Ακόμη (ΔΕΝ) μαθαίνουμε

Του δημοσιογράφου Δημήτρη Γεωργιάδη

Συγκρουόμενο συμφέρον προκύπτει όταν ένα πρόσωπο βρίσκεται ταυτόχρονα σε δυο θέσεις/ φοράει δυο καπέλα και το κίνητρο λήψης απόφασης για τη μία θέση/καπέλο μπορεί να αποτελέσει αντικίνητρο/ή κίνητρο διαφθοράς για την άλλη θέση καπέλο. Η σύγκρουση από μόνη της δεν συνεπάγεται και διαφθορά. Πολλές φορές είναι αναπόφευκτη.

Για παράδειγμα όταν ένας βουλευτής θα ψηφίσει για τη φορολόγηση των εισοδημάτων των πολιτών με στόχο την αύξηση των κρατικών εσόδων, φέρνει τον εαυτό του σε σύγκρουση με το προσωπικό του όφελος/θέση/ καπέλο, αυτό του ατόμου, εφόσον η αύξηση των εσόδων του κράτους έρχεται σε σύγκρουση με τον προσωπικό του στόχο που είναι η αύξηση των δικών του εσόδων. Όταν το παιδί σας σάς ζητήσει να το πάρετε στο πάρκο, όταν εσείς θέλετε να ξεκουραστείτε, συγκρούεται η θέση του πατερά με αυτήν του ατόμου. Η ζωή μας βρίσκεται συνεχώς σε αυτή τη θέση. Πολλές φορές η σύγκρουση μπορεί να καλυφθεί ή να εξουδετερωθεί. Μπορεί κάποιος να τη δηλώσει για να είναι γνωστή ώστε η άλλη πλευρά να λάβει τα μέτρα της. Μπορεί να μην συμμετάσχει στη λήψη συγκεκριμένης απόφασης.

Επειδή η ύπαρξη σύγκρουσης συμφερόντων, από τα παραδείγματα που περιέγραψα, δεν συνεπάγεται αυτόματα και έγκλημα/ διαφθορά, δημιουργούνται προβλήματα. Πολύ περισσότερο όταν έχουμε να κάνουμε με θέσεις εμπιστοσύνης/με θέσεις όπου η προσωπική κρίση μετρά. Όσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός εμπιστοσύνης που δίνουμε στο άτομο που γεμίζει μια θέση, όσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός προσωπικής κρίσης που πρέπει να χρησιμοποιεί, είναι πιστεύω κατανοητό ότι τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος διαφθοράς της κρίσης και άρα πρέπει να αυξάνουμε τις ασφαλιστικές δικλίδες και να μειώνουμε την ανοχή. Αυτά είναι που πρέπει να αντισταθμίζουμε όταν διορίζουμε άτομα σε θέσεις κλειδιά.

Είναι γι' αυτό που βλέπουμε σύγχρονες κοινωνίες να καταγράφουν κανόνες που να καθιστούν παράνομη την ύπαρξη συγκρουόμενων συμφερόντων, έστω κι δεν έγινε το έγκλημα. Είναι γι' αυτό που καταγράφονται κανόνες, κώδικες ηθικής σε οργανισμούς και εταιρείες. Πάμε στον κ. Τσαλακό και στον κ. Πετρίδη. Ο πρώτος στο ΡΙΚ και ο δεύτερος στον Οργανισμό Ανάπτυξης Γης. Ο πρώτος είναι ανώτατο στέλεχος σε εταιρεία με συμφέρον σε μέσα ενημέρωσης (που ανταγωνίζεται το ΡΙΚ για διαφήμιση, που ανταγωνίζεται το ΡΙΚ για μερίδιο αγοράς στην πίτα των ακροατών ραδιοφώνου). Υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων ή όχι; Βεβαίως και υπάρχει. Ο δεύτερος είναι εκτιμητής και πρόεδρος των εκτιμητών. Υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων ή όχι; Βεβαίως και υπάρχει.

Ας δεχτούμε ότι δεν θα δεχθεί να κάνει εκτίμηση για τον Οργανισμό... θα δίνει όμως δουλειά στους ανταγωνιστές του. Θα πληρώνεται να κάνει εκτιμήσεις από ανταγωνιστές του Οργανισμού. Υπάρχουν παντού. Το επόμενο ερώτημα είναι αν υπάρχει τρόπος να αδρανοποιηθεί αυτή η σύγκρουση. Αν υπάρχει τρόπος να ελέγξουμε αποτελεσματικά τον κ. Τσαλακό όταν π.χ. θα καθοριστεί η πολιτική τιμολόγησης της διαφήμισης του Τρίτου Προγράμματος του ΡΙΚ. Αν αυτό το σημείο είναι κρίσιμο. Αν αυτή η θέση χρειάζεται κρίση... η απάντηση είναι σαφής. Δεν έχει σημασία αν θα γίνει το έγκλημα. Δεν έχει σημασία (γι' αυτό το σημείο) πόσο τίμιος είναι ο κ. Τσαλακός ή ο κ. Πετρίδης.

Η απάντηση όταν σου κάνουν αυτές τις προτάσεις είναι απλή: «αν αναλάβω αυτή τη θέση θα πρέπει να παραιτηθώ από τη σημερινή μου θέση ή ευχαριστώ για την πρόταση, με τιμά αλλά δεν μπορώ».

Δημήτρης Γεωργιάδης
Εφημερίδα «ΠΟΛΙΤΗΣ» 6/1/2014, σελίδα 8


ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙ ΜΕ ΤΟ

ΚΟΙΝΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΣΕ

ΟΛΟΥΣ ΓΝΩΣΤΟ ΟΤΙ Η ΙΣΟΤΗΤΑ

ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ

Αριστοτέλης 384-322 π.Χ.