Αδόλεσχοι

Κώστας Ν. Χατζηκωστής Αδολεσχία και Αδόλεσχοι
Ο Θεόφραστος έδωσε τον κάτωθι ορισμό: «Αδολεσχία εστί διήγησις λόγων μακρών και απρόβλεπτων». Είναι, δηλαδή, η ροπή να λέγει κανείς πολλά και απερίσκεπτα. Είναι η ροπή προς πληθωρικές κενολόγες ρητορικές. Ασυνάρτητες πολυλογίες. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτήν τη λέξη τη χρησιμοποίησαν οι Αρχαίοι Έλληνες και την… τιμούν οι Νεοέλληνες σε απόδειξη της γνήσιας καταγωγής τους. Την τιμούν με φανατική ορμή. Είναι… θεσμικός τρόπος συμπεριφοράς. Είναι βασικό μέρος του σερνόμενου σημερινού ελλαδικού πολιτικού πολιτισμού.

Όταν κανείς στρέφει την προσοχή του προς την πολιτική και κοινωνικο-οικονομική ζωή της Ελλάδος (και της Κύπρου), συναντά μεγαλοπρεπή την Αδολεσχία. Τα πολιτικά κόμματα και τα στελέχη τους αλλάζουν γραμμή και θέσεις ανάλογα με τα συμφέροντα και τους παίκτες τους. Ανάλογα με τις σκοπιμότητες που εξυπηρετούν. Άλλα λέγουν οι βουλευτές στις ιδιωτικές συναντήσεις, άλλα στη Βουλή, άλλα στο κόμμα. Η φθορά και διαφθορά λόγων και έργων κοσμούν δραστηριότητές τους. Διακηρύττουν την ανάγκη επικράτησης ήθους και αξιών και αρχών και ποδοπατούν τις διακηρύξεις τους. Επιπολαιότητα, ψηφολαγνεία, ανευθυνότητα, ωφελιμισμός χαρακτηρίζουν (με λίγες εξαιρέσεις) τους πολιτικούς ηγέτες (και όχι μόνο).

Το εργαλείο για την ανευθυνολογία και τη φτηνολογία είναι η Αδολεσχία. Είναι τα πολλά λόγια για κάλυψη της κωφότητας και ανεπάρκειας. Ο Πυθαγόρας έλεγε: «Μη εν πολλοίς ολίγα λέγε, αλλ’ εν ολίγοις πολλά». Μη λέγεις λίγα με πολλά, αλλά πολλά με λίγα. Όπως ακριβώς και ο νεώτερος πραγματιστικός αφορισμός «δεν έχω χρόνο να σου γράψω λιγότερα». Τα λίγα θέλουν σκέψη. Και η σκέψη είναι το θεμέλιο της σοβαρότητος, της υπευθυνότητος, της αξιοπρέπειας στον λόγο και στη γραφή. Στη Βουλή των Ελλήνων (και της Κύπρου), έπρεπε να γραφτούν πινακίδες με χρυσές επιγραφές των πιο πάνω. Να κοσμούν το Βουλευτήριο. Να θυμίζουν, να υποβάλλουν και να επιβάλλουν τους χρυσούς αυτούς κανόνες.

Ο Ιπποκράτης αξίωσε διπλή αμοιβή όταν ένας φλύαρος ζήτησε να γίνει μαθητής του. Τη μια αμοιβή για να μάθει να μιλά και την άλλη για να μάθει να σιωπά. Όπως επιτυχώς έχει γραφτεί, οι από καθέδρας και από μπαλκονιών και από μικροφώνων Αδόλεσχοι, τους τελευταίους καιρούς δεν ανευθυνολογούν απλώς. Όσα λέγουν, συνθέτουν συσσωρευμένη φθορά των θεσμών. Και παράγουν διαφθορά στην κοινωνική, την πολιτική και την πολιτισμική ζωή.

Ειδικότερα π.χ. τι μας έλεγαν οι εδώ διάφοροι ηγέτες πριν από την οικονομική κρίση; Μας έλεγαν ότι η Κύπρος οικονομικά σκίζει. Τι μας έλεγαν για το τραπεζικό μας σύστημα άλλοι ηγέτες; Μας διαβεβαίωναν ότι οι Κυπριακές Τράπεζες, που δεν τις χωρούσε η Κύπρος, υψιπετούν και στο εξωτερικό. Τι μας έλεγαν για τον Συνεργατισμό; Μας έλεγαν ότι είναι ιδιάζουσας οικονομικής υγείας και ότι θα έμπαινε και στο Χρηματιστήριο. Αν όλα αυτά τα απερίσκεπτα και ανεύθυνα λόγια δεν είναι διαφθορά, τι είναι; Και μετά την κρίση; Συνεχίζονται οι ανεύθυνες πολυλογίες…

Το Κυπριακό; Είναι πρώτο σε μαρτύριο. «Έρχεται λύση. Σε λίγους μήνες, είναι λυμένο το Κυπριακό». Οι Πρόεδροι έλεγαν ότι θέλουν την Προεδρία για να επιτύχουν (επειδή ξέρουν πώς!), λύση, εκεί όπου οι προκάτοχοί τους δεν ήξεραν και απέτυχαν... Λόγια, αυταπάτες, πλάνες, ρητορικές, λαϊκισμοί, ανευθυνόλογες Αδολεσχίες. Έτσι παράχθηκαν, έτσι συσσωρεύονται, έτσι κυριαρχούν η φθορά και η διαφθορά σε μια πολυβασανισμένη Κυπριακή, όχι πλέον αθώα, Κοινωνία…

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης μπορεί να αλλάξει κατεύθυνση; Να μπει σε πορεία εξωτερικής και εσωτερικής αναγέννησης; Έχει τη βούληση; Μαζί του θα είναι ο Λαός, παρ’ όλα τα οποιαδήποτε λάθη του. Μέχρι σήμερα οι Λαοί συγχωρούν, αλλά και τιμωρούν. Εδώ και 60 χρόνια «Ανεξάρτητης» ζωής, ο Κυπριακός Ελληνισμός καταστρέφεται από τις αποφάσεις των ηγετών του. Ηγετών οι οποίοι, όμως, ακόμα υμνούνται και δοξάζονται. Ας προσέξει ο Αναστασιάδης να μη μαζέψει και επωμισθεί, στο τέλος, όλες τις δόξες όλων των προκατόχων του. 


Κώστας Ν. Χατζηκωστής
Εφημερία «Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ» 27.1.2019
Ο Κώστας Ν. Χατζηκωστής είναι αρθρογράφος, συγγραφέας και εκδότης της εφημερίδας "Σημερινή". Είναι επίσης πρόεδρος του Συγκροτήματος “ΔΙΑΣ”  

Τα δικαστήρια στην αρχαία Αθήνα...

Οι δίκες ολοκληρώνονταν αυθημερόν και οι δικαστές, που λέγονταν Ηλιαστές, κληρώνονταν πριν από την έναρξη της δίκης για να μη μπορούν να δωροδοκηθούν.

