Του Νίκου Χρ. Χαραλάμπους
Στο κείμενο, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι «το ομοσπονδιακό σύνταγμα θα ορίζει ότι η ομοσπονδία της ενωμένης Κύπρου θα συντίθεται από δύο συνιστώντα κράτη». Υιοθετείται ο όρος «συνιστώντα κράτη» όπως και στο σχέδιο Ανάν. Βέβαια, άλλα είπε ο Πρόεδρος στις επισκέψεις του στα στρατόπεδα στις 30.12.2013. Νομίζω ότι θα πρέπει, επί τέλους, να αντιληφθεί η πολιτική ηγεσία ότι η πολιτική διγλωσσία άρχισε να εξοργίζει την κοινωνία και όχι απλά να μην είναι ανεκτή.
Πάγιος και αναλλοίωτος σχεδιασμός της Τουρκίας στο Κυπριακό, που άρχισε με μεθοδικότητα από το 1963, είναι η κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η διχοτόμηση της Κύπρου. Με την Τουρκική εισβολή επιτεύχθηκε μεν η ντε φάκτο διχοτόμηση της Κύπρου, αλλά όχι και η κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατία. Έκτοτε, η Τουρκία επιδιώκει είτε τη κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη διαδοχή της με ένα συμφωνημένο κρατικό μόρφωμα στο οποίο το βόρειο τμήμα θα είναι υπό τον πλήρη έλεγχο της Τουρκίας και το νότιο υπό την επικυριαρχία της, είτε την δια της «ταϊβανοποίησης» της «Τουρκοκυπριακής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» ουσιαστική προσάρτηση των κατεχομένων εδαφών. Και στις δυο περιπτώσεις, μακροπρόθεσμος στόχος, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, είναι η προσάρτηση όλης της Κύπρου.
Δεν θέλω να πιστέψω ότι ο Πρόεδρος δεν έχει κατανοήσει ότι, ενόψει των Τουρκικών επεκτατικών σχεδίων, κοινό έδαφος συνομιλιών ούτε υπάρχει ούτε πρόκειται να υπάρξει, εκτός αν η Τουρκία αποφασίσει ότι είναι προς το συμφέρον της η εγκατάλειψη αυτών των σχεδίων. Και, όμως, ο Πρόεδρος, αντί να θέσει τέρμα σ’ αυτήν την παρωδία της ανταλλαγής εγγράφων, επιδόθηκε, κρημνοβατώντας, σε ένα παιγνίδι επίρριψης ευθυνών (blame game) που είχε ως κατάληξη την ολίσθηση. Επίσης, ο Πρόεδρος θα έπρεπε να είχε κατανοήσει πως, με βάση την πείρα που δοκίμασε η Κύπρος και άλλα κράτη, οι ασάφειες δεν είναι ποτέ εποικοδομητικές για τους μικρούς γιατί τις Διεθνείς Συνθήκες δεν είναι οι διεθνολόγοι που τις ερμηνεύουν αλλά οι ισχυροί.
Ο όρος «συνιστώντα κράτη»(constituent states) απαντάται το πρώτον στο σχέδιο Ανάν ΙΙΙ και συνεχίζει να χρησιμοποιείται και στα επόμενα. Από όσους θέλουν να στρουθοκαμηλίζουν πέρασε απαρατήρητη η μεγάλη αλλαγή που έγινε στο σχέδιο ΙΙΙ αναφορικά με το πώς θα συγκροτείτο η «United Cyprus Republic» (Ενωμένη Κυπριακή Δημοκρατία). Ενώ προηγουμένως γινόταν λόγος για «συστατικά κράτη» (component states), από το σχέδιο ΙΙΙ και μετά γίνεται μνεία του όρου «συνιστώντα κράτη»(constituent states). Η διαφορά είναι τεράστια. Δεν έγινε «λογοτεχνική αδεία». «Συνιστώντα κράτη»(constituent states) σημαίνει κράτη που θα καθιδρύσουν το νέο κράτος, ενώ «συστατικά κράτη» (component states) σημαίνει τα κράτη που θα αποτελέσουν τα μέρη του νέου κράτους. Με βάση τα προαναφερθέντα, προκύπτει σαφώς, κατά τη γνώμη μου, ότι το σχέδιο Ανάν, στην τελική του μορφή, δεν πρόβλεπε τη συνέχιση ή μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η πιο πάνω αλλαγή στο σχέδιο, σε συνδυασμό με τις υποσχέσεις