Ζωή Ζενιώδη: «…Αυστραλία. Είναι ένα μέρος που οι άνθρωποι είναι άνθρωποι…»

Τα παιδιά και η Αυστραλία στο βλέμμα της παγκόσμιας μαέστρου

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης • gkoul@naftemporiki.gr

Η Ζωή Ζενιώδη, η διάσημη μαέστρος με τη διαρκή και έντονη παγκόσμια παρουσία, που ο διεθνής Τύπος αποκαλεί «Ms. Dynamite», έχει δει το ντοκιμαντέρ «Maestra» που αναφέρεται στη ζωή και την καριέρα της να κερδίζει το δεύτερο βραβείο κοινού στο Tribeca Film Festival της Νέας Υόρκης ενώ, τον περασμένο Νοέμβριο, ανέλαβε τον ρόλο της καλλιτεχνικής διεύθυνσης του El Sistema Greece. Η συνεργασία της αυτή σηματοδοτεί ένα σημαντικό ορόσημο στην πορεία του Οργανισμού ως προς τη συνέχιση και ενίσχυση της αποστολής του για την κοινωνική ένταξη παιδιών και νέων μέσα από την παροχή δωρεάν μουσικής εκπαίδευσης υψηλού επιπέδου.

Το περασμένο καλοκαίρι συνεργάστηκε με την Opera Queensland για την παρουσίαση του «Cosi fan tutte» του Μότσαρτ, ενώ το ερχόμενο καλοκαίρι θα διευθύνει την ορχήστρα της μεγαλύτερης όπερας της Αυστραλίας -και αυτή θα είναι η πρώτη φορά για μαέστρο από την Ελλάδα.

Είχαμε τη μεγάλη χαρά να μιλήσουμε μαζί της.

Κυρία Ζενιώδη, είστε πλέον η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια του El Sistema Greece αλλά έχετε, ταυτόχρονα, και μία έντονη διεθνή παρουσία. Λίγα λόγια σας για όλα αυτά που κάνετε στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

«Νιώθω ευτυχής που μπορώ αυτή τη στιγμή να συνδυάζω μία έντονη καριέρα και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το El Sistema Greece είναι ένας εξαιρετικός Οργανισμός με χρηματοδότηση κυρίως από το εξωτερικό, ο οποίος προσφέρει δωρεάν μουσική εκπαίδευση και μουσικά όργανα σε όλα τα παιδιά. Διδάσκουμε όλα τα όργανα ορχήστρας σε καθημερινή βάση, κάνουμε πολλές συναυλίες και ταξίδια, έχουμε ορχήστρες και χορωδίες και συνεργαζόμαστε με πολλούς φορείς της χώρας και του εξωτερικού έτσι ώστε να ανοίξουμε χώρο για όλο και περισσότερα παιδιά. Έχουμε πάνω από 500 παιδιά κάθε χρόνο που μαθαίνουν δωρεάν μουσική στα μέρη που λειτουργούμε. Νιώθω υπέροχα που μπορώ να προσφέρω στη χώρα μου και στα παιδιά με τέτοιο τρόπο. Η μουσική είναι ένας τόπος του “μαζί”, ένας τόπος έκφρασης, σύνδεσης, ευθύνης και δημιουργίας που όλοι αξίζουμε να βιώνουμε.

Ταυτόχρονα, η παρουσία μου στο εξωτερικό, ως συνεργάτης μαέστρος πολλών Οργανισμών με τεράστιο κύρος τα τελευταία χρόνια, είναι πραγματικά πολύ δυνατή και συνεχώς εξελίσσεται. Οι τελευταίες συνεργασίες μου περιλαμβάνουν χώρους όπως το Teatro Colon στo Buenos Aires και τη Philharmonie στο Παρίσι, μεγάλες ορχήστρες όπως η Philharmonia Orchestra, η Orchestre de Paris, η Φιλαρμονική της Βρέμης, η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της Κολομβίας και όπερες όπως η Lyric Opera of Chicago, η Santa Fe Opera και η Opera Queensland στην Αυστραλία, μεταξύ πολλών άλλων. Συγκεκριμένα, στο εμβληματικό Teatro Colon του Buenos Aires θα βρεθώ πάλι πολύ σύντομα γιατί με προσκάλεσαν κατευθείαν μετά το τέλος της συναυλίας μου να επιστρέψω, πράγμα που είχε συμβεί και στην Opera Queensland και σε πολλά άλλα μέρη, και πράγμα το οποίο, αναμφισβήτητα, αποδεικνύει την αξία κάποιου. Το να λαμβάνει κάποιος πρόσκληση επερχόμενης συνεργασίας ακριβώς την στιγμή που κατεβαίνει από τη σκηνή δείχνει σίγουρα τη σοβαρή και σκληρή εργασία του και τον αντίκτυπο της τέχνης του στο κοινό, την ορχήστρα και τους διευθυντές οργανισμών.

