Το εκλογικό όριο και οι ολιγαρχικές τάσεις

Του Χριστόφορου Χριστοφόρου

Η επάνοδος στο προσκήνιο του θέματος της αλλαγής του εκλογικού ορίου και οι ποικίλες δηλώσεις και επιχειρήματα που έγιναν υπήρξαν αρκούντως διαφωτιστικά για θέματα πολιτικού πολιτισμού. Το πιο σημαντικό δεν είναι η ίδια η κίνηση αλλαγής του ορίου, ούτε οι αριθμοί που προβάλλονται, ούτε ακόμα η αδόκιμη και λανθασμένη χρήση του όρου “μέτρο” αντί το ορθό όριο. Το υπόβαθρο και οι λογικές από τις οποίες διαπνέονται οι πρωταγωνιστές υποδηλώνουν έντονα αυταρχικές τάσεις και ολιγαρχική διάθεση που συνιστούν απειλή για τη δημοκρατία.

Στην αφετηρία, ένα κόμμα, ο ΔΗΣΥ, βασικός παράγοντας συμμετοχής και διαμόρφωσης του πολιτικού και κομματικού σκηνικού, αποφασίζει μέσω του ηγέτη του ότι “υπάρχουν προβλήματα στο σύστημα της πολιτικής μας και εμείς θα δώσουμε τη λύση”. Με μια κίνηση, βγάζοντας την ουρά του έξω από το σύστημα, αποφαίνεται για την 'ουσία' και τους ένοχους. Δυο-τρεις βουλευτές δακτυλοδείχνονται σαν οι ένοχοι, δημιουργούν 'βαβυλωνία', στηρίζονται στη διαφθορά και το προσωποπαγές. Τόσο δυνατοί οι τρεις – τόσο αδύναμοι οι 53 στη διαφθορά! Ο μεγάλος κριτής, αμέτοχος διαπλοκής και διαφθοράς, ο ίδιος και το κόμμα του, δείχνουν την έξοδο από το κοινοβούλιο.

Αλήθεια, πόσο δίκαιο και ηθικό είναι να είσαι μέτοχος, κριτής και δικαστής ΚΑΙ να εξαιρείς τον εαυτό σου, εστιάζοντας μόνο στους άλλους;

Πρόσθετα, το αυθαίρετο στη διαδικασία της απόφασης είναι πρόδηλο, “εγώ κρίνω, εγώ αποφασίζω”. Το ίδιο αυθαίρετο αλλά και αυταρχικό είναι η ετυμηγορία “εγώ που αποφάσισα για το σύστημα ολόκληρο, κρατώντας την ουρά μου απέξω, κρίνω πως αυτοί είναι οι ένοχοι και πρέπει να τους εκδιώξουμε από το σύστημα”.

Πέρα από τη διαδικασία, τα ίδια τα επιχειρήματα προκαλούν καταπληξία /σοκ στη λογική:

· 'Ευθυγράμμιση με την Ευρώπη' (sic) – Μα καμιά ευρωπαϊκή χώρα ΔΕΝ έχει προεδρική δημοκρατία, ενώ υπάρχει ουσιαστική διαφορά στο όριο όταν έχεις 56 έδρες (1/56 = 1.8%) αντί 200 (1/200 = 0.5%) ή 300 (1/300 =0.33%).

Σε ότι αφορά στα μαθηματικά, η παραπλάνηση ανθεί:

· 'Είναι δίκαιο να παίρνει 7% η ΕΔΕΚ και να έχει ένα ευρωβουλευτή και ο ΔΗΣΥ με 37% μόνο δυο;' - Μα δεν είναι πρόβλημα της αναλογικής ΑΛΛΑ γιατί οι έδρες είναι μόνο έξι. Αν ήταν δέκα, ο ΔΗΣΥ θα είχε τέσσερις έναντι μιας της ΕΔΕΚ, αναλογικά! Εξάλλου, είναι δίκαιο, η Κύπρος να έχει έξι έδρες, ενώ η Γερμανία των 80 εκατομμυρίων κάτω από 90; Είναι δίκαιο;

· Μα δεν αποκλείουμε κανένα! Με 7000 ψήφους στην ...Πάφο ένα κόμμα εκλέγει βουλευτή! - Καλά πώς ένα μικρό κόμμα θα πάρει 7000 ψήφους (21%) στην Πάφο, όταν ο ΔΗΣΥ και οι άλλοι ποτέ δεν ξεπέρασαν τις 8500;

Το πλέον ακαταμάχητο επιχείρημα είναι η ...ενίσχυση της Δημοκρατίας! Με την εκδίωξη από τη Βουλή και τον αποκλεισμό επίσης νέων φωνών, διευρύνεται η δημοκρατία μας. Ουδέν σχόλιο!

Στα πιο πάνω θλιβερά, προστίθεται η στάση του ΑΚΕΛ, ενός κόμματος που τόσο το 1959, όσο και το 1979-80 και αργότερα παρουσίαζε τεκμηριωμένα και ακαταμάχητα επιχειρήματα για την απλή και 'άδολη' αναλογική. Πώς μπορεί να ακολουθεί και να συμπράττει με μια ενέργεια που σαφώς πλήττει τη δημοκρατία; – αυτό σημαίνει η έξωση από τη βουλή φωνών που ψήφισε ο λαός.

Συναφές με το πιο πάνω, δηλαδή το ρόλο του ΑΚΕΛ στο θέμα, είναι η τακτική που ακολουθεί από καιρό ο νυν ηγέτης και το κόμμα του ΔΗΣΥ: Μέσα από συγκυριακές ή μάλλον περιστασιακές συγκλίσεις στόχων, ακόμα και άνομων, προωθούνται ρυθμίσεις που όζουν αυταρχικών διαθέσεων, συρρικνώνοντας τη δημοκρατία. Τέτοια ήταν διάφορα μέτρα οικονομικής φύσης που έγιναν νόμοι, αλλά και η με νόμο μεγαλύτερη επέμβαση στους ημι-κρατικούς – νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, κάνοντας τους υποχείρια των εκάστοτε κυβερνώντων. Αυτό, παρά σχετικές αρχές διεθνών οργανισμών που έπρεπε να μας δεσμεύουν, παρά το 'ανεξάρτητο' τους που προνοούν οι σχετικοί νόμοι.

Λέγεται, στόχος τώρα είναι το ΕΛΑΜ. Μα αυτό δικαιολογεί τόσες παράπλευρες απώλειες; Εξάλλου, δεν είναι η ίδια η πολιτεία, χωρίς έστω μια σοβαρή φωνή ένστασης από ΔΗΣΥ – ΑΚΕΛ ή άλλους που έδωσε στο ΕΛΑΜ το χρίσμα κόμματος και το δικαίωμα να διεκδικεί έδρα στη βουλή;

Η χρήση νόμων αντί πολιτικών για αντιμετώπιση παρόμοιων φαινομένων μόνο βλάβη προκαλεί στη δημοκρατία. Ακόμα πιο σημαντικό, η περαιτέρω απαξίωση που θα προκύψει θα ενισχύσει τα άκρα. Ας το ξανασκεφτούν όλοι αυτό, αν μπορούν, πέρα από πρόσκαιρους υπολογισμούς και οφέλη.

Χριστόφορος Χριστοφόρου

Πολιτικός αναλυτής, εμπειρογνώμονας Συμβουλίου της Ευρώπης σε ΜΜΕ και εκλογές
Δείτε: Τα όρια των εκλογών της δημοκρατίας