Εξαλείφεται η «κουλτούρα» της ατιμωρησίας;

Έξαρση των φαινομένων διαφθοράς και διαπλοκής 

Η έξαρση των φαινομένων διαφθοράς και διαπλοκής, που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, οφείλεται εν πολλοίς και στην «κουλτούρα» της ατιμωρησίας η οποία έχει καλλιεργηθεί στην κοινωνία μας. Σύμπτωμα αυτής της «κουλτούρας» ήταν η απάθεια των πολιτών.

Καταντήσαμε μια κοινωνία από άτομα με ελαττωμένη πολιτική ευαισθησία, που δέχονταν αδιαμαρτύρητα όλα όσα γίνονταν και πίστευαν ανεξέταστα όλα όσα λέγονταν. Η διαφθορά αντιμετωπιζόταν σαν κάτι σχεδόν φυσιολογικό, ή τουλάχιστον ανεκτό. Μερικοί τη θεωρούσαν και «καπατσοσύνη». Δεν λειτουργούσε ο μηχανισμός της κοινωνικής απαξίας και περιφρόνησης. Στην κοινωνία είχε εδραιωθεί η πεποίθηση ότι όλα μπορούν να συμβούν, όλα είναι θεμιτά, αρκεί να μη σε πιάσουν.

Για το κατάντημα αυτό πρωταίτιοι ήταν το διεφθαρμένο πολιτικό προσωπικό με συνεργούς, εκ προθέσεως ή εξ αμελείας, ανεπαρκείς, από πλευράς ουσιαστικών προσόντων, φορείς των διωκτικών και ελεγκτικών θεσμών. Όταν οι νόμοι δεν εφαρμόζονται ποτέ ή μόνον επιλεκτικά, τότε οι νόμοι είναι όπως ο ιστός της αράχνης, που συγκρατεί μόνο τα αδύνατα έντομα, ενώ τα ισχυρά τον θραύουν, για να θυμηθούμε τον περίφημο διάλογο του Αναχάρσεως με τον Σόλωνα. (Πλουτάρχου, Βίοι Παράλληλοι, Σόλων, 5). Τότε, οι αρχές της νομιμότητας και της χρηστής διοίκησης ισχύουν μόνο γι' αυτούς που είναι... «ολιγότερον ίσοι» από τους άλλους, που είναι λαμόγια της «πιάτσας» και όχι λαμόγια του «λευκού κολάρου». Ισχύουν μόνο για τις μαρίδες και όχι για τις φάλαινες.

Οι περιπτώσεις είναι πολλές και ο διαθέσιμος χώρος δεν επιτρέπει και την έστω απλή παράθεσή τους. Αξίζει, όμως, να γίνει μνεία στο παλιό, τεραστίων διαστάσεων, σκάνδαλο του Συνεργατισμού. Η Έκθεση της Ερευνητικής Επιτροπής, της οποίας ο γράφων υπήρξε μέλος, χαρακτηρίστηκε ως «ένα από τα σοβαρότερα και διδακτικότερα έγγραφα της ιστορίας των τελευταίων χρόνων» (Ο Φιλελεύθερος, ημερ. 23/10/1982), «καταπέλτης που πρέπει να προκαλέσει αλυσιδωτές παραιτήσεις αλλά και λήψη ποινικών μέτρων εναντίον πολλών» (Η Σημερινή, ημερ. 23/10/1982)), «ένα σημαντικό έγγραφο που σχετίζεται με το πιο μεγάλο σκάνδαλο που διεπράχθη ποτέ στην Κύπρο» (Ο Αγών, ημερ. 23/10/1982). 

Κανένα μέτρο από αυτά που εισηγήθηκε η Επιτροπή δεν πάρθηκε. Οι υπαίτιοι έμειναν ουσιαστικά ατιμώρητοι. Αν εισακούονταν οι εισηγήσεις της Επιτροπής, που βασίστηκαν σε μελέτες σοβαρών ελεγκτικών οίκων, πιθανόν να μη συνέβαιναν όσα επακολούθησαν.

