Παρουσίαση βιβλίου «Μυστικός Όρκος Σιωπής» στη Θεσσαλονίκη

Παρασκευή, 26 Μαΐου, 2023, Θεσσαλονίκη

Ο «Μυστικός Όρκος Σιωπής» συνεχίζει το όμορφο οδοιπορικό του στον υπέροχο κόσμο των βιβλιόφιλων. Μετά τις παρουσιάσεις που έγιναν στη Λευκωσία (5/12/2022) και στην Αθήνα (17/3/2023) τα μεγάλα και καλά κρυμμένα μυστικά, της ιστορίας τού βιβλίου τού Φοίβου Νικολαΐδη, «Μυστικός Όρκος Σιωπής» φανερώθηκαν και στη Θεσσαλονίκη, την Παρασκευή 26 Μαΐου 2023 και ώρα 7:00 μ.μ. στο PazaΑri café.

Ένα βιβλίο που εκπέμπει φωτεινά μηνύματα πίσω από κάθε λέξη σκοτεινιάς και θολούρας. Πέρα από τον ηρωικό αγώνα της ΕΟΚΑ, παρουσιάζει τιτάνιους προσωπικούς αγώνες και προσπάθειες τριών γενεών για αποκατάσταση της πραγματικότητας, που λαβώθηκε από μια δεδηλωμένη “αλήθεια”. Μιας “αλήθειας” που δεν είχε σχέση με την πραγματικότητα, αλλά, που βεβήλωσε τις δάφνες ενός αγωνιστή, αντικαθιστώντας τες με τις πικροδάφνες!

Ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε αληθινά γεγονότα. Μια αληθινή ιστορία καλά κρυμμένη στη μυθοπλασία, που αναδύει την αιώνια πάλη ανάμεσα στο καλό και το κακό. Μια κραυγή κατά της σκληρότητας και της ασπλαχνίας. Ένας ύμνος στην ανθρωπιά, στην ανωτερότητα και στο μεγαλείο ψυχής.
Το βιβλίο ανιχνεύει το διφορούμενο, αναδεικνύει τον άδολο πατριωτισμό και αποκαλύπτει με τόλμη και λογοτεχνική τέχνη την αποδεκτή από την κοινωνία στάση ζωής. Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου με καθαρό, ευρύ πνεύμα, ανώτερα συναισθήματα και άψογη συμπεριφορά, δίνει μαθήματα ζωής, που καθρεφτίζουν την καθαρή συνείδηση και την αδιαμφισβήτητη αλήθεια της ζωής.

Ένα νέο, συνταρακτικό ιστορικό μυθιστόρημα για μια απελπισμένη αναζήτηση που διήρκεσε για τρεις γενιές. Στο νέο μυθιστόρημα τού συγγραφέα Φοίβου Νικολαΐδη «Μυστικός Όρκος Σιωπής», τρεις γενιές αναζητούν απεγνωσμένα τα χνάρια ενός αγωνιστή κατά τη διάρκεια του τιτάνιου Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955 -59, η τύχη του οποίου συσκοτίζεται υπό το βάρος του όρκου σιωπής των συναγωνιστών του. Βασισμένο σε μια συγκλονιστική αληθινή ιστορία, το έργο ανασυνθέτει αριστοτεχνικά μια εποχή γεμάτη μυστήριο, αβεβαιότητες και τραύματα. Ο «Μυστικός Όρκος Σιωπής», αποτέλεσμα εκτεταμένης έρευνας και μελέτης μιας ανθρώπινης τραγωδίας, σκόπιμα καταλήγει -μέσω της αφήγησης- να γίνει σαν παραμύθι, μία παραμυθία, δηλαδή παρηγοριά και ελπίδα.

Λογοτεχνικό ταξίδι στη Θεσσαλονίκη, στον πολιτισμό και στην κουλτούρα

Η σκοτεινή πλευρά των πραγμάτων πάντα πίσω από ένα υπερυψωμένο τείχος σιωπής κρύβεται… Η λογοτεχνία όπως και κάθε άλλη μορφή τέχνης καλλιεργεί το πνεύμα, την ψυχή τού ανθρώπου, προσφέροντας του την απαραίτητη καλλιέργεια για ολοκλήρωση της προσωπικότητάς του. Στο ερώτημα «ποια είναι η αποστολή της λογοτεχνίας» μερικοί απαντούν: «Να εγείρει ηθικά διλήμματα και να προσπαθήσει να τα κατανοήσει. Όχι να ορίσει τι είναι ηθική. Ούτε να δώσει απαντήσεις. Αλλά να θίξει ηθικά ζητήματα». Αν τεθεί διαφορετικά, θα λέγαμε ότι: «Αποστολή της λογοτεχνίας είναι, να μας οδηγεί στην άνοιξη των ιδεών»…

Το βιβλίο διατίθεται στα βιβλιοπωλεία: Πολιτεία, Πρωτοπορία, Ιανός, Public, Books Plus, Ευριπίδης Κηφισιάς και Ευριπίδης στο Χαλάνδρι στην Αθήνα. Στη Θεσσαλονίκη στα βιβλιοπωλεία: Ιανός, Public και Πρωτοπορία. Επίσης από τον εκδότη https://www.pigi.gr/.../alithini-istoria-mystikos.../...

Στην Κύπρο θα το βρείτε στα βιβλιοπωλεία Πάργα σε όλη την Κύπρο. Τηλ.: 22 327 740

Συντονισμός παρουσίασης από τη Νίκη Βερβερίδου

Η Νίκη Βερβερίδου καλωσορίζοντας τους ομιλητές, καθώς και τους προσκεκλημένους, σημείωσε πως το βιβλίο που παρουσιάζεται αφορά μια προσωπική ιστορία ενός αγωνιστή της ΕΟΚΑ κατά τη διάρκεια του αντιαποικιακού αγώνα της ΕΟΚΑ στην Κύπρο το 1955-59.
Ενός ξεχωριστού αγώνα για την απελευθέρωση από τα δεσμά του Αγγλικού ζυγού και Ένωση με τη μητέρα Ελλάδα. Παράλληλα, προσωπικές ιστορίες ήταν αναπόφευκτο να υπάρχουν, όπως η περίπτωση με τον ήρωα του βιβλίου, η οποία μας ταξιδεύει πίσω στο χρόνο. Μνήμες πικρές, μνήμες ηρωικές όλα μαζί σε μια ιστορική πορεία γεμάτη δόξα, πάθη, δάφνες και πικροδάφνες…

Τρεις γενιές παλεύουν ασταμάτητα για ανεύρεση και δικαίωση ενός αγνού πατριώτη και αγωνιστής τής ΕΟΚΑ, που χάθηκε ξαφνικά και μυστηριωδώς ένα βροχερό βράδυ τού Οκτώβρη του 1958.

Μυστικές υπηρεσίες με δόλιους συνεργάτες τους και δυνάμεις τού σκότους εξαφάνισαν άραγε τον πατριώτη ήρωα; Τον εκτέλεσαν μήπως οι ίδιοι οι συναγωνιστές του; Ποια να ‘ναι η σκληρή πραγματικότητα; Ποια η αλήθεια και ποια η πραγματικότητα; Ο «Μυστικός Όρκος Σιωπής» απόψε θα φανερωθεί ή θα μας κρατάει ακόμη σε αγωνία;

Το μυθιστόρημα του Φοίβου Νικολαΐδη, το οποίο είναι βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, επιχειρεί να ξετυλίξει το κουβάρι τού μυστηρίου και να οδηγηθεί στην αλήθεια για το πραγματικό τέλος και την τύχη ενός νέου, που εντάχθηκε με ενθουσιασμό και πλήρη συναίσθηση τής ευθύνης στον αγώνα της ΕΟΚΑ για αποτίναξη τού Βρετανικού ζυγού και την Αυτοδιάθεση τού Ελληνισμού τής Κύπρου.

Στο βήμα η Νομικός, κυρία Όλγα Τσιμισκή, πρόεδρος της Γυναικείας Οργάνωσης «Θερμαΐδες», Παναθηναϊκής, Ειδική Σύμβουλος Δημάρχου Πυλαίας – Χορτιάτη.

Xαιρετισμός Όλγας Τσιμισκή

Με ιδιαίτερη χαρά αποδέχτηκα την τιμητική πρόσκληση του συγγραφέα και αγαπητού φίλου Φοίβου Νικολαίδη να βρεθώ κι εγώ απόψε ανάμεσα σας και να απευθύνω ένα σύντομο χαιρετισμό για την παρουσίαση του νέου βιβλίου του «Μυστικός Όρκος Σιωπής». Να κατευοδώσω κι εγώ με αυτόν τον τρόπο το ταξίδι του ήρωα του βιβλίου, αγωνιστή Φίλιου Δαφνιώτη, στην πόλη μας.

Με μία όμορφη παρέα όπως είναι η δική σας και ένα εξαίρετο πάνελ υποδεχόμαστε απόψε το βιβλίο του Φοίβου, στη Θεσσαλονίκη. Η παρουσία άλλωστε όλων ημών καταδεικνύει την εκτίμηση μας προς το πρόσωπο του συγγραφέα και την εμπιστοσύνη μας στη γλαφυρή του πένα.

Πρόκειται για ένα συναρπαστικό ιστορικό μυθιστόρημα. Πραγματεύεται την αληθινή ιστορία ενός αγωνιστή της ΕΟΚΑ, ο οποίος κατά τη διάρκεια του αντιαποικιακού αγώνα στην Κύπρο, εξαφανίζεται μυστηριωδώς και έκτοτε 3 γενιές της οικογένειας τον αναζητούν, κάτω από τη σκιά και το βάρος ενός μυστικού όρκου σιωπής.