Το πρώτο μισό του 2024 θα με βρει να ταξιδεύω ξανά στο Teatro Colon του Buenos Aires, ανοίγοντας μάλιστα τη σαιζόν εκεί, στην Avignon, την Κύπρο, το Valladolid, το Montevideo και το Porto Alegre (για τις ομώνυμες ορχήστρες) καθώς και σε διεθνείς όπερες, όπως η Όπερα του Λος Άντζελες και η Όπερα του Sydney».

Από όλα τα ταξίδια σας, ποιο θα λέγατε ότι σας έχει εντυπωσιάσει και που θα επιλέγατε να ζήσετε;

«Ταξιδεύω από πολύ μικρή και έχω, σχεδόν, ταξιδέψει παντού. Αγαπώ τα ταξίδια και λατρεύω να μπορώ να συνδυάζω αυτή την αγάπη μου με τη μουσική. Ίσως επειδή μιλάω και τη γλώσσα, πάντα νιώθω πολύ όμορφα σε ισπανόφωνες χώρες. Όμως, ξεκάθαρα και δίχως δεύτερη σκέψη, το μέρος που έχω αγαπήσει περισσότερο από όλα, το μέρος στο οποίο θα μετακόμιζα αύριο το πρωί, το μέρος που πραγματικά θα ήθελα να έχω την ευκαιρία να ζήσω για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι η Αυστραλία. Είναι ένα μέρος που οι άνθρωποι είναι άνθρωποι, ο σεβασμός προς όλους και τη φύση είναι απλά απεριόριστος, η εργασία γίνεται σε εξαιρετικές συνθήκες, οι ρυθμοί ζωής είναι φυσιολογικοί, ο κόσμος είναι χαρούμενος και το γνωρίζει και φέρεται ανάλογα, η δημιουργικότητα και η παραγωγικότητα βρίσκονται σε τεράστια ανάπτυξη, τα παιδιά μεγαλώνουν ευτυχισμένα, το κλίμα είναι εξαιρετικό. Δεν έχω λόγια να περιγράψω την πολυεπίπεδη ομορφιά αυτής της ηπείρου. Και της ίδιας της χώρας αλλά και των ανθρώπων της.

Έχω ήδη βρεθεί δύο φορές στην Αυστραλία και συγκεκριμένα στο Brisbane για να διευθύνω παραγωγές όπερας προσκεκλημένη από την Opera Queensland, έναν εξαιρετικό Οργανισμό με ιδιαίτερες και πολύ επιτυχημένες παραστάσεις. Η πρώτη φορά ήταν στον Σεπτέμβριο του 2022 και πήγε τόσο καλά η συνεργασία μας που με προσκάλεσαν επιτόπου και βρέθηκα εκεί ξανά τον Ιούλιο και Αύγουστο του 2023. Είχα λοιπόν την δυνατότητα, μέσα σε συνολικά τρεις μήνες, να απολαύσω το Brisbane και το Queensland στο έπακρο.

Η πόλη του Brisbane είναι η ιδανική πόλη για να ζήσει κάποιος. Είμαι απόλυτα ειλικρινής όταν λέω ότι αυτή τη στιγμή θα μετακόμιζα εκεί επιτόπου, χωρίς δεύτερη σκέψη. Είναι η πιο οργανωμένη, ζωντανή, όμορφη, καθαρή, ελεύθερη, χαρούμενη, χαλαρή πόλη που έχω ποτέ βιώσει μέχρι τώρα -και αυτό περιλαμβάνει και το εξαιρετικό κλίμα του Queensland.

