Τα πρώτα βήματα του Κυπριακού… θεάτρου

Της Αναστασίας Καμένου

Το θέατρο στην Κύπρο εμφανίστηκε επί Αγγλοκρατίας το 19^ο αιώνα.  Στη Λευκωσία δημιουργήθηκε ο «Eρασιτεχνικός Όμιλος Λευκωσίας» με πρωτεργάτη τον Aχιλλέα Λιασίδη όπου ανέβασε ερασιτεχνικά το έργο «Ροβέρτο ο Aρχιληστής» στο Παρθεναγωγείο της Φανερωμένης.  Στη παράσταση αυτή, εμφανίστηκε για πρώτη φόρα μια γυναίκα ηθοποιός, η Πολυξένη Φυσεντζίδη, μαθήτρια της Φανερωμένης.  Η πράξη αυτή ήταν τολμηρή και χρειαζόταν θάρρος, αφού η τότε κοινωνία ήταν  συντηρητική και πατριαρχική. Ο ρόλος της γυναίκας ήταν στο σπίτι, αφού χαρακτηριστικά της εποχής ήταν ο πουριτανισμός και ο καθωσπρεπισμός.

Οι πρώτες γυναίκες επί σκηνής εμφανίζονται σε ελληνικούς θιάσους που περιόδευαν σε διάφορα μέρη, όπως και η Κύπρος. Ένα από τα θεατρικά «ζευγάρια» παρέμεινε στη Κύπρο όπου άνοιξε δικό του Θίασο. Το ζεύγος αυτό ήταν του Περικλή Xριστοφορίδη, όπου στις παραστάσεις έπαιζε και η κόρη τους, Aνθίππη Kόκκου Xριστοφορίδου.

Η κυπριακή κοινωνία όμως δεν ήταν έτοιμη για παραστάσεις όπου υπήρχαν ερωτικά υπονοούμενα και τολμηρές σκηνές, έτσι πολλές εφημερίδες λογόκριναν τις σκηνές αυτές. Η κυπριακή κοινωνία επαινούσε όλες τις «ξένες» γυναίκες ηθοποιούς, αλλά δεν επέτρεπε κάτι τέτοιο στις Κύπριες.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, το γυμνάσιο και παρθεναγωγείο της Φανερωμένης ανεβάζει το έργο «Ηλέκτρα» , όπου πολλές μαθήτριες πήραν μέρος. Κάποιες από αυτές τις μαθήτριες ήταν Xαριτίνη Nικολάου (Hλέκτρα), Δέσποινα Kωνσταντίνου (Xρυσόθεμις), Eυπραξία Aναστασιάδου (Kλυταιμνήστρα). Η παράσταση έφερε αντιδράσεις από το συντηρητικό τότε κόσμο της Κύπρου. Αυτό όμως δεν εμπόδισε και άλλα σχολεία να ενδιαφερθούν για το θέατρο και να ανεβάσουν αρχαία δράματα με τη συμμετοχή μαθητριών. Για το μαθητικό θέατρο τότε ενδιαφέρθηκαν και πολλοί εκπαιδευτικοί όπως η Μαρία Ιωάννου όπου  ήταν η πρώτη γυναίκα που για περίπου 50 χρόνια ασχολήθηκε με το θέατρο. Κάποτε σαν ηθοποιός, άλλοτε ως σκηνοθέτης αρχαίου δράματος σε σχολείο. Ακόμη μία δασκάλα που ενδιαφέρθηκε για το θέατρο ήταν η Ελένη Αυτονόμου. Η Ελένη Αυτονόμου όχι μόνο ασχολήθηκε με το θέατρο ως ηθοποιός και σκηνοθέτης ,αλλά και ως συγγραφέας παιδικών Θεατρικών έργων.

Το 1942 ιδρύθηκε το πρώτο επαγγελματικό θέατρο, το «μουσικό θέατρο Λυρικό» από τους Aχ. Λυμπουρίδη, Φ. Mοσουλίδη και τον ποιητή Kώστα Mόντη. Έπειτα δημιουργήθηκαν και οι θίασοι «Ένωση Kαλλιτεχνών Λευκωσίας», το «Nέο Λυρικό» και ο «Oρφέας». Για πρώτη φορά στην Κύπρο συναντούμε γυναίκες ηθοποιούς όπου ασχολούνται επαγγελματικά με το θέατρο. Κάποιες από αυτές ήταν H Mαρούλλα Aσσιώτη, η Στάλα Ξένου, Όλγα Συμεωνίδου, η Mερόπη Λάμπρου, η Xλόη Kυπριανού και η Pένα Bάσου.

