Με το φακό των λέξεων

Ελένης Αρτεμίου Φωτιάδου 

Τόσα παιδιά, τόσα απορημένα βλέμματα παρελαύνουν εδώ και χρόνια στη συνείδησή μας. Πότε σαν πρόσφυγες, πότε σαν θύματα πολέμου, πότε σαν ένα περίσσευμα της γης, που δεν μπορεί να το χορτάσει με το υστέρημά της κι άλλοτε απλώς σαν θύματα της αδιαφορίας και της πεποίθησής μας πως όλα γίνονται για το καλό των αυριανών γενεών, ακόμα κι αν διακινδυνεύουμε να αφήσουμε το μέλλον να πνιγεί σε ένα καρυδότσουφλο ελπίδας που διασχίζει τη Μεσόγειο.

Και τα παιδιά με τα μεγάλα μάτια, με τις εύθραυστες ζωές, ενίοτε δεν καταφέρνουν να ξεπεράσουν τα μικρά μας λόγια, την ελάχιστη ψυχή μας. Κι απομένουν αυτόπτες μάρτυρες μιας θλιβερής πραγματικότητας που εμείς σαν στρουθοκάμηλοι, αρνούμαστε να δούμε. «Το όνειρο του παιδιού είναι η ειρήνη», έγραψε πολύ απλά ο Γιάννης Ρίτσος. Αλλά αυτό το όνειρο μετατρέπεται καθημερινά σε εφιάλτη για χιλιάδες παιδιά, που τρέχουνε κυνηγημένα να σωθούν από την παράνοια ενός ενήλικα, παράφρονα κόσμου.

Kι ύστερα… τι; Με πόσα τραύματα άραγε, με πόσες ανεπούλωτες πληγές θα αναγκαστούν να διασχίσουν τα του βίου τους; «Ο άνθρωπος είναι το προϊόν των τραυμάτων της παιδικής του ηλικίας», δηλώνει χαρακτηριστικά ο Ζίγκμουντ Φρόυντ. Αλλά η διαπίστωση αυτή δεν έχει σταματήσει εδώ και χρόνια κανένα πόλεμο ενάντια σε ανυπεράσπιστα πλάσματα, καμιά εισβολή στη χώρα της παιδικής ηλικίας με όλες τις πτώσεις και καταστροφές που αυτή συνεπάγεται. Αντίθετα οι επιθέσεις παραμένουν σφοδρές και ανελέητες , οι πληγές όλο και αμβλύνονται και παιδιά κυκλοφορούν ανάμεσά μας με μια θλίψη αντί για αύριο στο βλέμμα.

Πάντα επίκαιροι οι στίχοι του Τάκη Βαρβιτσιώτη : « Άκουσε τα παιδιά που βογγούν μες στα υπόγεια, πατημένα απ΄τα βαριά σύννεφα που έχουν κατέβει πάνω στη γη… Έγνοια μου τώρα μοναδική να διασώσω τη χαρά που κρύβεται μόνο στα μάτια των παιδιών…» Και πώς σώζεται ή διασώζεται άραγε αυτή η χαρά; Πώς, όταν ποδοπατείται με τόσες άγριες αρβύλες ενός βέβηλου καιρού;

Αυτά τα παιδιά, που σύμφωνα με τον ποιητή Νικηφόρο Βρεττάκο , « Κάθε πρωί, με το ίδιο τραγούδι και κάτω απ΄την ίδια υπόσχεση αγάπης, όλα μαζί, είναι η Υδρόγειος που προσεύχεται». Μια δέηση τα μάτια τους, ένα Αμήν πριν απ’ τα λόγια , αφού οι σιωπές τους είναι πιο εύγλωττες και πιο αφοπλιστικές.

Μα ο κόσμος συνεχίζει να περιστρέφεται γύρω από την καταστροφή του, να περιφέρεται γύρω από τη σήψη του, να προετοιμάζει ένα μέλλον που μοιάζει περισσότερο με επαπειλούμενη έκρηξη ηφαιστείου παρά με επερχόμενη άνοιξη. Τα τραύματα διογκώνονται, διευρύνονται σαν χάσματα που κανένα άλμα καρδιάς δεν μπορεί να υπερβεί. Και τα παιδιά με τα ηλικιωμένα μάτια, τα υπερήλικα όνειρα, μικραίνουν, συρρικνώνονται κάθε μέρα αντί να μεγαλώνουν, για να χωράνε μέσα στην ισχνή συνείδηση αυτών που κηρύσσουν ποικιλοτρόπως την καταστροφή. Και κανένας στίχος, καμιά πύρινη διακήρυξη, καμιά φλογερή πρόθεση δεν γίνεται ανάχωμα σε αυτή την ακατάσχετη επιδρομή ενάντια στην πιο αθώα εκδοχή της ανθρωπότητας.

Κι αν μεγαλώνουμε με αυτό τον τρόπο νυχθημερόν τα τραύματα, θα έρθει η ώρα που μόνο φονικά θα περισυλλέγουμε. Η πιο σημαντική ερώτηση, σύμφωνα με την Αμερικανίδα συγγραφέα Alice Walker είναι « Γιατί κλαίει το παιδί;». Το εφιαλτικό πλέον, είναι πως έχουμε όλες τις πιθανές απαντήσεις γι΄αυτή την ερώτηση, αλλά επιμένουμε να είμαστε ανεξεταστέοι στο σπουδαιότερο μάθημα που καλούμαστε να καταθέσουμε γνώσεις , στάσεις, αξίες, συναίσθημα. Αυτό της ανθρωπιάς και της αγάπης. Της βαθιάς συνειδητοποίησης του χρέους απέναντι στους επίγονούς μας.

Και τα παιδιά , όταν δεν πνίγονται, όταν δεν σκοτώνονται, όταν δεν κακοποιούνται. όταν δεν πεθαίνουν από πείνα, δίψα, εγκατάλειψη, μας κοιτάζουν με δυο διεσταλμένες ίριδες σιωπής και περιμένουν επιτέλους τη φωνή μας να υψωθεί κραταιά, σαν λησμονημένος άγγελος Κυρίου, επάνω από τα πάθη και τα λάθη μας.
Ελένη Αρτεμίου Φωτιάδου