Βραβεύτηκε από την Έταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών ο λογοτέχνης Ανδρέας Ονουφρίου

Στον Ανδρέα Ονουφρίου για το μυθιστόρημά του

 «Μάντρα» το βραβείο «Μάρκος Αυγέρης 2014»

Στον Κύπριο λογοτέχνη Ανδρέα Ονουφρίου απονέμει η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών το βραβείο «Μάρκος Αυγέρης 2014». Σε ανακοίνωσή της, η Ετ.Ε.Λ αναφέρει ότι κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του ΔΣ της αποφασίστηκε ομόφωνα η απονομή του βραβείου «ΜΑΡΚΟΣ ΑΥΓΕΡΗΣ» 2014 στον Κύπριο πεζογράφο Ανδρέα Ονουφρίου για το μυθιστόρημά του «Η ΜΑΝΤΡΑ», που κυκλοφόρησε στη Λευκωσία από τις εκδόσεις «ΠΑΡΓΑ».

Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα της εποχής της νεότητας του συγγραφέα, όπως ο ίδιος προλογίζει, «με τους οραματισμούς και τις ιδέες που αναζητούσαν το ιδανικό και το αληθινό», συμπληρωμένο και εμπλουτισμένο με τη σκληρή εμπειρία της διχοτόμησης του νησιού, της επιβολής της γραμμής του Αττίλα και της προσφυγιάς.

Για πρώτη φορά σε Κύπριο συγγραφέα το Βραβείο «Μάρκος Αυγέρης» της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών (Ε.Ε.Λ).

Στον Κύπριο συγγραφέα Αντρέα Ονουφρίου απονεμήθηκε εφέτος από την Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών, με ομόφωνη απόφαση των μελών του Δ.Σ. της, το βραβείο «Μάρκος Αυγέρης». Η απονομή έλαβε χώρα στη διάρκεια της ετήσιας χοροεσπερίδας της ΕΕΛ στις 28/2/2014 μέσα σε μια ζεστή ατμόσφαιρα ευφορίας και ενθουσιασμού.

Το βιβλίο για το οποίο διακρίθηκε ο Κύπριος λογοτέχνης τιτλοφορείται «Η ΜΑΝΤΡΑ» και η υπόθεσή του εκτυλίσσεται σε ένα μικρό χωριό της Κύπρου όπου, μετά τη διχοτόμησή της, κατέληξε ένα κομμάτι της προσφυγιάς του νησιού.

Την προσπάθεια αυτής της προσφυγιάς να ενταχθεί στο νέο της περιβάλλον για να επιβιώσει και να ορθοποδήσει αλλά και την απάνθρωπη, αφιλόξενη και αντιδραστική στάση των ντόπιων αρχόντων πραγματεύεται το βιβλίο.

Την αδυναμία εναντίωσης στη συμπεριφορά του κοινοτάρχη και την πλήρη αδιαφορία ακόμα και του ίδιου του ιερέα του χωριού, η αντικατάσταση του οποίου από άλλον νεότερό του, προοδευτικό και οραματιστή ιερέα, θα σηματοδοτήσει και τη δικαίωση των διωχθέντων από τις εστίες και τα πατρογονικά τους προσφύγων. .

Μεστός, λιτός και δεμένος ο γραπτός λόγος του συγγραφέα, ενδιαφέρουσα, συγκινητική και περίπλοκη η υπόθεση, σε κρατάει σε εγρήγορση και ετοιμότητα έως το τέλος της ανάγνωσης όπου εκεί απολαμβάνεις και την επιμύθια δικαίωση του σωστού ποιμένα αλλά και των απλών ανθρώπων του μόχθου και της βιοπάλης.

