Μη μου πεις το τέλος, Μαρία Λιάσκα-Μαυράκη

Μαρία Λιάσκα-Μαυράκη, Συγγραφέας

Σε όλους εμάς που μεγαλώσαμε στα χρόνια της μεταπολίτευσης η πύλη του Παραδείσου έμοιαζε πολύ κοντά. Δεν μας έλειψε τίποτα, τα είχαμε όλα: ένας μύθος που στραγγάλισε τις αληθινές δυνατότητες και άφησε μια ολόκληρη γενιά στον πάγκο. 

Άννα Περίδη, Αλεξάνδρα Μελά. Δύο γυναίκες. Γιαγιά κι εγγονή. Διασχίζουν τον εικοστό αιώνα. Τον ξεπερνούν. Η πρώτη διηγείται την ιστορία της μέσα από τις σελίδες του ημερολογίου της, το οποίο διαβάζει η δεύτερη. Από τα αρώματα των μενεξέδων της Κηφισιάς ως τις χιονισμένες βουνοκορφές του Γράμμου, η ζωή της καταγράφει τις περιπέτειες του τόπου μας, τις προδοσίες, τους πολέμους, τα γραμμένα και τ’ άγραφα μυστικά.

Στροβιλιζόμαστε γύρω της, όλοι εμείς στην Ελλάδα και στις αδικημένες μητροπόλεις του περασμένου αιώνα, από τα ερείπια της ισπανικής Γκουέρνικα και τις αλλόφρονες αποφάσεις του Φράνκο μέχρι τους χρυσαφένιους τρούλους της παγωμένης σταλινικής Μόσχας. Με οδύνη και ελπίδα, αντέχουμε από το ιδιώνυμο και τις εξορίες μέχρι τη σημερινή κατ’ επίφαση δημοκρατία, την κρίση, τις αυτοκτονίες. Φταίμε άραγε όλοι;

Μέσα από τις συμπληγάδες των αγώνων για κοινωνική δικαιοσύνη, η Άννα μάς μαθαίνει από την αρχή τι σημαίνει όνειρο, φιλία, οικογένεια και φυσικά έρωτας. Και μας προκαλεί να γράψουμε εμείς το τέλος της ιστορίας...

Ένα βιβλίο που κερδίζει τις εντυπώσεις αρχίζοντας από το πανέμορφο, ρομαντικό εξώφυλλό του και εξακολουθεί να εντυπωσιάζει τον αναγνώστη, καθώς γυρίζει μαγεμένος τις σελίδες του. Η συγγραφέας με αυτό το πρώτο της μυθιστόρημα νομίζω πως καθιερώνεται για την ικανότητά της να μαγεύει τον αναγνώστη, να τον καθηλώνει, να τον συγκινεί, να τον διδάσκει, να τον προβληματίζει. Από τώρα ανυπομονώ για το επόμενο μυθιστόρημά της!

Όμως, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και ας προσπαθήσω να σας πω λίγα πράγματα για την υπόθεση του βιβλίου χωρίς, όμως, να σας αποκαλύψω τα ουσιώδη μικρά μυστικά της πλοκής του. Όλα ξεκινούν από το άνοιγμα μιας διαθήκης, του πατέρα της ηρωΐδας μας, της Αλεξάνδρας Μελά. Ο δικηγόρος του της παραδίδει κάποια ημερολόγια που φύλαγε ο πατέρας της για εκείνη. Αφορούν την ιστορία της οικογένειάς τους και των προγόνων της και, ειδικότερα, της γιαγιάς της κοπέλας, της Άννας Περίδη.

Καθώς η ηρωΐδα μας βυθίζεται στις σελίδες των ημερολογίων και αναρωτιέται πώς βρέθηκαν όλα αυτά στα χέρια του πατέρα της και κατόπιν στα δικά της, κάνουμε κι εμείς μια αναδρομή, συχνά επώδυνη, στην ιστορία του ελληνισμού μέσα από τα «μάτια» και τα προσωπικά βιώματα των ηρώων του βιβλίου. Η συγγραφέας με ένα μοναδικό, αξιέπαινο ταλέντο αναμειγνύει την ατόφια ιστορία με την μυθοπλασία και το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό και σαγηνευτικό.

Μέσα από τις σελίδες αυτού του εξαιρετικού μυθιστορήματος ο αναγνώστης ταξιδεύει από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα του μεσοπολέμου, στην προ και μετά την Μικρασιατική καταστροφή εποχή, στην Κηφισιά της μπελ - επόκ και στην άνοδο του κομμουνισμού σε όλα τα Βαλκάνια, στην μετέπειτα άνοδο του φασισμού, στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Κατοχή και στην ισχυρότατη ελληνική αντίσταση, στην απελευθέρωση, στον εμφύλιο και το εθνικό αιματοκύλισμα, στους εκάστοτε «διακοσμητικούς» βασιλείς, στην ανελέητη δίωξη των αριστερών, στο πραξικόπημα των συνταγματαρχών, στην αποκατάσταση της Δημοκρατίας, στην Μεταπολίτευση και την ολισθαίνουσα εικονική ευμάρεια που οδήγησε σιγά – σιγά στην σύγχρονη οικονομική κρίση και την εξαθλίωση ηθών, ανθρώπων και αξιοπρεπειών.

Όλα αυτά τα σημαντικότατα ιστορικά γεγονότα συγχωνεύτηκαν με την πολύ ενδιαφέρουσα μυθοπλασία της συγγραφέως και το αποτέλεσμα είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα που διδάσκει την νεώτερη ιστορία του τόπου μας στον αναγνώστη προβληματίζοντάς τον για όλα τα «ολισθήματα» του έθνους μας που πρόδωσαν ιδέες, ανθρώπους και ιδανικά. Παρακολουθώντας την πορεία των ηρώων, της Μαρίας Δελλή, του Θοδωρή Περίδη, του Στρατή, του Χρήστου, του Δαμιανού, της Άννας Περίδη, του Ιβάν, του Νίκου, και τόσων άλλων, καθηλωνόμαστε και αγωνιούμε, συμπάσχουμε, συγκινούμαστε, ερωτευόμαστε και παθιαζόμαστε με τους ανθρώπους και τις ιδεολογίες τους.

Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στην ταλαντούχα και πολλά υποσχόμενη συγγραφέα Μαρία Λιάσκα – Μαυράκη για αυτό το πρώτο εκπληκτικό βιβλίο της, το οποίο και σας προτείνω να διαβάσετε ανεπιφύλακτα!!!
Πηγή: http://filoithslogotexnias.blogspot.gr/2014/09/blog-post_28.html

Πως σας ήρθε η ιδέα;

Η ιδέα έρχεται γράφοντας. Υπάρχουν ερεθίσματα παντού γύρω μας. Κάποια από αυτά ενώνονται με τον κόσμο που έχω μέσα μου και βγαίνουν πάλι έξω.

Που γράψατε το βιβλίο σας;

Στο σπίτι μου, στη δουλειά, στη παραλία, παντού. Θα μπορούσα να γράφω οπουδήποτε, με ησυχία και φασαρία, με κόσμο ή χωρίς. Και έτσι έγινε. Πολλά χρόνια ξοδεύονται περιμένοντας τις ιδανικές συνθήκες για να γίνει «κάτι». Έτσι είναι και με τη συγγραφή. Όλοι ονειρευόμαστε το μαγικό γραφείο με την απίστευτη θέα, την μουσική που αγαπάμε και την απαραίτητη ενθάρρυνση. Στην πραγματική ζωή κανείς δεν θα είχε γράψει τίποτα αν περίμενε για όλα αυτά.

Πόσο χρόνο σας πήρε η συγγραφή; 

Περίπου 4 μήνες.

Πως θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας με δυο λόγια;

Είναι δύσκολο με δυο λόγια. Ίσως ιστορικό μυθιστόρημα. Όχι γραμμένο από ιστορικό όμως!

Θέλετε να μας δώσετε μια περιγραφή;

Το βιβλίο αφορά σε ένα ημερολόγιο που βρίσκει η Αλεξάνδρα. Το ημερολόγιο αυτό περιγράφει τη ζωή της γιαγιάς της, της Άννας, όπως αυτή ξεδιπλώνεται μέσα στον τελευταίο αιώνα.

Τι αγαπήσατε περισσότερο σε αυτό το βιβλίο;  

Την Ελλάδα, την χώρα μας.

Ποιος είναι ο πιο αγαπημένος σας ήρωας και γιατί;

Νομίζω η Μαρία. Μάλλον επειδή αποφασίζει με την καρδιά της και δεν προδίδει αυτά που πιστεύει. Μοιάζει αδύναμη αλλά ταυτόχρονα είναι πάρα πολύ δυνατή.

Τι προσφέρει αυτό το βιβλίο στον αναγνώστη, βιβλιόφιλο ή βιβλιοφάγο;

Ευχάριστη ώρα -ελπίζω- και έντονα συναισθήματα. Παράλληλα, ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να πάρει μια ιδέα από άλλες εποχές που μοιάζουν μακρινές, είναι όμως τόσο πολύ σύγχρονες...

Ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία σας;

Να μην έχουν τα παιδιά μου, τα παιδιά μας το δικαίωμα της επιλογής.

Φοβάστε...

Να έρθει η μέρα που θα ντρεπόμαστε για τους εαυτούς μας.

Αγαπάτε...

Α, τα παιδιά. Δεν υπάρχει τίποτα πιο μεγαλειώδες.

Ελπίζετε...

Να συναισθανθεί ο κόσμος του τι γίνεται σήμερα. Το στημένο παιχνίδι εις βάρος μας. Η ελπίδα είναι το αντίδοτο στη θλίψη των ημερών που ζούμε.

Θέλετε...

Να μπορώ να κρατάω τα καλά. Να πετάω τα άσχημα στη θάλασσα. Διαφορετικά μένω στάσιμη.

Ποιοι αναγνώστες θα λατρέψουν αυτό το βιβλίο;

Όλοι όσοι ελπίζουν σε ένα καλύτερο κόσμο.

Γιατί πρέπει να το διαβάσουμε;

Για αυτόν ακριβώς το λόγο... για να ελπίζουμε και κυρίως να αγωνιστούμε για ένα καλύτερο κόσμο.

Γιατί δεν πρέπει;

Γενικά δεν υπάρχει λόγος που δεν πρέπει να διαβάζουμε βιβλία. Ακόμη και αν υπάρχουν τα λεγόμενα «κακά» βιβλία. Στο συγκεκριμένο, αυτό που θα ήθελα να πω είναι πως προφανώς δεν είμαι πολιτικός αναλυτής. Δεν υπάρχει λόγος να το διαβάσεις αν θέλεις να ψάξεις, ή να ακουμπήσεις κομματικές τοποθετήσεις. Δεν μιλάω εγώ στην ιστορία. Μιλάει η Άννα, η Μαρία, ο Θοδωρής, ο Δαμιανός. Καλό είναι να ακούσουμε αυτούς που έζησαν, πολέμους, δημοκρατίες και «δημοκρατίες», βασιλιάδες, εξορίες, συγγνώμες.

Που/πως μπορούμε να βρούμε το βιβλίο σας;

Μετά τις 10 Μαΐου σε όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία και φυσικά από το site της Άνεμος Εκδοτική.

Που/πως μπορούμε να βρούμε εσάς;

Στη Λήμνο.

Ποιο χρώμα του ταιριάζει;

Το πρώτα που θέλει να βάψει ο καθένας τα όνειρα και τα συναισθήματα που έχει καθώς το διαβάζει. Άλλοτε είναι σκούρο και γκρίζο -πως να βάλεις χρώμα στην κατοχή της Ελλάδας- και άλλοτε φωτεινό γαλάζιο πρωινό καλοκαιριού.

Ποια μουσική;

Η μουσική που θα «ακούσει» αυτός που το διαβάζει έχει να κάνει με τα βιώματά του και την ηλικία του. Ίσως δένει μαζί του το «Μ' αεροπλάνα και βαπόρια». Μπορεί να είναι ένα παλιό ρεμπέτικο αλλά μπορεί να είναι και το Derniere danse της Indila.

Ποιο άρωμα;

Άρωμα Ελλάδας. Γιασεμί, πασχαλιές, νυχτολούλουδα.

Ποιο συναίσθημα;

Δεν μπορώ να το περιγράψω το συναίσθημα. Οι εναλλαγές είναι έντονες και πολλές. Από τη βαθιά θλίψη και την απελπισία στην ανείπωτη χαρά του πρώτου έρωτα και από την αγωνία του θανάτου στην ελπίδα της γέννησης ενός μωρού.

Αν δεν ήταν βιβλίο, τι θα μπορούσε να είναι;

Ίσως ένα Ημερολόγιο του εικοστού αιώνα.

