Με το φακό των λέξεων

Ελένης Αρτεμίου-Φωτιάδου

Χέρια καθαρά, χέρια, όμως, που δεν τα νίπτουμε ως Πόντιοι Πιλάτοι. Αυτό είναι το ζητούμενο πλέον στην κοινωνία μας. Γιατί κάθε χειραψία γίνεται πια με την σκέψη πως σφίγγουμε δάχτυλα που βουτήχτηκαν στη διαφθορά . Και τα τραβάμε απότομα, από φόβο πως θα μείνουνε κολλημένες στις άκρες τους σάρκες και κηλίδες αίμα από το φονικό της τελευταίας πίστης μας στο ήθος. 

Οι αλληλοκατηγορίες εκτοξεύονται ως πύραυλοι σε πεδίο μαχών με στόχο την εξόντωση της πιθανής αποκάλυψης. Φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη. Θα μπορούσε να ήταν κωμικό , αν δεν ήταν τόσο τραγικά δυσβάσταχτο. Κλοπές, υποκλοπές, διαπλοκές, περιπλοκές… Μονάχα η… πλοκή ενός σωστού κράτους αρνείται πεισματικά να μπει σε αυτό το γκρίζο σενάριο όπου στο τέλος όλα, απελπιστικά προβλέψιμα, σωριάζονται ως χάρτινοι πύργοι που τα φύσηξε ο άνεμος της αναίδειας, του θράσους, της απροκάλυπτης και ασύδοτης υπεξαίρεσης του μέλλοντος.

Έτσι καταλήγουμε καθημερινά να συρόμαστε θεατές σε ένα έργο που έχει χάσει από καιρό το ενδιαφέρον του, την ποιότητα και ικμάδα των πρωταγωνιστών του και όπου οι κομπάρσοι βγαίνουν έξαφνα από μια στροφή με τσαμπουκά ,πυροβολώντας την τελευταία ευφάνταστη απόπειρα για Happy End.

Kαι τότε επιτελείται η όλη καινοτομία και πρωτοτυπία σε αυτή τη θλιβερή συγγραφή, παραγωγή και σκηνοθεσία του παρόντος και της συνέχειάς μας. Απεγνωσμένοι άνεργοι ηθοποιοί διεισδύουν σε ρόλους της στιγμής, ρόλους χειρόγραφους, επιδιώκοντας να αλλάξουν έστω και την υστάτη την ανεπιθύμητη εξέλιξη των πραγμάτων. Και βλέπει κανείς, αμοντάριστα πλάνα από μικρές ή μεγάλες εξεγέρσεις σε δρόμους, πλατείες, Προεδρικό Μέγαρο, Βουλή, Νομική Υπηρεσία, οπουδήποτε νομίζει κανείς πως η φωνή του δεν θα επιστρέψει στα αυτιά του σαν ηχώ αλλά θα έχει την ανέλπιστη τύχη να διαδοθεί σε καλούς αγωγούς της θερμότητας του ανθρώπου.

Μα το σενάριο δεν επιδέχεται εύκολα αλλαγές. Το τέλος πρέπει να διαφυλαχτεί από τους γνωστούς άγνωστους και οι άνομοι κατά ένα περίεργο τρόπο να συνεχίσουν να προκαλούν με το θράσος του. Το απίστευτο και το απαράδεχτο παρελαύνουν σαν απαστράπτοντα παράσημα στα λευκά πουκάμισα και στις πανάκριβες γραβάτες τους. Και οι έξωθεν παρεμβάσεις, αφού δεν κατορθώνουν να φέρουν τη μεγάλη ανατροπή σε αυτό το θέατρο του παραλόγου, το μετατρέπουν τελικά σε βωβό κινηματογράφο. 

Χείλη κινούνται, σώματα ομιλούν ποικιλοτρόπως μα φωνή καμιά. Λες και κάποιος έχει επιβάλει μιας ολόκληρης ζωής σιγή. Σιωπή σε ώτα μην ακουόντων την ευαισθησία, την απελπισία, την αγωνία συνανθρώπων μας. Ηχηρή σιγή, μα με θηλιά στο λαιμό , δεμένη πισθάγκωνα, πόσα βήματα μπορεί να κάνει ως την επανάστασή της; Πόση φωνή μπορεί να ενδυθεί στην αφωνία της; 

Και παραμένουμε σε μία κωμική έως δραματική εξέλιξη, σε μία δραματική έως κωμική κατάληξη ανθρώπων, γεγονότων, θεσμών. Καθημερινά μπροστά μας , λες και υπόκειται όλη η κοινωνία σε κατεδάφιση, γκρεμίζονται αξίες και ιδανικά. Και στους δρόμους που προσμέναμε να ανοίξουν για τα νιάτα τούτης της πατρίδας στήνονται εν μια νυχτί πρόχειρες, ανορθόδοξες έως ανορθόγραφες πινακίδες ενημέρωσης: «ΑΙΔΩ ΦΤΥΝΩ ΜΠΑΖΩ ». Και με υλικά κατεδάφισης, πώς να χτίσεις καινούριο σπίτι; Αυθαίρετο θα΄ναι, κακοφτιαγμένο και εκτός σχεδίου μέλλοντος.

Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου

Δάφνη Χριστοφόρου

Πρώτο Βραβείο 
Διαγωνισμού για Φοιτητές στην Εικονογράφηση /Illustration, 
2015 του V&A Museum

http://www.vam.ac.uk/b/va-illustration-awards-2015/students/no-thing

Η Δάφνη Χριστοφόρου πήρε το πρώτο βραβείο στον Διαγωνισμό εικονογράφησης /Illustration για φοιτητές για το 2015 του Μουσείου Βικτώρια & Άλμπερτ (V&A). Στο διαγωνισμό, που είναι ετήσιος μετείχαν πάνω από 850 φοιτητές.

Η Δάφνη συμπληρώνει τον Ιούνιο το πτυχίο Masters στο Royal College of Art, στο Λονδίνο. Πήρε το δίπλωμα ΒΑ από το πανεπιστήμιο του Brighton στην Εικονογράφηση Illustration και έχει ήδη βραβευθεί και σε άλλους διαγωνισμούς.

Το έργο, μαζί με τα έργα των άλλων βραβευθέντων στην Εικονογράφηση και σε άλλες κατηγορίες εκτίθενται στο Μουσείο V&A μέχρι τις 2 Αυγούστου 2015.

