Ἡ πολιτιστικὴ ὑπεροχὴ τοῦ Ἑλληνισμοῦ καὶ γεωστρατηγική

Του Νικόλαου Ἀ. Παπαδόπουλου

 
 ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΗ ΟΜΙΛΙΑ ΣΥΝΕΝΔΡΙΟΥ AHEPA ΕΥΡΩΠΗΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2022 ΠΑΡΙΣΙ ΚΑΙ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2023 ΜΟΝΑΧΟ 

Ὅσα ἔχω νὰ πῶ πηγάζουν ἀπὸ ἕναν μαθηματικὸν τρόπο σκέψεως, λόγω τοῦ ἐπαγγέλματός μου, ἑπομένως εἶναι πολὺ πιθανὸν νὰ μὴν ἀκούσετε τὰ ἀναμενόμενα ἀπὸ ἕναν φιλόλογον, ἕναν γλωσσολόγον, ἤ ἀκόμα καὶ ἀπὸ ἕναν ἱστορικόν. Στὰ μαθηματικά, ὅπως γνωρίζετε, ἔχουμε ἕνα σύμβολον ἱεραρχίας, τάξεως, μεταξὺ τῶν ἀριθμῶν: «μεγαλύτερον ἤ ἴσον ≤». 

Τὸ ἴδιον ἰσχύει καὶ διὰ τὰ μεγέθη τῆς φυσικῆς.Τώρα ἀρχίζοντας ἀπὸ τὸ τέλος, θέλω νὰ τονίσω ὅτι λυπάμαι πολὺ διὰ τὴν ἀπουσίαν τῶν λατινικῶν ἀπὸ μίαν ζῶσα γλῶσσα. Λυπάμαι πολὺ διότι πολλοὶ δὲν γνωρίζουν καὶ δὲν ἔχουν συνειδητοποιήσει ὅτι τὰ Ἑλληνικα, ἀρχαῖα, λόγια καὶ δημοτικὰ εἶναι μία ζῶσα γλῶσσα!Ἀναφέρομαι στὰ Λατινικὰ καὶ στὰ Ἑλληνικὰ ὥστε νὰ τονίσω τὴν μοναδικὀτηταν τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσης ἔναντι ὅλων τῶν ἄλλων γλωσσῶν. (τοὐλάχιστον τῆς δύσεως καὶ ὄχι μόνον)Πῶς μποροῦμε ὅμως νὰ στοιχειοθετήσουμε καὶ νὰ ἀποδείξουμε αὐτὴν τὴν μοναδικότηταν;Πρέπει πρῶτα νὰ γνωρίζουμε, ἥ ἄν θέλετε νὰ ὁρίσουμε τὶ εἶναι γλῶσσα.Ἡ γλῶσσα εἶναι ὄργανον λογικῆς σκέψεως καὶ ἐπικοινωνίας.

Ἕνας προχωρημένος ἐπιστήμων στὴν φυσικὴ καὶ στὰ μαθηματικὰ γνωρίζει ὅτι τὰ μαθηματικὰ εἶναι ἡ γλῶσσα τῆς φυσικῆς. Τὰ μαθηματικὰ ἔχουν μεγάλη ἀναλογία μὲ τὴν γλῶσσα, μὰλιστα μὲ μίαν γλῶσσα τέλεια καὶ κατὰ δύναμην ἀρίστη. Σ᾽αὐτὴν τὴν γλῶσσα λοιπὸν ποὺ λέγεται μαθηματικὰ ὑπάρχει μία ἀξιοκρατικὴ ἱεραρχία, ἐννοῶ βεβαίως κάτι περισσότερον ἀπὸ τὸ προαναφερθὲν σύμβολον: μεγαλύτερον ἤ ἴσον. Ἔχουμε παραδείγματος χάριν τὰ ἐπίπεδα τῶν μαθηματικῶν τοῦ Δημοτικοῦ, τοὺ Γυμνασίου, τοῦ Λυκείου, τοῦ Πανεπιστημίου, τοῦ διδακτορικοῦ καὶ τὰ λοιπά.Διὰ αὐτὴν τὴν ἱεραρχίαν ὑπάρχουν τρία κριτήρια, ἁπλοποιώντας κάπως.1. Τὸ πρῶτον κριτήριον εἶναι τὸ πλῆθος, ὁ πλοῦτος τῶν ἐννοιῶν ποῦ ἐμπεριέχεται σὲ μίαν γλῶσσα, ἁπλῶς τὸ λεξιλόγιόν της. 