Στον χώρο της Αγοράς λειτουργούσαν στην αρχαιότητα τα σημαντικότερα Δικαστήρια της Ηλιαίας. Τέτοια δικαστήρια έχουν εντοπιστεί σε αρκετά σημεία. Ένα από αυτά είναι το κτίριο που προϋπήρχε στη βόρεια πτέρυγα της μεταγενέστερης στοάς του Αττάλου. Στο ίδιο σημείο βρέθηκαν έξι ψήφοι μέσα στην ψηφοδόχο τους, καθώς και μια κλεψύδρα. Η Ηλιαία ήταν το λαϊκό Δικαστήριο το κυρίαρχο σώμα του Δήμου, δηλαδή του λαού στην απονομή της Δικαιοσύνης. Κάθε χρόνο από κάθε φυλή, κληρώνονταν 6.000 Ηλιαστές. Από αυτούς, συνήθως οι 2.000 Ηλιαστές επαρκούσαν για τις καθημερινές ανάγκες δικαστηρίων. Ηλιαστής είχε δικαίωμα να γίνει, κατόπιν κληρώσεως, οποιοσδήποτε Αθηναίος πολίτης είχε συμπληρώσει το 30 έτος της ηλικίας του, εφόσον δεν είχε χρέη προς το Δημόσιο και δεν ήταν άτιμος, δηλαδή εφόσον δεν είχε στερηθεί των πολιτικών του δικαιωμάτων.

Η Ηλιαία χωριζόταν σε δέκα τμήματα που συνήθως δίκαζαν χωριστά, αλλά σε σοβαρές δίκες δίκαζαν τουλάχιστον δύο τμήματα μαζί ή και περισσότερα. Η επιλογή των δικαστών και η διανομή τους γινόταν επίσης με κλήρωση. Οι Ηλιαστές ξεκινούσαν με το φως του φεγγαριού, όπως μας πληροφορεί ο Αριστοφάνης στους Σφήκες, πριν ακόμα ξημερώσει για να δώσουν τα στοιχεία τους. Ο καθένας τους είχε την ταυτότητά του, η οποία συνήθως ήταν μια πινακίδα χάλκινη όπου αναγραφόταν: όνομα, πατρώνυμο και δήμος στον οποίο ανήκε. Επίσης, στην πινακίδα ήταν χαραγμένο ένα από τα δέκα πρώτα γράμματα της αλφαβήτου από το Α έως το Κ που έδειχνε σε ποιο τμήμα της φυλής ανήκε.... 

Καθημερινά πριν από την έναρξη της δίκης κληρώνονταν οι δικαστές, αλλά και τα δικαστήρια στα οποία θα δίκαζαν. Με αυτόν τον τρόπο οι διάδικοι δεν γνώριζαν τους δικαστές, αλλά ούτε και το δικαστήριο έως την ώρα της εκδίκασης. Επομένως δεν ήταν δυνατό να τους εξαγοράσουν. Το δικαστήριο, ανάλογα με το χρώμα με το οποίο ήταν βαμμένο το υπέρθυρο της εισόδου, έπαιρνε και το όνομά του. Για παράδειγμα, υπήρχε το φοινικιούν δικαστήριο που ξεχώριζε για το κόκκινο υπέρθυρο, το βατραχιούν από το πράσινο κτλ. Οι δικαστές κάθονταν πάνω σε ξύλινους πάγκους σκεπασμένους με ψάθες, ενώ πάνω σε μια ψηλή έδρα στεκόταν ο προεδρεύων του δικαστηρίου, ένας από τους εννέα άρχοντες. Κατά τα άλλα, η ατμόσφαιρα θύμιζε τα σημερινά δικαστήρια. Μόνο που οι αγορεύσεις διαρκούσαν έξι λεπτά και υπήρχε κλεψύδρα ώστε να υπολογίζεται αυστηρά ο χρόνος. Η κλεψύδρα ήταν ένα πήλινο δοχείο με νερό που άφηνε λίγο, λίγο να τρέχει σε ένα άλλο χαμηλότερα τοποθετημένο αγγείο.... 

Η διάρκεια ροής του νερού από το ένα δοχείο στο άλλο διαρκούσε έξι λεπτά, όσο μια αγόρευση. Η απόφαση του δικαστηρίου έβγαινε αυθημερόν, ύστερα από ψηφοφορία των δικαστών. Κάθε δικαστής κρατούσε στα χέρια του δύο μικρούς χάλκινους δίσκους, τις ψήφους. Η διάτρητη ψήφος ήταν καταδικαστική, ενώ η συμπαγής, αθωωτική. Έριχνε προσεκτικά την ψήφο της αρεσκείας του σε μι ψηφοδόχο κάλπη και τη δεύτερη σε μια άλλη υδρία. Τέλος γινόταν καταμέτρηση των ψήφων και ανακοίνωναν την απόφαση, η οποία ήταν τελεσίδικη και δεν εφεσιβάλλετο. Σε περίπτωση ισοψηφίας, ο κατηγορούμενος αθωωνόταν. Σε περίπτωση που ο κατήγορος (ο ενάγων) δεν έπαιρνε το 1/5 των ψήφων πλήρωνε πρόστιμο 1000 νομισμάτων και κηρυσσόταν άτιμος. Αυτό το μέτρο έβαζε «χαλινάρι» στη δικομανία των Αθηναίων και κατά κάποιο τρόπο αντιστάθμιζε τους νόμους που τους ενθάρρυναν να κάνουν καταγγελίες, καθώς δικαιούνταν μέρος της δημευμένης περιουσίας των κατηγορουμένων....

Ο Αριστοφάνης στους Σφήκες σατιρίζει τη δικομανία των Αθηναίων και αναφέρει πως πολλοί αργόσχολοι πολίτες συνωστίζονταν για να κληρωθούν ως δικαστές και να εισπράξουν τον δικαστικό μισθό που δικαιολογούσε το δημόσιο. Η λειτουργία της απονομής δικαιοσύνης ήταν άξια θαυμασμού και οδήγησε στη μεγάλη άνθηση του δικανικού λόγου. Τα ανεπανάληπτα δείγματα δικανικών λόγων που σώζονται, είναι πηγή έμπνευσης για τις σύγχρονες αγορεύσεις. Το πνεύμα της αρχαίας Αθήνας εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να διδάσκει.... 

ΠΗΓΗ: mixanitouxronou.gr μέσω logiosermis

Έσχατα όρια διαφθοράς και διαπλοκής

Του Ξενή Χ. Ξενοφώντος
Τα τελευταία χρόνια, πάνω σε καθημερινή βάση γινόμαστε μάρτυρες σκανδάλων μικρών ή μεγάλων. Δεν προλαβαίνουμε να κατανοήσουμε τις ραδιουργίες των πρωταγωνιστών ενός σκανδάλου και να' σου ένα νέο εμφανίζεται. Οι οσμές από τους οχετούς της διαπλοκής και της διαφθοράς εξακολουθούν να αναδύονται ολοένα και εντονότερες, παρά τις κατά καιρούς διακηρύξεις της Πολιτείας ότι έχει τη βούληση και τη θέληση να καθαρίσει τους Στάβλους του Αυγεία.

Η κοινή γνώμη παρακολουθεί τα τεκταινόμενα αμήχανη. Πολλοί αναρρωτιούνται πώς είναι δυνατόν κάποιοι που κλήθηκαν να υπηρετήσουν τον τόπο από δημόσια και πολιτειακά αξιώματα να επιδίδονται σε ατελείωτο φαγοπότι. Οι ευσυνείδητοι πολίτες που τηρούν στο ακέραιο τις φορολογικές υποχρεώσεις ακούγοντας τις κραυγαλέες περιπτώσεις φοροδιαφυγής, διερωτούνται κατά πόσο ζουν σε βαθύ κράτος της Ασίας ή της Νότιας Αμερικής. Απορούν, εξίστανται και αναλογίζονται κατά πόσο υπάρχουν θεσμοί στο κυπριακό Κράτος. Και αν υπάρχουν, ποια αόρατα χέρια τους εμποδίζουν να λειτουργήσουν σωστικά.