Εδώ η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων http://www.vam.ac.uk/b/va-illust

Παρουσιάζοντας το έργο της Δάφνης στην Ιστοσελίδα του
http://www.vam.ac.uk/b/va-illustration-awards-2015/students/no-thing
το Μουσείο V&A, αναφέρει (σε μετάφραση από τα αγγλικά) τα πιο κάτω:

Το έργο της Δάφνης Χριστοφόρου, εικονογράφηση σε ύφασμα πηγάζει από τη γοητεία που ασκούν πάνω της τα αρχαία έργα και οι συμβολισμοί της Νοτια-Ανατολικής Ασίας. Το 'No Thing' / Τίποτα παριστά τη Βουδιστική αντίληψη της Τελειότητας: Είναι μια νοητική κατάσταση που την αναπαριστά με την κεντρική μορφή του λευκού ελέφαντα και που επιτυγχάνεται μόνο με την απομάκρυνση των συναισθηματικών καταστάσεων – συναισθηματική πρόσδεση, πλήξη, φόβος και πόνος – που προκαλούν συμφόρηση στο μυαλό και επισκιάζουν την καθαρότητά του.

Η Δάφνη, που κατάγεται από την Κύπρο, συνδυάζει με επιτυχία το παραδοσιακό με την τεχνολογία. Τα σχέδια με μολύβι χρωματίζονται και δουλεύονται στο Photoshop, μετά τυπώνονται σε ύφασμα για να δημιουργήσουν μια ξεχωριστή μορφή παραγωγής εικόνας σε ύφασμα. Αυτό είναι το πρώτο δείγμα εικονογράφησης σε ύφασμα που μετέχει στα βραβεία του Μουσείου V&A στην εικονογράφηση /Illustration.

Η Περιγραφή του έργου από την ίδια τη Δάφνη είναι η ακόλουθη:
Εδώ στα αγγλικά http://www.vam.ac.uk/b/va-illustration-awards-2015/students/no-thing
(Μετάφραση στα ελληνικά)

Τίτλος: No thing / Τίποτα
[Το έργο είναι μια πολύ μεγάλη εικόνα και η ανάλυση εδώ είναι πολύ μικρή για να δείξει όσο αξίζει! (115 x 89 εκατοστά)]

Αυτό το κομμάτι είναι εμπνευσμένο από την έρευνα που έχω κάνει για τη διπλωματική μου εργασία στο MA με θέμα το παράδοξο της οπτικοποίησης της κενότητας στον Βουδισμό, καθώς και στα Ινδικά Chintz υφάσματα και επιστημονικά ντοκιμαντέρ. Η κύρια ιδέα πίσω από αυτό, είναι η τελειότητα (ένα κενό, αλλά σε εγρήγορση μυαλό) και οι νοητικές καταστάσεις που φαίνεται να την επισκιάζουν.

Το κέντρο:
Στη βουδιστικές παραστάσεις του Θιβέτ, ένας αφοσιωμένος λάτρης καβάλα σ 'ένα λευκό ελέφαντα αντιπροσωπεύει την ψυχική ευδαιμονία, δεδομένου ότι ο ελέφαντας είναι σύμβολο του μυαλού και εδώ απεικονίζεται ως υποτακτικός στον αναβάτη (τον αφοσιωμένο λάτρη). Οι Βουδιστές υπογραμμίζουν τη σημασία της πραγμάτωσης και βίωσης της κενότητας όλων των πραγμάτων (τα πάντα είναι παροδικά και τελικά γίνονται τίποτα). Ήθελα να δείξω οπτικά αυτή την ιδέα μέσα από την τοποθέτηση μιας μαύρης τρύπας με το ιδιόμορφο σχήμα της στη μέση της εικόνας. Οι μαύρες τρύπες φαίνεται να είναι η επιτομή της κενότητας στην επιστημονική γλώσσα (καλά, τουλάχιστον στο μυαλό μου). Τις βρίσκω πολύ συναρπαστικές επειδή προβληματίζουν τους επιστήμονες και τους φυσικούς τόσο πολύ ώστε τα μαθηματικά τους δεν φαίνεται να λειτουργούν πια όταν προσπαθούν να χειριστούν την μοναδικότητα του βάθους μιας μαύρης τρύπας.

Επάνω αριστερά:
Εδώ είναι το πρώτο εμπόδιο ενός ήρεμου, κενού μυαλού, το οποίο είναι η σύνδεση με κάτι, η αφοσίωση. Είναι το αίσθημα που δεν μας αφήνει να ξεπερνούμε πράγματα ή ανθρώπους και που απλά τα κρατεί ζωντανά στο μυαλό μας, κάτι που φαίνεται να προκαλεί κάποιο είδος πόνου. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στις σχέσεις αγάπης.

Επάνω δεξιά:
Η πλήξη και η ψυχική νωθρότητα. Στο Βουδισμό Ζεν οι καθημερινές δουλειές θεωρούνται ότι είναι εξίσου σημαντικές με οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα. Στην πραγματικότητα, «βαρετές» ή πληκτικές δραστηριότητες όπως το βούρτσισμα των δοντιών, το κούρεμα του γκαζόν ή το σκούπισμα, θεωρούνται ότι είναι το κλειδί για την απελευθέρωση. Αν το πρόσωπο που ενεργεί είναι πλήρως παρόν ενώ κάνει βαρετά πράγματα, μπορεί να είναι παρόν και σε οποιοδήποτε άλλο χρόνο χωρίς περιττές σκέψεις. Αλλά για τους περισσότερους ανθρώπους η πλήξη αποτελεί εμπόδιο στο να απολαύσουν τα πράγματα όπως είναι.

Κάτω αριστερά:
Ο φόβος. Έχετε ποτέ βρεθεί να σκέφτεστε για τη ζωή και πράγματα που πρέπει να κάνετε, στη μέση της νύχτας, ενώ βρίσκεστε σε ένα ασφαλές, ζεστό κρεβάτι; Αυτές οι τρομακτικές σκέψεις είναι συχνά περιττές, αλλά προσποιούνται ότι είναι ζωτικής σημασίας και επισκιάζουν ένα γαλήνιο στο βάθος μυαλό.

Κάτω δεξιά:
Πόνος, σωματικός όσο και ψυχικός. Συχνά απεικονίζεται ως ένα βέλος στο μάτι κάποιου, σε εικονογραφίες στο Θιβέτ. Είναι δύσκολο να δούμε καθαρά και να είμαστε ήρεμοι, με ένα βέλος στο μάτι μας!

