Μικρασιατική Καταστροφή. Η Ιστορία της Μακαριστής Αργυρώς.

Γράφει ο Δρ Ανδρέας Σοφόκλης

Είναι μία από τις πραγματικές ιστορίες, που μέχρι τώρα δεν είδαν το φως της δημοσιότητας. Ευνοήθηκα από το Θεό να την ακούσω, μετά από διάλογο που είχαμε για τα θέματα της προσφυγιάς του 1974, με την πεθερά μου Παρασκευή Κοκκινογένη-Ζορπά, από την Κοινότητα Ορά της Επαρχίας Λάρνακας.

Αυτή η ιστορία, είναι από εκείνα τα γεγονότα που θεωρώ ότι δεν αφήνουν ασυγκίνητο τον κάθε πρόσφυγα αλλά και τον κάθε ευαίσθητο άνθρωπο για τα τραγικά πρόσωπα που τα έζησαν, που τα ζουν και δυστυχώς θα τα ζουν αφού ο άνθρωπος είναι το πλέον αρπακτικό ζώο πάνω στον πλανήτη.

Η νομοτέλεια τονίζει ότι ο εκάστοτε ισχυρός αρπάζει από τον αδύναμο ανεξάρτητα από τις ηθικές αρχές, αφού η ισχύς είναι αδηφάγο Ον μέσα στη νοημοσύνη των ανθρώπων, των Κρατών, των εξουσιών.

Οι διεθνείς νόμοι περί δικαίου είναι η παρηγοριά των αδύναμων, οι οποίοι αγωνίζονται να τους εφαρμόζουν αλλά ταυτόχρονα φτιάχνονται για να δύνανται οι ισχυροί να τους παραβιάζουν εντός της ισχύς τους, ανενόχλητοι και ανεμπόδιστοι.

Ο Ηράκλειτος το έχει καθορίσει: Πόλεμος Πάντων Πατήρ Εστί.

Ο Θουκυδίδης το έχει συγκεκριμενοποιήσει: Τέτοια γίνονται και τέτοια θα γίνονται έως ότου η Φύσις των ανθρώπων παραμένει η Ίδια.

Ο Κικέρωνας το έχει ορίσει στις πραγματικές του διαστάσεις: Homo Hominy Lupus.

Τονίζω και πάλι ότι η ιστορία αυτή είναι πραγματική, όπως και τα ονόματα των προσώπων τα οποία θα καταγραφούν.

Την ιστορία της μακαριστής Αργυρώς την κατέγραψα όπως ακριβώς μου τη διηγήθηκε.

Η Αργυρώ την Ιστορία της ζωής της τη διηγήθηκε στην πεθερά μου Παρασκευή Κοκκινογένη-Ζορπά, όταν η ίδια βρισκόταν σε σχεδόν προχωρημένη ηλικία, ενώ η Παρασκευή ήταν τότε μαθήτρια του δημοτικού σχολείου Οράς, στην Τετάρτη Τάξη. Ένα ιστορικό δημοτικό σχολείο, το οποίο δυστυχώς θυματοποιήθηκε όπως και άλλα για τον Μολόν όχι της ασφάλτου αλλά του χρήματος και ας ταλαιπωρούνται και ας χάνουν γνώσεις τα παιδιά των κοινοτήτων αυτών και ας υποχρεώνονται οι νέες οικογένειες να εγκαθίστανται στις πόλεις για να έχουν πρόσβαση τα παιδιά τους στο μέλλον στα σχολεία και ας ερημώνεται από νέες οικογένειες η ύπαιθρος.

Η διήγηση αρχίζει από τη στιγμή που η τότε μαθήτρια Παρασκευή διάβαζε μεγαλόφωνα στα πλαίσια του μαθήματός της, τα τραγικά γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922.

Όταν η τότε μαθήτρια Παρασκευή-το 1948-τελείωσε τη μεγαλόφωνη ανάγνωση των τραγικών εκείνων γεγονότων, σήκωσε τα μάτια της από το βιβλίο και τότε είδε την Κυρία Αργυρώ, όπως από σεβασμό την αποκαλούσε, λουσμένη στα κλάματα.

Η μικρή τότε Παρασκευή τη ρώτησε γιατί κλαίει, αυτή της απάντησε αρχίζοντας και ολοκληρώνοντας τη διήγησή της την οποία καταγράφω, όπως ακριβώς την άκουσα:

«Εμείς τα περάσαμε αυτά, όταν μπήκαν οι Τούρκοι στη Μικρά Ασία. Έσφαζαν δολοφονούσαν μπροστά στα μάτια μας. Εμείς είμασταν μικρά παιδιά. Είδαμε να σφάζουν τον πατέρα μας μπροστά μας. Τίποτα από τα παλαμωμένα από χρυσάφι, από σταφίδες, σπίτια μας δεν προλάβαμε να πάρουμε. Όλα γίνονταν με τέτοια ταχύτητα που πολλοί, κυρίως γυναίκες, που έσφαζαν τους συζύγους, τα παιδιά τους, μπροστά τους, τρελαίνονταν.

Εμάς μας πετούσαν από εδώ και από εκεί. Πέσαμε, για καλή μας τύχη, σε πλοίο, εγώ μαζί με τη μητέρα μου.

Τον αδελφό μου τον χάσαμε, δεν γνωρίζαμε τι απέγινε.

Το πλοίο μας πήγε, όλους τους πρόσφυγες, που πρόλαβαν και ανέβηκαν σ` αυτό, στην Αίγυπτο. Εκεί, στην Αλεξάνδρεια, μία μητέρα με ένα κοριτσάκι, δεκαέξι-δεκαεπτά ετών, σε αυτή την επικίνδυνη ηλικία. Φοβισμένες καθίσαμε στη γωνία των σκαλοπατιών ενός σπιτιού. Το βράδυ, έφτασε ο σπιτονοικοκύρης. Μας είδε. Μας ρώτησε: Από που είστε;

Η μητέρα μου του απάντησε ότι είμαστε πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και φοβόμαστε για τη ζωή μας εδώ στο άγνωστο. Ο κύριος αυτός μας διαβεβαίωσε ότι δεν κινδυνεύουμε πια. Μας ενημέρωσε ότι είναι κι αυτός Έλληνας από την Κύπρο. Συγκεκριμένα η καταγωγή του ήταν από την Κοινότητα Ορά της Επαρχίας Λάρνακας. Λόγω της έλλειψης εργασιών και της διαφαινόμενης και γι` αυτόν φτώχειας, αν έμενε στη γενέτειρά του, ξενιτεύτηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου είχε, όπως είναι γνωστό, δυνατή παροικία Ελλήνων, οικονομικώς και πνευματικώς αναπτυγμένη. Έκτοτε ζούσε και εργαζόταν εκεί.

Μας διαβεβαίωσε, όπως και το έπραξε, ότι είμαστε πλέον ασφαλείς στο σπίτι του. Πέρασε αρκετός καιρός, ηρεμήσαμε, κάπως, νιώθοντας πλέον σιγουριά για τη ζωή μας, από όσα τραγικά περάσαμε. Βέβαια τα τραγικά αυτά γεγονότα δε φεύγουν ούτε από τη μνήμη μας την ημέρα, ούτε τις νύκτες από τον ύπνο μας, δεν ξεχνιούνται ούτε στιγμή.

Ένα απόγευμα, παρακάλεσε τη μητέρα μου, ο κύριος Ανδρέας Πιρικκής, ο σπιτονοικοκύρης μας, ότι το βράδυ ήθελε να μιλήσουν. Η μητέρα μου συμφώνησε. Το ίδιο εκείνο βράδυ, έκανε στη μητέρα μου την πρόταση, εάν τόσο η μητέρα μου, όσο κι εγώ είμασταν δεκτές, να με παντρευτεί, δηλαδή με ζητούσε σε γάμο. Ο ίδιος δεν είχε κάνει προηγουμένως άλλο γάμο και δεν είχε παιδιά. Αν αποδεχόμασταν, το σπίτι και όλη η περιουσία του στην Αλεξάνδρεια θα ήταν δικά μας.

Η μητέρα μου, μου το ανακοίνωσε. Αμέσως το αποφασίσαμε, αφού διαπιστώναμε ότι ήταν ένας εξαίρετος χαρακτήρας, έντιμος που έχαιρε εκτιμήσεως στον κόσμο της Αλεξάνδρειας. Ανεξαρτήτως από τα χρόνια που μας χώριζαν διαφαινόταν ότι θα είμασταν και ευτυχισμένες και προστατευμένες. Έγινε ο γάμος μας, με τον Ανδρέα, με κάθε ωραιότητα.

Δυστυχώς, όμως, κάθε ωραίο έχει και τέλος. Ο Νάσερ έδιωξε, ως γνωστό όλους τους Ευρωπαίους από την Αίγυπτο, φυσικά διωχθήκαμε κι εμείς. Η εκδίωξή μας έγινε εξαιτίας της λεγόμενης εκμετάλλευσης των ντόπιων πληθυσμών από Ευρωπαίους. Φυσικά οι άνθρωποι αυτοί, με τις επιχειρηματικές και με τις εμπορικές τους δραστηριότητες ανέπτυξαν την Αίγυπτο. Δε λέω ότι δεν υπήρχε και η εκμετάλλευση ντόπιων, ως εργατών και η άσχημη συμπεριφορά, αυτά εντάσσονται στους χαρακτήρες των ανθρώπων, τα συναισθήματα, όπως η κακία, η εκμετάλλευση, η ανθρωπιά, η καλοσύνη.

Το βέβαιο είναι ότι με την εκδίωξή μας οι περιουσίες, το βιός, οι επιχειρήσεις, τα σπίτια, τα καταστήματα, με όλα όσα περιείχαν, που χρειάστηκαν κόποι, βάσανα, κίνδυνοι για να γίνουν, πέρασαν διά της βίας στα χέρια των ντόπιων, με τον ίδιο τρόπο, διά της ταχύτητας, διά της βίαιης εκδίωξης.

Καταφύγαμε, και πάλι εκδιωγμένοι φυγάδες, στο Λονδίνο. Ο Ανδρέας, εκεί είχε αδέλφια και συγγενείς, οι οποίοι ως οικογένεια ήταν πολύ δεμένοι μεταξύ τους. Με τη βοήθεια των συγγενών του, και λόγω των δικών του επαγγελματικών ικανοτήτων, γρήγορα επαναδραστηριοποιήθηκε στο Λονδίνο.

Μετά από λίγο χρονικό διάστημα ζούσαμε σχετικά άνετα. Αποφασίσαμε να κάνουμε ένα ταξίδι στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα επισκεφθήκαμε την Αθήνα. Την επόμενη ημέρα της διαμονής μας στην Αθήνα, αφού περπατήσαμε λίγο, καθίσαμε σ` ένα εστιατόριο για φαγητό.

Απέναντί μας καθόταν ένα ζευγάρι, ο άνδρας ήταν νέος, στην ηλικία μου περίπου, η σύζυγός του σε κάποια ηλικία σχετικά προχωρημένη. Μου φάνηκε πως μοιάζαμε, ως προς τα χαρακτηριστικά. Το είπα στον Ανδρέα και τους χαιρετήσαμε.

Τους ρωτήσαμε από που είναι. Η κυρία μας απάντησε, από την Αθήνα. Ο σύζυγός της από τη Μικρά Ασία. Μας διηγήθηκε τα τραγικά γεγονότα, όπως τα θυμόταν, ακριβώς τα ίδια με τα δικά μου και της μητέρας μου. Δεν αργήσαμε να αναγνωρίσουμε, λουσμένοι στα κλάματα, όπως και οι σύζυγοί μας, ο ένας τον άλλο.

Για εμένα ήταν ο χαμένος αδελφός, για εκείνων ήμουν η χαμένη αδελφή και η μητέρα μας του ήταν η χαμένη μητέρα. Η χαρά και η ευτυχία μας δεν περιγράφονταν.

Τόσο ο αδελφός μου όσο κι εγώ παντρευτήκαμε δύο εξαίρετους ανθρώπους, ειλικρινείς και έντιμους, που μας προστάτευσαν, που τους αγαπήσαμε από ευγνωμοσύνη, όμως μεγάλους στην ηλικία, χωρίς να αποκτήσουμε δικά μας παιδιά. Ήρθαμε εδώ στην Ορά για να επισκεφθούμε την Κουνιάδα μου την Ορθοδοξία Σιμεού και τους χωριανούς του Ανδρέα, αφού όλοι οι άλλοι συγγενείς του μένουν μόνιμα στο Λονδίνο».

Την Ιστορία αυτή της μακαριστής Αργυρώς, την γράφω, επειδή είναι από εκείνες τις μαρτυρίες που εκτιμώ ότι δεν πρέπει να σβηστούν στην αφάνεια και στη λήθη. Αποτελεί μέρος της τραγικής Ιστορίας του Ελληνισμού της Μικρασιατικής Καταστροφής και όχι του συνοστισμού. Της εκδίωξης από την Αίγυπτο των Ευρωπαίων, φυσικά και των Ελλήνων, λόγω οικονομικών συμφερόντων και όχι λόγω συναισθημάτων.

Αυτές τις διηγήσεις οφείλουμε να τις σώζουμε, ως κτήμα, ως ιστορικά παραδείγματα, για να γνωρίζουν οι επόμενες γενεές Ελλήνων και ευρύτερα ανθρώπων, ώστε να αποφεύγουν τραγικά σφάλματα διχόνοιας των προγόνων τους. Να γνωρίζουν ότι οι εχθροί δεν κάνουν διαλείμματα, αλλά συνεχώς αυξάνονται με γεννήσεις, συνεχώς εκσυγχρονίζονται με σύγχρονο οπλισμό και με στρατιωτικές τακτικές. Να γνωρίζουν ότι οι εχθροί αναμένουν και αδημονούν για νέες κατακτήσεις, που τις μετατρέπουν, με το πέρασμα του χρόνου σε δικές τους περιοχές.

Να γνωρίζουν ότι ο εχθρός σέβεται μόνο όταν φοβάται, αφού η πηγή του σεβασμού είναι ο φόβος και σέβεται όταν το εθνικό μέτωπο είναι συμπαγές, αποφασισμένο, οργανωμένο, πληθυσμιακά με γεννήσεις, οικονομικώς, στρατιωτικώς.

Δρ. Ανδρέας Σοφόκλης

Ερευνητής, Αρθρογράφος, Δοκιμιογράφος 

“Διδάσκαλε Αγαθέ τίνι ποιήσω ίνα έχω ζωήν αιώνιον;"

Γράφει ο Δρ Ανδρέας Σοφόκλης
Ο νεαρός αυτός ήταν απολύτως ειλικρινής. Η ερώτησή του ήταν αγνή και καθαρή.

Αυτή η αγνότητα του νεαρού τον οδηγεί στον χαρακτηρισμό του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού: "Διδάσκαλε Αγαθέ." Γι' αυτό και ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός δίνει έμφαση με το ερώτημα:"Γιατί με αποκαλείς Αγαθό;"

Αυτό δηλώνει την απόλυτη αγάπη Του προς τους θνητούς.

Ο Ιησούς αγάπησε αυτόν τον νεαρό. Αυτός είναι ο λόγος που Εισέρχεται στον ουσιώδη διάλογο, ώστε να αναδείξει και τις μεθόδους και την κλίμακα της σωτηρίας των βροτών.

Δηλώνει στον νεαρό, ο Θεάνθρωπος Ιησούς, τις εντολές που οφείλει να τηρεί, γνωρίζοντας, βεβαίως, την απάντηση. Ο νεαρός τονίζει, ειλικρινώς, ότι τις τηρεί με σεβασμό και με ευλάβεια. Γεγονός αληθές.

Ο Ιησούς, αμέσως, προχωρεί στο δίδαγμα:"Πούλα τα υπάρχοντά σου και μοίρασέ τα στους φτωχούς". Αυτή είναι η κορύφωση της σωτήριας κλίμακας! Γνωρίζοντας ο Ιησούς Χριστός ότι ο νεαρός ήταν πλούσιος. Αυτός, λυπημένος, απομακρύνεται.

Ο Ιησούς Χριστός, απαντά στους μαθητές του, στο ερώτημα:"Ποιος δύναται σωθήναι;"

"Τα αδύνατα παρά ανθρώποις, δυνατά παρά τω Θεώ." Αυτό εκφράζει τη Θεία Πρόνοια, τη Θεία αγάπη, αλλιώς τις δύναται να περάσει από τη βελονότρυπα; Φυσικά, ουδείς.

Πλούσιος είναι όποιος διαθέτει, αχρηστεύει, επιδεικνύει, πετά υλικά αγαθά, φαγητά, χωρίς να σκέφτεται τους φτωχούς και ανήμπορους συνανθρώπους του, τους πάσχοντες. Πλούσιος, επίσης, είναι όποιος δε δίνει ευκαιρίες ζωής, μέσα από εργασία, σε συνανθρώπους του, ενώ έχει χώρους εργασίας, ώστε να έχει κέρδη.

Νεαρός είναι ο κάθε άνθρωπος που αγνοεί ότι είναι:" Ως το άνθος του Αγρού, ούτως εξανθίσει", γι' αυτό όνομα νεαρού δεν αναφέρεται, αφού τα ονόματα είναι όλων

των εισερχομένων και ταυτοχρόνως εξερχομένων από αυτή τη φθαρτή ζωή, οι οποίοι, ανεξαρτήτως ηλικίας, πιστεύουν αμοραλιστικώς, στη δική τους παντοκρατορία, ισχύ, δύναμη.

Ο νεαρός, αντιπροσωπεύει, επίσης, τους μετανοημένους αλλά τους ψυχικώς αδύναμους ανθρώπους να εφαρμόσουν πλήρως τις ηθικές αρχές της κλίμακας της σωτηρίας που ο Τριαδικός Θεός έθεσε, όπως το μοίρασμα του πλούτου. Αυτοί οι άνθρωποι θα κριθούν μάλλον με επιείκεια, επειδή έχουν γνώση των αδυναμιών τους. Αυτή είναι και η ουσία του:" Τα αδύνατα παρά ανθρώποις, δυνατά παρά τω Θεώ". Τι γίνεται με όλους όσους πλουτίζουν ανήθικα; Τι γίνεται με όλους όσους προσφέρουν για να ξεπλύνουν μαύρο- μολυσμένο με αίμα, με θρήνους, χρήμα; Τι γίνεται με όλους όσους μεταποιούν τις ανηθικότητές τους δημοσίως σε λογικοφανή αλήθεια, παρασύροντας νέους και συνανθρώπους; Τι γίνεται με όλους όσους επιδεικτικά, αυτοβαπτίζονται χορηγοί, κερδίζοντας τα πολλαπλάσια;

Ο Ιησούς Χριστός είναι ξεκάθαρος, όχι μόνο σε αυτό το Ευαγγέλιο αλλά και με τη δήλωσή Του:" Θα εκπλαγείτε για το ποιους θα δείτε στον Παράδεισο."

