Ο Μαρξ και η Αρχαία Ελλάδα

Ομιλία του Γιαννάκη Κολοκασίδη

στην παρουσίαση του βιβλίου 'Ο Μαρξ και η Αρχαία Ελλάδα' του Μιχαήλ Μιχαήλ

Γιαννάκης Κολοκασίδης
Μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΑΚΕΛ

Θα ήθελα καταρχήν να συγχαρώ τον Μιχάλη για το πόνημα του, για το θέμα που επέλεξε, για το περιεχόμενο του βιβλίου του.

Ο Μιχάλης δεν είναι ένας πανεπιστημιακός που καθηκόντως ασχολείται με παρόμοια θέματα. Ο Μιχάλης ασχολείται με θέματα, ιστορίας, πολιτισμού, φιλοσοφίας από μεράκι και αγάπη. Όπως από μεράκι και αγάπη ασχολείται με τα κοινά.

Κίνητρο του είναι να δώσει ότι καλύτερο μπορεί ως ενεργός και σκεπτόμενος πολίτης αυτής της κοινωνίας. Και προς αυτή την κατεύθυνση θυσιάζει χρόνο από τον ελεύθερο του χρόνο, μελετά, γράφει. Αξίζει λοιπόν τα συγχαρητήρια όλων μας. Ο Μιχάλης αναδεικνύει μέσα από το βιβλίο του, τη μεγάλη σχέση των κλασικών της κομμουνιστικής ιδεολογίας και ιδιαίτερα του Μαρξ με την αρχαία Ελλάδα.

Αναδεικνύει την ελληνομάθεια και το θαυμασμό τους προς τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Θα έλεγα ότι αναδεικνύει την ελληνολατρία τους. Μια ελληνολατρία που φυσικά τίποτε δεν έχει να κάνει με τις αρρωστημένες καταστάσεις που συναντούμε στον Ελλαδικό και κυπριακό χώρο αλλά που στηρίζεται στη βαθιά γνώση του ελληνικού κλασικού ελληνικού πολιτισμού και στη συνειδητοποίηση της οικουμενικής του αξίας.

Το γεγονός ότι οι ρίζες των φιλοσοφικών αλλά και των οικονομικών ακόμα αντιλήψεων του Μαρξ ανιχνεύονται στην αρχαία Ελλάδα, είναι κάτι για το οποίο δίκαια μπορούμε να αισθανόμαστε περήφανοι. Και όπως τονίζει και ο Μιχάλης, αυτή και μόνο η αλήθεια, ανατρέπει όλα εκείνα τα αντιδραστικά ιδεολογήματα που θέλουν τον κομμουνισμό εξ ορισμού εχθρό και πολέμιο προς κάθε τι το ελληνικό.

Ο Μιχάλης στο βιβλίο του τονίζει και μια δεύτερη μεγάλη αλήθεια. Ο Μαρξ δεν ήταν μόνο φιλόσοφος, ήταν ταυτόχρονα και επαναστάτης όχι με μια αφηρημένη έννοια αλλά επαναστάτης που μετείχε ενεργά στους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες της εποχής του.
Ο Μαρξ δεν ήταν ο απόκοσμος, κλεισμένος στις βιβλιοθήκες στοχαστής.

Δεν μελέτησε και δεν έγραψε τα όσα έγραψε για να ικανοποιήσει τις δικές του και μόνο ανησυχίες και αναζητήσεις. Δεν δημιούργησε μια ολόκληρη σχολή σκέψης μόνο και μόνο για να εμπλουτίσει τη γερμανική και παγκόσμια φιλοσοφία. Δεν άνοιξε καινούριους δρόμους για να έχουν να διαβαίνουν μοναχικοί ιδιόρρυθμοι καβαλάρηδες της ελίτ του πνεύματος.

Ο Μαρξ έθεσε την ιδιοφυία του στην υπηρεσία της απελευθέρωσης του ανθρώπου της δουλειάς από την εκμετάλλευση. Για τούτο και οι ιδέες του είναι διαχρονικά ζωντανές και επίκαιρες. Κατακτούν συνειδήσεις και μετατρέπονται σε οργανωμένη πάλη μετατρέπονται σε υλική δύναμη για την αλλαγή του κόσμου. Άλλωστε δική του είναι η ρήση «οι φιλόσοφοι προσπαθούν να ερμηνεύσουν τον κόσμο, το ζήτημα όμως είναι να τον αλλάξουμε».

Στις μέρες μας, λόγο και της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, που είναι κρίση του καπιταλισμού, έστω και αν δεν το παραδεχόμαστε, είναι πολλοί που στρέφονται στο Μαρξ και αναφωνούν το πόσο δίκαιο είχε στις διαπιστώσεις και στις αναλύσεις του. Όταν όμως μένουν ως εδώ, απλά ευνουχίζουν τον Μαρξ διότι του αφαιρούν το πιο σημαντικό από αυτά που μας κληρονόμησε, το δια ταύτα. Την ανάγκη δηλαδή της πάλης για να αλλάξουμε τον κόσμο.
Το βιβλίο του Μιχάλη είναι κατά τη γνώμη μου είναι ένα κίνητρο για να γνωρίσει κάποιος τον Μαρξ με την ευχή να μη μείνει μόνο στη γοητεία μόνο αυτής της γνωριμίας αλλά να πάει πάρα πέρα στο δρόμο της οργανωμένης πάλης.

Διαβάζοντας το βιβλίο, αποκομίζω την εντύπωση ότι ένα από τα πιο ισχυρά κίνητρα του ίδιου του Μιχάλη για να γράψει αυτό το βιβλίο, είναι η ανάγκη που νιώθει για να αρθρώσει λόγο ενάντια στον θρησκευτικό σκοταδισμό. Ο Μαρξ αντιπαρατάχθηκε στον θρησκευτικό σκοταδισμό χρησιμοποιώντας ως όπλο και την αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Αντιπαρατάχθηκε γενικά με τον ιδεαλισμό όχι μόνο για ότι έχει να κάνει με τες θρησκείες αλλά κυρίως γιατί ο ιδεαλισμός με τις διάφορες σχολές του ήταν και παραμένει στήριγμα και απολογητής της εκμετάλλευσης της αδικίας, της καταπίεσης.

Εύχομαι στο Μιχάλη να έχει όρεξη και δύναμη να συνεχίσει στο δρόμο των αναζητήσεων προβληματισμών που έχει επιλέξει.