Rise and fall of the Indian rope trick

The magician who mesmerised the world has been reduced to performing in a fast-food joint as his country embraces the ways of the West
By Andrew Buncombe

By any standard, Ishamuddin Khan is a man of remarkable talents. Back in 1995, this traditional Indian magician or madari, completed the first successful outdoor performance of a trick that had been whispered about for centuries but that no one before had mastered. When, before an amazed audience on the southern edge of Delhi, Ishamuddin managed a convincing rendition of the legendary Indian rope trick, it made headlines around the world that ought to have secured his place in the history of magic and won him lasting recognition at home.

Yet that has not happened. Almost 15 years after he performed a trick that many experts believed to be impossible – in 1934 the Magic Circle in London offered a prize of 500 guineas to anyone who could do it – Ishamuddin is struggling, not only for recognition but simply to get by. While he has toured Britain, Europe and Japan to display his mesmerising skills, he says that India is increasingly turning its back on traditional performers such as himself in its race to become all things modern. To supplement his job devising magic tricks to encourage school children to learn science, he sometimes works as a conjurer at McDonald's.

"Every capital city around the world that I have been in has an area for street performers," said the 42-year-old, who lives in a crowded cluster of tiny homes in west Delhi known as the Kathputli – or puppeteers' – colony: an area rich with the skills of performers, musicians and craftsmen but sorely lacking in facilities. "But rich people in India are offended if you talk about street performing. They are only interested in computers or software. I am poor but I am suffering not so much from poverty as I am from the attitude of the Indian government. I am happy in my poverty but I would like people to respect me as I am. I would like recognition."

INDEPENDENT, 19 November 2009

Ο τελευταίος των Ινδών μάγων
Το κόλπο με το μαγικό σκοινί που υψώνεται σαν στύλος στον ουρανό και ένα αγόρι σκαρφαλώνει πάνω του εθεωρείτο παραμύθι. Έως τη στιγμή που ο Ισχαμουντίν Χαν, παραδοσιακός μανταρί, κατάφερε να το εκτελέσει
Αγωνίζεται να επιβιώσει σε μια χώρα που στρέφει το βλέμμα της στη Δύση

Το μαγικό κόλπο με το σκοινί που ανεβαίνει σαν στύλος στον ουρανό κουβαλά μια ιστορία πολλών αιώνων, φυλάκισε τη φαντασία πολλών, φλέρταρε με τον μύθο. Κι όμως, ο μοναδικός άνθρωπος που το εκτελεί σήμερα, δεν έχει τη φήμη του Ντέιβιντ Κόπερφιλντ. Αντίθετα, αγωνίζεται για την επιβίωσή του. Από κάθε άποψη, ο Ισχαμουντίν Χαν είναι ένας ταλαντούχος άνθρωπος. Το 1995, αυτός ο παραδοσιακός Ινδός μάγος ή μανταρί κατάφερε να πραγματοποιήσει ένα νούμερο που για ολόκληρους αιώνες φλέρταρε με τον θρύλο: το κόλπο με το μαγικό σκοινί που υψώνεται σαν στύλος στον ουρανό και ένα αγόρι σκαρφαλώνει πάνω του, το οποίο κατέχει μια ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της μαγείας.

.

Ο Ισχαμουντίν Χαν θα έπρεπε να κερδίσει φήμη και χρήμα. Κι όμως, δεν είναι έτσι. Σχεδόν 15 χρόνια από εκείνο νούμερο, για το οποίο πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι κινείται στη σφαίρα του αδύνατου, ο Ισχαμουντίν αγωνίζεται όχι μόνο για τη φήμη αλλά ακόμη και για την επιβίωσή του. Και η αιτία, όπως λέει, είναι η αδιαφορία των σύγχρονων Ινδών για την παράδοση της χώρας τους. «Ενδιαφέρονται μόνο για υπολογιστές και προγράμματα», επισημαίνει. Ανθρώπινα μέλη.

.