Το βιβλίο είναι αποτέλεσμα ιστορικής έρευνας χρόνων. Ο συγγραφέας πήρε ιστορικά γεγονότα, ύστερα από προσωπική έρευνα 6 ολόκληρων ετών, τα έντυσε με στοιχεία μυθοπλασίας και μας παρουσιάζει μια συναρπαστική πλοκή. Μας μεταφέρει με τη χαρισματική πένα του σε περασμένες δεκαετίες, μας περιγράφει με γλαφυρότητα τους αγώνες, τις αγωνίες και τα ήθη μιας εποχής διαφορετικής από τη δική μας. Μας τοποθετεί νοερά σε μία άλλη εποχή, στην εποχή του αγώνα της ΕΟΚΑ και μας ακουμπά σε μια άκρη για να παρακολουθήσουμε τη ζωή και τη δράση των αγωνιστών, τον τρόπο λειτουργίας της Οργάνωσης αλλά και την αγωνιώδη, μέχρι και τις ημέρες μας, προσπάθεια μιας οικογένειας να εντοπίσει το δικό της άνθρωπο, να μάθει τι απέγινε τελικά, τι πραγματικά συνέβη, πως και γιατί εξαφανίστηκε. Δόξα, αγώνες, πάθη, ψυχολογική κακοποίηση, αδικίες, μυστικά, προδοσίες κι ένα όρκος σιωπής που σκεπάζει τα πάντα.

Η αφηγηματική ξενάγηση του Φοίβου Νικολαίδη, με τη γλαφυρή γραφίδα του, σε πτυχές της ιστορίας, εποχές, ήθη και χαρακτήρες, ζωντανεύει την ιστορία ανάγλυφη μπροστά μας. Είναι συναρπαστικό να ξέρεις ότι μέσα από τις σελίδες ενός βιβλίου παρακολουθείς τη ζωή και την προσωπικότητα ενός ανθρώπου που άφησε το αποτύπωμα του αλλά και μιας εποχής τα γεγονότα της οποίας επηρέασαν ιστορικά τα χρόνια που ακολούθησαν.( Τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ για την ένωση με την Ελλάδα ακολούθησε η ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας)

Ο Φίλιος μεγάλωσε με το «Ένωσις και μόνον Ένωσις» σ ένα ελληνοκεντρικό περιβάλλον, πίστεψε στον απελευθερωτικό αγώνα, αγωνίστηκε στις τάξεις της ΕΟΚΑ, προδόθηκε και χάθηκε μυστηριωδώς … και ήταν μόνο 24 ετών .

«Η μικρή Κύπρος γεμάτη από το φως των αγωνιστών πάλεψε ηρωικά τη βαριά σκοτεινιά της αποικιοκρατίας» θα πει ο ίδιος ο συγγραφέας.

Το βιβλίο όμως αγγίζει διάφορα θέματα και φυσικά εξαρτάται και από τη ματιά του κάθε αναγνώστη πού θα εστιάσει, τι θα εισπράξει και τι θα τον επηρεάσει περισσότερο, είτε συναισθηματικά είτε γνωστικά.

Έτσι θα ήθελα να αναφερθώ πολύ σύντομα και στο ζήτημα της Ακούσιας ή Αναγκαστικής Εξαφάνισης. Ένα πραγματικά ακανθώδες ζήτημα το οποίο διατρέχει ολόκληρο το βιβλίο και το οποίο δυστυχώς δεν είναι άγνωστο στη πολύπαθη Κύπρο. Η αναζήτηση αγνοουμένων και ο αγώνας ολόκληρων οικογενειών να εντοπίσουν και να μάθουν τι απέγιναν οι δικοί τους άνθρωποι είναι για την Κύπρο μας μια πολύ μεγάλη πληγή.

Οι αναγκαστικές εξαφανίσεις είναι ένα «βαρύ» ανθρωπιστικό έγκλημα το οποίο έχει ταλανίσει κοινωνίες και έθνη. Άρχισε να απασχολεί τη διεθνή κοινότητα από τα τέλη της δεκαετίας του 60, ιδιαίτερα εξαιτίας της τεράστιας διάστασης που είχε λάβει στη Λατινική Αμερική. Μία ειδεχθής, εγκληματική πρακτική με σκοπό το βίαιο και αιφνίδιο αφανισμό και βασανισμό προσώπων μη φίλα διακείμενων. Για την αντιμετώπιση του ο ΟΗΕ υιοθέτησε το 2006 τη «Διεθνή Σύμβαση για την Προστασία όλων των προσώπων από την Αναγκαστική Εξαφάνιση». Η Σύμβαση αυτή ήρθε να καλύψει ένα σοβαρό κενό στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να θεμελιώσει ευρεία δικαιοδοσία των Εθνικών Ποινικών Δικαστηρίων για την εκδίκαση του εγκλήματος αυτού. Διότι περί εγκλήματος πρόκειται … Η βίαιη εξαφάνιση προσώπων προβλέπεται, επίσης, ως «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» από το καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και σε περίοδο διεθνούς ή εμφύλιας ένοπλης σύρραξης συνιστά «έγκλημα πολέμου».

Η νομοθεσία δεν σκοπεί στο να προστατεύσει μόνο το αναφαίρετο δικαίωμα των θυμάτων και των οικογενειών τους για δικαίωση αλλά και το συλλογικό ενδιαφέρον κάθε κοινωνίας για απόδοση δικαιοσύνης και διατήρηση της μνήμης. «Δεν μπορεί ένας άνθρωπος να χάνεται έτσι. Τίποτε δεν τελείωσε όταν δεν ξέρουμε τι ακριβώς συνέβη» μας λέει ο συγγραφέας.

Τέλος, πριν κλείσω, θα ήθελα να σχολιάσω πως σαν γυναίκα και με τη δική μου ματιά δεν μπόρεσα να μη σταθώ και στον αγώνα αλλά και στη δύναμη ψυχής που δείχνει η Αντιγόνη, η σύζυγος του ήρωα, που για εμένα είναι κι αυτή ηρωίδα αγωνίστρια, από το δικό της όμως μετερίζι. 23 ετών μόλις η ίδια, με δύο παιδιά στην αγκαλιά, μόνη, σε μια σκληρή εποχή, ρίχνεται σ έναν αγώνα για την αναζήτηση του εξαφανισμένου άντρα της, έρχεται αντιμέτωπη με προκαταλήψεις, διαστρέβλωση της αλήθειας και το στίγμα της προδοσίας. Γίνεται μάνα και πατέρας γα τα παιδιά της και συνεχίζει… Δεν ξεχνά … Τη σκυτάλη δίνει στο γιό της Θάσο και μετά τους διαδέχεται η εγγονή της η Φιλιώ. Ήρωες δεν είναι μόνο οι αγωνιστές μας, οι πολεμιστές και οι στρατιώτες μας αλλά ηρωίδες είναι και οι γυναίκες που σαν βράχοι τους φροντίζουν και τους στηρίζουν … οι σύζυγοι και οι μάνες τους.

Με αυτές τις σκέψεις χαιρετίζω την έκδοση του «Μυστικού όρκου σιωπής» και του εύχομαι καλό ταξίδι στις καρδιές των αναγνωστών του.

Ο συγγραφέας, υφαίνοντας τον ιστό της ιστορίας του ήρωα του βιβλίου, με τρόπο περίτεχνο, μάς ταξιδεύει από τα χρόνια της Αγγλοκρατίας στην Κύπρο μέχρι σήμερα.

Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο δόκτορας Νομικής, συγγραφέας Γιάννης Αθανασιάδης, πρόεδρος του “Humans Business Club για τη δική του παρέμβαση.

Αναφορά για το βιβλίο από τον Δρ Γιάννη Αθανασιάδη

Κάθε βιβλίο εμπεριέχει έναν ιδιαίτερο προσωπικό τόνο, με τον οποίο ο δημιουργός του εκφράζει ένα πνευματικό περιεχόμενο ή μία αισθητική αντίληψη, ενώ παράλληλα υπάρχουν στοιχεία που αντλούνται από το κοινό πολιτιστικό ή ιστορικό απόθεμα. Έτσι κι εδώ ο Φοίβος Νικολαΐδης με τον δικό του προσωπικό τόνο ανασυνθέτει πραγματικά γεγονότα, στιγματίζει την αποικιοκρατία, την επίδειξη δύναμης, την περιφρόνηση των αποικιοκρατών προς τους ντόπιους, την προπαγάνδα, τους απαγχονισμούς, τις διώξεις, τα βασανιστήρια. Μας προσφέρει ένα συναρπαστικό ιστορικό μυθιστόρημα, στο οποίο τρεις γενιές αναζητούν απεγνωσμένα τα ίχνη ενός δικού τους ανθρώπου, ενός εξαφανισμένου από τις τάξεις της ΕΟΚΑ, η τύχη του οποίου παραμένει άγνωστη πίσω από το βάρος ενός μυστικού όρκου σιωπής.

Δεν θα μιλήσω ιδιαίτερα για το βιβλίο αυτό. Εγώ θα θέσω το γενικό πλαίσιο του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, για να μπορέσετε το βιβλίο αυτό να το εντάξετε θεωρητικά μέσα στο ευρύτερο φιλοσοφικό και δικαιοϊστορικό πλαίσιο. Και έτσι να γίνει, ίσως, περισσότερο κατανοητό. Με την έννοια αυτή, θα ξεφύγω λίγο από τα όρια αναφοράς του συγκεκριμένου βιβλίου.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν ηθικές αρχές που θέτουν συγκεκριμένα πρότυπα ανθρώπινης συμπεριφοράς και προστατεύονται από το εθνικό και το διεθνές δίκαιο. Θεωρούνται ως αναπαλλοτρίωτα θεμελιώδη δικαιώματα που κάθε άτομο δικαιούται από τη στιγμή της γέννησής του, απλώς και μόνο επειδή είναι ανθρώπινο ον. Αυτά περιλαμβάνουν αστικά και πολιτικά δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στη ζωή, την ελευθερία σκέψης και έκφρασης, την ελευθερία συνείδησης και θρησκείας, την ελευθερία του λόγου, το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη, την ισότητα έναντι του νόμου, την απαγόρευση της δουλείας, την απαγόρευση των βασανιστηρίων, το δικαίωμα συμμετοχής στη διακυβέρνηση. Επίσης, περιλαμβάνονται οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στην εργασία, στην υγεία, στην ιδιωτική ζωή, το δικαίωμα μετακίνησης, το δικαίωμα σε δημόσιο διάλογο, το δικαίωμα στον σεξουαλικό προσανατολισμό, στην αναπαραγωγική υγεία, στην εκπαίδευση, το δικαίωμα πρόσβασης σε τροφή και στο νερό, το δικαίωμα στην κατοικία, στην ιατρική περίθαλψη, το δικαίωμα συμμετοχής στον πολιτισμό.

