Σπονδή στην εργαζόμενη γυναίκα
Του Φοίβου Νικολαΐδη
Αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στη μικρή και αποικιοκρατούμενη ακόμη, από τους Άγγλους Κύπρο, η πάλη του λαού για επιβίωση και εθνική καταξίωση ήταν δύσκολη αλλά συνεχής. Η συντηρητική και πατριαρχική κυπριακή κοινωνία συγκέντρωνε όλα εκείνα τα στοιχεία που συνέθεταν ένα περιβάλλον ιδιαίτερα δύσκολο για το γυναικείο πληθυσμό.
Στη μεταπολεμική Λευκωσία του 1945 ζούσαν λιγότερο από 100 χιλιάδες άνθρωποι. Παρ' όλα αυτά δραστηριοποιούνταν με επιτυχία τρεις μόνιμοι θίασοι, η Ένωση Καλλιτεχνών Λευκωσίας, το Νέο Λυρικό Θέατρο και ο Προμηθέας, πέραν των ελλαδικών θιάσων που επισκέπτοντο το νησί. Ο κινηματογράφος και το θέατρο αποτελούσαν κύρια μέσα ψυχαγωγίας τότε του κόσμου.
Για την εργαζόμενη μητέρα και οικοκυρά οι συνθήκες εργασίας ήταν πραγματικά σκληρές και οι κοινωνικές συνθήκες πολύ δύσκολες. Οι διακρίσεις σε βάρος της γυναίκας, ο πουριτανισμός και ο καθωσπρεπισμός της εποχής κρατούσαν τη γυναίκα μακριά από πολλές επαγγελματικές ενασχολήσεις, πόσο μάλλον από εκδηλώσεις της δημόσιας ζωής.
Για θέατρο ούτε λόγος να γίνεται. Μέσα στα γενικότερα προβλήματα, τις δυσκολίες, τα πενιχρά μέσα, τις αντιξοότητες και την κοινωνική καταπίεση, ήθελε μεγάλο θάρρος και κουράγιο μια γυναίκα για να πάρει μέρος σε θεατρικές παραστάσεις. Έπρεπε να ήταν ένα είδος "αντάρτισσας" για να μπορέσει, όχι να πείσει, αλλά να ξεφύγει από τον καταπιεστικό οικογενειακό κλοιό και να ασχοληθεί με το θέατρο.
Του Φοίβου Νικολαΐδη
Αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στη μικρή και αποικιοκρατούμενη ακόμη, από τους Άγγλους Κύπρο, η πάλη του λαού για επιβίωση και εθνική καταξίωση ήταν δύσκολη αλλά συνεχής. Η συντηρητική και πατριαρχική κυπριακή κοινωνία συγκέντρωνε όλα εκείνα τα στοιχεία που συνέθεταν ένα περιβάλλον ιδιαίτερα δύσκολο για το γυναικείο πληθυσμό.
Στη μεταπολεμική Λευκωσία του 1945 ζούσαν λιγότερο από 100 χιλιάδες άνθρωποι. Παρ' όλα αυτά δραστηριοποιούνταν με επιτυχία τρεις μόνιμοι θίασοι, η Ένωση Καλλιτεχνών Λευκωσίας, το Νέο Λυρικό Θέατρο και ο Προμηθέας, πέραν των ελλαδικών θιάσων που επισκέπτοντο το νησί. Ο κινηματογράφος και το θέατρο αποτελούσαν κύρια μέσα ψυχαγωγίας τότε του κόσμου.
Για την εργαζόμενη μητέρα και οικοκυρά οι συνθήκες εργασίας ήταν πραγματικά σκληρές και οι κοινωνικές συνθήκες πολύ δύσκολες. Οι διακρίσεις σε βάρος της γυναίκας, ο πουριτανισμός και ο καθωσπρεπισμός της εποχής κρατούσαν τη γυναίκα μακριά από πολλές επαγγελματικές ενασχολήσεις, πόσο μάλλον από εκδηλώσεις της δημόσιας ζωής.
Για θέατρο ούτε λόγος να γίνεται. Μέσα στα γενικότερα προβλήματα, τις δυσκολίες, τα πενιχρά μέσα, τις αντιξοότητες και την κοινωνική καταπίεση, ήθελε μεγάλο θάρρος και κουράγιο μια γυναίκα για να πάρει μέρος σε θεατρικές παραστάσεις. Έπρεπε να ήταν ένα είδος "αντάρτισσας" για να μπορέσει, όχι να πείσει, αλλά να ξεφύγει από τον καταπιεστικό οικογενειακό κλοιό και να ασχοληθεί με το θέατρο.