Αν δεν ήσασταν συγγραφέας τι θα μπορούσατε να είστε;

Από πολύ, πολύ μικρή ήθελα να γίνω συγγραφέας. Απλά δεν μπορείς να περιφέρεσαι απαντώντας πως θα γίνεις συγγραφέας στην κλισέ ερώτηση «τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις». Μερικές φορές μέχρι να το πάρεις απόφαση κάνεις διάφορα άλλα επαγγέλματα. Αλλά και μετά. Πάντως θα ήθελα να είμαι και δασκάλα σε δημοτικό σχολείο.

Ποιον συγγραφέα διαβάζετε ανελλιπώς;

Πάρα πολλούς. Υπάρχουν συγγραφείς όπως ο Γιώργος Μιχαηλίδης και ο Σάλμαν Ρούσντι που τα βιβλία τους βρίσκονται πάντα σε απόσταση αναπνοής από το κομοδίνο μου. Διαβάζω φράσεις τους, λέξεις τους και ιδέες τους έτσι, μόνο και μόνο για να ξαναθυμάμαι πως μπορεί κάποιος να «υπάρχει» έτσι. Υπάρχουν και συγγραφείς που ανακαλύπτω τώρα -παρά τα πολλά τους χρόνια στη συγγραφή- όπως ο Γιάννης Φιλιππίδης, ο Γιάννης Καλπούζος, ο Κώστας Χατζηαντωνίου, ο Αύγουστος Κορτώ και πολλοί νεώτεροι συγγραφικά που τους αγαπώ πολύ και με κάνουν να θέλω να γράφω.

Σας έχει επηρεάσει άλλος συγγραφέας στον τρόπο που γράφετε ή σκέφτεστε ή ζείτε; Ποιος/ποιο βιβλίο;

Όλοι οι μεγάλοι συγγραφείς μας επηρεάζουν στο τρόπο που σκεφτόμαστε. Είναι αδύνατον να διαβάσεις το «έγκλημα και τιμωρία» και να μείνεις ο ίδιος. Ή ακόμη κι αν ξεφυλλίσεις απλά ένα έργο του Καμύ, ή του Καζαντζάκη το ξέρεις από πριν πως δε θα είσαι ποτέ πια ο ίδιος. Αυτό μετά από μόνο του αλλάζει και τον τρόπο που ζεις, τον τρόπο που διαλέγεις φίλους, τον τρόπο που υπάρχεις.

Οι ήρωές σας μπορούν να σας κατευθύνουν ή εσείς και μόνο ορίζετε την συνέχεια και τις τύχες τους;

Οι ήρωες ζωντανεύουν στο χαρτί και συχνά ορίζουν τις τύχες τους. Μπορεί να ακούγεται κλισέ όμως έτσι συμβαίνει. Καμιά φορά πιστεύω πως όλοι αυτοί οι άνθρωποι ζουν μέσα μου και απλά ανοίγω την πόρτα να βγουν. Η συγγραφή είναι ο πιο «κόσμιος» τρόπος να έρθουν στον έξω κόσμο μέσα από μένα.

Τι χρειάζεται κάποιος για να γράψει; Φαντασία ή εμπειρία;

Για να γράψει κάποιος χρειάζεται χαρτί και μολύβι ή κομπιούτερ ή και τίποτα από όλα αυτά. Μπορείς να γράφεις και με το μυαλό. Συχνά γράφω με το μυαλό μου.

Τι καθορίζει την επιτυχία σε ένα βιβλίο;

Είναι σαν να ρωτάμε το μυστικό της ευτυχίας... δεν ξέρω. Δεν νομίζω να υπάρχει συνταγή.

Η βιβλιοφαγία είναι/μπορεί να γίνει κατάχρηση;

Όχι δεν μπορεί. Η κατάχρηση οδηγεί σε ψυχικό ή/και σωματικό εθισμό που σε αλλοιώνει. Το διάβασμα μόνο να σε βελτιώσει μπορεί. Το μόνο «κακό» που μπορείς να πάθεις από την βιβλιοφαγία είναι να θέλεις να περάσεις στην απέναντι όχθη. Να φύγεις από εκείνη του αναγνώστη και να πας σε εκείνη του συγγραφέα.

Ποιον τίτλο βάζετε στο βιβλίο της ζωής σας;

Μα φυσικά «Μη μου πεις το τέλος».

 

Από το εξώφυλλο του μυθιστορήματος της Μαρίας Λιάσκα-Μαυράκη "Μη μου πεις το τέλος" και φωτογραφία πορτραίτο από το προσωπικό της αρχείο.

koukidaki.blogspot.gr: Η Μαρία Λιάσκα-Μαυράκη για το "Μη μου πεις το τέλος"

Μπορεί μια διαθήκη να γίνει το έναυσμα για ένα μυθιστόρημα;

Altervita.gr • Η συγγραφέας Μαρία Λιάσκα-Μαυράκη μιλάει για το μυθιστόρημά της «Μη μου πεις το τέλος»

Μια «Διαθήκη»αποκαλύπτει και εκπλήξεις ενίοτε. Ευχάριστες ή και δυσάρεστες. Έτσι, σίγουραμπορεί να αποτελέσειέναυσμα για ένα μυθιστόρημα.

Πόσες διαφορετικές εποχές μπορούν να εμφανιστούν στην ιστορία μιας οικογένειας;

Εξαρτάται από το πόσο «πίσω» θα ταξιδέψεις. Ο ήρωας σου έχει κάποιους γονείς. Κι εκείνοι επίσης κάποιους άλλους. Είναι ζωντανά,τρισδιάστατα πρόσωπα. Κι ας είναι στο χαρτί. Όταν «γεννιούνται»αποκτούν την υπόσταση των ζωντανών. Οι ρίζες τους, τουςακολουθούν. Δεν μπορούσαεύκολα να τους αποκόψω. Ψηλαφώντας τους προγόνους περνάς κι από τις διάφορες ιστορικές περιόδους. Δεν ζουν όλοι ταυτόχρονα. Αυτή είναι και η μαγεία. Τα χρόνια πέρανεμπροστά σου. Οι εποχές εναλλάσσονται. Ζεις και όσα δεν είχες προλάβεις να ζήσεις.