Η Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ΟΔΑΔ) εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1948, εν μέρει ως απάντηση στις φρικαλεότητες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, που εδρεύει στη Γενεύη, ιδρύθηκε στην Παγκόσμια Σύνοδο του 2005 και αντικατέστησε την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Έχει εντολή να ερευνά παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κατατάσσεται κάτω από το Συμβούλιο Ασφαλείας, που είναι εξουσιοδοτημένο να ερμηνεύει τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) υπογράφηκε το 1950 από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Είναι μια διεθνής συνθήκη για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών στην Ευρώπη. Με τη Συνθήκη συγκροτήθηκε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ), που αποσκοπεί στην προστασία των ατόμων από τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κάθε άτομο του οποίου τα δικαιώματα έχουν παραβιαστεί βάσει της Σύμβασης από κράτος που συμμετέχει σε αυτήν, μπορεί να προσφύγει στο Δικαστήριο. Πρόκειται για καινοτόμο χαρακτηριστικό, καθώς παρέχει στα άτομα (και όχι μόνο στα κράτη) δικαιώματα στον διεθνή χώρο.

Το επόμενο μεγάλο και καθοριστικό βήμα στην αναγνώριση της αρχής της μη διάκρισης έγινε από το άρθρο 21 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το οποίο απαγορεύεται κάθε διάκριση από οπουδήποτε κι αν προέρχεται, είτε από ιδιώτη είτε από δημόσια αρχή, είτε είναι άμεση είτε έμμεση.

Θα αναφέρω ένα σύντομο παράδειγμα από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για να γίνει κατανοητό πως λειτουργούν τα ανθρώπινα δικαιώματα στην πράξη.

Στην υπόθεση Đokić κατά Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, ο προσφεύ­γων κατήγγειλε παραβίαση του δικαιώματός του στην ιδιοκτησία. Πριν από τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας, ο προσφεύγων ήταν λέκτορας σε στρατιωτική σχολή και μέλος των ενόπλων δυνάμεων της εν λόγω χώρας. Είχε αγοράσει διαμέρισμα στο Σεράγεβο, αλλά όταν ξέσπασε ο πόλεμος στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη και η στρατιωτική σχολή στην οποία εργαζόταν μετα­φέρθηκε στη σημερινή Σερβία, ο προσφεύγων την ακολούθησε, προσχωρώ­ντας στις ένοπλες δυνάμεις της σημερινής Σερβίας. Μετά τον πόλεμο, οι αρ­χές της Βοσνίας αρνήθηκαν να του επιστρέψουν την ιδιοκτησία του στο Σεράγιεβο, με την αιτιολογία ότι είχε υπηρετήσει σε ξένες ένοπλες δυνάμεις. Το εθνικό δικαστήριο δικαίωσε τις αρχές εκτιμώντας ότι ο προσφεύγων δεν ήταν «πιστός» πολίτης, καθώς είχε υπηρετήσει σε ξένες ένοπλες δυνάμεις, οι οποίες είχαν συμμετάσχει σε στρα­τιωτικές επιχειρήσεις στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αποφάνθηκε ότι η από­φαση του εθνικού δικαστηρίου λήφθηκε αποκλειστικά με γνώμονα την εθνο­τική καταγωγή του προσφεύγοντος, ιδίως δε καθώς δεν κατέστη δυνατό να αποδειχθεί ότι ο προσφεύγων είχε πράγματι διαπράξει άλλες πράξεις «απιστίας» πέραν της επίσημης έντα­ξής του στις ένοπλες δυνάμεις της Σερβίας. Η μη αποζημίωση του προσφεύγοντος ή η μη χορήγηση εναλλακτικής στέγης σε αυτόν, μετά την άρνηση των αρχών να του επιστρέψουν την περιουσία του, συνιστούσε δυσανάλογη παραβίαση του δικαιώματός του στην ιδιοκτησία.

Αυτό το παράδειγμα, βέβαια, δεν έχει να κάνει με την πλοκή του βιβλίου αυτού. Στο βιβλίου του Φοίβου ο πρωταγωνιστής εξαφανίστηκε ένα απόγευμα του Οκτώβρη του 1958. Και το ερώτημα που τίθεται είναι: εξαφανίστηκε μόνος του ή τον εξαφάνισαν; Και, εάν υπήρξε θύμα μίας αναγκαστικής εξαφάνισης, τηρήθηκε το δικαίωμά του για δίκαιη δίκη; Μήπως υπέστη βασανιστήρια;

Το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη είναι ένα από τα πιο θεμελιώδη και τα πλέον διαδεδομένα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο κάθε άνθρωπος έχει πλήρες δικαίωμα σε δίκαιη και δημόσια ακρόαση από ένα ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο, για τον προσδιορισμό των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών του καθώς και για κάθε κατηγορία εναντίον του. Στόχος του είναι να διαφυλαχθεί η ορθή απονομή δικαιοσύνης. Ως ελάχιστες προϋποθέσεις, το δικαίωμα στη δίκαιη δίκη περιλαμβάνει τα ακόλουθα επί μέρους δικαιώματα κατά τις αστικές και ποινικές ακροαματικές διαδικασίες: το δικαίωμα δίκης από αρμόδιο, ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο, το δικαίωμα σε δημόσια ακροαματική διαδικασία, το δικαίωμα της εύλογης διάρκειας της ακροαματικής διαδικασίας, το δικαίωμα της υπεράσπισης, το δικαίωμα της διερμηνείας.

Τα βασανιστήρια ιστορικά χρησιμοποιήθηκαν ως μέσο πολιτικής επανεκπαίδευσης, ανάκρισης, τιμωρίας και εξαναγκασμού. Πέρα από τα κρατικά βασανιστήρια, τα άτομα ή ομάδες μπορεί να ωθούνται στον βασανισμό άλλων για λόγους παρόμοιους με τους λόγους ενός κράτους. Η απόλυτη απαγόρευση των βασανιστηρίων και άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης αποτελεί βασική αρχή του διεθνούς δικαίου. Θεωρούνται παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και έχουν κηρυχθεί ως ανεπίτρεπτα από το Άρθρο 5 της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα των Ηνωμένων Εθνών. Επίσης, απαγορεύεται να βασανίζονται αιχμάλωτοι σε πολεμικές συρράξεις, είτε αυτές είναι διεθνείς είτε εγχώριες.

Στο εμβληματικό έργο του Επιτήρηση και τιμωρία: Η γέννηση της φυλακής, ο Μισέλ Φουκώ (1989) υποστηρίζει πως στο βασανιστήριο, το ανθρώπινο σώμα «υπάγεται, άμεσα σ' ένα πολιτικό πεδίο· οι συσχετισμοί εξουσίας ασκούν πάνω του άμεσο έλεγχο· το επενδύουν, το σημαδεύουν, το δαμάζουν, το βασανίζουν, το υποβάλλουν σε αναγκαστική εργασία» και, με τον τρόπο αυτό, το σώμα περιβάλλεται με σχέσεις εξουσίας και κυριαρχίας.

Σε καιρό πολέμου εφαρμόζεται το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, που περιλαμβάνει τους κανόνες του διεθνούς δικαίου των ένοπλων συρράξεων, οι οποίοι στοχεύουν στην προστασία των ανθρώπων, των κτιρίων και των υποδομών, καθώς και του φυσικού περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις των εχθροπραξιών. Οι τέσσερις Συμβάσεις της Γενεύης του 1949, οι οποίες έχουν επικυρωθεί σχεδόν καθολικά, αποτελούν τις βασικές συνθήκες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Η 3η Συνθήκη της Γενεύης αφορά στη μεταχείριση των αιχμαλώτων πολέμου, ενώ η 4η Συνθήκη της Γενεύης αφορά στην προστασία των αμάχων σε περίοδο πολέμου.

Με τον όρο αιχμάλωτος πολέμου, ορίζεται γενικά οποιοσδήποτε άνθρωπος που χάνει την ελευθερία του με τη βία των όπλων και ειδικότερα κατά τη διάρκεια μίας ένοπλης σύρραξης, σε αντιδιαστολή με τους συλληφθέντες κάτω από άλλης μορφής ένοπλης βίας ή απειλής (π.χ. ληστές, πειρατές, τρομοκράτες κ.λπ.) που χαρακτηρίζονται "όμηροι".

Το Διεθνές Δίκαιο αλλά και ο Ελληνικός Στρατιωτικός Ποινικός Κώδικας απαγορεύουν την εξύβριση, την απειλή ή την βιαιοπραγία κατά αιχμαλώτου. Επίσης απαγορεύουν τα βασανιστήρια, τις προσβολές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και τις ωμότητες κατά αιχμαλώτων. Αλλά και τον εξαναγκασμό προς παροχή πληροφοριών. Επίσης, απαγορεύουν τη βιαιοπραγία κατά αμάχων και τη σύλληψη ομήρων. Επιβάλλουν, όμως, και την υπακοή των αιχμαλώτων στις νόμιμες και σύμφωνες με τις διεθνείς συνθήκες διαταγές αυτών που είναι επιφορτισμένοι με τη φύλαξή τους, τιμωρώντας τη στάση και την ομαδική απείθεια των αιχμαλώτων.

Το ανθρώπινο δυναμικό του αντιπάλου μέρους κατατάσσεται σε μαχητές και σε αμάχους. Αυτές οι δύο κατηγορίες έχουν διαφορετικά δικαιώματα, καθήκοντα και ανικανότητες. Οι μάχιμοι μπορούν να διεξάγουν πόλεμο, να αποτελέσουν αντικείμενο επίθεσης από τον εχθρό και να τους αποδίδονται, σε περίπτωση σύλληψής τους από τον εχθρό, τα ειδικά προνόμια των αιχμαλώτων πολέμου. Οι άμαχοι δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο νόμιμης επίθεσης και δεν έχουν δυνατότητα συμμετοχής στις εχθροπραξίες.