Ακολούθησαν και άλλες «μπόρες», που πέρασαν. Από αυτές τις «μπόρες» η πιο σφοδρή, που άφησε τα σημάδια της, ήταν η καταλήστευση των μικροεπενδυτών στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ) από τους «προνομιούχους», επώνυμους και μη. Μεταξύ αυτών που ευεργετήθηκαν ήταν πολιτικοί και κρατικοί αξιωματούχοι. Αρκετοί από αυτούς ευεργετήθηκαν από παραχώρηση μεγάλου αριθμού μετοχών με τη μέθοδο της ιδιωτικής τοποθέτησης. Ευεργετήθηκαν και δυο πολιτικά κόμματα, το ΔΗΣΥ και το ΔΗΚΟ. Σκοπός ήταν να ξεγελαστεί μια σημαντική μερίδα αφελών και αδαών συμπολιτών μας. Οι αυτουργοί και συνεργοί του εγκλήματος έμειναν ατιμώρητοι. Τώρα, ποιος θυμάται, εκτός από τα θύματα, αυτό το τεραστίων διαστάσεων σκάνδαλο;

Τελευταία, η οικονομική κρίση που μαστίζει τον τόπο μας και οδήγησε μια μεγάλη μερίδα συμπολιτών μας στην οικονομική ανέχεια, αρχίζει να αφυπνίζει την κοινωνία. Οι πολίτες διακατέχονται από αισθήματα οργής και αγανάκτησης και ζητούν την τιμωρία όλων των υπαιτίων οι οποίοι με τις πράξεις και παραλείψεις τους οδήγησαν τη χώρα στην οικονομική εξαθλίωση. 

Μερικοί συμπολίτες μας, ενθαρρυμένοι από το ότι μερικά «υπεράνω υποψίας» λαμόγια προσάγονται ενώπιον της δικαιοσύνης, ευελπιστούν ότι θα εξαλειφθεί η «κουλτούρα» της ατιμωρησίας. Άλλοι, απογοητευμένοι από τον μακρύ χρόνο των ερευνών, δυσπιστούν. Νότα αισιοδοξίας σε όλον αυτό τον κυκεώνα της διαφθοράς είναι το γεγονός ότι σήμερα υπηρετεί στο αξίωμα του Γενικού Εισαγγελέα ένα άτομο που έχει ήδη αποδείξει στην πράξη την ικανότητα και εντιμότητά του, αλλά και την αποφασιστικότητά του να διώξει το έγκλημα, οποιοσδήποτε και αν είναι ο δράστης του. Ασκεί τα καθήκοντά του αντικειμενικά και απροσωπόληπτα, ανθιστάμενος σε παρεμβάσεις και «παραινέσεις», καθώς και σε απόπειρες υπόσκαψης του έργου του από το διεφθαρμένο πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο. 

Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει είναι τεράστιες και, για το λόγο αυτό, απαιτείται η κατανόηση και η συμπαράσταση των πολιτών και, κυρίως, των ΜΜΕ, όσων από αυτά δεν είναι διαπλεκόμενα. Δεν είναι εύκολο να αποκαλυφθούν με βεβαιότητα οι έντεχνες υπόγειες συναλλαγές ανάμεσα στους ενεχομένους. Πολύ δύσκολα οι καθ' ύλην αρμόδιες διωκτικές Αρχές αποκτούν τα αδιάσειστα εκείνα στοιχεία που θα τους επιτρέψουν να κινήσουν τις έννομες διαδικασίες και να αποδείξουν ενώπιον των δικαστηρίων τα συστατικά στοιχεία των διαπραχθέντων κακουργημάτων.
Νίκος Χρ. Χαραλάμπους
Εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος» Κυριακή, 27 Μαρτίου 2016