Endless friendship

When I first met Lena and her husband Pertti Hartikainen from Finland, in Cyprus, I was still a college student. It was just before the Turkish invasion of Cyprus in 1974 in our neighbourhood in Neapolis, one of the most beautiful suburbs of the today divided Nicosia, in 1973 occupied now by the Turkish army since 1974.

Leena the beautiful blond lady with the lovely body (she is a trainer) and handsome Pertti (Aka Pepe), the good lookin blue berret young lieutenant of the Finnish peacekeeping force of the United Nations, had just got married. They had rented a house just across ours on the “Rodionos Georgiadis” street.

Before they had time to settle in their home, even to recover from the 'culture shock' and generally, different habits, manners and customs, my late mother Rena, knocked their door -as the Greek hospitality demands- and asked if they needed anything and invited them to come to our house for dinner. Lena and Pepe were happily surprised!

They accepted the invitation and that was the beginning of a beautiful and endless friendship.

Leena started learning how to cook Cyprus dishes and Pepe, a 'drink lover' learned how to accompany his drink with meze. I think that the first Greek word that he learned other than "hello" (Yia sou). A pleasant and above all, a delicious word!

Lena learned the Greek word “parakalo" (please) more easily than “Efharisto” (thank you). Likewise, we had the chance to learn a bunch of Finnish words and expressions that we still remember!
Unfortunately, the happy moments we had all together, came to an end. Shortly before the Turkish invasion, in July 1974 the Hartikainens returned to Finland. Pepe's mission was for only one year service. In 1974 Turks invaded Cyprus, devoured everything and occupied 40% of the Cypriot territory, including the northern part of the capital city of Nicosia. In few hours we became refugees in our own home!

The Hartikainens were anxiously to learn about our luck, because we were forced to leave our homes and the area. Soon after, we were spotted by the UN, the first letter we got, in our new temporary address, was one of Hartikainens in which there was some money for us... the refugees... In the middle of the rubble and destruction my parents moved to Athens to find a place to stay and work. I also returned to Greece to continue my studies. Leena, then, came to Greece with her sister, Maila, to see us in Athens. This was followed by successive visits until I went for the first time to Helsinkin 1982 . It was then that I met almost all their relatives and friends.

The years passed with mutual visits of relatives and friends. In 1983 we set up the 'Cyprus-Finnish Friendship Association'. When I was in Helsinki, I was impressed by their "Greek-Finnish Friendship Association", which at that time had over 5,000 active members. Since then, I do not remember exactly how many times they have come to Cyprus and how many other times went to Greece. We visited beautiful Finland three times, and of course we are always thinking of going back.

Some years ago, when Pepe came to Cyprus, he went to the enslaved northern Turkish-occupied area in Nicosia suburbs and took some photos of our neighbourhood, a place from which he had his own fond memories. The Turkish military then arrested him and had seized the films. He escaped the 'trial' thanks to his former position as an officer of the UN. Pepe is a great artist photographer with solo exhibitions.

Our endless, beautiful friendship is well kept to our days. It was also passed to our children. It’s something like a kinship now! Their daughter, the doll Pirre, whom I remember, holding in my arms as a child, has just had her second baby a little angel. And life goes on, together with our valuable friendship.

Dear Leena, Pepe, Pirre and the rest of our beloved friends in Finland, from the bottom of my heart thank you for your love and your stable friendship all these years, for which we are very honoured. Our love and our thoughts are always with you despite the fact that you are far away, because you are always in our hearts. Kiitos paljon.
Phivos Nicolaides

Ατέλειωτη φιλία

Όταν γνώρισα στην Κύπρο τη Λένα και τον άνδρα της Πέρτι Χάρτικαϊνεν από τη Φινλανδία, ήμουν ακόμη φοιτητής. Ήταν το 1973 λίγο πριν το μεγάλο κακό του 1974, στη γειτονιά μας στη Νεάπολη, ένα από τα ομορφότερα προάστια της μοιρασμένη Λευκωσίας, κατεχόμενο κομμάτι από τον Τουρκικό στρατό από το 1974.