Στους αμάχους περιλαμβάνονται μερικά μέλη των ενόπλων δυνάμεων και οι πολίτες. Τα συγκεκριμένα μέλη των ενόπλων δυνάμεων είναι οι εφημέριοι, το υγειονομικό προσωπικό και οι εκτός μάχης, δηλαδή οι αιχμάλωτοι πολέμου, οι τραυματίες και οι ναυαγοί. Με τον όρο “πολίτες” εννοούνται τα άτομα που δε συνδέονται, άμεσα ή έμμεσα, με τις ένοπλες δυνάμεις. Από τη Συνθήκη της Γενεύης απαγορεύονται οι προσβολές κατά της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας των πολιτών και ιδιαίτερα η ανθρωποκτονία, ο ακρωτηριασμός, η βάναυση μεταχείριση, τα βασανιστήρια και η κράτηση ομήρων. Οι πολίτες στα χέρια του εχθρού, είτε βρίσκονται στη χώρα τους είτε σε άλλη κατεχόμενη, δικαιούνται σεβασμού της προσωπικότητας, της τιμής, των οικογενειακών δικαιωμάτων, των θρησκευτικών πεποιθήσεων και της λατρείας, των ηθών και εθίμων τους. Πρέπει πάντοτε να τυγχάνουν ανθρωπιστικής μεταχείρισης και προστασίας, ιδίως έναντι σε κάθε πράξη βίας, απειλής, πράξη ύβρης και δημόσιας περιεργείας.

Οι συμβάσεις της Γενεύης του 1949 κατηγοριοποιούν: α) Εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας (όπως ευρεία και συστηματική επίθεση στον πληθυσμό: αναγκαστική μετανάστευση, γενοκτονία, πογκρόμ, εθνοκάθαρση, υποδούλωση). Αρμόδιο εδώ είναι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, που συστήνεται ad hoc (π.χ. Νυρεμβέργη), και μπορεί να τελεστεί, κατά κανόνα, μόνο από αρχηγούς κρατών και μεγάλους επιτελείς. – β) Εγκλήματα πολέμου (όπως σύλληψη ομήρων, κακομεταχείριση κρατουμένων, καταστροφή πόλεων με ή χωρίς θύματα, λεηλασίες κτιρίων και κατοικιών, υποβολή ανθρώπων σε ιατρικά πειράματα, βομβαρδισμός νοσοκομείων, λιμοκτονία του άμαχου πληθυσμού, στρατολόγηση παιδιών, εξαναγκασμός σε στείρωση, εξαφάνιση κρατουμένων, μεταφορά εποίκων σε κατεχόμενα εδάφη, εξαναγκασμός σε πορνεία). Αρμόδιο είναι το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ενώ δράστης μπορεί να είναι ακόμη και ένας αξιωματικός μίας μονάδας ή ο αρχηγός μίας παραστρατιωτικής οργάνωσης. – γ) Εγκλήματα κατά της ειρήνης, που συμπεριλαμβάνουν κάθε παραβίαση των διεθνών συνθηκών.

Οι εξαναγκαστικές εξαφανίσεις προσώπων σε περίοδο διεθνούς ή εμφύλιας ένοπλης σύρραξης συνιστούν εγκλήματα πολέμου. Επιπλέον, όταν διαπράττονται ως μέρος ευρείας ή συστηματικής πρακτικής κατά οποιουδήποτε άμαχου πληθυσμού, συνιστούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Είναι δε δυνατόν να εντάσσονται και στο έγκλημα της γενοκτονίας, εάν με αυτές τις πράξεις επιδιώκεται η καταστροφή, εν όλω ή εν μέρει, μιας εθνικής, εθνοτικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας.

Σε καιρό ειρήνης, μέσω των εξαναγκαστικών εξαφανίσεων μπορεί να τελείται και το διεθνές έγκλημα της τρομοκρατίας. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει κρίνει ότι η μακροχρόνια αβεβαιότητα και αγωνία για την τύχη ενός αγνοουμένου προσώπου προκαλεί στους συγγενείς του ψυχικό πόνο που συνιστά απάνθρωπη μεταχείριση, και συνεπάγεται διαρκή παραβίαση του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Η εξαναγκαστική εξαφάνιση ενός προσώπου συνιστά σύμφωνα με το Διεθνές Ποινικό Δίκαιο διεθνές έγκλημα απαράγραπτο. Κανένα διεθνές έγκλημα δεν παραγράφεται και μπορεί να διεκδικηθεί και να αποδοθεί δικαιοσύνη γι’ αυτό όσα χρόνια και αν έχουν παρέλθει από την τέλεσή του.

Εν κατακλείδι, ο νομικός πολιτισμός της εποχής που διανύουμε έκανε άλματα στη θεσμική κατοχύρωση (αστική, συνταγματική, εργασιακή, ποινική) των ατομικών δικαιωμάτων τόσο σε καιρό ειρήνης όσο και σε καιρό ένοπλων συγκρούσεων. Πλην, όμως, η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου επί του πεδίου είναι κάτι που καθημερινά πρέπει να το κερδίζουμε.

Το εν λόγω βιβλίο πραγματεύεται το ζήτημα της εξαφάνισης ενός ανθρώπου, κατά τη διάρκεια του αντιαποικιοκρατικού Αγώνα κατά των Βρετανών. Ο ήρωας του βιβλίου, Φίλιος Δαφνιώτης (αγωνιστής της ΕΟΚΑ), χάθηκε μυστηριωδώς, χωρίς ποτέ οι συναγωνιστές του να μπορούν να πουν κάτι γι’ αυτόν. Ένας άλυτος γρίφος σημάδεψε τη ζωή και την εξαφάνιση του. Στα πλαίσια αυτά, ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη σχέση φιλίας και αλληλεγγύης η οποία αναπτύσσεται ανάμεσα στον Φίλιο και στον επιστήθιο φίλο του Φειδία. Τρεις γενιές παλεύουν ασταμάτητα για ανεύρεση και δικαίωση ενός αγνού πατριώτη, που κάποια στιγμή χάθηκε ξαφνικά.

Το βιβλίο του Φοίβου Νικολαΐδη «Μυστικός Όρκος Σιωπής» αποτελεί σαφώς ένα εξαιρετικό παράδειγμα κατάθεσης ιστορίας και ψυχής. Εύχομαι καλοτάξιδο!

Για το βιβλίο μίλησε η κυρία Ρούλα Κωτούδη, Οικονομολόγος, Επικοινωνιολόγος σύμβουλος επιχειρήσεων και εκπαιδεύτρια στελεχών, η οποία έβαλε την ψηφίδα τής δικής της οπτικής για το βιβλίο.

Παρουσίαση βιβλίου από τη Ρούλα Κωτούδη

Κύριες & Κύριοι  Αγαπητοί φίλοι & φίλες καλησπέρα σας,

H παρουσίαση ενός βιβλίου αποτελεί από μόνη της γεγονός ιδιαίτερης βαρύτητας, καθώς διαρρηγνύει και εισχωρεί στην αυστηρά μοναδική & προσωπική  σχέση του συγγραφέως με το έργο του, στις μύχιες σκέψεις & τα βαθύτερα συναισθήματα του, και  αυτό από μόνο του δημιουργεί αμηχανία & ευθύνη στον έχοντα την τιμή να γίνει συνκοινωνός του δημιουργού και του αποτυπώματος της σκέψης του στο χαρτί.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον συγγραφέα & φίλο Φοίβο Νικολαΐδη για την ιδιαίτερη τιμή να συνπαρουσιάσω το βιβλίο του «Μυστικός Όρκος Σιωπής», που από τον τίτλο  του και μόνο μου σηματοδοτεί  περίεργο συναίσθημα .

Ο Φοίβος Νικολαΐδης σπούδασε οικονομικά στο ΑΠΘ και με υποτροφία του Ιδρύματος Fulbright συνέχισε στο Πανεπιστήμιο της Minnesota των ΗΠΑ. Συγγραφέας βιβλίων & θεατρικών έργων, αρθρογράφος συνεργάτης εφημερίδων & περιοδικών,  είναι ιδρυτικό μέλος διαφόρων ιδρυμάτων & σωματείων και Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Συγγραφέων & Δημοσιογράφων Τουρισμού.

Ο Μυστικός Ορκος Σιωπής παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 5/12/2022 στη Λευκωσία από τον Νίκο Χριστοδουλίδη, με την ιδιότητά του τότε ως Υπουργού Εξωτερικών και νυν Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, και στις 17/3/2023 στην Αθήνα, με  έγκριτους ομιλητές. Σήμερα 26/5/2023, παρουσιάζεται στο εξαίρετο κοινό της Θεσσαλονίκης, χαρτογραφώντας με συγκλονιστικό τρόπο την πορεία ενός ταξιδιού που διαδραματίζεται στην Κύπρο στα ηρωικά χρόνια της ΕΟΚΑ 1955-1959, μέσα από έναν απαράβατο «μυστικό όρκο σιωπής», έναν όρκο αίματος που και η πιο δυνατή λογική ωχριά από απόγνωση.

Στο πρώτο άγγιγμα του βιβλίου ο αναγνώστης διαβάζει στο εξώφυλλο :                          << τρεις γενιές αναζητούν απεγνωσμένα τον εξαφανισμένο ήρωά τους, στην σκιά μια απαράβατης συμφωνίας >>.