Στην τελετή απονομής του βραβείου ο κ. Ανδρέας Ονουφρίου συνοδευόταν από τη σύζυγό του Ντίνα Ψαρρού, γέννημα θρέμμα του Δερβενίου Κορινθίας. Ένας γερός κρίκος στην αλυσίδα που ενώνει εμάς τους Κορίνθιους με το χρυσοπράσινο φύλλο της Μεσογείου.
Μαργαρίτα Φρονιμάδη-Ματάτση

Ο Αμμοχωστιανός συμπολίτης μου Ανδρέας Ονουφρίου με τη διαχρονική παρουσία του στα λογοτεχνικά μας δρώμενα και τη μέχρι τούδε εύκαρπη συγκομιδή τού διηγηματικού και μυθιστορηματικού του έργου κατατάσσεται αναντίλεκτα στους ποιοτικούς πεζογράφους του τόπου μας.

Γιατί δεν ξέρει μόνο να χειρίζεται με έμφυτη χαρισματική δύναμη και αριστοτεχνική ευστοχία τον έντεχνο αφηγηματικό λόγο, αλλά και με επάρκεια επικοινωνιακής αμεσότητας να συνδιαλέγεται γόνιμα με τον αναγνώστη του.

Μελετώντας τη δημιουργική του γραφή, νιώθεις να συνηγορεί με τη συγγραφέα τής Μary Poppins P. L. Travers: «Ένας συγγραφέας είναι το μισό μόνο από το βιβλίο του. Το άλλο μισό είναι ο αναγνώστης».

H Mάντρα είναι το δωδέκατο εκδομένο βιβλίο του το 2012 από τις εκδόσεις Πάργα και η επιλογή της παρουσίασής του σήμερα συμπλέει με την επικαιρότητα των επετειακών ημερών και τη συμπλήρωση 40 χρόνων εισβολής και κατοχής.

Μέσα από τις 230 σελίδες του μυθιστορήματος αναδεικνύεται η αντίθεση δύο κόσμων στην αιώνια Ηρακλείτεια ή Ηράκλεια πάλη μεταξύ του κακού και του καλού και η κατίσχυση του καλού στη διαλεκτική τους σύνθεση. Η μάντρα του εύληπτου μυθιστορηματικού τίτλου στον μεταφορικό της συμβολισμό αποτελεί την αγωνιστική κονίστρα της αέναης αυτής διαμάχης, ενώ στον κυριολεκτικό της αποσυμβολισμό το εκκλησιαστικό ποίμνιο ενός χωριού, που με συνεκδοχικούς όρους δεν κατονομάζεται.

Και ο καλός ποιμένας αυτής της «μάντρας» δεν είναι, ασφαλώς, άλλος από τον πρωταγωνιστή της ιστορίας, που πέρα από τα πλαίσια της ευφάνταστης μυθοπλασίας της ανήκει στον υπαρξιακό χώρο του πραγματικού. Το οξύμωρο, ωστόσο, της αντίφασης εδώ είναι ότι οι εκτός της «μάντρας» λύκοι, που ακυρώνουν την αποστολή του θεάρεστου έργου της βρίσκονται κατ’ επίφαση εντός και επιβουλεύονται τα αγαθά «λογικά πρόβατα», τους φτωχούς, δηλαδή, συγχωριανούς και δεινοπαθημένους πρόσφυγες, που αναγκάζονται από την κακοποίηση των «λυκάνθρωπων» να παραμένουν εκτός.

Ο πάτερ Λαμπριανός, όμως, διάδοχος του παλιού μισητού ιερέα, δεν είναι μόνο ένας εμπνευσμένος θεολόγος και καλλιεργημένος κληρικός, αλλά με την ανθρωπιστική του δράση αποδεικνύεται και ένας συμπαραστάτης των εμπερίστατων συνανθρώπων του, που με το έμπρακτο παράδειγμα της ολόπλευρης προσφοράς του τους οδηγεί στη μάντρα της διαποίμανσής του.