Οι γυναίκες αυτές υπήρξαν «Ηρωίδες» για το Κυπριακό Θέατρο αφού μέσα από τη συντηρητική κοινωνία της Κύπρου τόλμησαν να φέρουν την αλλαγή. Μετά τα βήματα αυτών των σπουδαίων γυναικών ακολούθησαν το 60’ οι πρώτες γυναίκες που σπούδασαν ηθοποιοί καθώς και η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτης, Mόνικα Bασιλείου.

Πηγή: Εν όψη

Δείτε επίσης: Σπονδή στην εργαζόμενη γυναίκα

Εκτός ηθικής πραγματικότητας...

Του Φοίβου Νικολαΐδη

...Είμαστε εκτός ηθικής πραγματικότητας...

Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ

Ελληνίδα βυζαντινολόγος ιστορικός
(Μήπως να το ψάξουμε λίγο πιο βαθιά;)

Πώς είναι δυνατό πρόεδρος της Βουλής να μπορεί, να αλλάζει σχέδια υπηρεσίας οργανικών θέσεων, της δημόσια υπηρεσίας; Να ζητά μάλιστα γραπτώς, να ακολουθήσουν τις οδηγίες του; Ναι μεν η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ), διορίζεται, αλλά είναι ένας ανεξάρτητος θεσμός, που έχει ως αποστολή της, να υπηρετεί τους πολίτες και όχι αυτούς που τη διορίζουν ή ελέγχουν…

Είναι γεγονός ότι η πίστη στους θεσμούς στον τόπο μας είναι κλονισμένη. Πολύ λίγοι είναι αυτοί, που εννοούν και βιώνουν στην πράξη, αυτό που στις ευνομούμενες πολιτείες ονομάζεται δεοντολογία.

Τα παραδείγματα είναι άπειρα και δεν χρειάζεται  να μετρηθούν ή να κατονομαστούν. Αποτελούν, δυστυχώς, κοινό τόπο: Η είδηση λέει ότι, η Βασιλική Αναστασιάδου είναι η νέα γενική διευθύντρια της Βουλής μετά την απόφαση (όπως εκατοντάδες) του Ανωτάτου Δικαστηρίου το οποίο επαναβεβαίωσε την πρωτόδικη απόφαση για ακύρωση του διορισμού του Σωκράτη Σωκράτους στη θέση. (Εφημερίδες 16/6/2013).

Εκτεθειμένοι και προ των ευθυνών τους από τη δικαστική απόφαση τόσο η ΕΔΥ όσο και ο Δημήτρης Χριστόφιας ο οποίος όντας πρόεδρος της Βουλής, δυο μήνες προτού εκλεγεί πρόεδρος της Δημοκρατίας, παρενέβη κατά τρόπο απαράδεκτο, τροποποιώντας τα σχέδια υπηρεσίας της θέσης του γενικού διευθυντή της Βουλής προς όφελος του κ. Σωκράτους, αποστέλλοντας μάλιστα σχετική επιστολή προς την ΕΔΥ στις 14/1/2008.

Το Πρωτόδικο Δικαστήριο εξέφρασε μάλιστα τη σοβαρή αμφιβολία κατά πόσο ο κ. Χριστόφιας μπορούσε νομότυπα να προχωρήσει σε τροποποίηση του σχεδίου υπηρεσίας του γενικού διευθυντή της Βουλής.

Επί του θέματος υπήρξε γνωμάτευση από το Γενικό Εισαγγελέα ημερομηνίας 7/2/2008 την οποίαν παραμέρισε η ΕΔΥ! Αλλά, τα ψιλά αυτά γράμματα, ποιος τα λογαριάζει… Όπως αποφάνθηκε ο κ. Κληρίδης «ο τρόπος καταρτισμού ή τροποποίησης των Σχεδίων Υπηρεσίας των θέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων από τον Πρόεδρο της Βουλής έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 54 του Συντάγματος».

Όπως κατάρρευσαν την οικονομία, παραπλήσια κατάληξη είχε και η διοίκηση του τόπου, όπου η αναξιοκρατία, η ημετεροκρατία, η κομματικοποίηση και η σκοπιμότητα είχαν την τιμητική τους!