Είναι ηλίου φαεινότερο πως η διαφθορά και η διαπλοκή στην Κύπρο έχουν βαθύτατες ρίζες και επενεργούν ως Λερναία Ύδρα, την οποία εκτρέφει το σάπιο πολιτικό σύστημα εδώ και δεκαετίες. Είναι αποδεδειγμένο ότι το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για την άνθηση της διαφοράς και της διαπλοκής φέρει η ανορθόδοξη λειτουργία του κομματικού συστήματος που εξέθρεψε την αναξιοκρατία, ανήγαγε το ρουσφέτι σε επιστήμη και άφησε διάτρητο το νομοθετικό πλαίσιο, ανοίγοντας τον δρόμο στους επιτήδειους κερδοσκόπους, ντόπιας ή ξένης κοπής, να λεηλατούν ανενόχλητοι το δημόσιο χρήμα. Το τραγικό της όλης υπόθεσης είναι πως όποιος τολμήσει δημόσια να ορθώσει ανάστημα ενάντια στο διεφθαρμένο καθεστώς πολυβολείται ασύστολα από τους γνωστούς - άγνωστους που θέλουν τους μηχανισμούς θωράκισης των θεσμών ανενεργούς ή αναποτελεσματικούς.

Η Δικαιοσύνη
Ο κόμπος όμως έφθασε στο χτένι. Τα όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες στον νευραλγικό και ευαίσθητο χώρο της Δικαιοσύνης δεν αφήνουν άλλα περιθώρια εφησυχασμού σε κανέναν. Οι πολίτες έχουν χάσει την υπομονή τους φρονώντας ότι η μπάλα βρίσκεται αποκλειστικά στο γήπεδο της Πολιτείας, η οποία οφείλει να δράσει θεραπευτικά προτού εκραγεί η λαϊκή οργή. 


Ήλθε, λοιπόν, η ώρα εκπόνησης και εφαρμογής ενός οδικού χάρτη για απαλλαγή του τόπου από τον σαρκοφάγο της διαπλοκής και της διαφθοράς που κατατρώει τα σωθικά της κυπριακής κοινωνίας. Προς την κατεύθυνση αυτή, οι υγιείς κοινωνικοί φορείς και γενικότερα η κοινωνία των πολιτών έχουν χρέος να προτάξουν τη μέγιστη επιρροή τους συγκροτημένα, τεκμηριωμένα και διεκδικητικά.
Ξενής Χ. Ξενοφώντος 
Δημοσιογράφος
Facebook
Πηγή: Ο Φιλελεύθερος 28.1.2019 

Ο Αριστοτέλης και οι αλγόριθμοι της φιλίας

Της Έλσας Νικολαΐδου
Η ευδαιμονία είναι λέξη Αριστοτελικής επινόησης. Δηλώνει το υπέρτατο αγαθό, είναι ο ιδανικός στόχος όλων των πραγμάτων, ο σκοπός της ζωής. Η ευδαιμονία δεν είναι μία κατάσταση απλής ευτυχίας ή απόλαυσης, «αν και οι περισσότεροι άνθρωποι προτιμούν αυτό το είδος της ζωής, πράγμα απολύτως αναμενόμενο», υποστηρίζει ο Σταγειρίτης φιλόσοφος. Σύμφωνα με τον ίδιο, η κατάκτησή της είναι μια δραστηριότητα που δε σταματά ποτέ, με τη φιλία να διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο. Ο ευδαίμων άνθρωπος έχει φίλους.

Στο δεύτερο βιβλίο της «Ρητορικής» ο Αριστοτέλης μάς δίνει τον ορισμό της φιλίας: «Ας δεχτούμε λοιπόν ότι αγαπώ κάποιον και θέλω να τον έχω φίλο μου θα πει θέλω γι' αυτόν καθετί που το θεωρώ καλό, όχι για να κερδίσω κάτι ο ίδιος, αλλά αποκλειστικά για χάρη εκείνου». Το γεγονός ότι φιλία θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ συστατικό της Αριστοτελικής ευδαιμονίας πιστοποιείται και στα «Ηθικά Νικομάχεια» όπου ο συγγραφέας αφιερώνει δύο ολόκληρα βιβλία για να την αναλύσει. «Πραγματικά, κανένας δε θα επέλεγε να ζει δίχως φίλους κι ας είχε όλα υπόλοιπα τα αγαθά», γράφει. Η φιλία έχει ευρύτερη έννοια από τη σημερινή, μπορεί να υπάρξει σε άτομα που τους συνδέουν δεσμοί αίματος (όπως ο γονιός και το παιδί του) και ανάμεσα στα πουλιά και σχεδόν όλα τα ζώα. «Αν οι άνθρωποι είναι φίλοι μεταξύ τους δεν έχουν ανάγκη τη δικαιοσύνη», υποστηρίζει. Αλλά δεν είναι όλες οι φιλίες ίδιες.

Υπάρχουν τρεις μορφές φιλίας, συνεχίζει στο ίδιο έργο: Κατ’ αρχάς, αυτοί που αγαπούν ο ένας τον άλλον και γίνονται φίλοι για τη χρησιμότητα, γιατί ωφελούνται από τους φίλους τους (στην κατηγορία αυτή εντάσσει τους γεροντότερους, αλλά και όσους από τους νέους επιδιώκουν το συμφέρον τους). Η δεύτερη κατηγορία αφορά τους νέους που έχουν στόχο την ευχαρίστηση ή την απόλαυση. Η φιλία αυτή είναι παροδική καθώς αλλάζουν τα πράγματα που τους είναι ευχάριστα. Τέλος, το τρίτο είδος είναι αυτό της πραγματικής φιλίας: «οι άνθρωποι όμως που θέλουν το καλό των φίλων τους για χάρη των φίλων τους είναι οι γνησιότεροι φίλοι», τονίζει ο Αριστοτέλης. Αυτού του είδους η φιλία είναι η μονιμότερη και ταυτόχρονα η πιο σπάνια. Εξάλλου, το τρίτο είδος φιλίας «χρειάζεται χρόνο και κλίμα αμοιβαίας οικειότητας».

Σήμερα, λόγω έλλειψης χρόνου, αναζητούμε φίλους μέσω της τεχνολογίας. Ενόσω είμαστε απασχολημένοι με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (ΜΚΔ), οι αλγόριθμοι εργάζονται για/στον λογαριασμό μας, προτείνοντάς μας υποψήφιους φίλους και δημιουργώντας ομάδες φίλων. Τα πιο δημοφιλή ΜΚΔ οφείλουν τη δημοτικότητά τους στην παθητικότητα του νέου μη κοινωνικού ανθρώπου που απεγνωσμένα προσπαθεί να φανεί περισσότερο κοινωνικός, αποκτώντας συνεχώς φίλους. Τα ΜΚΔ μας φέρνουν πιο κοντά με άτομα από όλο τον κόσμο (με τα οποία μοιραζόμαστε κοινά ενδιαφέροντα και γούστα), καθώς έχουν επενδύσει τεράστια χρηματικά ποσά στη συνεχιζόμενη βελτίωση των αλγόριθμων της φιλίας.

