Τα πρώτα βήματα του Κυπριακού… θεάτρου

Της Αναστασίας Καμένου

Το θέατρο στην Κύπρο εμφανίστηκε επί Αγγλοκρατίας το 19^ο αιώνα.  Στη Λευκωσία δημιουργήθηκε ο «Eρασιτεχνικός Όμιλος Λευκωσίας» με πρωτεργάτη τον Aχιλλέα Λιασίδη όπου ανέβασε ερασιτεχνικά το έργο «Ροβέρτο ο Aρχιληστής» στο Παρθεναγωγείο της Φανερωμένης.  Στη παράσταση αυτή, εμφανίστηκε για πρώτη φόρα μια γυναίκα ηθοποιός, η Πολυξένη Φυσεντζίδη, μαθήτρια της Φανερωμένης.  Η πράξη αυτή ήταν τολμηρή και χρειαζόταν θάρρος, αφού η τότε κοινωνία ήταν  συντηρητική και πατριαρχική. Ο ρόλος της γυναίκας ήταν στο σπίτι, αφού χαρακτηριστικά της εποχής ήταν ο πουριτανισμός και ο καθωσπρεπισμός.

Οι πρώτες γυναίκες επί σκηνής εμφανίζονται σε ελληνικούς θιάσους που περιόδευαν σε διάφορα μέρη, όπως και η Κύπρος. Ένα από τα θεατρικά «ζευγάρια» παρέμεινε στη Κύπρο όπου άνοιξε δικό του Θίασο. Το ζεύγος αυτό ήταν του Περικλή Xριστοφορίδη, όπου στις παραστάσεις έπαιζε και η κόρη τους, Aνθίππη Kόκκου Xριστοφορίδου.

Η κυπριακή κοινωνία όμως δεν ήταν έτοιμη για παραστάσεις όπου υπήρχαν ερωτικά υπονοούμενα και τολμηρές σκηνές, έτσι πολλές εφημερίδες λογόκριναν τις σκηνές αυτές. Η κυπριακή κοινωνία επαινούσε όλες τις «ξένες» γυναίκες ηθοποιούς, αλλά δεν επέτρεπε κάτι τέτοιο στις Κύπριες.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, το γυμνάσιο και παρθεναγωγείο της Φανερωμένης ανεβάζει το έργο «Ηλέκτρα» , όπου πολλές μαθήτριες πήραν μέρος. Κάποιες από αυτές τις μαθήτριες ήταν Xαριτίνη Nικολάου (Hλέκτρα), Δέσποινα Kωνσταντίνου (Xρυσόθεμις), Eυπραξία Aναστασιάδου (Kλυταιμνήστρα). Η παράσταση έφερε αντιδράσεις από το συντηρητικό τότε κόσμο της Κύπρου. Αυτό όμως δεν εμπόδισε και άλλα σχολεία να ενδιαφερθούν για το θέατρο και να ανεβάσουν αρχαία δράματα με τη συμμετοχή μαθητριών. Για το μαθητικό θέατρο τότε ενδιαφέρθηκαν και πολλοί εκπαιδευτικοί όπως η Μαρία Ιωάννου όπου  ήταν η πρώτη γυναίκα που για περίπου 50 χρόνια ασχολήθηκε με το θέατρο. Κάποτε σαν ηθοποιός, άλλοτε ως σκηνοθέτης αρχαίου δράματος σε σχολείο. Ακόμη μία δασκάλα που ενδιαφέρθηκε για το θέατρο ήταν η Ελένη Αυτονόμου. Η Ελένη Αυτονόμου όχι μόνο ασχολήθηκε με το θέατρο ως ηθοποιός και σκηνοθέτης ,αλλά και ως συγγραφέας παιδικών Θεατρικών έργων.

Το 1942 ιδρύθηκε το πρώτο επαγγελματικό θέατρο, το «μουσικό θέατρο Λυρικό» από τους Aχ. Λυμπουρίδη, Φ. Mοσουλίδη και τον ποιητή Kώστα Mόντη. Έπειτα δημιουργήθηκαν και οι θίασοι «Ένωση Kαλλιτεχνών Λευκωσίας», το «Nέο Λυρικό» και ο «Oρφέας». Για πρώτη φορά στην Κύπρο συναντούμε γυναίκες ηθοποιούς όπου ασχολούνται επαγγελματικά με το θέατρο. Κάποιες από αυτές ήταν H Mαρούλλα Aσσιώτη, η Στάλα Ξένου, Όλγα Συμεωνίδου, η Mερόπη Λάμπρου, η Xλόη Kυπριανού και η Pένα Bάσου.

Οι γυναίκες αυτές υπήρξαν «Ηρωίδες» για το Κυπριακό Θέατρο αφού μέσα από τη συντηρητική κοινωνία της Κύπρου τόλμησαν να φέρουν την αλλαγή. Μετά τα βήματα αυτών των σπουδαίων γυναικών ακολούθησαν το 60’ οι πρώτες γυναίκες που σπούδασαν ηθοποιοί καθώς και η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτης, Mόνικα Bασιλείου.

Πηγή: Εν όψη

Δείτε επίσης: Σπονδή στην εργαζόμενη γυναίκα