Monday, January 29, 2018

Πότε θα διδαχθούν τα παιδιά την αλήθεια για το 21;

Του Νίκου Δήμου 
Θα έχουμε ωριμάσει ως έθνος, όταν τα σχολικά μας βιβλία συμπεριλάβουν δύσκολες αλήθειες. Όταν θα πάψουν να αποσιωπούν ή να μυθολογούν.

Δεν ξέρω αν θα γίνει ποτέ αυτό – σίγουρα όχι σύντομα. Σήμερα πάντως ένα βιβλίο που θα έγραφε τα αληθινά συμβάντα του ’21 θα καιγότανε στην πυρά και ένας καθηγητής που θα το δίδασκε, θα έχανε τη δουλειά του.

Ας πούμε μερικές ιστορικά εξακριβωμένες αλήθειες:
Η επανάσταση ξεκίνησε όχι από τους ηρωικούς αρματολούς και κλέφτες (αντίθετα αυτοί και μέσα στον Αγώνα πολεμούσαν σαν μισθοφόροι για αμοιβή και λάφυρα) αλλά από φιλήσυχους αστούς εμπόρους που ζούσαν έξω από την Ελλάδα. Το κίνημα άρχισε από αστούς αλλά το αγκάλιασε ο λαός. Όμως, όπως γράφει ο Σκαρίμπας: «Το Πατριαρχείο το αφόρισε. Οι Πρόκριτοι και οι Ιεράρχες το χλεύασαν. Ο Καποδίστριας του γύρισε τις πλάτες. Ο Κοραής μας το μυκτήρισε». Η αρχή ήταν πολύ δύσκολη και το τέλος ολέθριο.

Η Εκκλησία όχι μόνο δεν πρωτοστάτησε στον Αγώνα αλλά τον πολέμησε με κάθε τρόπο. Αφόρισε τον Ρήγα Φεραίο, εναντιώθηκε στις «σατανικές» απόψεις για ελευθερία, ισότητα και δημοκρατία που έρχονταν από την Δύση και τελικά αφόρισε και την ίδια την επανάσταση. Φυσικά κανείς δεν ήταν στην Αγία Λαύρα στις 25 Μαρτίου και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός όχι μόνο δεν σήκωσε το λάβαρο (που φτιάχτηκε μετά από 50 χρόνια) αλλά έβριζε τον επαναστάτη Παπαφλέσσα ως «εξωλέστατον».

Η επανάσταση του 21 απέτυχε ολοκληρωτικά. Μετά την εισβολή του Ιμπραήμ δεν είχε μείνει ούτε μία επαναστατική εστία. Ελευθερωθήκαμε μόνο χάρη στην απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων – και την δράση τους στην ναυμαχία του Ναβαρίνου. (Ήταν η πρώτη – και η καλύτερη –«ανθρωπιστική επέμβαση» της ιστορίας).

Η επανάσταση απέτυχε επειδή οι Έλληνες πολεμούσαν περισσότερο μεταξύ τους, παρά με τους Τούρκους. Ο – ήδη τόσο απών – Κωστής Παπαγιώργης, την είχε χαρακτηρίσει:«πανεθνικό εμφύλιο, ο οποίος κατ’ ευφημισμόν βαπτίσθηκε επανάσταση από τους ιδεολόγους ιστορικούς».

Στην Επανάσταση έγιναν πράξεις θηριωδίας εκ μέρους των Ελλήνων. Στην κατάληψη της Τριπολιτσάς σφάχτηκαν πάνω από 30.000 άμαχοι – ανάμεσά τους πολλοί Εβραίοι που ήταν αμέτοχοι στον αγώνα. Λόγος: το πλιάτσικο. Λέει ο Κολοκοτρώνης στα Απομνημονεύματα: «το ασκέρι όπου ήταν μέσα, το ελληνικό, έκοβε κι σκότωνε από Παρασκευή ως Κυριακή, γυναίκες παιδιά και άντρες, 32000, μία ώρα ολόγυρα της Τριπολιτσάς». (Αντίθετα οι Τουρκαλβανοί υπερασπιστές της πόλης έφυγαν αλώβητοι μετά από συμφωνία. Που σημαίνει ότι ο Κολοκοτρώνης είχε τον έλεγχο του στρατού του και άρα επέτρεψε τη εθνοκάθαρση).

Και όσοι δεν συμπαθούν τους Αλβανούς θα έπρεπε να ξέρουν πως μερικοί από τους πιο γενναίους οπλαρχηγούς και καπεταναίους μας ήταν Αρβανίτες που δεν μιλούσαν καν τα ελληνικά. Κι όταν ο Μαυροκορδάτος έβγαλε λόγο στα πληρώματα του Ελληνικού στόλου χρειάστηκε μεταφραστή γιατί δεν κατάλαβαν λέξη (το γράφει ο Παπαρρηγόπουλος).

Θα έχουμε ωριμάσει ως έθνος, όταν τα σχολικά μας βιβλία συμπεριλάβουν αυτές (και άλλες) δύσκολες αλήθειες. Όταν θα πάψουν να αποσιωπούν ή να μυθολογούν. Έτσι θα πραγματώσουμε το Σολωμικό ρήμα, που ταυτίζει το αληθές με το εθνικό. 

Νίκος Δήμου

Πηγή: Protagon

Παύλος Μπακογιάννης

Δολοφονήθηκε στις 26.9.1989
Στις 26 Σεπτεμβρίου 1989, ο Παύλος Μπακογιάννης πυροβολείται από τρία μέλη της 17 Νοέμβρη στην είσοδο της πολυκατοικίας της οδού Ομήρου στην Αθήνα, όπου στεγαζόταν το γραφείο του.

Ο Μπακογιάννης ήταν ένας άνθρωπους που μιλούσε για αντι-δικτατορικό αγώνα και αν και δεξιός είχε προσπαθήσει για την Εθνική Συμφιλίωση και την επούλωση των πληγών του Εμφυλίου και του Διχασμού. Η δολοφονία του, λοιπόν, προκάλεσε έκπληξη, ακόμη και στους όποιους υποστηρικτές της 17 Νοέμβρη, καθώς εθεωρείτο ένας άνθρωπος με σύνεση, δημοκράτης και ενωτικός.

«Αποφασίσαμε λοιπόν να εκτελέσουμε τον απατεώνα και ληστή του λαού Μπακογιάννη. Ο κύριος αυτός είναι υπεύθυνος όχι μόνο γιατί έκλεψε τα πρώτα 60 εκατομμύρια του ιδρυτικού κεφαλαίου της Γραμμής αλλά και για τις εκατοντάδες εκατομμύρια που είτε έκλεψε μαζί με τον συνεργάτη του Κοσκωτά για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου Γραμμής, αλλά και για την αγορά μέσω της Γραμμής της Τράπεζας Κρήτης», σημειώνει απόσπασμα από τη 12σέλιδη προκήρυξη με ημερομηνία 18 Σεπτεμβρίου 1989 που εστάλη στην «Ελευθεροτυπία» στις 9 Οκτωβρίου 1989.

Την ημέρα της δολοφονίας του εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση η χρηματοδότηση του προγράμματος για την Ευρυτανία, που ο ίδιος είχε καταρτίσει.

Ο Μπακογιάννης κηδεύτηκε στο Καρπενήσι στις 29 Σεπτεμβρίου 1989, παρουσία πλήθους κόσμου, που φώναζε συνθήματα κατά της τρομοκρατίας.

Ο Παύλος Μπακογιάννης γεννήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 1935 στο χωριό Βελωτά της Ευρυτανίας. Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του παπα – Κώστα και της Ειρήνης Μπακογιάννη. Γυμνάσιο πήγε στο Θέρμο Τριχωνίδας, για ένα χρόνο στο Καρπενήσι (1950) και το τελείωσε στην Πάτρα στο Β’ Γυμνάσιο Πατρών. Σπούδασε Πολιτικές και Κοινωνικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Συνέχισε τις σπουδές του στη Γερμανία, παίρνοντας πτυχίο Πολιτικής Οικονομίας και Πολιτικών Επιστημών των Πανεπιστημίων Μονάχου, Τύμπιγκεν και Κωνσταντίας (Konstanz), στο Πανεπιστήμιο της οποίας ανακηρύχθηκε κατόπιν Διδάκτωρ των Κοινωνικών Επιστημών. Δίδαξε Πολιτικές Επιστήμες και Δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, ενώ από τα μέσα της δεκαετίας του ΄60 και για 10 περίπου χρόνια διηύθυνε το ελληνόφωνο πρόγραμμα της ραδιοφωνίας της Βαυαρίας.

Ηταν διευθυντής του ελληνικού προγράμματος της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας, όταν έγινε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967. Από τη θέση αυτή αντιτάχθηκε στο δικτατορικό καθεστώς και έκανε εκπομπές με σχόλια και ειδήσεις που αναμεταδίδονταν και από την Deutsche Welle και πολύ γρήγορα έγιναν σημείο αναφοράς του αντιδικτατορικού αγώνα.

Στο Μόναχο γνώρισε τη Ντόρα Μητσοτάκη, κόρη του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, η οποία σπούδαζε στο Πανεπιστήμιο της ίδιας πόλης και την οποία και παντρεύτηκε το 1974. Μαζί της απέκτησε δύο παιδιά, την Αλεξία και τον Κώστα.

Με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, το 1974 επέστρεψε στην Ελλάδα. Εργάσθηκε στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» και το 1982 ανέλαβε εκδότης – διευθυντής του εβδομαδιαίου περιοδικού «ΕΝΑ» ως το Φεβρουάριο του 1985. Από το Νοέμβριο του 1985 μέχρι το Σεπτέμβριο του 1989 διετέλεσε πολιτικός σύμβουλος του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας Κώστα Μητσοτάκη. Τον Ιούνιο του 1989 εκλέχθηκε βουλευτής της μονοεδρικής περιφέρειας Ευρυτανίας. Ακολούθησε η Κυβέρνηση Τζαννετάκη, στο σχηματισμό της οποίας έλαβε ενεργό ρόλο, ως διαπραγματευτής μεταξύ του κόμματός του και του Συνασπισμού.

Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ανάπτυξη της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Ευρυτανίας. Το πρώτο του μάλιστα βιβλίο είχε τίτλο: «Η Ευρυτανία και οι οικονομικές της δυνατότητες» (Αθήνα, 1960). Κατήρτησε ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης της περιοχής, το οποίο υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ως πολιτικός θεωρούνταν ήπιος και συναινετικός. Θεωρούσε επιβεβλημένη την υπέρβαση των διαχωριστικών γραμμών, την επούλωση των πληγών του Εμφυλίου και του Διχασμού και την Εθνική Συμφιλίωση. Στα πλαίσια αυτής του της πεποίθησης εργάστηκε για την επιτυχία του πρωτοποριακού, για την εποχή, εγχειρήματος συγκυβέρνησης Αριστεράς και Δεξιάς. Για τους ίδιους λόγους ήταν εισηγητής, εκ μέρους της Ν.Δ., του νομοσχεδίου για την απάλειψη των συνεπειών του εμφυλίου πολέμου που υπερψηφίστηκε και έγινε Νόμος το καλοκαίρι του 1989. 
Πηγή: Eurokinissi
Τα λόγια ενός Έλληνα πολιτικού, του Παύλου Μπακογιάννη (δολοφονήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 1989 από την τρομοκρατική οργάνωση 17 Νοέμβρη) που ήταν εν τέλει πιο μπροστά από την εποχή του:

«Παραποίηση, μονομέρεια, αποπροσανατολισμός του αναγνώστη, κιτρινισμός, λασπολογία, ακόμα και χυδαιότητα έχουν αντικαταστήσει τη δημοσιογραφική δεοντολογία… Ο Έλληνας είναι ο πιο κακοπληροφορημένος πολίτης, αλλά και δέκτης των πιο φανταστικών και αποκρουστικά αλλοιωμένων γεγονότων από τα μέσα πληροφόρησης και τα πολιτικά κόμματα, σε τέτοιο σημείο που να μην είναι πια σε θέση να εκτιμήσει σωστά τον κόσμο και αυτά που συμβαίνουν γύρω του. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης: Ο Έλληνας πολίτης δεν βρίσκεται μόνο σε αδυναμία να δώσει σωστές λύσεις και να κάνει ορθές αναλύσεις. Κάνει συνέχεια λάθη στην εκτίμηση των καταστάσεων, των προοπτικών και των αντιδράσεων. Του λείπει με δυο λόγια η αναγκαία υποδομή για να αποφασίζει». (1983)

Γιώργος Σεφέρης

Γιώργος Σεφέρης (1900-1971)
Στις 28 Μαρτίου του 1969 ο νομπελίστας ποιητής Γιώργος Σεφέρης (1900-1971) αποφασίζει να λύσει τη σιωπή του και να μιλήσει ανοιχτά κατά της χούντας των συνταγματαρχών. Μαγνητοφωνεί μία δήλωση, στην οποία, μεταξύ άλλων, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στο στρατιωτικό καθεστώς για την τραγωδία στην οποία οδηγούσε την Ελλάδα.

Η Δήλωση Σεφέρη
Πάει καιρός που πήρα την απόφαση να κρατηθώ έξω από τα πολιτικά του τόπου. Προσπάθησα άλλοτε να το εξηγήσω, αυτό δε σημαίνει διόλου πως μου είναι αδιάφορη η πολιτική ζωή μας.

Έτσι, από τα χρόνια εκείνα ως τώρα τελευταία έπαψα κατά κανόνα ν’ αγγίζω τέτοια θέματα. Εξ άλλου τα όσα δημοσίευα ως τις αρχές του 1967, και η κατοπινή στάση μου (δεν έχω δημοσιεύσει τίποτε στην Ελλάδα από τότε που φιμώθηκε η ελευθερία) έδειχναν, μου φαίνεται αρκετά καθαρά τη σκέψη μου.

Μολαταύτα, μήνες τώρα, αισθάνομαι μέσα μου και γύρω μου, ολοένα πιο επιτακτικά το χρέος να πω ένα λόγο για τη σημερινή κατάστασή μας. Με όλη τη δυνατή συντομία, να τι θα έλεγα: «Πριν δύο χρόνια, μας έχει επιβληθεί ένα καθεστώς ολωσδιόλου αντίθετο με τα ιδεώδη για τα οποία πολέμησε ο κόσμος μας, και τόσο περίλαμπρα ο λαός μας, στον τελευταίο Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι μία κατάσταση υποχρεωτικής νάρκης, όπου όσες πνευματικές αξίες κατορθώσαμε να κρατήσουμε ζωντανές με πόνους και με κόπους, πάνε κι αυτές να καταποντιστούν μέσα στα ελώδη, στεκάμενα νερά. 

Δεν θα μου ήταν δύσκολο να καταλάβω πώς τέτοιες ζημιές δεν λογαριάζουν πάρα πολύ για ορισμένους ανθρώπους. Δυστυχώς, δεν πρόκειται μόνον για αυτόν τον κίνδυνο. Όλοι πια το διδάχτηκαν και το ξέρουν, πως στις δικτατορικές καταστάσεις η αρχή μπορεί να μοιάζει εύκολη, όμως η τραγωδία περιμένει αναπότρεπτη στο τέλος. Το δράμα αυτού του τέλους μάς βασανίζει συνειδητά ή ασυνείδητα όπως στους παμπάλαιους χορούς του Αισχύλου. Όσο μένει η ανωμαλία τόσο προχωρεί το κακό. 

Είμαι ένας άνθρωπος χωρίς κανέναν απολύτως πολιτικό δεσμό. Και μπορώ να το πω: Ομιλώ χωρίς φόβο και χωρίς πάθος. Βλέπω μπροστά μου τον γκρεμό όπου μας οδηγεί η καταπίεση που κάλυψε τον τόπο. Αυτή η ανωμαλία πρέπει να σταματήσει. Είναι εθνική επιταγή. Τώρα, ξαναγυρίζω στη σιωπή μου, και παρακαλώ τον Θεό να μη με φέρει άλλη φορά σε παρόμοια ανάγκη να ξαναμιλήσω».

