Παρουσίαση των ποιητικών συλλογών της Μαρίας Ταπακτσόγλου-Μπούλη
«Νοσταλγοί της Εδέμ» και «Ιχνηλάτες ονείρων».
Για την ποιήτρια και το έργο της μιλούν:
Βύρων Πολύδωρας, π. Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων
Κώστας Καρούσος, Πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών
Απήγγειλαν:
Μάρθα Παπαδοπούλου (Papadopoulou Martha), Φιλόλογος, ηθοποιός
Ισμήνη Γιαννάκη (Ismini Giannakis), Σοπράνο
Συντόνισε:
Δεσποινα Μπλαστροπουλου, Καθηγήτρια γαλλικής φιλολογίας, μεταφράστρια
Η σοπράνο Ισμήνη Γιαννάκη ερμήνευσε τα μελοποιημένα ποιήματα της ποιήτριας από τον συνθέτη Δημήτρη Θέμελη και τον μουσικοσυνθέτη Κωνσταντίνο Γκαρίπη. Στο πιάνο ο μουσικοσυνθέτης Κωνσταντίνος Γκαρίπης.
Ομιλία του Κώστα Καρούσου στην ΕΤΑΙΡΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ 10/2/2018
.........Μ.α.ρ.ί.α.. Τ.α.π.α.κ.τ.σ.ό.γ.λ.ο.υ--Μ.π.ο.ύ.λ.η«Νοσταλγοί της Εδέμ» και «Ιχνηλασίες ονείρων»
Εκδ. Εχέδωρος, Θεσ/νίκη 2016 και Θεσ/νίκη 2017
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, φίλες και φίλοι,
σας ευχαριστώ για την παρουσία σας.
Γράφει η ποιήτρια στο ποίημά της «Ικεσία» (σελ.21):
«Χάνομαι στα μονοπάτια τα λησμονημένα
σε μέρη αχαρτογράφητα και μυστικά.
Δάκρυα καυτά στα μάτια μου αναβλύζουν,
είναι η πίκρα της ψυχής μου που ξεχειλά».
Άμεσα η δημιουργός καθορίζει την προσωπική της πορεία σε μια ποιητική και ανθρώπινη Ικεσία, με πρωταρχικό στόχο την ανάδειξη των δικών της προτεραιοτήτων, στα κοινωνικά μας πράγματα. Η ποίησή της δημιουργεί ένα φωτεινό ορόσημο ψυχικής ανάτασης, αμεσότητας, πηγαιότητας και στοχαστικής –ιδιαίτερα– επάρκειας, που συγκινεί ο ρυθμός, η αναζήτηση, το βίωμα και το αισθαντικό στοιχείο του στίχου, που συχνά-πυκνά πλησιάζει και αξιολογεί μια προσωπικότητα, δομημένη και εκφρασμένη στην πολλαπλότητα της ευαισθησίας του κοινωνικού της χώρου.
Το θεματικό της στοιχείο, που κυριαρχεί στο έργο της, ως θεμέλιος λίθος της συνολικής της δημιουργίας, είναι το υφέρπον υπαρξιακό, που συντονίζεται με τα κοινωνικά πράγματα, και χαρτογραφεί άλλοτε με θρησκευτικότητα, άλλοτε με προσευχητική, ενορατική, ψυχική διαστολή, άλλοτε κυνηγώντας, στις διαπροσωπικές της σχέσεις, την ανθρώπινη χαρτογράφηση του ατόμου, σ’ ένα παζλ αγωνίας, ενδιαφέροντος, ερωτικής ανησυχίας ή εσωτερικής γαλήνης, αποβλέποντας «στη συλλογική μνήμη του κόσμου».
