Περιπλανώμενος, επαναστάτης, χίπυ, τοξικομανής, μέλος σατανιστικής αίρεσης, στιχουργός ροκ τραγουδιών, έγκλειστος σε ψυχιατρείο, διευθυντής δισκογραφικής εταιρείας και σήμερα ένας από τους πιο πολυδιαβασμένους συγγραφείς του πλανήτη. Η ζωή του Πάουλο Κοέλιο, δημιουργού του «Αλχημιστή», είναι από μόνη της ένα συναρπαστικό βιβλίο.
Η Όπερα της Τεχεράνης εκείνο το βράδυ ήταν ασφυκτικά γεμάτη. Τρεις χιλιάδες άτομα συνωστίζονταν στη μεγάλη αίθουσα, ενώ χιλιάδες ακόμα ήταν συγκεντρωμένα απ' έξω. Ο άνθρωπος τον οποίο είχαν έρθει να δουν δεν ήταν κάποια ντίβα ή ένας σταρ του Χόλλυγουντ, αλλά ένας συγγραφέας που γράφει και μιλά για τη θρησκεία κάτι ιδιαίτερα ασυνήθιστο σε μια αυστηρά ισλαμική χώρα όπως το Ιράν. Ο Πάουλο Κοέλιο έγινε δεκτός από τον υπουργό Πολιτισμού της χώρας, διευκρινίζοντας: «Πιστεύω στον Ιησού Χριστό, αλλά δεν πιστεύω ότι η θρησκεία μου είναι καλύτερη από τις άλλες».
Οι πωλήσεις των έργων του είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Τα βιβλία του διαβάζονται σε 120 χώρες, είναι μεταφρασμένα σε 45 γλώσσες και έχουν πωλήσει εκατομμύρια αντίτυπα. Ένας από τους 5 πιο πολυδιαβασμένους συγγραφείς διεθνώς στο τέλος του 20ού αιώνα, ο Κοέλιο αναφέρεται σε μια απλή πορεία αναζήτησης του «προσωπικού μύθου».
*
Ο συγγραφέας του «Αλχημιστή», του βιβλίου που τον έκανε γνωστό παγκοσμίως, διατείνεται ότι μέσα από την προσωπική ταραχώδη ιστορία ανακάλυψε κάποιες βασικές αρχές που μπορούν να βοηθήσουν τον καθένα μας να βρει τον δρόμο του। Στην εποχή του New Age, του Ντιπάκ Τσόπρα και του self-help, ο Κοέλιο αναδεικνύεται άλλος ένας προφήτης της εσωτερικής αναζήτησης. Ένας προφήτης, μάλιστα, με πολύ καλές πωλήσεις...
*
Ύστερα από την Πορτογαλία και την Ιταλία, όπου προώθησε το καινούργιο του βιβλίο «Ο διάβολος και η κ. Πριμ», ο Κοέλιο βρίσκεται τώρα στην Ιρλανδία, όπου γυρίζεται ένα ντοκιμαντέρ για τη δουλειά του σε σχέση με το μυστικιστικό κομμάτι της Ιρλανδίας.
Υπάρχουν χώρες που έχουν περισσότερο μυστικισμό από άλλες;
Υπάρχουν χώρες που έχουν περισσότερο μυστικισμό από άλλες;
«Δεν νομίζω. Νομίζω ότι οι άνθρωποι είναι μυστικιστές παντού। Υπάρχουν όμως ορισμένες χώρες που έχουν μεγαλύτερη παράδοση, όπως η Ιρλανδία, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι είναι πιο μυστικιστές».
*
Πώς θα ορίζατε τους μυστικιστές;
«Οι άνθρωποι που είναι πιο ανοιχτοί, που δεν βάζουν τοίχους μεταξύ αυτού που αποκαλούμε πραγματικότητα του υλικού κόσμου και του αόρατου μέρους της πραγματικότητας, δηλαδή των αισθημάτων, των αισθήσεων, της διαίσθησης. Υπάρχουν δηλαδή κάποιοι λαοί που δέχονται αυτό τον αόρατο κόσμο, είναι μέσα στην κουλτούρα τους και η γενική αίσθηση που επικρατεί είναι: ας προσπαθήσουμε να δούμε τι υπάρχει πίσω από όσα μπορούμε να δούμε».