Πλουτής Σέρβας


Thursday, January 25, 2018

Το μεγαλείο Λεβέντ (η), οι τραμπούκοι και η ωμή αλήθεια

Του Γιώργου Καλλινίκου
Αποσβολωμένος παρακολουθούσα χθες τις εικόνες έξω από τα γραφεία της Αφρίκα. Οι τραμπούκοι προκαλούν τρόμο, σοκ και απόγνωση. Πέτρες, μπουκάλια, βαρβαρότητα και μίσος. Απίστευτο μίσος. Για κάποιον , που τυγχάνει να έχει διαφορετικές από τους ίδιους απόψεις. Ελάχιστα λεπτά μετά, νέα αισθήματα διαδέχονται τον φόβο, την οργή και την αγανάκτηση. Δέος, σεβασμός και θαυμασμός. Γι’ αυτό τον άνθρωπο, τον Σενέρ Λεβέντ, που συνεχίζει να λέει τις δικές του αλήθειες, και να μπαίνει στο ρουθούνι του αδίστακτου Σουλτάνου. Που βρέθηκε χθες στο στόχαστρο αυτών των θρασύδειλων τραμπούκων.

Μαζί με τον θαυμασμό, όμως, βρε Σενέρ, μας πλακώνει και η θλίψη. Διότι, βρε αδερφέ, μας κάνεις να αισθανόμαστε τόσο μικροί. Ως Κύπριοι διότι αδυνατούμε να σου προσφέρουμε οτιδήποτε άλλο πέρα από μια φραστική στήριξη. Και ως δημοσιογράφοι. Διότι εμείς πουλάμε την όποια μαγκιά μας εκ του ασφαλούς. Μπορεί κι εμείς να βρισκόμαστε στο στόχαστρο διαφόρων θρασύδειλων. Αλλά όχι πρόσωπο με πρόσωπο. Μόνο στο facebook. Εκεί λοιδορούνται συνειδήσεις δημοσιογράφων επειδή μπορεί να μην αρέσουν σε κάποιους οι αλήθειες που γράφουν. Εκεί στιγματίζονται. Εκεί τους χαρακτηρίζουν στη βάση των χαμερπών μυαλών και ψυχών εκείνων, που, ελλείψει επιχειρημάτων, καταφεύγουν σε ύβρεις.

Τα αισθήματα, ωστόσο, οφείλουμε να τα δαμάσουμε. Για να πρυτανεύσει ανεπηρέαστα η λογική. Που οφείλει να υποκλιθεί στον Σενέρ Λεβέντ. Διότι με το θάρρος και τον αγώνα του ρίχνει άπλετο φως. Για να βοηθήσει εκείνους που ζουν ακόμη στον κόσμο των ψευδαισθήσεων. Που χορεύουν και τραγουδούν στη Λήδρας, νομίζοντας ότι με αγκαλιές και φιλάκια θα λυθεί το Κυπριακό. Που πιστεύουν ότι εκείνοι με τους οποίους ανταλλάζουν αγκαλιές και φιλιά είναι εκείνοι οι οποίοι θα ελέγχουν και τις εξελίξεις μετά τη λύση (αν υπάρξει ποτέ). Εκείνους, που ακόμη φοράνε παρωπίδες οι οποίες τους εμποδίζουν να δουν την ωμή πραγματικότητα. Ότι η Άγκυρα είναι αυτή που καθορίζει τα πάντα και επιδιώκει να διατηρήσει τον έλεγχο. Ότι οι εκάστοτε Τ/κ που ανέρχονται στην «εξουσία» δεν είναι τίποτα άλλο παρά υποχείρια του εκάστοτε Σουλτάνου. Μαριονέτες, που χορεύουν στο ρυθμό τον οποίο η Άγκυρα καθορίζει. Εκείνους, που πανηγύριζαν όταν εκλέγηκε ο Ερντογάν ή ο Ταλάτ ή ο Ακιντζί.

Η επίθεση κατά του Λεβέντ ήρθε σε μια πολύ καθοριστική στιγμή. Μερικές μέρες πριν από τις εκλογές. Για να καταδείξει τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Να διαλύσει την ομίχλη που σχημάτισαν οι ευρισκόμενοι σε ψευδαισθησιακό κόσμο. Ο Ερντογάν έκανε –ξανά- αυτό που οι λύκοι της Άγκυρας γνωρίζουν πάντοτε να κάνουν. Εισβολή σε ξένο έδαφος. Και δολοφονίες αθώων Κούρδων. Ο Λεβέντ δεν έκανε τίποτα περισσότερο από το να γράψει την αλήθεια. Ότι πρόκειται για εισβολή στο Αφρίν όπως εκείνην του 1974. Και ο αιμοβόρος και παρανοϊκός Σουλτάνος κάλεσε τους λύκους του στα κατεχόμενα να δείξουν τα αιμοβόρα δόντια τους. Το έπραξαν με δέοντα ζήλο… Πετώντας πέτρες, ζητώντας αίμα και ουρλιάζοντας η «η Κύπρος είναι τουρκική».

Ο Λεβέντ δεν ξεγύμνωσε μόνο τον Ερντογάν αλλά και τον «καλό» λεμεσιανό Ακιντζί. Έσπευσε κι αυτός να κλείσει το στόμα στον Λεβέντ. Δεν έγινε καμία εισβολή το 1974, του είπε. «Ειρηνευτική επιχείρηση», ήταν πρόσθεσε. Και δεν έμεινε μέχρι εκεί. Δικαιολόγησε και την εισβολή του Σουλτάνου στο Αφρίν. Είχε κάθε δικαίωμα, είπε ο υποτίθεται ειρηνόφιλος και συνετός Ακιντζί.

Η υπόθεση Λεβέντ ήρθε μερικές μέρες πριν από τις εκλογές για να καταδείξει γιατί δεν πρέπει ποτέ να γίνει αποδεκτή λύση, που θα επιτρέπει στην Τουρκία να πατά στο νησί. Είτε μέσω οποιονδήποτε εγγυήσεων είτε μέσω παραμονής έστω και ενός στρατιώτη. Ούτε καν υπό τη μορφή αστυνομικού. Τους είδαμε χθες τους «αστυνομικούς» με πόσο ζήλο σταμάτησαν τους τραμπούκους. Απλοί θεατές… Η υπόθεση Λεβέντ ήρθε να καταδείξει γιατί η μοναδική διέξοδος είναι η επιδίωξη μιας λύσης που θα οδηγεί σε κανονικό κράτος με πλήρη εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

Γιατί δεν πρέπει να επαναληφθούν τα λάθη του 1960 με την αποδοχή υπό πίεση ή χάριν μιας κατάληξης, κάποιας συμφωνίας που θα αφήνει εσαεί το νησί υπό την κηδεμονία της Τουρκίας. Ούτε υπό το προσβλητικό και προκλητικό επιχείρημα μερικών ότι θα εισβάλουμε στην τεράστια αγορά της Τουρκίας… 

Γιατί πρέπει αυτή τη φορά η νέα αρχή να απαλλάσσει την Κύπρο από κάθε ξένο. Να αφεθούν οι νόμιμοι κάτοικοί της να ζήσουν σε συνθήκες αλληλοσεβασμού. Γιατί η επιλογή ηγεσίας, που αποδέχεται οτιδήποτε πέραν ενός κανονικού κράτους, είναι επικίνδυνη και αυτό πρέπει να προβληματίσει τον καθένα… Έστω και τώρα…
Γιώργος Καλλινίκου
Εφημερίδα "Ο Φιλελεύθερος" 23.1.2018

Ο Σενέρ, ο σουλτάνος και τα όνειρα των ηγετών μας

Του Άριστου Μιχαηλίδη
Τι να λέμε τώρα! Όταν παρακολουθείς όσα συμβαίνουν στα κατεχόμενα σε βάρος του Σενέρ Λεβέντ και στη ψευδοβουλή σε βάρος της Ντογούς Ντεριά, κι έχεις τους ηγέτες σου να παρελαύνουν στα καφενεία να πείσουν τον κόσμο για τα οφέλη του συνεταιρισμού με την Τουρκία, καλύτερα να αποδημήσεις εις Κύριον, που έλεγε κι ο Γλαύκος Κληρίδης. Διότι, τα τελευταία χρόνια κρύβουν κάτω από το χαλί την κατοχή, κρύβουν τους έποικους, τον Αττίλα, το ποιος κάνει κουμάντο στη μισή σου πατρίδα κι έρχεται κάθε τόσο ένας δικτάτορας, εισβολέας Ερντογάν, να τραβάει το χαλί και να τα ξεσκεπάζει όλα. Και πάλι ξανά από την αρχή οι δικοί σου να τα ξανασκεπάσουν με μεταξωτές κορδέλες για να μην τα βλέπεις και να εξοργίζεσαι, μέχρι να σε πείσουν ότι το μέλλον σου είναι να πετύχεις έναν καλό συνεταιρισμό με τη μεγάλη Τουρκία. 

Να ανοίξουν οι δρόμοι για το εμπόριο, να κάνεις εκεί στη μεγάλη αγορά εξαγωγές προϊόντων που δεν έχεις· να γίνεις το Χονγκ Κονγκ της Τουρκίας, όπως λένε οι εμποροβιομήχανοί σου για να μην πουν προτεκτοράτο και σε τρομάξουν. Όνειρα κι εφιάλτες να γίνουν ένα, να τα βλέπεις και στον ξύπνιο σου ακόμα, αλλά να μην σε αφήνουν να τα ξεχωρίσεις με τα τόσα φτιασιδώματα περί της ΔΔΟ, της επανένωσης, της αρμονικής συμβίωσης, της «αδελφής Τουρκίας», των εποίκων της Ανατολίας που ενσωματώθηκαν κι έχουν γίνει κι αυτοί συμπατριώτες σου... Να προσπαθούν να σε κάνουν να νιώθεις κι ενοχές, που αρνείσαι να δεχτείς αυτά τα παραμύθια και παραμένεις κολλημένος να επιμένεις στην αλήθεια των πραγμάτων, χωρίς στολίδια και ψευτιές.

Και ξαφνικά, ένας νεο-σουλτάνος, σφαγέας και κατακτητής, την ώρα που τα στρατεύματα του εισβάλλουν ξανά σε ξένη χώρα και δολοφονούν Κούρδους, την ώρα που έχει να διαχειριστεί αντιδράσεις μεγάλων χωρών όπως οι ΗΠΑ και η Γαλλία, τόσο ανισόρροπος είναι, που έχει το μυαλό του σε μια τουρκοκυπριακή εφημερίδα, την Αφρίκα, και τον εκδότη της, Σενέρ Λεβέντ, που έγραψε ότι η εισβολή στο Αφρίν είναι η δεύτερη εισβολή της Τουρκίας σε εδάφη ξένης χώρας μετά την εισβολή στην Κύπρο το 1974. Και στέλνει φιρμάνι από τ’ ανάθεμα να ξεσηκωθούν οι έποικοί του και οι έμμισθοί του να επιτεθούν στην εφημερίδα. Κι αυτοί ξεσηκώνονται και επιτίθενται… Κι ας μη λέμε ότι επιτίθενται στη δημοκρατία και στην ελευθεροτυπία και ξεχνάμε πάλι ότι μιλάμε για ένα κατοχικό καθεστώς, ένα παράνομο μόρφωμα το οποίο λεηλατούν επί 43 χρόνια και δεν έχει καμιά δημοκρατική υπόσταση. Γι’ αυτό, εξάλλου, είναι άξιος θαυμασμού και υποκλινόμαστε μπροστά του, ο Σενέρ Λεβέντ, που τολμά να γράφει αυτά που γράφει σε τέτοιο καθεστώς, παίζοντας κυριολεκτικά τη ζωή του κορώνα γράμματα.

Λοιπόν, αυτοί που επιτίθενται στον Σενέρ Λεβέντ είναι οι ίδιοι που τα παραμύθια πολλών δικών μας φωστήρων, τους θέλουν για εταίρους μας στο μελλοντικό κράτος της Κύπρου. Οι ίδιοι που θα παίρνουν για πάντα οδηγίες απευθείας από την Άγκυρα και τους σουλτάνους, για να λιντσάρουν όποιον δεν θέλει να γίνει γιουσουφάκι, ή για να βάζουν βέτο στη Δημοκρατία μέχρι να τη διαλύσουν. Κι ας τα λένε οι παραμυθάδες μας αυτά «κινδυνολογίες», ακόμα και την ώρα που τα βλέπουν μπροστά στα μάτια τους. Οι ίδιοι, που γιουχάιζαν χτες και τον Μουσταφά Ακιντζί και του φώναζαν «defol» (εξαφανίσου), γιατί θεωρούν πια την Κύπρο δική τους χώρα. Να εξαφανιστεί ο Ακιντζί κι όχι αυτοί. 


Εδώ φτάσαμε. Κι ας υπερασπιζόταν κι αυτός την εισβολή της Τουρκίας στο Αφρίν. «Η Τουρκία είχε το δικαίωμα να πάρει μέτρα», έλεγε ο χαριτωμένος Ακιντζί την ώρα που οι άλλοι διέλυαν τα γραφεία μιας εφημερίδας. «Και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό να αποκαλείται εισβολή η “ειρηνευτική επιχείρηση” του 1974». «Defol», του φώναζαν οι έποικοι, ανάμεσά τους κι αυτοί που επί δικής του ηγεσίας πήραν «υπηκοότητες», κι αυτοί που συνεργάζονται με όλα τα κόμματα των Τουρκοκυπρίων και τους φέρνουν ψήφους και τελικά παρέδωσαν στα χέρια τους την πατρίδα μας. 


Αλλά εμείς το βιολί μας. Να θαυμάζουμε τους ηγέτες μας με τα παραμύθια τους, τα γιουνάιντεντ παραμύθια, που δεν τολμούν να αντικρίσουν σε ποια αθλιότητα μάς οδήγησαν κι ούτε τολμούν να παραδεχθούν ότι ακολούθησαν μια πολιτική αδιεξόδων, που αν δεν αλλάξει θα έρθει σύντομα η ώρα, που οι έποικοι θα φωνάζουν σε όλους τους Κύπριους, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, «defol». Σιχτίρ.
Άριστος Μιχαηλίδης
Εφημερίδα "Ο Φιλελεύθερος" 23.1.2018
Facebook

Τι θέλουν να κάνουμε, άραγε, όσοι μας λένε να σπεύσουμε διότι εξαφανίζονται οι Τ/κ;

Του Άριστου Μιχαηλίδη
Μας προειδοποιούσαν όλη μέρα χτες διάφοροι προεξάρχοντες της πολιτικής μας ζωής ότι τα επεισόδια στα κατεχόμενα εναντίον του Σενέρ Λεβέντ πρέπει να μας ανησυχήσουν και όσο παραμένει άλυτο το Κυπριακό οι έποικοι και η Τουρκία θα έχει το πάνω χέρι στα κατεχόμενα. «Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι δεν θα έχουν κανένα μέλλον στη γη που τους γέννησε, αν σε αυτήν εξακολουθήσει να απλώνει το χέρι του ο τουρκικός επεκτατισμός» έλεγε χαρακτηριστικά ο Άντρος Κυπριανού, και τα γεγονότα επιβεβαιώνουν την ανάγκη και τη σημασία της επίλυσης του Κυπριακού. 