Στο τέλος τα πάντα (καλά και κακά) φαίνεται να διαλύονται και για πολλούς ανθρώπους αυτό ακούγεται αρκετά απαισιόδοξο. Όταν υπενθυμίζω αυτό στον εαυτό μου, αισθάνομαι ανακουφισμένος /η! Δεν είμαι Βουδίστρια, αλλά πολλές από τις διδασκαλίες τους φαίνεται να βρίσκουν απήχηση μέσα μου. Αν βρείτε την έννοια βαθιά και αρκετά βαριά, τότε ελπίζω, απλά κοιτάζοντας την εικόνα να νιώθετε απόλαυση!
Αυτό το κομμάτι θα τυπωθεί σε ύφασμα (ελπίζω να το κάνω επίσης ψηφιακά υφαντό). 

Η οικοσελίδα της Δάφνης www.feelondemand.com
Το blog της http://feelondemand.tumblr.com/
Το έργο στην επόμενη σελίδα
Δάφνη Χριστοφόρου, Μάης 2015   

Οι ηλίθιοι έχουν τους δικούς τους νόμους

Γράφει ο Σωτηρόπουλος Δημήτρης Α.

Σημαντικοί επιστήμονες κινδυνεύουν μερικές φορές να γίνουν γνωστοί για μια δημοφιλή δημοσίευσή τους η οποία δεν είχε στενή σχέση με την επιστήμη τους. Ο Ιταλός Κάρλο Τσιπόλα(1922-2000), διάσημος καθηγητής του Μπέρκλεϊ, δημοσίευσε σημαντικά βιβλία Οικονομικής Ιστορίας, αλλά κανένα από αυτά δεν είχε τη διάδοση του δοκιμίου του Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας (1976).

Κατά τον Τσιπόλα υπάρχουν πέντε «νόμοι» της ανθρώπινης ηλιθιότητας.

Πρώτον, πάντοτε και αναπόφευκτα όλοι υποτιμούν τον αριθμό των ηλιθίων μέσα σε έναν πληθυσμό.

Δεύτερον, η πιθανότητα κάποιος να είναι ηλίθιος είναι ανεξάρτητη από τη χαμηλή ή υψηλή επίδοσή του σε οποιονδήποτε τομέα. Επιπλέον, το ποσοστό των ηλίθιων είναι το ίδιο σε κάθε κοινωνική ομάδα. Όπως λέει ο Τσιπόλα, υπάρχουν ηλίθιοι τόσο μεταξύ στρατηγών όσο και μεταξύ καθηγητών πανεπιστημίου.

Τρίτον, ηλίθιος είναι όποιος προκαλεί ζημιά σε άλλον άνθρωπο ή σε ομάδα ανθρώπων χωρίς να ωφεληθεί τίποτε ή παρ' ότι ζημιώνεται ο ίδιος.

Ο Τσιπόλα κατασκευάζει μια τυπολογία με κριτήριο το ποιος προκαλεί ζημιά σε ποιον και ποιος ωφελείται από τη ζημιά. Ο ηλίθιος είναι ο ένας από τους τέσσερις τύπους ανθρώπων. Υπάρχουν άλλοι τρεις, δηλαδή ο ευφυής, ο ανήμπορος (ακριβέστερη μετάφραση από τα ιταλικά: φουκαράς) και ο κακοποιός (ακριβέστερη μετάφραση: ληστής. Η κατά τα άλλα καλή ελληνική μετάφραση πάσχει σε αυτά τα σημεία). Ο ευφυής με τις ενέργειές του ωφελεί τους άλλους και επίσης ωφελείται ο ίδιος. Ο φουκαράς ωφελεί μεν τους άλλους, αλλά ζημιώνεται ο ίδιος γιατί οι άλλοι τον εκμεταλλεύονται. Και ο ληστής ζημιώνει τους άλλους για να ωφεληθεί ο ίδιος.

Τέταρτον, οι μη ηλίθιοι πάντοτε υποτιμούν τις ζημιογόνες δυνατότητες των ηλίθιων. Ξεχνούν ότι ο συγχρωτισμός με ηλίθιους αποδεικνύεται ένα ηλίθιο λάθος.

Και πέμπτον, οι πιο επικίνδυνοι άνθρωποι στον κόσμο είναι οι ηλίθιοι. Μάλιστα ο Τσιπόλα διατείνεται ότι οι ηλίθιοι είναι ομάδα πιο ισχυρή από τη Μαφία και το «στρατιωτικό - βιομηχανικό πλέγμα».

Ο Κάρλο Τσιπόλα δημοσίευσε σημαντικά βιβλία Οικονομικής Ιστορίας, αλλά κανένα τους δεν είχε τη διάδοση του δοκιμίου του για την ηλιθιότητας

Ηλίθιες πράξεις
Αν έπαυε κανείς να υπομειδιά διαρκώς κατά την ανάγνωση του βιβλίου και σκεφτόταν τους πέντε «νόμους» του Τσιπόλα, τότε θα μπορούσε να προβάλει τρεις αντιρρήσεις. Πρώτον, κατά τον συγγραφέα ο ηλίθιος διακρίνεται από τους υπόλοιπους με βάση ένα εξωτερικό κριτήριο: το αν ζημιώνει τόσο τους άλλους όσο και τον εαυτό του (ή έστω δεν τον ωφελεί). Αν και ο Τσιπόλα κάνει φευγαλέα αναφορά στο «γονίδιο της ηλιθιότητας», δεν προτείνει κάποια εγγενή χαρακτηριστικά που έχουν οι ηλίθιοι και μόνον αυτοί και εξαιτίας των οποίων προκαλούν ζημιές στους γύρω τους, χωρίς προσωπικό όφελος.

Άλλωστε, το αν πράγματι επήλθε ζημιά σε αυτόν που ενήργησε και στους γύρω του είναι μια υποκειμενική κρίση η οποία μπορεί να μεταβάλλεται κατά μήκος του χρόνου. Αν μικρή ζημιά σήμερα μπορεί να προκαλέσει μεγάλο όφελος για όλους σε μεταγενέστερο χρόνο, τότε ο ηλίθιος του σήμερα μπορεί να αποδειχθεί ο προνοητικός του αύριο ή ο διορατικός του μεθαύριο.