Ξεφυλλίζοντάς το χαλαρά και φωτογραφίζοντας σκόρπιες λέξεις ανάμεσα στις ασπρόμαυρες σελίδες, διακρίνω λέξεις με νόημα δυνατό που σκάβουν το μυαλό βαθιά, αιχμηρά που αναρωτιέται κανείς αν είναι αληθινές ή μήπως όχι ? … Ξαναγυρίζω στην 1η σελίδα και συλλαβίζω την πρώτη πρόταση … << λένε πως η τέχνη χρησιμοποιεί το ψέμα για να πει μια αλήθεια >> και πως σ΄ αυτή εδώ την ιστορία  << μόνο οι λέξεις είναι αληθινές>>.  Αναρωτιέμαι άραγε πόση αλήθεια μπορεί να σηκώσει μια λέξη …

Πάω τυχαία στην αρχή του  κεφ. 9, σελ.263, και διαβάζω << Ο Χάρι Τρούμαν έλεγε : Το μόνο πραγματικά καινούργιο πράγμα σ αυτόν τον κόσμο είναι η ιστορία που δεν ξέρουμε  … >>. 

Αυτή την ιστορία λοιπόν που θα σας διηγηθώ την διέσχισα ασθμαίνοντας μέσα από 340 πυκνογραμμένες σελίδες χωρίς ανάσα, όντας αόρατη, ανάμεσα στους ασπρόμαυρους ήρωες <<  ενός μυστικού όρκου σιωπής>> που  προβλημάτισαν τις 3 επόμενες γενιές.

Το βιβλίο αποτελεί έργο μιας επίμονης προσπάθειας & πολύχρονης συγγραφικής αποτύπωσης, με ιδιαίτερο σεβασμό  στις ανθρώπινες ευαισθησίες & στην ιστορία .Ο «Μυστικός Όρκος Σιωπής», είναι αποτέλεσμα εκτεταμένης έρευνας & μελέτης μιας αληθινής ανθρώπινης τραγωδίας, που συνέβη στα χρόνια της σκληρής κατοχής της Κύπρου από τους Εγγλέζους.Τα αιματηρά ιστορικά γεγονότα & ο άνισος αγώνας που έδωσαν τα παλικάρια του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59 μετατρέπονται  με την εξαιρετική αφήγηση  του Φοίβου Νικολαΐδη σε μια καθηλωτική  μυθοπλασία.

Χωρίζεται σε 10 κεφάλαια δημιουργώντας ένα σύγχρονο αφηγηματικό σενάριο, όπου εναλλάσσονται αφηγήσεις, μονόλογοι, ιστορικές αναφορές & τεκμηριώσεις, συναισθήματα, έρωτες, προδοσίες, αμφισβητήσεις προκαταλήψεις & στερεότυπα σε μια πρωτοφανή, πρωτόγνωρη & σκληρή περιγραφή γεγονότων  όπου η ιστορία & η μυθοπλασία  σφιχταγκαλιάζονται για να αναμιχθεί η αλήθεια με το ψέμα, η αμφιβολία με την εμπιστοσύνη & η καχυποψία με την λογική με ένα και μοναδικό σκοπό,  την ηθική επιβίωση σε έναν αγώνα άνισο, απερίγραπτα σκληρό & ανελέητο <<τον μυστικό όρκο σιωπής >>.

Ο Φοίβος Νικολαΐδης με τον ρέοντα μυθιστορηματικό του λόγο, προβάλλει την γνήσια αγάπη για τον τόπο του, τα ήθη, τα έθιμα & τις παραδόσεις των Ελλήνων της Κύπρου. Μέσα από τη γλαφυρή αφήγηση και τη φυσική ροή της πένας του, οι εικόνες ζωντανεύουν μπροστά μας, μεταφέροντας τον αναγνώστη στο κλίμα της εποχής.

Η επιτυχία της γραφής του Φοίβου Νικολαΐδη αποτυπώνεται με την πλέον εκφραστική αλληλεπίδραση λέξεων  πολύ  προσεκτικά επιλεγμένων. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας ξαφνιάζει με την μίξη μιας έντονης ντοπιολαλιάς που ξαναζωντανεύει γλυκές ή πικρές θύμησες από παλιά, δίνοντας η κάθε μια το δικό της χαρακτήρα και στίγμα,  με την αφήγηση ιστορικών γεγονότων, προκαλώντας  έντονα & αντιφατικά συναισθήματα, που ξαφνιάζουν στην αρχή με την πρωτόγνωρη συμπεριφορά των ηρώων, αλλά  στη συνέχεια δημιουργούν μια καταιγιστική, θυελλώδη, μοναδική πλοκή ανθρώπινων και  απρόσμενων εξελίξεων που σου κόβουν την ανάσα

Ο συγγραφέας πληροφορεί, ενημερώνει, καυτηριάζει, κριτικάρει, διακωμωδεί, αυτοσαρκάζεται, προβλέπει, αυτοσχεδιάζει, αναθεωρεί & επαναλαμβάνεται, εμβαθύνει, συσχετίζεται & ταυτίζεται με άλλα άτομα, βιώνει απώλειες και στο τέλος κρατά ως αλάνθαστος πλοηγός  την σκέψη κάθε σχέσης, σταθερή πυξίδα στην πορεία για την προσωπική του ολοκλήρωση με  διαφορετικό ρόλο κάθε φορά, άλλοτε ως αφηγητής περιγράφοντας τραγικά ιστορικά γεγονότα και άλλοτε ως παρατηρητής καταβάλλοντας προσπάθεια να καταπιεί τον λυγμό τους που αποτυπώνεται ανάγλυφα σε κάθε επόμενο,  και χωρίς μέτρο λογικής, άκουσμα. 

Ξεχωρίζει μια παράγραφος στα πρώτα κεφάλαια μεταξύ των πρωταγωνιστών «Εσύ ποτέ δεν θα πρόδιδες κανένα και για τίποτα. Άλλοι Ιούδες έχουν αυτό το ελεεινό προνόμιο». Αφού πήρε μια βαθιά εισπνοή ξεφύσησε με ανακούφιση: «Παράξενο είναι, το κακό συνέχεια να πολεμά το καλό. Σήμερα πήρα ακόμη ένα γερό μάθημα!». Παρόλα αυτά γεννήθηκε μια προδοσία χωρίς να υπάρχει προδότης, ένα ήρωας εξαφανίστηκε ή τον εξαφάνισαν με την υποψία μια προδοσίας που δεν συνέβη ποτέ !

Ήρθε η στιγμή να παρουσιαστούν μπροστά μας οι ασπρόμαυροι ήρωες του Μυστικού Ορκου Σιωπής.

Ο πρωταγωνιστής ο Φίλιος Δαφνιώτης, ο τολμηρός πατριώτης  ο εξαφανισμένος ήρωας, η πηγή έμπνευσης του συγγραφέα, ένα παλικάρι με αρχές, αξίες και ιδανικά  που πίστεψε και εντάχθηκε στον απελευθερωτικό αγώνα εναντίον των Άγγλων αποικιοκρατών,  που αγωνίστηκε στους μυστικούς κόλπους της ΕΟΚΑ ψυχή τε και σώματι και τελικά, υπήρξε η παράπλευρη απώλεια της δολοπλοκίας διπλών μυστικών πρακτόρων και χωρίς καλά καλά να το καταλάβει και ο ίδιος, προδόθηκε και στο τέλος χάθηκε μυστηριωδώς χωρίς να γνωρίζει οποιοσδήποτε τι απέγινε.

Φήμες τον ήθελαν να εκτελείται από συναγωνιστές του για να μην προδώσει, με τους ίδιους όντας εν ζωή  για πολλά χρόνια μετά να δηλώνουν άγνοια και  να εμμένουν στον απαράβατο  όρκο σιωπής.

 Ήταν η εποχή όπου οι άγραφοι νόμοι και ο λόγος τιμής τού ανθρώπου ήταν συμβόλαιο αίματος. Η “απαράβατη συμφωνία”  απαιτούσε απόλυτη σιωπή και αυστηρή τήρηση για πάντα και  αυτό δεν έχασε ούτε εκατοστό την αξία του και την συνοχή του με την πάροδο του χρόνου, αλλά απεναντίας παγιοποιήθηκε ως υπέρτατος νόμος υπεράνω κάθε ανθρώπινης, ηθικής, λογικής & ευαισθησίας. Ο Φίλιος Δαφνιώτης ήταν μόλις 24 χρόνων. Σήμερα 60 χρόνια μετά τον αναζητούν απεγνωσμένα ο γιός του Θάσος & η εγγονή του Φιλιώ.

Ο Φίλιος Δαφνιώτης ανατράφηκε μέσα σε ένα ελληνοκεντρικό περιβάλλον το οποίο καθόρισε και την μετέπειτα στάση του ζωής  του, γαλουχήθηκε με χρηστά&  ελληνοχριστιανικά ιδεώδη έχοντας ως πρότυπο ζωής τον ίδιο του τον γονιό, ήρωα του Β παγκοσμίου πολέμου & υπέρμαχο της Ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα.

Με τον Φίλιο Δαφνιώτη στο πηδάλιο, αρχίζει το σημερινό μας φορτισμένο συναισθηματικά ταξίδι που ακόμη αυτή την στιγμή που μιλάμε, συνεχίζει γιατί «η πληγή που ανοίχτηκε το 1958 παραμένει ανοιχτή μέχρι σήμερα!».

Η Αντιγόνη η λατρεμένη γυναίκα του Φίλιου τον αναζητά παντού. «Υπομένει καρτερικά αυτή και τα δυο της παιδιά το βαρύ φορτίο του στιγματισμού & της προδοσίας σ έναν κόσμο γεμάτο προκαταλήψεις, στερεότυπα & παλιακές αντιλήψεις, ένα σύγχρονο bulling σε εποχές οδυνηρά σκληρές. Ο κόσμος της σείεται κάτω από τα πόδια της, καταρρέει. Σαν ηωίδα αρχαίας τραγωδίας η Αντιγόνη συνέρχεται γρήγορα, ανασυντάσσει τις δυνάμεις της και ξεκινά ένα απεγνωσμένο μοναχικό αγώνα για την αναζήτηση τού άντρα της με μοναδικούς συμπαραστάτες τον παππά & τον δάσκαλο του χωριού.

