Να εγκαταλείψουμε τον πανικό και να ανασυνταχθούμε

Του Δρ Κώστα Κονή

Παρακολουθώντας τις ειδήσεις, τις συζητήσεις και γενικά τα λεγόμενα, για την αισθητή πλέον, σε άλλους λίγο και σε άλλους περισσότερο, ύφεση, μας δημιουργούνται πολλά ερωτηματικά και ανησυχίες. Ανησυχίες που σχετίζονται όχι για τα επερχόμενα δεινά ή «δεινά» αλλά με το πόσο αξιοποιούμε αυτή την κατάσταση για ποιοτική σκέψη, επαναξιολόγηση στρατηγικής, αυτοέλεγχο, αυτοκριτική και ανασύνταξη.

Αντί δηλαδή να ενσκήψουμε με σοβαρότητα, ως επιχειρηματίες, μεγάλοι ή μικρομεσαίοι σε μια ψύχραιμη ανάλυση των προβλημάτων και του μεταβαλλόμενου σκηνικού και στον επανασχεδιασμό των δραστηριοτήτων μας με την υιοθέτηση δημιουργικών λύσεων, αναλωνόμαστε στη μεμψιμοιρία και τον πανικό. Χάνουμε όμως έτσι το μοναδικό «καλό» μιας δύσκολης περιόδου. Την «ευκαιρία» που μας επιβάλλεται να σκεφτούμε δημιουργικά, να αυτό-αξιολογηθούμε και να ανασυνταχθούμε.

Εισηγούμαι λοιπόν στους επιχειρηματίες μας να αποβάλουν οποιοδήποτε πανικό και να εμπλακούν άμεσα σε μία διαδικασία αξιολόγησης των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων. Να δουν δηλαδή με ειλικρίνεια και κριτικό φακό όλες τις δραστηριότητες τους και να διερωτηθούν. Σε ποιο βαθμό αξιοποιούσαμε μέχρι σήμερα τις δυνατότητες που είχαμε ; Τι λάθη είχαμε κάνει και γιατί τα κάναμε; Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε καλύτερα; Ποιες άλλες δραστηριότητες θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε και δεν το είχαμε πράξει; Ποιες συμμαχίες θα μπορούσαμε να έχουμε κάνει και δεν τις κάναμε; Ποια υλικά ή ποιες υπηρεσίες θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε ή να προσφέρουμε και δεν το κάναμε; Μήπως, όπως λέει και ο λαός μας, είχαμε βάλει όλα μας τα αυγά σε ένα καλάθι;


Mήπως, δηλαδή είχαμε αφήσει να εξαρτώμεθα από μία αγορά, ένα προμηθευτή, ένα μόνο τρόπο προσέγγισης πελατών, μία τεχνολογία ή μία πηγή εσόδων ;Είχαμε φροντίσει να έχουμε σύστημα διαδοχής ; Έχουμε εναλλακτικές λύσεις στην περίπτωση που ένα σημαντικό στέλεχος για οποιοδήποτε λόγο μας εγκαταλείψει ; Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις αυτές, είναι μια καλή αρχή και θα μας κρατήσουν εποικοδομητικά απασχολημένους χωρίς να μας περισσεύει ώρα για... πανικό.

Λέγεται μερικές φορές, και προσωπικά το ασπάζομαι, ότι το πρόβλημα σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι πρόβλημα πόρων ή οικονομικό αλλά πρόβλημα ποιότητας σκέψης.
Η επιχείρηση που μπορεί να αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό τις νοητικές της ικανότητες, και δεν εφαρμόζει απλά την πρώτη σκέψη και ιδέα που προκύπτει , δεν δέχεται τίποτα χωρίς να το αμφισβητεί εποικοδομητικά και δεν μιμείται και υιοθετεί μέτρα και δράσεις άλλων χωρίς σοβαρή εξέταση, έχει πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας.