Τα Ευαγγέλια δεν είναι ξεκομμένα κείμενα, είναι η αλληλοδιαδοχούμενη ουσία της διαχρονικής Θείας Νουθεσίας!

Δρ. Ανδρέας Σοφόκλης

Ερευνητής, Αρθρογράφος, Δοκιμιογράφος

 

Τα Παναθήναια της Αρχαίας Αθήνας

Τα Παναθήναια,
Η μεγάλη πολυήμερος Αττική εορτή προς τιμήν της πολιούχου Θεάς Αθηνάς

Ω! Υπερτάτη δέσποινα, μάκαιρα θεά, πολεοκλόνε ομβριμόθυμε, λυτειρά κακών, νικηφόρε δαίμον, πολυλλίστη βασιλεία!

Αν σε γοητεύει η Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας, σίγουρα θα θέλεις να μάθεις περισσότερες λεπτομέρειες για τις συνήθειες και τη ζωή των προγόνων μας. Μία από τις πιο σημαντικές εποχές στην Αθήνα ήταν το καλοκαίρι, γιατί τότε πραγματοποιούνταν τα Παναθήναια, η μεγαλύτερη γιορτή της πόλης.

Ο Φειδίας παρακολουθούσε με θαυμασμό αυτή τη λαμπρή γιορτή και αποφάσισε να την αποτυπώσει στη ζωφόρο του Παρθενώνα. Η θεά Αθηνά, προστάτιδα της πόλης της Αθήνας, ήταν η αγαπημένη θεά των κατοίκων. Προς τιμήν της, οι Αθηναίοι οργάνωναν κάθε καλοκαίρι τα Μικρά Παναθήναια και κάθε τέσσερα χρόνια τα Μεγάλα Παναθήναια που διαρκούσαν δώδεκα μέρες. Ο εορτασμός των Μεγάλων Παναθηναίων ήταν λαμπρός και μεγαλοπρεπής. Γινόταν μεγάλη γιορτή με μουσικές και χορευτικές εκδηλώσεις, αθλητικούς αγώνες, αλλά και θρησκευτικές τελετές και θυσίες.

Όλο το χρόνο, τέσσερις κοπέλες από καλές οικογένειες της Αθήνας, οι εργαστίνες, ύφαιναν το ιερό πέπλο. Το πέπλο αυτό ήταν κίτρινο και κεντημένο με σκηνές από τη Γιγαντομαχία. Έπειτα το πέπλο μεταφερόταν γύρω-γύρω στην πόλη πάνω σε ένα άρμα με μορφή καραβιού, το οποίο ακολουθούσε μία μεγαλοπρεπής, εορταστική πομπή. Τα Μεγάλα Παναθήναια κρατούσαν δώδεκα ημέρες. Όλος ο κόσμος ξεσηκωνόταν. Άνδρες και γυναίκες από την Αθήνα, αλλά και από άλλα μέρη της Ελλάδας, έρχονταν να τιμήσουν τη θεά Αθηνά και να πάρουν μέρος στη γιορτή.

Ξημέρωσε η μεγάλη μέρα.
Τα Παναθήναια άρχισαν από το πρωί με αγώνες ιππικούς, κοντά στον Ιλισό. Οι πλουσιότεροι Αθηναίοι είχαν στείλει εκεί τα καλύτερα άλογά τους. Τα οδηγούσαν οι γιοι τους, αν ήταν έφηβοι. Με πόση χάρη καβαλίκεψαν οι όμορφοι νέοι τα περήφανα άλογά τους! Και πόσο εύκολα τα οδηγούσαν, γιατί ήταν έξυπνα και καταλάβαιναν μ' ευκολία τι θέλει ο καβαλάρης τους. Ανυπομονούσαν να παραβγούν στο τρέξιμο. Κρατούσαν τα κεφάλια τους ψηλά, τα μάτια τους έβγαζαν φλόγες. Με αυτιά ολόρθα στέκονταν στη σειρά και περίμεναν ν' ακούσουν τη σάλπιγγα για να ορμήσουν.

Ύστερα από τους ιππικούς αγώνες, άρχισαν τ' άλλα αγωνίσματα, το πάλεμα, το τρέξιμο, το πήδημα, ο δίσκος, το κοντάρι.

Ένα όμορφο στεφάνι, καμωμένο με κλαδιά από την ιερή ελιά της Αθήνας, κι ένα θαυμάσιο πήλινο αγγείο με λάδι από την ίδια ελιά ήταν το βραβείο της νίκης μας. Ύστερα άρχισαν οι μουσικοί αγώνες στο Ωδείο, κάτω από την Ακρόπολη.

Το πιο ωραίο μέρος στη μεγάλη αυτή γιορτή ήταν η πομπή. Χιλιάδες κόσμος ξεκινούσε από τον Κεραμικό, να φέρει ως την Ακρόπολη το νέο πέπλο της θεάς. Τον πέπλο αυτόν τον είχαν υφάνει τα καλύτερα κορίτσια της Αθήνας και είχαν κεντήσει απάνω με τέχνη μεγάλα κατορθώματα της θεάς.

Εμπρός εμπρός στην πομπή ήταν πολλές σειρές κορίτσια από τις πιο αριστοκρατικές οικογένειες. Ήταν ντυμένα όμορφα και φορούσαν στεφάνια από κρίνους στα κεφάλια τους. Με τ' άσπρα τους χέρια βαστούσαν στο κεφάλι τους από ένα πανεράκι, που είχε μέσα όσα χρειάζονταν για τη θυσία. Έπειτα έρχονταν άλλες σειρές κορίτσια, που οι γονείς τους δεν ήταν ντόπιοι Αθηναίοι. Αυτά κρατούσαν τα καπέλα και τις ομπρέλες των Αθηναίων παρθένων που πήγαιναν μπροστά τους.

Πίσω από τα κορίτσια ακολουθούσαν γέροι σοβαροί, που οι άσπρες γενειάδες τους κυμάτιζαν απάνω στους καθαρούς χιτώνες τους. Φορούσαν στο κεφάλι τους στεφάνι από άσπρα τριαντάφυλλα και είχαν στα χέρια τους κλωνάρια από ελιά. Έπειτα απ' αυτούς έρχονταν πολλές σειρές από ωραίους ανθοστολισμένους άντρες, ήταν όλοι ψηλοί, λεβέντες, και κρατούσαν λόγχες κι ασπίδες, σαν να πήγαιναν στον πόλεμο.

Πίσω απ' αυτούς ακολουθούσαν οι έφηβοι, παλικάρια δεκαοχτώ χρόνων, ντυμένοι πολύ όμορφα, άλλοι καβάλα σε ωραία άλογα κι άλλοι πεζοί. Τελευταία έρχονταν πολλές σειρές παιδιά, όλα καλοκαμωμένα, φορούσαν στενό χιτώνα και στο κεφάλι στεφάνι από τριαντάφυλλα.

Ύστερα ήταν οι αντιπρόσωποι, που έστειλαν οι αποικίες επίτηδες για την πομπή. Κάθε συντροφιά έψελνε τον ύμνο στη θεά. Πίσω από τους ξένους ακολουθούσαν μουσικοί, που έπαιζαν κιθάρες και αυλούς, και ύστερα οι τραγουδιστές, που τραγουδούσαν με γλυκιά φωνή.

Έπειτα απ' όλα αυτά, ερχόταν ένα παράξενο πλοίο, που το κουνούσαν ρόδες κρυμμένες. Στο κατάρτι του ήταν απλωμένος σαν πανί ο νέος πέπλος της θεάς. Η πομπή προχωρούσε στην Ακρόπολη σιγά σιγά και με μεγαλοπρέπεια. Στα πεζοδρόμια δεξιά κι αριστερά στέκονταν χιλιάδες κόσμος κι έραιναν με λουλούδια τον ιερό πέπλο της θεάς.

Έτσι έφτασαν κάτω από την Ακρόπολη. Το ιερό πλοίο σταμάτησε και τον πέπλο της θεάς τον πήραν τα κορίτσια με μεγάλη ευλάβεια. Η πομπή ανέβηκε τότε στην Ακρόπολη. Οι ωραιότερες παρθένες μπήκαν στο ναό της Αθηνάς, τον Παρθενώνα, και πήγαν να κρεμάσουν τον πέπλο στο βωμό της θεάς. Ο άρχοντας της πολιτείας πήρε από τα χέρια των παρθένων τον ιερό πέπλο και τον πρόσφερε στη θεά.

Το βράδυ πήγαν όλοι στη λαμπαδοδρομία των εφήβων. Ο πρώτος έφηβος άναψε τη λαμπάδα του από το βωμό και τρέχοντας έδωσε τη φλόγα στο δεύτερο, ο δεύτερος στον τρίτο κι έτσι ως το τέλος. Αλίμονο σ' όποιον άφηνε να τους σβήσει η φωτιά του, τον βγάζουν έξω από τη σειρά, και όλο το πλήθος τον κυνηγούσε με φωνές περιπαιχτικές. Η λαμπαδοδρομία ήταν από τις ωραιότερες διασκεδάσεις που μπορούσε κανείς να χαρεί στη ζωή του.

Η μεγάλη γιορτή της θεάς κρατούσε τέσσερις μέρες. 

Την τελευταία έσφαξαν χιλιάδες πρόβατα και βόδια, έστρωσαν μεγάλα τραπέζια μέσα σε δημόσιους κήπους κι όλος ο λαός έφαγε και ήπιε. Ύστερα άρχισαν οι μουσικές, τα τραγούδια και οι χοροί και κράτησαν ως το πρωί.  

Ηρωισμός

Γράφει ο Δρ Ανδρέας Σοφόκλης

Αφιερωμένο στους Αρχαίους Έλληνες Ήρωες, στους Έλληνες Ορθόδοξους Ήρωες και σε όσους Ήρωές μας με αυτοθυσία υπερασπίστηκαν την Νήσο Κύπρο, την Νήσο των Αγίων και των Ηρώων το μαύρο καλοκαίρι του 1974.

Ήρωες είναι οι ήρωες του Ομήρου, στην Ιλιάδα, οι οποίοι για την Τιμή  εξεστράτευσαν κατά της χώρας του Ιλίου. Ήρωας είναι ο διαχρονικός ομηρικός Οδυσσέας της αιώνιας Ιθάκης. Ήρωες είναι ο Έκτορας και ο Αινείας. Ήρωας είναι ο, κατά τον Αριστοτέλη, Τολμηρός. Τα καταγεγραμμένα και μη ονόματα ηρώων είναι χιλιάδες. Δυστυχώς άλλες τόσες χιλιάδες είναι τα ονόματα, εκουσίως/ακουσίως-εν γνώση και εν αγνοία-Εφιαλτών και  Ιούδων.

Ήρωας, είναι ο άνθρωπος που με κίνδυνο τη ζωή του υπερασπίζεται την πατρίδα του ή/και προσφέρει τη ζωή του για την πατρίδα του. Είναι το πρότυπο, σε κάθε εποχή, προς μίμηση. Ο ήρωας συνειδητοποιεί πως άτιμη ζωή, ζωή με όποια υποταγή, με όποια υποχώρηση από τις αρχές της ηθικής, της ελευθερίας, δεν είναι ζωή, μήτε για τον ίδιο μήτε για τους συμπατριώτες του.

Ο ήρωας γνωρίζει ότι πατρίδα είναι οι πρόγονοί του, ο πολιτισμός, η Ορθοδοξία, η ελληνική ιστορία, τα ήθη, τα έθιμα, η ελληνική γλώσσα, η δομημένη στην ελληνορθόδοξη ιστορία και πίστη οικογένεια-ράτσα-γενεά, είναι όλα τα ιερά και τα όσια που του άφησαν οι πρόγονοί του για να τα προστατεύει, για να τα παραδίδει ατόφια, πεντακάθαρα, στις επόμενες γενεές, ως Ιερά Παρακαταθήκη.

Ο Ήρωας συνειδητοποιεί την ανάγκη να γίνει μπροστάρης, να μετατραπεί από συνηθισμένος, από καθημερινός άνθρωπος, του μόχθου, του κάματου, της βιοπάλης, από επιχειρηματίας, από επενδυτής, από όποια επαγγελματική και κοινωνική θέση, σε φυσικό ηγέτη, επειδή, απλά πρέπει να προστατεύσει, τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, τους συμπατριώτες του-όχι όπως νερόβραστα λέγεται τους συμπολίτες του, πιθανώς λόγω κάποιων, κατά του ελληνισμού της Κύπρου, σκοπιμοτήτων, όπως να χαλαρώσει η ισχύς των όρων στις συνειδήσεις και στο λεξιλόγιο-να προστατεύσει τα παιδιά, τις γυναίκες, τους ηλικιωμένους, τους αδύναμους, τις επόμενες γενεές, τους τάφους των γονέων, των προγόνων, τις Εκκλησίες, το κάθε ιερό, από τη σκλαβιά, να τους δώσει πίστη και ελπίδα, σιγουριά, βεβαιότητα, ασφάλεια.

Ήρωες δεν είναι οι πρωταγωνιστές  τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών επεισοδίων χωρίς νόημα, χωρίς διδακτικό περιεχόμενο, δεν είναι οι διαφημιστές και οι διαφημίστριες ευτελών προϊόντων και συνηθειών, δεν είναι οι φορείς και μεταφορείς παράνομων και ανήθικων μεθόδων πλουτισμού, δεν είναι, σίγουρα όλοι όσοι δεν συνειδητοποιούν ότι το δύο επί ένα, στην καλύτερή τους τύχη ανήκει πρωτίστως σε αυτούς, αφού στην άλλη ζωή δε θα έχουν πιθανώς τίποτα να κερδίσουν, αφού τίποτα δεν προσφέρουν σε αυτή τη ζωή.

Ήρωες είναι οι ηγέτες, είναι οι άνθρωποι που οργανώνουν ηθικά τις ζωές τους. Είναι οι σύζυγοι που συμπορεύονται στη ζωή, μεγαλώνοντας, στο πλαίσιο των αρχών, παιδιά και εγγόνια, οδηγώντας τα στην ποιοτική ζωή.

 Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, τον Πρώτο Ιστορικό, στον γνωστό διαχρονικώς διδακτικό διάλογο: Σόλωνα με τον πανίσχυρο Βασιλιά της Λυδίας Κροίσο, ο σοφός Σόλωνας, περιφρονώντας τα πρόσκαιρα και τα άκαρπα πλούτη του Κροίσου, που με στόμφο οι υποτακτικοί του Κροίσου του τα επεδείκνυαν, απέδειξε στον προσκαίρως βασιλιά Κροίσο ποιοι είναι οι ευτυχέστεροι άνθρωποι στη γη, τους οποίους πρέπει οι άνθρωποι διαχρονικώς και να τιμούν και να μιμούνται για να μένουν εσαεί τα ονόματά τους καταγεγραμμένα στις θείες πλάκες. 

Ο σοφός Σόλωνας όρισε πρώτο τον Αθηναίο Βασιλιά Τέλλο, δεύτερους καθόρισε τα δύο αδέλφια τον Κλεόβη και τον Βίτωνα. Στην οργή του Κροίσου, ο αιώνιος Σόλωνας απάντησε: «Μηδένα προ του τέλους μακάριζε». Ο Κροίσος σώθηκε, μετά την πανωλεθρία και την αιχμαλωσία του, από την προορισμένη γι` αυτόν πυρά, αφού μετανοημένος φώναξε τρεις φορές: «Σόλων! Σόλων! Σόλων!» Ο Κύρος, πιο σοβαρός και πιο θεοσεβής, τον κατέβασε και τον έσωσε από την πυρά και μάλιστα τον όρισε δίπλα του, σύμβουλο με τιμές. Αυτός πρόλαβε την πυρά του σώματος και της ψυχής, με πολλούς άλλους, διαχρονικώς, τι γίνεται;

Ήρωες είναι οι Μοναχοί και ηρωίδες είναι οι Μοναχές που παλεύουν με την άβυσσο των ψυχών και των σωμάτων, που προσεύχονται για όλους εμάς, χωρίς να μας γνωρίζουν, έχοντάς μας ως κατά Θεόν  αδέλφια τους. Αφιερώνουν τις ζωές τους στον συνεχή πνευματικό αγώνα, αδιάκοπα και αδιάλειπτα, αφού εγκαταλείπουν κάθε τι που συνδέει την επίγεια παρουσία τους με τα υλικά, με τα ευτελή. Περιφρονούν την ονομαζόμενη κοινωνική και δημόσια ζωή. Ζουν στην Κοινωνία της λιτής, της πνευματικής επικοινωνίας. Στην διά ζωής ανάταση των ψυχών και των σωμάτων, ως άυλα πρόσωπα. Στις κοινωνίες των Κοινοβίων Μοναστηριών, της ερήμου, των ησυχαστηρίων, σε αντίθεση με τη μοναξιά και την ερήμωση των λεγόμενων  πόλεων και των λεγόμενων κοινοτήτων των αυτοαποκαλούμενων ανθρώπων.

Ήρωας είναι ο πρωταγωνιστής των ηθικών αρχών, όπως τις καθόρισε ο μεγάλος Έλληνας Φιλόσοφος, ο Αριστοτέλης: ανδρεία, σωφροσύνη, πραότητα, ελευθεριότητα, μεγαλοπρέπεια, μεγαλοψυχία, αλήθεια, φιλία, αιδώς, νέμεσης, δικαιοσύνη.

Το επίπεδο του ήρωα φτάνει στον ύψιστο βαθμό, με την αυτοθυσία, μιμούμενος τον Ηγέτη της Αγάπης τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό. Ο Ήρωας, δηλαδή, προσφέρει τη ζωή του για τους συμπατριώτες του, για τους Ορθόδοξους, για τους Έλληνες, όχι μόνο σωματικώς αλλά και εντός του δικού του εν ζωή παραδείγματος. Γνωρίζει και επιλέγει, όπως ο Ηρακλής, να πορεύεται στο κακοτράχαλο μονοπάτι της ζωής. Εφαρμόζει στη ζωή την πορεία του Θησέα.