Έχετε εκατομμύρια αναγνώστες σε όλο τον κόσμο και τα βιβλία σας φαίνεται να είναι αγαπητά, ασχέτως της κουλτούρας της κάθε χώρας. Όταν γράφετε έχετε στο μυαλό σας τους αναγνώστες;
«Φυσικά και όχι. Επειδή κατ' αρχήν είναι πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους διαφορετικό πολιτιστικό και θρησκευτικό υπόβαθρο. Ο μόνος αναγνώστης που έχω στο μυαλό μου είμαι εγώ. Όταν γράφω, ταυτόχρονα ανακαλύπτω κρυμμένα μέρη του εαυτού μου, άγνωστα μέρη. Το να γράφεις ένα βιβλίο είναι μια πράξη αυτοανακάλυψης. Έτσι, μόλις αρχίσω να γράφω, κάθομαι μπροστά στο κομπιούτερ και ψαρεύω τον εαυτό μου είναι μια διαδικασία καθρεφτίσματος».
Τι θα θέλατε να να ακουμπήσετε στους αναγνώστες σας: το μυαλό, την καρδιά ή την ψυχή τους;
«Θα προτιμούσα όλα μαζί. Δεν είμαι μόνος, γιατί μέχρι τώρα κατόρθωσα να μοιραστώ την ψυχή μου. Η αίσθηση ότι δεν είσαι μόνος, σου δίνει δύναμη να προχωρήσεις μπροστά. Τα βιβλία μου δεν είναι απομονωμένα. Κάθε φορά μπαίνουν στη λίστα των μπεστ-σέλερ εδώ και 14 χρόνια. Δεν προσπαθώ να κολακεύσω τους αναγνώστες προσπαθώ να τους δώσω αυθόρμητη, φυσική έμπνευση, αντί να σκέφτομαι τι θα ήθελαν να διαβάσουν».
Είπατε μια λέξη που θέλω να την ορίσετε. Τι είναι ψυχή;
«Υπάρχουν πολλοί ορισμοί μεταφυσικοί, θρησκευτικοί κ.λπ. Εγώ πιστεύω ότι η ψυχή είναι το μέρος που σε συνδέει με την εικόνα του Θεού».
Ο 53χρονος Βραζιλιάνος συγγραφέας αποφάσισε ότι θέλει να γράφει βιβλία όταν ήταν 7 ετών. Σε μια Βραζιλία όπου, όπως λέει, η λέξη συγγραφέας ήταν συνώνυμη των λέξεων κομμουνιστής, τοξικομανής ή ομοφυλόφιλος, η αστική οικογένειά του αντέδρασε από πολύ νωρίς σ' αυτή την απόφαση. «Μη ξέροντας πώς να αντιδράσουν στις καλλιτεχνικές μου ανησυχίες, με έκλεισαν σε ψυχιατρικό ίδρυμα επανειλημμένα».
Τι είναι αυτό που αποκαλούμε τρέλα;
«Εξαρτάται. Υπάρχουν ασθένειες αλλά, προφανώς, δεν αναφέρεστε σ' αυτό. Υπάρχει μια θετική τρέλα και μια αρνητική. Η θετική είναι όταν αποδέχεσαι το γεγονός ότι είσαι διαφορετικός, η αρνητική είναι όταν αποδέχεσαι ότι πρέπει να συμπεριφέρεσαι όπως όλοι οι άλλοι. Και αυτό γιατί αρνείσαι να δεις τον πραγματικό σου εαυτό και αυτά που ανοίγονται μπροστά σου γίνεσαι σαν φυτό. Αυτή είναι η αρνητική τρέλα».
Φλερτάρατε ποτέ με την ιδέα να παραδοθείτε σε μια άλλη πραγματικότητα;
«Ναι, επειδή με έκλεισαν 3 φορές σε ψυχιατρεία. Υπήρξαν στιγμές στη ζωή μου που θα ήταν πολύ πιο βολικό να κρυφτώ πίσω από την ταμπέλα του τρελού, από το να αποδεχθώ ευθύνες. Ήταν κρίσιμο σημείο, γιατί οι γονείς μου αποφάσισαν να με πάρουν από εκεί, λέγοντάς μου ότι πρέπει να αντιμετωπίσω τη ζωή. Κι έτσι αναγκάστηκα να αλλάξω».