Εντούτοις, όχι μόνον βρέθηκαν και τόλμησαν γυναίκες της εποχής να ανεβούν στην σκηνή, αλλά να γράψουν και μια λαμπρή ιστορία με την μετέπειτα επαγγελματική τους καριέρα. Ένα από τα λίγα κοριτσόπουλα της εποχής ήταν και η μ. μητέρα μου Ρένα Βάσου. Ήταν και δεν ήταν 17 χρόνων τότε το 1945 όταν με τον Νίκο Παντελίδη, Φιλή Καραβιώτη, Θρασιβουλίδη, Χάρη Χατζηκυριάκου, και τόσους άλλους που προηγήθηκαν και άλλους τόσους που ακολούθησαν και χάραξαν βαθιά το δρόμο όχι μόνο της θεατρικής παιδείας, αλλά και της κοινωνικής απελευθέρωσης της γυναίκας.Διαβάζω με συγκίνηση στο πρόγραμμα του 1945, της θεατρικής παράστασης του Νέου Λυρικού Θεάτρου με την κωμωδία ηθών του Σπύρου Μελά «Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται» τα ονόματα έξι γυναικών: Όλγα Συμεωνίδου, Στάλα Ξένου, Χρυσούλλα Πετρίδου, Μαρούλλα Ασσιώτου, Φιφίκα Βάσου και Ρένα Βάσου.
Η συμμετοχή των γυναικών στα θεατρικά θέσμια του τόπου έπαιξε το δικό της καταλυτικό ρόλο στην εκπαίδευση της κοινωνίας μας, ώστε μέσα από πολλές άλλες αλλαγές, να φτάσουμε στο σήμερα, όπου η γυναίκα απολαμβάνει ένα αξιοπρεπές επίπεδο στοιχειώδους αναγνώρισης και ίσης μεταχείρισης.
Φοίβος Νικολαΐδης
Περιοδικό "Επί Σκηνής"
Ιανουάριος - Μάρτιος 2006
35 comments:
you're very lucky to have been brought up by such a special mother
Mediterranean kiwi. Yes, I feel lucky to had such a nice mother. You should feel lucky as well for your special mom. Thank you for your so kind words.
!!!!
Συγκινητικό αφιέρωμα στην εργαζόμενη Γυναίκα μα και στη Μάνα-Γυναίκα.
Πρέπει να 'σαι πολύ περήφανος γι αυτήν...
JamanFou. Σίγουρα ναι Ιωάννα μου. Πολύ σ' ευχαριστώ.
Μια δυναμική γυναίκα για την εποχή της και πολύ όμορφη.Θα ήταν και Αυτή περήφανη για σένα.
Ευχαριστώ που με έστειλες εδώ για να μάθω λίγα πράγματα για τότε και για τις γυναίκες της εποχής εκείνης.
Stalamatia. Πολύ σ' ευχαριστώ για τα ευγενικά, ωραία σου λόγια.
A beautiful tribute to a beautiful woman!
Είχα τη χαρά και την τύχη να γνωρίσω τη μητέρα σου, την αγαπημένη μου κ. Ρένα. Πολύ όμορφη γυναίκα, δυναμική και αγωνίστρια μέχρι το τέλος. Την αγαπούσες πολύ κι εκείνη το ίδιο και σε καμάρωνε.
Δε θα την ξεχάσω ποτέ.
Beautiful lady, and it seems a very special one two...
This is beautiful post and lovely tribute to your late mother. What a beautiful lady she was! She was so brave women and mother who found the strength and courage to be an actress in such difficult times and difficult social conditions. Therefore, you must be particularly proud of her.
I don’t understand everything but I think it’s a great post.
Μαίρη Π.Α: Πόσο μοιάζεις στη μητέρα σου, Φοίβο μου... Πολύ συγκινήθηκα, σπουδαία και όμορφη γυναίκα. Σεβασμός και αγάπη σε όλο τους το μεγαλείο και προ πάντων αναγνώριση. Τέτοιες αφιερώσεις αγγίζουν όλες τις καρδιές και προδίδουν τον χαρακτήρα εκείνου που τις γράφει! Μαίρη
that was your mother? interesting to see!
Hi Phivos!You should feel proud of his mother as she must feel of you.
Beautiful and sensitive tribute.
I miss my mother a lot.
A beautiful day for you and your family.
Kisses from Rio de Janeiro
Να τη θυμάσαι πάντα και στη γιορτή της [5 του Μάη] και ως μάνα [αύριο Κυριακή] μα και κάθε μέρα!
Olá querido amigo!
Fiquei sensibilizada lendo a homenagem que vc prestou a sua querida mãe.
Espetacular, singela homenagem, mas que expressa o amor que vc sentia e sente por ela.
Também deixei uma homenagem a minha querida mãezinha que tanto amei.
Um lindo sabado para vc e um domimgo de felicidades junto a seus familiares e um beijo em sua esposa, lhe desejo um FELIZ DIA DAS MÃES!
Beijos
WOW - What a beautiful lady! And a brave woman to pursue her passion in her time! A mother to be proud of!
Είναι ένα θέμα σημαντικό αυτό που ως γυναίκα με έχει προβληματίσει: πώς μπορεί κανείς να συνδυάσει θηλυκότητα, οικογένεια και καριέρα. Μου φαίνεται δύσκολο.
Συγχαρητήρια για την μητέρα σου!
Philip- What a wonderful tribute to a great lady!
She obviously was an incredible woman to have raised such an amazing son!
I always enjoy looking at her beautiful photo on your sidebar. Your mother was an amazing woman and she raised an amazing son. This is a beautiful tribute to her, just lovely.