Δεν χαρίζει μόνο στη μικρή Μαργαρίτα ένα βιβλίο της Κερυνειώτισσας συμπατριώτισσάς της Ρήνας Κατσελλή, αλλά και βοηθεί μια φτωχή χήρα να γλυτώσει το κτήμα της από τα χέρια του εκμεταλλευτή κοινοτάρχη. Ξεσκεπάζει ακόμα τη συνωμοσία του με τον αρχιμανδρίτη και καταφέρνει να παντρέψει τον άξεστο επαναστάτη Στασή, που για χρόνια, μη πατώντας στην εκκλησία, έμενε αστεφάνωτος με τρία παιδιά. Στην ποίμνη του καλού ποιμένος, εξάλλου, δεν χωρεί ο διαχωρισμός μεταξύ εθνικοφρόνων και υποκριτικά θρησκευόμενων δεξιών και αριστερών δήθεν άθεων και ανεκκλησίαστων.

Έστω κι αν από τους αντίπαλους λοιδορείται και καταγγέλλεται με ανυπόστατα ψεύδη στον Μητροπολίτη, ο παπά-Λαμπριανός με την υποστήριξη του πολυπληθούς πλέον εκκλησιάσματός του και έχοντας παρά το πλευρό του τη συνοδοιπόρο πρεσβυτέρα του θα συνεχίσει στη «μάντρα» του το ποιμαντικό του έργο.

Παρά την τοπική και χρονική απροσδιοριστία της ευθύγραμμης ανέλιξης της μυθιστορηματικής υπόθεσης, τα συμφραζόμενα παραπέμπουν στα πρώτα χρόνια της εισβολής, της προσφυγιάς και του ξεριζωμού με τις έντονες ιδεολογικές διαφορές ανάμεσα στα δυο ξεχωριστά καφενεία του χωριού και τον αγώνα προσαρμογής των προσφύγων μακριά από τα σπίτια τους.

Αντί άλλου σχολιασμού ας δώσουμε τον λόγο στον καλό μας συγγραφέα Ανδρέα Ονουφρίου να μας αφηγηθεί ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα, όπου καταφαίνεται η αρμονική σύζευξη του λογοτεχνικού δοκιμίου και της δόκιμης λογοτεχνικής αφήγησης με τους προσωπικούς τόνους μιας βιωματικής εγχάραξης: «Λίβας καυτός σάρωσε τη ζωή τους κι άφησε τ’ αποτυπώματά του στη φλούδα της ψυχής τους. Ανεξίτηλα κι άσβηστα από θάλασσες δακρύων.

Εκείνο το “επάρατον καλοκαίρι”! Μνήμες με δεκανίκια το κουφάρι της ζωής τους. Να ’ναι καλοδεχούμενος ο θάνατος στο δράμα του χαμού…Να πέσουν οι αγαπημένοι σου στα χέρια των Αγαρηνών και να μην ξέρεις πια σαν τι κουρέλια έγινε η ζωή τους!

“Μπήκαν οι Τούρκοι στο χωριό τους”! Και μετά, ο τρόμος. Διαφυγή; “Δεν έχει πλοίο, δεν έχει οδό” για σένα πια. Σκόρπισε ο Θεός από τούτα τα μέρη. Έλεος!...Έλεος! Ποιος φωνάζει; Και ποιος να σ’ ακούσει! Οι ισχυροί της γης δεν μετράνε έτσι τα δίκαια του ανθρώπου. Η αρπαγή και η λεηλασία λέγεται “μετατόπιση περιουσιών”. Οι Αττίλες είναι οι εκτελεστές της εντολής. Οι ψυχές μας δεν μετράνε. Τυχεροί όσοι σκοτώθηκαν. Οι αγνοούμενοι είναι μια μικρή υποσημείωση στα κιτάπια της Ιστορίας. Ποιος διαβάζει τις υποσημειώσεις; Σημασία έχει το κύριο κεφάλαιο.

Η μάνα και η αδελφή του, και χιλιάδες άλλοι, στον μαύρο κατάλογο. Έπεσαν “εις χείρας αλλοφύλων”. Αιχμάλωτοι πολέμου. Αγνοούμενοι. Ρωμιοί δεν βαριέσαι! Άνθρωποι δεύτερης κατηγορίας. Υποσημείωση. Μικρά γράμματα, κανείς δεν τα διαβάζει».
Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή  

Ανδρέας Ονουφρίου, Βραβευμένος συγγραφέας

Ένας εκλεκτός πνευματικός άνθρωπος