Δεν έχουμε πλέον χρόνο να δημιουργήσουμε και να διατηρήσουμε φιλίες. Απουσιάζουμε από τη ζωή μας επειδή δουλεύουμε, έχουμε να φροντίσουμε τα παιδιά, να ψωνίσουμε, επιτρέποντας στους αλγόριθμους να επιλέξουν ποιους θα κάνουμε «φίλους». Τα κριτήρια των αλγόριθμων αναβαθμίζονται συνεχώς: Ανιχνεύουν τις επαφές και την τοποθεσία μας (με την άδειά μας), φιλτράρουν τις προτιμήσεις και τις ηλεκτρονικές μας αγορές, μας γνωρίζουν καλύτερα από τον εαυτό μας (γιατί όχι;) και ανακαλύπτουν με ποιους θα ταιριάζαμε. Αλλά, όσο εμείς επικοινωνούμε συνεχώς με τους «φίλους» μας, απομυζούμε χρόνο από τους πραγματικούς μας φίλους. Με μεγάλη ευκολία μιλάμε με κάποιον μίλια μακριά, αλλά δε δίνουμε σημασία στους ανθρώπους δίπλα μας.

Σε ποιο είδος φιλίας ανήκουν οι νέοι μας «φίλοι»; Σίγουρα όχι στο τρίτο. Ο αλγόριθμος της πραγματικής φιλίας δεν έχει ακόμη βρεθεί. Εξάλλου, για το τρίτο είδος χρειάζεται χρόνος, κατά τον Αριστοτέλη. Χρόνος και οικειότητα. Και εμείς είμαστε πολύ απασχολημένοι για να επενδύσουμε στη φιλία.

Δρ Έλσα Νικολαΐδου
Φιλελεύθερος 21.1.2019

Αναζητείται ένας Ηγέτης, για να συντρίψει το τέρας της κομματοκρατίας-ευνοιοκρατίας

Του Σάββα Ιακωβίδη
Χρειαζόμαστε έναν Ηγέτη! Έντιμο! Πατριώτη, ο οποίος να συντρίψει το τέρας της κομματοκρατίας, να σπάσει το απόστημα της ευνοιοκρατίας, οικογενειοκρατίας, να εξοστρακίσει την ανικανοκρατία και να ξεπαστρέψει την αριστεία των αχρήστων και τη βασιλεία των πολιτικών και οικονομικών αγυρτών

Αθάνατε, πάντα επίκαιρε, στρατηγέ Μακρυγιάννη: «Αχ, πατρίδα μου, δεν θα σ' αφήσουν ζωντανή, ότι αυτήνοι σε κυβερνούν κι άλλοι τοιούτοι, κι απ' αυτούς κρέμεσαι. Η ψυχή τους ολουνών είναι η ίδια. Δόλον θυσιάζουν διά εσένα πλήθος, κι αρετή και πατριωτισμόν τελείως. Και κιντυνεύεις. Μ' αυτά δεν θα πας ομπρός» (Απομνημονεύματα, τ. Α΄, σελ. 154). Ποιος ευθύνεται για την κατάπτωση, τη διάλυση σχεδόν των πάντων, την κατάρρευση κάθε προοπτικής, το σκοτεινό παρόν και το ερεβώδες μέλλον; Το διασάλπισε ο Δάντης πριν από οκτώ αιώνες. Δεν ευθύνεται ο λαός. Η ευθύνη ανήκει στο κομματικο-πολιτικό και κοινωνικό σύστημα και στην κακή, ανάξια και ανεπαρκή διακυβέρνηση: «Νογάς, λοιπόν, πως η κακιά κυβέρνια/ είναι αφορμή που σάπισεν ο κόσμος» (Canto XVI, στ. 103-105 - μετ. Ν. Καζαντζάκης).
Από την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας μέχρι σήμερα, ο τόπος και ο Ελληνισμός δεν είδαν μέρα καλή. Μία ατελείωτη σειρά δεινών, συμφορών, τραγωδιών, αίματος και καταστροφής, με κατάληξη το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή και κατοχή. Η Τουρκιά βυσσοδομεί και αλυχτά, μαίνεται και απειλεί με πλήρη τουρκοποίηση αλλ’ η ηγεσία μας περί άλλα τυρβάζει. Το περ. καλοκαίρι αναλώθηκε στην αντιμετώπιση του αληταμπουρισμού των αναρχοσυνδικαλιστών των εκπαιδευτικών. Στη συνέχεια έχουμε τη σύγκρουση των γιατρών για το ΓεΣΥ και ευθύς αμέσως όσα διαθρυλούνται στη Δικαιοσύνη. Οι πολίτες απαξιώνουν τους σημαντικότερους θεσμούς του κράτους και αποστασιοποιούνται.
Ο Αριστοφάνης περιέγραψε πριν από 2500 και πλέον χρόνια την κατάντια: «Πονάω που βλέπω όλα να σαπίζουν σ’ αυτόν τον τόπο. Στην εξουσία πάντοτε οι φαύλοι. Κι αν φανεί κάποιος μια μέρα έντιμος, σε δέκα μέρες σκαρτεύει. Φέρνεις άλλον, βγαίνει χειρότερος» (Εκκλησιάζουσες, στ. 174-179). Αυτήν ακριβώς την αίσθηση και εντύπωση έχουν οι πολίτες. Ότι, δηλ., τα πάντα σαπίζουν, καταρρέουν, γκρεμίζονται, απαξιώνονται. Γιατί ο τόπος και οι άνθρωποι έφτασαν στο σημερινό κατάντημα; Πώς η γενιά του 1955-59 δημιούργησε εκείνο το ανεπανάληπτο έπος, ενώ η σημερινή κατρακυλά στην αδιαφορία, στον ωχαδερφισμό και στον ξενόφερτο πιθηκισμό;
Πώς καταντήσαμε τόσο παχυλά αδιάφοροι, μουδιασμένοι, απόμακροι και μικροί μπροστά στους μέγιστους κινδύνους οι οποίοι απειλούν τη βιολογική και εθνική επιβίωσή μας; Διότι, είπε ο Ευριπίδης, «από τη διεφθαρμένη εξουσία μολύνονται και οι έντιμοι πολίτες κι ακολουθούν το παράδειγμά τους». Έτσι, συμπληρώνει ο Ισοκράτης, «το ήθος όλων των πολιτών γίνεται όμοιο με το ήθος των κυβερνώντων» (Προς -τον Κύπριο- Νικοκλέα). Δεν περνά ημέρα χωρίς να αποκαλύπτεται και ένα νέο σκάνδαλο, μια νέα υπόθεση διαφθοράς, κατάχρησης εξουσίας, διαπλοκής, συναγελασμού, εξάρτησης, σίτισης σε περίεργα πρυτανεία, με εμπλοκή ανθρώπων που θεωρούνται υπεράνω πάσης υποψίας. Ή ηγητόρων, οι οποίοι είναι ταγμένοι να στηρίζουν, να εκφράζουν και να θωρακίζουν τους θεσμούς, τους οποίους εκπροσωπούν και αποδεικνύονται κατώτατοι των περιστάσεων και των κινδύνων.
Η σημερινή Κύπρος διέρχεται περίοδο βαθύτατης κοινωνικής, πολιτικής, κομματικής και ηθικής κρίσης, σήψης και παρακμής. Χωρίς να παραγνωρίζουμε την ευμάρεια των αριθμών και τη δυστυχία δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων, οι οποίοι διαβιούν κάτω από το όριο της φτώχιας. Πανάρχαιες, πανίσχυρες και πανοικουμενικές ελληνικές λέξεις έχουν λεηλατηθεί και εξευτελισθεί. Αρχές και αξίες που χαλκεύθηκαν από τους ελληνικούς αιώνες πετάχτηκαν στην άβυσσο της χλεύης και της απαξίωσης. Ο λαός αγελοποιείται, εκμαυλίζεται και εκφαυλίζεται ώστε, κατά τον ποιητή (Π. Μηχανικός - Κατάθεση) «να δεχθεί/ και πάλιν/ ντόπιους ή ξένους/ ταχύτερους του ουρανίου Αγγέλου/ επιβήτορες».
Κοιτάξτε γύρω σας! Ρωτήστε τους συμπολίτες σας. Θα σας πουν ότι κάτι πρέπει να γίνει, ότι δεν πάει άλλο, ξεπεράσαμε και τον πάτο, βυθιζόμαστε, αλλά πουθενά αχτίδα και ελπίδα ανάκαμψης, εξανάστασης και ανόρθωσης. Για να γίνουν, όμως, αυτά, χρειάζεται μια επανάσταση μυαλών και θέλησης. Απαιτείται αυτογνωσία και αντίσταση στους δημοκόπους και στους καιροσκόπους, πολιτικούς, κομματικούς, οικονομικούς και άλλους. Προπάντων χρειάζεται να ανακαλύψουμε ξανά τον γνήσιο, άδολο πατριωτισμό με εκείνη την αποφασιστικότητα της αυτοθυσίας, της ανθρωπιάς, του ελληνικού φιλότιμου, της μόνης έγνοιας πρώτα για την πατρίδα, πρώτα για τη σωτηρία της.
Χρειαζόμαστε έναν Ηγέτη! Έντιμο! Πατριώτη! Με γνώση, ικανότητες, ανάστημα, αξιοπιστία, χωρίς διαπλοκές και εξαρτήσεις. Χωρίς κομματικές υστεροβουλίες και προεκλογικές ιδιοτέλειες. Αναζητείται ένας Ηγέτης, ο οποίος να συντρίψει το τέρας της κομματοκρατίας, να σπάσει το απόστημα της ευνοιοκρατίας, οικογενειοκρατίας, να εξοστρακίσει την ανικανοκρατία και να ξεπαστρέψει την αριστεία των αχρήστων και τη βασιλεία των πολιτικών και οικονομικών αγυρτών.
Χρειαζόμαστε έναν νέο Ηρακλή, να καθαρίσει τον κυπριακό στάβλο του Αυγεία, επειδή παραβρόμισε ο τόπος από τη σαπρία και τη δυσωδία. Επιτέλους, οι Έλληνες της Κύπρου καλούνται να ξυπνήσουν, να ξεσηκωθούν και να επαναστατήσουν. Δεν βαρέθηκαν να είναι δούλοι και υποτελείς στους λογής-λογής κομματικούς, πολιτικούς, οικονομικούς και άλλους αδίστακτους κομματάρχες και φεουδάρχες;
Σάββας Ιακωβίδης 
Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ 27.01.2019