Έχουν δίκαιο, φυσικά. Μόνο που δεν μας λένε τι θέλουν να κάνουμε. Ή μας το λένε περιφραστικά. Όπως κάνουν κάθε φορά που τους δίνεται η ευκαιρία να αξιοποιήσουν γεγονότα, όπως η νίκη του Χουσεΐν Οζγκιουργκιούν και η άνοδος του κόμματος των εποίκων στην ψηφοφορία της 7ης Ιανουαρίου. Σπεύσετε, μας λένε, να το λύσουμε διότι αυξάνεται η επιρροή της Τουρκίας στα κατεχόμενα και στο τέλος θα έχουμε για συνομιλητές τους έποικους. Να σπεύσουμε, λοιπόν. Κι ας μη θεωρήσουμε αστείο το επιχείρημα ότι αυξάνεται η επιρροή της Τουρκίας στο κατεχόμενο από τα στρατεύματα της έδαφος, όπου οι έποικοι είναι περισσότεροι από τους Τουρκοκύπριους, όπου οι δουλειές ελέγχονται από την κλίκα του Ερντογάν και του γαμπρού του, όπου επιβιώνει ο κόσμος χάρη στο μηνιαίο έμβασμα από την Άγκυρα και όπου ο Τούρκος «πρέσβης» δίνει οδηγίες ακόμα και για να απελευθερωθεί ένας έποικος που συνελήφθη για την επίθεση στα γραφεία της Αφρίκα. 

Πόσο παραπάνω θα αυξηθεί η επιρροή δεν ξέρουμε, αλλά καλό θα ήταν να μας πουν τι θέλουν να κάνουμε για να λυθεί το Κυπριακό και να σταματήσει η επιρροή. Διότι, με όσα οι ίδιοι έκαναν τόσα χρόνια όχι μόνο δεν λύθηκε το Κυπριακό, αλλά φτάσαμε στο πιο δύσκολο αδιέξοδο, με την Τουρκία να απειλεί για «σχέδιο Β» εκτός παραμέτρων του ΟΗΕ.

Δεν χρειάζεται να επαναλαμβάνουμε συνεχώς τι έχει συμφωνηθεί μέχρι τώρα στις διαπραγματεύσεις. Πεντακάθαρα καταγράφει και ο Γκουτέρες στην έκθεσή του μετά το Κραν Μοντάνα ότι «οι πλευρές είχαν πρακτικά καταλήξει σε πλήρη συμφωνία για την ομοσπονδιακή εκτελεστική εξουσία και την αποτελεσματική συμμετοχή». Ότι υπάρχει «αρχική συμφωνία για την εδαφική προσαρμογή», υπάρχει συμφωνία στο περιουσιακό και μόνο «κάποιες λεπτομέρειες παρέμειναν», υπάρχει ακόμα και συμφωνία στο ζήτημα της ισότιμης μεταχείριση των Τούρκων υπηκόων, που αξιώνει η Τουρκία, και ορισμένες διαφορές «περιορίστηκαν τώρα σε ένα ζήτημα ορισμένων λεπτομερειών και όχι αρχών». 

Άσχετα αν αυτά που συμφωνήθηκαν θα τα απορρίψει με βεβαιότητα ο λαός, όταν μάθει λεπτομέρειες για το τι διάολο κράτος πάνε να του στήσουν. Ουσιαστικά, όμως, ενώνοντας τις δυνάμεις τους, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ πέτυχαν να συμφωνήσουν σε όσα αξίωνε η τουρκική πλευρά. Κι όμως, το Κυπριακό είναι άλυτο. Και μας καλούν τώρα, να σπεύσουμε να το λύσουμε για να ανακόψουμε την επιρροή της Άγκυρας στα κατεχόμενα. Ως να εξαρτάται από εμάς, από τους Ελληνοκύπριους, τους λεγόμενους απορριπτικούς, κυρίως, που ούτως ή άλλως δεν είχαν κανένα ρόλο στις διαπραγματεύσεις της τελευταίας δεκαετίας, με τους πιο ενδοτικούς (λεγόμενους, εννοείται) ηγέτες, εκτός από τον διακοσμητικό ρόλο που τους απέδιδαν τα μεγάλα κόμματα και οι Πρόεδροι λύσης που ήταν στο Προεδρικό.

Δύο πράγματα μπορώ να συμπεράνω από τις παραινέσεις τους: Πρώτο, θέλουν να μας πείσουν να δεχτούμε υπό εκβιασμό αυτά που δέχτηκαν οι ηγεσίες, να τα χωνέψουμε για όταν θα ρωτήσουν τη γνώμη μας μετά από τις εκλογές και, δεύτερο και κυριότερο, να δεχτούμε εκείνο που απέμεινε και το αξιώνει η Τουρκία: Να ξεχάσουμε το μηδέν στρατό και μηδέν εγγυήσεις και να αποδεχτούμε ότι στο μέλλον μας θα έχει για πάντα ρόλο η Τουρκία.

Δηλαδή, επειδή τώρα αυξάνει δήθεν την επιρροή της στα κατεχόμενα, η λύση για να βάλουμε τέρμα είναι να νομιμοποιήσουμε την επιρροή της και να της προσφέρουμε διευκολύνεις για να την επεκτείνει σε όλη την Κύπρο. Διαφορετικά, λένε, θα εξαφανιστούν οι Τουρκοκύπριοι. Η λύση, δηλαδή, είναι να εξαφανιστούμε όλοι μαζί;
Άριστος Μιχαηλίδης
Εφημερίδα "Ο Φιλελεύθερος" 24.1.2018

Ο μύθος των «φτωχών Τούρκων»

Του Μάριου Ευρυβιάδη
Η φράση “poor Turks” (φτωχοί ή καημένοι Τούρκοι) υπήρξε εφεύρεση των Εγγλέζων. Τους ταλαιπωρούσαν τους “poor Turks” οι Έλληνες της Κύπρου και έτσι έτρεξαν προς υπεράσπισή τους αυτοί οι παράγοντες της αρετής και της ηθικής που ανέλαβαν να “εκπολιτίσουν” όλους εμάς τους ιθαγενείς. Όμως μέχρι να επιτευχθεί το αποτέλεσμα και ως προϋπόθεση για την επιτυχία του “εκπολιτισμού”, οι Εγγλέζοι “εφεύραν” τα στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Αφρική (δεν τα εφεύραν οι Ναζί), εφεύραν τους μαζικούς βομβαρδισμούς με χημικά αέρια κατά των Αράβων (δεν τους εφεύραν οι Ναζί) και κατασκεύασαν προπαγανδιστικά φανταστικούς εχθρούς του παγκόσμιου πολιτισμού, όπως τους Μάου-Μάου στην Κένυα και τους λοιπούς “τρομοκράτες” που πολέμησαν τον βρετανικό ιμπεριαλισμό για την ελευθερία τους. 

“Αποχωρώντας” από τις αποικίες τους οι Εγγλέζοι άφησαν πολλαπλές κληρονομιές (δείτε για παράδειγμα, Calder Walton, Empire of Secrets, 2013) αλλά άφησαν κυρίως πίσω τους “αποικιακούς ευνούχους” -εκείνους και τα παιδιά τους- που μέχρι τις μέρες μας επωφελούνται από διαφόρων μορφών οφίκια και, οι οποίοι, συνειδητά προπαγανδίζουν τους “παλιούς καλούς” καιρούς της βρετανικής αποικιοκρατίας.

Η χειρότερη και πιο επικίνδυνη μορφή αποικιακού ευνουχισμού υπήρξε και παραμένει η υποσυνείδητη οικειοποίηση της εγγλέζικης προπαγάνδας. Έχουμε δηλαδή δυο ειδών αποικιακούς ευνούχους στις πάλαι ποτέ εγγλέζικες αποικίες. Η πρώτη κατηγορία περιορίζεται σε μια αριθμητικά μικρή ελίτ που συνειδητά πρακτορεύει τα βρετανικά συμφέροντα στις πρώην αποικίες και επωφελείται υλικά και κοινωνικά. Η δεύτερη, που αποτελεί και την πλειοψηφία του πληθυσμού, λειτουργεί υποσυνείδητα και πληροί τον κλασικό ορισμό της σύγχρονης προπαγάνδας, όπως περιγράφεται σε επίσημα κείμενα του αμερικανικού Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, που είναι πως “το υποκείμενο κινείται προς την κατεύθυνση που εσύ επιθυμείς πιστεύοντας πως το κάνει με δική του βούληση”. 

Στην Κύπρο είχαμε, αρχικά, την οικειοποίηση και ελληνοποίηση της εγγλέζικης προπαγάνδας, αργότερα της αγγλοαμερικανικής και τα τελευταία χρόνια και της τουρκικής.
Με αφορμή πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Οικονομίας πως η Τουρκία για δεκαπέντε χρόνια και μέχρι την τουρκική εισβολή, δηλαδή από το 1959 μέχρι το 1974, εξόπλιζε τους Τούρκους “μουτζαχεντίν” στην Κύπρο -η φράση “μουζταχεντίν” είναι δική του- επαναφέρει στο προσκήνιο τον ελληνοποιημένο, πλέον, προπαγανδιστικό μύθο των “poor Turks” και τα δεινά που υπέστησαν, τάχατες, στα χέρια των Ελλήνων. Και βέβαια η πολιτική προέκταση του μύθου αυτού είναι πως οι “poor Turks” πρέπει να “προστατευθούν” κατά μιας μελλοντικής παρόμοιας συμπεριφοράς και πως η προστασία αυτή θα πρέπει να εκφραστεί με πολιτικές κατασκευές όπως είναι η ρατσιστική (racialist) Δικοινοτική Διζωνική Ομοσπονδία που θα συνοδεύεται και με τις εσαεί εγγυήσεις της Τουρκίας. 

Το κεφάλαιο του προπαγανδιστικού μύθου των “poor Turks” είναι μεγάλο και εδώ θα επικεντρωθώ, κυρίως, στην πιο σημαντική του πτυχή που είναι ο εξοπλισμός των “poor Turks”. Η παραδοχή του Τούρκου ΥΠΟΙΚ δεν είναι κάτι το καινούργιο. Θέλω όμως να υπογραμμίσω τον χρόνο στον οποίο αναφέρεται, στη σημειολογία της και τη συνάρτηση που κάνει με τον πόλεμο στη Συρία.

Αν αφαιρέσουμε δεκαπέντε έτη από το 1974, μιλάμε για το 1959, το έτος δηλ. που συνομολογήθηκαν οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου. Το κρατάμε αυτό. Ο Τούρκος αξιωματούχος, μιλά και όχι τυχαία, για “μουτζαχεντίν”, δηλ. “ιεροπολεμιστές”. Και διασυνδέει το θέμα του εξοπλισμού των “μουτζαχεντίν” στην Κύπρο, με τον εξοπλισμό των αποκεφαλιστών του ισλαμικού κράτους στη Συρία. Τα σχόλια του Τούρκου ΥΠΟΙΚ για τους “μουτζαχεντίν” της Κύπρου έγιναν με αφορμή τις κατηγορίες πως η ισλαμιστική Τουρκία του Ερντογάν εξόπλιζε τους τρομοκράτες στη Συρία. Το έπραττε, παραδέχθηκε, αλλά αυτοί -οι αποκεφαλιστές- δεν ήταν τρομοκράτες. Ήταν “ιεροπολεμιστές” ακριβώς όπως και οι αντίστοιχοί τους στην Κύπρο που η Τουρκία εξόπλιζε από το 1959 μέχρι το 1974. Όπως δηλ. υπάρχει Ιερός Πόλεμος (Jihad) στη Συρία και Ιράκ σήμερα υπήρξε (και υπάρχει) Ιερός Πόλεμος και στην Κύπρο.

Στην περίπτωση της Κύπρου το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται από μια απλή ανάγνωση των τουρκικών συνθημάτων και προπαγάνδας στη διάρκεια της εισβολής. (Δείτε την τηλεοπτική συνέντευξη του Τούρκου καθηγητή Yalcin Kucuk, που υπηρέτησε ως Λοχαγός στη διάρκεια της εισβολής, όπως παραφράζεται στην αγγλόφωνη Cyprus Weekly, February, 20-26, 1998, “Turkish captain’s harrowing atrocities revelations”. Στο βιβλίο της Σοφίας Ιορδανίδου “νταλκά, νταλκά” (κύματα, κύματα), όπου καταγράφεται με λεπτομέρειες η μαρτυρία του Κucuk, αποκαλύπτεται πως οι νεαροί Τούρκοι στρατιώτες σκότωναν στο όνομα του Ισλάμ, όπως κάνει κάθε “ιεροπολεμιστής”).

Ως προς τους “poor Turks”, κατά την ελληνοποιημένη πλέον τουρκική προπαγάνδα, οι Έλληνες της Κύπρου όταν δεν τους βασάνιζαν ή δεν τους δολοφονούσαν τους είχαν, τάχατες, “μισταρκούς” (υπηρέτες-δούλους ή στην καλύτερη περίπτωση μισθωτούς κολίγους). 

Αρχίζω με το ζήτημα του εξοπλισμού των “poor Turks” μετά την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης- Λονδίνου. 

Υπήρξε, βέβαια, το πασίγνωστο γεγονός με το πλοιάριο “Ντενίζ” που εντοπίστηκε να μεταφέρει όπλα στους “ιεροπολεμιστές”, μετά την υπογραφή των Συμφωνίων. Θεωρήθηκε τότε το γεγονός αυτό ως “μεμονωμένο” και έτσι έτρεξαν να το χαρακτηρίσουν όλοι, συμπεριλαμβανομένης και της κυβέρνησης Καραμανλή. Το “Ντενίζ” όμως υπήρξε η κορυφή του παγόβουνου. Από το 1959 μέχρι και σχεδόν το τέλος του 1961, οι Τούρκοι έφεραν στην Κύπρο εξοπλισμό για δέκα χιλιάδες “άνδρες- ιεροπολεμιστές”.

Το γεγονός αυτό είναι αδιαμφισβήτητο και το έχουμε από δυο επίσημες πηγές. Το έχουμε από την ελληνική Κυβερνητική Υπηρεσία Πληροφοριών (Κ.Υ.Π.) που δρούσε τότε στην Κύπρο. Και το έχουμε και από Τούρκους αξιωματούχους που οργάνωσαν την αποστολή ως μέρος της στρατηγικής της τουρκικής κυβέρνησης και που το παραδέχθηκαν μετά την εισβολή, σε δηλώσεις και σε απομνημονεύματά τους. 

Το εκπληκτικό είναι πως και οι δυο πηγές συμφωνούν στον αριθμό 10 χιλ., για την περίοδο 1959-1961. Όσο για την παραδοχή του Τούρκου ΥΠΟΙΚ, αυτή μας αποκαλύπτει το επιπλέον σημαντικό στοιχείο της διεξαγωγής Ιερού Πολέμου στην Κύπρο υπέρ, από, και για τους “poor Turks”. (Για εκπληκτικά λεπτομερή στοιχεία -ως προς το πού, πότε, πώς από ποιους και σε ποιους κατέληγαν τα όπλα, δείτε Μάνος Ηλιάδης, “Το Απόρρητο Ημερολόγιο της ΚΥΠ στην Κύπρο”, Εκδόσεις Λιβάνης 2007. Για επιβεβαίωση του αριθμού από τουρκικές πηγές δείτε, μεταξύ άλλων, και τις αποκαλύψεις των τότε πρωταγωνιστών, στην εφημερίδα, Μιλλιέτ στις 11/6/95).

Ο μύθος των “poor Turks” στην Κύπρο εκφράζεται με δυο κλισέ που ταυτίζονται μεν με διαδοχικές ηγεσίες του ΑΚΕΛ, αλλά δεν είναι αποκλειστικότητά τους. Σχεδόν όλο το Ανανικό συνονθύλευμα ταυτίζεται με αυτά. Αναφέρομαι στο περιβόητο κλισέ “εκάμαμεν τζιαι εμείς πολλά”, που χρησημοποιείται όποτε χρειάζεται να εκλογικευθεί μια απόφαση/θέση καθώς και το συμπλήρωμά του πως είχαν, οι Έλληνες τους Τούρκους “μισταρκούς”. Και τα δυο είναι ανιστόρητα επιχειρήματα και λειτουργούν, ιδεοληπτικά, ως υποκατάστατα της κριτικής σκέψης. 

