Η αποστολή ήταν μερικώς επιτυχής και χαρακτηρίσθηκε από τον διεθνή τύπο ως «αποστολή αυτοκτονίας». Η πραγματικά ηρωική αυτή επιχείρηση της Ελληνικής Αεροπορίας ήταν και η μοναδική από πλευράς Ελλάδος βοήθεια, στις κρίσιμες ώρες που περνούσε η Κύπρος. Ο ηρωισμός αυτών που έλαβαν μέρος και η θυσία όσων φονεύθηκαν κατά την εκτέλεσή της, δεν στάθηκαν αρκετά να επηρεάσουν τη ροή των γεγονότων. Θα παραμείνει όμως μια λαμπρή σελίδα δόξας στην Ιστορία της Αεροπορίας μας και των Δυνάμεων Καταδρομών.
Οι σημαντικές καθυστερήσεις τόσο στις αποφάσεις της ηγεσίας όσο και στην οργάνωση και εκτέλεση της επιχείρησης είχαν ως αποτέλεσμα τον τραγικό απολογισμό σε έμψυχο υλικό. Η συγκεκριμένη αποστολή δεν στηριζόταν σε κανένα σχέδιο του Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων (Α.Ε.Δ.)[18] αλλά ήταν μια απόφαση η οποία πάρθηκε από το Πολεμικό Συμβούλιο. Είναι σαφές ότι δεν είχε καμία επίδραση στην εξέλιξη των επιχειρήσεων στην Κύπρο, εκτός του γεγονότος ότι οι καταδρομείς αμυνόμενοι κατάφεραν να κρατήσουν το αεροδρόμιο σε Ελληνικά χέρια. Ώς απόφαση να μεταφερθεί μια μονάδα καταδρομέων δεν ενδείκνυνται σε τακτικό αγώνα πεζικού όπως αυτός που εξελισσόταν στην Κύπρο.
Προετοιμασία – σχεδιασμός – εκτέλεση της αποστολής
Μετά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, η άμυνα της Κύπρου ήταν σε δύσκολη θέση. Όσες κινήσεις έγιναν για την απόκρουση των τουρκικών δυνάμεων εισβολής από ένοπλα τμήματα της ελληνοκυπριακής πλευράς είχαν αρνητική εξέλιξη. Η πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα παρουσίαζε σημάδια διάλυσης στη στρατιωτική ηγεσία και ήδη είχε χαθεί πολύτιμος χρόνος. Παρ'όλα αυτά οι στρατιωτικές δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ και της Εθνικής Φρουράς Κύπρου είχαν περιορίσει τα αρχικά σχέδια του Τουρκικού στρατού.
Την 21η Ιουλίου του 1974 αποφασίσθηκε στρατιωτική επιχείρηση ενίσχυσης της άμυνας του αεροδρομίου της Λευκωσίας με την κωδική ονομασία «ΝΙΚΗ». Το σχέδιο της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταμεταφορά και απόβαση καταδρομέων με αεροσκάφη της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Η προετοιμασία έγινε στην αεροπορική βάση της Σούδας στην Κρήτη και περιλάμβανε:
20 αεροσκάφη Nord 2501D Noratlas.
10 αεροσκάφη C-47 Dakota.
20 αεροσκάφη Nord 2501D Noratlas.
10 αεροσκάφη C-47 Dakota.
Όλα τα αεροσκάφη ανήκαν στην 354η Μοίρα Μεταφορών «Πήγασος». Αυτά τα αεροσκάφη θα μετέφεραν και θα αποβίβαζαν στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας την Α' Μοίρα Καταδρομών με τον πλήρη οπλισμό της αποτελούμενη από 318 άνδρες. Ο σχεδιασμός της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταφορά της Α' Μοίρας καταδρομέων κατά τη διάρκεια της νύχτας – σε απόλυτη σιγή ασυρμάτου – πτήση σε χαμηλό ύψος – χωρίς συνοδεία μαχητικών – προσγείωση – αποβίβαση καταδρομέων – επιστροφή στην Σούδα.