Μόνος του πήγε στην κρεμάλα ο Παλληκαρίδης;

  Της Χρυστάλλας Χατζηδημητρίου 

Χωρίς πρόθεση υποτίμησης της προσπάθειας, αλλά τι άλλαξε με τον εξωδικαστικό συμβιβασμό μεταξύ βρετανικής Κυβέρνησης και αγωνιστών; Η Βρετανία μας το λέει ξεκάθαρα: Δεν αναγνωρίζει ευθύνη για τα όσα έγιναν και τα όσα υπέστησαν οι αγωνιστές κατά τη διάρκεια του Απελευθερωτικού Αγώνα 1955-59. Για αυτό και δεν μιλά καν για αποζημίωση. Οι λέξεις είναι επιλεγμένες με το γνωστό διπλωματικό ύφος των Βρετανών. Για τη Βρετανία το τι έγινε είναι μια απλή ρύθμιση προκειμένου να δοθεί ένα τέλος στη δίκη, να αποφευχθεί περαιτέρω αύξηση του κόστους και για να επικεντρωθεί πλήρως στο μέλλον των σχέσεών της με την Κύπρο.

Δεν μιλά καν για αγώνα. Μιλά για περίοδο έκτακτης ανάγκης και μετάβαση. Λυπάται μάλιστα για το ότι «της μετάβασης της Κύπρου από τη βρετανική διοίκηση στην ανεξαρτησία προηγήθηκαν πέντε χρόνια βιαιοπραγιών και απώλειας ζωών, με συνέπειες για όλους τους κατοίκους του νησιού». Με άλλα λόγια, σύμφωνα με τη δική της ανάγνωση, δεν ήταν ο αγώνας που ανάγκασε τη Βρετανία να παραδώσει την εξουσία. Απλά της παράδοσης προηγήθηκαν βιαιοπραγίες. Στα πλαίσια των βιαιοπραγιών αυτών κάποιοι απαγχονίστηκαν, κάποιοι φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν. Αλλά δεν έχει ευθύνη και να μην παίρνουμε και θάρρος επειδή μας έδωσε τώρα ένα εκατομμύριο, το οποίο θα μοιραστούν 33 άνθρωποι. Η εν λόγω εξωδικαστική απόφαση δεν αποτελεί προηγούμενο για μελλοντικές απαιτήσεις, μας προειδοποιεί. Απλά τώρα φάνηκε χουβαρντίνα. Εντελώς κυνικά η απόφαση μπορεί να διαβαστεί κι έτσι: «Πάρτε ένα εκατομμύριο και σωπάστε. Πάμε παρακάτω».

Πάρα κάτω θα πηγαίναμε. Έτσι κι αλλιώς, ποτέ δεν μας εμπόδισε η στάση της Αγγλίας κατά τη διάρκεια του Απελευθερωτικού Αγώνα 1955-59, να πάμε παρακάτω. Με το που αποκτήσαμε την ανεξαρτησία μας, σπεύσαμε στην αγκαλιά της να σπουδάσουμε, να δουλέψουμε, να ζήσουμε… Λατρέψαμε κάθε τι αγγλικό. Πριν καλά-καλά μάθουμε την ελληνική γλώσσα κάνουμε ιδιαίτερα Αγγλικά. Παίζουμε μπριτς, φτιάχνουμε christmas cake, ψωνίζουμε από την Oxford Street, παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τα νέα της βασιλικής οικογένειας. Δεν θα παραταχθούμε στους δρόμους με σημαιούλες να τους καλωσορίσουμε όπως οι Νεοζηλανδοί, αλλά μια λατρεία για κάθε τι αγγλικό την έχουμε. 

Πολύ πριν μας δώσουν ένα εκατομμύριο για να αφήσουμε πίσω το παρελθόν, που έτσι κι αλλιώς «με το πέρασμα τόσων χρόνων δεν είναι πλέον δυνατό να διακριβωθούν όλα τα γεγονότα με βεβαιότητα», σύμφωνα με το λεκτικό της απόφασης. Να διακριβωθεί τι άραγε; Μόνος του πήγε στην κρεμάλα ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης;
Χρυστάλλα Χατζηδημητρίου
Εφημερίδα "Ο Φιλελεύθερος", 27.1.2019


Friday, January 25, 2019

Διαφθορά νυν και αεί

Του Φοίβου Νικολαΐδη
Η διαφθορά στον τόπο μας είναι καλά παγιωμένη σε όλους σχεδόν ανεξαίρετα τους τομείς της δημόσιας ζωής. Κατάντησε «εθιμικό δίκαιο», από την άποψη ότι είναι ‘αποδεκτή’ από ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας μας.

Αυτό που ανεχόμαστε και παρακολουθούμε από τους ‘κίτρινους καναπέδες’ μας είναι προϊόν υψηλής κομματικής, πελατειακής σχέσης, σε μια πολιτεία πλήρως εναρμονισμένης με το κεκτημένο του προσωπικού συμφέροντος και της ιδιοτέλειας.

