Την περασμένη Τρίτη ο ελλαδικός Οίκος δημοπρασιών Π. Βέργος ανακοίνωσε ότι θα
θέσει σε δημοπρασία σημαντικό αρχείο για την ιστορία του αγώνα της ΕΟΚΑ.
Συγκεκριμένα, κυριολεκτικά στο σφυρί του alauno, aladue, alatre θα βγουν 97
αυτόγραφα και οκτώ δακτυλογραφημένα σημειώματα του Γεώργιου Γρίβα, 82 από τα
οποία προς τον «Κ. Ξηρό» [Αριστοτέλη Φρυδά], 13 προς τον «Γλαύκο» ή «Β.
Αναστάση» [ΆγγελοΒλάχο], 6 προς τον «Πρωτέα» [Άνθιμο] και ένα προς τον «Σ.
Χάρη» [αρχιεπίσκοπο Μακάριο], σχεδόν όλα υπογεγραμμένα με κρυπτογραφικό σημείο
του Γρίβα («L»), των ετών 1957-1958. Συνολικά θα δημοπρατηθούν 132 σελίδες,
διάφορα μεγέθη, τα περισσότερα αριθμημένα, μαζί 39 έγγραφα και επιστολές
διαφόρων (ανάμεσά τους 8 δακτυλογραφημένα αντίγραφα απαντητικών σημειωμάτων του
«Ξηρού» προς τον Γρίβα) και 13 έγγραφα σχετικά με τον κρυπτογραφικό κώδικα της
ΕΟΚΑ.
Δεν ξέρω ποιος είναι ο ιδιοκτήτης των ιστορικών εγγράφων, ούτε γιατί αποφάσισε να τα βγάλει στο σφυρί, μισό αιώνα και βάλε μετά που η οικογένειά του τα φύλαγε, φαντάζομαι, με τον σεβασμό και την προσοχή που αρμόζει σε ιστορικά κειμήλια τέτοιας σημασίας.
Μια γεύση της ιστορικής σημασίας των προς πώλησιν εγγράφων, φρόντισε να δώσει ο
οίκος δημοπρασίας ευελπιστώντας, υποθέτω, να διεγείρει το αγοραστικό
ενδιαφέρον: Ενδεικτικά, απόσπασμα από σημειώματα του Γρίβα: Στο πρώτο, που
απευθύνεται στον «Β. Αναστάση» [ΆγγελοΒλάχο, ο οποίος εκτελούσε χρέη γενικού
προξένου της Ελλάδος στην Κύπρο λειτουργώντας συγχρόνως και σαν σύνδεσμος
μεταξύ της ΕΟΚΑ και της κυβέρνησης της Αθήνας] γράφει: «...Έχω έλθει εις επαφήν
με άτομον εις Λονδίνον το οποίον ανέλαβε την Οργάνωσιν εκτελεστικών ομάδων της
Οργανώσεως, εναντίον των εκεί προδοτών. Νομίζετε σκόπιμον να τεθή εν δράσει;
Εκρήξεις εις ατμόπλοιον και αεροδρόμιον εγένοντο υφ’ ημών εις αντίποινα διά συνεχιζομένας απανθρώπους κακομεταχειρίσεις συλλαμβανομένων, ως διά προκηρύξεώς μου ειδοποίησα Σίνγκλαιρ. Η απόπειρα εναντίον Άγγλου αξιωματικού αστυνομίας εν Λεμεσώ εγένετο υφ’ ημών. Έπρεπε οπωσδήποτε να γίνη. Θα επακολουθήσουν ακόμη ετέρων δύο βασανιστών. Δεν είναι δυνατόν να γίνη άλλως. Θα έπρεπε να συστηθή, εάν έχετε μέσον τι, εις τον ραδιοσταθμόν Αθηνών όπως των εκπομπών του διά την Κύπρον προηγείται αντί οιουδήποτε άλλου ο Ύμνος της ΕΟΚΑ τον οποίον γνωρίζει...».
Εικάζω όμως ότι την απόφαση του ιδιοκτήτη να αποχωριστεί την ιστορική συλλογή την επέβαλε η οικονομική του κατάσταση. Ειλικρινά, δεν προσεγγίζω το θέμα με επικριτική διάθεση. Αντιθέτως, θα έλεγα. Βάζω τον εαυτό μου στη θέση του ιδιοκτήτη: αν έπρεπε να αποχωριστώ αντικείμενα, πολύτιμα σε συναισθηματική αξία επειδή θα είχα απόλυτη οικονομική ανάγκη, εξαναγκαστικά δηλαδή, θα ένιωθα συντετριμμένος. Ο δείκτης που μετρά και θα μετρήσει την αξία της ιστορίας μας σε περιόδους κρίσης δεν είναι τόσο ο πωλών, όσο ο αγοράζων.
Η είδηση μού τσίμπησε την προσοχή περισσότερο γι’ αυτά που περίμενα να την
ακολουθήσουν. Φαντάστηκα ότι στο άκουσμά της είτε η Πολιτεία, είτε οι Σύνδεσμοι
Αγωνιστών, είτε εύποροι συμπολίτες μας, είτε η Εκκλησία θα έσπευδαν να
διασφαλίσουν ότι τα κειμήλια αυτά θα διασωθούν γιατί αποτελούν κομμάτι της
ιστορίας μας. Όπως γίνεται, για παράδειγμα, όταν ξετρυπώσουν κανέναν κλεμμένο
από τα κατεχόμενα θρησκευτικό θησαυρό μας που κοσμεί κάποια συλλογή κλεπταποδόχου
στο εξωτερικό. Δεν ξέρω αν υπάρχουν τέτοιες σκέψεις, αλλά ούτε διάβασα, ούτε
άκουσα για οποιαδήποτε τέτοια πρωτοβουλία.
Αυτό όμως που τελικά θα προσδιορίσει την αξία που αποδίδουμε στην ιστορία μας, είναι το ενδιαφέρον που θα προσελκύσει η συγκεκριμένη δημοπρασία, και συγκεκριμένα η τιμή στην οποία θα πωληθούν τα ιστορικά έγγραφα. Διερωτώμαι πραγματικά εάν σε περιόδους οικονομικής κρίσης, μεταξύ αυτών που βλέπουν την αξία τους να μειώνεται, είναι και η ιστορία μας.
Ανδρέα Χατζηκυριάκου
Φιλελεύθερος 17/6/2012
No comments:
Post a Comment