Θα αρχίσω από το δεύτερο. Όχι μόνο δεν ευσταθεί, αλλά ιστορικά συνέβαινε το αντίθετο. Ήταν οι Έλληνες “άρκοντες” που είχαν “μισταρκούς” και αυτοί ήταν φτωχοί και καταχρεωμένοι αγρότες που κατέληγε να γίνονται μισταρκοί για να επιβιώσουν ή για να εξυπηρετήσουν τους Έλληνες τοκογλύφους την περίοδο της αγγλοκρατίας. (Επί τουρκοκρατίας, βέβαια, οι χριστιανοί ήταν στο σύνολό τους μισταρκοί-ραγιάδες των μουσουλμάνων). 

Κατέληγαν οι άμοιροι αυτοί άνθρωποι να μετατρέπονται σε σκλάβους ή να στέλνουν τις γυναίκες και τις κόρες τους στα σπίτια των “αρκόντων”, που βέβαια τις περιποιούνταν ανάλογα και “μεγαλόψυχα”. Και όποιος γνωρίζει στοιχειωδώς περί Ισλάμ, ξέρει πως κανένας μουσουλμάνος δεν επιτρέπεται να είναι μισταρκός σε άπιστο. Τώρα αν υπήρχαν μερικοί Τούρκοι που εργάζονταν ως “τσιράκια” σε Έλληνες “μάστρους” στις πόλεις στην περίοδο της αποικιοκρατίας (και όχι βέβαια στην περίοδο της τουρκοκρατίας), που υπήρχαν, αυτό δεν επιτρέπει γενικεύσεις και πολιτικές κατασκευές, για να εξυπηρετούνται, όποτε βολεύει έωλες ιδεολογίες, ή για να εκλογικεύονται παραχωρήσεις στους “poor Turks”. Αλλά και πάλι υπήρχαν στους “μάστορες” πολύ περισσότεροι Έλληνες μισταρκοί από όσο υπήρχαν Τούρκοι. 

Όσο δε για το κλισέ “εκάμαμεν τζιέ εμείς πολλά”, ας διαβάσουν οι ηγέτες ΑΚΕΛ και οι Ανανικοί παρατρεχάμενοί τους -αν βεβαίως γνωρίζουν την υπάρξή του- το έργο του Richard A. Patrick, “Political Geography and the Cyprus Conflict 1963-1971” (University of Waterloo, 1976, 486, σελ.) Το έργο αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο. Ο συγγραφέας του υπηρέτησε με το καναδικό ειρηνευτικό απόσπασμα από την αρχή της κρίσης, πήγε πίσω στον Καναδά και εκπόνησε διδακτορική διατριβή βασισμένη σε πρωτογενή έρευνα πεδίου από την Κύπρο. Η μελέτη του είναι από μη φιλική ώς εχθρική για τους Έλληνες και εκδόθηκε από το πανεπιστήμιο μετά που έφυγε από τη ζωή λόγω ασθένειας. 

Ας μελετήσουν το έργο του Patrick όλοι αυτοί που με κάθε ευκαιρία βγάζουν τη γλώσσα τους περίπατο και φορτώνουν “όλες” τις αμαρτίες, αλλά και τις “εικαζόμενες”, στις πλάτες των Ελλήνων διότι αλλιώς θα καταρρεύσουν οι πολιτικοί τους μύθοι και τα ιδεοληπτικά τους κατασκευάσματα. Θα μάθουν και θα εκπλαγούν, π.χ., πόσοι αθώοι Τούρκοι εκτελέσθηκαν μεταξύ 1963-67. 

Η καταπληκτική πλειοψηφία αυτού του τόπου δεν μπορεί να είναι και “δαρμένοι και κερατωμένοι” επειδή κάποιοι ιδεοληψίες, μαζί με τους αποικιακούς ευνούχους έχουν ελληνοποιήσει την τουρκική προπαγάνδα και έχουν υιοθετήσει και την εγγλέζικη, για τους “poor Turks”. 

Η αδυναμία της ιδεοληπτικής σκέψης είναι η “λογική” των κλισέ. Οι ιδεοληπτικοί υπεραπλουστεύουν τα πράγματα, τα εκλογικεύουν, και έτσι αποφεύγουν να συγκρουστούν με την πραγματικότητα (αυτό ισχύει και στις διαπροσωπικές σχέσεις). Και συνεπώς ο αναστοχασμός, μια εκ των ων ουκ άνευ συνθήκη για να κατανοούμε τον κόσμο γύρω μας, δεν έχει θέση μέσα στην ιδεοληπτική τους γυάλλα.
Τέλος και πέραν των γνωστών δεινών, η Κύπρος απειλείται σήμερα και από το εξτρεμιστικό (Σουνιτικό) Ισλάμ με εργαλείο τους “poor Turks” της Κύπρου. Σε αυτό αναφέρεται ο Τούρκος ΥΠΟΙΚ, χαρακτηρίζοντας τους Τούρκους της Κύπρου ως “τζιχαντιστές”. Ποιος όμως αποτολμά να θέσει το ζήτημα αυτό στην ατζέντα; 

Ποιος αποτολμά να θέσει ως θέμα το θεμελιακό γεγονός πως το Ισλάμ είναι, εξ ορισμού, ασυμβίβαστο με το κοσμικό σύστημα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας; Ποιο σύστημα διακυβέρνησης έχουν κατά νου οι θιασώτες της ΔΔΟ όταν την υπερασπίζονται; Αυτό που είναι αντιληπτό και κοινός τόπος στη Δύση, ή αυτό που επιβάλλεται από το θεόπνευστο Κοράνι;
Μάριος Ευρυβιάδης
Εφημερίδα "Ο Φιλελεύθερος" 22.1.2018



Tuesday, January 23, 2018

Ελληνική γλώσσα: Η τελειότητα ενός άλυτου γρίφου

«Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σε αυτήν δεν υπάρχουν όρια.» (Μπιλ Γκέιτς, Microsoft) «Η Αγγλική γλώσσα έχει 490.000 λέξεις από τις οποίες 41.615 λέξεις είναι από την Ελληνική γλώσσα.» (βιβλίο Γκίνες) «Η Ελληνική και η Κινέζικη, είναι οι μόνες γλώσσες με συνεχή ζώσα παρουσία από τους ίδιους λαούς και…..στον ίδιο χώρο εδώ και 4.000 έτη. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από τη μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική.» (Francisco Adrados, γλωσσολόγος). 

Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον. Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς πώς να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δει ή γράψει.
Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει» και όχι με «ι» όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το «πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ, ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε. Επίσης η λέξη «συγκεκριμένος» φυσικά και δεν μπορεί να γραφτεί «συγκεκρυμμένος», καθώς προέρχεται από το «κριμένος» (αυτός που έχει δηλαδή κριθεί) και όχι βέβαια από το «κρυμμένος» (αυτός που έχει κρυφτεί). Άρα το να υπάρχουν πολλά γράμματα για τον ίδιο ήχο (π.χ. η, ι, υ, ει, οι κτλ) όχι μόνο δεν θα έπρεπε να μας δυσκολεύει, αλλά αντιθέτως να μας βοηθάει στο να γράφουμε πιο σωστά, εφόσον βέβαια έχουμε μια βασική κατανόηση της γλώσσας μας. 

Επιπλέον η ορθογραφία με την σειρά της μας βοηθάει αντίστροφα στην ετυμολογία αλλά και στην ανίχνευση της ιστορική πορείας της κάθε μίας λέξης. Και αυτό που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την καθημερινή μας νεοελληνική γλώσσα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είναι η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών. Είναι πραγματικά συγκλονιστικό συναίσθημα να μιλάς και ταυτόχρονα να συνειδητοποιείς τι ακριβώς λές, ενώ μιλάς και εκστομίζεις την κάθε λέξη ταυτόχρονα να σκέφτεσαι την σημασία της. Είναι πραγματικά μεγάλο κρίμα να διδάσκονται τα Αρχαία με τέτοιο φρικτό τρόπο στο σχολείο ώστε να σε κάνουν να αντιπαθείς κάτι το τόσο όμορφο και συναρπαστικό.
Η ΣΟΦΙΑ 
Στη γλώσσα έχουμε το σημαίνον (την λέξη) και το σημαινόμενο (την έννοια). Στην Ελληνική γλώσσα αυτά τα δύο έχουν πρωτογενή σχέση, καθώς αντίθετα με τις άλλες γλώσσες το σημαίνον δεν είναι μια τυχαία σειρά από γράμματα. Σε μια συνηθισμένη γλώσσα όπως τα Αγγλικά μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι να λέμε το σύννεφο car και το αυτοκίνητο cloud, και από την στιγμή που το συμφωνήσουμε να ισχύει. Στα Ελληνικά κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Γι” αυτό το λόγο πολλοί διαχωρίζουν τα Ελληνικά σαν «εννοιολογική» γλώσσα από τις υπόλοιπες «σημειολογικές» γλώσσες. 

Μάλιστα ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ είχε παρατηρήσει αυτή την σημαντική ιδιότητα για την οποία είχε πει «Η θητεία μου στην αρχαία Ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση. Στην γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη αντιστοιχία ανάμεσα στην λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο». Όπως μας έλεγε και ο Αντισθένης, «Αρχή σοφίας, η των ονομάτων επίσκεψις». Για παράδειγμα ο «άρχων» είναι αυτός που έχει δική του γη (άρα=γή + έχων). Και πραγματικά, ακόμα και στις μέρες μας είναι πολύ σημαντικό να έχει κανείς δική του γη / δικό του σπίτι. Ο «βοηθός» σημαίνει αυτός που στο κάλεσμα τρέχει. Βοή=φωνή + θέω=τρέχω. Ο Αστήρ είναι το αστέρι, αλλά η ίδια η λέξη μας λέει ότι κινείται, δεν μένει ακίνητο στον ουρανό (α + στήρ από το ίστημι που σημαίνει στέκομαι). Αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον, είναι ότι πολλές φορές η λέξη περιγράφει ιδιότητες της έννοιας την οποίαν εκφράζει, αλλά με τέτοιο τρόπο που εντυπωσιάζει και δίνει τροφή για τη σκέψη. 

Για παράδειγμα ο «φθόνος» ετυμολογείται από το ρήμα «φθίνω» που σημαίνει μειώνομαι. Και πραγματικά ο φθόνος σαν συναίσθημα, σιγά-σιγά μας φθίνει και μας καταστρέφει. Μας «φθίνει» – ελαττώνει ως ανθρώπους – και μας φθίνει μέχρι και την υγεία μας. Και, βέβαια, όταν αναφερόμαστε σε κάτι που είναι τόσο πολύ ώστε να μην τελειώνει, πως το λέμε; Μα, φυσικά, «άφθονο». Έχουμε τη λέξη «ωραίος» που προέρχεται από την «ώρα». Διότι για να είναι κάτι ωραίο, πρέπει να έλθει και στην ώρα του. Ωραίο δεν είναι το φρούτο όταν είναι άγουρο ή σαπισμένο και ωραία γυναίκα δεν είναι κάποια ούτε στα 70 της άλλα ούτε φυσικά και στα 10 της. 

Ούτε το καλύτερο φαγητό είναι ωραίο όταν είμαστε χορτάτοι, επειδή, σε αυτή την περίπτωση, δεν μπορούμε να το απολαύσουμε. Ακόμα έχουμε την λέξη «ελευθερία» για την οποία το «Ετυμολογικόν Μέγα» διατείνεται «παρά το ελεύθειν όπου ερά» = το να πηγαίνει κανείς όπου αγαπά .. Άρα βάσει της ίδιας της λέξης, ελεύθερος είσαι όταν έχεις τη δυνατότητα να πάς όπου αγαπάς. Πόσο ενδιαφέρουσα ερμηνεία!!! Το άγαλμα ετυμολογείται από το αγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) επειδή όταν βλέπουμε (σε αρχική φάση οι Θεοί) ένα όμορφο αρχαιοελληνικό άγαλμα η ψυχή μας ευχαριστείται, αγάλλεται. Και από το θέαμα αυτό επέρχεται η αγαλλίαση. 

Αν κάνουμε όμως την ανάλυση της λέξης αυτής θα δούμε ότι είναι σύνθετη από αγάλλομαι + ίαση(=γιατρειά). Άρα, για να συνοψίσουμε, όταν βλέπουμε ένα όμορφο άγαλμα (ή οτιδήποτε όμορφο), η ψυχή μας αγάλλεται και γιατρευόμαστε. Και πραγματικά, γνωρίζουμε όλοι ότι η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται άμεσα με τη σωματική μας υγεία. Παρένθεση: και μια και το έφερε η «κουβέντα», η Ελληνική γλώσσα μας λέει και τι είναι άσχημο. Από το στερητικό «α» και την λέξη σχήμα μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τι. Για σκεφτείτε το λίγο. Σε αυτό το σημείο, δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στην αντίστοιχη Λατινική λέξη για το άγαλμα (που μόνο Λατινική δεν είναι). 

Οι Λατίνοι ονόμασαν το άγαλμα, statua από το Ελληνικό «ίστημι» που ήδη αναφέραμε, και το ονόμασαν έτσι επειδή στέκει ακίνητο. Προσέξτε την τεράστια διαφορά σε φιλοσοφία μεταξύ των δύο γλωσσών, αυτό που σημαίνει στα Ελληνικά κάτι τόσο βαθύ εννοιολογικά, για τους Λατίνους είναι απλά ένα ακίνητο πράγμα. Είναι προφανής η σχέση που έχει η γλώσσα με τη σκέψη του ανθρώπου. Όπως λέει και ο George Orwell στο αθάνατο έργο του «1984», απλή γλώσσα σημαίνει και απλή σκέψη. Εκεί το καθεστώς προσπαθούσε να περιορίσει την γλώσσα για να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων, καταργώντας συνεχώς λέξεις. Η γλώσσα και οι κανόνες αυτής αναπτύσσουν την κρίση», έγραφε ο Μιχάι Εμινέσκου, εθνικός ποιητής των Ρουμάνων. Μια πολύπλοκη γλώσσα αποτελεί μαρτυρία ενός προηγμένου πνευματικά πολιτισμού. Το να μπορείς να μιλάς σωστά σημαίνει ότι ήδη είσαι σε θέση να σκέφτεσαι σωστά, να γεννάς διαρκώς λόγο και όχι να παπαγαλίζεις λέξεις και φράσεις.
Η ΜΟΥΣΙΚΟΤΗΤΑ 
Η Ελληνική φωνή κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν «αυδή». Η λέξη αυτή δεν είναι τυχαία αφού προέρχεται από το ρήμα «άδω» που σημαίνει τραγουδώ. Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος: «Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα ποταμάκι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά, επειδή δεν ξέρουνε γλώσσες. 

Μιλάνε Μεταξύ τους με μουσική». Ο γνωστός Γάλλος συγγραφεύς Ζακ Λακαρριέρ επίσης μας περιγράφει την κάτωθι εμπειρία από το ταξίδι του στην Ελλάδα: «Άκουγα αυτούς τους ανθρώπους να συζητούν σε μια γλώσσα που ήταν για μένα αρμονική αλλά και ακατάληπτα μουσική. Αυτό το ταξίδι προς την πατρίδα – μητέρα των εννοιών μας – μου απεκάλυπτε ένα άγνωστο πρόγονο, που μιλούσε μια γλώσσα τόσο μακρινή στο παρελθόν, μα οικεία και μόνο από τους ήχους της. Αισθάνθηκα να τα έχω χαμένα, όπως αν μου είχαν πει ένα βράδυ ότι ο αληθινός μου πατέρας ή η αληθινή μου μάνα δεν ήσαν αυτοί που με είχαν αναστήσει». 

