Βουλή και οικονομικά του ΡΙΚ

Του Φοίβου Νικολαΐδη

Με την υποβολή των ετήσιων προϋπολογισμών του ΡΙΚ, η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση δέχτηκε έντονη κριτική από την Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής. Πολλές επισημάνσεις των βουλευτών ήσαν σωστές. Η ανάλυση των αιτίων που έχουν οδηγήσει τα πράγματα στη σημερινή κατάσταση, που, ομολογουμένως, δεν είναι η και η καλύτερη δυνατή, αφορά ευθύνες, που βαραίνουν πολλές πλευρές, γνωστές και μη εξαιρετέες.

Μετά τις σαρωτικές αλλαγές στο τηλεοπτικό πεδίο σ’ ολόκληρη την Ευρώπη, οι συζητήσεις για το ρόλο και τον τρόπο λειτουργίας των δημόσιων ΜΜΕ είναι ανεξάντλητες. Οι προβληματισμοί αυτοί πρέπει να απασχολήσουν και τη δική μας πολιτεία, ώστε να παρθούν οι αναγκαίες αποφάσεις, που θα καθορίσουν το μέλλον της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης μακροπρόθεσμα.

Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος θα πρέπει να επικεντρώνεται στο εάν το ΡΙΚ επιτελεί το ρόλο και την αποστολή του. Εάν παρέχει υψηλής ποιότητας προγράμματα. Εάν επιτυγχάνει τους στρατηγικούς του στόχους και όχι σε θέματα δευτερευούσης σημασίας, για τα οποία υπάρχουν άλλα θεσμικά όργανα ελέγχου.

Σε σύγκριση με το ΡΙΚ που χρηματοδοτείται με κρατική χορηγία κατά 80%, στην Ευρώπη οι δημόσιες ραδιοτηλεοράσεις χρηματοδοτούνται με κρατική χορηγία ή με ανταποδοτικό τέλος, στο 60-70%. Αυτό, ίσως, να σημαίνει ότι οι οργανισμοί αυτοί είναι πιο αποτελεσματικοί και αποδοτικοί.

Για  να φτάσει το ΡΙΚ σε υψηλότερα επίπεδα, είναι αναγκαίο, να αναδιοργανωθεί με βάση την αποστολή του, να αποτιμηθεί το κόστος λειτουργίας του και να τύχει της απαραίτητης συμπαράστασης από την πολιτεία.

Το ισχύον νομοθετικό και θεσμικό πλαίσιο, οι διαχρονικές πρακτικές, τα κεκτημένα και τα καταστημένα πλαίσια για τη λειτουργία της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης είναι ήδη ξεπερασμένα, όχι μόνο, από τον χρόνο, αλλά και από τις δραματικές αλλαγές, που έχουν συντελεστεί τόσο ραγδαία, τα τελευταία χρόνια στον τομέα των ΜΜΕ.

Το κόστος λειτουργίας του ΡΙΚ είναι ζωτικής σημασίας και χρειάζεται εξαντλητικής μελέτης. Για παράδειγμα, το σύστημα που καθιερώθηκε πριν πολλά χρόνια με τη μεταφορά των αργιών του προσωπικού, όταν συμπίπτουν Σάββατο ή Κυριακή, στοιχίζει περίπου €500.000 το χρόνο.

Υπάρχουν 16 επίσημες αργίες και κάθε χρόνο 4 με 5 αργίες μεταφέρονται στις άδειες. Για το 2011 θα μεταφερθούν ή μεταφέρθηκαν οι ακόλουθες πέντε αργίες στις άδειες του προσωπικού. (Σάββατο 1.1.2011 Πρωτοχρονιά, Κυριακή 1.5.2011 Πρωτομαγιά, 1.10.2011 Ημέρα Ανεξαρτησίας, Σάββατο 24.12.2011 Παραμονή Χριστουγέννων, Κυριακή 25.12.2011 Χριστούγεννα). Αυτό, θα επιβαρύνει το δημόσιο κορβανά ως εξής: 500 άτομα προσωπικού χ 7 ώρες την ημέρα = 3.500 εργατοώρες. Πολλαπλασιάζοντας τις ώρες αυτές, με ποσό €20 (μέσος όρος) την ώρα, τότε, το κόστος ανά αργία ξεπερνά τις €70.000.

Αν πολλαπλασιαστεί το €70.000 χ 5 αργίες = €350.000 το χρόνο. Το κόστος αυτό αυξάνεται, γιατί οι επιπρόσθετες άδειες, δημιουργούν πρόσθετη ανάγκη υπερωριών και το συνολικό ποσό με συντηρητικούς υπολογισμούς ξεπερνά τις €500.000 το χρόνο.

Ένα άλλο σύστημα το οποίο καταστρατηγεί μάλιστα την αρχή της ίσης μεταχείρισης του προσωπικού είναι ορισμένα επιδόματα βάρδιας. Το ΡΙΚ ακολουθεί το σύστημα της δημόσιας υπηρεσίας, εξαιρώντας τους αρχαιότερους υπαλλήλους από μια χρονολογία και μετά. Έτσι,  επιβαρύνεται, επιπρόσθετα ο προϋπολογισμός του ΡΙΚ με χιλιάδες ευρώ το χρόνο.

Αυτά είναι μόνο δυο παραδείγματα αλλαγών, που μπορούν να αναδιαμορφώσουν τα οικονομικά του Ιδρύματος προς το καλύτερο, χωρίς απολύσεις ή άλλες ενέργειες. Ή τουλάχιστον, να χρησιμοποιούνται για άλλους παραγωγικούς σκοπούς στον Οργανισμό.

Η Πολιτεία σε μια ευρύτερη συναίνεση έχοντας υπόψη την ‘Αποστολή’,  τις ‘Αξίες’ και τις βασικές επιδιώξεις του Ιδρύματος, με ένα στρατηγικό σχέδιο δράσης, το οποίο έχει σχεδόν ετοιμαστεί, να χαράξει μια νέα πορεία, ώστε το ΡΙΚ απερίσπαστο να επιτελεί το σημαντικό του ρόλο.

Οι προκλήσεις για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση στο νέο ευρωπαϊκό τηλεοπτικό περιβάλλον παρουσιάζουν τεράστιο ενδιαφέρον. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Βουλή θα ασχοληθεί σοβαρά και θα συνεισφέρει ουσιαστικά προς αυτή την κατεύθυνση.

Φοίβος Νικολαΐδης