Αυτή η πορεία του ήρωα έχει μέσα της το ισχυρό αέναο φως που λάμπει ως φωτοδότης γύρω του. Αρχικώς ελάχιστοι το διακρίνουν, οι μυημένοι, στην πορεία αυξάνονται, ο Θεός ευλογεί να γίνεται διακριτός. Όταν συνήθως το επίγειο φως του ήρωα τείνει να σβήσει ή/και σβήνει, τότε το ανέσπερο φως της καθαρότητας της καρδιάς και της ψυχής του, ξεπερνά με σαφήνεια, με ακρίβεια, το φως του υλικού σώματος, που έχει ήδη φθαρεί και έχει ολοκληρώσει την, εντός της ύλης και του φθαρτού, αποστολή του, οπότε πλέον μετατρέπεται,  αιωνίως, φωτοφόρος οδηγός συμπατριωτών και συνανθρώπων του, υπερνικώντας το υλικό γήινο φως.

Όσο κι αν η φθορά της ηθικής δίνει δυναμικά το παρόν της άλλο τόσο η μαγιά του Ιωάννη Μακρυγιάννη, ο Ηρωισμός, η Αυταπάρνηση, με τα παλληκάρια, με τους Λεβέντες, με τους Ήρωες, με τις Λεβέντισσες, με τις Ηρωίδες, ως εκπροσώπους τους, υποδεικνύουν τον Δρόμο της αρχικώς και φαινομενικώς: «Τεθλιμμένης Οδού» αλλά ουσιαστικώς στη ζωή, στην ψυχή, στην καρδιά, στη συνείδηση δηλώνουν την Ασφαλή Λεωφόρο της ηρεμίας, της γαλήνης, της βέβαιης πορείας σ` αυτή και στην Αιώνιο Ζωή.

Δρ. Ανδρέας Σοφόκλης
Ερευνητής, Αρθρογράφος, Δοκιμιογράφος

ικ ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ [1901, 1903]

Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των
ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.
Ποτέ από το χρέος μη κινούντες·
δίκαιοι κ’ ίσιοι σ’ όλες των τες πράξεις,
αλλά με λύπη κιόλας κ’ ευσπλαχνία·
γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν
είναι πτωχοί, πάλ’ εις μικρόν γενναίοι,
πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε·
πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,
πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους.Και περισσότερη τιμή τούς πρέπει
όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)
πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,
κ’ οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984) 

Ποιος ίδρυσε τον Συναγερμό!

Το ακούω χρόνια τώρα! Να λέγεται και να επαναλαμβάνεται, που το συνήθισα λες και είχα πάθει δαλτονισμό, και δεν με ενοχλούσε πια. Όμως τώρα με τις εκλογές, και το μεγάλο κάζο που προκάλεσε στο κόμμα-του η αμετροέπεια του Αβέρωφ Νεόφυτου, όχι τόσο με το να έλθει τρίτος, (και καταϊδρωμένος) στη προεδρική εκλογή, όσο με τον ευτελισμό που το οδήγησε η αμετροεπής-του εμπάθεια, σαν σκορποχώρι να «ξιανίσει» τα στελέχη του δεξιά κι αριστερά, και, που είναι το χειρότερο, να ξιανίσει και τον εγκέφαλό-τους που να μη ξέρουν ούτε τι κάνουν, ούτε τι λένε!
~~~~~~
Ένας-τους μάλιστα προχθές έγραφε, εδώ στο fb, νομίζοντας πως έτσι τους κατακεραυνώνει, όσους τόλμησαν, «κατά βούληση», να υποστηρίξουν τον Χριστοδουλίδη, και όχι τον θλιβερό εκείνο, («διαπραγματευτής» ήτανε νομίζω) Μαυρογιάννη φθεγγόμενος: «Αφήσετέ-τους να φύγουν, με πρώτο και καλύτερο τον απερχόμενο πρόεδρο, να φύγει η βρωμιά και η τσίπα, να νοιώσουμε ξανά περήφανοι ψ η φ ο φ ό ρ ο ι του Δημοκρατικού Συναγερμού, του κόμματος που δημιούργησε ο Γλαύκος Κληρίδης».
~~~~~~~~
Τώρα, τι να πεις για κάποιον που αισθάνεται περήφανος να είναι ψηφοφόρος! Τίποτε δεν μπορείς να πεις σε μυαλό που είναι, από χέρι, ξιανισμένο... Εκείνο όμως ότι, τον Συναγερμό τον ίδρυσε τάχα ο Κληρίδης, κι ας το άκουσα άπειρες φορές χωρίς να «πάθω τίποτε», όταν το άκουσα προχθές, μάλιστα από περήφανο ...ψηφοφόρο, ήταν που ξεχείλισε το ποτήρι! Δεν μπόρεσα να το αντέξω, κι ας το άκουγα ως τώρα για 47 χρόνια επαναλαμβανόμενο! Οπότε, κι ας πέρασαν από τότε τα 47 εκείνα χρόνια τα ατέλειωτα, δεν αντέχω παρά θα το πω να μην το πάρω μαζί μου, μια και λευκάνθηκε πια η κόμη μου: ΚΑΝΕΝΑΣ ΚΛΗΡΙΔΗΣ ΔΕΝ ΈΚΑΝΕ ΠΟΤΕ ΤΟΝ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟ!

~~~~~~
Τον Συναγερμό, φίλε αναγνώστη, τον έκαναν το 1975, δέκα νεαροί τότε («βλάκες», αν προτιμάτε) τριαντάρηδες, ρομαντικοί ορμητικοί κι ονειροπαρμένοι, που ασυμβίβαστοι με την πρόσφατη ήττα της πατρίδας-τους, φαντάστηκαν πως θα φτιάξουνε αυτοί τον κόσμο-της, πως θα επανοπλίσουν τον λαό, με το φρόνιμα που χάθηκε, πριν ακόμα χαθεί η Κύπρος... Μαζεμένοι σ’ ένα «υπερώο» ξεκίνησαν να αναστήσουνε αυτοί ξανά, το παλιό ήθος του 1955, και τού εθνικού ιδεώδους, μετά την φριχτή ταπείνωση της εισβολής, που προηγήθηκε. Προερχόμενοι οι πιο πολλοί από μάχες τού πολέμου, την ένιωθαν βαθιά μέσα-τους προσβλητική την ταπείνωση της άδικης ήττας, διότι «γυμνούς» με «καραμπίνες» τους άφησε η πατρίδα-τους, να πολεμούν ένα κατώτερο εχθρό, και παρόλα αυτά να ηττώνται απ’ εκείνον, όχι για την τάχα αντρειοσύνη-του, την ανύπαρκτη, αλλά από την τρομερή υπεροπλία-του! Μια ήττα που περισσότερο την ένοιωθαν ταπείνωση, παρά απώλεια της γης-τους.
~~~~~
Άρχισαν με την έκδοση εβδομαδιαίας λοιπόν εφημερίδας, με το όνομα ΑΛΛΑΓΗ, για να συμβολίσουν έτσι την ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας που την είχε έσχατη ανάγκη ο λαός! Και ήσαν όλοι κι όλοι δέκα νέοι τότε που στον όροφο εκείνο, γωνία Κωνσταντίνου Παλαμά και Διαγόρα, απέναντι από την τάφρο και τον προμαχώνα Τρίπολη τού τείχους της Λευκωσίας, κατάστρωναν τα σχέδιά τους, να αναγεννήσουν την πατρίδα. Όχι φυσικά κάνοντας κάποιο κόμμα, αλλά θεμελιώνοντας, νόμιζαν, κάποιο ΚΙΝΗΜΑ, να συνεγείρουν την πατρίδα, και το έθνος-τους. Γι’ αυτό και ως ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟ προόριζαν να ονομάσουν το φιλόδοξο κίνημά-τους οι δέκα εκείνοι, επώνυμοι, νέοι: Λουκής Παπαφιλίππου, Άρης Χατζηγεωργίου, Γλαύκος Ξένος, Παναγιώτης Δημητρίου, Αντρέας Νεοκλκέους, Αντρέας Παρισινός, Αντρέας Αυγουστής, Γιώργος Κυριακού, Χάρης Φεραίος, και βέβαια, χρηματοδότης αυτής της κίνησης, ο βαθύπλουτος ευπατρίδης από το Ζαΐρ, Γιάγκος Παπαδόπουλος. Ο Λουκής Παπαφιλίππου να γράφει, ανωνύμως, το κύριο άρθρο της ΑΛΑΓΗΣ και ο Χάρης Φεραίος να γράφει το πολιτικό χρονογράφημα, ως Ρωμανός Διογένης!
~~~~~
Πορευτήκαμε έτσι για 12 σχεδόν μήνες, χωρίς όμως να έχομε ηγέτη με ισχυρό όνομα, να τον πούμε αρχηγό. Ο Κωνσταντίνος Σπυριδάκης έμοιαζε να συμπαθεί το κίνημά-μας, αλλά δεν ήτανε γραφτό να γίνει αρχηγός-μας. Ώσπου ήλθε μια μέρα, όλος χαρά, ο Παναγιώτης Δημητρίου, (μέλος παλιά του Ενιαίου Κόμματος) να μας μιλήσει για τον Κληρίδη! Ήταν τότε που, όμοια στυμμένη λεμονόκουπα, τον εκπαραθύρωσε τον Κληρίδη ο Μακάριος Γ΄!Ήλθε λοιπόν ο Παναγιώτης Δημητρίου να μας πει ότι ο Κληρίδης δεν είναι εκείνος ο συμβιβασμένος, και πάντα δεύτερος, που ξέραμε, και ότι τώρα άλλαξε, κι έγινε ένας από εμάς!
~~~~~~~
Θυμάμαι τώρα ότι με σκεπτικισμό ακούσαμε τον Παναγιώτη Δημητρίου αρχικά, αλλά στο τέλος όλοι, πλην του υποφαινόμενου, που απλώς υποχώρησε στη γνώμη των πολλών, και ίσως τού Γιάγκου Παπαδόπουλου δέχτηκαν να έλθει ο Κληρίδης αρχηγός τής κίνησής-μας. Και ξεκίνησαν να πάνε στο σπίτι-του για να τον βρουν και να τον πείσουν, ο Παναγιώτης Δημητρίου, ο Άρης Χατζηγεωργίου, και ο Γιώργος Κυριακού, και δεν θυμάμαι αν είχε πάει κι άλλος. (Ο Αντρέας Παρισινός ενδεχομένως) Τον βρήκανε στο σπίτι-του πολύ αργά το βράδυ, και τον βρήκανε να έχει ετοιμάσει τις βαλίτσες-του για να, πικραμένος, φύγει από την Κύπρο. Του είχαν, λέει, εξασφαλίσει μεγάλη θέση διπλωμάτη στα Ηνωμένα Έθνη, και έσπευδε να την καταλάβει…
~~~~~
Τελικά τον έπεισαν, και δεν έφυγε από την Κύπρο. Και ήρθε στο κίνημα, και έγινε Αρχηγός-του! Πλην όμως ήρθε για να το μετατρέψει σε πολιτικό κόμμα! Πράγμα που κανείς-μας τότε δεν το θεώρησε κακό. Αν εξαιρέσομε δηλ τον, μη ακουόμενο, σκεπτικισμό τού γράφοντος. Το κακό, για να δικαιωθεί ο ως άνω σκεπτικισμός, ήλθε απανωτά: Το «Εθνικός Συναγερμός», έπεισε όλους ο Κληρίδης, μπορεί να «ερεθίσει» κάποιους! “Και για να μην ερεθίσομε αυτούς τους κάποιους, και για να μην αναγκάσομε, άλλους “κάποιους” να μας ονομάσουνε …φασίστες, καλύτερα να το πούμε ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ Συναγερμός.” Ο συνήθης ύποπτος ως σκεπτικιστής το έχαψε και αυτό το ερμαφρόδιτο! Το άντεξε όμως, μέχρι που το 1982 η υπομονή-του εξαντλήθηκε, και εγκατέλειψε τον Συναγερμό αυτό οριστικά, εγκαταλείποντας συνάμα, και όσα αξιώματα, (αριστίνδην πάντοτε) του επιδαψίλευσαν όχι μόνο οι παλιοί συναγωνιστές-του, (ιδίως εκείνη η σιωπηρή δύναμη ο Άρης Χατζηγεωργίου) αλλά (εκών ή άκων, δεν γνωρίζω) και ο ίδιος ο Κληρίδης…
~~~~~~~
Έτσι εξήλθε μετά από πέντε χρόνια, και από το κόμμα πια τού Συναγερμού, αλλά και από την πολιτική, ο (ανυπότακτος ίσως;) γράφων! Οι εμπειρίες-του, πολύτιμες λέει ο ίδιος, παραμένουν. Και ίσως κάποια μέρα να τις διηγηθεί. Αν βέβαια του δοθεί χρόνος και καιρός… Ή αν του το ζητήσει ένας από τους τρεις ακόμα επιζώντες, της ομάδας εκείνης του 1975!

Χάρης Φεραίος

Η ευεργετική επίδραση μιας αγκαλιάς

 

Η μέση διάρκεια μιας αγκαλιάς μεταξύ δύο ανθρώπων είναι 3 δευτερόλεπτα. Οι ερευνητές όμως ανακάλυψαν κάτι καταπληκτικό. Όταν μια αγκαλιά διαρκεί 20 δευτερόλεπτα, προκαλεί θεραπευτική επίδραση στο σώμα και το μυαλό.

Ο λόγος είναι ότι μια ειλικρινή αγκαλιά παράγει μια ορμόνη που ονομάζεται "οξυτοκίνη", επίσης γνωστή ως η ορμόνη της αγάπης.

Αυτή η ουσία έχει πολλά οφέλη για την σωματική και ψυχική μας υγεία, μας βοηθά, παρεμπιπτόντως, να χαλαρώσουμε, να νιώσουμε ασφαλείς και να διώξουμε τους φόβους και το άγχος μας.

Αυτό το υπέροχο ηρεμιστικό προσφέρεται δωρεάν κάθε φορά που παίρνεις ένα άτομο στην αγκαλιά σου, που κουνάς ένα παιδί, που χαϊδεύεις ένα σκυλί ή μια γάτα, που χορεύεις με τον συνεργάτη σου, όταν είσαι κοντά σε κάποιον ή όταν απλά κρατάει ένα Φίλος τους ώμους σου.
Σήμερα, πάρτε κάποιον στην αγκαλιά σας για 20 δευτερόλεπτα, κάντε αυτό το απλό δώρο...

Χάλκινο γλυπτό: "Η επιστροφή" (1996) από τον Μπρούνο Mπρούνι

(RestaurArs)

Ο Απολλώνιος ο Τυανεύς

Ο Απολλώνιος γεννήθηκε σε μία σεβαστή και πλούσια ελληνική οικογένεια[3]. Ο κύριος βιογράφος του, Φιλόστρατος ο Πρεσβύτερος (περίπου 170 - περίπου 247), τον τοποθετεί γύρω στο 3 π.Χ. - περίπου 97. Ωστόσο, ο Ρωμαίος ιστορικός Δίων Κάσσιος (περίπου 155 - περίπου 235) γράφει ότι ο Απολλώνιος ήταν στα 40 ή 50 του στη δεκαετία του 90, στοιχείο με βάση το οποίο η μελετήτρια, Maria Dzielska, εκτιμά ως έτος γέννησης του περίπου το 40.

Έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στα Τύανα. Σε ηλικία 14 ετών μετέβη στην Ταρσό της Κιλικίας και μετά από δύο χρόνια στις Αιγές της Κιλικίας. Σε ηλικία περίπου 20 ετών ξεκίνησε την πενταετή σιγή των Πυθαγορείων και σε ηλικία 25 ή 26 ετών έφθασε στην Αντιόχεια. Υπήρξε θερμός οπαδός της πυθαγόρειας φιλοσοφίας, την οποία όχι απλώς μελέτησε με δάσκαλο τον Εύξενο της Ηράκλειας, αλλά και δεν έπαψε ποτέ να ακολουθεί τις αρχές της σε όλη τη διάρκεια της μακρόχρονης ζωής του. Θεωρείται αινιγματική φυσιογνωμία, καθώς παραδίδεται από τον βιογράφο του, Φιλόστρατο, ότι έκανε θαύματα και προφητείες.

Γύρω στο 62 ή 63 αποφάσισε να μεταβεί στη Ρώμη, παρόλο που ο Νέρων αντιπαθούσε τους φιλόσοφους. Πέθανε στο Ποτσουόλι το 98.

Ως ρήτορας και φιλόσοφος που έζησε περίπου την εποχή του Ιησού Χριστού, συγκρίθηκε με τον Ιησού από τους Χριστιανούς τον 4ο αιώνα και από άλλους συγγραφείς στη σύγχρονη εποχή.
Ο Απολλώνιος ο Τυανεύς, ο μυστηριώδης έλληνας γητευτής, μάγος και θεραπευτής, με την μακριά ξανθή κώμη και τα γαλανά μάτια έζησε την ίδια περίπου εποχή με τον Χριστό. Υπήρξε ιερέας του Ασκληπιού, οπαδός της φιλοσοφίας του Πυθαγόρα, φιλόσοφος ο ίδιος και διδάσκαλος με μεγάλη απήχηση στις λαϊκές μάζες. Έζησε ζωή ενάρετη, λιτή, αποποιούμενος τα υλικά αγαθά και καταδικάζοντας αυστηρά τις καταχρήσεις και την αμαρτία. Γι' αυτό τον αποκάλεσαν "θείον άνδρα".

Περιβάλλονταν από πιστούς μαθητές και έκανε πολλά θαύματα, όπως και ο Ιησούς. Οι προφητικές και τηλεπαθητικές ικανότητές του ήταν τέτοιες που η φήμη του απλώθηκε σε όλον τον τότε γνωστό κόσμο. Ο Έντουαρντ Γκίμπον αλλά και οι συγγραφείς του μεσαίωνα και της Αναγέννησης, διατύπωσαν την άποψη ότι ο Ιησούς δεν ήταν άλλος από τον Απολλώνιο Τυανέα. Οι 'Αραβες συγγραφείς τον αποκάλεσαν Μπαλίνα και σώζονται στην αραβική γλώσσα φιλοσοφικά κείμενά του.