Ο διάσημος Έλληνας και διεθνούς φήμης μουσικός Ιάνης Ξενάκης, είχε πολλές φορές τονίσει ότι η μουσικότητα της Ελληνικής είναι εφάμιλλη της συμπαντικής. Αλλά και ο Γίββων μίλησε για μουσικότατη και γονιμότατη γλώσσα, που δίνει κορμί στις φιλοσοφικές αφαιρέσεις και ψυχή στα αντικείμενα των αισθήσεων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν ξεχωριστά σύμβολα για νότες, χρησιμοποιούσαν τα ίδια τα γράμματα του αλφαβήτου. «Οι τόνοι της Ελληνικής γλώσσας είναι μουσικά σημεία που μαζί με τους κανόνες προφυλάττουν από την παραφωνία μια γλώσσα κατ” εξοχήν μουσική, όπως κάνει η αντίστιξη που διδάσκεται στα ωδεία, ή οι διέσεις και υφέσεις που διορθώνουν τις κακόηχες συγχορδίες», όπως σημειώνει η φιλόλογος και συγγραφεύς Α. Τζιροπούλου-Ευσταθίου. 

Είναι γνωστό εξάλλου πως όταν οι Ρωμαίοι πολίτες πρωτάκουσαν στην Ρώμη Έλληνες ρήτορες, συνέρρεαν να θαυμάσουν, ακόμη και όσοι δεν γνώριζαν Ελληνικά, τους ανθρώπους που «ελάλουν ώς αηδόνες». Δυστυχώς κάπου στην πορεία της Ελληνικής φυλής, η μουσικότητα αυτή (την οποία οι Ιταλοί κατάφεραν και κράτησαν) χάθηκε, προφανώς στα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας. 

Να τονίσουμε εδώ ότι οι άνθρωποι της επαρχίας, του οποίους συχνά κοροϊδεύουμε για την προφορά τους, είναι πιο κοντά στην Αρχαιοελληνική προφορά από ό,τι εμείς οι άνθρωποι της πόλεως. Η Ελληνική γλώσσα επιβλήθηκε αβίαστα (στους Λατίνους) και χάρη στην μουσικότητά της. Όπως γράφει και ο Ρωμαίος Οράτιος «Η Ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη με μία γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα». 
Πηγή: ellinikoarxeio

Friday, January 19, 2018

ΜΕΛΕΝΙΚΟΝ… Των Ελλήνων οι κοινότητες, Αικατερίνης Θ. Κουμλίδου

Η βραβευμένη από την Ακαδημία Αθηνών 
Αικατερίνη Θ. Κουμλίδου 
για το βιβλίο της ΜΕΛΕΝΙΚΟΝ… Των Ελλήνων οι κοινότητες
Βραβεύτηκε η Αικατερίνη Θ. Κουμλίδου για το βιβλίο Μελένικον "…των Ελλήνων οι κοινότητες" στην κατηγορία ΤΑΞΗ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ.
H Ακαδημία Αθηνών είναι πνευματικό ίδρυμα με στόχο την καλλιέργεια και την προαγωγή των Επιστημών, των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών, καθώς και την επιστημονική έρευνα και μελέτη. Λειτουργεί ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.

Η κ. Κουμλίδου ανάρτησε τις ευχαριστίες τις στο διαδίκτυο :


Αγαπητοί φίλοι θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την χαρά μου για την βράβευση του βιβλίου μου με ένα από τα ετήσια βραβεία που απονέμει η Ακαδημία Αθηνών για το 2017.
Βραβείο: ΤΑΞΗ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ.
Είναι η ηθική ανταμοιβή για την προσπάθεια χρόνων, μια προσπάθεια - χρέος για να διατηρηθεί η μνήμη του πολιτισμού του Μελενίκου ζωντανή , μικρό λιθαράκι στις προσπάθειες τόσων άλλων επιφανών συγγραφέων. Το αφιερώνω στην μνήμη όλων των Μελενικίων και των αγαπημένων γεννητόρων μας, οι οποίοι υπηρέτησαν με θάρρος και αφοσίωση τον Ελληνισμό στο άκρο της Μακεδονίας, το Μελένικο, τον Μυστρά του βόρειου Ελληνισμού.
Ευχαριστίες στην οικογένειά μου και τα παιδιά μου Athina και Thomas και όλους όσους με κάθε τρόπο στήριξαν την προσπάθειά να ολοκληρωθεί και να παρουσιαστεί δημόσια το βιβλίο μου.

Μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο στον παρακάτω σύνδεσμο:


Αίθουσα Ολομέλειας της Ακαδημίας
Βραβεία Ακαδημίας Αθηνών 2017

Αικατερίνη Θ. Κουμλίδου: «Ο γραπτός κυρίως λόγος με συναρπάζει και με ταξιδεύει αενάως πλουτίζοντας το νου και την καρδιά»
Αικατερίνη Κουμλίδου
Φιλόλογος – συγγραφέας
Διετέλεσε:
Διευθύντρια στο Υπουργείο Παιδείας και τα δημόσια Ι.Ε.Κ.
Διευθύνουσα Σύμβουλος του Ε.Ι.Ν. (Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας)
Μέλος του του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων. (Ι.Δ.Ε.Κ.Ε.)
Πρόεδρος της Σχολικής Επιτροπής του Πειραματικού Σχολείου του Α.Π.Θ. (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης).
Υπεύθυνη ευρωπαϊκών σχετικών με την εκπαίδευση προγραμμάτων.

Συμμετείχε σε συνέδρια και δημοσίευσε σχετικά με την εκπαίδευση και την ιστορία άρθρα.
Είχε την επιμέλεια αξιόλογων σχετικών εκδόσεων.
Διετέλεσε Δημοτικός Σύμβουλος του Α΄ Δημοτικού Διαμερίσματος Θεσσαλονίκης.
Συμμετείχε στη διοργάνωση των εκδηλώσεων του Οργανισμού: Θεσσαλονίκη, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 1997. (ΟΠΠΕΘ’97)
Μέλος του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντίων Εκπαιδευτικών.
Μέλος της Λαογραφικής Εταιρείας Σερρών – Μελενίκου
Τιμήθηκε με διακρίσεις από τον Ε.Ε.Σ. για την κοινωνική προσφορά της. 


Κα Κουμλίδου Αικατερίνη είναι χαρά και τιμή για εμένα η συνέντευξη αυτή μαζί σας.
Κα Μαίρη Γκιώνη – Λαρεντζάκη. Είναι δική μου ιδιαίτερη τιμή και ξεχωριστή χαρά να συνομιλώ εγώ μαζί σας.




Μιλήστε μας για το περιβάλλον στο οποίο ανατραφήκατε.
Έζησα, μεγάλωσα και ανατράφηκα με αγάπη μέσα σε μια στενά συνδεδεμένη πολύτεκνη και παραδοσιακή οικογένεια στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, η οποία θεωρούσε τη γνώση αρετή και έδινε μεγάλη σημασία στη μόρφωση των μελών της παράλληλα με την καλλιέργεια ηθικών αρχών και αξιών.

Η γενέτειρα σας πόλη η Θεσσαλονίκη τι σημαίνει για εσάς;

Η Θεσσαλονίκη είναι για μένα τα πάντα, αυτό που είμαι, αυτό που διαρκώς γίνομαι, «η μητέρα Θεσσαλονίκη», όπως έλεγε και ο Γ. Πεντζίκης. Τροφός πνευματικός και χώρος κοινωνικοποίησης και δράσης μου. Η ζωή μου όλη.

Η αγάπη σας για τα παιδιά είναι η αιτία επιλογή σας να είστε καθηγήτρια;

Η βαθιά αγάπη και η έγνοια για τα παιδιά και τους εφήβους ήταν το κύριο κίνητρό μου για να ασχοληθώ με την εκπαίδευση παράλληλα με τη σφοδρή επιθυμία μου να εμβαθύνω στην Κλασσική και Νεοελληνική Γραμματολογία, έτσι ώστε να μπορέσω να μεταδώσω κατά το δυνατόν στους μαθητές τις βαθύτερες διαχρονικές αξίες και τα ιδανικά που απορρέουν από τα κείμενα αυτά.

Πώς είναι ο χώρος της εκπαίδευσης στην Ελλάδα στα Δημόσια και Ιδιωτικά Ιδρύματα;
Είναι ποικίλα και χρόνια τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η εκπαίδευση στην πατρίδα μας τόσο στην δημόσια όσο κα στην ιδιωτική, ιδιαίτερα τα τελευταία δύσκολα χρόνια. Θεωρώ πως οι καιροί απαιτούν τομές ουσιαστικές και έναν ειλικρινή διάλογο μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων για όλα τα δομικά και ιδεολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα διαχρονικά.

Ποιο το επίπεδο των σπουδών στην χώρα μας βάσει των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων;
Οι καινοτόμες δράσεις έχουν να προσφέρουν θετικά στην ελληνική εκπαίδευση . Όσο περισσότερα πρωτοποριακής σύλληψης προγράμματα υποβάλλονται στην Ε.Ε. αρμοδίως, τόσο μεγαλύτερη απορροφητικότητα των ευρωπαϊκών κονδυλίων θα έχουμε. Η εκπαιδευτική κοινότητα οφείλει να έχει την ευελιξία και την κινητικότητα που οι σύγχρονες ανάγκες απαιτούν. (Μαίρη μου η ερώτηση πρέπει να διορθωθεί σε σχέση με την απάντησή μου)

Είναι ο προφορικός ή ο γραπτός λόγος αυτός που σας συναρπάζει;

Θα έλεγα ότι ο γραπτός κυρίως λόγος με συναρπάζει και με ταξιδεύει αενάως πλουτίζοντας το νου και την καρδιά, ωστόσο και ο προφορικός λόγος με τη ζωντάνια του ασκεί μεγάλη γοητεία σε ιδιαίτερες περιστάσεις της ζωής μας.

Ποια η γνώμη σας γα την Ελληνική γλώσσα όπως ομιλείται σήμερα;

Η γλώσσα είναι ένας ζωντανός οργανισμός και γι’ αυτό εξελίσσεται προσαρμοζόμενη διαρκώς στις ανάγκες της καθημερινότητά μας. Ο προφορικός λόγος έχει χάσει σε σχέση με το παρελθόν την πλούσια εκφραστικότητά του κάτω από την πίεση και την ταχύτητα των συνθηκών της σύγχρονης ζωής. Ο βαθμός ευχέρειας με τον οποίο χρησιμοποιούμε την γλώσσα μας προσδιορίζει τα όρια του κόσμου μας και του προσωπικού πολιτισμού μας. Η ορθή και πλήρης χρήση της είναι καθήκον μας σήμερα παρά ποτέ. Οφείλουμε σεβασμό στην ελληνική γλώσσα, αυτόν τον αδαπάνητο θησαυρό, που επί χιλιάδες χρόνια αντέχει σε κάθε αντιξοότητα και μας προσδιορίζει.

Η άσκηση της μνήμης διδάσκεται; πόσο επίπονη είναι στην αποταμίευση των γνώσεων;
Υπάρχουν τεχνικές που μπορούμε να διδαχτούμε και με τις οποίες να αποκτήσουμε την ικανότητα αποταμίευσης πληροφοριών. Εξασκώντας τη μνήμη μας μπορούμε να συστηματοποιούμε και να οργανώνουμε τη γνώση κατά τέτοιο τρόπο ώστε να παραμένει κτήμα μας ες αεί…. Κάθε προσπάθεια είναι δύσκολη στην αρχή αλλά με υπομονή και επιμονή όλα κατακτώνται στο τέλος. Η δύναμη μας κρίνεται στα δύσκολα και απαιτητικά θέματα.

Οι πληροφορίες σήμερα έρχονται με ιλιγγιώδη ταχύτητα , πώς γίνεται αξιολόγηση και ταξινόμηση πως αυτό επιτυγχάνεται;
Το διαδίκτυο έχει συντελέσει προς αυτή την κατεύθυνση. Έχουμε καθημερινά καταιγισμό πληροφόρησης και πολλαπλασιασμό της γνώσης με ιλιγγιώδη ταχύτητα σε όλα τα θέματα, όπως ήδη επισημάνατε. Αυτό οδηγεί σε μεγάλη εξειδίκευση, κατάτμηση της επιστήμης, επιλεκτική προσέγγιση των πληροφοριών και κατ’ επέκταση σε μονομέρεια γνώσης και στέρησης του ανθρώπου από τη βαθύτερη πνευματική καλλιέργεια καθώς απομακρύνεται από την καθολική γνώση.

Τι είναι αυτό που θέλετε περισσότερο στον κόσμο;
Σεβασμό στη Φύση και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Ειρήνη, Δικαιοσύνη και ουσιαστική Αλληλεγγύη μεταξύ των Ανθρώπων.

Ποιό πιστεύετε είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα του ανθρώπου; (μεγαλύτερη κατάκτηση)
Ο Λόγος, γραπτός και προφορικός.

Η συγγραφή του βιβλίου σας: ΜΕΛΕΝΙΚΟΝ …των Ελλήνων οι κοινότητες, τι πραγματεύεται;
Η μελέτη αυτή πραγματεύεται την ανάπτυξη της ελληνικής κοινότητας Μελενίκου και τον σημαίνοντα ρόλο της στην βορειοανατολική Μακεδονία. Κυρίως όμως αναλύει τις ιστορικές, οικονομικές και κοινωνικές συνιστώσες που διαμόρφωσαν την εκπαίδευση που παρείχε η Σχολή Μελενίκου στην ευρύτερη περιοχή τα τελευταία 100 χρόνια της παρουσίας των Ελλήνων στο Μελένικο.


Πόσος χρόνος χρειαστήκατε για το έργο σας αυτό;

Η έρευνα και η μελέτη πάντα απαιτεί αφοσίωση και σημαντικά μεγάλο χρόνο, γίνεται τμηματικά και δεν τελειώνει ποτέ. Πάνω από μια εφταετία απαιτήθηκε συνολικά για την έρευνα και συγγραφή της παρούσας εργασίας και χρειάστηκε να ταξιδέψω και εκτός Ελλάδας για να βρω σχετικά με το θέμα στοιχεία σε Αρχεία και Βιβλιοθήκες.

Ποια είναι τα θέματα που σας απασχολούν;
Το αβέβαιο μέλλον της πατρίδας μου. Η ανεργία των νέων. Η φυγή στο εξωτερικό τόσων προσοντούχων και άξιων επιστημόνων. Η σκληρότητα απέναντι στην τρίτη ηλικία. Θέματα περιβάλλοντος και θέματα παιδείας. Το πρόβλημα των προσφύγων κ.ά.

Κάνετε συχνά ταξίδια; ποιός ο αγαπημένος σας προορισμός;

Έχω ταξιδέψει από άκρη σε άκρη στην όμορφη Ελλάδας μας γνωρίζοντας επί τόπου την πλούσια ιστορία και την πολιτισμική παράδοση κάθε περιοχής είτε οικογενειακώς είτε στα πλαίσια των επαγγελματικών μου καθηκόντων. Μου αρέσει να ταξιδεύω και να απολαμβάνω τη Φύση. Έχω γοητευθεί από τα ταξίδια σε Ευρώπη και Μεσόγειο αλλά η Χαλκιδική αποτελεί τον αγαπημένο προορισμό μου παιδιόθεν…

Η ενασχόλησή σας με τα κοινά ως Δημοτικός Σύμβουλος ποια γεύση σας άφησε;
Είναι μεγάλη εμπειρία η ενασχόληση με τα κοινά στα πλαίσια της τοπικής αυτοδιοίκησης και μόνο θετικές μνήμες έχω από τη συμμετοχή μου σε αυτά. Γνωρίζεις βαθύτερα σε μικρή κλίμακα τα προβλήματα που απασχολούν την κοινωνία και τους συνανθρώπους σου και έχεις την ικανοποίηση ότι συμβάλλεις στην όποια επίλυσή τους.

Πώς βλέπετε τη θέση της γυναίκας σε κάθε εποχή ;
Η γυναίκα αγωνίζεται διαχρονικά για να αναγνωριστεί ο ουσιώδης ρόλος της στη ζωή και την κοινωνία. Σε σχέση με το παρελθόν η θέση της είναι αισθητά βελτιωμένη, αλλά παρά το δυναμισμό που η γυναίκα διαθέτει στη σύγχρονη εποχή, έχουν πολλά να κερδηθούν ακόμα σε επίπεδο νοοτροπίας αλλά και σε θεσμικό πλαίσιο.