Τη σκυτάλη της λύσης του μυστηρίου αναλαμβάνει από την μητέρα του στη συνέχεια ο γιος της Θάσος ο οποίος πολύ σύντομα έρχεται αντιμέτωπος με καλά κρυμμένα μυστικά. Αλήθειες και ψέματα βαδίζουν μαζί πλάι πλάι, τον περιτριγυρίζουν την μια μέρα με ελπίδα και την άλλη με απόγνωση. Πήρε στα χέρια του την άκρη του νήματος ξετυλίγοντας σιγά - σιγά τον σκοτεινό ιστό της αράχνης που ύφαινε ένα πέπλο γεμάτο ψέματα, άρνηση, κυνικότητα & επώδυνη αδιαφορία. Ακόμη και οι στενότατοι συνεργάτες του πατέρα του στην Οργάνωση τον απογοητεύουν οικτρά με την μικροψυχία τους, την κυνική υποκρισία και την εκκωφαντική σιωπή τους.

Βαθύτατα συναισθηματικός υπερευαίσθητος ο Θάσος, φτυστός ο πατέρας του, δεν ψάχνει πλέον ενόχους ούτε το πώς και το γιατί, αλλά τα λείψανα του για να τον αναπαύσει, και αυτός είναι ο σκοπός της ζωής του

Απογοητευμένος από ανθρώπινες συμπεριφορές, δίνει τη σκυτάλη της αναζήτησης στην κόρη του Φιλιώ που από μικρό κορίτσι ένιωσε στο πετσί της το μεγάλο χρέος απέναντι στον πατέρα της Θάσο και στον παππού της Φίλιο που έφερε και το όνομά του, ν’ ανακαλύψει το σκοτεινό μυστικό, μέσα από ένα λαβύρινθο χωρίς να κρατεί καν την άκρη του νήματος». Η Φιλιώ έκρινε ότι ήρθε η ώρα να γράψει τον επίλογο σπάζοντας τον εφιαλτικό κώδικα σιωπής διασχίζοντας ένα μονοπάτι γεμάτο άγρια θηρία, ένα μονοπάτι στοιχειωμένο από τους ίδιους ανθρώπους που το χάραξαν.

Παρουσιάζεται όμως ο από μηχανής θεός όπως σε κάθε ιστορία που γράφει ο χρόνος αληθινή ή ψεύτικη, ο λατρεμένος σύντροφος της Φιλιώς ο Μίλτος το αγαπημένο εγγόνι του τομεάρχη της ΕΟΚΑ Καγιά, ο μόνος εν ζωή πλέον, ο μόνος που ξέρει την αλήθεια, ο μόνος που έπαιρνε αποφάσεις ζωής. Θα καταφέρουν άραγε τα δύο παιδιά ο Μίλτος & η Φιλιώ να σπάσουν τον πάγο της κλειδωμένης καρδιάς του γερο Καγιά, και να φανερωθούν τα καλά κρυμμένα μυστικά ?» Μήπως το παιδί τους, βρέφος ακόμη, το δισέγγονο των πρωταγωνιστών κάνει τον γέρο -Καγιά να σβήσει την σκουριά του μυαλού του και να μιλήσει …Που είναι θαμμένος ο Φίλιος Δαφνιώτης ….?

Στην υπόθεση εξαφάνισης του Φίλιου Δαφνιώτη δεν υπήρξε ποτέ φως, παρά μόνο απέραντο εκκωφαντικό σκοτάδι. Ο Θάσος έφτασε μέχρι την άλλη άκρη του τούνελ αλλά την βρήκε κτισμένη, παρόλα αυτά δεν φοβήθηκε το σκοτάδι της σήραγγας αλλά τη σκοτεινιά της ψυχής των ανθρώπων. Δυστυχώς «Όταν κυριαρχεί το σκοτάδι αλλάζουν τα πάντα, ακόμα και η λογική». Μια πρόταση, τροφή για σκέψη και προβληματισμό ως ο καλύτερος επίλογος…

Τελειώνοντας, αναφέρω ένα πολύ σημαντικό σημείο που αναφέρει ο συγγραφέας στο βιβλίο του: «Το παρελθόν μετατρέπεται σε μέτρο σύγκρισης με το σήμερα >> τονίζοντας την αιώνια αλήθεια ότι το παρελθόν προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό το παρόν αλλά και το μέλλον…».

Και όπως λέει γνωστή Κρητική μαντινάδα << Ποτέ δεν πρέπει τα κλαδιά τις ρίζες να ξεχνούνε, γιατί αν εκείνες μαραθούν και κείνα θα χαθούνε>>

Αγαπητέ φίλε Φοίβο καλοτάξιδος <<ο Μυστικός Όρκος Σιωπής>>. Σας ευχαριστώ πολύ.

Με τον ήχο της ψυχής του, 68 χρόνια τώρα ο Φίλιος δηλώνει, «παρών». Παρών δήλωσε στο κάλεσμα της πατρίδας, παρών εξακολουθεί να δηλώνει, αξιώνοντας δικαίωση.

Αποσπάσματα από το βιβλίο ανάγνωσαν οι αγαπημένοι ηθοποιοί Κωνσταντίνος Πετρίδης και Κατερίνα Γανδά.

Ανάγνωση αποσπασμάτων από το βιβλίο

Κατερίνα Γανδά

Η παρέλαση ήταν προς το τέλος της. Αμέτρητα φύλλα δάφνης έπεφταν βροχή από το έξαλλο πλήθος που ζητωκραύγαζε με μανία. Οι τελευταίοι αγωνιστές περνούσαν καμαρωτοί γεμάτοι υπερηφάνεια.

«Δεν τον βλέπω πουθενά. Δεν μπορεί», ψέλλισε απελπισμένα. Συγκέντρωσε όση δύναμη τής είχε απομείνει κι αγκάλιασε τη μητέρα της: «Κάποιο λάθος πρέπει να έχει γίνει», της είπε με παράπονο.

Αν δεν γυρίσει ορκίζομαι εδώ μπροστά σας ότι θα παλέψω να τον βρω». Δεν τολμούσε να πει ζωντανό ή νεκρό… κι έσφιξε τη γροθιά της.

Η καρδιά της Αντιγόνης χτυπούσε τώρα ακόμη πιο δυνατά. Όταν πέρασε από μπροστά της και ο τελευταίος αγωνιστής, η γη άρχισε να φεύγει κάτω από τα πόδια της.

Κοίταξε αποσβολωμένη προς το μέρος που χάθηκαν από τα μάτια της οι τελευταίοι αγωνιστές, όπως κοιτάζει λυπημένα το μικρό παιδάκι στην παραλία τον αγαπημένο του πύργο στην άμμο που τον διαλύει το κύμα…

Κωνσταντίνος Πετρίδης

Βγαίνοντας αργά από το βυζαντινό εκκλησάκι ξαφνικά πετάχτηκε σαν φάντασμα εμπρός του ένας ψηλόλιγνος ασκητικός καλόγερος με μακριά μαύρη γενειάδα και λαμπερά μάτια, που δεν μπορούσες να τον κοιτάξεις κατάματα.

Η αυστηρή μορφή του τον ξάφνιασε. Το πρόσωπό του ήταν σαν βιβλική μορφή. Το φωτοστέφανο που διέκρινε στο γλυκό πρόσωπο, τού μοναχού τον ενθάρρυνε να τον πλησιάσει.

«Ήθελα δάσκαλε να ρωτήσω και κάτι τελευταίο για την κατάσταση τώρα που επικρατεί με τον Αγγλικό λέοντα στο σβέρκο μας και τους σκληρούς αγώνες που κάνει με τόσο πείσμα για να συνεχίσει να μας διαφεντεύει».

«Ένα μόνο πράγμα έχω να σου πω και να το βάλεις καλά στο μυαλό σου.

Το εγγλέζικο λιοντάρι μπορεί να είναι πιο δυνατό, αλλά το Κυπριακό αγρινό -το μοναδικό και σπάνιο είδος θηλαστικού σ’ όλο τον κόσμο- δεν δίνει παραστάσεις στο τσίρκο…

Κατερίνα Γανδά

Αγαπημένε μου Φίλιο,
Θυμάμαι που μου είχες πει κάποτε ότι η ζωή μοιάζει με την πανέμορφη πεταλούδα που ζει πολύ λίγο, αλλά προλαβαίνει να εκπληρώσει την αποστολή της.

Για σένα όμως ο κύκλος δεν πρόλαβε να συμπληρωθεί γιατί στην αρχή κιόλας της διαδρομής σου, κόπηκε ξαφνικά το νήμα της ζωής. Αναλογίζομαι τη συμμετοχή και την προσφορά σου στον Αγώνα. Την πίστη σου σ’ αυτόν, την αφοσίωση αλλά και την παιδική αφέλεια που είχες για τους άλλους.

Είναι αλήθεια ότι καταλαβαίνω καλύτερα πολλά πράγματα, τώρα που κουβαλώ κάμποσα χρόνια στην πλάτη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι συμφωνώ. Η τελευταία φορά που σε είδα ήταν στο κατώφλι του σπιτιού μας όταν σε συνέλαβαν οι Εγγλέζοι.

Η σκηνή που αγκάλιαζες τις πικροδάφνες και μας αποχαιρετούσες με τις χειροπέδες στα χέρια έμεινε για πάντα χαραγμένη στη μνήμη μου. Από τότε δεν έπαψα να σε κουβαλάω μέσα μου και να σ’ αναζητώ παντού.

Η χαρά μου όλη είναι στοιβαγμένη σ’ εκείνα τα πέντε ευτυχισμένα χρόνια που ζήσαμε μαζί. Ήταν τόσο σύντομη παρένθεση που ακόμη διερωτώμαι το γιατί. Ο χαμός σου στο άνθος της νιότης σου με δυο μωρά που δεν πρόλαβαν να πουν τη λέξη πατέρας είναι ανείπωτη τραγωδία.