Η αγάπη τι θέση έχει μέσα σ’ όλα αυτά τα χρόνια και στους ανθρώπους;

Η αγάπη στο «Μη μου πεις το τέλος» εννοείται. Υπαινίσσεται, δεν υπογραμμίζεται.Υπαινίσσεται μέσα από τις ηρωικές πράξεις και τις δραματικές αποφάσεις των ηρώων. Η αγάπη μοιάζει να μπαίνει σε δεύτερημοίρα. Όπως και στη ζωή. Όμως δεν είναι αλήθεια αυτό. Κάποιοι άνθρωποι μπορούν και θυσιάζουν –σπαράζοντας– το δικό τους μερίδιοχαράς στην γιορτή που λέγεται αγάπη προκειμένου να ζήσει η Αγάπη για όλο τον κόσμο. Η αυτοθυσία των ηρώων είναι κύριο συστατικό της αγάπης και όχι το αντίθετο. Δεν αγαπούν και για αυτό θυσιάζονται. Αλλά αυτοθυσιάζονται για να μπορούν όλοι να αγαπούν.

Πως θα χαρακτηρίζατε το αφήγημά σας; Ιστορικό, κοινωνικό ή τι άλλο;

Δεν είμαι σίγουρη σε ποια κατηγορία ανήκει. Σίγουρα δεν διεκδικώ τον τίτλο του Ιστορικού μυθιστορήματος γιατί δεν είμαι Ιστορικός. Βέβαια, αγαπώ την Ιστορία και έχω περάσει πολλές ώρες μαζί της. Είναι μάλλον κοινωνικό με ιστορικά στοιχεία. Τα ιστορικά γεγονότα είναι αληθινά. Και οι ήρωες στροβιλίζονται γύρω τους .

Από το κείμενο ως την ιστορία της οικογένειας, θα περάσει και η Αριστερά στην Ελλάδα. Στις μέρες που διανύουμε, θεωρείτε πως υπάρχει λόγος αυτής της αναφοράς;

Πάντα και παντού σήμερα μπορεί να υπάρχει λόγος αναφοράς της Αριστεράς. Δεν μου αρέσει να μιλάω για την Αριστεράως έναν πολυφορεμένο όρο της μόδας. Δενπροσφέρεται για φολκλόρ επίδειξη.Ούτεσημαίνει πως με ένα ταγάρι στον ώμο έγινες αριστερός. Στο βιβλίο συγκεκριμένα ακολούθησα τη ζωή της ηρωίδας. Εκείνη μας «ξεναγεί» κι όσο κι αν φαίνεται απίθανο ή παράλογο δεν ήξερα κι εγώ τη διαδρομή της ή και το τέλος. Το τέλος της Ιστορίας δεν το ξέρω ακόμη. Ίσως να ήταν το τέλος ενός ονείρου και χρειάζεται να γίνει η αρχή ενός άλλου. Προφανώς και δεν είμαι η αρμόδια να μιλήσω για τους Αριστερούςαλλά για μέναΑριστερά είναι στάση,θέση και πιθανόν και φύση. Είναι παιδεία,καλλιέργεια και υπέρβασηέτσι ώστε να μπορείς να βλέπεις τον κόσμο όπως θα έπρεπε να είναι. Είναι γνώση, για να έχεις γνώμη. Είναι αντίσταση με συνείδηση. Είναι αγάπη για την δικαιοσύνη. Αν όχι σήμερα, λοιπόν, τότε πότε;

Μια νέα γυναίκα και μητέρα, πώς αντιμετωπίζει τις περιπέτειες της συγγραφής;  

Δεν είναι πάντα εύκολο. Η συγγραφή σε φορτίζει έντονα. Η καθημερινότητα το ίδιο. Μπαινοβγαίνεις σε δύο διαφορετικούς κόσμους. Μπορεί να είναι από χαριτωμένο μέχρι επικίνδυνο.

Για ποιο λόγο γράφετε; Τι σας ωθεί;

Είναι εσωτερική ανάγκη η συγγραφή. Το κίνητρο είναι πολύ ισχυρό από μόνο του. Κάπου κάπως,κάποτε θα βρεις το χρόνο να το κάνεις.

Μετά την πρώτη απόπειρα, τι άλλο να περιμένουμε;

Η Αλκή Ζέη είπε κάποτε πως για να γίνει κάνεις συγγραφέας χρειάζεται 3 πράγματα να κάνει. Πρώτων να διαβάζει βιβλία. Δεύτερον να διαβάζει βιβλία. Και τρίτον να διαβάζει βιβλία. Σίγουρα αυτά τα τρία τα κάνω!

Διαβάζετε; Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Έχω πολλούς αγαπημένους συγγραφείς. Αν μιλάμε για τους ογκόλιθους της λογοτεχνίας δεν γίνεται να μην αναφερθώ στον Ντοστογιέφσκι και τον Ουγκώ . Σήμερα, θαυμάζω πολύ την Ελένη Πριοβόλου. Τα βιβλία της έχουν ιδιαίτερη γλωσσική απόχρωση, μουσικό ρυθμό και μαεστρία στην πλοκή αναμιγνύοντας τις ζωές του χθες και του σήμερα. Τη θαυμάζω και σαν άνθρωπο γιατί δεν κάνει «θόρυβο».

Ποιος ο λόγος που επιλέξατε την Άνεμος εκδοτική;

Μα πίσω από την Άνεμος Εκδοτική κρύβονταιυπέροχοι άνθρωποι, επαγγελματίες με πείρα και ένα δίκτυο επιλεγμένων συνεργατών. Είμαι πολύ τυχερή που σε τόσο δύσκολες εποχές οικονομικής δυσπραγίας-και όχι μόνο- υπάρχουν άνθρωποι με ιστορία στον χώρο που στηρίζουν νέους συγγραφείς. Τους ευχαριστώ πολύ!

Συνέντευξη: Βάσω Παπαδοπούλου

 Η Μαρία Λιάσκα-Μαυράκη μιλά για το βιβλίο της, για το τι αυτό το βιβλίο «θέλει να πει», ποιες είναι οι σκέψεις που βρίσκονται πίσω από τις λέξεις, πριν τη συγγραφή, πριν την απόφαση να γραφτεί αυτή η ιστορία.

«Aν διαβάζουμε την ιστορία μας ξανά και ξανά θα βρούμε τα κομμάτια που λείπουν από το παζλ».

«Τα σημάδια της κατάρρευσης δεν είναι πάντα κωφάλαλα. Έρχονται δυνατά, μιλάνε, φωνάζουν σε τραβολογάνε. Απλά εσύ δεν θες να κάνεις κάτι άλλο από αυτό που κάνεις. Είσαι μια χαρά βολεμένος στην ανυπαρξία.»

Τελικά, είχαν έρθει από καιρό τα σημάδια της κατάρρευσης; Ήταν αυτή η αιτία για τη συγγραφή του «Μη μου πεις το τέλος»;

Ήταν σίγουρα μια αφορμή. Η σύγχυση ή και η απουσία των αληθινών αξιών στη ζωή μας έχει από πολύ παλιά καλλιεργηθεί σαν σπόρος… με το κατάλληλο και συνεχές πότισμα όλα αυτά τα χρόνια… φύτρωσε.