Σε τέτοιες δύσκολες περιόδους, το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό των επιχειρηματιών μας είναι η μείωση των εξόδων και του κόστους. Φτάνουμε μέχρι το σημείο να περικόπτουμε σημαντικά δραστηριότητες που έχουν πολλές φορές μεγάλο όφελος όπως είναι η εκπαίδευση και το μάρκετιγκ των προϊόντων μας.

Είναι όμως αυτή σοφή πρακτική; Είναι σίγουρα η ευκολότερη λύση. Είναι όμως και η καλύτερη ; Δυστυχώς, όχι πάντοτε. Αυτό είναι κάτι στο οποίο θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία. Να μην υιοθετούμε ποτέ την πρώτη ιδέα και λύση που μας έρχεται στο μυαλό και οπωσδήποτε ποτέ χωρίς προβληματισμό. Ανεξάρτητα αν το ίδιο μέτρο υιοθετήθηκε από άλλους πολλούς. Θα πρέπει να αξιολογούμε τις δικές μας ιδιαιτερότητες και να καθορίζουμε τη δική μας στρατηγική και προτεραιότητες.

Να έχουμε πάντα υπόψη ότι η μείωση του κόστους και η βελτίωση της απόδοσης μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να μας βοηθήσουν να επιβιώσουμε. Οι επιχειρήσεις όμως που θα καταφέρουν να συνεχίσουν να ευημερούν και να ανταγωνίζονται με επιτυχία, ακόμη και σε περίοδο κρίσης, θα είναι εκείνες που θα καταφέρουν να ανταποκριθούν με τον καλύτερο και πιο δημιουργικό τρόπο στο να βρουν νέους και καλύτερους τρόπους να ανταποκριθούν στις ανάγκες των πελατών τους. Εκείνες που θα μπορέσουν να δουν τις αλλαγές και τις δυσκολίες ως προκλήσεις και ευκαιρίες για καλυτέρευση αντί ως πρόσταγμα για να υψώσουν τα χέρια ψηλά και να παραδοθούν.

Είναι γι’ αυτό που ισχύει αυτό που πάντα λέγαμε. Ότι δηλαδή η δημιουργικότητα, η καινοτομία και η αξιοποίηση του μυαλού και των νοητικών μας ικανοτήτων είναι τα παντοτινά, πανίσχυρα και μόνιμα εφόδια μας. Τα αξιοποιούμε ; Μερικοί από μας ναι. Οι πιο πολλοί όχι. Μπλεκόμαστε στη ρουτίνα και στη νοοτροπία συντήρησης και επιβίωσης προσπαθώντας να λύουμε τα καθημερινά, μικρά πολλές φορές, προβλήματα. Χάνουμε όμως έτσι την γενικότερη εικόνα και θέση της επιχείρησης μας στο επιχειρηματικό σκηνικό και προσπερνούμε ευκαιρίες και προοπτικές.

Δεν έχουμε δυστυχώς ώρα να σκεφτούμε δημιουργικά και αναλυτικά. Τρέχουμε. Τρέχουμε ασταμάτητα.Τρέχουμε για να προλαβαίνουμε και να πηγαίνουμε μπροστά. Τρέχουμε όμως προς τη σωστή κατεύθυνση; Αυτό είναι το ζητούμενο.

Προσωπικά, θα λέγαμε ότι μια από τις καλύτερες επιλογές, ιδιαίτερα σε δύσκολους καιρούς είναι εκείνη που δυστυχώς οι περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, σε ολόκληρο τον κόσμο, αγνοούν και δεν εκμεταλλεύονται στο βαθμό που θα έπρεπε.

Ας μείνουμε λοιπόν μακριά από τα πλοκάμια του πανικού. Άς αξιοποιήσουμε δημιουργικά το χρόνο και το μυαλό μας για ανασύνταξη και θετική αντιμετώπιση των νέων δεδομένων. Η περίοδος μετά τις διακοπές προσφέρεται πολύ καλά.
Δρ Κώστας Κονής*
* Γενικός Διευθυντής Innovage Consulting Επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Konis@InnovageConsulting tel. +357 99 697 484