Χάρης Μ. Χατζηκυριάκου, Από τους πρωτοπόρους του Κυπριακού Θεάτρου

Μικρό αφιέρωμα σε ένα μεγάλο καλλιτέχνη

Με ελάχιστα εφόδια, αλλά με πολλές αρετές και ικανότητες ο Χάρης Μ. Χατζηκυριάκος διακρίθηκε ως ηγετική μορφή στον επιχειρηματικό τομέα με την ίδρυση του γνωστού Ομίλου εταιριών Φρου-Φρου. Ταυτόχρονα, με την έφεση που είχε στις τέχνες και ιδιαίτερα στη θεατρική σκηνή, -τη μεγάλη του αγάπη-, άφησε εποχή στο Κυπριακό Θέατρο.

Χαρισματικός και καλλιεργημένος με ανήσυχο πνεύμα και ακατάλυτη καλλιτεχνική φλέβα, από νεαρός συγκεντρώνει το ενδιαφέρον του στον άνθρωπο και στη δημιουργική δράση. Οι καλλιτεχνικές τους ανησυχίες βρήκαν από ενωρίς διέξοδο στη θεατρική έκφραση, την οποία υπηρετεί ακούραστα και με μεράκι.

Προικισμένος με σπάνια προσόντα και εργατικότητα, αλλά και με υπέροχη φωνή και υποκριτή ικανότητα, που του έδωσαν την ευκαιρία, να αναπτύξει τις έμφυτές του ικανότητες και να ξεδιπλώσει τα κρυμμένα του ταλέντα.

 

Η έντονη αναζήτηση του μέσω της θεατρικής τέχνης, υποδηλώνει με απόλυτη συνέπεια την οπτική γωνία μέσα από την οποία βλέπει τα πράγματα και την κοινωνία. Στην ουσία, στους διαφόρους ρόλους που αναλαμβάνει με επιτυχία, αναπαριστά τους  προβληματισμούς, που τον απασχολούν και τα ερωτήματα που θέτει για τη ζωή και τον άνθρωπο.

Πρωτοπόρος, οραματιστής και συνεπής στους στόχους του, υπηρέτησε για δεκαετίες με απόλυτο σεβασμό και αξιοπιστία τα θεατρικά δρώμενα του τόπου. Η ωραία και ευγενική φυσιογνωμία του Χάρη έχει διαπρέψει σε πλήθος υπέροχων έργων με κορυφαίους ηθοποιούς του κυπριακού θεάτρου. Αξέχαστες θα μείνουν για τους παλαιότερους και παραδείγματα προς μίμηση για τους νεότερους οι καλλιτεχνικές επιτυχίες της τότε εποχής με πρωταγωνιστές όπως ο Χάρης Χατζηκυριάκου.

Υπήρξε επιτυχημένος ηθοποιός με μεγάλο υποκριτικό ταλέντο και συνέβαλε μαζί με άλλους στη θεατρική ανάπτυξη και παράδοση του τόπου στα δύσκολα χρόνια μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. (Θεία, τύχη αγαθή η μ. μητέρα μου Ρένα Βάσου είχε παίξει μαζί του σε διάφορα επιθεωρησιακά έργα της τότε εποχής).

 

Αληθινός ήρωας της εποχής, γύρω στα 1954 ο Χάρης Χατζηκυριάκου μαζί με άλλους δυναμικούς ηθοποιούς, συνέβαλε ουσιαστικά σ’ ένα μεγάλο επίτευγμα με τη δημιουργία του «Θεάτρου Τέχνης», που υπήρξε ένας σταθμός στα θεατρικά δρώμενα του νησιού. Και φυσικά η ενέργεια τους αυτή δεν σκοπούσε στην επιχειρηματική δράση, αλλά ως γνήσιοι θεατρόφιλοι σκοπούσαν στην πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου τους.

Σεμνός και καταδεκτικός  δείχνει σεβασμό  στους γύρω του. Σταθερά προσηλωμένος σε αρχές και υψηλά ιδανικά, τα μεταλαμπάδευσε με επιτυχία στην αγαπημένη του οικογένεια και τα λατρευτά του εγγόνια.

Το βάθος της σκέψης και η ωριμότητα  της κρίσης του, ενισχύονται από το  λιτό, αλλά άκρως περιεκτικό λόγο που εκφράζει ελεύθερα και με παρρησία. Ο τεχνοκρατικός και καλλιτεχνικός αυτός συνδυασμός καθιστά την ενδιαφέρουσα προσωπικότητα του ιδιαίτερα ασυνήθιστη και λαμπερή.