«Δεξιά και αριστερά από το παράθυρο της κουζίνας, σκαρφάλωναν αγιόκλημα και γιασεμί και τα βράδια μοσχοβολούσε όλη η γειτονιά. Οι λεμονιές και οι ροδιές στην πίσω αυλή κρατούσαν με τα κλαριά τους δυο αυτοσχέδιες κούνιες. Κρεμόμασταν εκεί από τα γέρα λουριά τους κι εμείς τα παιδιά και κάναμε τις τρέλες μας. Τώρα, τίποτα δεν διακρίνω πια στην απέναντι χρυσή γη. Μόνο λοφάκια και φώτα. Τα φώτα τη νύχτα σε κάνουν να νομίζεις πως όλα συνεχίζουν κανονικά τη ζωή τους… μας έλεγαν θα μας σώσει ο Βενιζέλος, θα γυρίσουμε πίσω, στα μέρη μας, στα μαθημένα μας. Παραμύθια.»

Στο «Μη μου πεις το τέλος», υπάρχει έντονο το στοιχείο της προσφυγιάς, του ξεριζωμού, των χαμένων πατρίδων. Είναι και σήμερα αποτέλεσμα της κρίσης, οι μετανάστες-νόμιμοι ή παράνομοι;

Στο βιβλίο, ένας από τους πρωταγωνιστές ο Θοδωρής Περίδης, πόντιος, κυνηγημένος εξ΄ αναγκάζεται σε πορεία θανάτου, οργανωμένη από τον Κεμάλ. Γλιτώνει από θαύμα, κι από την Σμύρνη βρίσκεται στη Χίο και έπειτα στον Πειραιά. Χιλιάδες πρόσφυγες κατέκλυσαν την Ελλάδα σε διαφορετικές χρονικές στιγμές της Ιστορίας. Προφανώς, δεν είναι το ίδιο με τους σημερινούς μετανάστες. Οι λόγοι όμως που κάποιοι άνθρωποι εξ’ αναγκάζονται να αφήσουν το σπίτι τους, τις οικογένειες τους, την ζωή τους, είναι πάντα οι ίδιοι. Δεν συμφωνώ με τον διαχωρισμό νόμιμος και παράνομος. Ένα χάρτινο έγγραφο δεν μπορεί να δικάσει μια ανθρώπινη ζωή. Το θέμα είναι υπερεθνικό και τέτοια λύση αναζητά. Ο μετανάστης ή ο πρόσφυγας είναι το αποτέλεσμα δεν είναι η αιτία του προβλήματος. Η πολιτική που εφαρμόζουν οι μεγάλες δυνάμεις στις μικρότερες χώρες είναι αυτή που πρέπει να αλλάξει.

«…η περιοχή δεν έχει καλή φήμη. Ηρωίνη και χασίς συναλλάσσονται εκεί μπροστά στα μάτια ανυποψίαστων παιδιών… Στα σοκάκια μια μπόχα αναδύεται και μέχρι το ύψος της σχολής Ευελπίδων δεν βλέπεις άσπρη μέρα. Η φτώχεια είναι πια τόσο προφανής και έχει τυλίξει πέρα ως πέρα τα σπίτια, τους δρόμους, τις γειτονιές, όμως ο φόβος που σαν σύννεφο ομίχλης στρογγυλοκάθισε στις περισσότερες φτωχογειτονιές της Αθήνας δεν ήταν τόσο πυκνός τελικά μπορούμε ακόμη να αλλάξουμε τον άδικο αυτόν κόσμο και θα τον αλλάξουμε».

Στο βιβλίο, παρά τις κακουχίες και την δραματική πορεία των πρωταγωνιστών, βλέπουμε την ελπίδα, την αντίδραση, την αντίσταση. Σήμερα υπάρχουν στη ζωή των ανθρώπων;

Το παραπάνω απόσπασμα αναφέρεται στην εποχή, μετά το 1922, περίπου το 1926. Η Αθήνα ήταν ένα καμίνι έτοιμο να εκραγεί. Η φτώχια, η εξαθλίωση και η κατάφορη αδικία είχε οπλίσει με αγανάκτηση αλλά και με ελπίδα τα φτωχότερα λαϊκά στρώματα. Ίσως τότε ο εχθρός να ήταν πιο ορατός. Σήμερα δεν ξέρεις ακριβώς με ποιον πολεμάς. Η φτώχια είναι βία. Σου αλλοιώνει τον χαρακτήρα. Προσπαθείς να μείνεις άνθρωπος, αλλά δεν είναι πάντα εφικτό. Ίσως αυτό να εξηγεί και το υψηλό ποσοστό της Χρυσής Αυγής σε κάποιες λαϊκές συνοικίες. Πιστεύω πως αν διαβάζουμε την ιστορία μας ξανά και ξανά θα βρούμε τα κομμάτια που λείπουν από το παζλ. Θα ανακτήσουμε την ελπίδα αλλά και την αγωνιστικότητα μας. Η ελπίδα από μόνη της δεν λέει πολλά.

«Η Ευρώπη στα πρόθυρα ενός αιματοκυλίσματος. Με το ξέσπασμα του πολέμου μέσα στο Μεγάλη Βρετάνια οι αλλαξοκολιές έδιναν και έπαιρναν. Ακριβά κονιάκ, πουρά, χαβιάρι και σαμπάνια. Την ίδια ώρα η Αθήνα λιμοκτονούσε ήδη. Όλα τα τρόφιμα τα στοίβαζαν σε πελώριες αποθήκες. Δεν ήταν λίγοι οι Έλληνες που πλούτισαν παίρνοντας τα κλειδιά για αυτές τις αποθήκες. Ανταλλάσσοντας τα με μια κατάδοση, μια πληροφορία, μια προδοσία….»