Η λογοτεχνία πιστεύετε βοηθά στο τρόπο διαβίωσης των ανθρώπων;
Το ασπάζομαι απόλυτα. Η λογοτεχνία είναι θεραπευτική για όλους μας μικρούς και μεγάλους και επηρεάζει έμμεσα τον τρόπο σκέψης και διαβίωσης μας. Γίνεται κοινό σημείο αναφοράς μας.
 
Είναι επαρκές το έργο διάδοσης της λαογραφίας κα της παράδοσής μας ; Ποια η γνώμη σας;
Γίνονται πολλές προσπάθειες από φορείς και συλλόγους στη χώρα μας που αγωνίζονται με τις δράσεις τους να κρατήσουν ζωντανή τη λαϊκή μας παράδοση. Και εμείς έχουμε ως κοινωνία καθήκον να διατηρήσουμε τη συλλογική μας μνήμη. Τα μαθήματα ζωής που η παράδοση μάς κληροδοτεί, γίνονται στήριγμα για τη δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος. Η επιστήμη της Λαογραφίας οφείλει να κάνει το καθήκον της συστηματικότερα προς την κατεύθυνση αυτή.

Τι σκέπτεστε για το μέλλον; έχετε συλλάβει την ιδέα για το επόμενο βιβλίο σας;

Να έχουμε πρώτα από όλα υγεία και αντοχές για να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε την κρίση που μαστίζει την πατρίδα μας. Προς το παρόν ασχολούμαι με το συγκεκριμένο βιβλίο, ωστόσο ήδη υπάρχουν ιδέες για το επόμενο.
Σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δώσατε να συνομιλήσουμε. Είμαι ευγνώμων τόσο σε σας όσο και στην τοπική εφημερίδα Παλμός Γαλατσίου για την υποστήριξη αυτής της προσπάθειάς μου.

Πηγή: palmosnews.gr



Thursday, January 18, 2018

Ανέβας και κατέβας,του βιβλίου του Γιώργου Χαριτωνίδη

Παρουσίαση του βιβλίου του 
Γιώργου Χαριτωνίδη
ΤΕΤΑΡΤΗ 31 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2018
A. G. LEVENTIS GALLERY
Λεβέντειος Πινακοθήκη

Μια Παρουσίαση Εις Μνήμην…
Παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Χαριτωνίδη
Ανέβας και κατέβας, Εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα 2014.
Η εκδήλωση είναι αφιερωμένη στη μνήμη της Νίκης Μαραγκού.
Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:


Αλεξάνδρα Γαλανού, ποιήτρια

Αθηνά Τέμβριου, ποιήτρια

Κωνσταντής Καντούνας, δικηγόρος και συγγραφέας

(Ο Κωνσταντής Καντούνας στην ομιλία του θα αναπτύξει
τη μεταφυσική σύνδεση του βιβλίου με τη Νίκη Μαραγκού)

Συντονίζει η ποιήτρια Λίλη Μιχαηλίδου.

Αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσει ο ηθοποιός Μαρίνος Ξενοφώντος.

Αμφιθέατρο Κωνσταντίνος Λεβέντης, 19:30

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Ο Γιώργος, πρώην εργαζόμενος στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός, φεύγει από την Αθήνα λίγο καιρό πριν ξεσπάσει η μεγάλη οικονομική κρίση. Επιστρέφει στην πόλη για ένα μικρό διάστημα, όταν η κρίση αγγίζει το αποκορύφωμά της, και επηρεάζεται από τις συνέπειές της. Μικρές βιωματικές ιστορίες, η μία συνέχεια της άλλης, που σμίγουν τη σημερινή με τη μεταπολιτευτική Αθήνα, περίοδο που ο συγγραφέας πρωτοήλθε στην πόλη ως πρόσφυγας από την Κύπρο.

Λίγα λόγια για το συγγραφέα
Ο Γιώργος Ν. Χαριτωνίδης, πρόσφυγας από τη Λάπηθο Κερύνειας, μετά το 1974 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Εργάστηκε ως υπάλληλος στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός. Το 2003 εμφανίστηκε στην ελληνική πεζογραφία και βραβεύτηκε από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου για το μυθιστόρημά του «Αναμνήσεις με πολλά κουκούτσια». Σήμερα μοιράζεται το χρόνο του ανάμεσα σε Λεμεσό και Αθήνα.

Tuesday, January 16, 2018

Το κέλυφος της διαφθοράς και ο Φαίδωνος

Δεν ζούμε σε φυσιολογικό κράτος
Από το ’60 και μετά η διαφθορά στον τόπο μας κατέληξε να είναι σχεδόν «εθιμικό δίκαιο». Ένας άγραφος νόμος, όπου ορισμένοι επιτήδειοι προνομιούχοι μπορούσαν άνετα να εκμεταλλεύονται τη θέση τους, να κάνουν κατάχρηση εξουσίας, αναξιοκρατικά να εξασφαλίζουν αξιώματα και να πλουτίζουν παράνομα.

Οι Άγγλοι αποικιοκράτες γνώριζαν πολύ καλά ότι ο εκμαυλισμός (η προαγωγή στη διαφθορά) των μαζών λυγίζει τις αντιστάσεις των πολιτών, οι οποίοι γίνονται ευάλωτοι και αποδέχονται ευκολότερα την υποταγή. Προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους τους, χρησιμοποίησαν κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο, προεξάρχοντος του χρήματος και των αξιωμάτων. Έτσι, δημιούργησαν εφιάλτες και καταδότες, οι οποίοι για τριάντα αργύρια συνεργάστηκαν μαζί τους.

Η ΕΟΚΑ αντιστάθηκε τότε, πολεμώντας τις αποικιοκρατικές προσπάθειες, να διαφθείρουν την εθνική συνείδηση, παροτρύνοντας τον κόσμο, να προδίδει την πατρίδα του έναντι χρημάτων. Το θρυλικό έπος της ΕΟΚΑ του 1955-59 εκτός από ορόσημο στην εθνική μας πορεία, έμεινε στην ιστορία και για την ηθική του διάσταση, όπου εκτός από ηρωισμούς, διακρίθηκαν η αυταπάρνηση, ο αλτρουισμός και η αυτοθυσία.

Δυστυχώς, η Κύπρος είναι μια χώρα θεμελιωμένη επάνω στην αποικιοκρατική νοοτροπία της ασυδοσίας, της ανεξέλεγκτης εξουσίας που απομυζά τους κρατικούς πόρους, του υψηλού βαθμού διαπλοκής, της διαφθοράς και της ατιμωρησίας.

Είναι μεγάλη η αυθαιρεσία που έγινε από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε, να βασιλεύσει η διαφθορά, όπως την «ανακαλύπτουμε» σήμερα με αδικαιολόγητη έκπληξη!

Στα χρόνια που πέρασαν, η διαφθορά έχει διαμορφώσει συμπεριφορές και νοοτροπίες, καταφέρνοντας, να γίνει μέρος της πραγματικότητας και στο τέλος, της κουλτούρας μας ως έθιμο! Ποιος τολμούσε ως χτες, να αμφισβητήσει την παντοδυναμία ενός προέδρου, ενός εισαγγελέα, ενός υπουργού, ενός βουλευτή ή ενός δημάρχου;

Παρά το ότι γίναμε μέλος της Ε.Ε. εντούτοις, επικρατεί ακόμη η απαράδεκτη αναξιοκρατία, η ημετεροκρατία, η κομματικοποίηση των πάντων και ή έλλειψη βαθιάς δημοκρατικής συνείδησης, που υπονομεύεται από τη δωροδοκία και το ρουσφέτι. Όλα αυτά, μαζί με την έλλειψη δεοντολογίας, έχουν ως φυσικό επακόλουθο την αντιδημοκρατική συμπεριφορά, την καταρράκωση των θεσμών και την καταδολίευση του δημόσιου πλούτου.

Αλλά και το πιο τραγικό, την καταβαράθρωση της εθνικής μας υπόθεσης, γιατί μόνο μια αντιδημοκρατική και ασύδοτη κοινωνία, μπορεί εύκολα να δεχτεί αντιδημοκρατικές λύσεις στα προβλήματα της, συμπεριλαμβανομένου εννοείται και του εθνικού θέματος.

Σ’ αυτόν τον κυκεώνα, θεία τύχη αγαθή βρέθηκαν -για πρώτη φορά- ελάχιστοι, έστω, αξιωματούχοι, του κράτους, όπως ο Γενικός Εισαγγελέας, ο Γενικός Ελεγκτής, αλλά και ο Δήμαρχος Πάφου, να κάνουν τη διαφορά. Προσπαθώντας, να στήσουν αναχώματα στον κατήφορο που μας παρασέρνει, αντί να τους χειροκροτούμε, πολλοί, τους συκοφαντούμε και τους κυνηγούμε. Λεκτικά στην αρχή, μέχρι που έγινε η έκρηξη βόμβας στο αυτοκίνητο της μητέρας, του Δημάρχου Πάφου, Φαίδωνα Φαίδωνος.

Ενώ, θα περίμενε κανείς μια αυθόρμητη καταδίκη και συμπαράσταση στο Δήμαρχο, οι Φαρισαίοι, της δημόσιας ζωής του τόπου, τον κατηγόρησαν ως λαϊκιστή μέσω των χειραγωγημένων ΜΜΕ, γιατί δήλωσε ότι είναι οι γνωστοί οι εγκληματίες στην Αστυνομία. Δεν είναι η πρώτη φορά που διαβάλλεται κάποιος και εξασκείται το προσφιλές πολιτικό μπούλιγκ εναντίον του, για να του κλείσουν το στόμα.

Δεν ζούμε σε φυσιολογικό κράτος, γι’ αυτό και μοιραία πολλές πράξεις και παραλήψεις στη διαχείριση των δημοσίων υποθέσεων, δεν είναι φυσιολογικές. Αντίθετα, είναι γεμάτες σκοπιμότητα, ιδιοτέλεια, εγωκεντρισμό και αλαζονεία. Και επειδή στο λεξιλόγιο των αρχόντων μας απουσιάζουν τρεις σημαντικές λέξεις –Αποστολή, Ευθύνη, Λογοδοσία- τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, από όσο φαίνονται. 

Ο άξιος Δήμαρχος Πάφου, Φαίδωνας Φαίδωνος ως εκλελεγμένος άρχοντας, με περισσή γενναιοφροσύνη, θάρρος και εντιμότητα, φαίνεται ότι σπάει αυτή την αρνητική παράδοση. Με λίγες δυνάμεις, σχεδόν μόνος του, πολεμά συνειδητά, με οδηγό τις αρχές και αξίες, για να σπάσει αυτό το κέλυφος της διαφθοράς στον τόπο μας. Γι’ αυτό και αξίζει όχι μόνο της εκτίμησης μας, αλλά και της αμέριστης συμπαράστασης μας. 
Φοίβος Νικολαΐδης
 

Monday, January 15, 2018

Γουίνστον Τσιέρτσιλ και Κύπρος

Πως πέρασε η Κύπρος στους Άγγλους που την ξεζούμισαν
Γράφει ο Πέτρος Στ. Μακρής-Στάϊκος
Ύστερα από μυστικές διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε δύο Αυτοκρατορίες, την Βρετανική και την Τουρκική, στις 4 Ιουνίου του 1878 υπογράφεται στην Κωνσταντινούπολη η...
λεγόμενη Συνθήκη της Κύπρου. Το κείμενό της αποτελείται από δύο άρθρα, θα συμπληρωθεί δε στις 4 Ιουλίου με ένα παράρτημα έξη άρθρων. Η Συνθήκη αφορά την αμυντική συνεργασία των δύο χωρών έναντι της Ρωσίας, η οποία στον Ρωσο-Τουρκικό πόλεμο των ετών 1877-1878 έχει καταλάβει τις παληές αρμενικές επαρχίες της Adjara (όπου το λιμάνι του Batoum) του Ardahan και του Kars, προβλέπει δε (άρθρο Ι) ότι αν αυτή επιχειρήσει στο μέλλον να καταλάβει και άλλα οθωμανικά εδάφη, η Μ. Βρετανία δεσμεύεται να συνδράμει τον Σουλτάνο με την δύναμη των όπλων της.

Προκειμένου η Μ. Βρετανία να διευκολυνθεί στην εξασφάλιση εφοδίων για την εκπλήρωση της δέσμευσής της, ο Σουλτάνος (άρθρο ΙΙ) συναινεί να περιέλθει η Κύπρος υπό την κατοχή και την διοίκησή της. Το νησί θα αποδοθεί στην Τουρκία, εάν και όταν η Ρωσία της επιστρέψει τις παραπάνω επαρχίες (άρθροVI του παραρτήματος). Τέλος, η Μ. Βρετανία (άρθρο III του παραρτήματος) υποχρεώνεται να καταβάλλει κάθε χρόνο στην Υψηλή Πύλη, ολόκληρο το περίσσευμα του εθνικού εισοδήματος της Κύπρου, ύστερα από την αφαίρεση των διοικητικών δαπανών. Το ποσό του, ύστερα από διαπραγματεύσεις, ορίζεται σε 92.799 λίρες στερλίνες, 11 σελίνια και τρεις πένες…

O W. Churcill το 1905

Το 1907, ο Winston Spencer Churchill είναι 33 ετών, βουλευτής του Κόμματος των
Φιλελευθέρων και κοινοβουλευτικός υφυπουργός Αποικιών. Με την ιδιότητά του αυτή, τον Οκτώβριο του ιδίου έτους, επισκέπτεται την Κύπρο. Στον δρόμο της επιστροφής του στο Λονδίνο, συντάσσει υπόμνημα για την κατάσταση στο νησί, το οποίο, με τίτλο Η κατάσταση της Κύπρου (Condition of Cyprus) απευθύνει στον SirFrancis Hopwood, μόνιμο υφυπουργό Αποικιών, και στον Λόρδο Elgin, επικεφαλής του ίδιου υπουργείου. Το κείμενο του υπομνήματος βρίσκεται στα βρετανικά Εθνικά Αρχεία (TNA(PRO) CAB 37/89/33) και παρατίθεται εδώ αυτούσιο:
Sir F. Hopwood,
Lord Elgin,

Ανησυχώ για την κατάσταση στην Κύπρο, από την οποία μόλις έφυγα, ύστερα από μια σύντομη αλλά φορτωμένη επίσκεψη. Δεν είχα καταλάβει, ότι από την έναρξη της κατοχής μας, πριν από τριάντα χρόνια, αντλήσαμε από αυτό το νησί, εξαντλημένο όπως ήταν, ύστερα από 300 χρόνια τουρκικής κακοδιοίκησης, πάνω από 1.800.000 λίρες. Η εντύπωση που είχα σχηματίσει, ήταν πως η ζωή στην Κύπρο συνεχίζεται, λίγο-πολύ χάρις σε γενναία επιχορήγηση από το Θησαυροφυλάκειό μας. Οι μέθοδοι κατάρτισης των εθνικών λογαριασμών ευνοούν αυτή την εικόνα, την οποία, όπως πιστεύω, έχουν σχεδόν όλοι. Η εικόνα, όμως, είναι τελείως εσφαλμένη. Με την Συνθήκη του 1878, υποχρεώσαμε την Κύπρο να πληρώνει, κάθε χρόνο, 92.800 λίρες στον Σουλτάνο, ως φόρο. Η Συνθήκη αυτή καταρτίσθηκε για τους δικούς μας σκοπούς. Θεωρήθηκε, τότε, ως μεγάλης στρατηγικής σημασίας το να έχουμε ένα οπλοστάσιο και μια στρατιωτική βάση στην Ανατολή, από όπου θα μπορούσαμε να παρακολουθούμε την Αίγυπτο και την Κωνσταντινούπολη. Όταν ορίσαμε το εν λόγω ποσό του φόρου, δεν ζητήσαμε την γνώμη των Κυπρίων. Ουδέποτε συμφώνησαν με αυτόν και υπολογίσθηκε στη βάση όσων δήλωσε η Τουρκία πως μπόρεσε να απομυζήσει από το νησί, με συνήθεις τουρκικές μεθόδους. Αδημονούσαμε, εντούτοις, να αποκτήσουμε το νησί και δεν είχαμε την πολυτέλεια -ή δεν μας ενδιέφερε- να σαστίσουμε με τους όρους, κυρίως διότι αφορούσαν τα συμφέροντα άλλων ανθρώπων και μόνον. Ανασκοπώντας αυτή την αρχική συναλλαγή, δεν μπορώ παρά να σκεφθώ πως υπήρξε ανάρμοστη. Δεν πιστεύω ότι θα έπρεπε ποτέ να συναινέσουμε στο να γίνουμε οι εισπράκτορες αυτού του μισητού και καταθλιπτικού φόρου, με τον οποίο ο Τούρκος συνέθλιψε και κατέστρεψε τόσες πολλές από τις υποτελείς του επαρχίες. Όμως, αυτή υπήρξε η μισή μόνον συναλλαγή.
Επετειακό γραμματόσημο για τα 40 χρόνια Αγγλοκρατίας