Το κέντρο του Brisbane, το CBD, είναι ένας όμορφος, πεζοδρομημένος χώρος, στον οποίο, σε καμία περίπτωση δε νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε αντίστοιχο κέντρο πόλης. Επικρατεί μια γενική ησυχία και μία χαρούμενη, ευγενική φλυαρία, με ελαφρείς ήχους ομιλιών, τροπικών πουλιών -ναι, βρίσκονται παντού και τραγουδούν όλη μέρα και κάνουν βόλτες ανάμεσα στα πόδια σου-, και ήχων μικρής πόλης. Έχει παντού περιποιημένα καταστήματα, τα περισσότερα καινούριας αρχιτεκτονικής, το μέταλλο και το γυαλί επικρατούν, εστιατόρια και καφετέριες, και είναι όλα γεμάτα όλη μέρα και νύχτα! Κυκλοφορείς άνετα με τα πόδια και έχει και ένα εξαιρετικό δίκτυο μέσων μεταφοράς, καθώς και πάμπολλα ποδήλατα και πατίνια. Δεν υπάρχει πουθενά βιασύνη και οι άνθρωποι είναι διαρκώς χαμογελαστοί και εμφανώς ξεκούραστοι.
Το CBD βρίσκεται στην επάνω όχθη του ποταμού Brisbane και ακριβώς από κάτω βρίσκεται το Southbank, ένα από τα πιο ευχάριστα και καλά σχεδιασμένα σημεία πόλης που έχω ποτέ δει. Το Southbank, με ορόσημο έναν μεγάλο τροχό -όπως και στο Λονδίνο- καλύπτει αρκετά χιλιόμετρα στα οποία βρίσκονται το QPAC (Queensland Performing Arts Centre), και σχεδόν όλα τα Μουσεία του Brisbane. Είναι εκπληκτικά καλά σχεδιασμένα όλα έτσι ώστε να επικοινωνούν. Εκεί βρίσκεται και μεγάλο μέρος του Πανεπιστημίου του Brisbane καθώς και η όπερα στην οποία εργάστηκα. Εντυπωσιακό είναι το ότι εκεί ακριβώς, ουσιαστικά στο κέντρο της πόλης, βρίσκεται μία τεράστια παιδική χαρά, μια δημοτική πισίνα και παραλία! -ειδικά σχεδιασμένη πάνω στις όχθες του ποταμού- καθώς και χιλιόμετρα πεζοδρομημένα δίπλα σε κήπους, εστιατόρια, πάρκα όπου κινούνται πεζοί και ποδηλάτες όλες τις ώρες απολαμβάνοντας την ομορφιά του ποταμού.

Οι βοτανικοί κήποι του Brisbane είναι μοναδικής ομορφιάς, ακόμη και τον χειμώνα που τους επισκέφτηκα εγώ. Υπάρχει πολύ έντονο ελληνικό στοιχείο στο Brisbane με κέντρο το West End -που από παράδοση ζούσαν όλοι οι Έλληνες-, και την Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου με το Greek Club όπου γίνονται όλες οι συναντήσεις φίλων και γνωστών. Και, φυσικά, υπάρχουν και πολλά ακόμη εστιατόρια όπως το Καφενείο, με εξαιρετική κουζίνα. Και, μαζί με τις υπόλοιπες εκπλήξεις του, το Brisbane έχει μία πολύ ενδιαφέρουσα βραδινή ζωή και πολλά εξαιρετικά μπαρ και εστιατόρια όλων των γούστων.
Το Brisbane, μαζί με τα υπέροχα προάστιά του με υπέροχα σπίτια νέου τύπου και παλιού (τα γνωστά Queenslander) έχει έναν υπέροχο τεράστιο χώρο, το Lone Pine Sanctuary, ο οποίος φιλοξενεί ελεύθερα πολλά είδη πουλιών, ζώων και είναι ουσιαστικά το σπίτι εκατοντάδων κοάλα και καγκουρό. Το επισκέφτηκα συνολικά τρεις φορές περνώντας πολλή ώρα παρατηρώντας όλα αυτά τα πανέμορφα ζώα, αγκαλιάζοντας κοάλα και ταΐζοντας καγκουρό πέντε διαφορετικών ειδών.

Και δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στις εξοχές του Brisbane. Παίρνοντας ένα μικρό καραβάκι από το λιμάνι του Cleveland, μέσα σε 50 λεπτά βρίσκεται κάποιος στο ειδυλλιακό Stradbroke Island, ένα μέρος που θα παρομοίαζα με τη δική μας Αίγινα, με τη διαφορά ότι εκεί έχει αδέσποτα καγκουρό αντί για γάτες και πολλά άλλα ζώα, καθώς και εκπληκτικές παραλίες -στις οποίες βέβαια είναι σημαντικό κάποιος να προσέχει, όχι τόσο τους καρχαρίες, όσο τα θαλάσσια ρεύματα που είναι πραγματικά επικίνδυνα-. Το νησί είναι γλυκύτατο, ένας τόπος απόλυτης ξεκούρασης και ηρεμίας.