Εκεί που έψαχνες να πιείς νερό από την πηγή της ζωής κάποιοι “δικοί” σου σε πότισαν δηλητήριο… Μπήκαν λαθραία στον κήπο μας, ξερίζωσαν τις δάφνες σου και άφησαν μόνο τις πικροδάφνες…

Κωνσταντίνος Πετρίδης

«Για μένα όμως δεν τελείωσε τίποτα ακόμη. Μπορεί ο αγώνας εκείνος να έληξε, όμως η αναμέτρηση με την ιστορία -γιατί περί αυτού πρόκειται- συνεχίζεται». «Σ’ αυτό έχεις απόλυτο δίκαιο Θάσο. Η ΕΟΚΑ άφησε βαριά την ιστορική της σφραγίδα στον τόπο. Προσωπικές όμως ιστορίες όπως του πατέρα σου δεν τελείωσαν με το τέλος του αγώνα.

Θα ‘πρεπε να υπήρχε μεγαλύτερη ευαισθησία και περισσότερη ωριμότητα από την κοινωνία γενικά, ιδιαίτερα μετά τη βάρβαρη Τουρκική εισβολή το 1974 με τους νεκρούς και αγνοούμενους που άφησε πίσω της».

«Σίγουρα είναι άδικο γιατί δίκαιη κοινωνία μάλλον δεν υπάρχει. Πιστεύω όμως ότι κάπου, κάπου υπάρχουν μόνο δίκαιοι άνθρωποι όπως εσένα για παράδειγμα Θάσο, για να υπενθυμίζουν το άδικο σ’ αυτό τον σκληρό κόσμο που ζούμε».

«Να προσθέσω κάτι ακόμη. Δεν υπάρχει Αλέξανδρε ούτε ηρωική εποχή όπως νομίζουν μερικοί. Μόνο ήρωες υπάρχουν που συμπεριφέρονται και δρουν ηρωικά με τις πράξεις και τις ενέργειες τους».

Κατερίνα Γανδά

«Προσπάθησε να δεις τα πράγματα και λιγάκι από την αντίπερα όχθη. Η δική σου αλήθεια είναι το ψέμα των άλλων…», επέμενε ο Μίλτος. «Ο όρκος σιωπής φαίνεται πως ήταν πιο δυνατός και πάνω από ανθρώπινους συναισθηματισμούς. Έχουν περάσει όμως από τότε πάνω από 60 ολόκληρα χρόνια.

Έχει καμιά σημασία πια τι πιστεύεις εσύ ή οποιοσδήποτε άλλος; Για μια υπόθεση μάλιστα τόσο σκοτεινή και τραγική;». Σκέψου για λίγο ότι μας χωρίζουν δυο ολόκληρες γενεές. Δεν υπάρχει μόνο διαφορά ηλικίας αλλά και εποχών.

«Φαίνεται παππού πως η τελευταία μάχη που θα πρέπει να δώσεις σαν αγωνιστής, είναι με τον εαυτό σου! Πήρε αργά το βρέφος ο Μίλτος και το έβαλε προσεχτικά στην αγκαλιά του παππού: «Αυτό είναι το δώρο σου ένας ολόκληρος ανεκτίμητος θησαυρός παππού μου».

Όταν συνειδητοποίησε ότι ο μικρός Φίλιος ήταν αίμα του, λύγισε κι έβαλε τα κλάματα.  «Κανένας δεν έρχεται τυχαία στο δρόμο μας παππού. Μια μοναδική μέρα σαν κι αυτή, είναι πολύ σπουδαιότερη από πολλά χρόνια μαζεμένα», είπε ο Μίλτος που του κράτησε σφιχτά το χέρι.

Κωνσταντίνος Πετρίδης

«Μακάρι ο χρόνος να δώσει απαντήσεις σ’ αυτό που απεγνωσμένα ψάχνουμε τόσα χρόνια παιδί μου. Μακάρι να το πετύχεις εσύ και θα ξαναγεννηθώ». «Ψάχνουμε τη μία και μοναδική αλήθεια κι όχι αυτή που προσπαθούν άλλοι να μας υποβάλουν».

«Δεν έχουμε ανάγκη από καμιά άλλη αλήθεια. Εμείς την ξέρουμε από καιρό τώρα. Ψάξε να βρεις τον πατέρα σου να τον θάψουμε με τιμές όπως του αξίζουν. Αυτός να είναι ο στόχος σου, αυτό να έχεις στο μυαλό σου».

«Θα τον βρω για να λάμψει η δικαιοσύνη». «Ούτε δικαίωση να περιμένεις παιδί μου. Όταν με το καλό βρεθεί ότι απέμεινε από τον πατέρα σου, δυνατή φωνή διαμαρτυρίας θα είναι για το άδικο που έγινε.

Τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο. Αυτή η κραυγή διαμαρτυρίας δεν θα είναι η μόνη αλήθεια, όσο ανακουφιστικό κι αν είναι για μας»…

Αντιφώνηση από τον συγγραφέα

Εκλεκτοί προσκεκλημένοι αγαπητοί φίλοι,

Έχω πολλούς λόγους να νιώθω συγκινημένος γιατί βρίσκομαι ξανά στην αγαπημένη Θεσσαλονίκη, που σαν νεαρός φοιτητής, πέρασα όμορφα χρόνια. Νιώθω ευγνωμοσύνη και υπερηφάνεια που εκτός από τη δική σας ξεχωριστή παρουσία, που έδωσε αξία σ’ αυτή την ωραία συνάθροιση, βρήκα ανθρώπους πρόθυμους, να με στηρίξουν σ’ αυτή την προσπάθεια.

Άνθρωποι ξεχωριστοί, καταξιωμένοι επαγγελματίες και συγχρόνως ταπεινοί με φωτεινό πνεύμα και ολοκληρωμένη προσωπικότητα.

Αγαπητοί φίλοι, κυρίες και κύριοι,

Επιτρέψετε μου να σας ευχαριστήσω όλους, που με τιμάται απόψε με την παρουσία σας. Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνω στην αγαπητή Ρούλα Κωτούδη, που έκανε μια ομολογουμένως εξαιρετική παρουσίαση του βιβλίου αποκρυπτογραφώντας τα κρυμμένα νοήματα, πίσω από τις λέξεις, με ένα όμορφο και προσεγμένο τρόπο.

Τον αγαπητό Δόκτορα Γιάννη Αθανασιάδη ευχαριστώ πάρα πολύ για τα ενδιαφέροντα που ανίχνευσε στο βιβλίο και τα παρουσίασε με τόσο ωραίο τρόπο. Την αγαπητή φίλη Όλγα Τσιμισκή, που αφιέρωσε από τον πολύτιμο χρόνο της κι έκανε την υπέροχη εισαγωγή της. 

Την παλιά φίλη Ιφιγένεια Μανώλα, που μου σύστησε τους αγαπητούς και επιτυχημένους ηθοποιούς Κωνσταντίνο Πετρίδη και Κατερίνα Γανδά, που διάβασαν με παραστατική αφήγηση αποσπάσματα από το βιβλίο.

Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλω στη γιατρό Νίκη Βερβερίδου η οποία πρόθυμα βοήθησε στο στήσιμο αυτής της εκδήλωσης και έκανε με τόση επιτυχία τον συντονισμό της.

 Η συγγραφή αυτού του βιβλίου δεν θα ήταν δυνατή, χωρίς τη βοήθεια του φίλου Θάσου Φιλήμωνος, υιού του ήρωα της ιστορίας μας. Αγαπητέ Θάσο σε ευχαριστώ πάρα πολύ που ταξίδεψες σήμερα μαζί με τη σύζυγο σου Μάρω από τη Λευκωσία, για να είστε εδώ μαζί μας απόψε.

Τέλος ευχαριστώ τον εκδότη για την εμπιστοσύνη και τη συνεργασία για την καλαίσθητη και φροντισμένη έκδοση του βιβλίου.

Εκλεκτοί προσκεκλημένοι αγαπητοί φίλοι,

Αυτό που λέγεται, ότι η λογοτεχνία είναι ένα ψέμα που λέει μια αλήθεια, ταιριάζει ίσως απόλυτα, με τον «Μυστικό Όρκο Σιωπής», που παρουσιάζεται ως μυθιστόρημα, αλλά βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα.

Όταν ασχολήθηκα με τη συγγραφή αυτού του βιβλίου, επαναβεβαιώθηκε μέσα μου ότι, στη ζωή υπάρχουν πάντα δύο όψεις: Αυτό που «είναι» και αυτό που «φαίνεται» και πολλές φορές, κάποιες «αλήθειες» δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα...

Οι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν αυτό που φαίνεται. Γι’ αυτό και η έννοια «αλήθεια» είναι πολύ διαφορετική από την έννοια «πραγματικότητα».

Η μικρή Κύπρος λουσμένη από το φως των αγωνιστών της ΕΟΚΑ, πάλεψε ηρωικά τη βαριά σκοτεινιά της αποικιοκρατίας. Οι Άγγλοι χρησιμοποίησαν πολλές βρώμικες μεθόδους και απίστευτες δολοπλοκίες για να πετύχουν τους σκοπούς τους, όπως και την ελεεινή μέθοδο της προδοσίας, η οποία κατά κανόνα έχει να κάνει με τα τριάντα αργύρια.

Στην Οργάνωση από την άλλη, δεν υπήρχε αξιόπιστο σύστημα αξιολόγησης των πληροφοριών, ποιος ήταν πατριώτης και ποιος ήταν προδότης, ποιος ήταν Χριστός και ποιος Ιούδας. 

Λέγεται πως για να κρατηθεί ένα μυστικό, πρέπει να το ξέρουν μόνο δυο. Κι όμως την εποχή εκείνη, που οι άγραφοι νόμοι και ο λόγος τού ανθρώπου ήταν υπογραφή και συμβόλαιο, πόσο μάλλον ένας όρκος τιμής… αυτοί που ήξεραν ένα μεγάλο μυστικό ήταν περισσότεροι από δύο… Και όμως το μυστικό κρατήθηκε...

Χρειάστηκε πολλής χρόνος και μεγάλη προσπάθεια για να ξετυλιχτεί το μπερδεμένο κουβάρι της σκοτεινής αυτής υπόθεσης.

