Sunday, May 3, 2015

H δημόσια ραδιοτηλεόραση σε μια ομοσπονδιακή Κύπρο

Γράφει ο Ανδρέας Χριστοδούλου

Ένα από τα θέματα που θα πρέπει να συμφωνηθεί στα πλαίσια του διακοινοτικού διαλόγου για τη λύση του Κυπριακού προβλήματος είναι και η δομή και νομική προσωπικότητα του μελλοντικού φορέα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Παρά τη σημασία που έχει το πιο πάνω θέμα δεν έγινε αντικείμενο συζήτησης όλα αυτά τα χρόνια άνκαι συζητήθηκε και συμφωνήθηκε στις ομάδες εργασίας που συστήθηκαν κατά τη διαδικασία διαμόρφωσης του Σχεδίου Ανάν.

Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας το θέμα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης καλύπτεται στο άρθρο 117 όπου τονίζεται η δικοινοτική του φύση ενώ με το Νόμο περί Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου, Κεφ. 300 του 1959 δημιουργήθηκε ο φορέας της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης – το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου (ΡΙΚ) . Σύμφωνα με τον εν λόγω νόμο στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος εκπροσωπούνται οι δυο κοινότητες –Ε/Κ και Τ/Κ- που συμμετείχαν μέχρι τα τέλη του 1963 στη διοίκηση και διεύθυνσή του. Τα γεγονότα του Δεκεμβρίου 1963 οδήγησαν στην αποχώρηση των Τ/Κ από την Κυβέρνηση και από το ΡΙΚ. Η Τ/Κ ηγεσία προχώρησε άμεσα στη δημιουργία του παράνομου ραδιοφωνικού σταθμού «Bayrak» οδηγώντας έκτοτε στην de facto διχοτόμηση του κυπριακού ραδιοτηλεοπτικού πεδίου.

Σε περίπτωση επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος στη βάση της δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας θα πρέπει να αποφασιστεί και το μοντέλο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης με τη μετεξέλιξη της ενιαίας Κυπριακής Δημοκρατίας σε ομοσπονδιακό κράτος.

Υπάρχουν βασικά δυο μοντέλα δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στον Ευρωπαϊκό χώρο που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως πρότυπα για το νέο φορέα δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στην ομόσπονδη Κύπρο.

Το πρώτο μοντέλο είναι αυτό της Ελβετίας όπου το άρθρο 93 του ομοσπονδιακού συντάγματος προβλέπει ότι το νομορυθμιστικό πλαίσιο για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση είναι στη δικαιοδοσία της ομόσπονδης κυβέρνησης. Η δομή και λειτουργία του φορέα δημόσιας ραδιοτηλεόρασης της χώρας, του SRG/SSR, καθορίζεται με λεπτομέρεια στον περί ραδιοφωνίας και τηλεόρασης νόμο του 1992. 

 

Ο εν λόγω νόμος προνοεί ότι ο φορέας δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, SRG/SSR, πρέπει να δομείται με τέτοιο τρόπο ώστε να εγγυάται την ισομερή μεταχείριση των τεσσάρων εθνο-γλωσσικών κοινοτήτων της χώρας, της γερμανόφωνης, της γαλλόφωνης, της ιταλόφωνης και της ρομανόφωνης και της αναλογικής εκπροσώπησή τους σε όλα τα όργανα διοίκησης και διεύθυνσης του φορέα δημόσιας ραδιοτηλεόρασης περιλαμβανομένου του Διοικητικού Συμβουλίου. Στα πλαίσια της ισομερούς μεταχείρισης των κοινοτήτων λειτουργούν εντός του SRG/SSR τέσσερεις ραδιοτηλεοπτικές εταιρείες, μια για κάθε κοινότητα – η SRG –Deutchschweitz, η RTSR- francophone, η CORSI-italian speaking και SRG-SSR Romantska.

Η Ελβετία διαθέτει, επίσης, ενιαίο ρυθμιστικό φορέα του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, το Ομοσπονδιακό Γραφείο για τις Επικοινωνίες (OFCOM), που είναι υπεύθυνο, μεταξύ άλλων, για τον έλεγχο των διοικητικών και οικονομικών δραστηριοτήτων του φορέα δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, για την έκδοση αδειών λειτουργίας των ιδιωτικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών και για τον έλεγχο περιεχομένου και διαφημίσεων/χορηγιών τόσο του δημόσιου φορέα ραδιοτηλεόρασης όσο και των ιδιωτικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών οργανισμών.

Συνέπεια της ενιαίας φύσης του ραδιοτηλεοπτικού πεδίου είναι η στενή συνεργασία και συνέργεια όλων των κοινοτήτων της χώρας σε όλους τους θεσμούς και δομές του, και συμβάλλει σημαντικά στη διατήρηση της κοινής ελβετικής κρατικής συνείδησης.

