Πως διαφυλάσσονται θεσμοί;

Χριστόφορος Χριστοφόρου,
πολιτικός αναλυτής, Εμπειρογνώμονας Συμβουλίου Ευρώπης στα ΜΜΕ 

1.      Νησί πικρό, νησί γλυκό, νησί τυραννισμένο;

Αυτό για τα έξωθεν δεινά. Αφότου πήραμε την τύχη μας στα χέρια μας το κάναμε σιγά-σιγά νησί της ιδιοτέλειας, του αποχετευτικού και της σαπίλας. Ένας βάλτος, με όλους μας μέσα.

2.      Σοκ, δέος και κατηγορίες για το θεσμικό μπάχαλο, πού οδηγούμαστε;

Είναι αξιοπερίεργη η καταπληξία και το δέος ως να μη βλέπαμε, να μη ξέραμε μέχρι τώρα, να μη γνωρίζαμε (τα) πρόσωπα και (τα) πράγματα. Δεν οδηγούμαστε, απλώς διολισθαίνουμε πιο βαθιά στο βούρκο. Και συνεχίζουμε να πλατσουρίζουμε σαν μέσα σε νερά - κρύσταλλο της παραλίας.

3.      Κρίση πολιτεύματος και κράτος δικαίου;

Ο τόπος ήταν εξαρχής μόνο τυπικά κράτος δικαίου. Όταν το δίκαιο και η δημοκρατία υποκαθίστανται από ελαστικές έννοιες πατριωτισμού, φιλίες, ιδιοτέλεια, μοιραία καταλύονται. Ο πολίτης γίνεται πελάτης, οπαδός και η πολιτεία μαγαζί και σωματείο. Το δίκαιο καταντά νομή υπηρεσιών και αγαθών ακόμα και σε βάρος δικαιωμάτων κάθε άλλου. Ουαί στους αδυνάτους και μειοψηφούντες!

4.      Υπήρχε η διαφθορά και δεν τη βλέπαμε ή τώρα δημιουργήθηκε;

Συσσωρεύτηκε. Όταν όλοι, ή σχεδόν, νέμονταν τη λεία, όταν λειτουργούσε το δέος / “τι ξέρει ο ένας για τον άλλο”, όταν αλληλο-εξυπηρετούμασταν, ΔΕΝ υπήρχε διαφθορά, ΟΥΔΕΙΣ την έβλεπε. Τώρα, θίγηκαν ζωτικά συμφέροντα, αναπτύσσεται καννιβαλική διάθεση μαζών και ομάδων (κομμάτων, συμφερόντων κλπ). Τα ΜΜΕ ανταποκρίνονται, ικανοποιώντας και δικές τους ανάγκες.

5.      Πώς διαφυλάσσονται θεσμοί;

Μα όλοι είναι σχεδόν κατεδαφισμένοι. Οι θεσμοί είναι οι άνθρωποι, σε θέσεις και αξιώματα. Έχουν τις αξίες και την αξία, την τιμή αυτών των ανθρώπων, τις αντανακλούν και στο κοινωνικό σύνολο. Άρα, παιδείας άρξασθε, για σεβασμό και αξίες. Τώρα, κάθε θεσμός οφείλει ένα ρόλο και ευθύνη. Πρώτο μέτρο, κάθε άσκηση εξουσίας στον τόπο θα έχει νόημα αν πάψει να υπηρετεί κανιβαλικές ή ιδιοτελείς διαθέσεις, αν ασκείται για το κοινό καλό, αν στόχος είναι να αποδίδει δικαιοσύνη. Αμφιβάλλω αν έστω ένας θεσμός μπορεί να σταθεί όρθιος.

Χριστόφορος Χριστοφόρου