Η δολοφονία του βασιλέως της Μακεδονίας, Φίλιππου Β'

Στις 30 Ιουλίου το 336 π.X., η δολοφονία του βασιλέως της Μακεδονίας, Φίλιππου Β’.
Δολοφονεῖται στὶς Αἰγές ὁ Φίλιππος Β’ ὁ Μακεδών ἀπό τὸν Παυσανία, μέλος τῆς σωματοφυλακῆς του, ἐνῷ ἐπρόκειτο νὰ τελεστῇ ὁ γάμος τῆς κόρης του, Κλεοπάτρας, αφήνοντας στον γυιὸ του Ἀλέξανδρο Γ’ ἕνα κραταιὸ καὶ σεβαστὸ βασίλειο, τὸ ὁποῖο ἀργότερα θὰ γίνῃ κοσμοκρατορία.

Ὑπῆρξε βράχος ἐπιμονῆς στὸν σκοπὸ ποὺ χάραξε, ἀλλά καὶ σταθμὸς στὴν ἱστορία τοῦ ἀρχαίου ἑλληνισμοῦ, τὸν ὁποῖο μεταμόρφωσε καὶ ἀναζωογόνησε. Τὸ ἄν ὁ Μ.Ἀλέξανδρος τὸν «σκέπασε» μὲ τὸ τεράστιο ἔργο του, ποὺ μετέτρεψε τὸν τότε ἀνατολικό κόσμο σὲ ἑλληνιστικό ἐπί 300 χρόνια, δὲν πρέπει νὰ ξεχνᾶμε ὅτι ὁ Φίλιππος ἐργαζόμενος ἐπί 30 χρόνια εἶναι αὐτός ποὺ ὀργάνωσε καὶ προετοίμασε τὰ πάντα ὥστε νὰ εἶναι δυνατὴ ἡ ἐκστρατεία. Χωρὶς Φίλιππο ἴσως δὲν θὰ ὑπῆρχε Μέγας Ἀλέξανδρος.

Παρ’ ὅλη τὴν λάσπη ποὺ ἐπί χρόνια μὲ πάθος ἔριχνε ὁ Δημοσθένης κατὰ του, καὶ τὴν ὁποία χρησιμοποιοῦν ἀκόμη καὶ σήμερα οἱ βόρειοι γείτονες, ἐμμέσως, πίσω ἀπό τοὺς λόγους ἐναντίωσης, προβάλλουν τὰ προσόντα τοῦ Φιλίππου. Ἡ ἰκανότητά του νὰ ἀγορεύῃ πρὸς τοὺς στρατιῶτες του καὶ νὰ τοὺς προτρέπῃ στὸν ἀγῶνα. Ἡ παλικαριᾶ του, ποὺ πάντοτε τὸν ὁδηγοῦσε ἐπικεφαλῆς τῶν «ἐταίρων» του, σὲ ὅλους τοὺς κινδύνους. Ἡ ἐπιθετικότητα ποὺ τὸν διέκρινε στοὺς ἀγῶνες του, ἀλλά καὶ ἡ ὑποχωρητικότητά του ὅταν τὸ ἀπαιτοῦσε ἡ ἀνάγκη. Ἡ ἀκάθεκτη ὁρμή ἀλλά καὶ ἡ σωφροσύνη του. 

Ἡ ὑπομονή ἀλλά καὶ ἡ ἐπιμονή του γιὰ τὴν ἐπίτευξη τῶν ἀντικειμενικῶν του σκοπῶν, τοὺς ὁποίους ἐνίοτε σὲ στιγμὲς ἀδυναμίας ἀνέβαλε, γιὰ νὰ ἐπανέλθῃ τὴν κατάλληλη στιγμὴ καὶ νὰ τοὺς ἐπιτύχη. Ἡ γοητεία τὴν ὁποία ἀσκοῦσε στοὺς ξένους, μὲ τὴ μεγαλοπρέπεια τῶν ἀνακτόρων του, ἀλλά καὶ ἡ προσήνεια καὶ ἡ ἁπλότητά του, ὅταν καθόταν νὰ γευματίσῃ μὲ τοὺς στρατιῶτες του μετὰ τὴ μάχη. Οἱ διπλωματικὲς ἰκανότητές του καὶ οἱ εὐφυεῖς ἐλιγμοὶ, ἀλλά καὶ ἡ δεινότητα του στὴν οἰνοποσία μετὰ τὴ μάχη, μὲ τοὺς νικητὲς στρατιῶτες του. Ἡ ἐπιτηδειότητά του νὰ ξεφεύγῃ μὲ δεξιοτεχνία τοὺς σκοπέλους στὶς διαπραγματεύσεις καὶ νὰ δημιουργῇ τετελεσμένα γεγονότα.

Σὲ ἀντίθεση μὲ τὸν Δημοσθένη, ἕνας ἄλλος μεγάλος ῥήτορας, ὁ Ἰσοκράτης, διαπίστωσε ὅτι ὁ Φίλιππος ἦταν ὁ κατάλληλος ἄνθρωπος ποὺ διέθετε ἱσχύ, ἰκανότητα καὶ θέληση γιὰ νὰ ἐφαρμόσῃ τὴν ἰδέα τῆς πανελλήνιας ἑνώσεως καὶ νὰ τερματίσῃ τὶς ἐμφύλιες ἕριδες καὶ πολέμους τῶν Ἑλλήνων.

[Κατὰ τοὺς ὑπολογισμοὺς τοῦ Ideler, ἡ βασιλεία τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου ἄρχισε τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 336-βλ. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, 3η ἔκδοση, Johann Gustav Droysen, Ρ¯-Η.-Σ. Ἀποστολίδης]. [Ἄλλες πηγὲς προσδιορίζουν τὴν δολοφονία του τὴν Ἄνοιξη]

Ίωνας Δραγούμης

Μια τραγική επέτειος σήμερα, από τις πιο τραγικές της ελληνικής ιστορίας: η δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη. Η δημοσιογραφική, αλλά ευαίσθητη πένα του Φρέντυ Γερμανού στο βιβλίο του «Η εκτέλεση» (εκδόσεις Κάκτος 1985) μας διηγείται το φρικτό γεγονός. Αξίζει τον κόπο να το διαβάσετε κι ας είναι εκτενές.

Ήταν ένα καυτό απομεσήμερο του 1920- με τον ανελέητο ήλιο του Ιουλίου να πυρακτώνει την οδό Βασιλίσσης Σοφίας, που τότε ακόμα λεγόταν Κηφισίας. Ο Ίων Δραγούμης προχωρούσε μπρος από το εκτελεστικό απόσπασμα ακούγοντας πίσω του τις βαριές αρβύλες των οχτώ στρατιωτών που τον συνόδευαν. «Σε πειράζει να σού δέσουμε τα χέρια;» τον είχε ρωτήσει ένας λοχίας μισή ώρα πριν, όταν τον είχαν συλλάβει οι άντρες του Πάνου Γύπαρη στους Αμπελοκήπους. Ο Δραγούμης δεν είχε απαντήσει. Ήξερε ότι σε πέντε ή δέκα λεπτά θα πέθαινε- τι ωφελεί να περνάς απ’ τον ένα κόσμο στον άλλο με τα χέρια λυτά ή δεμένα;

Τώρα ο ίδιος αυτός λοχίας προχωρούσε δεξιά του, με το πιστόλι στο χέρι, οδηγώντας το απόσπασμα: οχτώ αμούστακα παιδιά που ανήκαν στο τάγμα ασφαλείας του Παύλου Γύπαρη και που σε λίγο θα έκοβαν το νήμα της ζωής του. «Θα σε πάμε στο Φρουραρχείο!» τού είχε πει κάποιος την ώρα που ξεκινούσαν απ’ τη βίλα του Θων, όπου ήταν το τάγμα του Γύπαρη, αλλά ο Δραγούμης ήξερε ότι θα πέθαινε. Ήξερε καλά τη μυρωδιά του θανάτου, απ’ τα 19 του χρόνια που την είχε γευτεί, σαν εθελοντής, στον πόλεμο του ΄97.

Γύρω η ζωή της Αθήνας συνεχιζόταν σα να μην άλλαξε τίποτε. Μόνο πέντε-έξι φανατικοί που είχαν δει την σύλληψη στου Θων, συνέχιζαν να τρέχουν πίσω απ’ το απόσπασμα-σαν θυμωμένα σκυλιά που τρέχουν πίσω από ένα φρεσκοκομμένο κομμάτι κρέας! «Δώστε μας τον» φώναξε κάποιος. «Δώστε μας τον φονιά του Βενιζέλου!». (Εκείνη την ίδια ημέρα είχε γίνει απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου στο Παρίσι, αλλά δεν ήταν ακόμη γνωστό στην Αθήνα αν είχε επιζήσει ή αν είχε πεθάνει).

Όταν τον είχαν πιάσει στου Θων ο Γύπαρης τούχε πει κοφτά: «Ξαναπέρασες και πριν από μια ώρα. Σε σταματήσαμε. Μας είπες ότι ανέβαινες στο σπίτι του πατέρα σου στην Κηφισιά» (Ο Γύπαρης είχε πάρει μια βαθιά ανάσα-σα νάθελε να κρατήσει σφιγμένο μέσα του όλο το θυμό για το αίμα του Βενιζέλου, που είχε βάψει πριν μερικές ώρες κόκκινες τις ράγες του σταθμού της Λυών). «Γιατί ξαναγύρισες;».

Ο Δραγούμης δεν τούχε αποκριθεί. Δεν μπορούσε να του εξηγήσει. Δεν μπορούσε να του πει αυτό που είχε πει στην Κοτοπούλη φεύγοντας πριν μια ώρα απ’ την Κηφισιά: «Πρέπει να γράψω ένα άρθρο εναντίον της απόπειρας. Πρέπει να πάρω μια θέση απέναντι σε αυτή τη φριχτή πράξη-πρέπει να σταματήσουμε το ποτάμι της βίας».

Εκείνο το απομεσήμερο της Παρασκευής, 31 Ιουλίου 1920, ο Δραγούμης ήξερε πως μια τέτοια απάντηση θα έκανε τον Παύλο Γύπαρη να χαμογελάσει ειρωνικά. Κανένα πρόβατο δεν θα γύριζε στη φωλιά του λύκου εκείνη την ώρα… Μόνο που ο Δραγούμης δεν ήταν ένα συνηθισμένο πρόβατο. Δεν πήγαινε ποτέ με το άλλο κοπάδι• πήγαινε πάντα στη φωλιά του λύκου… Τώρα το απόσπασμα, με τον Δραγούμη πάντα μπροστά, πλησιάζε το Αρεταίειο. Μερικοί από τους περαστικούς κοίταζαν με περιέργεια τη σκηνή. Ήταν κάτι σαν τουριστικό αξιοθέατο της ημέρας. Κανένας δεν μπορούσε να φανταστεί ότι αυτοί οι οχτώ στρατιώτες με τον ασπροντυμένο άντρα ήταν, εκείνη την ώρα, στο κατώφλι μιας κανονικής εκτέλεσης που θα γινόταν μέσα στην καρδιά της Αθήνας, ανάμεσα στον τηλεγραφικό στύλο 905 και στον τηλεγραφικό στύλο 907.

Την Παρασκευή 31 Ιουλίου 1920 όλοι οι ηγέτες της αντιπολίτευσης είχαν κρυφτεί σαν φοβισμένα αγρίμια στις φωλιές τους. Μόνο ένας άνθρωπος σαν τον Δραγούμη μπορούσε να καβαλικεύει τη μαύρη του Φορντ και να καλπάζει στην καρδιά της φλογισμένης πόλης.
Το απόσπασμα συνέχιζε να κατεβαίνει την οδό Κηφισίας. Γύρω, δυο τρεις φανατικοί που ακολουθούσαν συνέχιζαν να ουρλιάζουν:»Τι το φυλάτε το σκυλί;» Ο Δραγούμης ανοιγόκλεισε τα βλέφαρά του για να προφυλαχτεί απ’ τον ιδρώτα που κυλούσε ζεστός απ’ το μέτωπό του. Πού θα τον σκότωναν; Πιο πέρα ήταν τα Στρατιωτικά Λουτρά. Και ακόμα πιο κάτω το Πρώτο Σύνταγμα Πυροβολικού.

Είχαν φτάσει στα Στρατιωτικά Λουτρά όταν ο Δραγούμης άκουσε πίσω του κάποιον να φτάνει τρέχοντας. Ένας δεύτερος λοχίας ήρθε βιαστικά και κάτι είπε στο αυτί του πρώτου λοχία που συνόδευε το απόσπασμα. Ύστερα άκουσε τη φωνή του λοχία Κίτσου(πρώτος λοχίας) να λέει: «Εδώ, εδώ». Το απόσπασμα σταμάτησε. Απ’ τη γωνία της οδού Παπαδιαμαντοπούλου ο Ρώσος ακόλουθος Λεμπέντιεφ παρακολουθούσε σαστισμένος τη σκηνή: «Είδα τους στρατιώτες να στήνουν τον άνθρωπο με το άσπρο κοστούμι εμπρός σε έναν τοίχο. Ύστερα έκαναν τέσσερα βήματα πίσω. Τότε μόνο κατάλαβα λοτι ετοιμάζονταν να τον εκτελέσουν».
Ο λοχίας έσκυψε και είπε κάτι στο αυτί του Δραγούμη. Εκείνος δεν απάντησε.Ύστερα γύρισε το κεφάλι και κοίταξε προς τ’ αριστερά προς τους Αμπελοκήπους –ίσως και προς την Κηφισιά.
«Επί σκοπόν» διάταξε ο λοχίας.

Ο ιδρώτας κυλούσε ζεστός στα μέτωπα όλων, του Δραγούμη, του λοχία, των φαντάρων. Αυτό το απομεσήμερο ήταν σίγουρα το πιο πυρωμένο απομεσήμερο του 1920.
«Πυρ». Κανένας δεν πυροβόλησε. Λες κι ήταν κι οι οχτώ συνεννοημένοι. Ίσως και νάταν. Αυτά τα οχτώ άγουρα παλληκάρια είχαν έρθει απ’ την Κρήτη για να προστατέψουν τον Βενιζέλο, όχι για να σκοτώνουν ατσαλάκωτους άντρες. «Ρίχτε ρε!» φώναξε ο λοχίας.

Κι έρριξε πρώτος στον Δραγούμη. Η σφαίρα τον βρήκε στο στήθος- το τράνταγμα έκανε τον Δραγούμη να στριφογυρίσει επί τόπου. Την ίδια ώρα έπεσαν και οι οχτώ σφαίρες του αποσπάσματος, δυο-τρεις τον βρήκαν στο στήθος και οι άλλες πίσω, την ώρα που είχε γυρίσειπια κι έπεφτε κάτω, στο καυτό χώμα του πεζοδρομίου, με την πλάτη γυρισμένη προς το απόσπασμα.

Όταν ο λοχίας πλησίασε πάνω από το πεσμένο κορμί, ο Δραγούμης ζούσε ακόμα. Το αριστερό του πόδι, μονάχα, έκανε μερικές σπασμωδικές κινήσεις. Ο λοχίας πυροβόλησε ξανά, αυτή τη φορά στο κεφάλι. Το αριστερό πόδι έμεινε ακίνητο.
(Ήταν μόνον 42 ετών).

Αρχαιολογικό Μουσείο Τρίπολης

 
Αρχαίοι κάτοικοι της Βλαχοκερασιάς του Ν. Αρκαδίας, ήταν οι δεινοί Αρκάδες πολεμιστές, οι Σκιρίτες οι οποίοι αποτελούσαν το Σκιρίτη Λόχο. Ήταν υποτελείς στους Σπαρτιάτες αλλά διατηρούσαν και κάποιες ελευθερίες. Αποτελούσε περιοχή στρατηγικής σημασίας για το κράτος της Σπάρτης, καθώς έλεγχε το δρόμο προς την Τεγέα. Ο Σκιρίτης λόχος που αποτελούνταν από 600 άντρες της περιοχής, διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στο σπαρτιατικό στρατό. 

Παρατασσόταν τιμητικά στο αριστερό άκρο του σπαρτιατικού στρατεύματος και κατά τη διάρκεια νυχτερινής πορείας αναλάμβανε ανιχνευτικό ρόλο καθώς ο Σκιρίτης Λόχος προπορευόταν του βασιλικού. Οι Σκιρίτες χρησιμοποιούσαν σαν μέθοδο κάλυψης τη σκόνη από κάρβουνο, με την οποία κάλυπταν το δέρμα τους για να μη γίνονται αντιληπτοί κατά τις μυστικές αποστολές.

Μαρμάρινο αγαλμάτιο ένθρονης Θεάς, πιθανώς της Δήμητρας. Στο δεξί χέρι κρατάει μήλο.
Από τη Βλαχοκερασιά, 4ος αι. π.Χ. 

Βιαιοπραγίες κατά Ελλήνων μεταναστών το 1918 στον Καναδά

 Το πογκρόμ εναντίον των Ελλήνων μεταναστών στο Τορόντο το 1918

"Απόψε θα κυνηγήσουμε Έλληνες": Σαν σήμερα, 1η Αυγούστου 1918, στο Τορόντο του Καναδά,αρχίζει ένα απο τα μεγαλύτερα ρατσιστικά πογκρόμ κατά Ελλήνων μεταναστών στην ιστορία.

Τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη του, ο o Α΄Παγκόσμιος ιμπεριαλιστικός Πόλεμος είχε σκορπίσει και στον Καναδά για ένα απο τα μεγαλύτερα πογκρόμ εναντίον Ελλήνων μεταναστών στην ιστορία.
Σήμερα έχει ξεχαστεί και όχι τυχαία, αφού στην Ε.Ε και την Ελλάδα το σύστημα χρησιμοποιεί τον ρατσισμό, την ακροδεξιά και τον φασισμό, ενάντια στους εργαζόμενους για να ρίξει το ρατσιστικό δηλητήριο που εξυπηρετεί τα σχέδια του.