Συμπτωματικά, τον ίδιο ακριβώς χρόνο που άρχισε η κατοχή μας στο νησί, ο Σουλτάνος αρνήθηκε την εξόφληση του τουρκικού χρέους του 1855, του οποίου η Μ. Βρετανία και η Γαλλία υπήρξαν συνεγγυήτριες, ενώ υπέγγυα ήταν τα έσοδα της Τουρκικής Αυτοκρατορίας. Tουλάχιστον εδώ, στην Κύπρο, υπήρχε ένα μέρος των εσόδων αυτών, που μπορούσαμε να κατάσχουμε. Έτσι, δεσμεύσαμε ολόκληρο τον φόρο και τον διοχετεύσαμε στην εξυπηρέτηση του ανεξόφλητου δανείου. Χωρίς αμφιβολία, από την δική μας πλευρά, τούτο υπήρξε ένας συμφέρων διακανονισμός. Υπήρξε όμως, μια έντιμη και ηθική πράξη; Δείτε τις συνέπειες: Η Κύπρος δεν ρωτήθηκε για τον φόρο προς την Τουρκία. Επιπλέον, ουδεμία είχε σχέση με την επέκταση της βρετανο-γαλλικής εγγύησης του δανείου του 1855 και, ακόμα περισσότερο, δεν ρωτήθηκε σχετικά. Οι Μεγάλες Δυνάμεις εγγυήθηκαν το δάνειο του 1855 για λόγους υψηλής πολιτικής, ολοκληρωτικά άσχετους με την Κύπρο. Θα πρέπει να υποτεθεί πως, παραχωρώντας την εγγύηση, η Μ. Βρετανία έπραξε αποκλειστικά προς το βρετανικό συμφέρον. Ασφαλώς, η Μ. Βρετανία και ουδείς έτερος, έφερε την ευθύνη για το μερίδιό της σε περίπτωση υπερημερίας. Δεν είχε και δεν έχει περισσότερο δικαίωμα να κάνει την Κύπρο να συμμετάσχει στην εξόφληση αυτής της γνήσια βρετανικής υποχρέωσης, από ότι θα είχε στην περίπτωση της Κεϋλάνης ή οποιουδήποτε μικρού ανεξάρτητου κράτους που θα μπορούσε να υποτάξει με την δύναμη των όπλων. Όμως, αυτό έπραξε. Ο Τούρκος, ούτε μία δεκάρα δεν εισέπραξε από τον φόρο και, από την άποψη αυτή, η Συνθήκη του 1878, στην πραγματικότητα, ξεπεράσθηκε ολοκληρωτικά. Εντούτοις, η Κύπρος υποχρεώθηκε, έτσι κι αλλιώς, να πληρώσει. Τα χρήματα ήρθαν σ’εμάς και χρησιμοποιήθηκαν από εμάς για την κάλυψη του συνολικού τμήματος μιάς καθαρά βρετανικής υποχρέωσης.
Από την σκοπιά της Κύπρου, η υπόθεση φαίνεται πολύ άσχημη. Οι Κύπριοι βλέπουν πως τους δεσμεύσαμε να πληρώσουν στον Σουλτάνο έναν υπερβολικό φόρο. Βλέπουν πως έχουμε διάφορα δικά μας χρέη να εξοφλήσουμε. Και παρατηρούν πως, αντί να εκπληρώνουμε τον όρο της Συνθήκης, με τον οποίο δεσμεύθηκαν τόσο αντικανονικά, εμείς, έτσι κι’ αλλιώς, παίρνουμε τα χρήματά τους και τα κρατάμε για τους εαυτούς μας. Μπορούμε να αμφιβάλλουμε για τα αισθήματά τους; Είναι απολύτως αληθές, ότι κάτω από το βάρος που θέσαμε σ’αυτό το μικρό και πενόμενο νησί, ο κυπριακός λαός κατέρρευσε. Παρ’όλο που επιβλήθηκε η πιο σκληρή οικονομία, παρ’όλο που όλα τα δημόσια έργα παραμελήθηκαν και ολόκληρη η δημόσια διοίκηση περικόπηκε σε σημείο λιμοκτονίας, ουδέποτε πετύχαμε τίποτα παραπάνω από τον Σουλτάνο. Τους αποσπάσαμε ολόκληρο τον φόρο των 92.800 λιρών και, ως αποτέλεσμα, προχωρήσαμε στο να μεταχειριζόμαστε την Κύπρο, ωσάν να ήταν ένα μη οικονομικά αυτάρκες προτεκτοράτο. Τέθηκε υπό τον πλέον αυστηρό έλεγχο του Θησαυροφυλακείου. Το προϊόν όλων των οικονομιών της -παρ’όλη την αυτοθυσία των Κυπρίων- και κάθε περίσσευμα, όσο αξιοθρήνητα μικρό και να ήταν, τα κατάσχαμε στο τέλος κάθε οικονομικού έτους. Η διαφορά ανάμεσα στα ποσά που είχαν εισπραχθεί και, αθροιστικά, στην δαπάνη για την δημόσια διοίκηση και σε ολόκληρο τον φόρο, εμφανίζονταν, στη συνέχεια, ως επιχορήγηση και οι λογαριασμοί παρουσιάζονταν στην Βουλή, με τρόπο που έκανε οποιονδήποτε να υποθέτει ότι, στην πραγματικότητα, η Κύπρος ζούσε με βρετανικό χρήμα. Αυτή η εξοργιστική και ανήθικη τακτική διήρκεσε 27 χρόνια. Σ’αυτό το χρονικό διάστημα, πετύχαμε να αποσπάσουμε από το κατεστραμμένο νησί, 60.000 λίρες το χρόνο, κατά μέσο όρο, ή, περίπου, 1.600.000 λίρες, συνολικά.
Επετειακή εκδήλωση των Άγγλων στην Λευκωσία

Στις αρχές του 1906, το υπουργείο Αποικιών επέστησε την προσοχή του υπουργού των Οικονομικών (Chancellor of the Exchequer) σχετικά με την αξιοθρήνητη κατάσταση του νησιού, την αργή του πρόοδο, κάτω από την βρετανική κατοχή, τους ανυπόφορους οικονομικούς περιορισμούς, υπό τους οποίους τελούσε, και το αχρείο σύστημα, κατά το οποίο κάθε τοπικό οικονομικό περίσσευμα ή αποταμίευμα, διοχετεύονταν αποκλειστικά στην μείωση της συνολικής επιχορήγησης. Τότε ο υπουργός αποφάσισε -και επρόκειτο για φιλελεύθερη απόφαση- να δώσει αυτό που το Θησαυροφυλάκειο αποκαλεί μία "σταθερή επιχορήγηση 50.000 λιρών ετησίως", έτσι ώστε τα οικονομικά περισσεύματα και αποταμιεύματα, εγγυημένα πάνω σ’αυτή την βάση, να ρέουν προς όφελος του νησιού. Με άλλα λόγια, υποσχεθήκαμε στην

Κύπρο, ότι δεν θα την υποχρεώσουμε να εισφέρει στην εξόφληση καθαρά βρετανικών χρεών, με περισσότερο από 42.800 λίρες ετησίως. Αυτό είναι το καθεστώς που ισχύει σήμερα, παρ’όλον ότι δεν πρέπει να λησμονείται πως πρόκειται για ρύθμιση που ισχύει για τρία χρόνια, εκτός και αν η γενναιοδωρία μας φθάσει πολύ μακριά.

Δεν υποτιμώ την ανακούφιση που παρέχεται έτσι. Είναι πραγματική, είναι αποτελεσματική και, όσο διαρκεί, θα υπάρξει αισθητή και ουσιαστική διευκόλυνση και βελτίωση στην κατάσταση. Μολοντούτο όμως, είναι ολοφάνερο πως δεν έχουμε κανένα δικαίωμα -με εξαίρεση την ανωτέρα βία- να εισπράξουμε, έστω μια δεκάρα από τον κυπριακό φόρο, προκειμένου να ανακουφιστούμε από τις δικές μας, νόμιμες υποχρεώσεις, όσο ατυχής και να ήταν ο τρόπος με τον οποίο συμφωνήθηκαν. Σπάνια θα δει κανείς θέαμα πιο απεχθές από την καταπίεση μιας μικρής κοινότητας από μία Μεγάλη Δύναμη, με σκοπό το χρηματικό όφελος. Και, αναμφισβήτητα, αυτό είναι το θέαμα που παρουσιάζει σήμερα, η εκ μέρους μας οικονομική μεταχείριση της Κύπρου. Το να αποσπούμε φόρο με εξαναγκασμό, από οποιαδήποτε κτήση ή από έδαφος που διοικείται υπό την αιγίδα του Στέμματος, είναι, κατά την άποψή μου, ανάξιο της Μ. Βρετανίας και τελεί ολοκληρωτικά σε διάσταση προς όλες τις αρχές της αποικιακής μας πολιτικής.

Πέραν από τους ταχυδακτυλουργικούς λογαριασμούς, καταρτισμένους τεχνητά και με σοφιστεία, όσο επιτρέπει η ανθρώπινη ευφυΐα, ένα παραμένει το θεμελιώδες γεγονός: Η Κύπρος πληρώνει 42.800 λίρες ετησίως και η Μ. Βρετανία εισπράττει 42.800 λίρες ετησίως, για το δικό της όφελος, προκειμένου, δηλαδή, να εξοφλεί τμήμα των δικών της χρεών. Και αυτό, θα πω, συνιστά μια επονείδιστη κηλίδα στην αυτοκρατορική πολιτική.

Πόσο διαφορετική είναι η μοίρα της Κύπρου από εκείνην οποιουδήποτε άλλου νησιού ή προτεκτοράτου που διοικείται από το υπουργείο Αποικιών! Στα περισσότερα από αυτά δίνουμε μεγάλες επιχορηγήσεις -στην Σομαλία 75.000 λίρες το χρόνο- όλες οριστική απώλεια για μας, όλες καθαρό κέρδος για εκείνα. Είμαστε, συνήθως, ενθουσιασμένοι όταν τα βλέπουμε αυτοσυντηρούμενα. Από κανένα δεν αποσπούμε οποιαδήποτε πληρωμή, εκτός αν αυτή αποτελεί συνεισφορά στην δαπάνη για την τοπική φρουρά, από την οποία προστατεύονται και από την οποία κερδίζουν πολλά. Όμως, η Κύπρος που ήρθε στα χέρια μας κατεστραμμένη και εξουθενωμένη, ύστερα από 300 χρόνια φρικτής κακομεταχείρισης, η Κύπρος που όχι μόνον δεν έλαβε ούτε δεκάρα από εμάς, αλλά συντηρείται μόνη της και έχει συμβάλει στην πληρωμή των δικών μας χρεών με ποσό που ανέρχεται σήμερα σε 1.800.000 λίρες, αποσπασμένο από εκείνην με κόστος την δυστυχία και την αποτελμάτωση, επειδή δεν μπορεί (ορίστε μας!) να μας πληρώνει πάνω από 42.800 λίρες το χρόνο, η Κύπρος είναι στιγματισμένη ως πάμπτωχη κοινότητα που ζει με επιχορηγήσεις.

Η εικόνα της δυστυχίας δεν γίνεται λιγότερο φανερή, ούτε αν η Κύπρος θεωρηθεί ως μια επαρχία της Τουρκικής Αυτοκρατορίας, στην οποία έχουν παραχωρηθεί πολιτικά δικαιώματα, αντί αυτού που πράγματι είναι, δηλαδή ένα νησί για το οποίο είμαστε υπεύθυνοι και διοικείται ωσάν να ήταν βρετανική αποικία. Συγκρίνατε, αναλογικά, το ποσόν που αποσπούμε από την Κύπρο προς το συμφέρον μας, με τον φόρο που έχει επιδικασθεί -βάσει διεθνών συμφωνιών- στην Τουρκία, και εισπράττεται από την Αίγυπτο, από την Σάμο, από την Ρωμυλία και, πάνω απ’όλα, από την Κρήτη. Η Κρήτη καταβάλλει μόνον 5.000 λίρες ετησίως. Με βάση τα εθνικά τους εισοδήματα, το ποσό που η Κύπρος καταβάλλει κάθε χρόνο στην Μ. Βρετανία, αντιστοιχεί σε 34.000.000 λίρες, που θα πλήρωνε η Μ. Βρετανία ετησίως. Το πώς αυτός ο τόπος έχει κατορθώσει να ορθοποδήσει και να προοδεύσει, παρ’όλη την ειδεχθή αποστράγγιση, είναι αξιοθαύμαστο. Το γεγονός συνιστά ισχυρή απόδειξη, από την μια πλευρά των αρετών της βρετανικής διοίκησης και από την άλλη της εγγενούς αξίας του νησιού.
ο Ντισραέλι φέρει στους ώμους του τον Σουλτάνο