Σε αντίθεση με το Ελβετικό μοντέλο το Βέλγιο έχει αναπτύξει ένα εντελώς διαφορετικό μοντέλο δημόσιας ραδιοτηλεόρασης και συναφών ρυθμιστικών αρχών από το 1994 μετά την έγκριση του νέου ομοσπονδιακού συντάγματος της χώρας που προβλέπει για τρεις κοινότητες – τη φλαμανδική, τη γαλλόφωνη και τη γερμανόφωνη και τέσσερεις περιοχές – τη Φλάνδρα, τη Ουαλονία, τη γερμανόφωνη περιοχή Eupen και τη μεικτή περιοχή των Βρυξελλών. Σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 127 παρ 1 του Βελγικού Συντάγματος θέματα ραδιοτηλεοπτικών μέσων, και συνεπώς και της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, εμπίπτουν στο ευρύτερο πλέγμα του πολιτισμού και ως τέτοια θεωρούνται ότι βρίσκονται στη δικαιοδοσία των κοινοτήτων.




Στη Φλάνδρα ο φορέας δημόσιας ραδιοτηλεόρασης είναι η « Vlaamse Radio en Televisie omroep» (VRT) Flemish Radio and Television Organisation. Ο οργανισμός VRT χρηματοδοτείται κυρίως από δημόσιους πόρους της περιοχής. Διαθέτει δυο τηλεοπτικά κανάλια και αριθμό θεματικών ραδιοφωνικών καναλιών.

Στην Βαλονία ο φορέας δημόσιας ραδιοτηλεόρασης είναι η RTFB «Ραδιοφωνία Τηλεόραση του Γαλλόφωνου Βελγίου» που διαθέτει, επίσης, δυο τηλεοπτικά και έξι ραδιοφωνικά κανάλια. Η χρηματοδότηση της RTFB προέρχεται από δημόσιους πόρους της περιοχής.

Η γερμανόφωνη περιοχή, λόγω του μικρού της πληθυσμού, γύρω στις 65,000, δεν διαθέτει ανεξάρτητη δημόσια ραδιοτηλεοπτική υπηρεσία.

Επιπρόσθετα υπάρχουν τρεις ξεχωριστές ρυθμιστικές αρχές ραδιοτηλεόρασης, μια για κάθε κοινότητα – ο Φλαμανδικός ρυθμιστικός φορέας για τα Μέσα (Vlaamse Regulator voor de Media), το Ανώτατο Συμβούλιο Οπτικοακουστικών της Γαλλικής κοινότητας (Conseil Superieur de l’ Audiovisuel de Communaute Francaise) και το Συμβούλιο Μέσων (Medienrat) για τη γερμανόφωνη κοινότητα. Οι αρμοδιότητες των ρυθμιστικών αρχών περιλαμβάνουν την αδειοδότηση και έλεγχο περιεχομένου και διαφημίσεων/χορηγιών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών οργανισμών – δημόσιων και ιδιωτικών - στις αντίστοιχες κοινότητες.

Συνέπεια της δομής του Βελγικού ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, όπου υπάρχει κάθετος διαχωρισμός τόσο στη δημόσια και ιδιωτική ραδιοτηλεόραση όσο και στη ρύθμισή τους, είναι η σχεδόν παντελής έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των κοινοτήτων σε θέματα ηλεκτρονικών μέσων και η έμμεση ενίσχυση διαχωριστικών τάσεων, ιδιαίτερα στην περιοχή της Φλάνδρας.




Πιστεύουμε ότι στην επερχόμενη διαπραγμάτευση η Ε/Κ πλευρά θα πρέπει να επιμένει όπως στο ραδιοτηλεοπτικό τομέα ακολουθηθούν τα πρότυπα του Ελβετικού μοντέλου τόσο όσον αφορά το φορέα δημόσιας ραδιοτηλεόρασης όσο και την εθνική ρυθμιστική αρχή αφού στην Ελβετία συνυπάρχουν και συνεργάζονται με επιτυχία και αποτελεσματικότητα οι κοινότητες στον τομέα των ηλεκτρονικών μέσων συμβάλλοντας στην άμβλυνση των διαφορών, στη συνεννόηση και στην κοινωνική συνοχή.

Άλλωστε και στην περίπτωση του απορριφθέντος Σχεδίου Ανάν σχετικές πρόνοιες για τις επικοινωνίες είχαν περιληφθεί στις αρμοδιότητες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο Παράρτημα 15: Ομοσπονδιακοί Νόμοι για την Επικοινωνία (Attachment 15: Federal Communication Laws).
Ανδρέας Χριστοδούλου
Ειδικός για τα Μέσα
B.Sc (Honours), M.Sc, M.Phil    



The future of public broadcasting in a federal Cyprus

One of the issues to be agreed upon in the upcoming final stages of the inter-communal dialogue for the settlement of the Cyprus problem is the structure and legal personality of the future institution of the nation’s public service broadcaster. Despite its importance, this issue was never brought up in the public domain over the years even though it was discussed and agreed upon in one of the working groups set up during the Annan Plan formulation process more than ten years ago.