Σε ένα από τα βιβλία του («Η Βερόνικα αποφασίζει να πεθάνει») ασχολήθηκε ακριβώς με αυτό το θέμα και η απήχηση ήταν τέτοια, ώστε άλλαξε ο νόμος στη Βραζιλία για τον εγκλεισμό ατόμων στα ψυχιατρεία.
Πώς θα περιγράφατε τη ζωή σας; Θα την χωρίζατε σε φάσεις;
*
«Βέβαια. Κατ' αρχήν η στιγμή που αποφάσισα να γίνω συγγραφέας, πολύ μικρός, και με έκλεισαν σε ψυχιατρείο। Αργότερα, η περίοδος του κινήματος των χίπυς ήταν καθοριστική, επειδή κατάλαβα ότι δεν ήμουν μόνος, ότι υπάρχουν και άλλοι που σκέφτονταν σαν εμένα. Μετά, η στιγμή που με άφησαν από τη φυλακή στη Βραζιλία είχα συλληφθεί βάσει καταγγελιών ότι στα τραγούδια που έγραφα τότε οι στίχοι ήταν ανατρεπτικοί. Τότε είπα αρκετά, από εδώ και πέρα θα ακολουθήσω τους κανόνες. Ήταν σαν ενηλικίωση. Τέλος, καμπή υπήρξε η απόφασή μου να κάνω το προσκύνημα στο Σαντιάγο ντε Κομποστέλα. Εκεί πήρα την απόφαση να γράψω το πρώτο μου βιβλίο. Και το τόλμησα».
*
Και τώρα σε τι φάση βρίσκεστε;
*
«Τώρα είμαι ένας προσκυνητής που πολεμάω για τα όνειρά μου, κάτι που ελπίζω να κρατήσει μέχρι το τέλος της ζωής μου. Επειδή το να ακολουθείς ένα όνειρο δεν είναι να φτάσεις σ' ένα μέρος. Κάθε νέο βιβλίο έχει νέες προκλήσεις, μπορείς να παραλύσεις από τον φόβο, από την επιτυχία, από πολλά πράγματα. Προσπαθώ και νομίζω το καταφέρνω να προχωρώ μπροστά».
*
Ο δρόμος του Σαντιάγο ντε Κομποστέλα είναι ένα παλιό ισπανικό προσκύνημα. Ο ίδιος λέει ότι εκείνος ο δρόμος του άλλαξε τη ζωή. Σήμερα δεν πάει πουθενά αν δεν έχει μαζί του ένα μπιτόνι νερό από τη Λούρδη, από το οποίο πίνει τρεις φορές την ημέρα.
*
Πιστεύατε πάντα στον Θεό;
*
«Όχι, υπήρχαν περίοδοι που ήμουν άθεος. Πρέπει να αρνηθείς τον Θεό προκειμένου να πιστέψεις στην παρουσία του. Υπήρξαν στιγμές στη ζωή μου που έλεγα πως ο Θεός δεν υπάρχει αλλά, μετά, όταν επέστρεψα στην πίστη, ήταν δυνατότερη από ποτέ».
*
Ήταν μια στιγμή αποκάλυψης ή μια χρονοβόρα διαδικασία;
*
«Πιστεύω στις αποκαλύψεις, αλλά αυτό ήταν ένα μακρύ ταξίδι. Όταν έχεις μια αποκάλυψη, οι περισσότερες πιθανότητες είναι να μην έχει πολύ βαθιές ρίζες. Πιστεύω στη διαδικασία της αργής αλλαγής, γιατί τα πράγματα που αλλάζουν τότε είναι βαθιά. Τις ξαφνικές αλλαγές συνήθως θα τις ακολουθήσουν και άλλες».