Δεύτερον, η ζημιά ή το όφελος δεν λογίζονται μονοδιάστατα. Κανείς δεν διαμορφώνει τη ζωή του μόνο με όρους ζημιάς - οφέλους. Μπορεί κάποιος να θεωρηθεί φουκαράς επειδή δεν τον ενδιαφέρουν τα προσωπικά οφέλη αλλά η επιτυχία της παγκόσμιας επανάστασης ή η σωτηρία μετά θάνατον.

Τρίτον, είναι εύλογο να παραδεχτούμε ότι υπάρχουν ηλίθιες πράξεις, όχι ηλίθιοι άνθρωποι. Δηλαδή η μονάδα ανάλυσης είναι η πράξη, όχι ο άνθρωπος. Ο Τσιπόλα δεν το δέχεται αυτό, επειδή κατατάσσει τους ανθρώπους σε έναν από τους τέσσερις τύπους με βάση τον σταθμισμένο μέσο όρο των πράξεών τους. Ωστόσο, όλοι μπορούμε να φερθούμε ηλίθια κάποιες φορές. Αυτό είναι κάτι που ομολογούμε συνήθως στον εαυτό μας σε στιγμές περισυλλογής. Η ηλιθιότητα εξαρτάται από τα πολιτισμικά συμφραζόμενά της. Δηλαδή, η κρίση εκείνου που φέρθηκε ηλίθια για τον εαυτό του, καθώς και η δική μας αποτίμηση της πράξης του, επηρεάζονται από το τι θεωρείται ηλίθιο και τι όχι κατά περιόδους σε κάθε κοινωνία.

Δημοφιλή αποφθέγματα
‘Οταν υπάρχει κρίση, η ανάλυση με βάση χαρακτηρισμούς προσώπων είναι δημοφιλής. Ο Τσιπόλα γράφει ότι «σε μια χώρα που έχει πάρει την κάτω βόλτα το ποσοστό των ηλίθιων είναι σταθερό, ωστόσο παρατηρείται μεταξύ αυτών που κατέχουν την εξουσία μια δραματική εξάπλωση των ληστών με καλπάζουσα ηλιθιότητα... και μεταξύ όσων δεν μετέχουν στην εξουσία μια εξίσου ανησυχητική αύξηση των φουκαράδων».

Στα καθ' ημάς, είναι ευκολότερο για τους σχολιαστές της κρίσης να προβαίνουν σε χαρακτηρισμούς των πρωταγωνιστών της παρά να ξεδιαλύνουν το κουβάρι που αποτελείται από κατασκευαστικά λάθη της ευρωζώνης, δομικές εθνικές παθολογίες, λαθεμένες αποφάσεις και συμπτώσεις γεγονότων. Κάτι τέτοιο σίγουρα δεν είναι διασκεδαστικό. Γι' αυτό, ας ξαναγυρίσουμε σε «νόμους» όπως π.χ. αυτόν του Χάνλον (κατ' άλλους του Χάινλαϊν) «ποτέ μην αποδίδεις στην κακοήθεια αυτό που εξηγείται επαρκώς με την ηλιθιότητα» και εκείνον του Αλέξανδρου Δουμά υιού: «Προτιμώ τους κακοποιούς από τους ηλίθιους, γιατί οι κακοποιοί μερικές φορές ξεκουράζονται».
Σωτηρόπουλος Δημήτρης Α.

Ο κ. Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος είναι αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πηγή: tovima.gr
03.04.2015   

Κισόρ Μαμπουμπάνι: Αξιοκρατία και αριστεία είναι θεοί στη χώρα μου

Του Γιάννη Παλαιολόγου
Καθημερινή 17/5/2015

Ο Κισόρ Μαμπουμπάνι (Kishore Mahbubani) δεν είχε έρθει στην Ελλάδα για δουλειά. Ο 66χρονος ακαδημαϊκός και πρώην διπλωμάτης, από τις σημαντικές φυσιογνωμίες στη ραγδαία πορεία της Σιγκαπούρης από τριτοκοσμική αποικία σε οικονομία-υπόδειγμα του ανεπτυγμένου κόσμου, θα ταξίδευε οδικώς στην Πελοπόννησο με την αμερικανικής καταγωγής σύζυγό του, για να γιορτάσουν την τριακοστή επέτειο του γάμου τους.

Ωστόσο, δεν μπόρεσε να αποφύγει κάποιες υποχρεώσεις: το πρωί της ημέρας πριν ξεκινήσουν την εκδρομή τους, ο Μαμπουμπάνι μίλησε σε εκδήλωση του «Δικτύου», της δεξαμενής σκέψης της Αννας Διαμαντοπούλου, σε μία μικρή ομάδα επιχειρηματιών, καθηγητών, πολιτικών και δημοσιογράφων. Το μεσημέρι, είχε ραντεβού με την «Κ», στο εστιατόριο του Μουσείου Μπενάκη στη Βασιλίσσης Σοφίας, για ένα «γεύμα» που θα ξέφευγε, στη θεματολογία του, από τη θλιβερή καθημερινότητα της ελληνικής κρίσης.

Ο Μαμπουμπάνι -κοσμοπολίτης, εύγλωττος, με μία αδιατάρακτη αυτοπεποίθηση που μπορεί να παρεξηγηθεί ως υπεροψία- είναι σήμερα πρύτανης και καθηγητής της Πρακτικής της Δημόσιας Πολιτικής στη Σχολή Δημόσιας Πολιτικής Lee Kuan Yew του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σιγκαπούρης. Για 33 χρόνια, από το 1971-2004, εργαζόταν στο υπουργείο Εξωτερικών της Σιγκαπούρης, φτάνοντας να την εκπροσωπήσει ως πρέσβης στα Ηνωμένα Εθνη. Ως συγγραφέας, είναι διεθνώς γνωστός ως ο προεξάρχων απόστολος της ανόδου της Ασίας και του τέλους εποχής της δυτικής πρωτοκαθεδρίας.

Αφού βρήκαμε τραπέζι και παραγγείλαμε, στράφηκα σε μία από τις πιο αμφιλεγόμενες πτυχές της θεωρίας του περί της «μεγάλης σύγκλισης» της Ασίας και της Δύσης - της ανοχής που επιδεικνύει απέναντι στον αυταρχισμό του κινεζικού καθεστώτος. Η αναδυόμενη ασιατική υπερδύναμη, σημείωσα, όντως έχει πετύχει τεράστια επιτεύγματα στην οικονομική ανάπτυξη και τη μείωση της φτώχειας τα τελευταία 35 χρόνια.

Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, η απουσία ενός πλαισίου στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν ελεύθερα διαφορετικές ή αιρετικές σκέψεις, δεν αποτελεί ζωτικό μειονέκτημα;

«Μία από τις μεγάλες αδυναμίες της δυτικής σκέψης είναι μία τάση να βλέπει τα πράγματα ως μαύρα ή άσπρα. Ή είσαι ελεύθερος ή είσαι ανελεύθερος» απαντά αφοπλιστικά ο Μαμπουμπάνι. Αυτός ο τρόπος σκέψης, σημειώνει, είναι προϊόν ενός «μονοθεϊστικού κόσμου». Στο ινδουιστικό περιβάλλον στο οποίο εκείνος μεγάλωσε, αντιθέτως, «λατρεύαμε πολλές θεότητες».

Σύμφωνα με την εκτίμησή του, ζούμε σήμερα «τη μετάβαση από έναν άκαμπτο ασπρόμαυρο κόσμο σε ένα πολύχρωμο, καλειδοσκοπικό κόσμο. Οντως, οι Κινέζοι δεν έχουν το δικαίωμα να βγουν στους δρόμους και να διαμαρτυρηθούν. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουν την ελευθερία να προτείνουν διαφορετικές λύσεις με πιο διακριτικούς τρόπους. Οι νέοι Κινέζοι σήμερα έχουν πρόσβαση σε πολύ περισσότερη πληροφορία από οποτεδήποτε άλλοτε. Δεν είναι τυχαίο ότι πλέον η υπ’ αριθμόν ένα γλώσσα στο Διαδίκτυο είναι τα μανδαρίνικα, ή ότι Κινέζοι καθηγητές παραιτούνται από θέσεις στο διδακτικό προσωπικό βορειοαμερικανικών πανεπιστημίων για να επιστρέψουν στην Κίνα. Συνολικά εκατό εκατομμύρια Κινέζοι φεύγουν κάθε χρόνο από τη χώρα τους για ταξίδια και επιστρέφουν πίσω. Είναι εκπληκτικό νούμερο! Αν πείτε σε έναν Κινέζο σήμερα ότι το μυαλό του είναι κλειστό, θα σας κοιτάξει απορημένος».

Οι «προφητείες»

Ο Μαμπουμπάνι αναφέρεται περιπαικτικά στην πληθώρα προφητειών για το τέλος του κινεζικού θαύματος ως «το αγαπημένο χόμπι των Αγγλοσαξόνων διανοούμενων». Του αναφέρω την αντίστοιχη βιομηχανία πρόβλεψης της κατάρρευσης των ΗΠΑ, η οποία έχει διαρκέσει δεκαετίες. Συμμερίζεται την άποψη όσων μιλούν για την οικονομική παρακμή της Αμερικής;

«Οχι. Οι ΗΠΑ από πολλές απόψεις παραμένουν ισχυρές, και είμαι ευτυχής γι’ αυτό. Αντιμετωπίζουν, βέβαια, διαρθρωτικά προβλήματα -όπως το διαρθρωτικό έλλειμμα που προκύπτει από τα κοινωνικά προγράμματα- τα οποία δυσκολεύονται να διαχειριστούν, ακόμα και να παραδεχθούν. Δεν έχουν ακόμα πιεστεί ώστε να αναλάβουν δράση, γιατί όλος ο κόσμος ακόμα αγοράζει αμερικανικά ομόλογα».

Ωστόσο, σε σχέση με την άνοδο της Κίνας, ο Μαμπουμπάνι εγκωμιάζει την αυτοσυγκράτηση των ΗΠΑ. «Δεν έχουν υποπέσει στην “παγίδα του Θουκυδίδη”, όπου η μεγάλη δύναμη που βαίνει προς αντικατάσταση προσπαθεί να καταπιέσει την αναδυόμενη δύναμη» σημειώνει, με εξαίρεση υποθέσεων όπως την κινεζικής εμπνεύσεως Ασιατική Τράπεζα Υποδομών και Επενδύσεων (AIIB), στην οποία αντιστρατεύθηκε η Ουάσιγκτον από την πρώτη στιγμή.

Λάθος η πολιτική της Ε.Ε. για τις αφρικανικές χώρες

Παρά την ανοχή του απέναντι στα αυταρχικά χαρακτηριστικά των ασιατικών κοινωνιών, ο Μαμπουμπάνι θεωρεί ότι ο βασικός λόγος που οι οικονομίες της Ασίας εκτοξεύθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες ήταν επειδή υιοθέτησαν βασικά χαρακτηριστικά του δυτικού καπιταλισμού. Πώς βλέπει το μέλλον του καπιταλισμού στη μετά-Lehman Βrothers εποχή;

Ο συνομιλητής μου επικαλείται τον Ινδό νομπελίστα οικονομολόγο Αμάρτια Σεν. «Οταν μίλησε στη σχολή μου [σ.σ.: το 2006], ο Σεν είπε ότι αυτό που χρειάζεται τώρα ο κόσμος είναι το αόρατο χέρι της ελεύθερης αγοράς και το ορατό χέρι της καλής διακυβέρνησης. Δεν πρέπει να είναι βαρύ χέρι, αλλά το κράτος έχει ένα ρόλο να παίξει. Δεν πρέπει να αποφασίζει πόσες οδοντόκρεμες θα παραχθούν, αλλά πρέπει να διασφαλίζει ότι δεν θα δηλητηριάζουν αυτούς που τις αγοράζουν, ότι οι εργαζόμενοι που τις παράγουν δεν θα λαμβάνουν μισθούς πείνας και ότι δεν θα δημιουργηθεί μονοπώλιο που θα επιτρέψει στην εταιρεία να επιβάλει υψηλές τιμές στους καταναλωτές».

Επιπλέον, όπως σημειώνει, ο ρόλος του κράτους εξελίσσεται με τον βαθμό ανάπτυξης μιας οικονομίας. «Στα αρχικά στάδια, η κρατική παρέμβαση είναι ιδιαίτερα σημαντική. Στη συνέχεια, καθώς η οικονομία αποκτά δυναμική, η παρουσία του κράτους πρέπει να γίνεται πιο διακριτική».