Ἐννοοῦμε ἐδῶ κυρίως τὶς ἀφηρημένες ἔννοιες τὶς ὁποῖες χρειαζόμαστε στὰ μαθηματικὰ στὶς ἐπιστήμες καὶ στὴν φιλοσοφία διὰ τὴν ἀκρίβειαν διακρίσεως τῶν ὄντων.Γιὰ παράδειγμα στὰ μαθηματικὰ πρόκειται διὰ τὸ πλῆθος τῶν ἀρχικῶν ὁρισμῶν, ὥστε νὰ ἀρχίσουν οἱ διατυπώσεις καὶ οἱ ἀποδείξεις τῶν θεωρημάτων. Ἔτσι λοιπὸν εἶναι δεδομένο τὸ πλῆθος τῶν ὁρισμῶν, τὸ «λεξιλόγιον» ποὺ χρειαζόμαστε στὸ Δημοτικὸν, στὸ Γυμνάσιον, στὸ Πανεπιστήμιον καὶ λοιπὰ ὅλο μεγαλώνει ὅσον ἀνεβαίνει τὸ ἐπίπεδον.2. Τὸ δεύτερον κριτήριον εἶναι τὸ ἑξῆς:Ἡ γλῶσσα νὰ παράγη, νὰ συντάσση, σαφεῖς καὶ μονοσήμαντες προτάσεις. Δηλαδὴ νὰ μὴν δημιουργεῖται σύγχυσις σὲ αὐτὸ ποὺ θέλουμε νὰ ποῦμε. Διότι αὐτὴ ἡ σύγχυσις εἶναι ἡ πηγή τῆς ἠλιθιότητος.3. Ἔρχομαι τώρα καὶ στὸ τρίτο κριτήριο τὀ ὁποῖον εἶναι ἡ ταχύτης κατανοήσεως.

 Αὐτό εἶναι πιὸ δύσκολο νὰ ἐξηγηθῆ. Σὲ αὐτό τὸ κριτήριον περιλαμβάνονται ἡ πυκνότης καὶ περιεκτικότης ἐκφράσεως ἑνὸς κειμένου.Γιὰ τὸ δεύτερον καὶ τὸ τρίτον κριτήριον παίζει ἰδιαίτερον ρόλον ἡ γραμματικὴ καὶ τὸ συντακτικόν.Διὰ νὰ ἐξηγήσω τὸ τρίτον κριτήριον ἀναφέρομαι κυρίως σὲ μερικὰ παραδείγματα:Π.χ. διὰ νὰ γράψωμε ἕναν νόμον ἤ μίαν συμφωνίαν ἤ ἕνα μαθηματικὸν θεώρημα ἤ ἕναν νόμον τῆς φύσεως, ἀς ὑποθέσωμεν ὅτι ἡ γλῶσσα Α χρειάζεται 3 σειρὲς ἐνῶ ἡ γλῶσσα Β χρειάζεται 5 σειρὲς διὰ τὸ ἴδιον κείμενον.Ἕνα πρόσωπον ποὺ ἔχει τὴν γλῶσσα Α ἔχει τεράστιον προβάδισμα ἀπὸ τὸ πρὀσωπον μὲ τὴν γλῶσα Β, διὸτι καταλαβαίνει σωστὰ καὶ μὲ μεγελυτέραν ἀκρίβειαν καὶ σὲ λιγότερον χρόνον τὸ νόημα τοῦ κειμένου αὐτοῦ. Δι᾽αὐτὸ τὸ φαινόμενον ἀναφέρω δύο παραδείγματα ἀπὸ τὴν ζωήν.

1. Πρὸ ἐτῶν ὁ τότε διευθυντὴς τύπου τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριάρχου, ὁ πατὴρ Δοσίθεος μοῦ εἶχε διηγηθεῖ τὰ ἑξῆς:Πρὶν, μὲ τὴν λογίαν γλῶσσαν, ἕνα τουρκικὸν κείμενον 5 σελίδων ἔπιανε μόνον 3 σελίδες στὰ ἑλληνικά.Σήμερα μὲ τὴν δημοτικήν, συγνώμη, μὲ τὴν δημοτικηά, τὸ ἴδιον τουρκικὸν κείμενον τῶν 5 σελίδων πιάνει 8 σελίδες στὰ ἑλληνικά!!! (5 σελίδες ἐπιπλέον).

2. Τὸ δεύτερον παράδειγμα μοῦ τὸ ἔδωσε πρὶν μερικὲς ἑβδομάδες ὁ φίλος μου Γιῶργος Φυτάς, καθηγητὴς πειραματικῆς φυσικῆς στὸ Πανεπιστήμιον Κρήτης, ὁ ὁποῖος εἶχε προσφάτως μεταφράσει μαζὺ μὲ ἄλλους στὰ ἑλληνικὰ ἕνα βασικὸν βιβλίον Φυσικῆς (Θερμοδυναμικῆς): Physical Chemistry P.Atkins and J.de Paula 9th Edition. Στὸ τέλος συνομιλώντας μὲ τὸν Ἂγγλον ἐκδὸτην, αὐτὸς τοῦ ἔκανε τὴν ἑξῆς παρατήρησιν: Κοιτάξτε τὸ βιβλίον στὰ ἀγγλικὰ ἔχει γύρω στὶς 700 σελίδες, ἑνῶ στὰ ἑλληνικὰ χρειάζεται πάνω από 800, ἄρα ἔχει πέσει ἡ ποιότης τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης.Αὐτὸ εἶναι….ἀς βγάλετε τὰ συμπεράσματά σας.

