Ποραμάς, Αρτέμη Αντωνίου

Ποιήματα στο κυπριακό ιδίωμα
Ποραμάς = Πέρασμα

Κάθε λίγο καιρό ο ξεχωριστός φίλος Αρτέμης Αντωνίου, ιδρυτικό μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Πάφου, με εκπλήττει ευχάριστα με τις νέες του δραστηριότητες και τις όμορφες δημιουργίες του. Άνθρωπος του μέτρου και της εντιμότητας όσο πολλοί λίγοι, ακολουθεί πιστά και θαρραλέα το κακοτράχαλο και δύσκολο δρόμο της προσωπικής υπέρβασης και της πνευματικής ανάτασης, προσπαθώντας επίμονα να φτάσει στις πολύτιμες πηγές της γνώσης. Αποτέλεσμα αυτής της μακράς διαδρομής οι υπερπλήρεις πνευματικές του αποσκευές με τα υπέροχα του ταξίδια είτε αυτά είναι μυθιστορήματα, είτε αυτά είναι ποιήματα ή άλλες καλλιτεχνικές δημιουργίες.

Η συνομιλία μαζί του πάντα απολαυστική και ενδιαφέρουσα είναι μια μεστή περιπλάνηση στο δροσερό ίσκιο της πνευματικής όασης, κατάσπαρτης από αρχές και αξίες που κουβαλά διαχρονικά και τηρεί πιστά ως τρόπο ζωής. Πολύπειρος και χαρισματικός με έμπνευση και καλλιτεχνική δεξιοτεχνία, ο Αρτέμης Αντωνίου πλάθει με υπομονή πότε στον καμβά όμορφους πίνακες, πότε σκαλιστές δημιουργίες στο γυαλί ή στην πέτρα, στο ξύλο ή και στο σίδερο, δίνοντας τους κίνηση, μορφή και πνοή ζωντάνιας. Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. 

Ο Αρτέμης Αντωνίου προσπαθεί ακούραστα και μεθοδικά, να περάσει τις σκέψεις και τις ιδέες του, αλλά και τα έργα του μέσα από τα μυθιστορήματα και τις ποιητικές του συλλογές. Όταν τον κυριεύει ο ποιητικός του οίστρος, ανιχνεύει τις μυστικές φωνές του εσώτερου του κόσμου, της φύσης και της κοινωνίας και σαν σπαραγμό ψυχής βγάζει υπέροχους στίχους ποιητικής ομορφιάς γεμάτους νοήματα.

Εδώ και χρόνια, μόνος και μετά πολλών συνεχίζει με επιμονή την ποιητική του δημιουργία μ' έναν τρόπο εξαιρετικά λιτό αλλά ταυτόχρονα και αποδοτικό. Χωρίς τυμπανοκρουσίες, με πολλή μεράκι και αγάπη γι’ αυτό που κάνει ως θεία πνευματική κοινωνία, προσπαθεί, να κοινωνήσει τους άλλους στων αχράντων πνευματικών μυστηρίων.

Στιχουργεί ως μάγιστρος με καθαρό πνεύμα και μεγαλουργεί ως κρυστάλλινη ψυχή. Τα ποιήματα του αναβλύζουν υπέρτερο πάθος και γοητεία, αλλά και διαπεραστικό φως εστιασμένο σε ότι απασχολεί τον άνθρωπο στην καθημερινότητα του, αλλά και στην ιστορική του διαδρομή.
 
Παθιασμένος με την αλήθεια, τολμηρός στις θέσεις του, πειστικός στο λόγο του και συνεπής στις αρχές του επιχειρεί το δύσκολο ταρακούνημα της σκέψης, παρά το εύκολο χάιδεμα της. Ο πλούσιος συναισθηματικός του κόσμος γίνεται ένα με το γεμάτο πνευματικό του σακίδιο και πορεύεται στα ανηφορικά μονοπάτια της πνευματικής ανάτασης και δημιουργίας.   

Στοχαστικός και ανοικτός στο νέο, ξανοίγει τώρα τα ποιητικά του πανιά στο χώρο της τοπολαλιάς. Ως πρώτη προσπάθεια σ’ ένα δύσκολο πραγματικά πεδίο, μιας και από καιρό έχει υποστεί τις επιδράσεις της σύγχρονης ζωής. Όμως κι εδώ μας εκπλήσσει ευχάριστα, αφού τα ποιήματα του είναι καλογραμμένα κι επιτυχημένα. Ένα μικρό δείγμα της νέας του αυτής δουλειάς το ποίημα του:
Ο άδρωπος
Ο άδρωπος στα κρίματα ξοδτιάζει στην ζωή του
Τζι αντάν γεράσει σκέφτεται, να σώσει την ψυσι’ιήν του.

Χίτσ’ιη μασέλλαν εν έσ’ει για να ξηκοκκαλίσει
Λέει νυστεύκει το κριάς, φοάται ν’ αμαρτήσει.

Πάει σε κάθε λουτουρκάν, πρώτος να μεταλάβει
Πέρκιμον δε παράδεισον, έτσι το καταλάβει…

Ήτουν ξαρκής σαν αλουπός, απόκρυφον δεφτέριν
Μα εν γελιέται ο Θεός, ούλλους καλά μας ξέρει.

Βρε άθθρωπε, τι κέρτισες στοιβάζοντας ριάλια,
Πίσω σου ‘φήνεις όνομαν, πον πάνω που τα μάλια;
Κάτι που θα ξοδτιάσουσιν μες στο νεκροταφείον
Εννά σαν το ανέκδοτον, τσίμπα τον νου σου λλίον!