Στο « Μη Μου πεις το Τέλος» διαβάζουμε την ιστορία της Ελλάδας από της αρχές του προηγούμενου αιώνα μέχρι και σήμερα. Προδοσίες, αδικίες, ήττες. Αυτή η ιστορία επαναλαμβάνεται;

Ναι, σαφώς υπάρχουν ιστορικά στοιχεία στο βιβλίο. Όμως όσο αντικειμενικός και να θέλει να είναι ο συγγραφέας δεν είναι αυτό δυνατόν. Τα γεγονότα είναι δοσμένα μέσα από τα μάτια αυτών που τα έζησαν. Ο Θοδωρής έζησε τον διωγμό, η κόρη του αργότερα έζησε την προδοσία, την κατοχή, τον φοβερό Χειμώνα του 44, τον εμφύλιο, την δικτατορία, την χούντα. Όσο υπάρχουν άνθρωποι, η ιστορία θα κάνει κύκλους. Αυτό δεν είναι πάντα αρνητικό όμως. Πάντα βρίσκονταν εκείνη η φλόγα που έκανε κάποιους να θυσιαστούν για την ελευθερία και το δικαίωμα του ανθρώπου σε αυτήν. Αυτοί κίνησαν την ιστορία και τον κόσμο δηλαδή προς τα εμπρός. Αυτοί θα το κάνουν και τώρα. Κι αυτοί μπορούμε να είμαστε εμείς. Οι απλοί άνθρωποι είναι αυτοί που αλλάζουν τις καταστάσεις βίας.

«…το 1985 τον γνώρισα. Δεν ήμουν αρκετά μεγάλη τότε για να το αναγνωρίσω. Ήμουν όμως αρκετά μικρή για να του παραδοθώ. Άνευ όρων. Δεν τα θυμάμαι όλα. Θυμάμαι όμως της αίσθηση του να έχεις τόσο κοντά σου την ευτυχία. Τη αίσθηση του να σε κρατάει αγκαλιά ο αγαπημένος σου…»

Μέσα στην δίνη των συγκλονιστικών ιστορικών γεγονότων της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης, όπως περιγράφονται στο βιβλίο, βρίσκει χώρο και ο έρωτας. Μπορεί να είναι αλήθεια αυτό; Μπορεί ο έρωτας να γίνει κινητήριος δύναμη και να ωθήσει στην αλλαγή;  

Όλοι στροβιλιζόμαστε ή έχουμε στροβιλιστεί γύρω από τον έρωτα. Αν αυτό δεν είναι αλήθεια τότε θα πρέπει να πετάξουμε στον κάλαθο των αχρήστων τα μεγαλύτερα έργα της λογοτεχνίας και της ποίησης από τον Τολστόι μέχρι τον Σαίξπηρ και από τον Ελύτη μέχρι τον Χριστιανόπουλο. Ίσως η διάσταση που του δίνουμε να μην είναι πάντα αυτή που του αναλογεί. Είναι κινητήριος δύναμη, είναι προϋπόθεση για τη ζωή και φυσικά απαιτεί τεράστια ψυχικά αποθέματα… που όμως έχει την μοναδική ικανότητα να ανατροφοδοτεί.

Πηγή: thessalonikiinfo.gr • Συνέντευξη Μαρίας Λιάσκα-Μαυράκη

Γράφει ο συγγραφέας Γιάννης Παπαγιάννης
«Με στοιχεία μεταμοντέρνου, χωρίς όμως να γίνεται δυσπρόσιτη για τον αναγνώστη, η Μαρία Λιάσκα-Μαυράκη συνθέτει ένα πολυφωνικό ιστορικό μυθιστόρημα με πρωταγωνίστριες δύο γυναίκες. Η αφήγηση αρχίζει με ένα πρόσχημα, αλλά και τέχνασμα, που ενώνει το τότε με το τώρα. Η Αλεξάνδρα Μελά αποκτάει τα ημερολόγια της γιαγιάς της, Άννας Περίδη, και μέσα από τις σελίδες του ξεδιπλώνονται ιστορικά γεγονότα πολλών δεκαετιών, γεγονότα που επί της ουσίας, έχουν καθορίσει την ύπαρξη της ίδιας της αναγνώστριας. Άλλα πρόσωπα και φωνές παρεμβαίνουν και διαφωτίζουν πτυχές της αφήγησης και το μυθιστόρημα οδηγείται σε μια μορφή παζλ, όπου ο αναγνώστης συνενώνει τα κομμάτια για να σχηματίσει την εικόνα».

Anemos Magazine • 

Η συγγραφέας Δέσποινα Τραχαλάκη γράφει για το βιβλίο 

«Μη μου πεις το τέλος» της Μαρίας Λιάσκα-Μαυράκη

«Μη μου πεις το τέλος» είναι ένα βιβλίο που σκορπά γνώση, ξυπνά συνειδήσεις, αναβαθμίζει πράξεις, ξεσηκώνει επαναστάσεις.

Η συγγραφέας του Μαρία Λιάσκα–Μαυράκη από τη Λήμνο -που όπως λέει στο βιογραφικό της τολμάει να ζει τα τελευταία χρόνια- μας στέλνει μια ιστορία που συνδυάζει με αρμονία την αγωνιστικότητα με την τρυφερότητα και τη στοργή.

Οι εικόνες του βιβλίου ξεκάθαρες. Μαύρα μαντήλια κρεμασμένα στις πόρτες, στενά μάτια προδοτών της ασφάλειας, σακούλα γεμάτη μενεξέδες που φεύγει από την Κηφισιά με προορισμό το Βερολίνο, εικόνες από την Αλεξάνδρεια που την Άνοιξη μυρίζει καμένη ζάχαρη, από τα ερείπια της Ισπανικής Γκουέρνικα και από τους χρυσαφένιους τρούλους της Μόσχας.

Οι εικόνες ζωντανεύουν με την άριστη τεχνική της συγγραφέως όπως και οι δυναμικοί και συνεπείς χαρακτήρες που ακολουθούν μια ενδιαφέρουσα, αν και συχνά εξαντλητική πορεία.

Άντρες που γίνονται σύντροφοι στο κόμμα και εγκαταλείπουν γυναίκες και παιδιά, κοριτσόπουλα που γίνονται βιαστικά γυναίκες και δίνουν περιουσία, ζωή και ψυχή για να σωθεί η πατρίδα τους, μητέρες ανήσυχες, προστατευτικοί φίλοι, πατεράδες με δύο ονόματα και άγνωστη πορεία, ένας Δαμιανός που κρύβεται από τον εαυτό του, ένας Νίκος που γίνεται σύμβολο γενναιότητας στους νέους…

Και φθάνω στο πιο -ίσως- συγκλονιστικό σημείο του βιβλίου: Στο μέτρημα!  Μέτρημα ζωντανών που γλυτώνουν από το τέρας του πολέμου, μέτρημα νεκρών που μας φωνάζουν από ψηλά πως πρέπει να συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε για την ελευθερία, μέτρημα δειλών, προδοτών, θυμάτων, ζωών…

Μόνο η φράση «σ’ αγαπώ» που δίνει τέλος σ’ ένα γράμμα δεν μετριέται. Είναι απέραντη και αχανής και κλείνει μια ιστορία που ίσως άνοιξε μόνο για να ακουστεί αυτό το γενικό «σ’ αγαπώ», το «σ’ αγαπώ» που δεν απευθύνεται μόνο σε σύντροφο αλλά και σε πατρίδα, σε χώμα, σε ιδέα!!!
Εξαιρετικό βιβλίο!
Πηγή: http://anemosmagazine.gr/2014/vivlio/mi-mou-peis/

 

H Μαρία Λιάσκα, η συγγραφέας του μυθιστορήματος "Μην μου πεις το τέλος" μιλάει στο all4fun για το νέο της μυθιστόρημα.Μία δυναμική συγγραφέας που μας προσφέρει δυνατές συγκινήσεις και με ένα τέλος απρόβλεπτο...