Ένα δεύτερο, απίστευτα εντυπωσιακό νησί είναι το Moreton Island, ένας επίγειος παράδεισος. Στο νησί αυτό μπορείς να βρεθείς μέσα σε μόλις 2 ώρες, παίρνοντας ένα μικρό καραβάκι από σχεδόν το κεντρικό σημείο της πόλης, το οποίο αρχικά διασχίζει τον ποταμό Brisbane και βγαίνει στο Moreton Bay, φθάνοντας μετά από λίγο σε ένα μέρος που δεν περιγράφεται με λέξεις. Το 98% του Moreton Island είναι αδιαπέραστο δάσος και το υπόλοιπο είναι, ουσιαστικά, μία ξενοδοχειακή μονάδα που ονομάζεται Tangalooma. Πέραν της λευκής άμμου, της υπέροχης σμαραγδένιας θάλασσας και της ατελείωτης βόλτας που κάποιος μπορεί να κάνει στα εκατοντάδες ελεύθερα χιλιόμετρα του νησιού εξερευνώντας από αστερίες και κουφάρια θαλάσσιας χελώνας στην ακτή μέχρι και τα γνωστά ναυάγια της περιοχής, ένα από τα πιο όμορφα πράγματα που έχω βιώσει είναι το τάισμα ελεύθερων δελφινιών κάθε απόγευμα και η συνάντηση με τη μεγάπτερη φάλαινα. 

Τα πολλά ελεύθερα δελφίνια των θαλασσών γύρω από το νησί εμφανίζονται κάθε απόγευμα με το που πέσει ο ήλιος και γνωρίζουν ότι θα υπάρχει τροφή για αυτά. Μαζεύεται κόσμος στην όχθη και αυτά βγαίνουν μέχρι σχεδόν την άμμο, αρπάζουν από το χέρι σου τα μικρά ψαράκια και φεύγουν. Κάθε βράδυ, τα δελφίνια αυτά γνωρίζουν ότι οι φίλοι τους από το νησί θα τα περιμένουν εκεί.
Η μεγάπτερη φάλαινα είναι μία φάλαινα η οποία κάθε χρόνο φεύγει από την Ανταρκτική και ανεβαίνει στον μεγάλο κοραλλιογενή ύφαλο για να γεννήσει. Κάθε χρόνο, λοιπόν, η διαδρομή της μεγάπτερης διασχίζει τα ανατολικά του Moreton Island. Την ημέρα που εγώ βγήκα με το καράβι για να συναντήσουμε τις φάλαινες, μία πολύ τυχερή ήμερα όπως μας είπε ο καπετάνιος, είδα τουλάχιστον 20 διαφορετικές φάλαινες σε απόσταση ακόμη και τριών μέτρων. Ήρθαν παρέες φαλαινών, οι οποίες μας έκαναν βουτιές και άλματα, δείχνοντάς μας τις λευκές όμορφες κοιλιές τους. 

Ειλικρινά, είναι από τις εμπειρίες που πολύ δύσκολα μπορεί να περιγράψει κάποιος. Αυτή η, όσο πιο άμεση γίνεται, επαφή με αυτά τα υπέροχα ζώα, ξεκάθαρα στο φυσικό τους περιβάλλον, είναι μοναδική.

Θα μπορούσα να αναφερθώ για πολύ ακόμη στην ομορφιά και την αίσθηση αυτής της υπέροχης χώρας που πολύ χαίρομαι που θα επισκεφτώ ξανά σε λίγους μήνες, αυτή τη φορά διευθύνοντας στην Όπερα του Sydney και ανακαλύπτοντας και εξερευνώντας και αυτή την πόλη, αλλά θα κλείσω εδώ λέγοντας: πάρτε το πρώτο αεροπλάνο και επισκεφτείτε την, ή, απλά, βρείτε τρόπο να μετακομίσετε τώρα εκεί.

Οι ίδιοι οι Αυστραλοί και οι άνθρωποι που την επέλεξαν ως τόπο διαμονής γνωρίζουν πολύ καλά πόσο τυχεροί είναι και το ονομάζουν κάθε στιγμή».

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης 

Αναδημοσίευση από τη Ναυτεμπορική
Δευτέρα, 5 Φεβρουαρίου 2024