Μέσα στην Ελλάδα, οι ρατσιστές που στοχοποιούν πρόσφυγες, θύματα ιμπεριαλιστικών πολέμων, δεν έχουν καμία απολύτως διαφορά απο τους ρατσιστές που χτυπούσαν Έλληνες μετανάστες, γυναίκες και παιδιά στο Τορόντο το 1918 η απο τους φασίστες της Κου-Κλουξ-Κλαν που στοχοποιούσαν (και) Έλληνες μετανάστες στις ΗΠΑ.
Ο ρατσισμός είναι η ίδια σάπια προπαγάνδα που δικαιολογεί την εκμετάλλευση,ανεξάρτητα απο βιτρίνες.Υπάρχει και χρησιμοποείται όπου υπάρχει εκμεταλλευτικό σύστημα,όπου υπάρχει καπιταλισμός, δεν ξεχωρίζει ήπειρο,γλώσσα,θρησκεία κ.α.

Το πογκρόμ εναντίον των Ελλήνων μεταναστών στο Τορόντο

Όλα ξεκίνησαν το ζεστό Σαββατοκύριακο της 1ης Αυγούστου 1918. Το πογκρόμ εναντίον των Ελλήνων μεταναστών του Τορόντο -οι πιο βίαιες ταραχές στην ιστορία της πόλης- καταγράφηκε από τον Τύπο της εποχής ως «Τoronto troubles». Ο αριθμός των θυμάτων παραμένει έναν αιώνα μετά ασαφής, αν και σύμφωνα με ιστορικές πηγές, μεταξύ των νεκρών ήταν 29 γυναίκες και 6 παιδιά, ενώ οι τραυματίες ήταν εκατοντάδες.

Την 1η Αυγούστου 1918 ένας ανάπηρος βετεράνος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Claude Cludernay, ενώ βρισκόταν στο ελληνικής ιδιοκτησίας White City Café, στο Τορόντο, επιτέθηκε μεθυσμένος σε έναν σερβιτόρο ο οποίος τελικά κατάφερε να τον διώξει από το μαγαζί και να καλέσει την αστυνομία. Το γεγονός αυτό, παρότι ασήμαντο, προκάλεσε οργή εναντίον των Ελλήνων μεταναστών, και την επόμενη μέρα, ένα άγριο πλήθος, (οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο ακόμη και για 50.000 άτομα, στρατιώτες και πολίτες), με επικεφαλής 150 βετεράνους του πολέμου, που συνεχιζόταν ακόμα, άρχισε να καταστρέφει και να λεηλατεί με απίστευτο μένος τις ελληνικές επιχειρήσεις στο κέντρο της πόλης. Παρά το γεγονός ότι, άνθρωποι και μαγαζιά ήταν στο έλεός τους, οι αστυνομικοί παρέμειναν θεατές.

Οι Έλληνες «slackers» όπως τους αποκαλούσαν, είχαν ενεργό ρόλο στο εμπόριο, και είχαν ανοίξει δημοφιλή καταστήματα στο Τορόντο, γεγονός που προκαλούσε στους βετεράνους δυσαρέσκεια. Η μη συμμετοχή της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο από την αρχή -η Ελλάδα μπήκε στον πόλεμο στις 28 Ιουνίου 1917 και η κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου συγκέντρωσε 300.000 στρατιώτες που εντάχθηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους στο αγγλογαλλικό στράτευμα που πολεμούσε στη Μακεδονία- είχε εκληφθεί από τους Καναδούς βετεράνους (και όχι μόνο) ως υπεκφυγή, καθώς οι ίδιοι μετείχαν στο πλευρό της Αντάντ.

Το βράδυ της 3ης Αυγούστου ο στρατός και η στρατιωτική αστυνομία, που κλήθηκαν να επαναφέρουν την τάξη, μετά την ενεργοποίηση από τον δήμαρχο της πόλης, του νόμου περί καταστολής ταραχών (Riot Act), ενεπλάκησαν σε σφοδρά επεισόδια με τους ταραξίες στο κέντρο του Τορόντο. Αλλά, τελικά έγιναν μόλις 25 συλλήψεις. Το ύψος των ζημιών που προκλήθηκαν ξεπερνούσε το 1 εκατ. δολάρια (σε τιμές του 2010). Μεταξύ άλλων επίθεση δέχτηκαν περισσότερα από 20 εστιατόρια, κυρίως στους δρόμους Yonge και Queen Streets. Οι αιματηρές ταραχές έληξαν στις 5 Αυγούστου.

Μετά τα επεισόδια η ελληνική κοινότητα του Τορόντο εξέδωσε επίσημη ανακοίνωση η οποία ανέφερε ότι οι Έλληνες υποστήριζαν τους Συμμάχους. Ανέφεραν επίσης ότι όσοι Έλληνες είχαν λάβει την καναδική υπηκοότητα είχαν υπηρετήσει στον καναδικό στρατό και ότι περισσότεροι από 2.000 Έλληνες, πολλοί εκ των οποίων από το Τορόντο, είχαν πολεμήσει στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με το Καναδικό Εκστρατευτικό Σώμα (Canadian Expeditionary Force).

Στην ίδια ανακοίνωση αναφέρονταν ότι τουλάχιστον 5 Έλληνες από το Τορόντο είχαν χάσει τη ζωή τους πολεμώντας με το Καναδικό Εκστρατευτικό Σώμα, ενώ άλλοι 10 είχαν μείνει ανάπηροι και ότι, 135 Έλληνες του Τορόντο που είχαν επιστρέψει στην Ελλάδα, είχαν πολεμήσει με τον ελληνικό στρατό εναντίον των Κεντρικών Δυνάμεων (Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Οθωμανική Αυτοκρατορία και Βουλγαρία). Σημειώνεται ότι, κανένας Έλληνας δεν αποζημιώθηκε για τις καταστροφές.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστημίου York και μελετητή της νεοελληνικής ιστορίας, Τόμας Γκάλαντ, συν-συγγραφέα του βιβλίου «The 1918 Anti-Greek Riot in Toronto», τα γεγονότα αποτύπωναν με τον πιο άγριο τρόπο τον υφέρποντα ρατσισμό εναντίον των μεταναστών της εποχής, που έμοιαζε με ωρολογιακή βόμβα, έτοιμη να εκραγεί με την παραμικρή αφορμή.

Τo ιστορικό πλαίσιο εντός του οποίου έλαβε χώρα το πογκρόμ εναντίον των Ελλήνων επιχειρεί να φωτίσει -καθώς πτυχές των ταραχών παραμένουν ακόμη στο σκοτάδι- το ντοκιμαντέρ του John Burry με τίτλο «Violent August» (2009), στο οποίο, πέραν του αρχειακού υλικού, περιλαμβάνεται και συνέντευξη με τον καθηγητή Γκάλαντ. Κάθε χρόνο, στις 2 Αυγούστου, οι Καναδοί συγκεντρώνονται στην ελληνική συνοικία τιμώντας τη μαύρη επέτειο του ρατσιστικού εκείνου πογκρόμ.

Από Praxis Review

Οι Γυναίκες εδώ κι 7000 χρόνια ζούμε μέσα στην Πατριαρχία

Δεν ξέρουμε άλλον τρόπο ύπαρξης. Το ίδιο και οι Άντρες. Φαντάσου ότι τόσους αιώνες η Ανθρωπότητα ζει Ανάποδα. Δεν μπορούμε καν να φανταστούμε πως είναι να Ζεις αλλιώς.
Ο τρόπος ζωής μας, οι σκέψεις μας, καθορίζεται από αυτό που γνωρίζουμε αιώνες τώρα.
Ακόμα και οι Φιλόσοφοι, οι Συγγραφείς, οι Ποιητές, όλοι, δημιούργησαν μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ό,τι γνωρίζουμε το γνωρίζουμε μέσα από αυτό το πρίσμα*.

Τις Βιβλιοθήκες με τα Ιερά Βιβλία που έκαψαν, γι΄αυτό ακριβώς τις έκαψαν, για να Κάψουν, για να Εξαφανίσουν κάθε Ίχνος Πληροφορίας για το πως ήταν η Ζωή στους Αρχαίους Πολιτισμούς, πριν από αυτά τα 7000 χρόνια! Μέσα σε αυτό το Πλαίσιο λοιπόν των 7000 χρόνων του Πατριαρχικού Συστήματος απ' άκρη σ' άκρη της Γης, το Συλλογικό μας Ασυνείδητο το Μόνο που Ξέρει και από το Μόνο που έχει Εμποτιστεί είναι να Ζει σε Πατριαρχία, δηλαδή σε Στρατιωτικής Μορφής Κοινωνίες*.

Ο ίδιος ο Θεσμός της Οικογένειας, είναι η Μικρογραφία του Πατριαρχικού Συστήματος*
Ο ίδιος ο Θεσμός της Οικογένειας δημιουργήθηκε για να έχει την Θηλυκή Αρχή υποδεέστερη
ώστε να κάνει την αναπαραγωγή και να μην έχει λόγο*.

Ο ίδιος ο Θεσμός της Οικογένειας απαιτεί η Γυναίκα να είναι κλεισμένη στον Γυναικωνίτη
και να είναι Ιδιοκτησία του Πατέρα της πρώτα, μετά του Αδελφού, και μετά του Άντρα της.
Ο ίδιος ο Θεσμός της Οικογένειας δημιουργεί την Ερώτηση που έκαναν οι παππούδες μας: ''Τίνος είσαι?"
Ακριβώς γιατί είτε σαν Γυναίκα, είτε σαν Παιδί, είτε σαν Άνδρας,
πρέπει να γνωρίζεις σε Ποιον ανήκεις.
Γιατί η Ερώτηση είναι ''Τίνος εισαι?''
δεν είναι ''Ποιανής εισαι?''
Άρα σε Ποιον Ανήκεις? Ποιανού Ιδιοκτησία είσαι?
Αυτή είναι η Πατριαρχία.

Η Δύναμη του Κυρίαρχου Αρσενικού, που οι Νόμοι Θεσμοθετήθηκαν Αιώνες τώρα για να διατηρούν την ''ιδιοκτησία'' του. Νομικά. Θεσμικά. Οικονομικά. Πολιτικά. Κοινωνικά. Γι’ αυτό οι Πόλεμοι, γι΄αυτό οι Καταστροφές, Γι’ αυτό η Φτώχεια*.

Για να διατηρεί η Πατριαρχία την Ιδιοκτησία της*.
Να έχει Εξαφανισμένη και Φυλακισμένη την Θηλυκή Αρχή*.
Γιατί η Θηλυκή Αρχή είναι η Ίδια η Δύναμη της Φύσης
Της Ελευθερίας και της Επανάστασης*
Και το Πατριαρχικό Σύστημα την Έχει Υποδουλωμένη κι Απαξιωμένη ώστε να διατηρείται ένας Κόσμος ΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ*.

Όσο είναι υποδουλωμένη η Θηλυκή Αρχή, όσο Σκοτώνετε την Θηλυκή Αρχή, τις Μάνες σας, τις Κόρες σας, τις Γυναίκες σας, τις Αδελφές σας, Σκοτώνετε την Ελευθερία μέσα σας.
Σκοτώνετε την πιθανότητα αυτός ο Κόσμος να Ζήσει σε Αγάπη, Σοφία, Ελευθερία και από Κόλαση να γίνει Παράδεισος, όπως πλάστηκε να είναι*.

Το βιώνουμε, το βιώσαμε, και τώρα το Πλήρωμα του Χρόνου ~ Κρόνου δεν το σηκώνει άλλο.
Αυτά τα 7000 χρόνια τελειώνουν Οριστικά και Αμετάκλητα. Και η Αρχή του Τέλους της Πατριαρχίας Ξεκινά Τώρα. Η Τάξη του Κόσμου Ανατρέπεται για ακόμα μια Φορά. Το Καθρεφτίζει η Όψη του Κρόνου με τον Ουρανό, που μέσα στο 2021 επαναλαμβάνεται 3 Φορές*. 17 Φεβρουαρίου ~ 14 Ιουνίου ~ 24 Δεκεμβρίου*.

Όψη Δικαιοσύνης και Ανατροπής των Πάντων. Ζητήστε το όλοι, Γυναίκες και Άντρες, αφορά όλους μας, ζητήστε να Αλλάξει Οριστικά ο Παλιός Τρόπος Ύπαρξης, ζούμε σε έναν Κόσμο Ανάποδα και αυτό Πρέπει να Αλλάξει*.

Η Αφροδίτη Θηλυκή Αρχή είναι η Ώρα της να Ξαναγεννηθεί*. Ο Κρόνος όταν τεμάχισε τα Γεννητικά Όργανα του Ουρανού, γιατί ο Ουρανός Βίαζε την Γαία και ''σκότωνε'' τα παιδιά του,
το έκανε για να βάλει τέλος στα δεινά της Γης*.

Από τα κομμένα Αιδοία του Ουρανού που έπεσαν στην Θάλασσα, μας λέει η Μυθολογία,
γεννήθηκε η Αφροδίτη*. 

Αυτό συμβαίνει και πάλι μέσα στο 2021. Ο Κρόνος έχει πάρει το Δρεπάνι και κόβει τα Αιδοία του Πατέρα του του Ουρανού*. Σταγόνες από το αίμα του πέφτουν στην Γη και γεννιούνται οι Ερινύες*. Και θα κυνηγήσουν τους Άδικους*. Γιατί οι Ερινύες είναι οι Θεές που κυνηγούν όσους Διαπράττουν Εγκλήματα*. 

Δεν τους αφήνουν να ησυχάσουν μέχρι να Αποκατασταθεί η Ηθική Τάξη των Νόμων του Κόσμου*. Από αυτήν την Πράξη Δικαιοσύνης του Κρόνου προς τον Ουρανό θα γεννηθεί η Αφροδίτη*. Θα ξαναέρθει στην Ανθρωπότητα μας*. Τώρα*. Είναι η Ώρα*. Αλλάζει η Τάξη του Κόσμου*. Η Θηλυκή Αρχή Εμφανίζεται Ξανά*.

18 Ιουνίου 2021 

Arianaland - ariana papakosta

Αγνοδίκη: Η πρώτη γυναίκα γιατρός της Αρχαίας Ελλάδας

 Αρχαία Αθήνα, 4ος π.Χ. αιώνας

Η Αγνοδίκη είχε παρατηρήσει ένα μεγάλο ποσοστό θνησιμότητας στις γυναίκες που ήταν έτοιμες να γεννήσουν διότι ντρεπόντουσαν να εξεταστούν από άνδρες. Τότε ήταν που αποφάσισε να αναλάβει δράσει και να σπουδάσει Ιατρική, ακόμα και αν γνώριζε ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να τη φέρει αντιμέτωπη με τη θανατική ποινή.

Η Αγνοδίκη, μεταμφιεσμένη ως άνδρας, μαθήτευσε δίπλα στον διάσημο τότε γιατρό Ηρόφιλο, στην Αλεξάνδρεια. Ο Ηρόφιλος, στη διάσημη σχολή που είχε ιδρύσει, δίδαξε στην Αγνοδίκη τα πάντα γύρω από την γυναικολογία και την μαιευτική ενώ η ίδια παρακολούθησε κάθε πρακτική που εφάρμοζε ο διάσημος γιατρός. Όταν αποφοίτησε από τη σχολή του Ηρόφιλου ήταν πια μια ολοκληρωμένη γιατρός – γυναικολόγος – μαιευτήρας η οποία επέστρεψε στην Αθήνα και ξεκίνησε να ασκεί το επάγγελμα της.

Η Αγνοδίκη, πάντα μεταμφιεσμένη ως άντρας, κέρδισε γρήγορα τις εντυπώσεις και όλοι μιλούσαν για τον νεαρό με τα λεπτά δάχτυλα και την περίεργη γλυκύτητα του προσώπου του. Θέλοντας να καθησυχάσει τις γυναίκες που εξέταζε τις αποκάλυπτε την πραγματική της ταυτότητα ζητώντας παράλληλα να μην το αποκαλύψουν πουθενά. Το μυστικό της όχι μόνο δε διέρρευσε αλλά η ίδια είχε τόσο πολλή δουλειά που πλέον είχε γίνει αισθητή η προτίμηση στο πρόσωπό της.

Οι άνδρες γιατροί, μη γνωρίζοντας την πραγματική ταυτότητα της, έψαχναν να βρουν κάποιον τρόπο ώστε να εξαφανίσουν τον νεαρό γιατρό που τους έκλεψε την πελατεία. Και άρχισαν να τον συκοφαντούν ότι σύναπτε ‘εξωσυζυγικές’ σχέσεις με τις κυρίες που εξετάζει.

Οι κατηγορίες μάλιστα ήταν τόσο μαζικές -αν και ψεύτικες- όπου στο τέλος συνελήφθη και οδηγήθηκε σε δίκη. Τότε η Αγνοδίκη βρέθηκε σε αδιέξοδο και έτσι αποφάσισε να αποκαλύψει την πραγματική της ταυτότητα. Οι θεατές του δικαστηρίου ακούγοντας την αποκάλυψή της ξέσπασαν και απαίτησαν άμεσα την θανατική της καταδίκη.

Πλέον η Αγνοδίκη ήρθε αντιμέτωπη με την κατηγορία για παράβαση του νόμου περί ασκήσεως του ιατρικού επαγγέλματος, αφού ήταν γυναίκα. Κάπως έτσι ακολούθησε δεύτερη δίκη περισσότερο πολύκροτη από την πρώτη αλλά αυτήν τη φορά δεν ήταν μόνη της.

Στο πλευρό της είχε άριστους δικηγόρους υπεράσπισης, συζύγους αρχόντων καθώς και όλες τις γυναίκες που είχε γιατρέψει. Οι δικαστές χωρίς να έχουν να της προσάψουν ουσιαστικά κάποια άλλη βαριά κατηγορία, αναγκάστηκαν να την αθωώσουν γιατί το πλήθος είχε εξαγριωθεί με την άδικη αυτή κατηγορία.

Εκτός από την αθώωση της, η Αγνοδίκη πέτυχε και κάτι που μέχρι τότε φάνταζε εξωπραγματικό. Την αλλαγή δηλαδή της κείμενης νομοθεσίας, επιτρέποντας έτσι, από τότε, στις γυναίκες της αρχαίας Αθήνας να σπουδάζουν την Ιατρική και να εξασκούν το ιατρικό λειτούργημα.