Ο εκλεκτός Αλέκος Δαφνομήλης επισημαίνει: «Οι στίχοι της χαρακτηρίζονται από την εμβρίθεια του στοχασμού και τη θερμότητα του ανησυχούντος ατόμου και μαζί με τον σωστό χειρισμό της γλώσσας, που είναι απαλλαγμένη από ρητορισμούς και φέρνει την προσωπική της σφραγίδα, χωρίς δουλικές μιμήσεις, μας προσφέρει στίχους καλοδουλεμένους δομικά, ρυθμικά και μετρικά, αφήνοντας την ψυχή να ενοράται».
Στο ποίημα που ακολουθεί αυτοβιογραφείται, σε μια μοναδική –για κάθε δημιουργό– στιγμή ζωής, που γεύτηκε (στην ιχνηλασία του ονείρου και στις μυστικές απογειώσεις της ψυχής της), αυτές τις κρύφιες παρορμήσεις, αντιστάσεις, δισταγμούς, σιωπές, και προορισμός, ο «αμείλικτος και γήινος χρόνος» να μας καθορίζει και να μας εμπεριέχει.
Ιχνηλάτης των κρυφών μου ονείρων
Τομή κάθετη
στα μυστικά περάσματα του είναι μου.
Εγγραφή σε μαγική κασέτα
των υπογείων ρευμάτων που με παρασύρουν
έξω από κάθε ταυτότητα.
Κομμάτι ελάχιστο
στη συμπαντική ολότητα.
Φτερό που ανεμοδέρνει
στου βιορυθμού μου το γοργό ρυθμό.
Φτερό που με παρασέρνει
σ’ αβύσσου βάθη να χαθώ.
Δος μου ένα παγκόσμιο όνομα,
αγέννητο στους γήινους χρόνους
και πάψε πια να με καλείς Μαρία.
Προσπαθώ ν’ αντισταθώ
στις φωνές τις εσωτερικές,
τις διαισθητικές μου παρορμήσεις.
Γιατί θα τρέξω να σε βρω,
μέσα σε χρόνους περασμένους
θ’ αφήσω να παρασυρθώ.
Ιχνηλάτης των κρυφών μου ονείρων.
Μεστωμένη ποίηση, με τα θέλγητρα της ζωής, που ενσαρκώθηκαν πλέον, στο γόνιμο έδαφος της επικοινωνίας και της οικογένειας, με άμεσο και κατανυκτικό τρόπο έκφρασης και αποτύπωσης ψυχικών και συναισθηματικών καταστάσεων, που βιώθηκαν και ανέτειλαν με ποιητικές και μηνυματοφόρες νότες. Η νοσταλγία πέρασε από στενωπούς και διόδους αποκρυστάλλωσης και ωριμασμένης εμπειρίας. Ο στίχος αποκτά οντότητα, περιεκτικότητα, συμπερασματικό στοχασμό, ειλικρινή και στοργική κατάθεση ψυχής.
Η στοργή, η ελπίδα, η ευχή, το ξεπροβόδισμα, αποκτούν νόημα και περιεχόμενο, μέσω της ανθρώπινης παρουσίας. Οι αλήθειες της ζωής είναι τα συχνά ερωτήματα της καθημερινότητας που καλείσαι ν’ απαντήσεις και να διερευνήσεις με την ηθελημένη σου πρακτική –πλέον– στη ζωή. Π.χ. σελ. 47 «Νοσταλγοί της Εδέμ»: «…άνοιξαν βαθιά εντός μου // κανάλια φωτεινά σε κόσμους μυστικούς. // Τότε είδα τη γη να πάλλεται // σε φως λευκό λουσμένη». Αυτή η σχέση της ανάτασης και της φανερωμένης αγάπης, γαλουχεί και οδηγεί στην προσωπική θυσία, στη λύτρωση και στην ώριμη και απέραντη πλημμυρίδα της ελεύθερης έκφρασης.