3. Καὶ ἕνα τρἰτον παράδειγμα:Ἡ γνωστὴ ἱστορικὸς Μαρία Εὐθυμίου ἔχει τονίσει τὰ ἑξῆς: Ἡ ἐπιτυχία τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ἀπέναντι σὲ μία τεραστία αὐτοκρατορία μπορεῖ νὰ ἐξηγηθῆ μόνο ἂν λάβουμε ὑπόψιν μας τήν πολιτιστικήν ὑπεροχήν τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Γιὰ σήμερα ἡ ἰδία ἱστορικός ἀναφέρει:«Ὁ ἀπόφοιτος δημοτικοῦ πρὶν 40 χρόνια ἤξερε περισσότερα ἀπὸ τοὺς ἀποφοίτους λυκείου σήμερα, χάνουμε τὴν πολιτιστικήν μας ταυτότητα, ἀδιαφοροῦμε γιὰ τὴν γλῶσσαν μας».Τώρα ἔρχομαι στὴν γεωστρατηγικήν.Ἡ Πολιτιστικὴ ὑπεροχή, ὅπως ἐτόνισε ὁ καθηγητὴς Ἰωάννης Μάζης, εἶναι ὁ τέταρτος καὶ ὁ σπουδαιότερος πυλώνας ἰσχύος.

Τὰ ἑλληνόπουλα γεννιοῦνται καὶ ἔχουν ὡς μητρικὴν γλῶσσαν καὶ τὴν δημοτικὴν καὶ τὴν λογίαν ταυτοχρόνως χωρὶς νὰ κοπιάσουν οὐδόλως. Δηλαδὴ ἀρχίζουν τὴν ζωήν τους μὲ μἰαν ὑψηλῆς ποιότητος γλῶσσαν, ἀνωτέρα κατὰ τὴν γνώμην μου ἀπὸ ὅλες τὶς ἄλλες εὐρωπαϊκὲς γλῶσσες.Σήμερα φαίνεται νὰ ἔχουν ἀποκοπῆ ἀπὸ αὐτὸ τὸ προτέρημα. Εἶναι ὑποχρεωμένοι ἀπὸ τὸ ἴδιον τους τὸ κράτος νὰ ἔχουν μόνον αὐτὴν τὴν δημοτικηά. Πῶς νὰ συγκριθῆ αὐτὸ μὲ ἕνα ἐπίπεδον ὑψηλῆς μορφώσεως ποὺ κάνει τοὺς Ἕλληνες πάρα πολὺ ἰκανοὺς, ὅπως γνωρίζουμε.Εἶναι σὰν νὰ τοὺς ἐπιβάλουμε ἀναλογικῶς, ὅτι ἀντιστοιχεῖ σἐ αὐτοὺς ποὺ θέλουν νὰ σπουδάσουν στὸ Πανεπιστήμιον π.χ. φυσικὴ ἤ μιὰν ἄλλην ἐπιστήμη, νὰ ἀρκεστοῦν στὰ μαθηματικὰ τοῦ Δημοτικοῦ καὶ νὰ ξεγράψουν ὅλα τὰ ἄλλα ἀνώτερα μαθηματικά.Τώρα μποροῦμε νὰ κατανοήσουμε τὶ ἔχει συμβεῖ.

Ἀναφέρομαι σὲ ἕνα μόνον παράδειγμα ἀκόμα:Ἡ ἰκανότης του προσωπικοῦ τῶν ἐνόπλων δυνάμεων, ἡ εὑρύτης τῆς σκέψεώς τους, ἡ εὐελιξία τῶν ἀποφάσεών τους συνδέονται ἄμεσα καὶ σὲ μεγάλο βαθμὸ μὲ τὸ ἐπίπεδον ποιότητος τῆς γλῶσσης ποὺ κατέχουν.Τώρα ἀς βγάλετε κι᾽ἐσείς τὰ συμπεράσματά σας γιὰ τὸ ἔγκλημα ποὺ εἶχε συντελεστεῖ τότε, ἀπὸ τέτοιους πολιτικοὺς.

Νικόλαος Ἀ. Παπαδόπουλος
Prof. Dr. Nikolaos A. Papadopoulos
Ἀντιπρόεδρος Ἐκπαιδεύσεως Παραρτήματος A611 AHEPA

«Ἀκρωτηριασμένες καταλήξεις ἴσον ἀκρωτηριασμένη λογική» Την γλῶντταν μου ἔδωσαν ἑλληνικήν!

Άκρως ενδιαφέρουσες και αν μη τι άλλο επίκαιρες οι απόψεις του Νικόλαου Παπαδόπουλου, καθηγητή φυσικής σε πανεπιστήμιο της Γερμανίας, για την ελληνική γλώσσα και το σημερινό ξεπεσμό της. Ο καθηγητής μεταξύ άλλων θίγει στη συνέντευξή του την αξία της τρίτης κλίσης ως θεμελιώδη για την καθιέρωση της λογικής σκέψης στους μαθητές και τονίζει τη σπουδαιότητα του πολυτονικού συστήματος ως απαραίτητου για την επιβίωση του ελληνικού 
έθνους καθώς οι τόνοι ταυτίζονται με ύψιστη μορφή κατάκτησης της ελληνικής γλώσσας.

Ακόμα, ισχυρίζεται ότι η παραμονή κοντά στη κλασσική μορφή της ελληνικής γλώσσας θα βοηθήσει στην μελλοντική επιβίωση ενός μικρού λαού όπως είναι οι Έλληνες. Τέλος, με λύπη διαπιστώνει το μέγεθος της κατάντιας στην οποία έχει περιπέσει σήμερα η νεοελληνική γλώσσα με πολλούς να ονομάζουν τον ξεπεσμό αυτό απλοποίηση και εξέλιξη της γλώσσας!

