Wednesday, November 4, 2009

Ημερολόγιο του Κωνσταντίνου Κιουρκτσόγλου


Το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ) παρουσιάζει το ημερολόγιο του Κωνσταντίνου Κιουρκτσόγλου «Στην Εξορία Ερζουρούμ – Άσκαλε 1943» σε μετάφραση από τα Τουρκικά της Καίτης Σαριόγλου, φιλόλογου στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο και με ιστορική επιμέλεια της Ειρήνης Σαρίογλου, διδάκτορος του Τμήματος Βυζαντινών, Οθωμανικών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ . Επίσης, το ομώνυμο ντοκιμαντέρ της Κ. Λεγάκη (μουσική Ε. Καραΐνδρου) την Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2009 και ώρα 19:30 στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών - Λεωφ. Βασιλέως Κωνσταντίνου 48 (Αμφιθέατρο Λεωνίδα Ζέρβα) στην Αθήνα.
Η Καίτη Σαρίογλου και η κόρη της Ειρήνη είναι Πολίτισσες και ενεργά μέλη της μεγάλης λόγιας παράδοσης του εκεί Eλληνισμού.

Δυο λόγια για το ημερολόγιο

Ο Κωνσταντίνος Κιουρκτσόγλου κρατώντας ημερολόγιο, τόλμησε και κατέγραψε τη μαρτυρική ζωή των υπόχρεων του Φόρου Περιουσίας. Με τρόπο απλό και χωρίς να χαρίζεται σε πρόσωπα και καταστάσεις κατόρθωσε να κρατήσει ημερολόγιο, καταγράφοντας καθημερινά τον αγώνα επιβίωσής τους στο Άσκαλε. Και ίσως να’ ναι αυτό το ημερολόγιο, που κράτησε στη ζωή τον Κωνσταντίνο Κιουρκτσόγλου. Γιατί όπως γράφει ο Γ.Μαγκάκης «Γράφοντας δεν είμαι φυλακή. Περνώ χαλινάρι στη σκέψη μου, την κρατώ δίπλα μου σύντροφο και μαζί της ζω στον κόσμο των απλών νοημάτων». Σήμερα, βάσει και χάρη του ημερολογίου αυτού, έρχεται στο φως της δημοσιότητας το τραγικό ιστορικό των ταγμάτων εργασίας στο Άσκαλε της Τουρκίας.

Ο Κωνσταντίνος Κιουρκτσόγλου καταγράφει στα τουρκικά με καππαδόκικο ιδίωμα, χρησιμοποιώντας εκφράσεις της οθωμανικής αλλά και της ελληνικής, τις απάνθρωπες συνθήκες που τους επιβάλλονται να ζήσουν. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η χρησιμοποίηση του προαναφερομένου ιδιώματος, καθώς και η προσπάθεια της αποκρυπτογράφησης του γραφικού του χαρακτήρα, αλλά και η παντελής σχεδόν απουσία των σημείων στίξης δυσχέραιναν τη μετάφραση-απόδοση.

Μεταφράζοντας το ημερολόγιο – μετέχοντας νοερά στη ζωή του, στον παγωμένο Γολγοθά του Άσκαλε-, θαύμασα το σθένος και το ήθος του, τον αγώνα του, ενάντια στην πείνα, το κρύο, τη σκληρή δουλειά. Τον αγώνα να κρατήσει «την αξιοπρέπεια του ανθρώπου». Και μπορώ τώρα να το ομολογήσω, πως αγάπησα τον Κωσταντίνο Κιουρκτσόγλου.

4 comments:

Αφροδίτη Κ. said...

Η κατάθεση ψυχής ενός ανθρώπου ... σίγουρα θα αναζητήσω αυτό το βιβλίο!

Καλό σου απόγευμα.

Phivos Nicolaides said...

Acer_v. Θα έλεγα Αφροδίτη μου, γιατί δεν πας στην παρουσίαση και να αναζητήσεις τις κυρίες Σαρίογλου; Θα πήγαινα κι εγώ αλλά, έχω άλλες υποχεώσεις δυστυχώς.

ΕΛΕΝΑ said...

Αυτός είναι διαχρονικά ο πιο δύσκολος αγώνας για όλους μας, να μπορέσουμε να κρατήσουμε την αξιοπρέπειά μας.
Αγώνας που γίνεται ιδιαίτερος, αν υπάχουν και οι δυσκολίες που αντιμετώπισε ο Κιουρκτσόγλου!

Phivos Nicolaides said...

ΕΛΕΝΑ. Δεν είναι μόνο αξιοπρέπεια, αλλά και δικαιοσύνης. Αν ήταν μόνο δυσκολίες και όχι γολγοθά που αντιμέτωσε ο Κιουρκτσόγλου και οι άλλοι Έλληνες της Πόλης, θα ήταν εύκολη η υπόθεση. Όμως, τα πράγματα ήταν πολύ χειρότερα από ότι τα φανταζόμαστε... Το λυπηρό είναι ότι αυτή η ομογένεια αντιμετωπιζόταν από αρκετούς στη 'μητέρα πατρίδα' ως περίπου 'εχθροί Τούρκοι'...