Αυτό φυσικά, δεν είναι παράξενο, αφού οι κανόνες της χρηστής διοίκησης είναι λειψοί, η απαράδεκτη αναξιοκρατία ακόμη βασιλεύει, η αριστεία απουσιάζει, όπως επίσης η διαφάνεια και η ατιμωρησία.

Παρά το ότι γίναμε μέλος της Ε.Ε. η ημετεροκρατία, η κομματικοποίηση των πάντων και η έλλειψη βαθιάς δημοκρατικής συνείδησης, που υπονομεύεται από την απληστία, τη δωροδοκία και το ρουσφέτι σχεδόν κυριαρχούν. Όλα αυτά, μαζί με την έλλειψη δεοντολογίας, έχουν ως φυσικό επακόλουθο την αντιδημοκρατική συμπεριφορά, την καταρράκωση των θεσμών, την κατασπατάληση εθνικών πόρων και την εκμετάλλευση από επιτήδειους, του δημόσιου πλούτου.

Δυστυχώς, η Κύπρος έχει θεμελιωθεί επάνω στην αποικιοκρατική νοοτροπία, της ασυδοσίας, του λειψού ελέγχου της εξουσίας και του υψηλού βαθμού διαπλοκής. Στα χρόνια που πέρασαν, η κατάσταση αυτή έχει διαμορφώσει συμπεριφορές και νοοτροπίες, καταφέρνοντας, να γίνει μέρος της καθημερινότητας μας και στο τέλος, της κουλτούρας μας. Ποιος τολμούσε ως χτες, να αμφισβητήσει την παντοδυναμία ενός προέδρου, ενός υπουργού, ενός βουλευτή ενός εισαγγελέα, ενός δικαστή ή ενός δημάρχου;

Είναι μεγάλη η αυθαιρεσία που έγινε από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε, να βασιλεύσει η διαφθορά, όπως την ανακαλύπτουμε σήμερα με αδικαιολόγητη έκπληξη!

Φαίνεται ότι, το εθιμικό δίκαιο της διαπλοκής εξακολουθεί ακόμη να είναι πανίσχυρο και οι απορρέουσες από αυτό αρχές, συνιστούν κριτήρια τα οποία καθορίζουν πρακτικές και πλαίσια διαδικασιών, χωρίς παραμέτρους δεοντολογίας και θεσμικούς κανόνες ηθικής. Αν αναλογιστεί κανείς ότι το ίδιο το εθνικό συμβούλιο ή το υπουργικό συμβούλιο ή ακόμη και η ίδια η Βουλή δεν έχουν κώδικα δεοντολογίας, φανταστείτε τι γίνεται σε κατώτερα επίπεδα…

Δεν ζούμε σε φυσιολογικό κράτος. Αυτό είναι πια δεδομένο και αναγνωρισμένο από τους πολλούς. Γι’ αυτό και μοιραία, πολλές πράξεις και παραλήψεις στη διαχείριση των δημοσίων υποθέσεων, δεν είναι οι αρμόζουσες. Αντίθετα, είναι γεμάτες σκοπιμότητα, και ιδιοτέλεια. Στο λεξιλόγιο δε της δημόσιας ζωής απουσιάζουν τρεις σημαντικές λέξεις –Αποστολή, Ευθύνη, Λογοδοσία- που μαζί με τους ελλιπείς νόμους, χειροτερεύουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση.

Χρόνια τώρα, φωνάζουν μερικοί για τις ελλιπέστατες δικλίδες ασφαλείας στην ομαλή απόδοση δικαιοσύνης και τα μεγάλα δικηγορικά κατεστημένα, αλλά φωνή βοώντος. Όλα αυτά που έχουν αποκαλυφθεί, ήσαν γνωστά στους πολλούς και ιδιαίτερα στο πολιτικό προσωπικό.

Η κρίση στη δικαιοσύνη με την οικογενειοκρατία και τη διαπλοκή στο δικαστικό σώμα, έφερε για μια ακόμη φορά στην επιφάνεις, την παντελή έλλειψη ηγετισμού (leadership), για ανάληψη όχι μόνο ευθύνης, αλλά και πρωτοβουλιών για εκσυγχρονισμό του κράτους. Όχι φυσικά, κάθε φορά που αποκαλύπτεται κάτι, αλλά, εκ των προτέρων και συνειδητά για μια αλλαγή προς το καλύτερο, ως όφειλαν και ως έχουν ευθύνη, πάντες οι κρατούντες.

Είναι εύκολο, να εξακολουθούμε, να βολευόμαστε, με τη διαχείριση της εξουσίας, της δικαιοσύνης, της κομματικής ζωής και να το παίζουμε ως «άλλοι» εκτός από τους εαυτούς μας, αντί, να παράγουμε πολιτική για ουσιαστικές αλλαγές και ένα ευνομούμενο κράτος.

Ποιοι άραγε από το πολιτικό προσωπικό έχουν την τόλμη και το όραμα του αύριο, για να γυρίσει μια ιστορική σελίδα και στην Κύπρο στον τομέα διακυβέρνησης του τόπου; Η τρέχουσα κατάσταση δίνει μια ευκαιρία, στην κυβέρνηση, στη βουλή και στα κόμματα, αν πραγματικά το θέλουν, το πιστεύουν και το εννοούν, να οργανώσουν ένα σύγχρονο κράτος, να πρωτοστατήσουν και να βοηθήσουν με τις απαραίτητες αλλαγές, που τόσο ανάγκη έχει ο τόπος. Το έχουν εξ’ άλλου υποσχεθεί πλειστάκις προφορικώς και γραπτώς. 

Monday, January 21, 2019

Η γυναίκα του Καίσαρα; Καλή π#&$@ και του λόγου της

Του Θανάση Φωτίου
Μα άκου να δεις πράγματα που μαθαίνει κανείς μεγαλώνοντας. «H δικαιοσύνη», λέει, «όχι μόνο πρέπει να απονέμεται, αλλά πρωτίστως πρέπει να φαίνεται ότι απονέμεται»! Φοβερό ε; 

Τις τελευταίες μέρες έγινε κάτι σαν καραμέλα. Αρκεί να την πετάξει κάποιος και τσουπ, να την πιπιλίσουν όλοι - ακόμα κι αυτοί που έχουν θέματα με το σάκχαρό τους. Μια βδομάδα τώρα, όπου κάτσεις, όπου σταθείς κι όπου πέσει το βλέμμα σου, για τη δικαιοσύνη που πρωτίστως πρέπει να φαίνεται ότι απονέμεται ακούς. Καθότι έπεσαν όλοι από τα σύννεφα μ’ αυτά που βγήκαν στη φόρα. Πρέπει, λένε, πάραυτα να ξεκαθαρίσει η υπόθεση. Πλήττεται -ωιμέ- το κύρος της δικαιοσύνης. Του θεσμού! Τώρα γιατί σ’ αυτό το χρυσοπράσινο φύλλο που απ’ όπου κι αν το πιάσεις λερώνεσαι, περίμεναν κάποιοι ή νόμιζαν ότι θα έμεναν απ’ έξω της διαφθοράς και της διαπλοκής οι δικαστές, εμπίπτει στα ανεξήγητα φαινόμενα. Δεν θα το είχαν πάρει χαμπάρι, μάλλον, μέχρι τώρα. Αθώος κόσμος που κυκλοφορεί ανάμεσά μας.