Η νέα ποιητική συλλογή, του Αρτέμη Αντωνίου προσφέρεται με περισσή αγάπη και σεβασμό προς την παράδοση μας, τα ήθη και έθιμα, τις παραδόσεις και τους θρύλους, τον ανεκτίμητο αυτό θησαυρό, με τα ιδιαίτερα στοιχεία που μεταφέρθηκαν από γενιά σε γενιά μέσα από τη ζωή του τόπου μας. Μοναδικά δε χαρακτηριστικά η τοπολαλιά μας, η οποία όπως λέει ο ίδιος, «δεν πρέπει, να παραγκωνιστεί. Έχει ανάγκη της αγάπης μας, για να ζήσει σαν ενδημικό λουλούδι».
Φοίβος Νικολαΐδης
Λευκωσία 6/5/2014

 

             Λίγα λόγια κατατοπιστικά από το Συγγραφέα Αρτέμη Αντωνίου
Ο άνθρωπος που βρίσκεται στην ξενιτιά πάντα νοσταλγεί να γυρίσει στα κατατόπια της πατρίδας, να βρεθεί ξανά σε γνώριμα μέρη, εκεί που σκίρτησε η καρδιά του για ζωή. Όταν έρθει η ευλογημένη ώρα του γυρισμού, οι συνειρμοί κυριαρχούν το είναι του. Παρόμοια ένιωθα και εγώ ετοιμάζοντας τούτη τη συλλογή ποιημάτων στο κυπριακό ιδίωμα. Έγινα επισκέπτης λέξεων και πραγμάτων, που πριν μερικές δεκαετίες ήταν η απλή καθημερινότητα μας. Θεώρησα πως έφθασε η στιγμή, ό,τι μάζεψε η μνήμη από το περιβόλι της παράδοσης, να γίνει σεμνή αντιπροσφορά -σαν ανθοδέσμη- στον κόσμο και τον τόπο, που τόσα χρόνια μου πρόσφερε την έμπνευση.

Τα θέματα κάποιων ποιημάτων είναι «υποθέσεις» που έζησα ως κοινοτάρχης μιας μικρής κοινότητας της Πάφου –τότε που είχαμε κοινότητες, γιατί τώρα είναι απλώς τόποι κατοίκησης. Με το λειτούργημα τούτο πλησίασα καλύτερα το κοινωνικό περιβάλλον και έτσι χωρίς το εμπόδιο της απόστασης ήμουν αυτόπτης και αυτήκοος εκτιμητής των πραγμάτων.

Εξαντλώντας της πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα φθάσαμε σε δύσκολες καταστάσεις. Όλοι πια μιλούν για την οικονομική κρίση που μας βρήκε απροετοίμαστους. Οι σειρήνες του ευδαιμονισμού μας παραπλανούσαν χωρίς αιδώ και εμείς χωρίς περίσκεψη μπήκαμε στο μαγικό δάσος και χαθήκαμε… Ας αναζητήσουμε τώρα την ανθρώπινη ύπαρξη μας στη διαδρομή που καλύψαμε αστόχαστα. Καμιά σωτηρία δεν προσφέρουν τα λογιστικά νούμερα, αυτά ξέρουν μονάχα να πωλούν και να αγοράζουν! Μα ο τόπος χρειάζεται δείκτες πολιτισμού, δημιουργική πνοή, για να προχωρήσει ψυχωμένος.

Στον «Ποραμά» βρίσκεται η δική μου ποιητική προσπάθεια. Με τον τρόπο της παράδοσης ιστορώ εικόνες μνήμης γνωρίζοντας καλά πως δεν είμαι από τους τεχνίτες του είδους που διεκδικούν δάφνες για την προσφορά τους. Πάνω από τέσσερις δεκαετίες τραβώ κουπί στη βάρκα του «ελεύθερου στίχου» γράφοντας στη νεοελληνική. Μα και η τοπολαλιά μας δεν πρέπει να παραγκωνιστεί, νιώθω πως χρειάζεται την αγάπη μας, για να ζήσει σαν ενδημικό λουλούδι. Αυτοί οι στοχασμοί με καθοδήγησαν να προχωρήσω στην ανά χείρας έκδοση.
Αρτέμης Αντωνίου

 

Αφιερωμένη η ποιητική συλλογή του σαν παντοτινό μνημόσυνο στον παππού του, παπα-Μωυσή Μιχαήλ και στην πρεσβυτέρα γιαγιά του Μυριάνθη Κυριάκου.

Έργα του Αρτέμη Αντωνίου
Χαλάσματα κι ελπίδες, ποιήματα, 1974
Μηνύματα, ποιήματα, 1987
Μικρό τετράδιο, ποιήματα, 1990
Αφή τοπίων, ποιήματα, 1992
Μέρες αιχμαλωσίας – Μαρτυρία, 1996
Νησίδες Μνήμης, ποιήματα, 1999
Φεγγίτες, Βραχεία ποιήματα, 2005
Αρμοί γεγονότων, (ποιητική σύνθεση), 2008
Δια χειρών και λόγου ποιήματα, 2012
Ποραμάς, Ποιήματα στο Κυπριακό ιδίωμα, 2014 

Δείτε: Αρτέμης Αντωνίου

Έκθεση γλυπτικής στοΠαρίσι

 Δια χειρός Αρτέμη Αντωνίου

Ποιητικές ΣυλλογέςΑρτέμη Αντωνίου