Ποιὸς γνωρίζει σήμερα τὶ σημαίνει ” Τρίτη κλίσις”. Ποιὸς γνωρίζει σήμερα τὶ σημαίνει «ἀρχαῖα ελληνικά» καὶ τὶ «κλασσικά ελληνικά». Ποιὸς κατανοεὶ ὅτι τὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ δὲν εἶναι μόνον ἀρχαῖα, εἶναι κυρίως καὶ προπάντων κλασσικὰ ἑλληνικά.
Τὸ εὖρος τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης ξεπερνᾶ κατὰ πολὺ τὰ στενὰ ὅρια τὰ ὁποῖα μποροῦν νὰ φανταστοῦν ὡρισμένοι γλωσσολόγοι. Τὰ κλασσικὰ ἑλληνικά, κάτι ποὺ ἴσως ἔχει ξεχαστεῖ τελείως, ἀφοροῦν κυρίως τὴν λογικὴν σκέψιν καὶ τὶς θετικές ἐπιστῆμες, χωρὶς βέβαια νὰ ἀποκλείωνται τόσες ἄλλες γνωστὲς πνευματικὲς λειτουργίες. Ὅτι εἶναι κλασσικὸ ἔχει ξεπεράσει τὸν χρόνο, δὲν πεθαίνει ποτέ. Τὰ κλασσικὰ ἑλληνικὰ δὲν εἶναι μόνον κλασσικὰ εἶναι καὶ οἰκουμενικὰ ἴσως τὸ μόνον δραστικὸν μέσον ἀντιμετωπίσεως σήμερα μιᾶς ἀπανθρώπου παγκοσμιοποιήσεως.

Ἡ κάτωθι συνέντευξις δίδει τὴν εὐκαιρίαν εἰς ὅλους καὶ ἰδιαιτέρως εἰς τοὺς νέους, ἐν σχέσει μὲ τὸ μέλλον τους, νὰ συλλογιστοῦν τὶ σημαίνει μίας τέτοιας ποιό-τητος μητρική γλώσσα. Νὰ συλλογιστοῦμε ὅμως, ἄν μποροῦμε ἀκόμη, πόσον ἡ σημερινή γλῶσσα ἔχει ἀπομακρυνθεῖ ἀπὸ τὰ κλασσικὰ ἑλληνικά. Αὐτὴ ἡ ἄρχουσα τάξις ποὺ ἐπέφερε στὴν χώραν τὴν οἰκονομικὴν χρεοκοπίαν εἶναι ἡ ἴδια ποὺ πρῶτα ἐπέβαλε καὶ ἐπέφερε τὴν χρεοκοπίαν στὴν γλῶσσα.

Ἄς συλλογιστοῦμε πῶς μπορεῖ ὁ καθένας μας νὰ ἀντισταθῆ σὲ αὐτὴν τὴν πνευματικὴν αὐτοκαταστροφήν. Τὰ κλασσικὰ ἑλληνικὰ δὲν πρόκει-ται νὰ παύσουν νὰ ὑπάρχουν νὰ χρησιμοποιοῦνται καὶ νὰ ἐκτιμῶνται ὄχι μόνον εἰς τὴν Εὐρώπην ἀλλὰ καὶ εἰς ὅλον τὸν
κόσμον.

Τὰ κλασσικὰ ἑλληνικὰ δὲν θὰ πεθάνουν ποτέ. Ἐκεῖνοι ποὺ θὰ πεθάνουν εἶναι αὐτοί ποὺ τὰ ἀρνοῦνται. 

«Ἀκρωτηριασμένες καταλήξεις ἴσον ἀκρωτηριασμένη λογικὴ» 

Ἀποκλειστικὴ συνέντευξις μὲ τὸν καθηγητὴν πανεπιστημίου κ. Νικόλαον Παπαδόπουλον*

Κύριε καθηγητά, διὰ ποίους λόγους ἕνας φυσικὸς μελετᾶ τόσον ἐντόνως τὴν ἕλληνικὴν γλῶσσαν;
Δὲν μελετῶ καθόλου τὴν ἕλληνικὴν γλῶσσα, ποῦ νὰ βρῶ αὐτὸν τὸνχρόνο; Ἡ ἕλληνικὴ γλῶσσα βρίσκεται συνεχῶς μπροστά μου. Πρὶν ἀπὸ τρεῖς δεκαετίες ἄρχισα νὰ διαπιστώνω πόσον σημαντικὰ ἦταν τὰ κλασσικὰ ἑλληνικὰ διὰ τὴν πρόοδόν μου στὸν χῶρο τῆς ἐπιστήμης. Πολλοὶ ἀπὸ τοὺς πλέον ἐπιτυχημένους Γερμανοὺς συναδέλφους μου εἰς τὸν χῶρον τῆς φυσικῆς καὶ τῶν μαθηματικῶν εἶχαν καὶ ἔχουν γνῶσιν τῶν κλασσικῶν ἑλληνικῶν, καὶ αὐτὸ μοῦ
προξενεῖ συνεχῶς μεγάλην ἐντύπωσιν!

Εἶστε ὑπέρμαχος τῆς τρίτης κλίσεως. Ποία εἶναι ἡ σημασία τῆς συγκεκριμένης κλίσεως, εἰδικῶς διὰ τὸν χῶρον τῶν θετικῶν ἐπιστημῶν;
Ἡ τρίτη κλίσις εἶναι ὁ Παρθενὼν τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης. Ἄς μοῦ ἐπιτραπῆ ὅμως νὰ ἐξηγήσω πρώτα τὶ εἶναι ἡ τρίτη κλίσις. Ἡ τρίτη κλίσις περιλαμβάνει τὶς λέξεις ἐκεῖνες, τῶν ὁποίων ἡ γενικὴ πτῶσις ἐπαυξάνεται κατὰ μίαν συλ-λαβήν. Ἐπὶ παραδείγματι: ἡ κίνησις – τῆς κινήσεως, ἡ ἀνάλυσις – τῆς ἀναλύσεως, ἡ κρίσις – τῆς κρίσεως, ἡ πίστις – τῆς πίστεως.

Οἱ τριτόκλιτες λέξεις ἐκφράζουν κυρίως ἀφηρημένες ἔννοιες. Ἡ σημασία τῶν ἀφηρημένων ἐννοιῶν εἶναι διὰ τὴν θεμελίωσιν τῆς ἐπιστήμης ἀμέτρητος! Ἀφηρημένες ἔννοιες εἶναι προϋπόθεσις διὰ κάθε ἐπιστήμην, εἶναι αὐτὲς οἱ ὁποῖες κατέστησαν δυνατὴν τὴν γένεσιν τῆς ἐπιστήμης. Ἡ ἐπιστήμη ὡς δημιούργημα τοῦ ἑλληνικοῦ πνεύματος, συνδέεται ἀμέσως μὲ τὴν τρίτην κλίσιν. Οἱ θετικὲς ἐπιστῆμες δὲ, χρησιμοποιοῦν καὶ δημιουργοῦν συνεχῶς ἀφηρημένες ἔννοιες καὶ στηρίζουν εἰς πολλὰ τὴν ἐξέλιξίν των ἐπὶ τῆς τρίτης κλίσεως.

Μήπως ἡ τρίτη κλίσις ἔχει καὶ μίαν ἐπιπλέον σημασία;
Ναὶ, ἔχει. Ἡ γενική πτώσις της ἐπαυξάνεται κατὰ μίαν συλλαβὴν. Αὐτὸ ἔχει τεραστίαν σημασίαν εἰς τὸν τρόπον λογικῆς σκέψεως. Εἶναι πολὺ βασικὸν νὰ μποροῦμε νὰ ξεχωρίζωμε τὴν ὀνομαστικὴν ἀπὸ τὴν γενικήν, διότι αὐτὸ δημιουργεῖ μίαν σαφῆ εἰκόνα εἰς τὸν
ἐγκέφαλον τοῦ ἀνθρώπου καὶ εἶναι ἄκρως σημαντικὸν διὰ ὅλους μας, κυρίως γιὰ τοὺς νέους οἱ ὁποῖοι μαθαίνουν τὸν τρόπον τῆς λογικῆς σκέψεως μέσῳ τῆς γλώσσης. Εἰς τὰ μαθηματικὰ καὶ
γενικῶς εἰς τὶς θετικὲς ἐπιστῆμες γιὰ παράδειγμα, ξεχωρίζομε μὲ πολλὴν μεγάλην ἀκρίβειαν τὸ «μηδὲν» ἀπὸ τὸ «ἕνα». 

Ὡς γνωστὸν εἰς τὴν πληροφορική, καὶ κατὰ συνέπειαν εἰς τὸ διαδίκτυον, κάθε πληροφορία μεταφράζεται σὲ ἀκολουθίες ἀπὸ «μηδὲν» καὶ «ἕνα» μόνον. Εἰς τὴν σημερινὴ ἐπιβληθεῖσα ὑπεραπλοποιημένη καθομιλουμένη, ἡ ὁποία δὲν εἶναι κἂν ἡ δημοτικὴ ποὺ ξέραμε, ἀλλὰ 
μία ἐκλαϊκευμένη δημοτική, αὐτὸς ὁ ἀκριβὴς διαχωρισμὸς ἔχει σχεδὸν οὐσιαστικῶς ἐκλείψει. Αὐτὸ εἰς τὸ ὄνομα μιᾶς «ἁπλοποίησης» καὶ μιᾶς «ἐξέλιξης» τῆς γλώσσης. Ἐδῶ πρόκειται
διὰ δύο μεγάλες πλάνες…

Γιατὶ εἶναι πλᾶνες;
Τὸ ὅτι εἶναι πλᾶνες τὸ βλέπομε καὶ τὸ βιώνομε συνεχῶς. Θὰ ἀναφερθῶ σὲ ἕνα σημεῖον, τὸ ὁποῖον καλύπτει βεβαίως μίαν πτυχὴν τοῦ προβλήματος, ἀλλὰ ἴσως μπορεῖ νὰ γίνῃ κατανοητὸν ἀπὸ ὅλους. Στὴν σημερινὴν δημοτικὴν γιὰ νὰ ξεχωρίζωμεν τὴν ὀνομαστικὴ πτῶσιν ἀπὸ τὴν γενικήν, ἀναγκαζόμαστε νὰ κόβωμε εἰς τὴν ὀνομαστικὴ τὸ σῖγμα τὸ τελικὸν ὥστε νὰ μποροῦμε νὰ τὸ προσθέσωμε εἰς τὴν γενικὴ διὰ νὰ ἔχωμεν τουλάχιστον αὐτὴν τὴν μικρὴν ἀλλαγήν. Ἄς πάρωμε ὡς παράδειγμα τὴν λέξιν «ἀνάλυσις».

