· Πώς το Ισραήλ διευρύνει τον ζωτικό του χώρο και αυξάνει ερείσματα στην ΕΕ
· Η τουρκική στρατηγική και το αντίδοτο μέσω συμμαχιών στη βάση συμφερόντων
· Πού πάνε τα χρήματα του πολίτη για την άμυνα
Είπε, λοιπόν, ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου ότι το πολεμικό ναυτικό της χώρας του είναι έτοιμο να υπερασπιστεί και να προστατεύσει τον αγωγό EastMed. Άρα, ας τολμήσει η Τουρκία να τα βάλει με το Ισραήλ. Αυτό σημαίνει κοινωνία οικονομικών και ενεργειακών συμφερόντων με την Κύπρο και άλλους εμπλεκομένους, που έχει επένδυση στρατιωτικής αποτροπής.
Βεβαίως, μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι η Τουρκία υπερέχει των Ισραηλινών στη θάλασσα. Πιθανόν η θέση αυτή, να ισχυριστεί κάποιος ότι είναι ορθή. Όμως, εάν η Τουρκία κτυπήσει πολεμικό πλοίο του Ισραήλ, σημαίνει πόλεμο και ο αγώνας θα μεταφερθεί σε άλλα επίπεδα και πεδία, όπου το κόστος θα είναι καταστροφικό για την Άγκυρα. Και το γνωρίζει και ο Ερντογάν και οι στρατηγοί του. Αυτό θα πει αποτροπή.
Όταν κτυπούσαν το Ισραήλ...
Κάποτε, πάντως, οι ηγεσίες του ΑΚΕΛ και του ΔΗΣΥ ισχυρίζονταν ότι η καλύτερη επιλογή για το φυσικό μας αέριο ήταν ο αγωγός προς Τουρκία. Εμείς, τότε, υποστηρίζαμε ότι η καλύτερη επιλογή είναι αυτή του EastMed και του τερματικού, εφόσον υπάρχουν επαρκείς ποσότητες και εφόσον και στη μια και στην άλλη περίπτωση ληφθεί στρατηγική απόφαση. Χωρίς να αποκλείεται και η Αίγυπτος, για ευνόητους λόγους και μάλιστα ένεκα των κοινών ΑΟΖ και των γειτονικών τεμαχίων.
Όταν, δε, λέμε στρατηγική απόφαση, εννοούμε ότι θα ληφθεί λαμβάνοντας υπόψη το βάθος του χρόνου, καθορίζοντας έτσι τους συμμάχους μας. Πριν από δύο με τρία χρόνια, ακόμη και προ μερικών μηνών, οι οπαδοί του αγωγού προς Τουρκία ισχυρίζονταν τα εξής: Μας θέλει, άραγε, το Ισραήλ; Μα πώς μας θέλει, αφού επιδιώκει να περάσει αγωγό προς Τουρκία; Ακόμη και αν δεχθούμε ότι οι ισχυρισμοί αυτοί δεν προβάλλονταν εκ του πονηρού, οι ανησυχίες αυτές ακούγονταν λογικές, μέχρι πρότινος. Τώρα, όμως, έχει εμπεδωθεί η αντιπαράθεση Τουρκίας - Ισραήλ, το οποίο ξεκαθαρίζει τη θέση του.
Το έχει πράξει και στην τελευταία τριμερή Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ. Είναι έτοιμο να παρέχει ασφάλεια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η πολιτική του Ισραήλ μάς επιτρέπει να μένουμε με τα χέρια σταυρωμένα ή οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι να πολυλογούν στα ραδιόφωνα και στις τηλεοράσεις για τις ενεργειακές επιλογές που έχουμε χωρίς να λαμβάνουν υπόψη μια σημαντική μεταβλητή: Αυτήν της ασφάλειας, στην οποία θα πρέπει και εμείς να συνεισφέρουμε, ξεκινώντας από τα του οίκου μας και φτάνοντας ώς τις εξωτερικές συμμαχίες.