Η πανέμορφη Λένα με το υπέροχο, καλογυμνασμένο σώμα (είναι γυμνάστρια) και ο ωραίος Πέρτι, χαϊδευτικά Πέπε, που υπηρετούσε ως νεαρός υπολοχαγός στο Φινλαδικό απόσπασμα της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών είχαν μόλις παντρευτεί. Νοίκιασαν ένα σπίτι, ακριβώς, απέναντι από το δικό μας, στην οδό Ροδίωνος Γεωργιάδη ‘σύνορα’ τότε με την Ομορφίτα, μέρος των ακριτικών περιοχών.

Οι άνθρωποι δεν πρόλαβαν να εγκατασταθούν στο σπιτικό τους, ούτε καν να συνέλθουν από το ‘πολιτιστικό σοκ’ (Cultural shock όπως το λένε) και γενικά τις διαφορετικές συνήθειες, ήθη και έθιμα και η μ. μητέρα μου Ρένα, τους κτύπησε την πόρτα, ως γνήσια φιλόξενη Ελληνίδα που ήταν και τους ρώτησε να ήθελαν οτιδήποτε, που μπορούσε να τους βοηθήσει και τους κάλεσε ‘πιεστικά’, με τα περιορισμένα αγγλικά που ήξερε, να έρθουν στο σπίτι μας για φαγητό. Η Λένα και ο Πέπε έπαθαν την πλάκα τους! Ήταν συνηθισμένοι διαφορετικά…

Θυμάμαι έντονα τη σκηνή. Ήταν ζεστό ως συνήθως καλοκαιράκι. Εγώ έκανα τις διακοπές μου. Το ζεύγος αν και συγκρατημένα, δέχτηκαν την πρόσκληση και από τότε ο ‘στωικός, ψυχρός’ Βορράς έσμιξε με τον ‘θερμό, ενθουσιώδη’ Νότο, σ’ ένα εκρηκτικό μίγμα όμορφης φιλίας, που κρατάει από τότε με την ίδια ένταση.

Οι πανέμορφες σκηνές από την καθημερινότητα, όπου η Λένα μάθαινε να μαγειρεύει κυπριακά φαγητά και ο Πέπε, ‘λάτρης’ τότε, του ποτού μάθαινε να συνοδεύει τα ποτηράκια του από μια εντυπωσιακή (γι’ αυτόν) πλειάδα μεζέδων. Θαρρώ, η πρώτη Ελληνική λέξη που έμαθε εκτός από το «γεια σου», ήταν ο «μεζές». Εύκολη λέξη, κατανοητή, ευχάριστη και προπάντων καθημερινά εμπειρική… Η Λένα έμαθε το «παρακαλώ» πιο εύκολα από το «ευχαριστώ» κι εμείς ένα σωρό Φινλανδικές λέξεις και εκφράσεις που μας έγιναν κτήμα και τις θυμόμαστε μέχρι σήμερα!

Δυστυχώς, οι ευτυχισμένες αυτές στιγμές είχαν το τέλος τους. Λίγο πριν την Τουρκική εισβολή, τον μαύρο Ιούλη του 1974 οι Χάρτικαϊνεν γύρισαν στη Φινλανδία. Η αποστολή του Πέπε ήταν για ένα χρόνο μόνο. Οι Τούρκοι το 1974 εισέβαλαν στην Κύπρο και αφού κατασπάραξαν τα πάντα, κατέλαβαν το 40% του Κυπριακού εδάφους, συμπεριλαμβανομένου και του βόρειου τμήματος της πρωτεύουσας της Λευκωσίας. Σε ελάχιστες ώρες γίναμε πρόσφυγες στην ίδια μας την πατρίδα!