Elena Koumpenaki

Εγκλωβισμένος 1974-76

Του Δρ. Ανδρέα Σοφόκλη

Αύγουστος του 1974 μέχρι 24 Δεκεμβρίου 1976, Ανήμερα των Χριστουγέννων. Αυτοβιογραφία αυτού του χρονικού διαστήματος

Σημειώνω ότι όλα όσα καταγράφω αφορούν τα προσωπικά μου βιώματα, ως εγκλωβισμένος στην Πατρώα μου Γη, την Αιγιαλούσα, στα χωριά καταγωγής, από  τους γονείς, από τους προγόνους μου. Η Καταγωγή μας από την γενεά του πατέρα μου Νικόλα Σοφόκλη είναι από την Αιγιαλούσα. Η γιαγιά μου Μαρία καταγόταν από τη γενεά των Οικονόμων της Αιγιαλούσας, οι οποίοι την προστάτευσαν και την πάντρεψαν με τον παππού Σοφόκλη όταν έμεινε ορφανή και από πατέρα και από μητέρα, προστατεύοντας και την κτηματική της περιουσία, γι` αυτό οι γονείς μου έκτισαν το σπίτι τους στην Αιγιαλούσα. Η Μελάναρκα ήταν το χωριό καταγωγής του παππού Σοφόκλη, που κι αυτός ορφάνεψε από πολύ μικρή ηλικία και τον μεγάλωσαν θείοι και θείες του, προστατεύοντας και τον ίδιο και την περιουσία του. Στη Μελάναρκα έμεναν μόνιμα.

 Ο παππούς μου Κυριάκος Χατζηκυριάκου, ο πατέρας της μητέρας μου, καταγόταν από την Αγία Τριάδα Αιγιαλούσας, το γένος  Χατζηκυριάκου, από την Ανασσία. Η γιαγιά μου Μαρία, η μητέρα της μητέρας μου, καταγόταν από το γένος Χατζηφίλιππου, από την Αγία Τριάδα.

Με βάση πηγές, που έχουμε, από την πλευρά του παππού Σοφόκλη, το Γένος Παπαμιχαήλ, φτάνουμε μέχρι το 1804, με πρόσωπα που γνωρίζουμε, μέσα από την εθνική τους δράση, μέσα από μαρτυρίες και από πηγές, όπως ο πάππος Παπαθεόδωρος, που πρόσφερε για τους Εθνικούς Αγώνες πέντε αγγλικές λίρες τότε, υπέρογκο ποσό και για εκείνη την  εποχή και αντιστοίχως για σήμερα. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με κάποια στοιχεία από τις άλλες γενεές.

Όσα καταγράφω, για την εποχή του 1974, είναι αποτέλεσμα της μνήμης. Δυστυχώς πέρασε ήδη μισός αιώνας. Πιθανόν να μου διαφεύγουν κάποια γεγονότα, αυτό λόγο του πανδαμάτωρος χρόνου είναι λογικό συνεπακόλουθο. Το βέβαιο είναι ότι όλα όσα γράφω είναι πραγματικά γεγονότα.

Εύχομαι και αυτά τα γεγονότα, που γράφω, όπως και πολλά άλλα στοιχεία εκτοπισμένων του 1974, να τύχουν μελέτης και έρευνας από ειδικούς ερευνητές.

Ήμουν ακριβώς δέκα ετών τον Ιούλιο του 1974, όταν, επιεικώς, έγινε το άφρων πραξικόπημα, που έδωσε το επιχείρημα για τη βάρβαρη τουρκική εισβολή, με όλες τις έως τώρα τραγικές συνέπειες, όπου ουδείς δύναται να προβλέψει εάν θα πάψουν.

Ο τουρκικός στρατός εισήλθε στην Αιγιαλούσα, παρελαύνοντας, όπως πράττουν οι εκάστοτε νικητές.

Λίγες ημέρες προτού συμβεί αυτό, είδαμε τα στρατιωτικά φορτηγά, με τους δικούς μας στρατιώτες, να εγκαταλείπουν την περιοχή.

Εδώ πρέπει να τονίσω ότι το σπίτι μου βρίσκεται εντελώς στην είσοδο της Αιγιαλούσας, στην αριστερή μεριά, ερχόμενοι από την Αμμόχωστο.

Απ` ότι με πληροφορούν, οι λεμονιές στην είσοδο του σπιτιού το σκεπάζουν ακόμα. Έφτιαξαν, πάνω από το σπίτι μας και άλλο χώρο. Στο κολλητό μας οικόπεδο, δίπλα από το σπίτι μας, οι άγνωστες συνέπειες της ντροπής αυτών που ισχυρίζονται ότι προασπίζουν δίκαια, ανθρώπων, Οργανισμών, Θεσμών, έκτισαν μεζονέτες.

Μέσα από την ανάπτυξη των προσωπικών μου βιωμάτων, αναδεικνύονται τρεις βασικές διαστάσεις αυτού του χρονικού διαστήματος. Οι τρεις αυτές διαστάσεις είναι: η στρατιωτική, η πολιτικοοικονομική, η ανθρώπινη.

Μετά από ελάχιστες ημέρες, πιθανώς μετά από μία δύο ημέρες (σημειώνω ότι ο ακριβής χρόνος γεγονότων, δυστυχώς, είναι από τα στοιχεία που η μνήμη έχει αφαιρέσει, με μεγάφωνα, μας κάλεσαν να συγκεντρωθούμε στο προαύλιο της Εκκλησίας του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Εύχομαι άλλοι, που υπήρξαν εγκλωβισμένοι στην Αιγιαλούσα, σε κοινότητες της Καρπασίας και αργότερα εκτοπισμένοι να  έχουν καταγράψει τα γεγονότα αυτά και άλλα εντός του ακριβούς χρόνου.

Οι Τούρκοι στρατιώτες, που κατέκλεισαν από παντού την Αιγιαλούσα, μας έβγαζαν από τα σπίτια, ελέγχοντας παντού μήπως υπήρχαν κρυμμένοι Έλληνες Κύπριοι στρατιώτες είτε υπήρχε κάπου κρυμμένος οπλισμός. Σημειώνω, επίσης, ότι αμέσως με την άφιξή τους και τον έλεγχο της Κοινότητας, ο Στρατιωτικός Διοικητής έδωσε αυστηρή εντολή όσοι είχαν είτε όποια όπλα είτε κυνηγετικά να τα παραδώσουν, ανάμεσα στους άλλους συγχωριανούς, παρέδωσε το κυνηγετικό του όπλο και ο πατέρας μου, το οποίο ήταν Beretta, αργότερα στην προσφυγιά αγόρασε άλλο και πάλι Beretta.

Μπορώ να αναφέρω ότι, τόσο κατά τη διάρκεια της πορείας μας προς τη συγκέντρωση όσο και στην επιστροφή στα σπίτια με τη λήξη της συγκέντρωσης, δε θυμάμαι, τουλάχιστο στη δική μας πορεία, να άσκησαν βία.

Μόλις απομακρυνθήκαμε από τα σπίτια μας, η νύμφη μας η Λοΐζα Α. Παναγή, έκλαιγε απαρηγόρητα, επειδή λόγω της άσχημης ψυχολογικής πίεσης (ο σύζυγός της, ο εξάδελφός μου ο μακαρίτης ο Ανδρέας, ήταν, λόγω στρατιωτικής θητείας, ως έφεδρος, στις ελεύθερες περιοχές, λίγο αργότερα με τη διευθέτηση που έγινε, επέστρεψε), δεν πήρε την κόρη της Δέσποινα, που ήταν βρέφος στην κούνια. Το είπαν στους στρατιώτες και ένας Τούρκος αξιωματικός (σημειώνω ότι απ` ότι παρατηρούσαμε οι Τούρκοι αξιωματικοί γνώριζαν καλύτερα την ελληνική γλώσσα από ότι τη μιλούν και την γράφουν πολλοί Έλληνες, όπως και όλοι οι Τούρκοι Κύπριοι αυτό σημαίνει πολλά), συνόδευσε τις θείες Αικατερίνη και Ελένη (Λένα) μέχρι το σπίτι, πήραν το βρέφος και επέστρεψαν στην ροή και στην πορεία.

Όταν συγκεντρωθήκαμε στο προαύλιο της Εκκλησίας του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, μίλησε ο Τούρκος Στρατιωτικός Διοικητής. Μεταξύ άλλων που ανέφερε και δεν τα θυμάμαι, υποσχέθηκε ότι τίποτα δε θα αλλάξει στη ζωή μας. Θα συνεχίσουμε άφοβα και απρόσκοπτα.

Τη στιγμή της συγκέντρωσης, θυμάμαι, θεωρώ ότι είμαι σωστός, χώρισαν τους ηλικιωμένους, τα γυναικόπεδα. Τους νεαρούς από δεκαέξι ετών περίπου και άνω, όπως και τους άντρες, τους ανέβασαν στα στρατιωτικά φορτηγά και τους πήραν αιχμαλώτους. Τους Αγνοουμένους μας, κάποιους τους πήραν πριν το γεγονός αυτό, κάποιους μετά.                                            Θρηνούμε ως Γιαλουσίτες για τα παλληκάρια μας, συνολικά, όπως και για όλα μας τα παλληκάρια, διαχρονικά.

Τιμής ένεκεν καταγράφω τα ονόματά τους, εις μνημόσυνο αιώνιο:

ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ Ε.Ο.Κ.Α.: Σταύρος Στυλιανίδης.

ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ 1974:

Ανθυπολοχαγός Καταδρομών Βασίλειος Σιαμπτάνης.

Λοχίας Πεζικού Πέτρος Χαραλαμπούδης.

Λοχίας Πεζικού Γεώργιος Ράφτης.

Στρατιώτης Πεζικού Λεωνίδας Λεωνίδου.

Έφεδρος Στρατιώτης Πεζικού Κώστας Σάββα Γιάγκου.

Έφεδρος Στρατιώτης Πεζικού Γιαννάκης Λιασή.

ΕΚΤΕΛΕΣΘΕΝΤΕΣ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ 1974:

Μιχαήλ Παράσχος.

Οδυσσέας Ηλία.

Πανίκκος Κεμέκκης.

Παύλος Χατζηδημήτρη.

Πιερή Αδάμος.

Σάββας Χατζηπαντελή.

Στυλιανός Σαββίδη.

Χρήστος Κοσμά.

Χρήστος Χατζηνικολάου.

ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΕΝ ΩΡΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΟΣ:

Αρχιπλοίαρχος Ανδρέας Ιωαννίδης.

Πλοίαρχος Λάμπρου Λάμπρος.

Στρατιώτης Πεζικού Κυριάκος Ζαχαρίου.

Στρατιώτης Πεζικού Νικολάου Ορφανίδης.

Λώρης Αργυρού.

ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ:

Γιαννάκης Χαραλαμπούδης.

Κουμής Καραγιώργης.

Χριστόδουλος Καουτζάνη.

Τονίζω ότι ενώ γινόταν η πάρα πάνω περιγραφόμενη διαδικασία, στον Περίβολο της Εκκλησίας του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, έφτασαν στον χώρο τα Ηνωμένα Έθνη. Τώρα αν πέτυχαν κάτι για εμάς, ας μου επιτραπεί να διατηρώ τις αμφιβολίες μου. Γι` αυτό που γράφω, τεκμηρίωση είναι οι μερικές δεκάδες των εναπομεινάντων εγκλωβισμένων στην Αιγιαλούσα και στο Ριζοκάρπασο σε σύγκριση με τις είκοσι χιλιάδες και άνω των αρχικώς εγκλωβισμένων, φυσικά μέσα και από άλλα εις βάρος μας γεγονότα έως σήμερα και τίποτα υπέρ μας.

Θέλω στο σημείο αυτό, προτού προχωρήσω να αναφέρω το εξής προ ηγηθέν γεγονός: Όταν ο Ελληνικός Κυπριακός Στρατός νίκησε στις μάχες στην Τουρκοκυπριακή Κοινότητα ( φυσικά οι πρόγονοί τους είναι  Έλληνες από την Οθωμανική σκλαβιά που εξισλαμίσθηκαν), Άγιος Συμεών, ένας αριθμός Τούρκων κυπρίων συνελήφθησαν αιχμάλωτοι. Ο στρατός μας τους έκλεισε, ως αιχμαλώτους, στον Αστυνομικό Σταθμό της Αιγιαλούσας.

Ο πατέρας μου συνήθιζε να πηγαίνει στα καφενεία, όπως οι περισσότεροι, Σάββατο απόγευμα και Κυριακή μετά την Εκκλησία ή/και Κυριακή απόγευμα. Όταν πλησίασε, παρατήρησε ότι μπροστά από τις αποθήκες του μακαρίτη του Λαδά, ένας «μάγκας», δηλαδή που έκανε τον ψευτοπαλληκαρά, κρατώντας όπλο (γνωρίζω το όνομά του, όπως και άλλοι συγχωριανοί, όπως και κάποιων άλλων) φύλαγε να μην πλησιάσει κανείς τους αιχμαλώτους.

Πήγε, ο πατέρας μου, αμέσως στον φίλο του τον Αρεστή Χατζηπαντελή, του Κάμπη, όπως είναι γνωστός, που είχε το κατάστημά του εκεί στο κέντρο της Αιγιαλούσας. Τον ρώτησε τι γίνεται και αυτός του είπε ότι ο τύπος που περιέγραψα δεν αφήνει κανένα να πλησιάσει στους Τουρκοκύπριους αιχμαλώτους.

Σημαντικό γεγονός είναι ότι ο πατέρας και η μητέρα μου είχαν υπογράψει το Ενωτικό Ψήφισμα, τις βεβαιώσεις τις έχω ως Τιμή για εμένα και για τις επερχόμενες γενεές φυλαγμένες. Επίσης, ο πατέρας μου, ήταν στέλεχος, με μυστικές δράσεις, όπως να συνετίζουν αντιφρονούντες προς την Ε.Ο.Κ.Α και να ελέγχουν ποιοι κελαηδούσαν και άλλα, στην Π.Ε.Κ.Α.. Δυστυχώς τηρώντας τον Κώδικα Σιωπής, πολλές από τις δράσεις δεν μου τις είπε.

Επιστρέφω στο συγκεκριμένο συμβάν, αμέσως ο πατέρας μου είπε στον φίλο του Αρεστή και αυτός του γέμισε δύο τσάντες, χωρίς να πληρωθεί, για να τις πάρει στους Τουρκοκύπριους αιχμαλώτους, που περιείχαν τσιγάρα, κονσέρβες, Κόλα, της εποχής.

Ο Αρεστής φοβόταν την αντίδραση του εν λόγω φύλακα και το εξέφρασε στον πατέρα μου, λέγοντάς του για τον ηλίθιο που έλεγχε: «Νικόλα πρόσεχε είναι επικίνδυνος».

Ο πατέρας μου παίρνοντας τις τσάντες, προχώρησε. Τότε αυτός του φώναξε επιτακτικά: «Ρε Κκόλα που πάεις;». Ο πατέρας μου προχώρησε. Τότε του ξαναφώναξε: «Αν προχωρήσεις εννά σε πέξω» ( δηλαδή θα σε πυροβολήσω). Τότε ο πατέρας μου, ενώ χαρακτηριζόταν για την ηρεμία του, γύρισε, τον κοίταξε εξοργισμένος και τον διέταξε: «Λάμνε ρε που δαχαμέ», δηλαδή φύγε από εδώ. Ο τύπος δεν έκανε τίποτα άλλο. Ο πατέρας μου, με τις τσάντες στα χέρια, πήγε στους Τουρκοκύπριους αιχμαλώτους. Αυτοί ανήσυχοι για τις ζωές τους, του είπαν, σχεδόν βέβαιοι: «Εννά μας σκοτώσετε έννε; Ο πατέρας μου τους απάντησε: «Τρίχα που τες τζεφαλές σας εν θα ππέσει».

Επέστρεψε στον φίλο του τον Αρεστή, ο οποίος ήταν έκπληκτος για την πορεία των πραγμάτων. Του είπε να παίρνει στους Τουρκοκύπριους αιχμαλώτους ό,τι χρειάζονται και να του τα χρεώνει, επειδή λόγω των γεωργικών του εργασιών, δεν μπορούσε να πηγαίνει συχνά, παρά μόνο τα Σαββατοκύριακα. Όμως ο Αρεστής, λεβέντης, δεν το δέχτηκε. Τους έπαιρνε πια αυτός, ανεμπόδιστος, με δικό του κόστος.

Αυτό γινόταν, φυσικά, για ελάχιστες ημέρες, αφού γρήγορα ακολούθησαν τα γεγονότα που ήδη προανέφερα.

Τους Τουρκοκύπριους αιχμαλώτους τους ελευθέρωσαν έγκαιρα, οι δικοί μας, χωρίς να τους συμβεί κανένα κακό. Αυτό το γεγονός ίσως έσωσε τους Γιαλουσίτες από χειρότερα τραγικά.

Τεκμηριώνω το πάρα πάνω συμβάν συνεχίζοντας. Προτού εισέλθουν τα τουρκικά στρατεύματα στην Αιγιαλούσα, υπήρξε η πληροφορία ότι ο Τούρκος στρατιωτικός διοικητής, σταμάτησε στο τουρκοκυπριακό καφενείο της τότε μεικτής Κοινότητας Άγιος Ανδρόνικος, εκεί πληροφορήθηκε ότι στην περιοχή αυτή δεν κτυπήθηκε, δε βασανίστηκε, δε δολοφονήθηκε κανένας Τουρκοκύπριος. Οι Τουρκοκύπριοι της Κοινότητας αυτής, προς τιμή τους, τον κάλεσαν να μας προστατεύσει, λόγω των άριστων φιλικών ανθρώπινων σχέσεων, αναφέροντάς του γεγονότα.

Όταν πέρασαν κάποιες ημέρες, από το γεγονός της συγκέντρωσης στον περίβολο της Εκκλησίας του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, ο Τούρκος Στρατιωτικός Διοικητής, αναζήτησε, ένα πρωί τον Αρεστή. Αναφέρω ότι αυτός ο άνδρας έχαιρε σημαντικής εκτιμήσεως, λόγω της ανθρωπιάς, της ηρεμίας, της εξυπνάδας του. Ήταν, επίσης, ως επιχειρηματίας, σημαντικός οικονομικός παράγοντας. Ο Τούρκος Στρατιωτικός Διοικητής, δεν τον βρήκε σε καφενείο. Κάποιοι χωριανοί του εξήγησαν που ήταν το σπίτι του, φυσικά δεν υπήρχαν τηλέφωνα, για επικοινωνία, πήγε με το στρατιωτικό του όχημα. Όταν κτύπησε την πόρτα, άνοιξε η σύζυγος του Αρεστή. Αυτή μόλις είδε τον Τούρκο αξιωματικό έκλαιγε, πιστεύοντας ότι δε θα ξαναδεί τον σύζυγό της. Ο Τούρκος διοικητής την καθησύχασε. Ο Αρεστής εισήλθε στο στρατιωτικό όχημα.