Αυτό είναι που προσπαθεί να κάνει η Κίνα στην τρέχουσα συγκυρία, όπως εκτιμά. Αφηγείται μάλιστα την εξής χαρακτηριστική συνομιλία, μεταξύ ενός Αμερικανού γερουσιαστή (o οποίος και του τη μετέφερε) και του νυν πρωθυπουργού της Κίνας Λι Κετσιάνγκ: «Ο γερουσιαστής τον ρώτησε πώς θα αντιμετωπίσει η Κίνα το πρόβλημα της διαφθοράς. Η απάντηση του Λι Κέτσιανγκ ήταν ότι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί είναι να σταματήσει να έχει ρόλο το κράτος στην κατανομή των πόρων - να περάσει εξ ολοκλήρου στον ιδιωτικό τομέα».

Μιλώντας για την αδυναμία της Ευρώπης να προσαρμοστεί στη νέα εποχή της παγκοσμιοποίησης, η κουβέντα στρέφεται στη μετανάστευση. Εκεί, ο Μαμπουμπάνι -πιο φιλελεύθερος από πολλούς δυτικούς φιλελεύθερους- βρίσκει ευκαιρία να μιλήσει για το ελεύθερο εμπόριο: «Ηταν λάθος να μην υπογράψετε συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με τις αφρικανικές χώρες. Με το να τους δίνετε οικονομική βοήθεια, αντί για πρόσβαση στις ευρωπαϊκές αγορές, δημιουργήσατε μία κουλτούρα εξάρτησης. Η ΚΑΠ έχει συντρίψει την αφρικανική γεωργία. Η Αφρική είχε δύο επιλογές: είτε θα εξήγε προϊόντα στην Ευρώπη, είτε ανθρώπους. Με την πολιτική σας, τους αναγκάσατε να κάνουν εξαγωγή ανθρώπων».

Η Ευρώπη έχει να μάθει πολλά από την Ασία της παγκοσμιοποίησης

Η χώρα καταγωγής του Μαμπουμπάνι, η πόλη-κράτος της Σιγκαπούρης, αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα ραγδαίας βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου στην ανθρώπινη ιστορία. Το 1959, στην αρχή της πρωθυπουργικής θητείας του εθνάρχη της Σιγκαπούρης Λι Κουάν Γιου (ο οποίος απεβίωσε λίγες μέρες μετά το «Γεύμα»), το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας του ήταν χαμηλότερο από 3.000 δολάρια. Σήμερα, ξεπερνά τα 50.000 δολάρια, τοποθετώντας τo κρατίδιο των μόλις 700 τ. χλμ. στην πεντάδα των πλουσιότερων χωρών του κόσμου. Η Σιγκαπούρη διακρίνεται σταθερά σε τομείς που θα έπρεπε να ενδιαφέρουν ιδιαίτερα όσους καθορίζουν τη δημόσια πολιτική στη χώρα μας: την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης και την ανταγωνιστικότητά της.

«Η Ελλάδα μπορεί να μάθει πολλά από τη Σιγκαπούρη» λέει ο Μαμπουμπάνι. «Ο υψηλότερος συντελεστής εισοδήματος φυσικών προσώπων στη χώρα μου είναι 22%. Με αυτόν τον συντελεστή μπορούμε και πληρώνουμε για την καλύτερα αμειβόμενη κυβέρνηση στον κόσμο. Είμαστε μία οικονομία μηδενικών επιδοτήσεων». Ο συνομιλητής μου αναφέρεται στην αυστηρή διαδικασία αξιολόγησης, που λαμβάνει χώρα ετησίως στις τάξεις της ελίτ της δημόσιας διοίκησης της Σιγκαπούρης. «Οταν ήμουν μόνιμος γενικός διευθυντής στο υπουργείο Εξωτερικών, 15 από εμάς [σ.σ.: στην κορυφή της δημοσιοϋπαλληλικής πυραμίδας] εξετάζαμε τους 250 πιο υψηλόβαθμους αξιωματούχους, με γνώμονα τις προοπτικές. To 5% στην κορυφή της κατάταξης προοριζόταν για ταχύρρυθμη προαγωγή. Οσοι βρίσκονταν στο χαμηλότερο 5% δέχονταν την προτροπή να παραιτηθούν».

Για να αναδείξει την έλλειψη της λογικής των ημετέρων, την πλήρη αξιοκρατία που διέπει τη δημόσια διοίκηση στη χώρα του, ο Μαμπουμπάνι δεν διστάζει να μιλήσει για την προσωπική του ιστορία. Η οικογένειά του καταγόταν από την ινδική επαρχία Σιντ, που με τη βίαιη διχοτόμηση του 1947 έγινε μέρος στο Πακιστάν. Οι γονείς του διέφυγαν τότε στη Σιγκαπούρη, όπου και γεννήθηκε, σε συνθήκες φτώχειας, το 1948.

«Δεν ανήκα απλά σε μειονότητα - ανήκα σε μειονότητα εντός μιας μειονότητας» εξηγεί. Το 75% του πληθυσμού της Σιγκαπούρης είναι Κινέζοι. Το 15% ήταν μουσουλμάνοι μαλαισιανής καταγωγής και το 6-8% είναι Ινδοί. Οι περισσότεροι Ινδοί δεν προέρχονται από Σιντ, αλλά από τη νότια Ινδία. Παρότι όμως προερχόμουν από τη μειονότητα της μειονότητας, έγινα πρέσβης της χώρας μου στα Ηνωμένα Εθνη».

Και συνεχίζει: «Το σύστημα [σ.σ.: στη Σιγκαπούρη] αναζητά τα άτομα με προοπτική. Από πολύ νωρίς - ήδη από το σχολείο, με υποτροφίες και άλλα βοηθήματα». Του αναφέρω στο σημείο αυτό την -ιστορική, πλέον- ρήση Μπαλτά, ότι «η αριστεία είναι ρετσινιά». «Στη Σιγκαπούρη, η αριστεία είναι θεός!» απαντά εμφατικά.