Αυτή την εσωτερικότητα, διανθισμένη με πλούσιο λυρισμό, με τακτές απογειώσεις καρδιάς και ψυχής, ακολουθεί και στο 2ο βιβλίο της «Ιχνηλάτες Ονείρων». Σε μια σημαδιακή καμπή της ζωής της, –γράφει η ποιήτρια Μαρία Ταπακτσόγλου-Μπούλη– αποφάσισε να σπάσει τη σιωπή και να προχωρήσει στην έκδοση των ποιημάτων της. Εθελόντρια στη ζωή, με υπευθυνότητα έναντι στην καθημερινότητα, αφιερώνει και τις δυο συλλογές στα παιδιά της και στα παιδιά όλου του κόσμου.
Η Μαρία Ταπακτσόγλου-Μπούλη ακολουθεί πιστά το δρόμο των αναστοχασμών και της συχνής επαναφοράς της στην παιδική αθωότητα, στους πρωτόγνωρους χτύπους της καρδιάς του νέου, όταν ανθίζουν οι παιδικές ψυχές στο μυστηριακό κάλεσμα της φύσης, όταν πρωτοεκφέρονται οι μεθυστικές λέξεις της καρδιάς και η φύση αγκαλιάζει –ως άλλη μάνα στοργική– το θείο μεγάλωμα μιας νέας προσωπικότητας. Γράφει (σελ. 61):
«Ηρινα… του δειλινού βλεφάρισμα // μυσταγωγίας κάλεσμα
Ηρινα, μηνύματα πουλιών // που κελαηδούν τον ερχομό της Άνοιξης
Ελαφίνα αλαφροπάτητη… αμβροσία και νέκταρ θεϊκό».
Και μέσα από το παιδικό, ποιητικό ξάφνασμα της ζωής, η ποιήτρια αυτο-γεννιέται, σαν παιδί, σε μια μόνιμη αναπαράσταση ρόλων, παγιδευμένη αισιόδοξα και διστακτική ή διακριτικά εξομολογητική, θα μας πει στην «Επώαση» (σελ. 34):
«Το κέλυφος μου κρύβει τον ορίζοντα…
Ορμάει η εικόνα του έξω κόσμου… μέσα στο λευκό μου κέλυφος
…αφουγκράζομαι // τις εσωτερικές φωνές μου // Ακρόαση χωρίς παράσιτα,
επαφή χωρίς διαχωριστικό… κουρνιάζω στη σιωπή //
γλιστρώντας μέσα σε όνειρα»
Ο συγγραφέας Γιώργος Πολυράκης, στον πρόλογο του βιβλίου υπογραμμίζει: «Είχα την αίσθηση ότι με κάθε ποίημα, η ποιήτρια ξεγύμνωνε την ψυχή της. Είχα την αίσθηση πως μέσα από κάθε ποίημα έβλεπα τη ζωή της από την αρχή ως το τώρα… Μιαν αλήθεια για τη ζωή που δεν λιγοστεύει το διάστημα και δεν αργοπορεί το χρόνο.΄΄ Προσωπικά εκτιμώ, ότι μ’ αυτό το απαλό και ψυχικό – ποιητικό θρόισμα, υψώνεται σιωπηλά, ως δημιουργός, σ’ ένα κόσμο χωρίς όρια, σύνορα και διαχωρισμούς, απόλυτα πιστή στις ενορατικές της συνιστώσες, με την αυθορμησία της ζωής που εμπεριέχει το βίωμα, και κάθε «πρωτόγνωρο σκίρτημα στον κόσμο της αλήθειας».
Έτσι μπορεί, ως άτομο που κινείται, ζει, ταξιδεύει, οραματίζεται –αισθητοποιώντας το καθημερινό γεγονός– να μας πει:
«Πέταξε και νιώσε // την απόλυτη ελευθερία να υπάρχεις
μέσα στη συμπαντική ολότητα… Ζήσε την ύστατη στιγμή,
την Αλήθεια σου, τη μόνη Αλήθεια!»
Και στο ποίημά της «Μαγική προσευχή», ολοκληρώνει αυτή την παιδική μέθεξη της ψυχής, γράφοντας:
«Πρωτόφαντες αχτίνες χρυσωμένες
στεφανώνουν τις αλυσίδες των ανθρώπων
που προχωρούν με βιάση στα καινούργια μονοπάτια,
που οδηγούν στο ίδιο κέντρο // αυτό που όλους μας ενώνει!»