Πήγαν σ΄ ένα καφενείο στο κέντρο της Κοινότητας. Εκεί μίλησαν, αυτά τα αναφέρω, όπως μου τα διηγούνταν ο πατέρας μου, αφού ο φίλος του ο Αρεστής τον ενημέρωσε, όπως και άλλους, φυσικά, συγχωριανούς.

Ο διάλογος, μεταξύ άλλων, περιλάμβανε περίπου τα εξής:

-         Γιατί βοηθήσατε τους Τουρκοκύπριους αιχμαλώτους;

-         Διότι μαζί περνούσαμε ως αδελφικοί φίλοι, δεν είχαμε διαφορές.

-         Μήπως διότι σου πουλούσαν καπνά και Βιρτζίνια;

-         Όχι, είναι γνωστό και ρωτήστε τους, ότι τα καπνά και τα Βιρτζίνια τα πουλούσαν, από τη λειτουργία του και μετά στο εργοστάσιο της ΣΟΚ.

-         Τότε για ποιους λόγους; Μήπως γιατί φοβόσασταν την εκδίκηση;

-         Όχι, διότι κανείς δε γνωρίζει την πορεία και το τέλος ενός πολέμου. Όμως, αφού επιμένεις θα σου πω, επειδή πιστεύω ότι και η Τουρκία και η Ελλάδα θα φύγουν και θα ζήσουμε όπως πρώτα. (Αυτή η απάντηση δηλώνει την αγνότητα του ανδρός αυτού).

-         Τι καλό θέλεις να κάνω στη Γιαλούσα;

-         Γνωρίζουμε ότι είναι στρατός, παρακαλούμε να μην κλέβουν, να μη φοβίζουν τον κόσμο, να συνεχίσουμε τις δουλειές μας με ασφάλεια, να μην ατιμάσουν γυναίκες.

-         Σου υπόσχομαι ότι αυτά θα γίνουν.

Ο Τούρκος Στρατιωτικός Διοικητής, έδωσε, εκείνο το χρονικό διάστημα εντολή, για λόγους ασφάλειας και ελέγχου, όσοι θα πήγαιναν στα κτήματά τους, να βγάζουν άδειες.

Ο πατέρας μου, επειδή για μεγάλο χρονικό διάστημα υπέφερε από πέτρες στον νεφρό, πέρασε το Καλοκαίρι και δεν πήγε στα κτήματά μας, στον Κάμπο της Μελάναρκας (Κολύμπα, Πρασινοθήλια, Λιθάρκα), που τα είχαν οι γονείς μου φυτεμένα με όλα τα καλοκαιρινά είδη ζαρζαβατικών, στην Κολύμπα: ντομάτες, πιπέρια, μελιτζάνες, μπάμιες, λουβιά, καρπουζιές, πεπονιές, στα Πρασινοθήλια: σιταροπούλες, στα Λιθάρια: Κολοκάσια, συκές.

Όταν μπόρεσε πήρε άδεια, και πήγε, νομίζω ήταν στις αρχές του Οκτωβρίου του 1974.

Φτάνοντας στην Κολύμπα, παρατήρησε ότι το χωράφι μας ήταν απείραχτο, γεμάτο από όλα αυτά που ήδη περιέγραψα. Στο διπλανό κτήμα-τα δύο κτήματα τα χωρίζει μέχρι σήμερα ο δρόμος προς τα Λιθάρια, ανήκει σε Τουρκοκύπριους από τον Άγιο Συμεών (απογόνους, δηλαδή, εξισλαμισμένων Ελλήνων Κυπρίων, από την εποχή της Οθωμανοκρατίας, όπως και όλοι οι κάτοικοι των λεγόμενων τουρκοκυπριακών Κοινοτήτων).

Προτού προχωρήσω, πρέπει να πληροφορήσω, ότι στα σπίτια των παππούδων και των γιαγιάδων μου, Σοφόκλη Παπαμιχαήλ και Μαρίας Οικονόμου Παπαμιχαήλ στην Μελάναρκα και Κυριάκου Χατζήκυριάκου και Μαρίας Χατζηφίλιππου Χατζηκυριάκου στην Ανασσία της Αγίας Τριάδας, συχνά φιλοξενούνταν οικογένειες και μέλη οικογενειών Τουρκοκυπρίων, κάποιοι από τους οποίους εργάζονταν στα κτήματα των προγόνων μου, τα οποία είναι σήμερα δικά μας, ως οι φυσικοί κληρονόμοι και ουδείς δύναται να μας τα πάρει, ούτε με πολέμους ούτε με κτίσματα, αφού αυτά είναι φθαρτά, αυτό που είναι διαχρονικό είναι οι γενεές και η γη. Επίσης, όταν, νομίζω γύρω στο 1960, ο πατέρας μου πληροφορήθηκε ότι κάποιοι Έλληνες Κύπριοι, όμως ανεγκέφαλοι, οργάνωναν να κάψουν τα σπίτια των ελάχιστων οικογενειών Τούρκων Κυπρίων που ζούσαν αρμονικά με τους Έλληνες Κυπρίους στην Μελάναρκα, το σταμάτησε. Πώς; Δεν γνωρίζω. Αυτό το γνωρίζω από τον κατά πολύ μεγαλύτερό μου στην ηλικία εξάδελφο, τον μακαρίτη Διονύση Μιχαήλ, που ήταν κι αυτός μέλος της ΕΟΚΑ.

Δυστυχώς, όμως, λίγα χρόνια μετά δεν είχε την πληροφόρηση, όπως και κανένας άλλος νουνεχής, οπότε οι ανεγκέφαλοι έδρασαν, καίγοντας τα σπίτια των Τούρκων Κυπρίων, οι οποίοι πλέον εγκαταστάθηκαν στον Άγιο Συμεών.

Επανέρχομαι στη σκηνή στα κτήματα. Τα ζώα, κατσίκες, πρόβατα, τα πρόσεχαν νεαροί Τούρκοι Κύπριοι. Όταν τους πλησίασε ο πατέρας μου, τους καλημέρισε. Αυτοί τον χαιρέτησαν. Τότε ακολούθησε ο πάρα κάτω διάλογος:

-         Γιατί δε βάζετε τα ζώα να φάνε και σε αυτό το χωράφι;

-         Μας είπαν οι χωριανοί αυτά τα χωράφια να μην τα πειράξουμε.

-         Γιατί;

-         Εν του Κκόλα, του γιου του Σοφόκλη και της Μαρίας της Αρφανής (έτσι ήταν γνωστή η γιαγιά μου, διότι όντως ορφάνεψε και από τους δύο γονείς, όπως και ο παππούς μου, σε παιδική ηλικία. Τους μεγάλωσαν οι θείοι τους και σε ηλικία δεκατεσσάρων τον παππού και δεκατριών την γιαγιά τους πάντρεψαν, τους προστάτευαν και τους μεταβίβασαν το σύνολο των περιουσιών τους στο ακέραιο, που δεν ήταν ευκαταφρόνητες. Η γιαγιά μου κατάγεται από την Αιγιαλούσα από το Γένος Οικονόμων. Χρησιμοποιώ τον Ενεστώτα διότι όσοι γεννιούνται εξακολουθούν να υπάρχουν, αφού οι ψυχές ζουν). Σε ηλικία δεκαπέντε και δεκατεσσάρων ετών είχαν τον πρώτο τους γιο τον Μιχαήλ.

-         Για τούτον εν ταΐζουμε από το χωράφι του.

-         Εγιώ είμαι, να πείτε τους φίλους μου σιερετίσματα τζαι να κόφκετε.

Δεν έκοβαν τίποτα. Οι γονείς μου τα έκοβαν, τα πουλούσαν, οπότε μαζί με την πώληση των καπνών και των βιρτζινιών, μάζεψαν αρκετά λεφτά, τα οποία αργότερα τους χρησίμεψαν στην προσφυγιά, ως εκτοπισμένους, χωρίς καμία οικονομική στήριξη, εκτός από σπίτι, παρόλο που από κράτη και από Έλληνες και από Έλληνες Κυπρίους στάλθηκαν εκατομμύρια για τους πρόσφυγες εκτοπισμένους της Κύπρου. Ποιος θα μας πει που κατέληγαν όλα εκείνα τα ποσά; Φυσικά ενδείξεις, υποθέσεις, φήμες, υπάρχουν.

Τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο του 1976, αποφάσισαν, ο πατέρας μου ο Νικόλας, ο θείος ο Πέτρος, ο θείος ο Παναής, ο γιος του Ανδρέας, με τη βοήθεια των δύο μικρών τότε στην ηλικία του υποφαινόμενου και του εξάδελφού μου του Σοφόκλη, και πήραν για να τις προστατέψουν τις εικόνες και τα Ιερά Σκεύη, από την Εκκλησία του Αγίου Πολυχρονίου στην Μελάναρκα, την οποία Εκκλησία την έκτισαν οι Πρόγονοί μας Μελαναρκήτες στο σύνολό τους. Σημειώνω ότι ήδη έως εκείνη τη στιγμή που φυγαδεύσαμε τις εικόνες και τα ιερά σκεύη, είχαν  βάρβαροι σπάσει την πόρτα της Εκκλησίας, είχαν καταστρέψει το τέμπλο και πολλές εικόνες. Λέρωσαν τον Ιερό ναό και με περιττώματα ανθρώπων. Εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός ότι οι Συγχωριανοί, λόγω φόβου έφυγαν και κατέφυγαν ως εκτοπισμένοι στην Ελεύθερη Κύπρο. Στην Μελάναρκα παρέμειναν μόνο οι δύο Οικογένειες του θείου Πέτρου, με τη σύζυγό του τη θεία Σοφία, με τα παιδιά τους Μαρία, Σοφόκλη, Ιωάννα και του θείου Παναγή με τη σύζυγό του θεία Δέσποινα. Οι δύο αυτές οικογένειες δέχονταν έντονη πίεση να εγκαταλείψουν την Κοινότητά τους, αφού τις νύκτες τους έριχναν πέτρες στις πόρτες και στα σπίτια.

Οι μεγαλύτεροι οργάνωσαν το σχέδιο. Ένα πρωί συγκεντρωθήκαμε όλοι και ο κατά ένα έτος μεγαλύτερος από εμένα, εξάδελφός μου ο Σοφόκλης, ο γιος του θείου Πέτρου.

Πήραμε, από την Εκκλησία του Αγίου Πολυχρονίου σαράντα δύο εικόνες, διαφόρων διαστάσεων, μεταξύ των οποίων του Ιησού Χριστού, της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ιησού Χριστού, της Παναγίας, Παναγία η Οδηγήτρια, Ευαγγελισμός της Θεοτόκου,  του Αγίου Πολυχρονίου, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, Αγία Αικατερίνη, Αγία Φωτού, Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, Άγιος Παντελεήμων, Άγιος Ονούφριος, Άγιος Νεόφυτος, Απόστολος Θωμάς, Απόστολος Ανδρέας, Αγία Θέκλη, Άγιος Τρύφων, Άγιος Βλάσιος, Άγιος Ανδρόνικος, Αγία Αθανασία και άλλες, συνολικώς σαράντα δύο, εκτός από τα Ιερά Σκεύη. Επίσης, πήραμε τα Ιερά Σκεύη, τα οποία βρίσκονται στο Εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας στο Παραλίμνι, όπως είναι τα Εξαπτέρυγα, το Δισκοπότηρο, το Ευαγγέλιο. Οι Εικόνες βρίσκονται στην Εκκλησία των Αγίων Αναργύρων στον Ομώνυμο Συνοικισμό στη Λάρνακα. Τόσο οι Εικόνες όσο και τα Ιερά Σκεύη είναι όλα καταγεγραμμένα και σφραγισμένα με τη Σφραγίδα του Σωματείου μας: «Άγιος Πολυχρόνιος Μελάναρκας».

Τις Εικόνες και τα Ιερά Σκεύη τα μεταφέραμε χέρι με χέρι στο σπίτι του θείου μου Πέτρου στη Μελάναρκα. Αργότερα τις μοιράστηκαν οι τέσσερεις οικογένειες, ως τέσσερα διαφορετικά σπίτια, για να είναι πιο εύκολη η μεταφορά τους στις ελεύθερες περιοχές. Ήταν πλέον εμφανές από τις κινήσεις των κατακτητών και από τις πιέσεις ότι ήταν ζήτημα πολύ σύντομου χρονικού διαστήματος η εκδίωξή μας, όπως κι έγινε.

Τις Εικόνες και τα Ιερά Σκεύη τα τοποθέτησαν σε σεντούκια και σε ξύλινες κάσες. Τα τύλιξαν με σεντόνια για λόγους προστασίας από φθορά και για λόγους ήχου, ώστε να μην κάνουν θόρυβο στη μεταφορά. Τις έβαλαν με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην έχουν υπερβολικό βάρος. Μας επέτρεψαν, ως εγκλωβισμένοι να μεταφέρουμε τα έπιπλά μας, οικογενειακά αντικείμενα και κειμήλια. Αυτός ήταν ο λόγος που μπορέσαμε και τα μεταφέραμε, σώζοντάς τα. Εξαίρεση, φυσικά, αποτέλεσαν τα κυνηγετικά όπλα. Ο Τούρκος Διοικητής από τις πρώτες ημέρες του εγκλωβισμού έδωσε εντολή όλοι οι κυνηγοί να παραδώσουν τα κυνηγετικά τους όπλα, αλλιώς το αντίθετο ήταν έγκλημα.  

Οι Τούρκοι Κύπριοι, που μας φόρτωναν τα έπιπλα την ημέρα της εκδίωξης, στα φορτηγά, απορούσαν για το βάρος στα σεντούκια και στις κάσες. Οι γυναίκες, θλιμμένες, τους έλεγαν ότι έχουν μέσα τα γυάλινα σκεύη, τις μαγείρισσες. Ο Άγιος Πολυχρόνιος θέλησε οι Εικόνες να προστατευτούν.

Την ημέρα που παίρναμε τις Εικόνες και τα Ιερά Σκεύη από την Εκκλησία του Αγίου Πολυχρονίου, πέρασε από τον δρόμο τουρκικό στρατιωτικό λαντρόβερ και ακολουθούσε τουρκικό στρατιωτικό φορτηγό, ελάττωσε κάπως την ταχύτητά του αλλά συνέχισε, δεν σταμάτησε, παρόλο ότι μας είδε. Ήταν ο Τούρκος Στρατιωτικός Διοικητής που έκανε έλεγχο στην περιοχή εκείνη. Το ίδιο βράδυ του είχε τραπέζι ο μακαρίτης ο Ζάρτηλος, συγχωριανός και φίλος με τον πατέρα μου. Όπως μιλούσαν έγινε ο ακόλουθος διάλογος:

-         Αύριο το πρωί θα πάω στη Μελάναρκα να συλλάβω τους δικούς σας.

-         Γιατί; ( Ο Ζάρτηλος κατάλαβε για ποιους μιλούσε).

-         Σήμερα τους είδα που έκλεβαν τις Εικόνες από την Εκκλησία.

-         Για όνομα του Θεού, μεν κάμεις έτσι πράμα.

-         Γιατί; Είναι κλέφτες.

-         Όχι, πήραν τις Εικόνες για να μην τις καταστρέψουν όλες οι δικοί σας. Πήγαινε στην Εκκλησία να δεις τι έκαναν και του τα περιέγραψε, σπασμένη πόρτα κατεστραμμένα παράθυρα, το τέμπλο κατεστραμμένο και σπασμένο, Εικόνες σπασμένες, η Αγία Τράπεζα διαλυμένη, παντού περιττώματα ανθρώπων και ζώων. Οι γονείς και οι παππούδες των Μελαναρκητών έκτισαν την Εκκλησία. Αν το κάμεις αυτό το κακό θα έχεις μεγάλο κρίμα στον λαιμό σου.

-         Όταν είναι έτσι δε θα τους κάνω τίποτα. Φαίνεται ήταν Θεοσεβής. Σίγουρα έβαλε, όπως λέμε το χέρι του και ο Άγιος Πολυχρόνιος. Μετά από τόσα χρόνια και με εμπειρίες αυτό είναι βέβαιο, δεν εξηγούνται διαφορετικά, με όποια λογική αυτά τα γεγονότα.

Την επόμενη ημέρα ο φίλος του πατέρα μου, ο Ζάρτηλος τον ενημέρωσε. Ο πατέρας μου δεν είπε σε κανένα τίποτα γι` αυτό το γεγονός. Το είπε μόνο όταν είμασταν πλέον ασφαλείς στις ελεύθερες περιοχές, για τον ευνόητο λόγο, να μην προκαλέσει άγχος και φοβίες στους άλλους.

Η Αιγιαλούσα κρίθηκε από την Τουρκική Στρατιωτική Διοίκηση της Κύπρου ότι ήταν το μέρος που έπρεπε να κατοικήσουν οι ήρωες γι` αυτούς, Τούρκοι της Κοινότητας Κοκκίνων. Είναι η γνωστή μέθοδος μεταφοράς πληθυσμών, ώστε να υποχρεώνονται και με αυτή την πίεση να εγκαταλείπουν τις περιοχές τους, οι κατακτημένοι και με την πάροδο του χρόνου, να θεωρούνται τουρκικά μέρη. Όταν μετέφεραν, οι Κατακτητές, τους Τούρκους Κύπριους, από την Τουρκοκυπριακή Κοινότητα Κόκκινα-ως γνωστό, η περιοχή αυτή ήταν και παραμένει στρατηγικής σημασίας-ένα πρωί, ένας τότε ηλικιωμένος Τούρκος Κύπριος από τα Κόκκινα έκανε γύρο στο σπίτι και στη γη μας. Η μητέρα μου τον είδε πρώτη, βγήκε έξω, εξοργισμένη και τον εξύβρισε. Ο πατέρας μου  άκουσε, ήταν κάτω στα ζώα. Αμέσως ανέβηκε πάνω, με ψυχραιμία του ζήτησε συγνώμη. Αυτός, ηλικιωμένος, έμπειρος της ζωής, καλό γάλα βυζαγμένος, όπως έλεγαν οι μακαρίτες οι γονείς μου, απάντησε στον πατέρα μου: «Με φοβάσαι Νικόλα, καταλαβαίνω τον πόνο της Δέσποινας. Ούτε εγώ ήθελα να φύγω από τα Κόκκινα, από το χωριό μου. Ήμουν κι εγώ πλούσιος έσσω μου, όι όπως εσείς αλλά ήμουν. Ο πόλεμος τζαι τούτοι που μας τα κάμαν ( ονόμασε, δεν είναι της στιγμής να γράψω γνωστά ονόματα και από τις δύο πλευρές ) φταίουν. Μακάρι να με γινεί άλλο κακό».