Το νούμερο με το μαγικό σκοινί και το παιδί που σκαρφαλώνει κι εξαφανίζεται στον ουρανό είναι γνωστό εδώ και αιώνες. Η ιστορία του μπορεί να συνδέεται με τα παραμύθια του βασιλιά Μπχόγια που έζησε πριν από χίλια χρόνια στην Κεντρική Ινδία. Τον 14ο αιώνα, ο Μαροκινός εξερευνητής και επιστήμονας Ιμπν Μπατούτα έγραψε ότι είδε ένα τέτοιο κόλπο στην Κίνα, ενώ η πρώτη γνωστή αναφορά στην Ινδία ανάγεται στον 17ο αιώνα και οφείλεται στον Ινδό αυτοκράτορα Γιαχαντζίρ, τα απομνημονεύματα του οποίου μεταφράστηκαν για πρώτη φορά το 1829. Στην πιο κοινή εκδοχή της ιστορίας, το αγόρι εξαφανίζεται στον ουρανό.

.

Ο μάγος το καλεί και αφού το αγόρι δεν ανταποκρίνεται, σκαρφαλώνει και ο ίδιος στο σκοινί. Όταν εξαφανίζεται και αυτός, αρχίζουν να πέφτουν από τον ουρανό ανθρώπινα μέλη. Τότε, ο μάγος επιστρέφει από τον ουρανό, κατεβάζει το σκοινί και τοποθετεί τα ανθρώπινα μέλη σε ένα καλάθι. Λίγα λεπτά αφότου κλείσει το καλάθι, το αγόρι πετάγεται έξω σώο και αβλαβές.

.

Έχει δει ποτέ κανείς αυτό το νούμερο; Ο Πίτερ Λάμοντ, ιστορικός και ερευνητής της μαγείας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, έγραψε ένα βιβλίο στο οποίο αποκαλύπτει ότι το μαγικό σκοινί τράβηξε το παγκόσμιο ενδιαφέρον το 1890 από ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στη «Chicago Τribune» και το οποίο υποτίθεται ότι βασιζόταν στην προσωπική μαρτυρία ενός δημοσιογράφου.

Η αμερικανική εφημερίδα παραδέχθηκε μερικούς μήνες αργότερα ότι η μαρτυρία του δημοσιογράφου ήταν επινοημένη, αλλά κανείς δεν έδωσε σημασία: το μαγικό σκοινί είχε ήδη γίνει ένας σύγχρονος αστικός μύθος. Ο Ισχαμουντίν λέει ότι όταν ήταν μικρός είχε ακούσει διάφορες ιστορίες για το κόλπο με το σκοινί, αλλά κανείς δεν ήξερε να του πει πώς γίνεται. Κάποιοι μάγοι εκτελούσαν το νούμερο χρησιμοποιώντας καλώδια. Κανένας τους, όμως, δεν έκανε την επίδειξή του σε ανοικτό χώρο.

.

Ήταν τέλη της δεκαετίας του 1980 όταν ο Ισχαμουντίν αποφάσισε να ψάξει το μυστικό. Πέρασε έξι χρόνια διαβάζοντας βιβλία και μιλώντας με παλιούς μάγους. Το 1995 κατάφερε να εκτελέσει το νούμερο για πρώτη φορά στο Δελχί. Διάσημος, ωστόσο, έγινε δυο χρόνια αργότερα όταν έκανε το θρυλικό κόλπο στην πόλη Ουντούμπι της Νότιας Ινδίας. Βίντεο με την παράσταση ανέβηκαν στο Διαδίκτυο, ενώ ανάμεσα στους 30.000 θεατές ήταν και ο δρ Πίτερ Λάμοντ. «Ο Ισχαμουντίν εκτελεί μια εκδοχή αυτού του νούμερου. Είναι η καλύτερη εκδοχή και βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να πω ότι δεν ξέρω πώς τα καταφέρνει», δηλώνει.

Εφημ. "ΤΑ ΝΕΑ" 28 Νοεμβρίου 2009