Προτάσεις για την Εθνική Φρουρά
Επί του θέματος της ασφάλειας τονίζουμε ότι επιβάλλεται:
Πρώτον, η κάλυψη της γραμμής αντιπαράταξης με σύγχρονες κάμερες και με εποχούμενες μονάδες ταχείας επέμβασης. Δεύτερον, θα πρέπει να αλλάξει η διάρθρωση της Εθνικής Φρουράς, που σημαίνει λιγότερες μονάδες με μεγαλύτερη πληρότητα, για να αυξήσουν τη μαχητικότητα και την αποτελεσματικότητά τους. Τρίτον, η αναδιάρθρωση της επιστράτευσης.
Λιγότερο χρόνο εκπαίδευσης και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Συν την αναδιάρθρωση της πολιτικής άμυνας. Εάν ρωτήσετε τους υπουργούς, δεν γνωρίζουν πού θα αφήσουν τις οικογένειές τους σε περίπτωση κρίσης. Τέταρτον, η ποιοτική αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός του υλικού της Εθνικής Φρουράς. Πέμπτον, η δημιουργία Ινστιτούτου Τεχνολογίας και Ανάπτυξης Εθνικής Φρουράς, για να μπορεί να συμμετέχει σε συνεργασία με άλλα Ιδρύματα σε ερευνητικά προγράμματα της ΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντική η δυνατότητα συμπαραγωγών, έστω και μικρών.
Υπό αυτές τις συνθήκες, αυξάνεις την ερευνητική δραστηριότητα και μειώνεις το κόστος, ενώ, ταυτοχρόνως, δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, χωρίς να επιβαρύνεται οικονομικά το κράτος. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Πολιτεία δεν έχει ευθύνη και δη παροχής οικονομικής στήριξης στις ένοπλες δυνάμεις. Μετά λύπης της, η κοινή γνώμη άλλα παρατηρεί: Ενώ ο πολίτης φορολογείται, οι δαπάνες για την άμυνα μειώνονται και φτάνουν περί τα 25 εκ. τον χρόνο, εκτός και αν συμβεί κάτι επείγον και προωθηθεί συμπληρωματικός προϋπολογισμός. Δηλαδή, εγκρίνονται οι μισθοί και τα πολύ αναγκαία! Υπάρχει μια λογική από το Υπουργείο Οικονομικών, που είναι σεβαστή και βάσιμη. Δεν επιτρέπονται σπατάλες. Ωραία, και οι σπατάλες είναι στον χώρο της άμυνας; Δεν χρειάζεται ανακύκλωση υλικού, συντήρηση κ.λπ. ή αγορά νέων οπλικών συστημάτων; Υπήρξαν σκάνδαλα στην άμυνα; Εάν ναι, να λεχθούν πού και πότε συνέβησαν και, όσοι παρανόμησαν, να πληρώσουν.
Εδώ, αποδεικνύεται και από την τελευταία έρευνα, ότι στον Συνεργατισμό ήταν τα σκάνδαλα και οι δαπάνες ακόμη και μετά το κούρεμα. Γιατί τονίζονται αυτά; Για δύο, εκτός των άλλων, λόγους:
Α) Κάθε κράτος έχει δύο βασικές υποχρεώσεις έναντι του πολίτη του και έναντι του εαυτού του στο πλαίσιο της ελάχιστης άσκησης των κυριαρχικών του δικαιωμάτων. Η πρώτη υποχρέωση είναι η εσωτερική ασφάλεια, με την Αστυνομία και η άλλη είναι η εξωτερική, με τις ένοπλες δυνάμεις. Αλλιώς, πώς να ασκείς την κυριαρχία σου;
Β) Ο πολίτης πληρώνει μηνιαίως για την άμυνα. Σε ποιες μαύρες τρύπες καταλήγουν τα χρήματά του; Και ποιος ελέγχει; Ποιος είναι ο ρόλος της Επιτροπής Άμυνας; Ζητά η Πολιτεία φόρους από τον λαό για την ασφάλειά του και καταλήγουν στην κάλυψη διαφόρων ελλειμμάτων, για τα οποία κανείς δεν αναλαμβάνει την ευθύνη. Πόσο σοβαρή είναι μια τέτοια Πολιτεία και οι θεσμοί της; Αυτό και αν είναι δημοκρατικό έλλειμμα και ασέβεια σε βάρος των πολιτών και της ίδιας της ασφάλειας του κράτους.