Σήμερα κόβομε τὸ σῖγμα εἰς τὴν ὀνομαστικὴν καὶ λέμε «ἀνάλυση» διὰ νὰ μποροῦμε νὰ λέμε τῆς «ἀνάλυσης» εἰς τὴν γενικήν. Σὲ πολυπλόκους συλλογισμοὺς αὐτὸ προξενεῖ σύγχυσιν. Ἔτσι καὶ γενικῶς διαπιστώνομεν, ὅτι σήμερα ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνας συστηματικὸς ἀκρωτηριασμὸς τῶν ἑλληνικῶν λέξεων. Ἀλλὰ ἀκρωτηριασμένες καταλήξεις ὁδηγοῦν σὲ ἀκρωτηριασμένην λογικήν.

Εἴσαστε ὑπὲρ τῆς ἐπιστροφῆς τῶν τόνων στὴν ἑλληνικὴ γραμματική;
Δὲν χρειάζεται νὰ ὑπάρχῃ καμμία ἀμφιβολία ὅτι μία τέτοια κίνησις εἶναι ἀναγκαία διὰ τὴν ἐπιβίωσιν τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ὡς ζῶντος Ἑλληνισμοῦ. Ἦτο μέγα λάθος καὶ μεγάλη πλάνη, ἡ πεπείθησις ὅτι κάθε ἀπομάκρυνσις ἀπὸ τὰ κλασσικὰ ἑλληνικὰ θὰ ἐπέφερε ἕνα εἶδος προόδου. Ὡς Ἕλληνες καὶ ὡς συνεχιστὲς τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἔχομε ὁρισμένα παγκόσμια πρωταρχικὰ δικαιώματα. Αὐτὸ συνεπάγεται σημαντικώτατα κυριαρχικὰ δικαιώματα ἀλλὰ καὶ τὴν εὐθύνην καὶ ὑποχρέωσιν διατηρήσεως τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης πάσῃ θυσίᾳ, ὅσον γίνεται, πλησίον τῆς κλασσικῆς μορφῆς της.

Εἴπατε ὅτι ἡ κατάργησις τῶν τόνων ὑπῆρξε «μέγα λάθος καὶ μεγάλη πλάνη». Σᾶς παρακαλῶ νὰ μᾶς ἀναλύσετε λίγο πιὸ ἐκτενῶς τὰ ἐπιχειρήματά σας.
Δὲν εἶναι καθόλου εὔκολον αὐτὸ νὰ ἐξηγηθῆ. Πρῶτα διότι τὸ θέμα εἶναι ἐκ φύσεως πολὺ δύσκολον καὶ ἐπὶ πλέον ἀκόμα καὶ πολλοὶ μορφωμένοι ἄνθρωποι σήμερα ἔχουν παρασυρθεῖ ἀπὸ τὸ δῆθεν αὐτονόητον τοῦ ἰσχυρισμοῦ τῆς ἁπλοποίησεως καὶ ἐξελίξεως κάθε γλώσσης. Πρῶτα ὅμως πρέπει νὰ ξεκαθαρίσωμε τὸ ἑξῆς: ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα δὲν εἶναι ἁπλῶς μία ὀποιαδήποτε γλῶσσα ὅπως π.χ. τὰ ἀγγλικὰ ἤ μία ἄλλη εὐρωπαϊκὴ γλῶσσα. Τὰ ἑλληνικὰ (ὅπως καὶ τὰ λατινικὰ ποὺ ἔχουν ὅμως τραφεῖ ἀπὸ τὰ ἑλληνικὰ) ἔχουν γίνει μία γλῶσσα κλασσικὴ καὶ ὑπάρχουν ἀκόμα ὡς ζῶντα ἑλληνικά. 

Ὡς γνωστὸν εἰς τὴν Εὐρώπην καὶ ἴσως παντοῦ τὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ χαρακτηρίζονται καὶ χρησιμοποιοῦνται ὡς γλῶσσα κλασσική. Αὐτὸ
σημαίνει ὅτι ἔχουν ξεπεράσει τὸν χρόνον καὶ εἶναι συνεχῶς ἐπίκαιρα. Ὁ ὅρος ἀρχαῖα εἶναι χρονικὸς προσδιορισμὸς τῆς ὑψηλοτέρας ἀκμῆς. Τώρα μπορεῖ νὰ καταλάβῃ κανεὶς γιατὶ στὴν
δικήν μας περίπτωσιν (στὴν δικήν μας γλῶσσα) ὁ ἰσχυρισμὸς ὅτι ἡ γλῶσσα ἐξελίσσεται ἤ πρέπει νὰ ἐξελίσσεται εἶναι πλάνη. Αὐτὸ μπορεῖ νὰ ἰσχύῃ σὲ ἄλλες γλῶσσες, ὄχι ὅμως σὲ μία γλῶσσαν ἡ ὁποῖα ἔχει φτάσει σὲ τόσον ὕψος ποιότητος καὶ ἔχει γίνη κλασσική.