Αλλά ο Μαμπουμπάνι θεωρεί ότι και η Ευρώπη, η κοιτίδα του δυτικού πολιτισμού, έχει πολλά να μάθει από την αναδυόμενη Ανατολή. Στην πρωινή του εισήγηση στην εκδήλωση του «Δικτύου», ο Σιγκαπουριανός ακαδημαϊκός άσκησε σκληρή κριτική κατά των Ευρωπαίων πολιτικών, λέγοντας ότι δεν είπαν στους ψηφοφόρους τους την αλήθεια για την παγκοσμιοποίηση. Τον ρωτάω τι θα έλεγε στους πολίτες της Ευρώπης αν ήταν Ευρωπαίος πολιτικός για να τους πείσει ότι παρά το κόστος, η παγκοσμιοποίηση εξακολουθεί να είναι ο πιο επιθυμητός δρόμος;

Η Ανατολική Ασία ξύπνησε

«Κατ’ αρχάς, θα έλεγα ότι η παγκοσμιοποίηση ξεκίνησε από την Ευρώπη. Τον 19ο αιώνα, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος κοιμόταν, η Ευρώπη κατέκτησε τους πάντες. Αποφασίσατε ότι η Ευρώπη δεν σας αρκούσε και εποικίσατε την Ινδία, τη νοτιοανατολική Ασία, μέρος της Κίνας. Ξυπνήσατε πολιτισμούς που βρίσκονταν για πολύ καιρό σε λήθαργο. Τώρα όμως έχουν ξυπνήσει για τα καλά. Θέλουν να συμμετάσχουν στον κόσμο που η Ευρώπη δημιούργησε. Δεν μπορείτε να τους πείτε να ξαναπέσουν για ύπνο».

Θεωρεί ότι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των ακροδεξιών και των ακροαριστερών αντιευρωπαϊκών κομμάτων σε χώρες της Ε.Ε. αφορά ακριβώς αυτήν την άρνηση της παγκοσμιοποίησης; «Ναι, έτσι πιστεύω. Το θλιβερό είναι ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι στην Ασία των οποίων οι οικονομίες έχουν προσχωρήσει στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο θέλουν να απολαύσουν τον ίδιο αστικό, ειρηνικό τρόπο ζωής που απολαμβάνουν οι Ευρωπαίοι. Το όνειρό τους είναι να γίνουν σαν την Ευρώπη. Και την ίδια στιγμή, όλο και περισσότεροι στην Ευρώπη θέλουν να κατέβουν από το τρένο».

Τον εκπλήσσει η επιρροή κινημάτων και ιδεολογιών που στρέφονται κατά της παγκοσμιοποίησης, αλλά και της νεωτερικότητας γενικότερα, με πιο ακραίο παράδειγμα το φονταμενταλιστικό Ισλάμ; «Είναι αλήθεια ότι ο αραβικός κόσμος δυσκολεύεται ιδιαίτερα να εκσυγχρονιστεί», απαντά. «Και είναι απίστευτo ότι η απόσταση που χωρίζει την Ελλάδα από τις ακτές της Β. Αφρικής είναι μόλις μερικές εκατοντάδες μίλια, κι όμως η Ευρώπη δεν έχει καταφέρει να μεταφέρει εκεί το πνεύμα της νεωτερικότητας».

Η συνάντηση
Το γεύμα έλαβε χώρα στο εστιατόριο του Μουσείου Μπενάκη στη Βασιλίσσης Σοφίας. Ο υψηλός καλεσμένος της «Κ» επέλεξε τις γαρίδες, εγώ την πίτα ημέρας, και μοιραστήκαμε μία σαλάτα με ρόκα και παρμεζάνα. Γι’ αυτά, συν μία μπίρα, ένα τσάι και έναν εσπρέσο, ο λογαριασμός ήταν 44,90 ευρώ. Στη συνέχεια, περπατήσαμε μαζί στο Κολωνάκι, όπου ο Μαμπουμπάνι, γέννημα της Σιγκαπούρης, πρωτεύουσας της τάξης και της πειθαρχίας, είχε την ευκαιρία να θαυμάσει εξαιρετικά δείγματα της ελληνικής προσέγγισης στη στάθμευση αυτοκινήτων.

Oι σταθμοί του

1948
Γεννιέται στη Σιγκαπούρη, μέλος της ινδικής μειονότητας των Σίντι.

1967
Σπουδάζει Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης, με προεδρική υποτροφία.

1971
Εισάγεται στη διπλωματική υπηρεσία της χώρας.

1984
Διορίζεται για πρώτη φορά πρέσβης της Σιγκαπούρης στον ΟΗΕ. με πενταετή θητεία.

1991-2
Εταίρος στο Center for International Affairs του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.

1993
Διορίζεται μόνιμος γενικός διευθυντής στο υπουργείο Εξωτερικών της Σιγκαπούρης.

1998
Επιστρέφει στη Νέα Υόρκη ως πρέσβης στον ΟΗΕ.

2004
Αποχωρεί από το υπ. Εξωτερικών και αναλαμβάνει πρύτανης στη Σχολή Lee Kuan Yew του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σιγκαπούρης.

2009
Συμπεριλαμβάνεται σε λίστα των Financial Times με τους 50 ανθρώπους που θα καθορίσουν τον διάλογο για το μέλλον του καπιταλισμού. 

Με το φακό των λέξεων

Της Ελένης Αρτεμίου-Φωτιάδου

Κι ήτανε η μέρα έξω σκοτεινή κι ας είχε ήλιο. Την αμαύρωναν οι υπόγειες διαδρομές, οι ύποπτες δοσοληψίες δήθεν ευυπόληπτων αρχόντων. Σπάνια παρακολουθούσα τηλεόραση τέτοια ώρα, μα ένιωθα μια ακατανίκητη δύναμη να αφεθώ στην απραξία με την όραση μόνο να γεμίζει τις ώρες εκείνες του απογεύματος, που το μυαλό αδυνατούσε να ανταποκριθεί σε οποιαδήποτε ενεργητική συμμετοχή μου σε πολλαπλές υποχρεώσεις. 

Και ξαφνικά το δωμάτιό μου γέμισε με ένα περίεργο κράμα δυστυχίας και περηφάνιας μαζί, αδυναμίας και δύναμης, αν μπορεί ποτέ κανείς να περιγράψει με αυτή τη δυαδικότητα τη συνεύρεση εκείνη των «παιδιών ενός κατώτερου Θεού», τα οποία παρέδιδαν μαθήματα ανωτερότητας με ένα τρόπο που σκορπούσε ρίγη συγκίνησης μέσα στη ζεστή αύρα του απογεύματος. 

Προέρχονταν από ένα ειδικό σχολείο, συνοδεύονταν από τους δασκάλους τους και χαμογελούσαν ανεπιτήδευτα χαρούμενα για την πρωτόγνωρη εμπειρία και εκφράζοντας με ειλικρίνεια τη χαρά τους για το καινούριο και το διαφορετικό. Μα η έκπληξη ήρθε από εκείνο το αγόρι, τον «τραγουδιστή» της παρέας, όπως τον αποκάλεσαν οι άλλοι. Καθηλωμένος σε ένα αναπηρικό καροτσάκι, πήρε κάποια στιγμή το μικρόφωνο, άκουσε τη μουσική κι άρχισε να τραγουδά «Παίρνω ένα ποδήλατο και φεύγω για τ΄αδύνατο» με τέτοια δύναμη ψυχής, που θα μπορούσα να ορκιστώ πως τον είδα ξαφνικά να σηκώνεται από την αναπηρία του, να στέκεται στη μέση της ζωής του και να κάνει μόνο με την ένταση της φωνής του όλα τ΄αδύνατα δυνατά. 