Οι Χάρτικαϊνεν τηλεφωνούσαν τότε αγωνιωδώς από τη Φινλανδία στο Φινλανδικό Απόσπασμα στη Κύπρο για να μάθουν για την τύχη μας, αφού είχαμε αναγκαστεί να εγκαταλείψουμε τα σπίτια μας και την περιοχή. Αφού, μας εντόπισαν τα Η.Ε. το πρώτο γράμμα που πήραμε στη νέα προσωρινή διεύθυνση ήταν από τους Χάρτικαϊνεν μέσα στο οποίο υπήρχαν λίγα λεφτά για μας τους… πρόσφυγες… Μέσα στα χαλάσματα και την καταστροφή αναγκάστηκαν οι γονείς μου να πάνε στην Αθήνα για αναζήτηση εργασίας. Επέστρεψα κι εγώ για να συνεχίσω τις σπουδές μου. Η Λένα τότε, ήρθε στην Ελλάδα με την αδελφή της Μάιλα, να μας δουν στην Αθήνα. Ακολούθησαν διαδοχικές επισκέψεις μέχρι το 1982 που πήγα κι εγώ για πρώτη φορά στο Ελσίνκι. Ήταν τότε, που γνώρισα όλους σχεδόν τους συγγενείς και φίλους τους.

Τα χρόνια πέρασαν με αλληλο-επισκέψεις συγγενών και φίλων μέχρι που ιδρύσαμε to 1983 και τον «Κυπρο-Φινλανδικό Σύνδεσμο Φιλίας». Όταν είχα πάει στο Ελσίσκι, είχα εντυπωσιαστεί από το εκεί «Ελληνο-Φινλανδικό Σύνδεσμο Φιλίας», που στην τότε εποχή είχε πάνω από 5.000 ενεργά μέλη. Από τότε, δεν θυμάμαι ακριβώς πόσες φορές έχουν έρθει στην Κύπρο και πόσες πήγαν στην Ελλάδα. Εμείς πήγαμε στην πανέμορφη Φινλανδία τρεις φορές και σκοπεύουμε φυσικά να ξαναπάμε.

Πριν χρόνια, ο Πέπε όταν ήρθε στην Κύπρο πήγε στη σκλαβωμένη και τουρκοκρατούμενη περιοχή των βόρειων προαστίων στη Λευκωσία και έβγαλε μια σειρά από φωτογραφίες της γειτονιάς μας και στον τόπο που είχε κι αυτός τις δικές του όμορφες αναμνήσεις. Οι Τούρκοι στρατιωτικοί των συνέλαβαν τότε και έκαναν κατάσχεση τα φιλμς. Γλύτωσε τη ‘δίκη’ χάρη στην ιδιότητα του πρώην αξιωματικού των Η.Ε. Ο Πέπε είναι σπουδαίος καλλιτέχνης φωτογράφος με ατομικές εκθέσεις κ.ά.

Η διαχρονική, όμορφη αυτή φιλία κρατά γερά ως τις μέρες μας. Μεταλαμπαδεύτηκε μάλιστα και στα παιδιά μας και είναι κάτι σαν συγγένεια πια!! Η μοναδική τους κόρη, η κούκλα Πίρρε, που τη θυμάμαι μικρό παιδάκι να την κρατώ αγκαλιά, απέκτησε πριν λίγο καιρό και το δεύτερο αγγελούδι της. Και η ζωή συνεχίζεται μαζί και η πολύτιμη φιλία μας.

Λένα, Πέπε, Πίρρε και όλοι οι άλλοι αγαπημένοι μας φίλοι στη Φινλανδία, σας ευχαριστούμε από καρδιάς για την αγάπη σας και τη σταθερή σας φιλία όλα αυτά τα χρόνια, που μας τιμά ιδιαίτερα. Η αγάπη μας και η σκέψη μας πάντα είναι κοντά σας, όσο μακριά κι αν είσθε, γιατί είσθε πάντα μέσα στην καρδιά μας.
Φοίβος Νικολαΐδης

Ο γλυκούλης Βερνέρι, η Πόπη, η Πίρρε, ο πατέρας της Πέπε κι εγώ το περασμένο φθνινόπωρο.

Πίρρε, Φοίβος, Πόπη και Λένα μια φιλία που κρατάει σταθερά από το 1973 .

Ο Πόπη τρελάθηκε με τον ομορφούλη Βερνέρι.

Κι ένα χάδι στο φιλαράκο Τζάστιν των γειτόνων μας.

Ο Βερνέρι με τον πατέρα του Κέιζο. Verneri and his father Keijo.

Το δεύτερο αγοράκι της Πίρρε, ο γλυκούλης Βάινο που γεννήθηκε στις 20.04.2009.

Ο κούκλος Βερνέρι έκλεισε 3 χρόνων στις 20 Αυγούστου.