Ο πατέρας μου τον κάλεσε στο σπίτι, η μητέρα μου τον κέρασε. Αναπτύχθηκε αναμεταξύ τους η αλληλοκατανόηση, δυστυχώς κράτησε ελάχιστες ημέρες, αφού μας εξεδίωξαν.

Δε θυμάμαι ημερομηνία ούτε το πως, ελπίζω αυτά τα στοιχεία να τα έχουν  ο Κοινοτάρχης και το Κοινοτικό Συμβούλιο, όπως και άλλοι συγχωριανοί, η Τουρκική Στρατιωτική Διοίκηση κάλεσε τις οικογένειες, νομίζω πριν την έλευση των Τούρκων Κυπρίων στην Κοινότητα από τα Κόκκινα, να συμπληρώσουν έντυπα, με αίτημα την υποτίθεται εθελοντική τους επιθυμία για εγκατάλειψη της Αιγιαλούσας και για εγκατάστασή τους στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου. Να μη ξεχνάμε ότι έως εκείνη τη στιγμή υπήρχαν χιλιάδες εγκλωβισμένη στην Αιγιαλούσα, στον Άγιο Ανδρόνικο αρκετοί, στην Αγία Τριάδα, στο Ριζοκάρπασο και αλλού. Η εκδίωξή μας από την Αιγιαλούσα και η εγκατάσταση Τούρκων Κυπρίων και πληθυσμών από την Τουρκία, σήμαινε την αισθητή μείωση των Ελλήνων Κυπρίων στις Κοινότητες αυτές της Καρπασίας, στην αύξηση του αισθήματος του φόβου και της ανασφάλειας με συνέπειες, όπως κι έγινε τη φυγή και άλλων οικογενειών από τις γύρω Κοινότητες, αυτό σήμανε τη σημερινή τραγική κατάσταση των μερικών δεκάδων στην Αγία Τριάδα και στο Ριζοκάρπασο, με ημερομηνία λήξεως και ας μη μας λένε για επανεγκαταστάσεις, διότι αυτά είναι παραμυθιάσματα που γελούν και τα μικρά παιδάκια.

Αρχικά, ενώπιον αυτής της εντολής της εγκατάλειψης, δήθεν της εθελοντικής, υπήρξε σθεναρή αντίσταση και αντίδραση. Όμως οι Κατακτητές απείλησαν, έτσι οι οικογενειάρχες υποχρεώθηκαν να συμπληρώσουν τα έντυπα της εκδίωξης και του εκτοπισμού. Δείγματα αυτών των εντύπων υπάρχουν, όμως, δεν έχει επισήμως ανακοινωθεί, έως αυτή τη στιγμή, κατά πόσο τα αξιοποίησε και πόσο ποιοτικώς έτυχε το τραγικό αυτό γεγονός αναφοράς και επιμονής από τους εκάστοτε διαπραγματευτές και Κυβερνήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ελλαδικού Κράτους, αφού ποτέ δεν είδα κάτι τέτοιο γραμμένο στον τύπο είτε ως ανακοινωθέν, κάτι αντίστοιχο δυστυχώς συμβαίνει και με τη Συμφωνία της Τρίτης Βιέννης για την Καρπασία, πλην του Μακαρίτη Γλαύκου Κληρίδη, ουδείς άλλος μίλησε ή επέμεινε, μάλλον ούτε καν αναφορά ως επίσημο κυβερνητικό ανακοινωθέν δεν έγινε, εύχομαι και για τα δύο να έχω λάθος. Συνεπώς με αυτή τη μέθοδο έκλεισε ο κύκλος των χιλιάδων εγκλωβισμένων και άρχισε ο κύκλος των δεκάδων εγκλωβισμένων, με ημερομηνία λήξεως, όπως ήδη τόνισα. Φυσικά, στις ελεύθερες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας ισχύει το αντίθετο, δηλαδή ισχύει η προοδευτική αύξηση του αριθμού των Τούρκων Κυπρίων, οι οποίοι παίρνουν πίσω τις περιουσίες τους, εγκαθίστανται σε αυτές είτε ένας αριθμός τις πουλά, ενώ οι πρόσφυγες εκτοπισμένοι γίνονται και πάλι πρόσφυγες εκτοπισμένοι από το δικό τους το Κράτος, τραγική ειρωνεία. Υπήρξαν, πιθανώς, γι`   αυτό το θέμα αποφάσεις που οδήγησαν εδώ σε αυτές τις συνέπειες και βέβαια οι επιδερμικές πολιτικές δικαιολογίες στην εποχή των πολλαπλών και άμεσων γνώσεων και πληροφοριών δεν ευσταθούν, μάλλον ούτε ως αστείο, όπως και πολλές άλλες δικαιολογίες που αφορούν περιουσίες που έχουν δοθεί σε πρόσφυγες εκτοπισμένους, τις οποίες χάνουν τα παιδιά και τα εγγόνια τους για διάφορους ευτελείς και λογικώς μη ευσταθούντες λόγους.

Φεύγαμε με τη σειρά, η οικογένεια και η γειτονιά μου, φύγαμε στις 24/12/1976, μεταφέροντας, όπως ήδη έγραψα, τα οικογενειακά έπιπλα και κειμήλια, όσα ήταν δυνατό να μεταφερθούν. Οι Τούρκοι Κύπριοι μας φόρτωναν τα πράγματα στα φορτηγά με ιδιαίτερη προσοχή (αυτό είναι στοιχείο που θα γίνει σύγκριση με γραφόμενα που ακολουθούν).

Θυμάμαι, η ημέρα και η νύκτα, ανήμερα των Χριστουγέννων και το βράδυ των Χριστουγέννων του Δεκεμβρίου του 1974, ήταν βροχερές. Όταν μας φόρτωσαν τα πράγματα, οι γονείς μου έκαναν τον Σταυρό τους, με πόθο και με πίστη για την επιστροφή. Αγνοί άνθρωποι, απλοί, της γης και του κάματου, όπως το σύνολο των ανθρώπων της Χερσονήσου των Αγίων, δεν είχαν ιδέα από στυγνά συμφέροντα. Αξίζει να σημειώσω στο σημείο αυτό ότι ο πατέρας μου, όταν ήλθαμε πια εκτοπισμένοι πρόσφυγες, στην περιοχή του Αγίου Λαζάρου, πήγαινε στοιχήματα ότι σε λίγες ημέρες θα επιστρέφαμε, πίστευε στα Ηνωμένα Έθνη και στους Ισχυρούς της Γης, όπως πιστεύουν πολλοί μέχρι σήμερα. Οι άλλοι τον λυπούνταν, κάποιοι τον έβγαζαν τρελό και δεν δέχονταν τα στοιχήματά του.

Όταν μπήκαμε στο φορτηγό-αυτό που γράφω τώρα ως τεκμηρίωση του προηγούμενου και όποιος το πιστεύει-ο πατέρας μου κάθισε δίπλα στον Τούρκο Κύπριο οδηγό, εμένα με έβαλαν στη μέση και η μητέρα μου στην πόρτα, όπως λέμε.

Όταν ξεκίνησε, εγώ, έντεκα ετών και κάποιων μηνών, προς τα δώδεκα, είπα με θυμό και με παράπονο:

-         Που ννα πάτε ρε εννά μεν γυρίσει ο τροχός;

Οι γονείς μου τα έχασαν.

-         Συγχώρα τον εν μωρό, είπε ο πατέρας μου.

-         Μεν φοάσαι κύριε Νικόλα, καταλαβαίνω τον πόνο.

Γύρισε προς εμένα και μου είπε:

-         Γιε μου, είσαι μιτσής τζαι εν καταλαβαίνεις. Σε σαράντα χρόνια εννάρκεσταν ποδά τουρίστες».

Αυτό το θυμήθηκα και το έλεγα όταν μας έφεραν το γνωστό σχέδιο «Ανάν». Στα τριάντα χρόνια μας κουβάλησαν, αυτοί που υποτίθεται είναι οι θεματοθέτες του Δικαίου το Σχέδιο λύσης «Ανάν» και αμέσως μετά την απόφαση απόρριψής του από τους Έλληνες Κύπριους-δεν εξετάζω το ορθό ή το λάθος-καταγράφω τα γεγονότα, ως συνέχεια της εγκυρότητας των λόγων του Οδηγού-μας έφεραν το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, περίπου ως δικαίωμα, μάλιστα βιαζόμασταν να πάμε να δούμε, πιέζαμε για πολλά ανοίγματα. Ας δούμε με κριτικό ιστορικό μάτι του τώρα και του μετά τα όσα συμβαίνουν ίσως μας ωφελήσει. Ο Έχων μάτια κατανοεί, ο Έχων νουν νοεί!

Φθάσαμε, γύρω στις έξι το βράδυ,  στο ουδέτερο σημείο στο Λήδρας Πάλας, όπως είναι γνωστό.

Οι Έλληνες Κύπριοι-εδώ σας θυμίζω την παρένθεση- κατά τα άλλα συμπατριώτες μας- για να μη βρέχονται και για να μην κουράζονται, πετούσαν τα πράγματα από τα φορτηγά των Τούρκων Κυπρίων κάτω και τα πετούσαν πάνω στα φορτηγά των Ελλήνων Κυπρίων. Όταν το είδαν αυτό οι συγγενείς και οι γείτονες, τους απαγόρευσαν να αγγίξουν στα δικά μας και αλληλοβοηθούμενοι τα μετέφεραν οι ίδιοι. Αυτό, εκτιμώ, λέει κάτι.

Εκεί στο Λήδρας Πάλας, μας παρέλαβαν τα ξαδέλφια μου, ο Ανδρέας, ο Σοφόκλης και ο αδελφικός φίλος της οικογένειάς μας ο Γεώργιος Στεργίδης, οι οποίοι ως αιχμάλωτοι στο προαύλιο της Εκκλησίας του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, που ελευθερώθηκαν, παρέμειναν στις ελεύθερες περιοχές. Αυτοί εντόπισαν το μισό κτισμένο σχολείο, που προοριζόταν για Τούρκους Κύπριους μαθητές, στην περιοχή Μακένζι στη Λάρνακα, σημερινή Τεχνική Σχολή Αγίου Λαζάρου, που μπορούσαμε να στεγαστούμε προσωρινά. Αυτό έγινε, βέβαια πόρτες, παράθυρα δεν υπήρχαν. Βρήκαμε, όμως ισχυρή συμπαράσταση από οικογένειες εκτοπισμένων προσφύγων από την Αμμόχωστο, χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η οικογένεια του μακαρίτη Οκκά και της συζύγου του Νίκης, για την οικογένεια αυτή, ισχύει η διαχρονική μου αγάπη και εκτίμηση.

Μας επισκέφθηκε, μετά από λίγες ημέρες, η επιτροπή για τους εκτοπισμένους πρόσφυγες, ήταν τότε υπεύθυνος ο κύριος Μικελλίδης. Ίσως απεβίωσε, ίσως όχι.

Ο κύριος Μικελλίδης πρότεινε σε όλους να μας μεταφέρουν στις τουρκοκυπριακές οικίες  στην Τόχνη. Τότε συνέβη το εξής περιστατικό:

-         Είμαστε από την Γιαλούσα, εν θα μας πετάξετε. Τζικάτω ήμασταν βασιλιάες (είπε ο πατέρας μου)

-         Έτσι λαλείτε ούλλοι. Ο κύριος Μικελλίδης ήταν Λαρνακέας και μάλλον δεν είχε ιδέα τι σήμαινε Καρπασίτες, Κερυνιώτες, Αμμοχωστιανοί, Μορφίτες.

Ο πατέρας μου, απομακρύνθηκε, πήγε στο σεντούκι, άνοιξε την κρύπτη, πήρε τους τίτλους ιδιοκτησίας (δηλαδή τα κοτσάνια), επέστρεψε, κτύπησε ελαφριά τον κύριο Μικελλίδη στον ώμο. Αυτός γύρισε.

-         Τούτα θωρείς τα; Κανούν σε; Και του τα έβαλε στο χέρι. Συνέχισε, ξεσκεπάζοντας τις τέσσερεις γυάλινες λαμιντζάνες και το βαρέλι με λάδι, τους κούζους με χαλούμια, με λουκάνικα, στο λίπος και άλλα:

-         Τζαι τούτα είες τα; Ήντα μπου σιεις να πεις; Κανούν σε ή να πω τζαι των αερκιών μου να φέρουν τζαι τα δικά τους;

Αυτός τα έχασε.

-         Συγνώμη κύριε Νικόλα, πρέπει να με καταλάβεις, ούλλοι έτσι μας λαλούν. Να σου κάνω μιαν πρόταση. Να σας πάρουμε στο Κυβισίλι, να σας δώσουμε καλά τουρκοκυπριακά σπίτια και αρκετή γη. Εσείς που ξέρετε τη γη θα βοηθήσετε και στην οικονομία.

-         Όι, θέλουμε να μείνουμε στη Σκάλα, που έσιει δουλειές, να δουλέψουμε για να ζήσουμε τζαι να σπουδάσουμε τα παιθκιά μας.

Σημειώνω ότι στη συνέχεια ο πατέρας μου και οι συγγενείς έγιναν φίλοι με τον κύριο Μικελλίδη. Κατανόησε την επιθυμία και διευθετήθηκε. Κάποιοι από τους συγγενείς κατοίκησαν αμέσως στο Συνοικισμό των Αγίων Αναργύρων στη Λάρνακα. Εμείς πήγαμε για ένα χρόνο περίπου στην Τόχνη. Εκεί μια άλλη αξιαγάπητη οικογένεια, ντόπιων, οι οικογένεια του μακαρίτη του Σωτήρη, μας συμπαραστάθηκε με αδελφικό τρόπο. Μετά μετεγκατασταθήκαμε στο Συνοικισμό των Αγίων Αναργύρων Β΄  στη Λάρνακα.

Ολοκληρώνοντας αυτό το μέρος της ζωής μου και της οικογένειας, αναφέρω ότι ένα μέρος πληροφοριών για την εποχή υπάρχουν σε διάφορα άρθρα μου, όπως τα άρθρα:                                                           *Οι των προσφύγων παράγκες.

*Παγκόσμια ημέρα προσφύγων.

*Τουρκική εισβολή. Προανακρούσματα.

*Πρόσφυγες, προϊόντα προς κατανάλωση.

*Ίδρυση του Γυμνασίου Αιγιαλούσας.

*Πέτρος Μιξίδης. Με κύρια πηγή πληροφόρησης την κόρη του Παναγιώτα Μιξίδη-Βαρδαξή.

Ελπίζω κι εύχομαι αυτές οι πληροφορίες, στα πλαίσια και της ζώσας Ιστορίας, να αποδειχτούν χρήσιμες πηγές, για τους μελετητές της τραγικής εκείνης εποχής με όλες τις διαχρονικές συνέπειες, όπως και τα γεγονότα που περιγράφω.

Όπως εντόπισα αρχικά, μέσα από τη διήγησή μου, διακρίνονται τρεις παράμετροι:

è Η στρατιωτική βία, με όλες τις συνέπειες.

è Τα πολιτικά και οικονομικά στυγνά συμφέροντα.

è Ο ανθρώπινος παράγοντας.

Σημαντικά συμπεράσματα είναι ότι:

ð Τα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα είναι ανυπέρβλητα.

ð Οργανισμοί, ταγμένοι να προστατεύουν τους λαούς, αποτελούνται από ανθρώπους με αδυναμίες, με εξαρτήσεις.

Τελικά συμπεράσματα: «Ο ισχυρός προχωρεί ως εκεί που του επιτρέπει η ισχύς του και ο αδύναμος υποχωρεί έως εκεί που του επιτρέπει η αδυναμία του», Θουκυδίδη, Διάλογος Μηλίων-Αθηναίων, κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, του Πελοποννησιακού. Προηγήθηκε ο Πρώτος Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος, με την Ονομασία Ομήρου Ιλιάδα, που ήταν η Εκστρατεία των Αχαιών-Μυκηναίων-Δαναών-Ελλήνων κατά της Χώρας του Ιλίου (Ελλήνων), με Πρωτεύουσα την Τροία. Όσοι θέλουν να ανατρέψουν αυτή τη διαπίστωση εφαρμόζουν το:

«Αν λαχταράς τη λευτεριά, μόνος σου παρ`  την, αν μπορείς, αλλιώς δεν την αξίζεις». Ως Ελληνικό Έθνος οφείλουμε στα παιδιά μας να συνεχίσουμε με αλλαγές στην Κουλτούρα, στην Παιδεία, να επαναφέρουμε το ηρωικό στοιχείο ως κορωνίδα της Παιδείας μας και όχι νερόβραστα και ισοπεδωτικά, να  ενισχύσουμε τη δυνατότητα αύξησης  των γεννήσεων, με δεκαεξάμηνη άδεια τέσσερις μήνες στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και το πρώτο έτος της κάθε γέννησης για τις μητέρες με πλήρεις απολαβές, ακόμα και οι μη εργαζόμενες μητέρες να αμοίβονται αυτούς τους δεκαέξι μήνες ως και να εργάζονται, με την ενίσχυση της άμυνας. Να πάψουμε να πιστεύουμε στα χαμόγελα, στα συμπόσια και σε άλλα παρεμφερή και ευτελή!

Σε αντίθετη περίπτωση ο Ελληνισμός θα εξακολουθήσει την πορεία του, ως πνεύμα και ως ουσία αλλά με συνεπίκουρους άλλους λαούς που τον σέβονται και τον ακολουθούν. Αξίζει και αυτό να το μελετήσουμε!

Δρ. Ανδρέας Σοφόκλης

Ερευνητής, Αρθρογράφος, Δοκιμιογράφος