Έμυ Τζωάννου: Η ποίηση, οι Βρυξέλλες και η Θεσσαλονίκη

Έμυ Τζωάννου, συγγραφέας, ποιήτρια, δημοσιογράφος

Facebook

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, αλλά πλέον μοιράζεται ανάμεσα στην Αθήνα και τις Βρυξέλλες. Συγγραφέας, ποιήτρια, δημοσιογράφος… αλλά πέρα και πάνω απ’ όλα μια κοσμοπολίτισσα, που τα βράδια δεν μπορεί να ησυχάσει γιατί «χορεύουν» μέσα της οι λέξεις του Καβάφη, του Καζαντζάκη, του Σεφέρη, του Βρεττάκου, του Ελύτη. Για εκείνη η γραφή λυτρώνει και μια δημιουργική «σπίθα», μπορεί να καταλήξει σε μια λογοτεχνική «φωτιά». Τα νερά του Αιγαίου και ο ελληνικός ήλιος αποτελούν τα βασικά συστατικά της έμπνευσής της. Η Έμυ Τζωάννου, μιλά στο Gr Times για τη συγγραφική διαδρομή της και την Ελλάδα που
κρύβει μέσα της.

Συνέντευξη στην Ελένη Σκάρπου

Πως μοιράζεστε ανάμεσα στο Βέλγιο και την Αθήνα;

Το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής μου ήταν μοιρασμένο σε μια χώρα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και σε μία αμιγώς της Δυτικής Ευρώπης. Έμαθα να συλλέγω τα θετικά από την κάθε μια και να εκφράζομαι σε διαφορετικές γλώσσες. Είναι πολύ ενδιαφέρον να διαμένεις σε δύο χώρες και να ταξιδεύεις στις πέριξ – διότι το Βέλγιο περιβάλλεται από την Ολλανδία, τη Γερμανία, το Λουξεμβούργο και τη Γαλλία – γνωρίζοντας διαφορετικές κουλτούρες και αποκομίζοντας πλούσιες εμπειρίες.

Από πότε ξεκινά αυτή η αγάπη για την συγγραφή;

Ασχολούμαι μαζί της από τα φοιτητικά μου χρόνια. Άρχισα να γράφω ποιήματα, κατόπιν με κέρδισε ο κόσμος της δημοσιογραφίας, καλύπτοντας γεγονότα και εκδηλώσεις. Αρχικά, η γραφή μου ήταν καθαρά ποιητική, στη συνέχεια άρχισα να επιδίδομαι και στην πεζογραφία. Γιατί πιστεύω, πως στην μυθιστορηματική αφήγηση η διαδραστικότητα είναι πιο ενεργή από ό,τι είναι στην ποίηση. Άλλωστε, η γραφή είναι ιαματική, λυτρωτική!

Πόσα βιβλία γράψατε και σε τι σημείο σας συναντάμε αυτή την στιγμή;

Έχω εκδώσει 6 ποιητικές συλλογές – εκ των οποίων η μία είναι δίγλωσση ( Ελληνικά – Γαλλικά ) και δύο μυθιστορήματα. Ετοιμάζω την 7η ποιητική μου συλλογή – την δεύτερη δίγλωσση ( Ελληνικά – Αγγλικά ), η οποία θα εκδοθεί μέσα στην Άνοιξη του 2020 και θα ενταχθεί και αυτή – όπως και η πρώτη μου δίγλωσση – στη νέα εκδοτική σειρά των εκδόσεων “ΓΡΗΓΟΡΗ”, με τίτλο “Νεοελληνική Λογοτεχνία σε Μετάφραση”

Από που πηγάζει η έμπνευσή σας και πως την ενεργοποιείτε όταν θέλετε να γράψετε;

Η έμπνευση μπορεί να προέρχεται από κάποια βιώματα ή συνειρμούς, οράματα ή στοχασμούς, γιατί όπου δημιουργείται μια σπίθα… δύναται να εξελιχθεί και να μεταλλαχτεί σε φωτιά. Έτσι, ο νους μου συχνά κεντρίζεται από στοχασμούς και αισθήσεις, που  αναδύονται από τον ψυχικό βυθό μου. Πολλές φορές η έμπνευση είναι Θεόσταλτη! Γι’ αυτό και η ποίηση γράφεται στη σιωπή, βγαίνει ατόφια η έμπνευση απ’ την ψυχή, στο παιχνίδι μου με τις λέξεις.