Την 21η Ιουλίου και ώρα 22:35 η αποστολή ξεκίνησε με χρονικό περιορισμό τα μεσάνυκτα της ίδιας μέρας.[8] Μόνο όμως τα 15 αεροσκάφη Noratlas από τα 20 κατάφεραν να απογειωθούν στο χρονικό περιθώριο το οποίο προέβλεπε το σχέδιο, με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα αεροσκάφη (5 Noratlas και 10 C-47[10]) να παραμείνουν στο αεροδρόμιο της Σούδας. Αμέσως μετά την απογείωση δόθηκε σήμα από το Κέντρο επιχειρήσεων προς το Γ.Ε.Ε.Φ. Λευκωσίας με τη φράση «Έρχονται τα 15 πορτοκάλια». Κατά τη διάρκεια της πτήσης και χωρίς φώτα πορείας για την αποφυγή εντοπισμού 2 από τα αεροσκάφη παρουσίασαν βλάβη με αποτέλεσμα την επιστροφή του ενός στην Κρήτη και την προσγείωση του δευτέρου «ΝΙΚΗ 13» στη Ρόδο.
Οι προσγειώσεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας ξεκίνησαν στις 02:00 της 22ας Ιουλίου. Το «ΝΙΚΗ 1» ακούμπησε το διάδρομο της Λευκωσίας στις 01:55, το «ΝΙΚΗ 2» έπιασε στις 01:52. Όμως από εδώ και πέρα ξεκινάει η τραγωδία της αποστολής, λόγω καθυστέρησης του Α.Ε.Δ. να ενημερώσει τo Γ.Ε.Ε.Φ. και τα αντιαεροπορικά στοιχεία αποτελούμενα από τις 185η και 184η Μοίρες αντιαεροπορικών πολυβόλων και τα οποία φύλαγαν την περιοχή, δεν ενημερώθηκαν με αποτέλεσμα να θεωρήσουν ότι τα αεροσκάφη τα οποία πέταγαν ήταν εχθρικά.
Αμέσως άρχισαν έντονα αντιαεροπορικά πυρά τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα, το «ΝΙΚΗ 4» το οποίο βρισκόταν στο στάδιο προσγείωσης, να αρπάξει φωτιά και να συντριβή λίγα χιλιόμετρα από το διάδρομο προσγείωσης. Το «ΝΙΚΗ 6» εβλήθη σε πολλαπλά σημεία της ατράκτου και σχεδόν χωρίς μηχανές και χάρη στις προσπάθειες των πιλότων να καταφέρει να προσγειωθεί. Τα υπόλοιπα αεροσκάφη κατάφεραν και αυτά να προσγειωθούν με λιγότερες ζημιές. Μετά το «ΝΙΚΗ 2» προσγειώθηκε το «ΝΙΚΗ 3» το οποίο λόγω βλάβης στον έναν κινητήρα έφυγε από το ίχνος πτήσης του «ΝΙΚΗ 4» που καταρρίφθηκε και έφτασε στην τελική μετά την κατάρριψη του «ΝΙΚΗ 4».
Όλα τα πληρώματα μετά έβλεπαν κάποια φωτιά στο Λόφο της Μακεδονίτισσας και εκ των υστέρων έμαθαν ότι πρόκειται για το αεροσκάφος αυτό. Τελευταίο προσγειώθηκε το «ΝΙΚΗ 15» το οποίο και είχε απογειωθεί από τη Σούδα με καθυστέρηση και παρά τις εντολές να μην εκτελέσει την αποστολή. Το «ΝΙΚΗ 14» έφτασε αφού είχε πλέον ξημερώσει και δεν προσγειώθηκε καθόλου. Ακολούθησε εντολές και επέστρεψε πίσω στη Σούδα.
Όσα αεροσκάφη ήταν σε πτητική ικανότητα απογειώθηκαν για τη επιστροφή[16] στην Ελλάδα ενώ τα υπόλοιπα καταστράφηκαν από τις φίλιες δυνάμεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας.