που πήρε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας στις συναντήσεις του με τον Ανάν στο Νταβός (24 Ιανουαρίου 2004) και με τον Μπους στην Ουάσινγκτον (28 Ιανουαρίου 2004) οδήγησαν την Τουρκική κυβέρνηση να αλλάξει τη στάση που τήρησε στη Χάγη έναντι του σχεδίου. Εξ ου και το Υπουργικό Συμβούλιο της Τουρκίας, κατά την αξιολόγηση του τελικού σχεδίου Ανάν στη συνεδρία του της 4.4.2004, βρίσκει ως θετικά στοιχεία το ότι: «… Τα ιδρυτικά κράτη θα μπορούν ελεύθερα να ασκούν κυριαρχία και να αυτοοργανώνονται ελεύθερα στη δική τους πλευρά. … Οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι θα δημιουργήσουν το νέο σύστημα κάνοντας χρήση των δικαιωμάτων που απορρέουν από το γεγονός ότι είναι συνιδρυτές της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960. …. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εγκρίνει την Ιδρυτική Συμφωνία και θα προσαρμοστεί στις παραμέτρους της λύσης. … Οι δυο Πρόεδροι θα ζητήσουν από την ΕΕ οι παράμετροι της λύσης να γίνουν μέρος του πρωτογενούς δικαίου της Ένωσης. ….» (Κώστας Βενιζέλου, Μιχάλης Ιγνατίου, Νίκος Μελέτης, Σχέδιο Ανάν, Το Μυστικό Παζάρι, Εκδόσεις Λιβάνη, στις σελίδες 4475– 448). Αυτά, για όσους θέλουν να εθελοτυφλούν.
Το θέμα αυτό είναι πολύ σοβαρό. Στο Διεθνές Δίκαιο υπάρχει διάκριση μεταξύ «συνέχισης του κράτους» (state continuity), και «διαδοχής του κράτους» (state succession). Στην περίπτωση «διαδοχής του κράτους», τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του παλαιού κράτους δεν μεταφέρονται αυτόματα στο νέο κράτος. Η σημασία της πιο πάνω διάκρισης στην περίπτωση της Κύπρου είναι προφανής. Αρκεί μόνο να αναφέρω τις συμφωνίες που έχει συνάψει η Κυπριακή Δημοκρατία με τα γειτονικά της κράτη για οριοθέτηση της ΑΟΖ της.
Επίσης, το νέο κράτος, αν δεν είναι συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι αβέβαιο αν θα συνεχίσει να είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Εξ άλλου, είναι και τούτο ένας από τους συγκαλυμμένους σχεδιασμούς της Τουρκίας. Γι’ αυτό και επιμένει όπως η διευθέτηση που θα προκύψει να είναι μέρος του ευρωπαϊκού πρωτογενούς δικαίου. Το πρωτογενές δίκαιο περιλαμβάνει τους κανόνες που θεσπίστηκαν από τα κράτη-μέλη. Πρόκειται για τις Συνθήκες που πρόβλεπαν την ίδρυση των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων , με τα Παραρτήματα και τα Πρωτόκολλά τους, όπως συμπληρώθηκαν ή τροποποιήθηκαν μεταγενέστερα. Επίσης, αποτελούν πρωτογενές δίκαιο οι συνθήκες προσχώρησης των διαφόρων κρατών-μελών, όπως η Συνθήκη προσχώρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση που υπογράφτηκε στις 16 Απριλίου 2003 στην Αθήνα. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να υπάρξει μια νέα συνθήκη προσχώρησης που πρέπει να τύχει της κύρωσης των μελών της ΕΕ, πράγμα πολύ αμφίβολο.
Θα πρέπει με κάθε τρόπο να διαφυλάξουμε την Κυπριακή Δημοκρατία, έστω και εδαφικά κολοβωμένη, με τα όπλα που διαθέτει στη φαρέτρα της και που είναι η ιδιότητα του μέλους της ΕΕ και τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Νίκος Χρ. Χαραλάμπους
(Φιλελεύθερος, 5.1.2014)
(Φιλελεύθερος, 5.1.2014)
No comments:
Post a Comment