Οι δαπάνες για τη άμυνα δεν είναι πεταμένα λεφτά, αλλά επένδυση στην ασφάλεια του κράτους, των πολιτών και των συμμαχιών με άλλες χώρες. Όταν έχεις άμυνα, έχεις συμμαχίες αξιόπιστες και αποτροπή. Δεν θα μείνεις στήλη άλατος όταν οι Τούρκοι κατεβάσουν τρυπάνι σε οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ. Εάν έχεις αξιόπιστη αποτροπή, δεν θα το πράξουν, διότι το κόστος και οι συνέπειες της δράσης τους θα είναι μεγαλύτερες του οφέλους. Η σημασία του στρατού είναι να διαφυλάσσει τη σταθερότητα και την ασφάλεια, να αποτρέπει και όχι να εμπλέκεται σε επιθετικούς πολέμους.
Συμμαχικές σχέσεις
Η εξωτερική πτυχή της άμυνας αφορά, εκτός των άλλων, αυτό που ονομάζουμε στρατιωτική διπλωματία. Η Κύπρος δεν είναι υπερδύναμη. Αποτελεί ένα μικρό κράτος με σημαντική γεωπολιτική θέση, η οποία αυξήθηκε από τα κοιτάσματα στον «Γλαύκο» και θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο με τα νέα κοιτάσματα που βρίσκονται στην κυπριακή ΑΟΖ. Υπό αυτές τις συνθήκες αυξάνεται και η τουρκική απειλή, που σημαίνει ότι και εμείς, από την πλευρά μας, θα πρέπει να προβούμε σε μια σειρά αποτρεπτικών και συμμαχικών κινήσεων, όπως:
1. Η επιτάχυνση και η εμβάθυνση της συμμαχίας με τη Γαλλία. Η παραχώρηση των διευκολύνσεων στη Βάση στο Μαρί πρέπει να εδραιωθεί και να διευρυνθεί. Μετά την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ, η Γαλλία θα είναι η μόνη επί του παρόντος χώρα της ΕΕ που θα έχει συμμαχικές διευκολύνσεις στην Κύπρο, για να ενεργεί στην περιοχή και να δύναται να προστατεύει τα ενεργειακά της συμφέροντα.
2. Η παροχή διευκολύνσεων σε συμμαχικές χώρες στη Βάση Ανδρέας Παπανδρέου και πρόσθετων διευκολύνσεων στους Ισραηλινούς στο Τρόοδος, επί τη βάσει μιας συνεργίας που θα περιλαμβάνει και τεχνολογική γνώση, ακόμη και συμπαραγωγές με την εμπλοκή Ευρωπαίων εταίρων στην Κύπρο, εφόσον μια τέτοια κοινοπραξία θα έχει θεσμοθετηθεί επί τη βάσει του δικαίου της ΕΕ.
3. Η παροχή πρόσθετων διευκολύνσεων στις ΗΠΑ και δη στρατιωτικών και μεγαλύτερη σοβαρότητα από μερίδα της πολιτικής ηγεσίας, που ακόμη ζει στην εποχή του δαιμονισμένου ΝΑΤΟ και των Αμερικανών. Η Αριστερά θα ήθελε να είναι εχθροί μας οι Αμερικανοί, για να ζει το παραμύθι με τον δράκο, που, όντως, στηρίζεται, μερικώς, σε αληθή ιστορικά γεγονότα, από τα οποία δεν είμαστε άμοιροι ευθυνών. Όμως, στην παρούσα φάση οι ΗΠΑ, επί τη βάσει κοινών ενεργειακών συμφερόντων, απέτρεψαν κάθε τουρκική ενέργεια στο οικόπεδο 10, όπως έπραξαν και το 2011 επί αριστερής Κυβέρνησης Χριστόφια στο οικόπεδο
11. Η Ουάσιγκτον δεν τα πάει καλά με την Τουρκία, λόγω συμφερόντων, ένεκα της εκβιαστικής τουρκικής πολιτικής και επειδή η Άγκυρα «απειλεί» την πρωτοκαθεδρία του Ισραήλ, το οποίο δηλώνει ετοιμότητα να στείλει το ναυτικό του για να προστατεύσει τον EastMed. Και δεν το στέλνει χωρίς να έχει όφελος. Το αντίθετο. Εδραιώνει τη μοναδική του έξοδο προς την Κύπρο και την Ελλάδα, αφού πάσχει από έλλειψη στρατηγικού βάθους και διευρύνει τον λεγόμενο ζωτικό του χώρο στη θάλασσα και στον αέρα και αποκτά ερείσματα εντός της ΕΕ, αφού θα την προμηθεύει με φυσικό αέριο.