 

Λεπτός άνθρωπος στους τρόπους και στις ενέργειες του, ξεχωρίζεις εύκολα την ολοφάνερη καλαισθησία που τον διακρίνει μέσα από την υψηλή αισθητική που την βλέπεις στο ντύσιμο, αλλά και στην πηγαία ευγένεια του…

Όσοι το γνώρισαν μέσα από θεατρικούς του ρόλους και τα επιχειρηματικά του έργα παραδέχονται πως ο Χάρης διαθέτει αυτό το σπάνιο και απροσδιόριστο 'κάτι' που ξεχωρίζει τα αστέρια από τους απλούς ηθοποιούς, τους ηγέτες από τους κοινούς θνητούς.

Ακόμη και τώρα στα βαθιά του γεράματα, αειθαλής και πράος, προσπαθεί με αξιοπρέπεια και  ακατάπαυστα, να διατηρήσει την ομορφιά, που κρύβει βαθιά μέσα του.

Το Κυπριακό Θέατρο του οφείλει πολλά και η Πολιτεία άλλα τόσα για τα θαυμαστά επιτεύγματά του. Τυχεροί όσοι τον γνώρισαν από κοντά και συνεργάστηκαν μαζί του. Το μικρό αυτό αφιέρωμα αποτελεί ελάχιστη σπονδή στη μεγάλη και ανεκτίμητη προσφορά του στον τόπο.

Τέλος, εάν θα έπρεπε, να χαρακτηρίσω με μία μόνο λέξη το Χάρη Χατζηκυριάκου και την προσωπικότητά του, θα διάλεγα τη λέξη «ηγέτης»… Πιστεύω, ότι αυτό τα λέει όλα!

Φοίβος Νικολαΐδης

 

Βιογραφικό
Ο Χάρης Μ. Χατζηκυριάκου γεννήθηκε στην Αμμόχωστο το 1920. Αποφοίτησε από το γυμνάσιο Αμμοχώστου (Εμπορικός Κλάδος) το 1938. Αρχικά εργάστηκε στην εταιρεία Ν. Π. Λανίτης Λτδ, Αμμοχώστου. Το 1940 μετετέθη επί προαγωγή στο νεοσύστατο τότε γραφείο στη Λευκωσία, όπου εργάστηκε συνολικά για 32 χρόνια, μέχρι το τέλος του 1969. Κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του, ανήλθε τις διάφορες ιεραρχικές βαθμίδες της εταιρείας και έγινε Γενικός Διευθυντής για τις πόλεις και επαρχίες Λευκωσίας, Μόρφου και Κερύνειας.

Κατά τα έτη 1942 – 1947 είχε προσωπική εμπλοκή και συμμετοχή στην ίδρυση του Επαγγελματικού Θεάτρου Κύπρου. Κατά το τέλος της δεκαετίας του 1960 διετέλεσε μέλος του Ιδρυτικού Συμβουλίου του ΘΟΚ και του Διοικητικού Συμβουλίου του ΚΕΒΕ. Επίσης διετέλεσε 1ος Πρόεδρος του Συνδέσμου Μπισκοτοποιίας, Σνακς και Ζαχαρόπτηκτων του ΚΕΒΕ.

Το 1965 ίδρυσε τη βιομηχανία Φρου Φρου, το 1974 την εταιρεία Athalassa Farm Ltd και το 1983 την εταιρεία Haris M. Hadjikyriacos (Holdings & Management) Ltd. Είναι νυμφευμένος με την Αριάδνη Φρατζεσκάκη – Χατζηκυριάκου και έχουν 3 παιδιά, τη Νόρα, τη Μαρία και τον Άλκη.

 

 1944 Οι απάχηδες των Αθηνών

 1. 1946 Του Φτωχού τ' αρνί 2. Ναπολέων ο Χάρης με τον Φαίδρο Σ.

1. No info, 2. 1946 Οπερέττα Το Παιδί του Δρόμου,3. No info, 4. Ποπολάρος, 5&6 Το ξύλο βγήκε απ τον Παράδεισο.

Το 1942 ιδρύθηκε το πρώτο επαγγελματικό θέατρο, το «μουσικό θέατρο Λυρικό». Έπειτα δημιουργήθηκαν και οι θίασοι «Ένωση Kαλλιτεχνών Λευκωσίας», το «Nέο Λυρικό» και ο «Oρφέας».

Η θεατρική δραστηριότητα στην Κύπρο είναι αρκετά παλιά και περιλαμβάνει φυσικά το ντόπιο ερασιτεχνικό θέατρο των πόλεων, της υπαίθρου, τους θεατρικούς χώρους κ.λπ. Επί Αγγλοκρατίας το θέατρο αναδεικνύεται μέσα από την κοινωνική και πολιτική ζωή της κοινωνίας.