Στον «Αλχημιστή» γράψατε την περίφημη φράση: «Εάν θέλεις κάτι πάρα πολύ, το Σύμπαν θα συνωμοτήσει για να στο δώσει». Αυτή η φράση έγινε της μόδας. Διάφοροι από διάσημους, όπως η Μαντόνα, έως τους ανθρώπους της διπλανής πόρτας άρχισαν να την χρησιμοποιούν συχνά. Όταν κάτι επαναλαμβάνεται τόσο πολύ, μήπως χάνει την αξία του;
«Όχι. Όσο πιο πολύ το χρησιμοποιούν τόσο περισσότερες πιθανότητες υπάρχουν ν' αλλάξουν αυτοί οι άνθρωποι τη μοίρα τους. Θα δίνουν παραδείγματα και πολλά θ' αλλάξουν. Φυσικά, το Σύμπαν συνωμοτεί όχι όμως με τον τρόπο που περιμένουμε. Κάποιες φορές βάζει μια τραγωδία μπροστά σου γιατί είσαι σε λάθος δρόμο. Όπως ο βοσκός στον «Αλχημιστή» - το πρώτο πράγμα που του συμβαίνει όταν αποφασίζει να ακολουθήσει το όνειρό του είναι ότι τον ληστεύουν. Αυτή ήταν μια σιωπηλή συνωμοσία του Σύμπαντος να τον βοηθήσει να προχωρήσει μπροστά αντί να επιστρέψει. Νομίζω ότι όσο πιο πολλοί ακολουθούν αυτήν τη θετική τρέλα τόσο πιο γρήγορα τα πράγματα θ' αλλάξουν».
*
Για όλα αυτά τα νέα κινήματα που εντάσσονται στο New Age, ποια είναι η γνώμη σας; Πιστεύετε ότι και αυτό είναι μια μόδα;
*
«Δεν θέλω να κρίνω. Είμαι Καθολικός, προσπαθώ να είμαι πιστός και δεν μεταφέρω στη θρησκεία μου την ευθύνη της προσωπικής μου αναζήτησης. Είναι δική μου ευθύνη. Αυτό που κάνουν οι άνθρωποι ή όχι, εξαρτάται από τους ίδιους».
«Δεν θέλω να κρίνω. Είμαι Καθολικός, προσπαθώ να είμαι πιστός και δεν μεταφέρω στη θρησκεία μου την ευθύνη της προσωπικής μου αναζήτησης. Είναι δική μου ευθύνη. Αυτό που κάνουν οι άνθρωποι ή όχι, εξαρτάται από τους ίδιους».
*
Ποια είναι τα όνειρά σας σήμερα;
*
«Να είμαι πιστός στον προσωπικό μου μύθο, να είμαι δηλαδή συγγραφέας; Πρέπει να συνεχίσω αυτό που κάνω. Δεν ολοκληρώνεται ποτέ. Είμαι στη διαδικασία τού να ζήσω το όνειρό μου. Κι αυτό δεν είναι εύκολο γιατί έχω καθημερινές προκλήσεις».
*
Από όλη την εμπειρία που έχετε και από όλα όσα έχετε σκεφτεί μέχρι σήμερα, ποιο είναι για εσάς το πιο σημαντικό;
*
«Ότι χρειάζεται να είσαι γενναίος, να έχεις κουράγιο, να τολμάς। Αλλιώς παραλύεις. Το να είσαι γενναίος δεν σημαίνει να απαλλαγείς από τον φόβο, επειδή ο φόβος είναι σύντροφός μας. Πρέπει όμως να τον ξεπερνάμε και να μην τον αφήνουμε να μας παραλύει».
*
Σεξ και θάνατος πάνε μαζί
*
«Δύο πράγματα σε παραλύουν», μονολογεί σχεδόν ο Πάουλο Κοέλιο, ενώ ταυτόχρονα ανησυχεί ότι οι Ιρλανδοί του τηλεοπτικού συνεργείου θα μεθύσουν με τόσο ουίσκι που πίνουν। «Το πρώτο είναι όταν νομίζεις ότι τα πάντα είναι αδύνατα και το δεύτερο όταν σκέφτεσαι ότι τα όνειρά σου είναι εφικτά και χρησιμοποιείς σαν δικαιολογία τον φόβο ότι δεν θα τα καταφέρεις».
Σεξ και θάνατος πάνε μαζί
*
«Δύο πράγματα σε παραλύουν», μονολογεί σχεδόν ο Πάουλο Κοέλιο, ενώ ταυτόχρονα ανησυχεί ότι οι Ιρλανδοί του τηλεοπτικού συνεργείου θα μεθύσουν με τόσο ουίσκι που πίνουν। «Το πρώτο είναι όταν νομίζεις ότι τα πάντα είναι αδύνατα και το δεύτερο όταν σκέφτεσαι ότι τα όνειρά σου είναι εφικτά και χρησιμοποιείς σαν δικαιολογία τον φόβο ότι δεν θα τα καταφέρεις».