«H δικαιοσύνη», λοιπόν, «όχι μόνο πρέπει να απονέμεται, αλλά πρωτίστως πρέπει να φαίνεται ότι απονέμεται». Και δεν το λένε μόνο δικαστικοί. Δεν το λένε μόνο ο δικηγόρος αδελφός του Γενικού Εισαγγελέα και ο ίδιος ο Γενικός Εισαγγελέας, ο οποίος καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του, μα κυρίως στις περιπτώσεις που θιγόταν ο ίδιος (βλέπε Ρίκκος και Λοϊζίδου) έκανε τα αδύνατα δυνατά να διασφαλίσει όχι μόνο να απονέμεται, αλλά και να φαίνεται ότι απονέμεται.

Το λένε και οι πολιτικοί μας. Οι δεύτεροι, μάλιστα, είναι πιο πολλοί από τους πρώτους. Τι κι αν οι μισοί από αυτούς είναι δικηγόροι που ενίοτε νομοθετούν για ζητήματα που αφορούν (και) πελάτες τους; Μιλάμε, όμως, για τη δικαιοσύνη και όπως είπε και ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου μας, δεν μπορούν να παραμείνουν απλοί θεατές. Πρέπει να επιληφθούν κι αυτού του ζητήματος οι άμεμπτοι πολιτικοί μας που παρελαύνουν νουθετώντας από τα τηλεοπτικά πλατό περί της ου ο λόγος λοξοδρομήσας κορασίδος. Πάραυτα, μάλιστα. Πλήττεται, είπαμε, ο θεσμός.

Βεβαίως, αυτό το «η δικαιοσύνη όχι μόνο πρέπει να απονέμεται, αλλά πρωτίστως πρέπει να φαίνεται ότι απονέμεται», δεν διαφέρει από το «η γυναίκα του Καίσαρα δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέπει και να φαίνεται τίμια» που συνήθως λέμε για τους πολιτικούς. Και δεν ξέρω πόσες είναι οι τίμιες της πολιτικής που θα αναλάβουν τώρα να αποκαταστήσουν τη διακορευμένη ηθική της δικαιοσύνης. Είναι που αρχίσαμε να πιάνουμε ηλικία και ξεχνάμε εύκολα, αλλά μ’ ένα rewind του μυαλού θυμηθήκαμε μερικές περιπτώσεις και αναρωτιόμαστε πόσο τίμια ήταν η γυναίκα του Καίσαρα - πόσο μάλλον να φαινόταν κιόλας τίμια.

Όταν τρία χρόνια μετά την εκλογή του Νίκου Αναστασιάδη στην προεδρία της Δημοκρατίας, το (πρώην πάντα) δικηγορικό του γραφείο δεν είχε ανανεώσει ακόμα την ιστοσελίδα του και σε ενημέρωνε ότι «μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Νίκο Αναστασιάδη αν σας απασχολούν θέματα ναυτιλιακών και αεροπορικών εταιριών»; Όταν επιβιβαζόταν σε ιδιωτικό τζετ Ρώσου ολιγάρχη για να μεταβεί στο Μιλάνο, ενώ η χώρα του ήταν στο στόχαστρο για ξέπλυμα ρωσικού χρήματος; Ή μήπως όταν η γυναίκα του αγόραζε από τον αρχιεπίσκοπο σε τιμή ευκαιρίας το φιλετάκι που γειτνίαζε με το σπίτι της και του πλήρωνε την προκαταβολή των 40 χιλιάδων ευρώ με κολλαριστά 500σάρικα;

Ήταν άραγε τίμια η γυναίκα του Καίσαρα όταν η ιστοσελίδα του δικηγορικού Τάσσος Παπαδόπουλος σε ενημέρωνε (μέχρι το 2015) ότι ο συνεργάτης τους Νικόλας Παπαδόπουλος, εκτός από καλός δικηγόρος τυγχάνει να είναι και πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος; Ή όταν στη συνέχεια ο ίδιος ο Νικόλας Παπαδόπουλος δήλωνε ότι έπαψε να έχει σχέσεις με το συγκεκριμένο δικηγορικό από το 2011, αλλά το 2012 είχε κάνει από εκεί την εξαγγελία της υποψηφιότητάς του για την προεδρία του ΔΗΚΟ;

Πότε ήταν τίμια η γυναίκα του Καίσαρα για να αναλαμβάνει τώρα να βάλει σε τάξη το μπουρδέλο της δικαιοσύνης; Όταν ο ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ τα έπαιρναν από τη FOCUS, είτε πάνω από το τραπέζι, είτε κάτω από το τραπέζι, είτε μέσω πολλών λογαριασμών και ταξιδιωτικών γραφείων; Όταν κόμματα και πολιτικοί έχουν ακάλυπτα δάνεια πολλών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ και είτε τυγχάνουν προνομιακού κουρέματος χρεών, είτε οι τραπεζίτες τούς κρατούν στο απυρόβλητο; Όταν τα δικηγορικά γραφεία των πολιτικών που μετέχουν ή και προεδρεύουν σε επιτροπές της Βουλής, εκπροσωπούν ημικρατικούς οργανισμούς για τους οποίους νομοθετούν; Ή όταν κυβερνώντες διαπραγματεύονται συμφωνίες, ανάθεση έργων ή προμήθειες οπλικών συστημάτων με εταιρίες (να θυμηθούμε τη Hermes, τη Νοrincon, την SBM ή τη Ryanair;) τις οποίες εκπροσωπούν τα (πρώην πάντα) δικηγορικά τους γραφεία;

Είμαι σίγουρος ότι αυτά τα λίγα που θυμόμαστε είναι πταίσματα μπροστά σ’ αυτά που δεν θυμόμαστε - το ερώτημα, ωστόσο, είναι ξεκάθαρο: Πότε ήταν τίμια η γυναίκα του Καίσαρα που ανησυχεί για το ξεστράτισμα της δικαιοσύνης ώστε να αναλαμβάνει τώρα ρόλο διασώστη της;
Θανάσης Φωτίου 

Facebook
Φιλgood
20 Ιανουαρίου 2019

Το Σιωνιστικό Κίνημα και η Κύπρος

Του Χρήστου Ιακώβου
Στα τέλη του 19ου αιώνα αναδύθηκε στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη το Εβραϊκό εθνικό κίνημα το οποίο διασυνδέθηκε από την αρχή με τον σκοπό της δημιουργίας εβραϊκής εθνικής εστίας στην Παλαιστίνη, ως μόνιμη λύση στο «Εβραϊκό Πρόβλημα» στην Ευρώπη, και το οποίο έγινε ευρέως γνωστό με το όνομα «Σιωνιστικό Κίνημα». 

Το όνομα αυτό προέρχεται από την εβραϊκή λέξη «Σιών», η οποία αποτελεί την ονομασία ενός βουνού πλησίον των Ιεροσολύμων και σταδιακώς η λέξη ταυτίστηκε με την ίδια την πόλη. Στην εβραϊκή ιστορία η λέξη έλαβε συμβολικό χαρακτήρα δηλώνοντας τον πόθο των Εβραίων να επιστρέψουν στην προγονική γη, κάθε φορά που εξαναγκάζοντο σε εξορία από τα εδάφη τους.