Η ποιήτρια, γεμάτη συγχώρεση, κατανόηση, επιείκεια , οδεύει με ειρηνική λαμπερότητα τα γήινα και ισορροπεί στο καθημερινό καθρέφτισμα της ζωής, άλλοτε με λυγμό και άλλοτε με χαμόγελο, όλη τη ζωτική περιπλάνηση της ζωής.
Ο πρώην υπουργός Πάνος Μποκοβός, της γράφει: «Σας ενδιαφέρει ο άνθρωπος, ο εσωτερικός του κόσμος, το περιβάλλον, η οικουμενικότητα, τα παγκόσμια προβλήματα, το παρόν και το μέλλον του μεμονωμένου ατόμου».
Η Ζήτα Καλογιάννη, μέλος της Ε.Ε.Λ. γράφει: «Στίχοι που κυλούν τραγουδώντας σαν ρυάκι γάργαρης βρυσομάνας, που προτρέπει να το απολαύσεις χωρίς χορτασμό».
Και ο πολύ γνωστός και αγαπητός μας Μιχάλης Σταφυλάς: «τα μύχια της ψυχής της μετουσιώθηκαν σε ποίηση… μ’ ένα γνήσιο πνευματικό προσανατολισμό… όπως βγαίνουν από τα πλούσια αποθέματα ενός γνήσιου ταλέντου. Η μεταγραφή των ψυχικών διαθέσεων συνυφασμένων με μια αυτάρκεια σκέψης είναι τα χαρακτηριστικά της ποιότητας».
Όλο το ποιητικό της γίγνεσθαι οδοιπορεί, με τις εξαίρετες εικαστικές δημιουργίες (πίνακες, λάδι, ακουαρέλες, ακρυλικά) και παντρεύεται μοναδικά με τις τετραχρωμίες των πινάκων και ο ποιητικός της λόγος!
Εκλεκτοί φίλοι, φίλες λογοτέχνες
Το ιδιότυπο της σημερινής παρουσίασης έγκειται στον ποιητικό λόγο, που βγήκε στο φως μεταχρονικά, αφού τον διαπέρασε πολλές φορές το οικουμενικό στοιχείο της φύσης, της ενόρασης και των ανθρωπίνων.
Η ποιήτρια βρίσκεται συχνά-πυκνά σ’ ένα ποιητικό διάλογο, δοκιμασμένης οδοιπορίας, ξορκίζοντας φόβους κι ανασφάλειες, ανοίγοντας με συνέπεια και ειλικρίνεια τα δικά της φτερά στη ζωή.
Η έκφραση, ο λυρισμός, το στοιχείο της ενόρασης, της υπαρξιακής της υπόστασης, η μορφή της αγάπης, το ζωντάνεμα της μικρότητάς μας, η απαντοχή και το κάλεσμα της λεύτερης χαράς που φέρνει η γνώση της ζωής, η προσευχόμενη ψυχή και η λαχτάρα της αλήθειας που καλείσαι να φέρεις στη ζωή, με τόλμη στο βίωμα, στη μνήμη και στ’ όνειρο, κάνει την ποίηση της Μαρίας Ταπακτσόγλου-Μπούλη, μια πολύ ζωντανή ιχνηλασία και αναγνωριστική πλοήγηση στα δρώμενα της ζωής.
Ας κλείσουμε με τους ελπιδοφόρους στίχους της:
«Μίλησέ μου για τις κρυφές σκέψεις σου
Νιώσε το ενεργειακό μου πεδίο // να ενώνεται με το δικό σου
Βγες γυμνή μόνο με την ψυχή σου // στο σύθαμπο του δειλινού.
Άνοιξε τα κρυμμένα σου φτερά // και πέτα!»