:)
Beautiful tribute !!She was an incredible woman and very beautiful!!
Have a great day!
Irina
The story of your mother is so inspiring to me! It must have been enchanting being raised by this artistic and brave woman. You must have so many unique memories of her, and what you have written here distills them beautifully.
Happy Mother's Day to our mothers who we carry in our hearts.
oi querido..perdoe-me pela minha ausencia..linda historia de sua mãe.. foi uma lutadora, corajosa da qual vc deve mesmo sentir muito orgulho.. parabens amigo.. desejo de todo coração que vc esteja bem.. beijão..tenha uma noite de paz
You´ve got a beautiful Mom and a very talented woman too! happy Mother´s day to your Mom. ;)
Φοίβο, και εγώ ένοιωσα αυτή τη συγκίνηση για την μητέρα σου, γιατί απλούστατα τα χρόνια εκείνα στα οποία αναφέρεσαι σημάδεψαν και τη δική μου οικογένεια όταν τον Δεκέμβριο του 1940 ο μ. πατέρας μου Στέφος ( εξ' ου και ο αδελφός μου ο Σπύρος είναι Στέφου), κατετάγη ως εθελοντής στον Αγγλικό στρατό και από τότε
μέχρι και το τέλος του πολέμου κρατείτο αιχμάλωτος σε Γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης .
Έφυγε λοιπόν για τον πόλεμο αφήνοντας τη μητέρα μας με τέσσερα παιδιά, δηλαδή τον Κύρο 6 μηνών, τον Νεόφυτο (τον σύζυγο της Αντιγόνης ) 2 χρόνων, την Ευδωξία 5 χρόνων και τον Σπύρο 8 χρόνων. Όπως θα αντιλήφθηκες εγώ είμαι ο Βενιαμίν της αποστρατείας!!!
Γιατί τα λέω όλα αυτά; Για να συμφωνήσω απόλυτα μαζί σου ότι για να είμαστε σήμερα όλοι εμείς ευημερούντες και αν ήταν αυτό μόνο δεν ήταν κακό, αλλά δυστυχώς για να πουλούμε με τόση ευκολία πνεύμα και κατά το δη λεγόμενο να «παίζουμε τους έξυπνους» είναι γιατί κάποιοι άλλοι άνοιξαν με το αίμα τους τις σημερινές λεωφόρους της καλοπέρασης και της χλιδής!!
Σ' αυτούς περιλαμβάνω βεβαίως και τους σκαπανείς του Κυπριακού Θεάτρου, οι οποίοι σχεδόν δυστύχησαν προσφέροντας πολύ σκληρή δουλειά για να δημιουργήσουν την υποδομή πάνω στην οποία πατούν σήμερα μα αρκετή αλαζονεία πολλοί νέοι και αιθεροβάμονες! Θα τα ξαναπούμε όμως αυτά! Γεια σου φίλε μου Φοίβο.
Χάρης Χρ.
H αφιέρωση αυτή είναι το καλύτερο μνημόσυνο που θα μπορούσες να κάνεις στη μητέρα σου. Είχα την τύχη να γνωρίζω από την ίδια τη δραστηριότητά της αυτή στο θέατρο. Είμαι βέβαιος ότι σε καμαρώνει από κει ψηλά ,όπως άλλωστε καμάρωνε πάντα για σένα και την οικογένειά σου.
Θωμάς Τασιούλας
My congratulations for your emotive post dedicated to your mother.
Best wishes.
Α! Ετσι εξηγείται η ύφεση σου στις καλές τέχνες!!!
ich möchte Antworten,die Erinnerungen an Vater und Mutter wiederholen sich immer öffter im Leben,je älter wir werden, es vergeht kein Tag, wo es nicht irgend eine kleine Erinnerung in uns wach ruft, sei es ein Gegenstand,eine menschliche Geste oder Wortart, ein Foto bleibt uns als höchster Schatz,dieses ist nicht mit Geld zubezahlen,es stellen sich so viele Fragen,die uns keiner mehr beantworten kann... ein schönes Foto der Mutter und Schauspielerin und die Gedanken um die damalige schwere Zeit...
Συγχαρητηρια για την μητερα σου, μια αξια γυναικα κ πιστευω μια καλη ηθοποιος!!!!!
Συγχαρητηρια για την μητερα σου Φοιβο, μια αξια γυναικα κ μια αξιολογη ηθοποιος , πιστευω, κατω απο τις τοσο δυσκολες συνθηκες εποχης
Que hermoso homenaje a esa madre tan especial que tuviste. Gracias por presentarmela. Como decimos nosotros "de tal palo tal astilla"
Besitos Felipe
Just watched a movie about equal pay and rights for women in Dagenham Ford factory. Very brave women.
Phivos..your Mother was a very beautiful and brave woman! And,it seems,so very talented. She had so much strength to pursue her dreams and pave the way for women who followed in her footsteps. I see your pride in your post! She,too,has much to be proud of..including her son! xo
Τι όμορφη γυναίκα!
Συγχαρητήρια!
Post a Comment