Η αντίσταση σε κάθε μορφή φασισμού. Η γνώση για το τι είναι φασισμός. Η ενημέρωση. Η αμφισβήτηση. Όταν κάποιοι πεθαίνουν από την πείνα κι άλλοι ζούνε στην υπέρ πολυτέλεια σίγουρα κάτι δεν πάει καλά. Στην εποχή μας η πρόσβαση στην γνώση είναι πιο εύκολη από ποτέ. Τουλάχιστον ακόμη. Γιατί αν και αυτό σβήσει τότε οι κοινωνίες θα καταδικαστούν στο σκοτάδι, εκείνο το σκοτάδι που δεν έρχεται επειδή κάποιος απλά έσβησε το φως αλλά σκεπάζει σαρωτικά τα πάντα, το νου, το πνεύμα, τις καρδιές, τις ψυχές, τις ζωές.

Ένας συγγραφέας μπορεί να «αλλάξει» τον κόσμο;

Ένα βιβλίο μπορεί να αλλάξει κομμάτια του εαυτού μας. Αν αλλάξει ο καθένας μας τότε θα υπάρξει ένας άλλος κόσμος. Και για να χρησιμοποιήσω μια φράση του βιβλίου μου «θα υπάρξει ο κόσμος που μας αξίζει. Αυτός που βλέπουν τα μάτια των ποιητών» Ειδικά τα βιβλία που διαβάζουμε μικροί μπορούν να σμιλέψουν τον χαρακτήρα μας ανάλογα. Ένα τέτοιο βιβλίο ήταν για μένα το «Μιλώντας στα παιδιά για την αδικία» του Ντενί Λανγκλουά. Το βιβλίο είναι αριστερό, πολιτικό, και για κάποια χρονιά υπήρξε απαγορευμένη η κυκλοφορία του. Φυσικά όταν είσαι παιδί δεν το γνωρίζεις αυτό και δεν έχει και τόση σημασία. Είναι ένα εγχειρίδιο πολιτισμού που διδάσκει πως πρέπει να φερόμαστε σε όλες τις κοινωνικά αδύναμες ομάδες ή στα πρόσωπα με διάφορες ιδιαιτερότητες. Όλα τα παιδιά πρέπει να το διαβάσουν κατά τη γνώμη μου.

Ιστορικά ο «καλλιτεχνικός κόσμος» υπήρξε προοδευτικός. Πόση δύναμη έχουν οι καλλιτέχνες σήμερα; Η σύγχρονη διανόηση μπορεί να επηρεάσει τον κόσμο για να δράσει προς την κατεύθυνση της αλλαγής;

Εξαρτάται τι εννοούμε με τον όρο «καλλιτεχνικός κόσμος». Σαφώς θα μπορούσαν να επηρεάσουν τους λαούς, να διώχνουν τον τρόμο, να χαρίζουν φως μέσα από τις δουλειές τους, να υπογραμμίσουν τις ευθύνες, να μοιραστούν τις αδικίες, να μην σιωπούν. Όχι όλοι αλλά οι περισσότεροι φέρονται σαν να συμμερίζονται την «τιμωρία» μας στην επίπλαστη πραγματικότητα του «μαζί τα φάγαμε». Οι συναυλίες φιλανθρωπικού χαρακτήρα καλές είναι όμως η φτώχια δεν αντιμετωπίζεται με τον έρανο. Λύνεται με την δικαιοσύνη. Αυτό υπογραμμίζεται στο «Μη μου πεις το τέλος». Ελάχιστοι -αλλά κορυφαίοι- όπως ο Γιώργος Κιμούλης, κι ο Αλκίνοος Ιωαννίδης έχουν γράψει κι έχουν μιλήσει ανοιχτά. Για αυτό νομίζω εκείνοι που κυβερνούν έδρασαν έτσι ώστε να προσπαθήσουν-ανεπιτυχώς- να σπιλώσουν για παράδειγμα το όνομα και την προσφορά του κυρίου Κιμούλη. Όμως όσες «δυνάμεις καταστολής» και να υπάρξουν οι αληθινοί ποιητές, οι αληθινοί συγγραφείς βρίσκουν τον τρόπο να τρυπώσουν στις καρδιές των ανθρώπων. Κι αν αλλάξεις τις καρδιές των ανθρώπων τότε θα αλλάξεις τον κόσμο. Τα βιβλία του Πάμπλο Νερούντα ήταν απαγορευμένα μέχρι το 1990. Όλοι αυτοί που σκίζονται στα παράθυρα της τηλεόρασης για την κατάσταση της Αργεντινής σήμερα δεν είδα να δείχνουν ποτέ τον ίδιο ζήλο για τα δικτατορικά καθεστώτα της Λατινικής Αμερικής. Ο Νερούντα έχει χαρακτηρισθεί ο Όμηρος του 20ου αιώνα. Κι όμως ένας τέτοιος άνθρωπος ζούσε δυστυχισμένος και κυνηγημένος. Κρυβόταν στην Χιλή -μέσα στην ίδια του την πατρίδα-επειδή θα τον σκότωναν σαν κομμουνιστή. Κι όμως δεν κατάφεραν να τον «σβήσουν». Είναι ο πιο πολυδιαβασμένος ποιητής.