Ευχόμαστε -από καρδιάς-στη Μαρία Ταπακτσόγλου-Μπούλη-υγεία-δημιουργία-χαρά
και αισιοδοξία στη ζωή-και κάθε καλό στο ποιητικό της έργο!!!!
Σας ευχαριστώ
Κώστας Καρούσος πρόεδρος Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών
δοκ/φος--κριτ.λογ.εικαστικός Αθήνα--Ε.Ε.Λ. 10 / 2 / 2018.
Ἡ κυρία Μαρία Ταπακτσόγλου-Μπούλη στήν πρώτη της ποιητική συλλογή ἐμφανίζεται ὥριμη, τόσο ὡς ἄνθρωπος ὅσο καί ὡς σκεπτόμενο ἄτομο. Ἡ ποίησή της εἶναι γνήσια λυρική, διότι εἶναι ἀνθρώπινη.
Θεωρεῖ ὅτι σκοπός μιᾶς ἀληθινῆς διαδρομῆς εἶναι ὁ ἐσωτερικός κόσμος, ἡ καλλιέργεια τῆς αὐτοσυνειδησίας καί ἡ ἀνακάλυψη τοῦ πραγματικοῦ προσώπου τοῦ ἀνθρώπου. Σέ αὐτόν τόν χῶρο βασιλεύει ἡ ψυχή καί ἡ ἀναζήτηση τοῦ ὑψηλοτέρου καί ὡραιοτέρου, τό ὁποῖο ἀπολυτρώνει, μιά ἀναζήτηση πού ἐκφράζεται ἀπό τήν ποιήτρια μέ ἰδιαίτερη εὐαισθησία.
Ἡ προσωπική της περιπέτεια καί τά βιώματά της μεταβάλλονται σέ μετάβαση ἀπό τήν δουλεία στήν ἐλευθερία, ἀπό τήν ζοφερή ἄβυσσο στό φῶς, ἀπό τήν πτώση στήν ἄνοδο. Ἔτσι, τό ἄτομο βιώνει μιά νέα ζωή, σμίγει μέ τό ὑπερβατικό Ἐγώ καί ὑψώνεται σέ μιά ὀντολογική πληρότητα.
Θά ἤθελα, ἀκόμη, νά τονίσω ὅτι οἱ στίχοι της χαρακτηρίζονται ἀπό τήν ἐμβρίθεια τοῦ στοχασμοῦ καί τή θερμότητα τοῦ ἀνησυχοῦντος ἀνθρώπου.
Καί μαζί μέ τόν σωστό χειρισμό τῆς γλώσσας, πού εἶναι ἀπαλλαγμένη ἀπό ρητορισμούς καί φέρει τήν προσωπική της σφραγίδα, χωρίς δουλικές μιμήσεις, μᾶς προσφέρει στίχους καλοδουλεμένους, δομικά, ρυθμικά καί μετρικά, ἀφήνοντας τήν ψυχή νά ἐνορᾶται.
Αλεκος Δαφνομήλης
Πρόεδρος της εταιρείας Συγγραφέων Βορείου Ελλάδος
Η θέαση του αιώνιου και καθαρού κάλλους γίνεται από την Μαρία Μπούλη στίχος ξενάγησης. Μας ξεναγεί σε τόπους απλούς, ταπεινούς, όμορφους, σε τοπία ηλιόφωτα, καθαρά, γεμάτα υγεία και ομορφιά. Γράφει με ευγένεια, διακριτικότητα και ηρεμία, και μίαν ανακούφιση σαν μετά τον κατακλυσμό. Εκφράζεται με εκτίμηση, σεβασμό, δεκτικότητα και αγάπη. Ορίζει και αυτοπαρουσιάζεται χωρίς επάρσεις, σχεδόν προσκυνηματικά στον μεγάλο δωρητή κάθε
χάριτος, με ομιλούσες σιωπές, με αναδρομές – πολλές αναδρομές – πόνου που δεν τον μοιράζεται μαζί σου για να μην πονέσεις και συ.