Μια Ιθάκη είν’ η ψυχή μας – Από την Έμυ Τζωάννου

Μια Ιθάκη είν’ η ψυχή μας
που όλο τριγυρνάμε για να τη βρούμε
μα, ποτέ μας δεν τη φτάνουμε

αναλωνόμαστε σε ανούσιες διαδρομές
μπλεγμένες σε νήματα σειρήνων
αντί για περιούσιες περιηγήσεις

Έτσι, μας προσπερνούν οι καιροί
σαν νερό που ρέει
ακατάπαυστα και ασυλλόγιστα

Πως επιδρά η Ελλάδα στη γραφή και την φιλοσοφία σας;

Για την έμπνευσή μου, σημαντικό ρόλο έπαιξε και εξακολουθεί να παίζει η υπέρμετρη αγάπη μου για την Ελλάδα, μια αγάπη – πυξίδα, που με συγκλονίζει και με κρατά σε μια ευλαβική προσήλωση προς τον ευλογημένο τόπο, όπου διάλεξε να γεννηθώ ο Δημιουργός μου! Όπως λέει η ποιήτρια και φίλη μου, Σοφία Στρέζου, “η γραφή της Έμυς Τζωάννου εμπεριέχει τη διαύγεια των νερών του Αιγαίου και οι στίχοι της λούζονται στη λαμπρότητα του Ελληνικού ήλιου, για να αναδειχθεί ποιητικά το τοπίο που διαπερνά ολόκληρη τη ζωή της”.

Ποιες λέξεις ποιητών δεν σας αφήνουν να ησυχάσετε;

 “Όπου και να ταξιδέψω, η Ελλάδα με πληγώνει” του νομπελίστα ποιητή, Γιώργου Σεφέρη.

 “Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες. Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς τους ίδιους”, απόσπασμα από το ποίημα, “ η πόλις “ του Κωνσταντίνου Καβάφη.

“Λάμπει μέσα μου εκείνο που αγνοώ αλλά, ωστόσο, λάμπει”, λέει ο αγαπημένος, νομπελίστας ποιητής, Οδυσσέας Ελύτης.

“Έχω κι εγώ μια θάλασσα μέσα μου.
Ώρες – ώρες κυλά, προχωρεί στ΄αχανές…
Πάνω της παίζουν γλυκιές αποχρώσεις” γράφει ο Νικηφόρος Βρεττάκος

“Η λύση βρίσκεται Πάντοτε μπροστά. Ποτέ πίσω”, επισημαίνει ο Νίκος Καζαντζάκης.

Ποιοι νέοι Έλληνες συγγραφείς σας κάνουν να νιώθετε αισιόδοξη;

Υπάρχουν κάποιοι συγγραφείς που διαβάζω, αλλά δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι η γραφή τους με κάνει αισιόδοξη.
Αυτό το διάστημα μου αρέσει να διαβάζω ιστορικά βιβλία λογοτεχνίας, όπου η εξιστόρηση των γεγονότων μου φέρνει οδύνη κι όχι χαρά. Άρα, δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι υπάρχουν συγγραφείς που με κάνουν αισιόδοξη ή τουλάχιστον, δεν τους έχω συναντήσει ακόμα.

Ποιες ελληνικές διαδρομές σας λείπουν όταν είστε εκτός ελληνικών συνόρων;

Η πρώτη διαδρομή που μου λείπει όταν βρίσκομαι εκτός Ελλάδος είναι η διαδρομή Αθήνα – Θεσσαλονίκη. Μια διαδρομή που έκανα σε όλη τη μέχρι τώρα ζωή μου, από την αγαπημένη μου γενέτειρα στην αγαπημένη μου Αθήνα. Αλλά και οι πλεύσεις από Αθήνα προς τα υπέροχα Αιγαιοπελαγίτικα νησιά. Θα ήθελα να απεικονίσω τις διαδρομές μου με το ποίημα μου, “ Ελλάδα “:

Ελλάδα,
με την γαλανό της θάλασσας
το ανάγλυφο των ακτών
το αισθαντικό του ουρανού

Στα συναισθήματα που διεγείρουν τα τοπία της στα μάτια μου,
με την ατμοσφαιρική μαγεία
τη χρωματική διάσταση
 τις ονειρικές διακυμάνσεις
 που διαπερνούν τις πτυχές της ματιάς μου
απεικονίζοντας το φως,
τις χρωματικές λάμψεις,
τη γαληνότητα των τόπων,
 καταγράφοντας τους παλμούς μιας εσώτερης συγκίνησης
που χαράζεται με τη σφραγίδα της γραφής μου
 αποτυπώνοντας τις μεταπτώσεις της ψυχής μου
ατενίζοντας τα θεϊκά ηλιοβασιλέματα

με μια εκφραστική δύναμη στην ιεροτελεστία της έμπνευσης …

Από τι «πάστα» πιστεύτε ότι είναι φτιαγμένοι οι λογοτέχνες και οι ποιητές;

Οι ποιητές και οι λογοτέχνες ως στοχαστές είναι φτιαγμένοι από μια διαφορετική “πάστα“. Άλλοι είναι αέρινοι και μεταξένιοι, άλλοι δυσνόητοι, άλλοι επεξηγηματικοί, άλλοι  υπαινικτικοί και καταγγελτικοί. Όλοι επιδιώκουν να εισχωρήσουν, αγγίζοντας σε βάθος με το άρωμα των στίχων τους, τις ψυχές των ανθρώπων, ξεπερνώντας την προκαθορισμένη γραμμή των οριζόντων.

Στα βιβλία σας τι μηνύματα θέλετε να περνάτε;

Τα μηνύματα που επιθυμώ να περνώ είναι γεμάτα… αγάπη, καλοσύνη, ανθρωπιά, ευαισθησία, ανιδιοτέλεια και γενικά τις βαθύτερες αξίες της ζωής. Ευαισθυσία: μιά «λέξη» με χίλιες έννοιες. Γιατί, όλα τελικά είναι εφήμερα. Περιουσίες, φιλοδοξίες, φήμες, δόξες. Κι έτσι, καταλήγεις στο συμπέρασμα πως αληθινή περιουσία είναι νάναι κάποιος “φτιαγμένος” από πολύτιμα υλικά και αυτά θέλω να περνώ στους αναγνώστες μου!

Η Αγάπη είναι μια αθέατη, αλλά και αστείρευτη Δύναμη, που είναι ικανή να αλλάξει δραστικά τη μορφή του κόσμου. Είναι τόσο πολύτιμη και σημαντική για τη ζωή μας, σε κάθε μορφή της. Η δική μου προσέγγιση είναι ότι η γνήσια αγάπη είναι Ανεκτίμητη! Η ιεροποίησή της διακρίνεται σε πολλά από τα δημιουργήματά μου, τονίζοντας την ιερότητα των συναισθημάτων, τα οποία στο βάθος του χρόνου αποκτούν μια πνευματικότητα. Η Ευτυχία εξαργυρώνεται μόνο με Αγάπη. Η Αγάπη είναι τελικό συναίσθημα και έτσι, αναβλύζει σε στιγμές,
που περνάνε στη Αθανασία!

Αγάπης Θυμίαμα – Από την Έμυ Τζωάννου

Σε χροιά θαλερής μνήμης
αναβλύζει η αγάπη ως θυμίαμα

Αδιατίμητες οι στιγμές της
αλησμόνητες παραμένουν
σε αδιάρρηκτους κόσμους

Πηγή: GrTimes