Τι μπορεί να σηματοδοτήσει την «αλλαγή»; Το «Μη μου πεις το τέλος» μέσω της ηρωίδας του της Άννας, αλλά και των υπολοίπων προσώπων, μιλάει για την δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου, δίκαιου και ανθρώπινου…

Η αντίσταση σε κάθε μορφή φασισμού. Η γνώση για το τι είναι φασισμός. Η ενημέρωση. Η αμφισβήτηση. Όταν κάποιοι πεθαίνουν από την πείνα κι άλλοι ζούνε στην υπέρ πολυτέλεια σίγουρα κάτι δεν πάει καλά. Στην εποχή μας η πρόσβαση στην γνώση είναι πιο εύκολη από ποτέ. Τουλάχιστον ακόμη. Γιατί αν και αυτό σβήσει τότε οι κοινωνίες θα καταδικαστούν στο σκοτάδι, εκείνο το σκοτάδι που δεν έρχεται επειδή κάποιος απλά έσβησε το φως αλλά σκεπάζει σαρωτικά τα πάντα, το νου, το πνεύμα, τις καρδιές, τις ψυχές, τις ζωές.

Γιατί κάποιος να διαβάσει το «Μη μου πεις το τέλος»; Μήπως όμως ο κόσμος θέλει κάτι ανάλαφρο –ειδικά τώρα το καλοκαίρι-και όχι ένα «ιστορικό μυθιστόρημα» που πιθανόν να τον προβληματίσει;

Σε πρώτη ματιά, έτσι είναι. Ο κόσμος δεν θέλει να σκοτίζεται παραπάνω. Αρκούν όλα τα βάσανα της πραγματικής ζωής του για να βάλει κι άλλα. Το συγκεκριμένο βιβλίο πάντως δεν είναι ιστορικό μυθιστόρημα. Είναι ένα σύγχρονο λογοτεχνικό κείμενο, γραμμένο από έναν νέο άνθρωπο, και πιστεύω πως πιο πολύ το «βλέπεις» , το ζεις, παρά το διαβάζεις. Παράλληλα, μαθαίνεις –ή ξανά θυμάσαι-τα συνταρακτικά γεγονότα από τον προηγούμενο αιώνα μέχρι σήμερα και ταυτίζεσαι μαζί τους. Η δύναμη του είναι αυτό ακριβώς πως δεν σε βαραίνει αλλά σίγουρα δημιουργεί συγκινησιακή φόρτιση έντονη.

Μήπως το θέμα είναι τετριμμένο; Η μήπως αναμασώντας τα ίδια, δικτατορίες, προδοσίες, εμφυλίους, δεν τα ξεχνάμε και δεν προχωράμε.  

Το θέμα ενός βιβλίου συχνά σε προδιαθέτει θετικά ή αρνητικά στο να το διαβάσεις. Είναι πιο σημαντική όμως η γραφή. Τα θέματα έχουν σαφώς σχεδόν εξαντληθεί. Οι σχέσεις, ο έρωτας , οι φιλίες, τα ιστορικά γεγονότα, τα υπαρξιακά ερωτήματα. Ο τρόπος προσέγγισης είναι αυτό που κάνει την διαφορά. Ακούς Ντοστογιέφσκι, ακούς «έγκλημα και τιμωρίᨻ και τρομάζεις.. σκέφτεσαι «ας πάρω κάτι άλλο». Μόνο αν το διαβάσεις θα δεις πόσο άνετη είναι η γραφή, θα νιώσεις ένας διαφορετικός άνθρωπος θα γίνεις ένας καλύτερος άνθρωπος, και φυσικά θα μετανιώσεις για ότι έχανες τόσο καιρό! Όσο για να ξεχάσουμε ..τι να ξεχάσουμε; Την ιστορία μας; Αν γίνει αυτό ο φασισμός θα μας αφανίσει. Όχι σαν έθνος, σαν πρόσωπα, σαν οντότητες. «Ξεχνάς» μόνο με την έννοια της ίασης, όχι με την έννοια της λήθης. Οι πληγές κλείνουν με την δικαιοσύνη όχι με τα τσιρότα.

Αν τα βιβλία ήταν δωρεάν περισσότερος κόσμος θα διάβαζε;

Τα βιβλία είναι δωρεάν στις βιβλιοθήκες. Ακόμη και στο ιντερνέτ. Υπάρχουν λέσχες ανάγνωσης με συμβολικά ποσά. Χίλιοι τρόποι μπορούν να οδηγήσουν κάποιον στο να διαβάσει αυτό που θέλει με ελάχιστο αντίτιμο ή και εντελώς δωρεάν. Αν κάποιος πιστεύει πως οι άνθρωποι γύρω από τη συγγραφή είναι πλούσιοι ζει σε άλλο κόσμο. Η έλξη προς τα βιβλία είναι θέμα παιδείας. Αν πας για παράδειγμα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερ μάρκετ θα δεις εξαντλημένες τις προσφορές στα ειδή σπιτιού, στα τρόφιμα, στα πάντα. Αν δεις τις προσφορές στα βιβλία θα διαπιστώσεις πως ακόμη κι αν πωλούνταν ένα ευρώ μπορεί να μένουν στα σκονισμένα ράφια. Γιατί; Μα δεν καλλιεργήσαμε ποτέ αυτήν την πλευρά. Είναι θλιβερό οι διεκδικήσεις να στρέφονται γύρω από τον καταναλωτισμό υλικών αγαθών πάσης φύσεως . Πρέπει και λίγο να ζοριστούμε. Να ανασκουμπωθούμε. Να μάθουμε. Αλλιώς θα αργοπεθαίνουμε και πάντα θα φταίει κάποιος άλλος.

Μια «επανάσταση» όμως ξεκινάει επειδή δεν υπάρχει πρόσβαση στη γνώση ή επειδή δεν έχει ο κόσμος να φάει;

Όντως μια «επανάσταση» ξεκινάει μάλλον όταν δεν έχεις να θρέψεις τα παιδιά σου κι εσένα. Όμως για να φτάσεις στο σημείο αυτό φταίει που δεν μερίμνησες να έχεις την κατάλληλη παιδεία, την γνώση, την παράδοση, τον πολιτισμό, την έννοια, την κοινωνική συνείδηση, την συμμετοχή στα κοινά. Αυτά πρέπει να δούμε πριν το σημείο που γίνεται επανάσταση. Γιατί τότε είναι πόλεμος. Και σε ένα πόλεμο πάλι οι πιο αθώοι θα την πληρώσουν.

Μία όμορφη συνέντευξη με αξιόλογες απόψεις που σίγουρα μας βάζουν σε σκέψεις και μας προβληματίζουν...Μία ζυγαριά που βαραίνει μόνο από την μία πλευρά , μέσα από την ανοχή και την λησμονιά...μέσα από τα μάτια και τις μύχιες σκέψεις πολλών ανθρώπων...τα υπόλοιπα στο μυθιστόρημα της συγγραφέως.

Πηγή: All4fun.gr

Facebook