Ίπταται σαν να οδοιπορεί στις ανοιχτές εκτάσεις του χώρου, αλλά και προπαντός του χρόνου. Η μνήμη, η αναπόληση και η αναδρομή, ατέλειωτες γεννήτριες συναισθημάτων και εικόνων ονειρικών του Άβατου πεδίου, είναι η σμίλη και τα παρόμοια εργαλεία λειτουργίας και αφιέρωσης. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια κλασσική όσο και σπάνια περίπτωση συναισθηματικής λογικής. Της παντοτινής ειδικότητας όλων των γνήσιων ποιητών.
Όσοι αναγνώστες σταθούν με προσοχή στις λέξεις και στη σύνθεσή τους θα νοιώσουν ένα χάδι στη δική τους ψυχή. Όπως ακριβώς νοιώθει ένα παιδάκι στο νανούρισμα που ίσως ασυναίσθητα ακούει, που δεν είναι άλλο παρά η αυτοδύναμη ακουστική ομορφιά των λέξεων που δεν τις ξέρει καν και που δεν τις εννοεί, και που πρόκειται για το όχι βαρύ και δύσκολο διανόημα, αλλά για τον απλό και οπωσδήποτε ήρεμο και γλυκό – από εδώ βγήκε η έννοια της μελωδίας – ήχο. Είναι η φροντίδα, η προσφορά, η αγάπη, που ασφαλώς και αισθάνεται το μωρό σαν να γίνεται μετάγγιση αιμάτινων χυμών. Αυτή η ποίηση απαντά με γενναιότητα στην επίκαιρη όσο και σωστή καταγγελία ότι επεβλήθη ήδη και προ πολλού στην κοινωνία μας την ελληνική και στην αμφίβολη επικοινωνία μας μια λεξιπενία ανυπόφορη.
Γεννήθηκε, μεγάλωσε, σπούδασε, παντρεύτηκε, έγινε μητέρα και γιαγιά στη μαγική πόλη της Θεσσαλονίκης.
Περπάτησε στη ζωή της σε αχαρτογράφητες γειτονιές και χάθηκε. Ασχολήθηκε με το εμπόριο και τις επιχειρήσεις. Με πολλή αγάπη, τον ελεύθερο χρόνο της τον διέθεσε στον εθελοντισμό, γιατί πάντα πίστευε ότι η ψυχή ξεκουράζεται όταν το εγώ γίνεται εμείς. Για χρόνια ήταν υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων στο «Σπίτι της Ευρώπης» και ασχολήθηκε με οργάνωση διεθνών συνεδρίων και συναφών εκδηλώσεων. Κάποτε βρήκε την έξοδο του λαβύρινθου στον οποίο περιπλανήθηκε σ΄ όλη της τη ζωή.
Γύρισε στην πηγή της, την Ποίηση. Αυτή που αγάπησε από παιδί, όταν έγραφε τα πρώτα της ποιήματα όλα της τα χρόνια. Απλώς θεωρούσε τα ποιήματά της κομμάτια της ψυχής της και τα κρατούσε ερμητικά κλειστά στα συρτάρια της. Κάποτε θέλησε να εμφανίσει τα ποιήματά της.
Έτσι, αποφάσισε να συμμετάσχει στον παγκόσμιο ποιητικό διαγωνισμό που οργάνωσε η Αμφικτυονία Ελληνισμού και πήρε το βραβείο «Ἀμφικτύων Φιλοκλῆς». Η συλλογή αυτή εκδόθηκε χάρη στην ενθάρρυνση και προτροπή αγαπημένων της φίλων, ποιητών και ζωγράφων.
Είναι μέλος της Αμφικτυονίας Ελληνισμού και της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος.
Προβολή, δημοσιογραφική κάλυψη, από το Bookia
Μαρίας Ταπακτσόγλου-Μπούλη - Facebook
No comments:
Post a Comment