Τραγικός απολογισμός
Το τραγικό αυτό λάθος (παράλειψη) της αεροάμυνας του αεροδρομίου κόστισε την απώλεια ζωής σε 4 αεροπόρους , 29 καταδρομείς και τον τραυματισμό 11 ακόμα καταδρομέων. Από τη δύναμη των 318 ανδρών της Α' Μοίρας καταδρομών 278 παρέμειναν[17] στην Κύπρο και πολέμησαν.
ΝORATLAS 52-133 «NIKH 4»
Θύματα ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ: Κυβερνήτης – (Επισμηναγός) Παναγόπουλος Βασίλειος, Συγκυβερνήτης – (Επισμηναγός ) Συμεωνίδης Στυλιανός, Ναύτιλος – (Επισμηνίας) Άνθιμος Ηλίας, Ιπτάμενος Μηχανικός – (Ανθυποσμηναγός) Δάβαρης Γεώργιος.
Θύματα Καταδρομείς Α' ΜΟΙΡΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ: ΔΕΑ(ΚΔ)Τσαμκιράνης Δημήτριος, Λοχίας (ΚΔ)Καβραχωριανός Νικόλαος, Λοχίας (ΚΔ)Τzιλιβάκης Στέφανος, Δεκανέας (ΚΔ)Τσάκωνας Ευάγγελος, Δεκανέας (ΚΔ)Χριστόπουλος Αθανάσιος, Κ/Δ Αναστασόπουλος Ανδρέας, Κ/Δ Γιαννακάκης Κοσμάς, Κ/Δ Γιαννάκος Στέφανος, Κ/Δ Γιαννόπουλος Παναγιώτης, Κ/Δ Δαλαμάγκας Ηλίας Ζησιμόπουλος, Κ/Δ ΑνδρέαςΗλίας Κωνσταντίνος, Κ/Δ Κασιμάκης Σωτήριος, Κ/Δ Κατερός Κωνσταντίνος, Κ/Δ Κουρούνης Σωτήριος, Κ/Δ Λίγδης Χρήστος, Κ/Δ Δοϊτσίδης Χριστόδουλος, Κ/Δ Μανιάτης Σπυρίδων, Κ/Δ Μονιάς Αιμίλιος, Κ/Δ Μπαρώτας, Κωνσταντίνος, Κ/Δ Νάκος Γεώργιος, Κ/Δ Πρινιανάκης Στυλιανός, Κ/Δ Σιορώκος Δημήτριος Κ/Δ Σκιαδαρέσης Νικόλαος, Κ/Δ Τζούρας Σωτήριος, Κ/Δ Τούλης Ηλίας, Κ/Δ Χατζόπουλος Χρήστος.
Τραυματίες Καταδρομείς: Κ/Δ Ζαφειρίου Αθανάσιος(Μοναδικός επιζήσας)
NORATLAS » NIKH 6
Θύματα Καταδρομείς Α' ΜΟΙΡΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ: Κ/Δ Νόμπελης Σπυρίδων, Κ/Δ Οικονομάκης Κωνσταντίνος.
Τραυματίες Καταδρομείς: Κ/Δ Τσόγκας Παύλος, Κ/Δ Αντωνόπουλος Γεώργιος, Κ/Δ Φύσσαρης Ιωάννης, Κ/Δ Θεοδωρόπουλος Σ., Κ/Δ Γκόγκος Κ., Κ/Δ Τσαγκαρόπουλος Δημήτριος, Κ/Δ Λατζουράκης Γεώργιος, Κ/Δ Λοχίας (Κ/Δ)Ξεφτύλης Κωνσταντίνος, Κ/Δ Παπαευσταθίου Ευστάθιος, Κ/Δ Μαυρουδής Γεώργιος.
Χάλαρης Αργύρης
Λοχίας καταδρομέας Α’ Μοίρας (μετά 35 Μ.Κ ) Μάλεμε Κρήτης.