*
Πώς μαθαίνουμε; Από τις καθημερινές εμπειρίες ή από το εσωτερικό μας ταξίδι;
*
«Και από τα δύο. Οι καθημερινές εμπειρίες προκαλούν αντιδράσεις, που καθρεφτίζονται στην εσωτερική μας αναζήτηση. Το ένα επηρεάζει το άλλο».
*
Και μετά, στα βιβλία σας έχουμε έναν άλλο κόσμο γεμάτο σύμβολα, εικόνες, συναισθήματα.
«Οι χαρακτήρες των βιβλίων μου εργάζονται και ζουν όπως εμείς. Ίσως υπάρχουν κάποιες διαφορές και ορισμένες φορές κάνουν τεράστιες αλλαγές, αλλά είναι σαν κι εμάς. Η Βερόνικα εργάζεται σε βιβλιοθήκη, στο νέο μου βιβλίο ο ήρωας δουλεύει σε μπαρ. Είναι κανονικοί. Η κανονικότητα είναι εξαιρετική».
Και μετά, στα βιβλία σας έχουμε έναν άλλο κόσμο γεμάτο σύμβολα, εικόνες, συναισθήματα.
«Οι χαρακτήρες των βιβλίων μου εργάζονται και ζουν όπως εμείς. Ίσως υπάρχουν κάποιες διαφορές και ορισμένες φορές κάνουν τεράστιες αλλαγές, αλλά είναι σαν κι εμάς. Η Βερόνικα εργάζεται σε βιβλιοθήκη, στο νέο μου βιβλίο ο ήρωας δουλεύει σε μπαρ. Είναι κανονικοί. Η κανονικότητα είναι εξαιρετική».
*
Με ποιον τρόπο;
*
«Σου δίνει όλες τις ευκαιρίες να φτάσεις την εμπειρία του Θεού. Αυτό βάζω στα βιβλία μου. Δεν χρειάζεται να κάνεις αυτό που έκανα εγώ, ν' ακολουθήσεις το προσκύνημα. Αρκεί να παρατηρείς τι συμβαίνει γύρω σου και θα δεις ότι τα πιο μαγικά πράγματα στη ζωή, δηλαδή το να συναντάς ανθρώπους, το μυστήριο των συναντήσεων και των γνωριμιών σού αποκαλύπτεται συνεχώς. Και πρέπει να το αντιμετωπίζουμε σαν θησαυρό».
*
Πιστεύετε, και το αναφέρετε συχνά στα βιβλία σας, ότι υπάρχουν παντού σημάδια. Αυτή η προσέγγιση είναι απλή ή περίπλοκη;
*
«Είναι πολύ απλή. Γιατί δεν εξηγώ τα σημάδια. Σ' ένα βιβλίο μου αναφέρω κάτι και όλοι καταλαβαίνουν τι θέλω να πω. Γιατί όλοι ξέρουν. Επειδή γνωρίζουμε ότι υπάρχουν σημάδια, οιωνοί που πρέπει να ακολουθήσουμε, αλλά δεν το κάνουμε, γιατί νομίζουμε ότι δεν ταιριάζει με τον λογικό μας κόσμο».
*
Η λογική πάντα συγκρούεται με αυτόν τον άλλο κόσμο, που δεν μπορούμε να δούμε;
*
«Όχι, αλλά πρέπει να έχεις χώρο και για τους δύο। Για πειθαρχία και ευσπλαχνία, για λογική και τρέλα. Από καιρού εις καιρόν, ένα από τα δύο παίρνει τον έλεγχο».
*
Άρα, το κλειδί είναι η συνύπαρξη;
*
«Συνύπαρξη, αλλά όχι με ειρηνικό τρόπο। Είναι σημαντικό να παλεύεις δεν μπορείς να έχεις μια λογική διαίσθηση. Δεν μπορείς να χρησιμοποιείς τα χαρακτηριστικά του ενός στον άλλον. Θα πρέπει να επιτρέψεις στον εαυτό σου να εναλλάσσεται αρκετές φορές την ημέρα, μεταξύ αυτών των δύο».