Ἴσως μὲ τὴν κάτωθι ἀναλογίαν νὰ γίνῃ αὐτὸ ἀντιληπτὸν ἀπὸ ὅλους. Ἀν ὑποθέσωμεν ὅτι στὰ εἴκοσι πέντε ἡ ὑγίεια τῶν ἀνθρώπων εὑρίσκεται εἰς τὴν ἀκμαιοτάτην κατάστασίν της, μετὰ ἀπὸ τὴν ἡλικίαν αὐτὴν βαθμηδὸν (ἡ ὑγίεια) ὅλο καὶ χειροτερεύει. Ἐδῶ κάθε ἐξέλιξις εἶναι χειροτέρευσις καὶ προσπαθοῦμε μὲ κάθε τρόπο ἐπιστρατεύοντες κάθε ἰατρικὴν πρόοδον νὰ καθυστερήσωμεν τὴν ἐξέλιξιν αὐτήν. Τὸ ἴδιον ἀκριβῶς συμβαίνει μὲ μίαν τέτοιαν γλῶσσαν
ὅπως ἡ ἑλληνική, ἡ ὁποία ὡς κλασσικὴ ἔχει φτάσει, κατὰ τὸ παρελθόν, εἰς τὴν ἀκμαιοτάτην κατάστασίν της. Ἀλλὰ γνωρίζομεν ὅτι ἡ φυσιολογικὴ ἐξέλιξις θὰ ἐπέλθῃ καὶ ὁ ἄνθρωπος ἐν τούτοις κάποτε θὰ ἀποθάνῃ. Δὲν σημαίνει ὅμως αὐτὸ ὅτι πρέπει νὰ αὐτοκτονήσῃ στὰ σαράντα του. Δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι μὲ τὴν λεγομένη ἐκπαιδευτικὴ μεταρρύθμισι αὐτὸ ἐπιδιώκεται μὲ τὴν γλῶσσα μας.

Εἰς τὸ ὄνομα τῆς «ἐξέλιξης», κάποιοι «εἰδικοὶ» τὴν ἀρρώστησαν συνειδητὰ καὶ τὴν ὠθοῦν εἰς τὴν αὐτοκτονίαν. Ἀλλὰ καὶ ἡ ἁπλοποίησις μίας δυσκόλου καὶ πολυπλόκου γλώσσης ὅπως τὰ ἑλληνικὰ εἶναι πλάνη.

Ὅσον ὑψηλοτέρας ποιότητος εἶναι μία γλῶσσα, τόσον περισσότερα φαινόμενα π.χ. τῆς φύσεως, τῆς τέχνης καὶ τῆς ζωῆς μπορεῖ νὰ περιγράφῃ μὲ τὴν ἀπαιτουμένην ἀκρίβειαν καὶ βάθος. Εἶναι ἡ ποιότης ποὺ κάνει τὴν γλῶσσα μας δύσκολη καὶ πολύπλοκη καὶ ὄχι ἡ πρόθεσις νὰ ταλαιπωρῆ τοὺς μαθητάς. Ἀναγνωρίζομεν βεβαίως ὅτι μία τέτοια ποιότης γιὰ τοὺς σταθμοὺς τῶν τραίνων, τὰ λιμάνια καὶ ἴσως τὰ καφενεῖα δὲν εἶναι ἀναγκαία. Ἐκεῖ ἴσως μπορεῖ νὰ χρησιμοποιηθῆ μία ἁπλοποιημένη γλῶσσα. 

Ἡ διαφορὰ γραπτοῦ καὶ προφορικοῦ λόγου εἶναι φυσικὸν νὰ ὑπάρχῃ. Δὲν νομίζω ὅμως ὅτι πρέπει νὰ ἐκπαιδεύσωμε τὴν νεολαίαν μας μόνον σ’ αὐτὴν τὴν προοπτικήν. Ἐδῶ θέλω νὰ τονίσω ὅτι αὐτὸ ποὺ πιστεύω εἶναι ὅτι ὅλες οἱ κατὰ καιροὺς καὶ σήμερα ὁμιλούμενες
ἑλληνικὲς γλῶσσες «εἶναι παιδιὰ τῆς Ἑλλάδος». Ἐκεῖνο ποὺ θεωρῶ καταστροφικὸν εἶναι ἡ ἀποκλειστικὴ χρήσις μίας καὶ μόνον συγκεκριμένης μορφῆς γλώσσης. Σήμερα ζοῦμε σὲ μία γλωσσικὴ δικτατορία καὶ ἡ ποιότης τῆς ἐπιβαλλομένης αὐτῆς γλώσσης ταυτίζεται μὲ τὴν ποιότητα τῆς δικτατορίας. Ὡς πότε θὰ τὸ ἀνεχόμαστε αὐτό;

Ἀρκετοὶ Ἕλληνες γλωσσολόγοι ὑποστιρίζουν ὅτι ἡ ἐπιστροφὴ στοὺς τόνους καὶ στὰ κλασσικὰ ἑλληνικὰ, θὰ μπερδέψη τὰ παιδιὰ εἰς τὴν ἐκμάθησιν τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης.
Δὲν πιστεύω ὅτι θὰ τὰ μπερδέψῃ! Τὸ ἀντίθετον μάλιστα! Θὰ τοὺς δώσῃ περισσοτέρα δύναμιν ὥστε νὰ μπορέσουν νὰ ἀνταποκριθοῦν στὶς ἀπαιτήσεις τοῦ μέλλοντος. Οἱ ἀπαιτήσεις αὐτὲς εἶναι πολὺ μεγάλες. Οἱ πολίτες τῶν λεγομένων «μικρῶν κρατῶν» μποροῦν νὰ τὶς ἀντιμετωπίσουν μόνον μέσῳ τῆς ἐκπαιδευτικῆς ποιότητος. Ἡ ποιότης ἐξαρτᾶται ὅμως ἀπὸ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖον θὰ μπορέσουν νὰ χειρίζωνται σωστὰ καὶ μὲ ἀκρίβειαν τὴν γλῶσσαν.

Αὐτὴν τὴν ἀκρίβειαν τὴν δίδουν μόνον οἱ γλῶσσες οἱ ὀποῖες πλησιάζουν τὰ κλασσικὰ ἑλληνικά. Ἴσως νὰ μὴν εἶναι τυχαῖον, ὅτι πρῶτα ἦλθε ἡ πτώχευσις στὴν γλῶσσαν καὶ μετὰ στὸ κράτος.

Σᾶς ἀκούω ποὺ μιλάτε μὲ τόση θέρμη γιὰ τὴν παγκόσμια σημασία τῆς σωστῆς ἑλληνικῆς γλῶσσας. Τὶ αἰσθανόσαστε γιὰ τὸ ἐπίπεδο τῶν ἑλληνικῶν ποὺ μιλάνε οἱ σημερινοὶ Ἕλληνες;
Οἶκτο. 

Εἶναι ἀκριβῶς αὐτὸς ὁ οἶκτος ποὺ νοιώθετε καὶ σᾶς ὁδηγεῖ στὴν ὁρολογία περὶ «σκοπιανοποιήσεως τῆς ἑλληνικῆς γλῶσσας»;
Ἐννοῶ τὸν κίνδυνον σκοπιανοποιήσεως τοῦ ἑλληνισμοῦ. Αὐτὸ προέκυψε ἀπὸ τὴν ἐμπειρίαν μου μὲ γερμανοφώνους ὑποστηρικτὰς τῶν σκοπιανῶν, κατὰ τὴν δεκαετίαν τοῦ 90, οἱ ὁποῖοι κατεῖχον μάλιστα ὑψηλὲς πανεπιστημιακὲς θέσεις, κυρίως ἱστορικοὶ καὶ φιλόσοφοι. Κατ’ ἐμέ, ὁ ἐξωφρενικὸς ἰσχυρισμός των ἦτο ὅτι τὰ σκοπιανὰ (αὐτοαποκαλούμενα μακεδονικὰ) ἀπέχουν ἀπὸ τὴν γλῶσσαν τοῦ Ὁμήρου σχεδὸν ὅσον καὶ τὰ σημερινὰ ἑλληνικὰ «ὅπως τὰ ἔχετε καταντήσει» (ὡς ἔλεγον ἐπὶ λέξει). Νομίζω αὐτὸ ἀρκεῖ καὶ δὲν ὲπιμένω τώρα νὰ ἐμβαθύνω περισσότερο. Αὐτὸ εἶναι ἄν θέλετε καὶ ἕνα παράδειγμα ἀπωλείας ἑλληνικῶν κυριαρχικῶν δικαιωμάτων εἰς τὴν ὑπόθεσιν τῆς Μακεδονίας. 

Τὰ θρησκευτικὰ καὶ τὰ ἐκκλησιαστικὰ θέματα ἔχουν ἐπίσης ἀποσπάσει τὴν προσοχήν σας. Θὰ ἦταν ὡφέλιμη μία μετάφρασις τῆς Θείας Λειτουργίας στὴν δημοτικὴ γλῶσσα;

Θεωρῶ ὅτι κάτι τέτοιο θὰ ἔχη καταστροφικὸν χαρακτῆρα. Μία τέτοια ἐφαρμογὴ θὰ δημιουργοῦσε ἕναν ἰσχυρὸν κίνδυνον γελοιοποιήσεως τῆς θρησκείας μας. Ἄλλο νὰ πηγαίνῃς ἀπὸ τὸν σίδηρον στὸν χαλκὸν, καὶ ἄλλο ἀπὸ τὸν χρυσὸ στὸν σίδηρο.

* Ὁ Νικόλαος Παπαδόπουλος 

εἶναι καθηγητὴς τοῦ τμήματος
Φυσικῆς στὸ Πανεπιστήμιον τῆς Μαγεντίας (Johanes Gutenberg - Universitaet Mainz) τῆς Γερμανίας.
*Ο καθηγητής κατάγεται από την Αμφιλοχία και η συνέντευξη του δημοσιεύτηκε στην έντυπη έκδοση 155 στις 10/10/2013
Κ. Παππάς