Wednesday, January 15, 2014

Ευρωπαϊκό πρότυπο για την αντικεραυνική προστασία

   Tου Διαμαντή Ζαφειριάδη*
Σε όλη τη Γη πέφτουν περίπου 100 κεραυνοί το δευτερόλεπτο. Ο κάθε κεραυνός παράγει τεράστια ισχύ, αλλά η πρακτική αξιοποίηση της είναι αδύνατη εξαιτίας της πολύ μικρής διάρκειας του φαινομένου. Ο κεραυνός λοιπόν δημιουργείται κατά τη διάρκεια των καταιγίδων. Οφείλεται στη συγκέντρωση σε διαφορετικές περιοχές θετικών και αρνητικών ηλεκτρικών φορτίων. Έτσι, δημιουργείται ηλεκτρικό πεδίο και όταν η ένταση του φτάσει σε μεγάλη τιμή, ξεσπά ο κεραυνός με διάτρηση του αέρα και δημιουργία σπινθήρα, που συνοδεύεται και από άλλα φαινόμενα, όπως οι αστραπές και οι βροντές.   

Τα τελευταία χρόνια έχει καταγραφεί μια αύξηση του φαινομένου κυρίως την περίοδο του χειμώνα κατά 20%. Το ανησυχητικό είναι ότι οι προβλέψεις για το μέλλον από τους επιστήμονες δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικές, με τα έντονα και ακραία καιρικά φαινόμενα να είναι όλο και πιο συχνά και όλο και πιο ακραία. Για να αποφύγουμε τις καταστροφικές συνέπειες προχωράμε σε λύσεις αντικεραυνικής προστασίας (εγκαταστάσεις αλεξικέραυνου), το κόστος των οποίων είναι μηδαμινό μπροστά στην οικονομική επιβάρυνση και το κόστος που μπορεί να προκύψει από έναν κεραυνό. Τηλεοράσεις, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, ηλεκτρικές συσκευές και συναγερμοί είναι οι πιο ευαίσθητες συσκευές που μπορεί να πληγούν.

Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος πυρκαγιάς, ειδικά αν έχουμε ξύλινη στέγη χωρίς αλεξικέραυνο. Πυρκαγιά μπορεί να προκληθεί ακόμη και αν ο κεραυνός προσκρούσει πάνω σε κεραία και οδηγηθεί στις τηλεοράσεις της οικίας. Η μεγαλύτερη απώλεια είναι η ανθρώπινη ζωή και όχι η απώλεια υλικών αγαθών. Έχει καταγραφεί ότι κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους από 12 έως 17 άτομα από κεραυνοπληξία. Για αποφυγή όλων αυτών των κινδύνων, απαιτούνται προληπτικά προστατευτικά μέτρα. Τα ποια μέτρα χρειάζονται και σε ποιο βαθμό, θα πρέπει να καθοριστεί από μια αξιολόγηση των κινδύνων.

Σε αυτό το σημείο έρχεται να βοηθήσει η Ευρωπαϊκή Τυποποίηση με την έκδοση του προτύπου CYS EN 62305 “Αντικεραυνική προστασία”. Το πρότυπο αυτό αποτελείται από τέσσερα μέρη. Τα μέρος 1 που εκδόθηκε το 2011 έχει τίτλο «Γενικές Αρχές» το οποίο είναι μια εισαγωγή στα άλλα μέρη του προτύπου και ουσιαστικά περιγράφει πως σχεδιάζεται ένα σύστημα αντικεραυνικής προστασίας. Το μέρος 2 που εκδόθηκε το 2012 ασχολείται με το πώς να γίνει μια εκτίμηση επικινδυνότητας, της οποίας τα αποτελέσματα θα καθορίσουν το επίπεδο του συστήματος αντικεραυνικής προστασίας που θα εφαρμοστεί. 


Ο σκοπός αυτής της εκτίμηση επικινδυνότητας είναι να πλαστικοποιήσει και να είναι να μειώσει τέσσερεις κατηγορίες ρίσκου (α. απώλειας ανθρώπινης ζωής, β. απώλεια υπηρεσίας προς το κοινό, γ. απώλεια πολιτιστικής κληρονομιάς και δ. απώλεια οικονομικής αξίας). Σε συνέχεια το 3 μέρος που εκδόθηκε το 2011, παρέχει καθοδήγηση σχετικά με το σχεδιασμό ενός εξωτερικού και εσωτερικού συστήματος κεραυνικής προστασίας (LPS), αλλά και το σχεδιασμό προγράμματος συντήρησης και επιθεώρησης. 

Το μέρος 4 που εκδόθηκε το 2011 που είναι και το τελευταίο, αναγνωρίζοντας ότι πλέον βρισκόμαστε στην ηλεκτρονική εποχή, καλύπτει την προστασία των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συστημάτων που στεγάζονται εντός των κτιριακών υποδομών. Παρέχει πληροφορίες για το σχεδιασμό, την εγκατάσταση, τη συντήρηση και τη δοκιμή ενός συστήματος προστασίας από κεραυνικούς ηλεκτρομαγνητικούς παλμούς τύπου LEMP για ηλεκτρικά / ηλεκτρονικά συστήματα μέσα σε κτιριακές υποδομές.

Σημαντικό χαρακτηριστικό του CYS EN 62305 είναι ότι όλες οι εκτιμήσεις για την αντικεραυνική προστασία οδηγούνται από μια ολοκληρωμένη και σύνθετη αξιολόγηση του κινδύνου και ότι η αξιολόγηση αυτή δεν λαμβάνει μόνο υπόψη την κτηριακή υποδομή που πρέπει να προστατεύεται, αλλά και τις υπηρεσίες στις οποίες είναι συνδεδεμένη η υποδομή. Στην ουσία, μια δομημένη αντικεραυνική προστασία δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπίζεται μεμονωμένα αλλά μέσα στα πλαίσια μιας ολοκληρωμένης λύσης, για αυτό και η προστασία από μεταβατικές υπερτάσεις ή διακυμάνσεις του ηλεκτρικού ρεύματος είναι αναπόσπαστο κομμάτι του CYS EN 62305.

Ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης (CYS) ο οποίος είναι ο αρμόδιος φορέας της εκπόνησης και υιοθέτησης των Ευρωπαϊκών Προτύπων παρακολουθεί στενά το εν λόγω θέμα και θα ενημερώνει τους καταναλωτές για οποιεσδήποτε εξελίξεις. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το θέμα μπορείτε να επικοινωνήσετε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στο d.zafeiriades@cys.org.cy ή τηλεφωνικώς στο 22 411423.
Διαμαντής Ζαφειριάδης*
*Λειτουργός Τυποποίησης του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS)


No comments: