Άλλοι τόσοι είναι κι οι ύμνοι για το χιούμορ: Ο Κόλεριτζ, λ.χ. υποστηρίζει και πολύ δίκαια πως «κανένα μυαλό δεν είναι καλά οργανωμένο, αν του λείπει η αίσθηση του χιούμορ»... άλλοι πως «το χιούμορ είναι η άκρα τελειότητα της ιδιοφυίας» (Καρλάυλ)... πως «το χιούμορ είναι η σοβαρότητα κρυμμένη πίσω από ένα αστείο» (Τζ. Ουάιςς)... πως «το χιούμορ είναι η ερωμένη των δακρύων» (Θακεραίυ)... ή, ακόμα, πως «το χιούμορ είναι η αληθινή δημοκρατία» (Ρ. Τζόνσον). Και πάει λέγοντας, ορίζοντας και αφορίζοντας... Χωρίς να ξεχνάμε το «μαύρο χιούμορ», που αστειεύεται με μακάβρια θέματα ή με μακάβριο τρόπο.
ΔΕΝ είναι χωρίς λόγο αυτή η λεξικολογία: οι αγγλοσάξωνες (και όχι μόνο), τον τελευταίο καιρό, πρόσθεσαν στα γνωστά κι ένα άλλο είδος, που περικλείνει ή αναιρεί πολλά απ' τα χαρακτηριστικά του παλιού: το τρελό χιούμορ, ήγουν τη διόλου «άκακη», διόλου «ιδιοφυή» και «διασκεδαστική» παραδοξολογία για θέματα σοβαρότατα, με τρόπο εξωφρενικό, μακάβριο, δακρυγόνο και εξαιρετικά «δημοκρατικό».
Παράδειγμα, η μονομερής έγκριση που έδωσε η Ουάσινγκτον στην επίσημα εξαγγελμένη πρόθεση της Αγκυρας να δημιουργήσει μονομερή «νεκρή ζώνη ασφαλείας» κάπου 5-15 χιλιομέτρων στο ιρακινό έδαφος, για να το ειρηνεύσει. Μ' άλλα λόγια, η Ουάσινγκτον (με μοναδικό «κολαούζο» το Λονδίνο) αποδέχεται πως η Τουρκία είναι η κατάλληλη χώρα στον κατάλληλο ρόλο του εγγυητή της διεθνούς τάξης και του διεθνούς δικαίου!
Η εξαγγελία της Αγκυρας είναι, βέβαια, απόλυτα «φυσική» και νομιμοποιημένη, ιστορικά και νομικά: Δεν στηρίζεται μόνο στο μακρότατο κι αιματηρότατο παρελθόν της, με τα «ρεσάλτα» σε ξένες χώρες, που τις «ειρήνευσε», αφανίζοντας τα πάντα και τους πάντας. Δεν εδράζεται μόνο στην πρόσφατη «πρακτική» την εισβολή στη Β. Κύπρο και την 22άχρονη κατοχή της, που θεωρείται πια «τετελεσμένη» και είναι διεθνώς ευλογημένη. Υπαγορεύεται, σαν «εθνικό χρέος» από ρητή απόφαση που πήρε τη τουρκική Βουλή, πριν από δέκα ακριβώς χρόνια (5.9.1986):
«Η τουρκική Βουλή ψήφισε διάταγμα που επιτρέπει στην Τουρκία να εισβάλλει σεγειτονικές χώρες, ακόμη και χωρίς τη συγκατάθεση των κυβερνήσεών τους, για να καταδιώξει τρομοκράτες»1.
Το «χιούμορ» της ιστορίας είναι πως η απόφαση εκείνη όχι μόνο δεν προκάλεσε καμιά διαμαρτυρία των διεθνών οργανισμών-θεματοφυλάκων του διεθνούς δικαίου, αλλά και θεωρήθηκε ένα άλλο «τετελεσμένο» που δίνει στην Αγκυρα όλα τα πράσινα φώτα να «γιουργιάρει» όπου θέλει, βαφτίζοντας «τρομοκράτες» όποιους την βολεύει.
Φυσική συνέπεια και χιουμοριστικό αποκορύφωμα της σιωπηρής επίνευσης των κοσμοκρατόρων σ' εκείνο το πρωτόφαντο διάταγμα, είναι η σημερινή αμερικανική έγκριση: ο χιλιάκις βιαστής του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συνθηκών, ο μυριάκις καταπατητής ξένων εδαφών, ο τρισμυριάκις σφαγιαστής των ανθρώπινων δικαιωμάτων εντός και εκτός των τειχών του, διορίζεται δραγουμάνος και δραγάτης της ειρήνης και της τάξης σε μια περιοχή που ο ίδιος την έχει άπειρες φορές καταματώσει και αφανίσει. Οπως ακριβώς εκείνοι οι βάρβαροι επιδρομείς της ρωμαϊκής εποχής που, κατά τον Τάκιτο, «ερημώνουν τα πάντα, κι αυτό το ονομάζουν ειρήνη» («Ubi solitudinem faciunt,pacem appellant»2). Αυτή είναι η «φύλαξη» που θα πραγματώσει η Αγκυρα στη «νεκρή ζώνη»: θα την σπείρει με χιλιάδες νεκρούς χτεσινό δείγμα, οι δύο δολοφονημένοι ελληνοκύπριοι της εκεί «νεκρής ζώνης»...
ΑΛΛΑ γιατί όχι; Γιατί η Τουρκία να μη βαφτιστεί άμωμος φύλακας της μεσανατολικής τάξης, αφού τόσο λαμπρά διαφυλάει τα νιτερέσσα της «νέας τάξης»;
Φαντάζομαι πως η μαινόμενη Ηρωδιάδα της Αγκυρας Τανσού Τσιλέρ, στα τηλεφωνήματα που έκανε (ή δεν έκανε) στον πρόεδρο Κλίντον, θ' αλλαξοπίστησε για μια στιγμή και θα θυμήθηκε το του αποστόλου Παύλου3, λέγοντας τάδε:
«Κύριε Πρόεδρε, τον αγώνα τον καλόν (για τα συμφέροντά σας και τα δικά μου) ηγώνισμαι, τον δρόμον (κατά τα πετρέλαια) τετέλεκα, την πίστιν (στο διεθνές δίκαιο, δηλαδή στην Ουάσινγκτον) τετήρηκα. Λοιπόν, απόκειταί μοι (μου αξίζει) ο της δικαιοσύνης στέφανος (το αξίωμα του ενωμοτάρχη σας), ον αποδώσει μοι ο Κύριος (Μπιλλ), ο δίκαιος κριτής (!), εν εκείνη τη ημέρα (που έφτασε κιόλας), ου μόνον εμοί,αλλά και πάσι τοις ηγαπηκόσι την επιφάνειάν του» (όχι μόνο σε μένα, αλλά και σ' όσους περιμένουν πώς και τι τον ερχομό του και τον ερχομό των δολλαρίων του και των κουμπουριών του).
Και βέβαια, ο «Κύριος» δεν χρειάστηκε κι άλλα «επιχειρήματα» για να δώσει στην πιστή Τσιλέρ και στον «άπιστο» Ερμπακάν το πεσκέσι του ου μην αλλά και να ζητήσει, χιουμοριστικότατα, απ' την ελληνική κυβέρνηση να... συνδράμει την Τουρκία στην ειρηνοποιό επιχείρησή της! Πολύ περισσότερο που η ανιδιοτελής προσφορά της Αγκυρας, εξυπηρετεί (όπως εκείνος νομίζει) την «πολιτική της διπλής ανάσχεσης» (dual containment policy) κατά των «άτακτων» πετρελαιοφόρων Ιράκ και Ιράν. (Να που ανασταίνεται ο ψυχροπολεμικός όρος «ανάσχεση», που τον είχαμε θυμηθεί πριν από 20 μόλις μέρες).
Αν τώρα, είναι βέβαιο πως ο τούρκος ζαπτιές θ' αρπάξει όλα τα ιρακινά πετρελαιοχώραφα για πάρτη του... αν η «διπλή ανάσχεση» και η πολλαπλή πανουργία της Αγκυρας προκαλούν την αντίδραση όλων των αραβικών χωρών... αν ο «χασάπης Χουσεΐν» έμεινε στην εξουσία, μετά τον πόλεμο στον Κόλπο, μόνο χάρη στην υστερόβουλη ανοχή της Ουάσινγκτον... όλα αυτά είναι παρονυχίδες, που δεν ενοχλούν τα νύχια του αμερικανικού αετού. Οι «εγκέφαλοι» των μεγάλων πολιτικο-στρατιωτικών επιτελείων δεν πάσχουν μόνο από ηθική άμβλυνση (σιγά που θα νοιάζονται για τέτοια!) αλλά και από αμβλυωπία, βλέπουν (νομίζουν πως βλέπουν) τα κοντινά και δεν ξεκρίνουν όσα βρίσκονται πέρα απ' τη μύτη τους. Κι όταν ξεπετάγονται μπροστά τους τα απρόοπτα (που δεν είναι διόλου απρόοπτα), χτυπάνε το κεφάλι, όχι το δικό τους, αλλά κάποιων αποδιοπομπαίων τράγων, επειδή έκαναν το έγκλημα να βοσκάνε στο πατρογονικό λιβάδι τους, που η αυτοκρατορία το θεωρεί δικό της λιβάδι...
ΚΙ ΑΦΟΥ αρχίσαμε με το χιούμορ, τους ορισμούς και τα λεξικά, ας τελειώσουμε μ' αυτά κι ας θυμηθούμε τον (αμερικανό, κιόλας) χιουμορίστα Ambrose Bierce (1842-1913) και το «ασεβές» του Λεξικό του Διαβόλου (The Devil's Dictionary), όπου βρίσκεις μερικούς διαβρωτικούς και διαχρονικούς ορισμούς:
«ΙΣΤΟΡΙΑ: μια αφήγηση, συνήθως ψευδολόγα, πράξεων συνήθως ασήμαντων,που τις κάνουν κυβερνήτες συνήθως απατεώνες και στρατιώτες συνήθως ανόητοι».
«ΠΟΛΙΤΙΚΗ: μια πάλη συμφερόντων, μασκαρεμένη σαν αγώνας ιδεολογιών. Η διεύθυνση των δημόσιων υποθέσεων για ιδιωτικό όφελος». (Αυτά, πριν έναν αιώνα. Σήμερα, οι μάσκες έχουν πέσει παταγωδέστατα).
«ΡΗΤΟΡΕΙΑ: η τέχνη να πείθεις τους χαζούς πως το άσπρο είναι το χρώμα πουφαίνεται άσπρο. Περικλείνει την ικανότητα να κάνεις κάθε χρώμα να φαίνεταιάσπρο».
«ΠΑΤΡΙΩΤΗΣ: εκείνος που βάζει τα συμφέροντα του κόμματος πάνω απ' του συνόλου. Το οργανέτο των πολιτικών και το όργανο των κατακτητών».
«ΜΑΧΗ: μια μέθοδος να λύνεις με τα δόντια έναν πολιτικό κόμπο, που δεν μπορείς να τον λύσεις με τη γλώσσα».
Αλλά ο Bierce δεν έχει έλεος ούτε για την πατρίδα του:
«ΜΑΜΜΩΝΑΣ: η μεγαλύτερη θρησκεία του κόσμου. Ο σπουδαιότερος ναός της βρίσκεται στην αγία πόλη της Νέας Υόρκης».
«ΠΡΟΕΔΡΙΑ: ο αλειμμένος με λίπος χοίρος στο χωράφι της αμερικανικήςπολιτικής». (Οι παρόντες Πρόεδροι εξαιρούνται;).
Και τα ακόμα πιο επίκαιρα:
«ΔΥΣΗ: το τμήμα του κόσμου που βρίσκεται δυτικά (ή ανατολικά) απ' την Ανατολή. Κατοικείται προπάντων από Χριστιανούς, μιαν ισχυρή υπο-φυλή των Υποκριτών, που βασικές βιομηχανίες της είναι ο φόνος και η απάτη,αποκαλούμενες "πόλεμος" και "εμπόριο". Αυτές, άλλωστε, είναι και οι βασικές βιομηχανίες της Ανατολής».
«ΣΥΜΜΑΧΙΑ: στη διεθνή πολιτική, η ένωση δυο κλεφτών, που έχουν τα χέρια τους τόσο βαθιά χωμένα ο ένας στην τσέπη του άλλου, ώστε δεν μπορούν να ληστέψουν έναν τρίτο». (Εδώ, ο Bierce αποδείχνεται υπεραισιόδοξος: οι ενωμένοι «κλέφτες» καταφέρνουν μια χαρά να ληστεύουν όχι έναν αλλά δεκάδες άλλους).
Ο αμερικανός χιουμορίστας ονόμαζε το βιβλίο του Λεξικό του Διαβόλου. Δυστυχώς είναι το Λεξικό των ανθρώπων...
ΥΓ. Ενα ακόμα δείγμα τρελού χιούμορ: Ο τούρκος πρώην υπουργός Ταλάτ Χαλμάν, σε άρθρο του στην «Μιλιέτ» (5.9), μιλώντας για το πογκρόμ κατά των Ελλήνων της Πόλης (6-7.9.56), γράφει πως «ήταν έργο του όχλου, που οι κρατικοί αρμόδιοι παράβλεψαν (;), ενώ, σύμφωνα με ορισμένους ισχυρισμούς, το υποστήριξαν έμμεσα». Και συνεχίζει: «Η κίνηση αυτή περιείχε απεχθή στοιχεία: φασιστική οργή, ιστορικό μίσος, λαθεμένο εθνικισμό και εχθρική στάση απέναντι σε μειονότητες που είχαν διαφορετική κουλτούρα και θρησκεία».
Ολα αυτά είναι αληθέστατα και γνωστότατα και μπράβο στον κ. Χαλμάν που είχε το θάρρος να τα διαλαλήσει. Δυστυχώς, δεν μπόρεσε ν' αποφύγει το μακάβριο χιούμορ:
«Τα επαίσχυντα αυτά γεγονότα τραυμάτισαν τη συνείδηση του έθνους μας, πουυπερηφανεύεται για καλή συμπεριφορά απέναντι στις μειονότητες, κατά τηνοθωμανική περίοδο και στα χρόνια του Ατατούρκ».
Πραγματικά, έχει πέρα για πέρα δίκιο το έθνος του να «υπερηφανεύεται για καλή συμπεριφορά απέναντι στις μειονότητες» συμπεριφορά, που διατρανώθηκε με τις αμέτρητες γενοκτονίες Ελλήνων, Αρμένιων, Κούρδων και κάθε άλλου υπερτυχερού που τράβηξε το λαχείο να βρεθεί στον δρόμο του φιλόξενου έθνους του.
Έχει, λοιπόν, ή δεν έχει χιούμορ, μαύρο γκρίζο ή τρελό, ο κ. Ταλάτ Χαλμάν που, κατά σύμπτωση, το μικρό όνομά του είναι σχεδόν το ίδιο με το επίθετο του Ταλαάτ πασά, του αρχισφαγέα των Αρμένιων;Μάριος Πλωρίτης
Εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ" 15/09/1996
No comments:
Post a Comment