Η πιο σοβαρή εξέλιξη που εμπλούτισε το θεατρικό τοπίο της Κύπρου ήταν η ίδρυση του «Νέου Λυρικού» τον Απρίλιο του 1943. Τέλη του 1943 εμφανίστηκε και ο νέος επιθεωρησιακός θίασος ο Ορφέας.

 Οι Γιαννηδες - Οι Απάχηδες των Αθηνών

Στη μεταπολεμική Λευκωσία του 1945 ζούσαν λιγότερο από 100 χιλιάδες άνθρωποι. Παρ' όλα αυτά δραστηριοποιούνταν με επιτυχία τρεις μόνιμοι θίασοι, η Ένωση Καλλιτεχνών Λευκωσίας, το Νέο Λυρικό Θέατρο και ο Προμηθέας, πέραν των ελλαδικών θιάσων που επισκέπτοντο το νησί. Ο κινηματογράφος και το θέατρο αποτελούσαν κύρια μέσα ψυχαγωγίας τότε του κόσμου.

Στελέχη του Θεάτρου Τέχνης (1947), Χάρης Χατζηκυριάκου, Αντρέας Μακρίδης, Φλωρεντία Δημητρίου, Φιλής Καραβιώτης, Ανδρέας Μούστρας κ.ά.

 Αποκόμματα εφημερίδων της εποχής.

 Εξαιρετικές θεατρικές εκτελέσεις, που άφησαν εποχή.

 

Του 1940 συναντούμε και τις πρώτες Kύπριες ηθοποιούς που ασχολούνται επαγγελματικά
με το θέατρο.

 To 1944 ιδρύθηκε το πρώτο ερασιτεχνικό θέατρο πρόζας ο «Προμηθέας».

 Προγράμματα της εποχής. 

Από την εκδήλωση τιμής στο Χάρη Μ. Χατζηκυριάκου - Φεβρουάριος 2013

Τιμώντας ανθρώπους όπως τον Χάρη Μ. Χατζηκυριάκου τιμάμε τους εαυτούς μας!
Γνωστός και επιτυχημένος επιχειρηματίας του Ομίλου εταιριών Φρου Φρου, ο χαρισματικός Χάρης εκτός από ηγετική μορφή στον τομέα του με σπάνια προσόντα και ευαισθησίες, ξεχώριζε πάντοτε για το άψογο του χαρακτήρα του, το ενδιαφέρον του για τα κοινά και την προσήλωση του σε αρχές και υψηλά ιδανικά που μεταλαμπάδευσε με επιτυχία στην αγαπημένη του οικογένεια και τα λατρευτά του εγγόνια.
Με πολλές αρετές, διαισθητική ικανότητα, φιλοσοφικές ανησυχίες, με σοφία, στωικότητα, ανθρωπιά, φιλανθρωπία και όχι μόνο, ο Χάρης Μ. Χατζηκυριάκου διακρίνεται για τις επιχειρηματικές του ικανότητες αλλά ταυτόχρονα και την έφεση και αγάπη του στις τέχνες. 

Υπήρξε επιτυχημένος ηθοποιός και συνέβαλε μαζί με άλλους στη θεατρική παράδοση και ανάπτυξη του τόπου στα δύσκολα χρόνια μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. (Θεία, τύχη αγαθή η μ. μητέρα μου Ρένα Βάσου είχε παίξει μαζί του σε διάφορα επιθεωρησιακά έργα της τότε εποχής).

Ο τεχνοκρατικός και καλλιτεχνικός αυτός συνδυασμός καθιστά την ενδιαφέρουσα προσωπικότητα του ιδιαίτερα ασυνήθιστη και ολοκληρωμένη. Η ωραία εκδήλωση τιμής από την οικογένεια, τους συνεργάτες και τους πολλούς φίλους του, εξελίχτηκε σε μυσταγωγία τιμής και ευγνωμοσύνης προς το πρόσωπο του και την αξιοθαύμαστα σεμνή προσωπικότητα του.

Την εκδήλωση παρουσίασε ο διακεκριμένος ηθοποιός Σταύρος Λούρας, ο οποίος διακρίνεται στην τελευταία φωτογραφία μαζί με τους παλιούς ηθοποιούς Παντελάκη Παντελίδη και Ευαγόρα Νικολούδη με τη σύζυγο του Γιανούλα. 
Φοίβος Νικολαΐδης