Έχει, δηλαδή, στρατηγικά, γεωπολιτικά και οικονομικά οφέλη. Ταυτοχρόνως, το Ισραήλ δεν θέλει να περάσει αγωγό προς την Τουρκία, ούτε να πάρει τα αποθέματά του στην Αίγυπτο, για ευνόητους λόγους. Επιζητά επιλογές με όσο το δυνατόν λιγότερες εξαρτήσεις και προβλήματα. Είναι παγκοίνως γνωστό το πρόβλημα του Ισραήλ με τον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο.
Ουδόλως, δε, θα ήθελε να τεθεί υπό την τουρκική εξάρτηση. Ερώτημα: Αυτά τα πλεονεκτήματα που βλέπει το Ισραήλ και αφορούν κι εμάς, δεν θα πρέπει να ενταχθούν, το ταχύτερο, σε μια συμμαχική σχέση; Το ίδιο δεν πρέπει να ισχύσει και για το τερματικό; Ο EastMest μάς δένει όλους σε μια κοινότητα συμφερόντων και η Άγκυρα χάνει το τρένο. Περνά σε μειονεκτική θέση, λόγω δικών της πολιτικών επιλογών.
Ο πόλεμος των τόξων...
Η Τουρκία με τη «Γαλάζια Πατρίδα» δημιουργεί ένα πέταλο αμυντικής προστασίας σε εξωτερικά της σύνορα, από τη Μαύρη Θάλασσα ώς το Αιγαίο και από εκεί στην Ανατολική Μεσόγειο. Δημιουργεί στην περιοχή μας ένα τόξο από τα Βαλκάνια έως τη Μέση Ανατολή, για να μπορεί να λέει και στους Αμερικανούς και στους Ρώσους και στους Ευρωπαίους ότι «μαζί μου θα παίξετε, διότι εγώ ελέγχω την κατάσταση».
Η στρατηγική και οι κανόνες της αποτροπής επιβάλλουν το εξής: Η Κύπρος και η Ελλάδα θα πρέπει να δημιουργήσουν, μαζί με το Ισραήλ, που είναι διαθέσιμο, καθώς και με τις ευλογίες των ΗΠΑ και την εμπλοκή ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Γαλλία, ένα ανάποδο του τουρκικού, συμμαχικό τόξο-πέταλο, από τα Βαλκάνια έως τη Μέση Ανατολή, που θα εξουδετερώνει τις απειλές σε βάρος της Κύπρου και της Ελλάδας και των υπόλοιπων λαών, αλλά και των δυτικών ενεργειακών συμφερόντων.