Το κίνημα αυτό θεσμοθετήθηκε στη Βασιλεία της Ελβετίας, όπου πραγματοποιήθηκε το πρώτο συνέδριο το 1897 και ιδρύθηκε η Διεθνής Σιωνιστική Οργάνωση. Εμπνευστής και αργότερα ηγετική μορφή του κινήματος υπήρξε ο Αυστρο-Ουγγρικής καταγωγής Θήοντορ Χερτζλ (1860-1904), ο οποίος εξελέγη πρώτος πρόεδρος Οργανισμού. Η δράση του υπήρξε καταλυτική για τη μετέπειτα δημιουργία του κράτους του Ισραήλ. Το όραμά του το περιέγραψε στο βιβλίο «Το Εβραϊκό Κράτος» το οποίο εξεδόθη το 1896.

Η Κύπρος, λόγω της γειτνίασης με την Παλαιστίνη, άρχισε να μπαίνει στους σιωνιστικούς σχεδιασμούς πρώτα ως βρετανική περιοχή που θα μπορούσε να ανταλλαγεί με την υπό οθωμανική κατοχή τότε Παλαιστίνη και αργότερα ως ασφαλής προορισμός εποικισμού από Εβραίους, προτού μετακινηθούν στον τελικό προορισμό που ήταν η Παλαιστίνη. Εις αμφότερες τις περιπτώσεις οι σχεδιασμοί προσέκρουσαν στην κατηγορητική άρνηση των Βρετανών, οι οποίοι ιεραρχούσαν το νησί ψηλά στον γεωστρατηγικό τους σχεδιασμό στην περιοχή, λόγω του δόγματος συγκράτησης της Ρωσίας μακριά από τα θερμά ύδατα της Μεσογείου και λόγω της εγγύτητας της Κύπρου προς τη Διώρυγα του Σουέζ. Ένας άλλος λόγος που αποδυνάμωνε αυτή την ιδέα ήταν η έλλειψη υποστήριξής της από την πλειοψηφία των Εβραίων που συμμετείχαν στα σιωνιστικά συνέδρια, με αποτέλεσμα τόσο η ιδέα όσο και εγχείρημα εποικισμού της Κύπρου να περιοριστούν σε ένα μικρό κύκλο Εβραίων σιωνιστών και να μην τύχουν ευρείας αποδοχής και υποστήριξης.

Το πιο ενδιαφέρον όμως σχέδιο ήταν αυτό που συνέλαβε ο Γερμανοεβραίος Ντέιβις Τράις (1870-1935) και το οποίο προσπάθησε ανεπιτυχώς να προωθήσει. Από την αρχή της ίδρυσης του Σιωνιστικού Κινήματος υποστήριξε ότι η Κύπρος εκτός από ασφαλής προορισμός για τους Εβραίους έπρεπε να αποτελέσει, μαζί με τη χερσόνησο του Σινά, μέρος του υπό ίδρυση κράτους του Ισραήλ.

Την ιδέα αυτή την έθεσε επισήμως στο δεύτερο σιωνιστικό συνέδριο το 1898, αφού τη συζήτησε επανειλημμένως με τον Χερζλ. Η ιδέα αυτή δεν έτυχε θερμής αποδοχής από τους ευρύτερους σιωνιστικούς κύκλους για δύο λόγους. Πρώτος, λόγω του ότι η Κύπρος ήταν κάτω από βρετανικό έλεγχο, δεν ήθελαν το θέμα αυτό να προκαλέσει τριβές με τη Βρετανία και να έχαναν την όποια βρετανική υποστήριξη προς τον σιωνιστικό σκοπό που ήταν η δημιουργία εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη. Ο δεύτερος λόγος αφορά στην απουσία στενής ιστορικής σχέσης των Εβραίων με την Κύπρο, και έτσι το νησί δεν προκαλούσε το ενδιαφέρον αφού ως εδαφικός χώρος ήταν εκτός της σιωνιστικής ιδεολογίας, η οποία ήταν στενά συνδεμένη με την Παλαιστίνη.

Ο Τράις επεσκέφθη το νησί για διερευνητικές επαφές τον Νοέμβριο του 1899. Σε συνάντησή του με τον Βρετανό κυβερνήτη της Κύπρου σερ Χέινς Σμιθ υπέβαλε συγκεκριμένο σχέδιο εποικισμού της Κύπρου από Εβραίους με σκοπό να το προωθήσει ο κυβερνήτης προς τη βρετανική κυβέρνηση. Το σχέδιο αποτελεί ένα μεσοπρόθεσμο πλάνο για ενίσχυση της εβραϊκής παρουσίας στην Κύπρο, αποτελούμενο από εννέα σημεία και με πιο ισχυρό επιχείρημα για να πείσει τους Βρετανούς το ότι η παρουσία των Εβραίων στην Κύπρο θα αποδυνάμωνε το αίτημα των Ελλήνων για Ένωση με την Ελλάδα και αυτό θα έλυε το πιο σοβαρό και εν εξελίξει πολιτικό πρόβλημα που αντιμετώπιζαν οι Βρετανοί τότε στην Κύπρο.

Από τα εννέα σημεία του σχεδίου ξεχωρίζουν η απαίτηση να παραχωρηθεί γη στους Εβραίους από την αποικιακή διοίκηση καθώς επίσης, πέραν της διευκόλυνσης εγκατάστασης Εβραίων από τη Ρωσία και την Πολωνία, να διευκολυνθεί η παραχώρηση υπηκοότητας σε Εβραίους που θα έφθαναν στην Κύπρο. Το σχέδιο αυτό, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν έτυχε της αποδοχής των Βρετανών. Μάλλον το είδαν ως απειλή.

Ο Τράις, μετά από πείσμονες προσπάθειες, έπεισε τον Χερζλ να θέσει το θέμα της Κύπρου κατά τη συνάντησή του με τον Βρετανό υπουργό αποικιών Τζόζεφ Τσάμπερλαιν (1836-1914) στις 23 Οκτωβρίου 1902. Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του Χερτζλ («Ημερολόγιο») φέρεται ο πρόεδρος του Σιωνιστικού Συνεδρίου να είπε μεταξύ άλλων στον Τσάμπερλαιν: «οι Μουσουλμάνοι μπορούν εύκολα να μετακινηθούν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι Έλληνες θα πωλήσουν ευχαρίστως τη γη τους σε καλή τιμή και να μεταναστεύσουν στην Αθήνα ή την Κρήτη». Ο Τσάμπερλαϊν απορρίπτοντας την πρόταση απάντησε, σύμφωνα με τον Χερτζλ: «Η Βρετανία έχει συμβατικές υποχρεώσεις έναντι των κατοίκων της Κύπρου και οφείλει να τις εφαρμόσει» και συνεχίζοντας είπε: «θα υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες εάν οι Έλληνες του νησιού αντισταθούν και αυτό μπορεί να προκαλέσει την εμπλοκή της Ελλάδας και της Ρωσίας». 


Οριακό σημείο

Η άρνηση των Βρετανών υπήρξε οριακό σημείο στις σιωνιστικές προσπάθειες του Χερτζλ και του Τράις. 
Λίγο μετά τη συνάντηση εκείνη ο Χερτζλ πέθανε και στο έκτο σιωνιστικό συνέδριο το 1903 αποφασίστηκε ότι ο μόνος γεωγραφικός στόχος για την ίδρυση εβραϊκού κράτους ήταν η Παλαιστίνη. 

Παρά τις προσπάθειες του Τράις να αναβιώσει τη σιωνιστική ιδέα για την Κύπρο μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ουδέποτε αυτή η ιδέα έτυχε αποδοχής και παρέμεινε περισσότερο μία περιθωριακή ατομική προσπάθεια ενός πείσμονα Γερμανοεβραίου εθνικιστή. 

Χρήστος Ιακώβου
Facebook
Φιλελεύθερος 20.1.2019