 Ναι, θα μπορούσα να ορκιστώ πως τον είδα επάνω σε ένα κατακόκκινο ποδήλατο να ανηφορίζει τραγουδώντας με όλα τα βάσανα να τα ρίχνει πίσω ο άνεμος και μια καινούρια μοίρα, γελαστή να κάθεται στο τιμόνι και να του ανοίγει καινούριους δρόμους. Και ας πάει στο καλό και εκείνη η νοητική στέρηση που του σκίαζε τα μάτια, ας εξοστρακιστεί κι η παράλυση των άκρων που δεν κάνει ποτέ το καρότσι του ποδήλατο, ας πάνε στο καλό όλα όσα τον κάνουν ένα παιδί με ειδικές ανάγκες και ακόμα πιο ειδικές, υπέροχες ικανότητες.

Σε σένα, λοιπόν, άγνωστε νέε , που δεν γνωρίζεις πως υπάρχω, θα ήθελα να πω κι ας μην το διαβάσεις ποτέ, πως δεν έχω δει ποτέ ξανά τέτοια «αρτιότητα» ζωής. Τέτοια ακεραιότητα μυαλού και καρδιάς μαζί δεν ξανάδα. Όταν γύρω μου, στις πόρτες και στα παράθυρα χτυπούσαν ακόμα με κρότο τόσοι ακρωτηριασμοί του Ανθρώπου, τόσοι ανάπηροι και ανήμποροι συναισθηματισμοί, τόσες αποκοπές ψυχής, εσύ ήρθες απρόσμενα ένα γκρίζο δειλινό να τραγουδήσεις για ένα πολύχρωμο ποδήλατο που δεν θα μπορέσεις ποτέ στη ζωή σου να δαμάσεις. 

Για ένα ποδήλατο που θα παραμείνει όνειρο, αλλά ποιος είπε πως όλα τα όνειρα έχουν προορισμό τους την πραγματοποίηση; Κάποια γεννιούνται μόνο για να νικούν τους μικρούς καθημερινούς μας θανάτους. Και θέλω σήμερα, απλά και ταπεινά, να σε ευχαριστήσω που μου θύμισες με εκείνη τη φάλτσα φωνή πως η ζωή μας δεν πρέπει ποτέ να φαλτσάρει. 

Πως η δύναμή μας είναι στη θέλησή μας και πως κάθε εμπόδιο μπαίνει στον δρόμο μας για να παρακινεί την προσπάθεια για υπερπήδησή του. Εσύ συνέχισε να κάνεις βόλτες με το ποδήλατό σου. 
Σε παρακαλώ…
Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου

Μπαμπινιώτης και Νανόπουλος συζητούν στο Πανεπιστήμιο Frederick με θέμα «Κόσμος-Νους-Γλώσσα»

Eκδήλωση του Πανεπιστημίου Frederick

Κόσμος: κατά τους αρχαίους Έλληνες το κόσμημα, το σύμπαν, η τάξη των πραγμάτων

Νους: η διάνοια, η σκέψη, η δυνατότητα κατά-νόησης του Κόσμου

Γλώσσα: ο επικοινωνιακός κώδικας στην ανθρώπινη επικοινωνία

Μέσα από αυτούς τους τρεις άξονες τη Δευτέρα 11 Μαΐου δύο κορυφαίοι Έλληνες επιστήμονες και διανοητές θα συζητήσουν μεταξύ τους και με το κοινό, στο Πανεπιστήμιο Frederick.

Η εκδήλωση, θα ξεκινήσει στις 7 το απόγευμα στην αίθουσα εκδηλώσεων «Τάσσος Παπαδόπουλος».

Το γλωσσικό μας σύμπαν, που άξια κομίζει ο διακεκριμένος Καθηγητής Γλωσσολογίας Γεώργιος Μπαμπινιώτης, θα μπει σε διάλογο με το αντίστοιχο σύμπαν της Φυσικής και της Θεωρίας του Παντός που εκπροσωπεί ο Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών και δύο φορές υποψήφιος για Νόμπελ Καθηγητής Δημήτριος Νανόπουλος.

Στοχασμοί και αναστοχασμοί, πάνω σε θεμελιώδη οντολογικά ζητήματα, από δύο σημαίνουσες προσωπικότητες της σύγχρονης Ελληνικής σκέψης.

Οι δύο επιστήμονες στοχαστές, έχοντας υπογράψει μαζί το βιβλίο «Από την Κοσμογονία στη Γλωσσογονία», μία γραπτή «συν-συζήτηση» όπως οι ίδιοι ονόμασαν αυτό το πόνημα, διερευνούν τα μονοπάτια της Ολιστικής Θεώρησης.

Ψηλαφούν τις περιοχές στις οποίες η φιλοσοφία , η σκέψη και η γλώσσα, ζευγαρώνουν με τον φυσικό κόσμο και τους νόμους του, τα «ελάχιστα συστατικά» όπως τα κβάντα και τα ποζιτρόνια και αναζητούν ακόμα και την ίδια την εξέλιξη του σύμπαντος. Ή ακόμα και των πολλαπλών συμπάντων όπως αναφέρει ο κος Νανόπουλος.

Με άλλα λόγια, ενώνουν κατά κάποιο τρόπο τα μεγάλα ζητήματα των φυσικών επιστημών και της κοσμολογίας με τις ανθρωπιστικές επιστήμες και τη γλώσσα.

Αυτό που προκύπτει, είναι το συνεχές της γνώσης, ο τρόπος με τον οποίο φαινομενικά διαφορετικοί χώροι συμπληρώνονται και εναρμονίζονται.

Τη σημαντική εκδήλωση του Πανεπιστημίου Frederick θα ανοίξει ο Πρόεδρος του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου κ. Μιχαήλ Φρειδερίκου, ενώ, ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού Δρ Κώστας Καδής θα απευθύνει χαιρετισμό.

Θα συντονίσει ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Frederick Καθηγητής Γιώργος Δημοσθένους.