Ταυτοχρόνως, θα δημιουργεί και ενεργειακές και αμυντικές απεξαρτήσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ από την Τουρκία, ενώ θα αυξάνει τα ερείσματά μας στην ΕΕ. Όταν το Ισραήλ θέλει να αυξήσει τα ερείσματά του στην ΕΕ μέσω του EastMed, εμείς γιατί να μη θέλουμε; Η Ρωσία δεν έχει λόγο να διαμαρτύρεται. Η ίδια επέλεξε να μείνει εκτός των οικοπέδων της Κυπριακής Δημοκρατίας, διότι ήθελε να παίξει με την Τουρκία, διά του αγωγού Turkish Stream, του πυρηνικού προγράμματος και του αντιδραστήρα στο Άκιουγιου, αλλά και ένεκα άλλων δικών της συμφερόντων στη Συρία και αλλού, με απώτερο στόχο να εκμεταλλευθεί τη ρήξη στις σχέσεις Τουρκίας - ΗΠΑ. Εμείς ποτέ δεν της κλείσαμε την πόρτα. Και δεν πρέπει να είμαστε αχάριστοι για τη στήριξη που μας παρέχει, η οποία, όμως, ας μην είμαστε αφελείς, εξυπηρετεί και τα δικά της συμφέροντα.
Διπλωματικά και νομικά όπλα στην ΕΕΣτην παρούσα φάση, το ερώτημα που απασχολεί δεν είναι εάν θα στείλει ή όχι το Ισραήλ τον στόλο του στον EastMed, αλλά εμείς τι κάνουμε, εάν ο Ερντογάν κατεβάσει τρυπάνι στην Κυπριακή ΟΑΖ. Για να μπορεί να κατεβάσει τρυπάνι ο Ερντογάν στην Κυπριακή ΑΟΖ ευθύνονται όλοι εκείνοι που ήταν εναντίον των ισχυρών ενόπλων δυνάμεων και της αποτροπής. Επειδή ποτέ δεν θα παγιδευτούμε στις επιζήμιες και ευτελείς κοκορομαχίες των κομματικών στρατών και επειδή πιστεύουμε στην παραγωγική πολιτική, για το επόμενο διάστημα υπάρχει φόρμουλα αποτροπής, χωρίς τουφεκιές: Να προχωρήσει η Κυπριακή Δημοκρατία στην ΕΕ σε σαφή πολιτική θέση από τώρα και να διευκρινίσει, διά της διπλωματικής οδού, ότι, εάν η Τουρκία κατεβάσει τρυπάνι με τη συνοδεία πολεμικών πλοίων εντός της Κυπριακής ΑΟΖ:
Α. Θα ενεργοποιήσει την παράγραφο 42, 7 των Συνθηκών, με την οποία τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της Αλληλεγγύης, έχουν υποχρέωση να παράσχουν κάθε δυνατή στήριξη. Η εν λόγω παράγραφος αναφέρει τα εξής: «Σε περίπτωση κατά την οποία κράτος μέλος δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός του, τα άλλα κράτη μέλη οφείλουν να του παράσχουν βοήθεια και συνδρομή με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Αυτό δεν επηρεάζει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών».
Β. Θα ζητήσει την επιβολή κυρώσεων επί της Τουρκίας, όπως συνέβη στην περίπτωση της Κριμαίας, για κατοχή εδάφους, χερσαίου και θαλάσσιου της Κυπριακής Δημοκρατίας, που είναι και κράτος μέλος της ΕΕ στην ακόλουθη λογική βάση: Η Τουρκία επιτίθεται σε βάρος της ίδιας της ΕΕ και των συμφερόντων της. Αυτό πρέπει να γίνει μελετημένα. Και, αν θέλουν, ας μην αντιδράσουν οι εταίροι μας. Εάν δεν το πράξουν, θα χάσουν κάθε ίχνος αξιοπιστίας και εντός των λαών της Ευρώπης και διεθνώς.
Γ. Καταγγελία της τελωνειακής ένωσης Τουρκίας - ΕΕ και βέτο σε οποιοδήποτε θέμα αφορά την Τουρκία. Δ. Προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σε βάρος της Τουρκίας, η οποία είναι υπό
ένταξη χώρα και παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα κράτους μέλους της ΕΕ και κατ’ επέκτασιν πηγές πλούτου της ίδιας της ΕΕ. Τρόποι δράσης υπάρχουν. Με τις ηγεσίες μας τι γίνεται...
Γιάννος Χαραλαμπίδης
Δρ Διεθνών Σχέσεων
Πηγή: Εφημερίδα ΣΗΜΕΡΙΝΗ, SigmaLive 10.3.2019