According to the Constitution of the Republic of Cyprus the issue of public service broadcasting is covered in Article 117 which underlines its communal nature while the Law on the Cyprus Broadcasting Corporation Cap. 300 of 1959 created the institution of the public broadcaster of the newly established Cypriot state- the Cyprus Broadcasting Corporation (CyBC). According to the CyBC Law the two communities - Greek Cypriots and Turkish Cypriots – were represented on its Board of Directors and were participating till the end of 1963 in its management. The events of December 1963 led to the withdrawal of the Turkish Cypriots from the Government and eventually from the CyBC. The Turkish Cypriot leadership went ahead shortly after with the creation of the illegal radio station «Bayrak» resulting in the de facto partition of Cyprus broadcasting field.

Should a settlement of the Cyprus problem be reached on the basis of a bi-communal, bi-zonal federation an appropriate model for the national public service broadcaster should also be decided upon at the negotiating table. There are basically two models of public service broadcasting in Europe which could be used as a prototype for the new public service broadcaster in a future federal Cyprus.

The first model is that of Switzerland where Article 93 of its Federal Constitution provides that the legal and regulatory framework for public service broadcasting is under the jurisdiction of the federal government. The structure and operation of the public broadcasting institution in the Swiss Confederation comes under the umbrella organization, the SRG/SSR, and its modus operandi is specified in detail in the Swiss Radio and Television Law of 1992. This law provides that the public service broadcaster, the SRG/SSR, should be structured in such a way so as to guarantee a fair and equitable treatment of the four ethno-linguistic communities in the country, German-speaking, French-speaking, Italian-speaking and Romano-speaking, in proportion to their numbers, in all organs of administration and management of public service broadcaster including Board of Directors. As part of the umbrella organization, the SRG /SSR, four broadcasting companies are operating, one for each community - the SRG -Deutchschweitz, the RTSR- francophone, the CORSI-italian speaking and SRG-SSR Romantska.

Switzerland also has a single broadcasting regulator, the Federal Office for Communications (OFCOM), which is responsible, among other things, for the control of the administrative and financial activities of the public service broadcaster, for the issuing of licenses to operate private radio and television channels and for monitoring and assessing content and advertising /sponsoring for both the public service broadcaster and the private radio and television organizations.

The unified nature of the Swiss broadcasting field, contributes, inter alia, to the closer cooperation and synergy of all of the country's communities in all public broadcasting service institutions and structures, and contributes significantly to the maintenance and strengthening of the common Swiss statehood.

Unlike the Swiss model, Belgium has developed in 1994 a completely different model of public service broadcasting and competent broadcasting regulatory authorities following the approval of the country's new federal constitution which provides for three communities - the Flemish, the French and the German and four regions - Flanders, Wallonia, the German-speaking region of Eupen and the metro-area of ​​Brussels. Pursuant to the provisions of Article 127 Para. 1 of the Belgian Constitution broadcasting issues, and hence of public service broadcasting comes within the broader domain of culture, and as such, is considered to be in the hands of communities.

In Flanders, the public broadcasting body is the «Vlaamse Radio en Televisie omroep» (VRT) - the Flemish Radio and Television Organisation. The VRT organization is mainly financed by regional public funds. It has two TV channels and number of thematic radio channels.

In Wallonia, the public broadcasting body is the RTFB «Radio Television of Francophone Belgium" which also has two television and six radio channels. Funding RTFB likewise originates from regional public financing.

The German-speaking Eupen region, because of its small population, around 65,000, has no independent public service broadcaster.

Additionally there are three separate broadcasting regulatory authorities, one for each community - the Flemish regulatory body for the media (Vlaamse Regulator voor de Media), the Supreme Audiovisual Council of the French community (Conseil Superieur de l 'Audiovisuel de Communaute Francaise) and Media Council (Medienrat) for the German-speaking community. The responsibilities of regulators include the licensing of private radio and television channels and the monitoring and assessment of content and advertising /sponsoring of all broadcasters - public and private - in their respective communities.

A consequence of the structure of the Belgian broadcasting landscape, where there is a vertical division both in public and private broadcasting and in their regulation, is the almost complete lack of cooperation among the communities on electronic media issues and it can be said that it indirectly promotes secessionist trends, particularly in the Flemish region.

We firmly believe that the Greek Cypriot side should insist, in the upcoming phase of the inter-communal negotiations, that broadcasting should follow the standards of the Swiss model both for the institution of the public service broadcaster and the national regulatory authority. After all in Switzerland communities, thanks to the unified media model, coexist and work successfully and effectively in the electronic media sector contributing in this way to the smoothening out of differences and the enhancing of mutual understanding and social cohesion. Besides, in the case of the rejected Annan Plan relevant provisions for communications were assigned to the jurisdiction of the federal government (Attachment 15: Federal Communication Laws).
Andreas Christodoulou
Media and Communications Expert
6 May 2015

No comments: