Υδρογονάνθρακες και εγγυήσεις

  

Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι η Κύπρος εισέρχεται, μετά το 1974, στην πιο κρίσιμη στιγμή της Ιστορίας της. Ο λόγος είναι ότι η Κύπρος έχει βρεθεί στο επίκεντρο μιας πολύ μεγάλης γεωπολιτικής και ενεργειακής αναδιάταξης σε μία περιοχή του κόσμου που γεννά σκληρές και ευρείας έκτασης συγκρούσεις. Η κρίση στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με την ανακάλυψη σημαντικών υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, ώθησε τις ΗΠΑ και γενικά τη Δύση να αναβαθμίσουν τη γεωστρατηγική σημασία της Νοτιανατολικής Μεσογείου. Αυτό που η Δύση επιδιώκει, εκτός από την εξομάλυνση των σχέσεων της με το Ιράν μετά την αποτυχία της στη Συρία, είναι τη στενή σύνδεση Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας και Τουρκίας και, μελλοντικά, Λιβάνου και Αιγύπτου, για τη σταθεροποίηση της περιοχής, αφού προηγουμένως επιτευχθεί μια κατανομή του ενεργειακού της πλούτου που θα είναι αποδεκτή από τα κράτη της περιοχής, ώστε να γίνεται ανεμπόδιστα η εκμετάλλευση και η διοχέτευσή του, πιθανό μέσω Τουρκίας, στην Ευρώπη. 

Επίσης, παρά το ότι γίνεται αποδεκτό από τη Δύση ότι οι τριμερείς σύνοδοι κορυφής μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου συμβάλλουν στην αποκατάσταση ενός κλίματος σταθερότητας σε μία από τις πιο ασταθείς περιοχές του πλανήτη όπως είναι η Ανατολική Μεσόγειος, θεωρούν επιβεβλημένη την επέκταση της συνεργασίας και με την Τουρκία που είναι η χώρα που διαθέτει τα πιο εκτεταμένα παράλια στη θάλασσα αυτή και ως εκ τούτου δεν μπορεί να μην έχει λόγο στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.

Τούτο, ασφαλώς, προϋποθέτει λύση του Κυπριακού. Στην επίτευξη αυτών των σχεδιασμών αποβλέπουν οι επιδειχθείσες έντονες παρεμβατικές δραστηριότητες των ΗΠΑ για σύντομη λύση του προβλήματος. Όπως ορθά παρατηρεί ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού, «η λύση θα επιτρέψει στην Τουρκία να πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή». Μια πρόσφατη αναφορά του Τούρκου πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου δείχνει την πολιτική που ακολουθεί η Τουρκία σε ό,τι αφορά τον τομέα της ενέργειας: «Η Τουρκία βρίσκεται σε μια πολύ στρατηγική περιοχή. 

Είμαστε στη μέση όλων των κέντρων μεταφοράς. Οι αγωγοί ενέργειας και οι εμπορικές γραμμές περνούν από την Τουρκία. Γι' αυτό θέλουμε να μετατραπεί η Τουρκία σε ενεργειακό κέντρο. Παλαιότερα λέγανε όλοι οι δρόμοι περνούν από τη Ρώμη. Κι εμείς τώρα θέλουμε όλοι οι αγωγοί ενέργειας να περνούν από την Τουρκία. Από την Ανατολή στη Δύση, από το Βορρά στο Νότο, θέλουμε να περνούν από την Τουρκία».

Η ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, με τη διεθνώς αναγνωρισμένη ΑΟΖ της και την ιδιότητα του μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελεί εμπόδιο στις βλέψεις της Τουρκίας για διαμοιρασμό των θαλασσίων ζωνών στην πολύπλοκη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όπου διεκδικεί ένα μεγάλο μερίδιο στην ενεργειακή πίτα. Επίσης, είναι κοινό μυστικό ότι οι αντιρρήσεις της Άγκυρας είναι εκείνες που δεν επέτρεψαν ως τώρα να χαραχθούν οι θαλάσσιες ζώνες μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου λόγω του γνωστού προβλήματος με το Καστελόριζο. 

Η προσπάθεια της Ελλάδας να κηρύξει ΑΟΖ με την Αίγυπτο και ακολούθως με την Κύπρο έχει «παγώσει» λόγω των αντιδράσεων της Τουρκίας, η οποία δεν είναι συμβαλλόμενη στη σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 και δεν αναγνωρίζει το διεθνώς κατοχυρωμένο δικαίωμα των νησιών να έχουν υφαλοκρηπίδα και συνεπώς Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. «Μια Τουρκία που έχει αποκλειστεί από το Αιγαίο κι έχει περικυκλωθεί στα νότια από τη Ρωμαίικη Διοίκηση της Νότιας Κύπρου σημαίνει ότι τα περιθώριά της να κάνει ένα άνοιγμα στον κόσμο έχουν περιοριστεί σημαντικά», επισημαίνει ο κ. Νταβούτογλου στο βιβλίο του «Το Στρατηγικό Βάθος, Η διεθνής θέση της Τουρκίας», στη σελίδα 267.

Μακροπρόθεσμος στόχος της Τουρκίας είναι, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, η προσάρτηση όλης της Κύπρου. Για το λόγο αυτό, η Τουρκία θα επιμείνει σε μορφή εγγυήσεων που θα της επιτρέπει, είτε με σαφήνεια είτε με «εποικοδομητική ασάφεια», σε χρόνο που θα κρίνει αυτή κατάλληλο, να επαναλάβει, οπλισμένη με τη νομιμοφάνεια που επικαλέστηκε του 1974, στρατιωτική εισβολή για να ολοκληρώσει τα επεκτατικά της σχέδιά. Είναι προφανές ότι η Τουρκία θέλει να έχει την Κύπρο υπό την επικυριαρχία και ομηρία της μέχρις ότου την καταλάβει πλήρως. Δεν επιζητεί εγγυήσεις για τους Τουρκοκύπριους. 

Οι Τουρκοκύπριοι δεν κινδυνεύουν από τους Ελληνοκύπριους. Η Κύπρος αν χρειάζεται εγγυήσεις είναι εγγυήσεις που θα διασφαλίζουν ότι θα τηρηθούν τα συμφωνηθέντα και θα την προστατεύουν από μια μελλοντική εισβολή της Τουρκίας. Για να μην επαναληφτούν από τα τουρκικά στρατεύματα οι άνανδροι ομαδικοί φόνοι άοπλων πολιτών και οι κτηνώδεις βιασμοί ανυπεράσπιστων γυναικών.

Είναι καιρός η πολιτική μας ηγεσία να ανανήψει και, αφού μελετήσει το νέο παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη, να επιδιώξει, με επιδεξιότητα και σθένος, αξιοποιώντας τα γεωπολιτικά ερείσματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, την εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης που θα διασφαλίζει, με σαφήνεια και χωρίς τη βοήθεια διεθνολόγων και συνταγματολόγων, τη συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας, απαλλαγμένης από οποιασδήποτε μορφής εγγυήσεις.
Νίκος Χρ. Χαραλάμπους
Εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος», Κυριακή, 31 Ιανουαρίου 2016