Στα δυο χρόνια η Βασιλική Αναστασιάδου κέρδισε δικαστικώς το δίκαιο της, αλλά έγινε έφεση (και από την ΕΔΥ!). Έτσι, πέρασαν άλλα τρία χρόνια για να ξαναδικαιωθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο.

Δικαιοσύνη όμως που αργεί να απονεμηθεί, παύει να είναι δικαιοσύνη. Επανειλημμένα, ο ίδιος ο Δικηγορικός Σύλλογος αλλά και κατά καιρούς υπουργοί δικαιοσύνης έχουν θίξει το θέμα αυτό. Η ενίσχυση του αισθήματος δικαίου και η γρήγορη απονομή της δικαιοσύνης είναι απαραίτητη.

 

Ο ετσιθελισμός της υπεροπτικής εξουσίας δεν φαίνεται να έχει όρια. Η αυθαιρεσία αυτή του πρώην προέδρου της Βουλής και της ‘άμεπτης’ ΕΔΥ η οποία χρόνια τώρα καταπατά κατάφορα κάθε έννοια αξιοκρατίας και αμεροληψίας, εκεί και όπου υπάρχει σκοπιμότητα, θα στοιχίσει στο κράτος χιλιάδες ευρώ. Στο τέλος όμως, ποιος πληρώνει τα σπασμένα; Εκείνο που πραγματικά λείπει από την κοινωνία μας, είναι αυτό που τόσο πολύ πραγματικά χρειαζόμαστε.

Ισχυρούς θεσμούς και ηθικούς κανόνες δεοντολογίας αμερόληπτης επαγγελματικής συμπεριφοράς στις δημόσιες συναλλαγές και πρακτικές μας, που να περιλαμβάνουν το σεβασμό στην αξιοκρατία, τη διαφάνεια και το απαραίτητο στοιχείο της ευθυνοδοσίας (accountability). Η θεσμοθέτηση ευθυνών πολιτειακών αξιωματούχων είναι άμεσης προτεραιότητας.

Έχουμε ανάγκη από μια πολιτεία που να εξυπηρετεί πάνω απ΄όλα τον πολίτη και το κοινωνικό σύνολο και όχι να είναι ταγμένη με κάθε τρόπο στα ειδικά συμφέροντα ορισμένων, που λόγω αξιωμάτων έχουν τη δύναμη να επιβάλλουν ότι πιο άδικο και ότι πιο αναγχρονιστικό έχει να παρουσιάσει ο τόπος. Η δεοντολογία αποτελεί ένα είδος ηθικού νόμου, αντίστοιχου με τους φυσικούς νόμους και είναι κάτι που δεν εξαρτάται από τις διαθέσεις του καθενός.

Τέλος, όσοι καλλιεργούν, είτε απλά αδιαφορούν στα φαινόμενα αναξιοκρατίας, ας έχουν υπόψη τους κάτι που ιστορικά αποτελεί νομοτέλεια: Πριονίζουν το κλαδί στο οποίο κάθονται.

Φοίβος Νικολαΐδης

 

Δείτε: CyprusNews

Mother's Affair, για τη Μητέρα και το Παιδί

Το νέο τεύχος του περιοδικού για τη μητέρα και το παιδί

Κυκλοφορεί το νέο τεύχος με πολλά θέματα που σας αφορούν. 

Ζητείστε το σ’ όλα τα καλά περίπτερα.

Mother's Affair - facebook

Πανίκος Ευθυμιάδης

Όπου, το ήθος αποτελεί  δια βίου αρετή του Πανίκου Ευθυμιάδη, του μεγάλου αυτού ποδοσφαιριστή που έγραψε λαμπρές σελίδας δόξας στο κυπριακό ποδόσφαιρο με τον Ολυμπιακό Λευκωσίας και την Εθνική ομάδα. (Στη φωτογραφία με την εγγονή του Ελίνα Πρωτοπαπά, στην πρόσφατη βράβευση του από το σύλλογο "Ελπίδα" Αστρομερίτη).

Παράλληλα, με τις ποδοσφορικές του αρετές, το υψηλό ήθος που το χαρακτήριζε και η αθλητοπρέπεια που τον διέκρινε, δίκαια χαρακτηρίστηκε ως «ο τζέντλεμαν των γηπέδων». (Στη φωτογραφία με τον εγγονό του Χάρη Πρωτοπαπά).

 Πανίκος Ευθυμιάδης