*
Και ο θάνατος; Πίσω από όλες μας τις πράξεις κρύβεται η γνώση ότι θα πεθάνουμε;
Και ο θάνατος; Πίσω από όλες μας τις πράξεις κρύβεται η γνώση ότι θα πεθάνουμε;
*
«Οι άνθρωποι δεν πιστεύουν ότι θα πεθάνουν. Πιστεύουν ότι θα πεθάνουν οι γείτονές τους. Εάν ήξεραν ότι θα πεθάνουν, πολλά θα ήταν διαφορετικά. Θα έδιναν προσοχή στη ζωή τους, δεν θα κοίταζαν τι κάνουν οι άλλοι. Δεν πιστεύω ότι ο θάνατος είναι το τέλος των πάντων. Ο θάνατος είναι καλή συντροφιά και μπορεί να σε βοηθήσει να πάρεις αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν. Γιατί εκείνη σε περιμένει».
*
Εκείνη; Ο θάνατος είναι γυναίκα;
*
«Ναι, για μένα, επειδή είμαι άνδρας και μου αρέσουν οι γυναίκες και υπάρχει αυτή η τρυφερή σχέση μαζί της. Μπορείτε να πείτε ότι το σεξ και ο θάνατος πάνε μαζί. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο που αποκαλούν τον οργασμό, μικρό θάνατο».
«Ναι, για μένα, επειδή είμαι άνδρας και μου αρέσουν οι γυναίκες και υπάρχει αυτή η τρυφερή σχέση μαζί της. Μπορείτε να πείτε ότι το σεξ και ο θάνατος πάνε μαζί. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο που αποκαλούν τον οργασμό, μικρό θάνατο».
*
*
Ο Δεκάλογος του Πάουλο Κοέλιο
1. Όλοι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί. Και θα πρέπει να κάνουν ό,τι μπορούν για να παραμείνουν έτσι.
2. Σε κάθε άνθρωπο έχουν δοθεί δύο ποιότητες: η δύναμη και το ταλέντο. Η δύναμη τον οδηγεί να συναντήσει το πεπρωμένο του, το ταλέντο του τον υποχρεώνει να μοιραστεί με τους άλλους τα καλά του στοιχεία. Ο καθένας πρέπει να γνωρίζει πότε να χρησιμοποιεί το ένα και πότε το άλλο.
3. Σε κάθε άνθρωπο έχει δοθεί μια αρετή: η ικανότητα να επιλέγει. Για όποιον δεν χρησιμοποιεί αυτή την αρετή, μετατρέπεται σε κατάρα - και οι άλλοι θα επιλέγουν πάντα για λογαριασμό του.
4. Κάθε άνθρωπος έχει τον Προσωπικό του Μύθο να υλοποιήσει και αυτός είναι ο λόγος που έρχεται στον κόσμο. Ο Προσωπικός Μύθος εκδηλώνεται στον ενθουσιασμό του για όσα κάνει.
5. Κάθε άνθρωπος πρέπει να γνωρίζει δύο γλώσσες: τη γλώσσα της κοινωνίας και την γλώσσα των οιωνών. Η πρώτη εξυπηρετεί την επικοινωνία με τους άλλους. Η δεύτερη χρησιμοποιείται για να εξηγεί τα μηνύματα από τον Θεό.
6. Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να αναζητά την απόλαυση - αυτό δηλαδή που δίνει σ' εκείνον χαρά και όχι κατ' ανάγκη στους άλλους.
7. Κάθε άνθρωπος πρέπει να διατηρεί ζωντανή μέσα του την ιερή φλόγα της τρέλας. Και πρέπει να συμπεριφέρεται σαν κανονικός άνθρωπος.
8. Τα μόνα σφάλματα που θεωρούνται σοβαρά είναι τα εξής: να μη σέβεσαι τα δικαιώματα του άλλου, να παραλύεις από τον φόβο, να αισθάνεσαι ένοχος, να νομίζεις ότι δεν αξίζεις ό,τι καλό και κακό σου συμβαίνει στη ζωή και να είσαι δειλός. Να αγαπούμε τους εχθρούς μας, αλλά να μην κάνουμε συμμαχίες μαζί τους. Βρίσκονται στον δρόμο μας για να δοκιμάσουν το σπαθί μας και αξίζουν τον σεβασμό της μάχης μας. Εμείς να διαλέγουμε τους εχθρούς μας και όχι αντίστροφα.
9. Όλες οι θρησκείες οδηγούν στον ίδιο Θεό και όλες αξίζουν τον ίδιο σεβασμό.
10. Ό,τι κάνουμε στο παρόν επηρεάζει το μέλλον ως συνέπεια και το παρελθόν ως λύτρωση.
No comments:
Post a Comment