Φανταστείτε, να βρεθείτε σ’ ένα κατασκότεινο χώρο και να προσπαθείτε, να χρησιμοποιήσετε τη λογική σας, για να βγείτε έξω. Μόνο με τη λογική όμως θα ήταν μάλλον αδύνατο. Είναι σε τέτοιες περιπτώσεις, που ενεργοποιούνται αυτόματα οι αισθήσεις. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και με αυτό το μυθιστόρημα. Mόνο με τις αισθήσεις μπορεί να γίνει κατανοητό το δράμα, που περιγράφεται. 

Τα τραγικά γεγονότα της ιστορίας δημιούργησαν συγκλονιστικά βιώματα σε ανθρώπους που δεν έφταιξαν σε τίποτα. Αυτό υπενθυμίζει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο, ότι, πέρα από τις ηρωικές πράξεις, υπάρχει πάντα η ανθρώπινη διάσταση των πραγμάτων, που δεν μπορεί να την προσπερνάμε.

Κάθε βιβλίο είναι μοναδικό γιατί πίσω από αυτό βρίσκεται ένας άνθρωπος που το φρόντισε, πάντα με την ελπίδα ότι έχει κάτι να προσφέρει.

Πάντα θα αιωρείται το δύσκολο ερώτημα για το «ποια είναι η αποστολή της λογοτεχνίας». Μερικοί απαντούν: «Να εγείρει ηθικά διλήμματα και να προσπαθήσει να τα κατανοήσει. Όχι να ορίσει τι είναι ηθική. Ούτε να δώσει απαντήσεις. Αλλά να θίξει ηθικά ζητήματα».

Αν μπορούσαμε να το θέσουμε διαφορετικά, θα λέγαμε ότι: «Αποστολή της λογοτεχνίας είναι, να φωτίζει, να προβληματίζει και να οδηγεί στην άνοιξη των ιδεών»… Να βλέπουμε τα πράγματα και από άλλες γωνίες.

Θέλω, να τελειώσω με κάτι που είχε πει ο μεγάλος Νίκος Καζαντζάκης: «Το αληθινό νόημα της φώτισης, είναι, να κοιτάς όλη τη σκοτεινιά με φωτεινά μάτια»… Σας ευχαριστώ όλους και πάλι για την παρουσία σας εδώ απόψε. 

Φοίβος Νικολαΐδης & Νίκη Βερβερίδου.

Η γιατρός Νίκη Βερβερίδου με την πανέμοροφη κόρη της Ευδοκία Καλόβουλου & τη Ρούλα Κωτούδη.

Με την παλιά καλή μας φίλη Ιφιγένεια Μανώλα, η οποία ασχολείται με μεγάλη επιτυχία με το θέατρο (Metropolitan -The Urban Theater).

Ρούλα Κωτούδη, Φοίβος Νικολαΐδης, Νίκη Βερβερίδου & Στέλλα Δέλλιου.

Ρούλα Κωτούδη, Γιάννης Αθανασιάδης & Νίκη Βερβερίδου.

Όλγα Τσιμισκή, Φοίβος Νικολαΐδης & Πόπη Νικολαΐδου.

Νίκη Βερβερίδου, Πόπη Νικολαΐδου, Ρούλα Κωτούδη, Γιάννης Αθανασιάδης & Στήβη Σιωζοπούλου.

Ανατολή Τσακαλίδου, Γιάννης Αθανασιάδης, Στήβη Σιωζοπούλου, Πωλίνα Πετκάκη & Στέλλα Δέλλιου.

Στήβη Σιωζοπούλου, Γιάννης Αθανασιάδης & Πωλίνα Πετκάκη.

Ρούλα Κωτούδη & Λάζαρος Σιδηρόπουλος.

Η Ρούλα Κωτούδη με τις φίλες της Μαρία Σαμαρά  & Αλέκα Δερμεντζόγλου.

Η Ρούλα Κωτούδη ανάμεσα σε αξιόλογους ανθρώπους που τίμησαν την εκδήλωση, Δημήτρης Μπουραζάνας & Γιώργος Παντελάκος.

Μαίρη Καρρά & Στήβη Σιωζοπούλου.

Γιάννης Αθανασιάδης, Ρούλα Κωτούδη, Φοίβος Νικολαΐδης & Νίκη Βερερβίδου.

Στήβη Σιωζοπούλου, Μάκης Καικονίδης & Κατερίνα Τσιότσκα.

Στήβη Σιωζοπούλου, Γιάννης Αθανασιάδης, Κατερίνα Τσιότσκα, Μάκης Καικονίδης & Ρούλα Κωτούδη.

Φοίβος Νικολαΐδης με τη συγγραφέα Ανατολή Τσακαλίδου.

Ρούλα Κωτούδη, Φοίβος Νικολαΐδης & Άννα Δημάκη.

Ρούλα Κωτούδη, Φοίβος Νικολαΐδης & Πόπη Νικολαΐδου.

Μάκης Καικονίδης, Φοίβος Νικολαΐδης Κατερίνα Τσιότσκα.

Χρύσα Γαβανίδου, Καίτη Τσούλη & Τάνια Χατζηγιάγκου.

Όλγα Τσιμισκή, Φοίβος Νικολαΐδης, Χρύσα Γαβανίδου, Τάνια Χατζηγιάγκου & Καίτη Τσούλη.

Τσέρολ Χατζή & Φοίβος Νικολαΐδης.

Στήβη Σιωζοπούλου, Γιάννης Αθανασιάδης, Κατερίνα Τσιότσκα, Μάκης Καικονίδης & Ρούλα Κωτούδη.

Κατερίνα Τσιότσκα, Μάκης Καικονίδης, Στέλλα Δέλλιου & Ανατολή Τσακαλίδου. Υπέροχες και όμορφες παρουσίες.

Τσέρολ Χατζή, Φοίβος Νικολαΐδης, Πόπη Νικολαΐδου & Κώστας Χατζής.

Νίκη Βερβερίδου, Φοίβος Νικολαΐδης & Ρούλα Κωτούδη.

Με την υπέροχη παρέα της Κατερίνας Καρούλιας και της Νατάσα Κοσμίδη.

Ρούλα Κωτούδη & Φοίβος Νικολαΐδης ευχαριστημένοι με την παρουσίαση.

Μια ωραία φωτογραφία από την παλιά καλή μας φίλη Τσέρολ Χατζή, εξαιρετική φωτογράφο & δημοσιογράφο.

Η φίλη Φωτεινή Τσανίδου.

Υπογραφή βιβλίου. Στο βάθος η Πόπη Νικολαΐδου, συνομιλεί με τον παλιό, καλό μας φίλο Σωτήρη Αλεξανδρίδη.

Κατερίνα Τσιότσκα, Μάκης Καικονίδης & Στήβη Σιωζοπούλου. 

Κατερίνα Τσιότσκα & Φοίβος Νικολαΐδης.

Φίλοι και μαθητές της Ρούλας Κωτούδη. Ωραίες παρουσίες που δημιούργησαν μια ευχάριστη ατμόσφαιρα. Σάββας Βλάχος, Όλγα Μάντζου, Άννα Μπεγκλή, Βασιλική Μανδαλιά, Μελίνα Εσέρμπογλου

Κατερίνα Μαστρογιαννη, Ρούλα Κωτούδη & Ανατολή Τσακαλίδου.

Μάρω Φιλήμωνος, Ρούλα Κωτούδη, Θάσος Φιλήμωνος & Νίκη Βερβερίδου.

Μαίρη Καρρά, Κυριακή Μουστάκα παλιές καλές φίλες και πρώην συναδέλφισσες στην Αμερικάνικη τράπεζα Chase Manhattan Bank & Μαρία Ζιώγα.

Νατάσα Κοσμίδη, ο εκδότης Ηλίας Επιφανίου από την Κύπρο & Κατερίνα Καρούλια.

Εύα Μοσχάκη & Σωτήρης Αλεξανδρίδης.

Με τη φίλη Έλενα Σαλίκα.

 Σε πρώτο πλάνο Ευδοκία Καλόβουλου με Ρούλα Κωτούδη και Όλγα Τσιμισκή.
Αριστερά στον τοίχο η Καίτη Μιχαηλούδη, Κυριάκος Χατζηφυσέντζου & Θανάσης Μιχαηλούδης.

Γιάννης & Κική Ξυπόλυτου σε πρώτο πλάνο και στο βάθος Καίτη Μιχαηλούδη, Κυριάκος Χατζηφυσέντζου & Θανάσης Μιχαηλούδης.

Με τη φίλη Δήμητρα Γούλα.

Η παλιά και καλή μας φίλη Γεωργία Σεΐζου.

Σε πρώτο πλάνο αριστερά η Μαρία Ζιώγα παρακολουθεί την ομιλία της Όλγας Τσιμισκή.

Πωλίνα Πετκάκη, Δήμητρα Γούλα, η παρέα της Μάρως & Θάσου Φιλήμωνος, Μελίνα Εσσέρμπογλου, Ελενα Σαλίκα, Ιφιγένεια Μανώλα, στο άκρο αριστερά η Λυδία Χατζημάρκου, Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων, του εκδοτικού οίκου, η Εύα Μοσχάκη και στο βάθος ο Σωτήρης Αλεξανδρίδης.Όμορφες παρουσίες με πρώτο πλάνο (αριστερά) η Γωγώ Ζεΐζου, Αμαλίας Συρίδη, Τζένη Παπανικολάου, Ρούλα Κωτούς.

Πρώτη αριστερά Δήμητρα Γούλα, η παρέα της Μάρως & Θάσου Φιλήμωνος, Μελίνα Εσσέρμπογλου, Ελενα Σαλίκα.

Η λογοτεχνία πέρα από την ψυχαγωγία, λειτουργεί πολλαπλά ως φορέας πολιτισμού, προσφέροντας ιδέες, αξίες και στάσεις ζωής διαμορφώνοντας χαρακτήρες και προσωπικότητες. Δημιουργεί και όμορφες φιλίες!

Στη φωτογραφία από αριστερά: Ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Πετρίδης, η γιατρός Νίκη Βερβερίδου, Φοίβος Νικολαΐδης, Πόπη Νικολαΐδου, Ρούλα Κωτούδη, Όλγα Τσιμισκή & Δρ Γιάννης Αθανασιάδης.