Ο Μέγας Βασίλειος

 Γράφει ο Δρ. Ανδρέας Σοφόκλης

Την πρώτη ημέρα εκάστου έτους η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει τον Μέγα Βασίλειο και όχι τον Βασίλειο των Ταράνδων με τα κέρατα.

Φυσικά το γεγονός αυτό δεν είναι τυχαίο. Ο Μέγας Βασίλειος έζησε από το 330 μέχρι το 379. Σε ελάχιστα μόνο χρόνια βιωτής, πέτυχε τόσα πολλά και ποιοτικά, που αποτελούν διαχρονικό υπόδειγμα Ορθόδοξης Χριστιανικής Προσφοράς, προς τα παιδιά, προς τους συνανθρώπους του. Αποτελεί το ιδανικό υπόδειγμα μιμήσεως.

Μέγας Βασίλειος, Γρηγόριος ο Θεολόγος-Ναζιανζηνός, Ιωάννης ο Χρυσόστομος, συγκροτούν την Αγία Τριάδα των Μεγίστων Διδασκάλων της Ορθοδοξίας και του Διαχρονικού Ελληνισμού. Αυτοί οι Τρεις συνέδεσαν το Αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα, τις αρχές του διαχρονικού ελληνισμού, με τη διδασκαλία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

Είναι οι Τρεις αυτοί Άγιοι, που έθεσαν τέρμα στις δεισιδαίμονες αντιλήψεις φανατικών αμόρφωτων Ελλήνων Χριστιανών που κατέστρεφαν κάθε τι το Ελληνικό. Με τα έργα με τη διδασκαλία, με τα συγγράμματά τους, τόνιζαν πως τα έργα πολιτισμού αποτελούν τον πνευματικό σπερματικό λόγο, ως προπομπό των Λόγων και των Έργων του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

Ο Μέγας Βασίλειος, όπως και πολλοί άλλοι Άγιοι της Ορθοδοξίας, είναι ζωντανό παράδειγμα παιδιού που ανατράφηκε από γονείς (πλούσιους), από τον Βασίλειο και από την Εμμέλεια. Η μητέρα του, με ταπεινότητα, με σοβαρότητα, γαλούχησε τον Μέγα Βασίλειο, από μικρό παιδάκι,  στα Ιερά νάματα της Ορθοδοξίας.

Η Εμμέλεια, είναι η διαχρονική Ελληνίδα-ταυτόχρονα η διαχρονική Ορθόδοξη μάνα Αγίων και Ηρώων. Δεν είναι, βεβαίως, η μάνα των τσιγάρων, των τσιγαρλικιών, των σκουλαρικιών στα διάφορα σημεία του σώματος, των Tattoo, των ξενύκτικων, του τζόγου και όλων των συναφών.

Αντίστοιχη με τη Μάνα Εμμέλεια, ήταν η προσωπικότητα του πατέρα του, του Βασιλείου, ως φυσικού ηγέτη και οδηγού, όχι φυγά, όχι ως κατ` όνομα πατέρα, με όλα να ισχύουν και χειρότερα τα ήδη περιγραφόμενα για τις λεγόμενες μητέρες. Ως κατ` όνομα πατέρες ή/και μητέρες, να εγκαταλείπουν τα παιδιά τους για να συνεχίζουν την με υλισμό άνετη ζωή τους. Συχνά έξω και πέρα από τον Ορθόδοξο γάμο, τη στιγμή που ασπάζονται τον Χριστιανισμό άνθρωποι από άλλες Θρησκείες και με σοβαρότητα βρίσκονται ουσιαστικά σε όλα τα Ορθόδοξα Χριστιανικά Μυστήρια, εμείς υποδυόμαστε τους γνώστες, αφού κάποιες συγκυρίες ευνοούν να έχουμε για σκόρπισμα κάποια λεφτά, τα οποία, βεβαίως, τη νόηση σκορπίζουν. Χωρίς τέκνα, χάρη του σώματος, αγνοώντας το πρόσκαιρο και το εφήμερο και με αφύσικες συνυπάρξεις.

Μέσα σε αυτό το Ελληνορθόδοξο πνευματικό περιβάλλον, ο Άγιος Βασίλειος είχε εντρυφήσει, από μικρός, στις Ιερές μελέτες. Φυσικά πήγε στην Κωνσταντινούπολη, στην Πρωτεύουσα του διαχρονικού Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, ως πνευματικό κέντρο και ολοκλήρωσε τις σπουδές του: Που αλλού εκτός από τη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας;

Εκεί, στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθηνάς, γνώρισε τους δύο ανθρώπους, που κι αυτών τα ονόματά τους έμειναν στην Ιστορία, του πρώτου, ως παράδειγμα προς μίμηση, του δεύτερου, ως παράδειγμα προς αποφυγή, τον Γρηγόριο τον Θεολόγο-Ναζιανζηνό και τον Ιουλιανό-τον γνωστό: «Παραβάτη».

Εδώ, στη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών, ο Μέγας Βασίλειος, απέδειξε, ορθώς, την πίστη και την πεποίθησή του, ότι η Αρχαία Ελληνική Γραμματεία και η Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία, μαζί με την Ορθοδοξία, δύνανται να συμπορευθούν και να συνυπάρξουν. Αυτή η συνύπαρξη είναι ο λόγος που σε Ορθόδοξους Ναούς και σε Ορθόδοξα Μοναστήρια, υπάρχουν, ως Άγιοι ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης, ο Διογένης με το φανάρι του. Είναι γνωστό, επίσης, πόσο η ποιότητα της Στωικής Φιλοσοφίας, με τον Ζήνωνα τον Κιτιέα, συνδέεται με την Ορθόδοξη διδασκαλία, της ηρεμίας της ψυχής και της νόησης.

Είναι χρήσιμο και να μελετούμε και να διδάσκουμε στα παιδιά μας μελέτες τέτοιων προσωπικοτήτων, όπως του Μεγάλου Βασιλείου, ώστε να κατανοούμε και να εφαρμόζουμε τις διαχρονικές νουθεσίες ουσίας, προς τους νέους: «Προς τους νέους, όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων».

Ο Μέγας Βασίλειος έζησε βίο ασκητικό, μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς, κράτησε ελάχιστη, όχι βέβαια, για τον ίδιο αλλά για να την αξιοποιήσει στην πορεία για το όφελος των παιδιών και των συνανθρώπων του, όπως και το έπραττε.

Ίδρυσε και καθοδηγούσε τη Βασιλειάδα. Συγκρούστηκε με τον Ουάλη και εξήλθε νικητής. Σ` αυτόν οφείλεται η Ορθόδοξη Χριστιανική Βασιλόπιττα.

Ο Μέγας Βασίλειος, μας υπέδειξε πως με ταπείνωση, με πίστη, με σοβαρότητα, να ζούμε αυτές τις Άγιες ημέρες και όχι δυτικότροπα, υλιστικά, φανταχτερά, που καίνε νόηση και ψυχές.

Εύχομαι χρόνια πολλά και ευτυχές το Νέο Έτος.

Δρ. Ανδρέας Σοφόκλης

Συγγραφέας, Ερευνητής, Αρθρογράφος, Δοκιμιογράφος