Είχε συμμετοχή στην αποστολή «ΝΙΚΗ». Συμμετείχε στις νικηφόρες μάχες του αεροδρομίου της Λευκωσίας στις 22-23 Ιουλίου και της Σχολής Γρηγορίου (ύψωμα Κολοκασίδη) 16-17 Αυγούστου κατά των δυνάμεων εισβολής -Αττίλας 1 και Αττίλας 2.
Θύματα Καταδρομείς Α' ΜΟΙΡΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ: ΔΕΑ(ΚΔ)Τσαμκιράνης Δημήτριος, Λοχίας (ΚΔ)Καβραχωριανός Νικόλαος, Λοχίας (ΚΔ)Τzιλιβάκης Στέφανος, Δεκανέας (ΚΔ)Τσάκωνας Ευάγγελος, Δεκανέας (ΚΔ)Χριστόπουλος Αθανάσιος, Κ/Δ Αναστασόπουλος Ανδρέας, Κ/Δ Γιαννακάκης Κοσμάς, Κ/Δ Γιαννάκος Στέφανος, Κ/Δ Γιαννόπουλος Παναγιώτης, Κ/Δ Δαλαμάγκας Ηλίας Ζησιμόπουλος, Κ/Δ ΑνδρέαςΗλίας Κωνσταντίνος, Κ/Δ Κασιμάκης Σωτήριος, Κ/Δ Κατερός Κωνσταντίνος, Κ/Δ Κουρούνης Σωτήριος, Κ/Δ Λίγδης Χρήστος, Κ/Δ Δοϊτσίδης Χριστόδουλος, Κ/Δ Μανιάτης Σπυρίδων, Κ/Δ Μονιάς Αιμίλιος, Κ/Δ Μπαρώτας, Κωνσταντίνος, Κ/Δ Νάκος Γεώργιος, Κ/Δ Πρινιανάκης Στυλιανός, Κ/Δ Σιορώκος Δημήτριος Κ/Δ Σκιαδαρέσης Νικόλαος, Κ/Δ Τζούρας Σωτήριος, Κ/Δ Τούλης Ηλίας, Κ/Δ Χατζόπουλος Χρήστος.
Τραυματίες Καταδρομείς: Κ/Δ Ζαφειρίου Αθανάσιος(Μοναδικός επιζήσας)
NORATLAS » NIKH 6
Θύματα Καταδρομείς Α' ΜΟΙΡΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ: Κ/Δ Νόμπελης Σπυρίδων, Κ/Δ Οικονομάκης Κωνσταντίνος.
Τραυματίες Καταδρομείς: Κ/Δ Τσόγκας Παύλος, Κ/Δ Αντωνόπουλος Γεώργιος, Κ/Δ Φύσσαρης Ιωάννης, Κ/Δ Θεοδωρόπουλος Σ., Κ/Δ Γκόγκος Κ., Κ/Δ Τσαγκαρόπουλος Δημήτριος, Κ/Δ Λατζουράκης Γεώργιος, Κ/Δ Λοχίας (Κ/Δ)Ξεφτύλης Κωνσταντίνος, Κ/Δ Παπαευσταθίου Ευστάθιος, Κ/Δ Μαυρουδής Γεώργιος.
Χάλαρης Αργύρης
Λοχίας καταδρομέας Α’ Μοίρας (μετά 35 Μ.Κ ) Μάλεμε Κρήτης.
Είχε συμμετοχή στην αποστολή «ΝΙΚΗ». Συμμετείχε στις νικηφόρες μάχες του αεροδρομίου της Λευκωσίας στις 22-23 Ιουλίου και της Σχολής Γρηγορίου (ύψωμα Κολοκασίδη) 16-17 Αυγούστου κατά των δυνάμεων εισβολής -Αττίλας 1 και Αττίλας 2.
Αδελφός του (αποβιώσαντα από τη νόσο των δυτών) Ο.Υ.Κ. Χάλαρη Αντώνη, πλήρωμα της ακταιωρού ‘Φαέθων’ το 1964 που καταστράφηκε από την τούρκικη αεροπορία στον κόλπο Ξερού .
Δείτε εδώ: Αναδρομές και γεγονότα
No comments:
Post a Comment