Σε υπεράσπιση του ισχύοντος συστήματος, μπορεί να υποστηριχθεί ότι δεν φέρουμεπραγματική ευθύνη απέναντι στον λαό της Κύπρου, παρά μόνον μέσα στα πλαίσια της Συνθήκης του 1878. Και ότι, εάν και όταν η Ρωσία επιστρέψει στην Τουρκία το Kars και άλλα μέρη της Μικράς Ασίας, είμαστε συμβατικά δεσμευμένοι να επιστρέψουμε στον Σουλτάνο και την Κύπρο. Το επιχείρημα, εν όψει της εικονικής υπόσχεσης του Λόρδου Salisbury προς τους Κυπρίους, ότι το νησί ουδέποτε θα επιστραφεί στην Τουρκία, δεν έχει ιδιαίτερη αξία. Όμως, για να μιλήσω σοβαρά, είναι έντιμο να κακομαθαίνουμε τους νησιώτες με διπλωματικά μυθεύματα, υπό το κράτος μιας διεθνούς συνθήκης, την οποία και τα δύο συμβαλλόμενα μέρη έχουν ανοικτά παραβιάσει και αγνοήσει; Έχουμε, πλέον, μείνει για πολύ καιρό στην Κύπρο. Το επόμενο έτος θα είναι το τριακοστό από την επιβολή της κατοχής μας. Έχουμε αναλάβει εκεί πολλές συμβατικές υποχρεώσεις, οι γνωριμίες μας έχουν αυξηθεί και αυξάνονται καθημερινά. Δεν μπορούμε να επιστρέψουμε το νησί στην Τουρκία. Η Ευρώπη και η Βουλή των Κοινοτήτων, ουδέποτε θα επέτρεπαν τέτοια επιστροφή στο παρελθόν. Πρόκειται να την δώσουμε στην Ελλάδα; Δεν γνωρίζω να έχει εγερθεί τέτοιο ζήτημα και θα μου προκαλούσε βαθιά θλίψη, εάν επρόκειτο να τεθεί. Εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο, η ζωή των Μουσουλμάνων σ’αυτό στο νησί, που συνιστούν πάνω από το 1/5 του πληθυσμού και έχουν πάντοτε συμπεριφερθεί απέναντί μας με απόλυτη νομιμοφροσύνη και καλή συμπεριφορά, θα γινόταν ολοκληρωτικά ανυπόφορη και όλοι θα ήταν καταπιεσμένοι και χωρίς δικαιώματα, ακριβώς όπως υπέφεραν οι Έλληνες τον παλιό καιρό. Ποιά άλλη Δύναμις θα μπορούσε να ενδιαφερθεί;
Δεν θα με στενοχωρούσε το γεγονός ότι, εγκαταλείποντας την Κύπρο, θα πρέπει να λάβουμε μέτρα για την εκπλήρωση του χρέους μας, μέχρι το ποσό των 42.800 λιρών, ετησίως. Η άσκοπη, όμως, θυσία τόσης προσπάθειας από Βρετανούς αξιωματούχους, η άκαρπη απασχόληση τόσων ετών, η παραδοχή της αποτυχίας, είτε να ξαναζωντανέψουμε τον τόπο είτε να συμφιλιωθούμε με τον λαό του, θα αποτελούν ένα λυπηρό επεισόδιο στην βρετανική ιστορία και, δικαιολογημένα, δεν θα είναι αρεστά στην βρετανική κοινή γνώμη. Ο καθένας γνωρίζει, ότι, σήμερα, δεν υπάρχει πρόθεσή μας να αλλάξουμε το διεθνές καθεστώς της Κύπρου και ότι σκοπεύουμε να την κρατήσουμε υπό την κατοχή μας επ’αόριστον. Και με αυτό το δεδομένο, είναι, ασφαλώς, καιρός να εγκαταλείψουμε την θεωρία, ότι έχουμε μόνον περιορισμένη ευθύνη στο νησί και ότι έχουμε δικαίωμα να κάνουμε στους Κυπρίους πράγματα τα οποία, ούτε στα όνειρά μας δεν θα τολμούσαμε να διαπράξουμε εις βάρος των συνυπηκόων μας, σε οποιοδήποτε τμήμα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Ας αφήσουμε στο νησί της Κύπρου όλα τα έσοδα που εισπράττονται από την φορολόγηση των κατοίκων της, για την ανάπτυξή της και για την αποκατάσταση της φημισμένης ευμάρειάς της. Και ας επιλέξουμε το επόμενο έτος -αυτό της συμπλήρωσης τριάντα ετών κατοχής- γι’αυτή την πράξη δικαιοσύνης και επανόρθωσης.
Η παρούσα κατάστασις στο νησί είναι ιδιαίτερα απογοητευτική. Δεν εννοώ, πως δεν έχει βελτιωθεί σημαντικά υπό την διακυβέρνησή μας. Ούτε, ακόμα περισσότερο, ότι δεν είναι ασύγκριτα πιο καλή από ό,τι θα ήταν υπό τους Τούρκους. Και, βεβαίως, ούτε πως οι ίδιοι οι Κύπριοι, μουσουλμάνοι και χριστιανοί, δεν παραδέχονται και δεν αναγνωρίζουν το γεγονός αυτό. Ωστόσο, μια βελτίωση με μέτρο την Τουρκία, δεν αποτελεί επαρκή και πρόσφορη υπεράσπιση της βρετανικής πολιτικής. Η οικονομική βελτίωση και ανόρθωση του νησιού έχουν αυξηθεί πολύ. Η ετήσια οικονομική αφαίμαξη που ανέρχεται, κατά μέσο όρο, μεταξύ 20 και 30% του συνολικού εισοδήματος, με τα ποσά της να έχουν διοχετευθεί εκτός του νησιού, χωρίς οποιοδήποτε ανταποδοτικό όφελος, και ο δαπανηρός χαρακτήρας της υψηλού επιπέδου βρετανικής διοίκησης, έχουν αποτρέψει σημαντικά κάθε μορφή ταχύρρυθμης ανόρθωσης. Ο ασθενής δεν πέθανε στα χέρια μας. Στην μακρά περίοδο της ανάρρωσης έχει, αργά αλλά σταθερά, δυναμώσει. Εάν όμως, η έμφυτη ενεργητικότητα της Κύπρου δεν απομαστευόταν χρόνο με τον χρόνο, το νησί θα ήταν εδώ και καιρό υγιές και ισχυρό. Και αν αύριο αφήσουμε αυτή την ενεργητικότητα ελεύθερη, η ευμάρεια της Κύπρου θα αποκατασταθεί σύντομα, χωρίς αυτό να στοιχίσει, έστω, μια δεκάρα στην Μ. Βρετανία και χωρίς να την αναγκάζουμε να εξεμεί τα μεγάλα ποσά που της έχουμε ήδη αποσπάσει.
Χάρτης των δημοσίων έργων και τηλεπικοινωνιών στην Κύπρο το 1905

Στο μεταξύ, ωστόσο, κάθε αναγκαίο έργο έχει παραλύσει. Εκπαίδευση, γέφυρες, λιμάνια, δρόμοι, όλα έχουν παραλύσει. Εκπαίδευση, γέφυρες, λιμάνια, δρόμοι, οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων που αγωνίζονται και σχεδόν λιμοκτονούν, η ανάπτυξη της γεωργίας (που περιλαμβάνει βαμβάκι και μετάξι) η κατασκευή των απόλυτα δικαιολογημένων και επειγόντως αναγκαίων διακλαδώσεων της σιδηροδρομικής γραμμής Αμμοχώστου-Μόρφου, που λειτουργεί σήμερα και, πάνω απ’όλα, η απίστευτα παραμελημένη αναδάσωση του νησιού -σ’αυτήν στηρίζονται η ομορφιά και η άνεση της ζωής, η συχνότητα των βροχοπτώσεων και η προμήθεια καύσιμης ύλης- όλα, μα όλα, είναι περιορισμένα μέσα σε αυταρχικά και αφύσικα όρια.

Όπου υπάρχει οικονομική αδικία, θα υπάρξει και πολιτική δυσφορία. Όπου μια κοινωνία χρησιμοποιεί μιάν άλλη σαν αγελάδα για άρμεγμα, θα υπάρξουν αναπότρεπτα, έχθρα και διάσταση. Είναι ανώφελο για την Δύναμη που εισπράττει φόρο, να αναζητά ευγνωμοσύνη από τον λαό που τον πληρώνει, χωρίς την θέλησή του, όσο έντιμη και αποτελεσματική και να είναι η σημερινή διακυβέρνησή της. Οι Κύπριοι γνωρίζουν ότι βγάζουμε χρήματα από αυτούς. Γνωρίζουν ότι, πέραν από τους μισθούς των Βρετανών αξιωματούχων, των επιφορτισμένων με τη διοίκηση του νησιού, υπάρχει η ετήσια πληρωμή ενός τεράστιου ποσού που πρέπει να καταβληθεί σε μια Δύναμη, στην άλλη πλευρά της θάλασσας, και ότι είναι η απόσπαση αυτού του ποσού που, χρόνο με τον χρόνο, εμποδίζει εκείνη ή την άλλη δραστηριότητα ή απόλαυση, που έχουν τόσο ανάγκη και ολόψυχα επιθυμούν. Γνωρίζουν πως ζούμε εις βάρος τους και ότι, παρ’όλο τον πλούτο μας, είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε την δύναμή μας προκειμένου να στύψουμε κάθε χρόνο το νησί, για να αποσπάσουμε αυτό που για κείνους αποτελεί έναν φόρο που τους τραυματίζει και τους σακατεύει.

Γελοιογραφία για την συνθήκη της Κύπρου. Δεξιά ο Ντισραέλι

Και ενώ η κατάσταση αυτή συνεχίζεται, όλα τα επιτεύγματα της βρετανικής διοίκησης, όλη η δεξιότητα και η αφοσίωσή της, ακόμα και αν συγκριθούν με την πάλαι ποτέ τουρκική τυραννία, δεν πετυχαίνουν να έχουν οποιαδήποτε απήχηση στις καρδιές του λαού. Όπου και να πήγα, έγινα δεκτός από τον ελληνικό πληθυσμό -αποτελεί τα 4/5 του νησιού- με ελληνικές σημαίες και με ελληνικά τραγούδια, με παθιασμένες εκκλήσεις στην μεγαλοψυχία και την φιλελεύθερη παράδοση της Μ. Βρετανίας, προκειμένου να τους επιτρέψουμε να ενωθούν με την Ελλάδα και να τους "απελευθερώσουμε". Και αν οι μουσουλμάνοι διαμαρτύρονται γι’αυτές τις διαδηλώσεις που κάθε χρόνο γίνονται όλο και πιο βίαιες, τούτο οφείλεται στο ότι γνωρίζουν πως η ένωση με την Ελλάδα θα αποτελέσει την καταστροφή τους και όχι στο ότι δεν νοιώθουν και αυτοί την οικονομική πίεση, υπό τις σημερινές συνθήκες. Τα πράγματα δεν μπορούν να συνεχίσουν έτσι. Είναι μάταιο, να περιφέρονται οι Βρετανοί επισκέπτες του νησιού, παραπονούμενοι για την κυπριακή "αγνωμοσύνη". Κοιτάξτε πίσω από το σύμπτωμα. Αγγίξτε την αιτία.

Αξίζει τον κόπο να μετατρέψουμε την Κύπρο σε επιτυχία μας. Πολιτικά, είναι μια από τις χώρες, όπου οι βρετανικές μέθοδοι, ούτως ειπείν, δικάζονται ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρώπης. Μια μεγάλη και τρανή επιτυχία στην Κύπρο, όπως στην Αίγυπτο, θα προσθέσει στα μάτια του κόσμου, μεγαλείο -ακόμα και ακτινοβολία- στο βρετανικό όνομα. Η αποτυχία, αντίστοιχα, συνεπάγεται δυσφήμηση και ανυποληψία. Αλλά, από καθαρά υλική άποψη, αξίζει τον κόπο να μετατρέψουμε την Κύπρο σε επιτυχία μας, κάτι εύκολο στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας. Παρατηρώ ότι δαπανούμε περίπου 80.000 λίρες το χρόνο στο προτεκτοράτο της Σομαλίας, ποσό το οποίο είναι, σχεδόν τελείως, αντιπαραγωγικό. Ακόμα και σε άλλες χώρες που ζουν από επιχορηγήσεις, υπάρχουν στοιχεία αμφιβόλου αποτελέσματος. Η Κύπρος αποτελεί μια βεβαιότητα. Γνωρίζουμε πως το νησί, όχι μόνον είναι ήδη αυτοσυντηρούμενο αλλά και ικανό να συνεισφέρει ένα σεβαστό ποσό για τις ανάγκες μας.

Γνωρίζουμε ότι τον δέκατο πέμπτο αιώνα, με μη επιστημονικές μεθόδους παραγωγής, ο πληθυσμός της Κύπρου υπερέβαινε το 1.000.000 κατοίκους, ή περισσότερο από τέσσερις φορές παραπάνω από τον σημερινό, και ότι μία μόνον πλούσια πόλις, η Σαλαμίς -σήμερα ένα μελαγχολικό ερείπιο- κάποτε είχε 250.000 κατοίκους. Δεν υπάρχει θέμα δημιουργίας αλλά αναβίωσης. Και αν επιτραπεί, τα έσοδα του νησιού να διοχετεύονται στα δημόσια έργα και στην επιστημονική οργάνωση, η αναβίωση αυτή, σίγουρα θα πραγματοποιηθεί με απρόσμενη ταχύτητα. Η Μ. Βρετανία, όχι μόνον θα αναγνωρισθεί για ένα ακόμα καλό έργο αποκατάστασης, αλλά θα εισπράξουμε και μια πιο υλική αμοιβή, με την διατήρηση μιας πολύτιμης περιοχής για τις βρετανικές διοικητικές ικανότητες και με την σταθερή ανάπτυξη εμπορικών επαφών. Το εάν η αλλαγή που προτείνω θα έχει ως αποτέλεσμα να εξανεμισθούν οι βλέψεις για ελληνική εθνική ενότητα, αυτές που έχουν αρχίσει να προκαλούν τόση αναταραχή και θα προκαλέσουν περισσότερη, δεν είμαι σε θέση να το πω. Όμως, σε κάθε περίπτωση, με την άρση της αδικίας του φόρου, τα οικονομικά συμφέροντα των Κυπρίων θα συνταχθούν με την δική μας πλευρά. Και, χωρίς να επιθυμώ να υποτιμήσω την ειλικρίνειά τους, θα εναπέθετα πολλά στη λύση αυτή.
Η Αγγλική απικοικιακή σημαία της Κύπρου

Εν πάση περιπτώσει, θα έπρεπε να έχουμε κάνει το καθήκον μας και να έχουμε απαλλαγεί από αυτή την κατάσταση που ηθικά, πολιτικά και οικονομικά είναι αδικαιολόγητη. Αποφεύγω σκόπιμα την αναφορά στις λεπτομέρειες της νέας ρύθμισης. Πιστεύω, εντούτοις, ότι το επόμενο έτος, οπότε συμπληρώνονται 30 χρόνια κατοχής μας, θα πρέπει να θεωρηθεί σαφώς, ως το έτος για το γεγονός. Τολμώ να πω, ότι οι Κύπριοι θα μπορούσαν να παρακινηθούν να ψηφίσουν, μιά για πάντα, ένα ετήσιο ποσό που δεν θα υπερβαίνει τις 10.000 λίρες, ως επιστροφή αξίας από την βρετανική προστασία. Όμως αυτή η εισφορά θα πρέπει να είναι αυτόβουλη. Τείνω προς την άποψη, ότι το εισοδηματικό κεφάλαιο θα πρέπει να διοχετεύεται για τοπικούς σκοπούς, χωρίς όμως, να θέλω να μειώσω τον υφιστάμενο έλεγχο του κυβερνήτη σε ολόκληρο το φάσμα της πολιτικής και της οικονομίας. Ει δυνατόν, δεν πρέπει να απομακρυνθούμε από τις διατάξεις της Συνθήκης του 1878. Ο φόρος μπορεί είτε να εισπράττεται και να επιστρέφεται εξωλογιστικά, μέσω μιας αντίστοιχης επιχορήγησης, ή, διαφορετικά, η επιχορήγηση, απλά, θα καταργηθεί. Το νησί θα αναγνωρισθεί ως αυτοσυντηρούμενο και η επιβάρυνσή μας για την εξυπηρέτηση του δανείου του 1855 θα αυξηθεί κατά 35.000 λίρες, περίπου, ετησίως. Αυτό είναι το αγκάθι. Όμως, αδυνατώ να αντιληφθώ, γιατί εμείς έχουμε περισσότερο δικαίωμα από οποιονδήποτε άλλο, να αρνούμεθα την εκπλήρωση του τμήματος της οφειλής μας ή να την μεταθέτουμε δια της βίας σε άλλους.
19 Οκτωβρίου 1907 W.S. C.

Η συνέχεια είναι λίγο-πολύ γνωστή: Όταν το 1914 η Τουρκία τάσσεται στο πλευρό της Γερμανίας και των συμμάχων της, η Μ. Βρετανία ακυρώνει, μονομερώς, την Συνθήκη του 1878 και προσαρτά το νησί, ενώ το 1923, με την Συνθήκη της Λωζάνης, η Τουρκία παραιτείται από όλα τα εδαφικά της δικαιώματα σ’αυτό. Δύο χρόνια αργότερα, το 1925, η Κύπρος ανακηρύσσεται, επίσημα, βρετανική αποικία. Όσο για τον φόρο, το 1927 η βρετανική κυβέρνηση αυξάνει την επιχορήγηση μέχρι το ποσό του, υπό τον όρο όμως, ότι η Κύπρος θα καταβάλλει 10.000 λίρες το χρόνο, ως "αμυντική δαπάνη".
Πηγή: istorikathemata.com