Τις τελευταίες εβδομάδες, με
αφορμή κάποια προβλήματα ρευστότητας του
Δήμου Αγίου Δομετίου, που ο νέος Δήμαρχος φροντίζει να υπερβάλλει στη προβολή
τους για να μην υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι παρέλαβε καμένη γη από τον
προκάτοχο του, έχουν γραφεί και ακουστεί πολλά από τα Μέσα για την ανάγκη συμπλεγματοποιήσεων,
συγχωνεύσεων, συνενώσεων ή ακόμη και κατάργηση Δήμων.
Αρκετά σχόλια και εισηγήσεις
από αυτά που γράφτηκαν ή ακούστηκαν από τα Μέσα κινούνται προς τη σωστή
κατεύθυνση, υπάρχουν όμως και κάποια που ήταν πολύ επιφανειακά και χωρίς
ουσιαστικό περιεχόμενο και στόχο είχαν κυρίως τον εντυπωσιασμό και την
αυτοπροβολή παρά την ρεαλιστική παρουσίαση και αντίκριση της πραγματικότητας.
Είναι γι΄αυτό που έκρινα
σκόπιμο να επισημάνω από τη πλευρά μου κάποια πράγματα προς αποκατάσταση της
πραγματικότητας σε σχέση με το όλο θέμα, ως ακολούθως :
1.
Καταρχήν ο δήμος
Αγίου Δομετίου δεν είναι ο Δήμος με τα
πιο σοβαρά οικονομικά προβλήματα όπως παρουσιάζεται ούτε καν ανήκει στη ομάδα των Δήμων με τα
σοβαρότερα οικονομικά προβλήματα! Σε αυτή την ομάδα ανήκουν πρώτοι-πρώτοι οι
δήμοι Λεμεσού και Λάρνακας και πιο πίσω ακολουθούν η Λευκωσία , Πάφος,
Στρόβολος και Αγλαντζιά που είναι με διαφορά οι έξι υπερχρεωμένοι Δήμοι (συνιπολογιζομένων ,όπως πρέπει, και
των οφειλών τους στα ταμεία συντάξεων). Αυτό το αδιαφισβήτητο γεγονός είναι
ξεκάθαρο και από τις εκθέσεις της Γενικού Ελεγκτή.Τα ακριβή ποσά των οφειλών
αυτών των δήμων και η βαρύτητα/σχεση τους με τα έσοδα τους παρουσιάζονται και
σε σχετικά άρθρα ημερ 20/10/10 και 16/11/11, που είναι αναρτημένα στο www.neapolitia.com
2.
Tο βασικό πρόβλημα
του Αγίου Δομετίου είναι κυρίως πρόβλημα κακού συγχρονισμού εισπράξεων και
πληρωμών, δηλαδή κάκιστου προγραμματισμού, «επίτευγμα» που βασικός υπεύθυνος είναι
ο απελθών δήμαρχος Χατζηλοϊζου. Αλλά ευθύνες φέρει και ο νυν δήμαρχος που
φαίνεται ότι στην προσπάθεια του να εκθέσει τον προκάτοχο του προβάλλει τα οικονομικά του δήμου του με τέτοιο τρόπο. Εκτός
βέβαια και αν και ο νυν δήμαρχος δεν αντιλήφθηκε
ακόμη την πραγματική αιτία του προβλήματος που αντιμετωπίζει ο
δήμος του…
3.
Το πιο σοβαρό
οικονομικό πρόβλημα των δήμων, ιδιαίτερα
των έξι προαναφερθέντων, είναι το πρόβλημα χρέους και αυτό χρειάζεται να
αντιμετωπιστεί έγκαιρα και αποφασιστικά για να μην γιγαντωθεί όπως έγινε στη
περίπτωση του κρατικού χρέους. Και αυτό πρέπει να γίνει ανεξάρτητα των όποιων
περικοπών της κρατικής χορηγίας. Και όσοι δήμοι έχουν μεγάλο χρέος πρέπει να
μπουν σε μια πορεία σταθερής εξυγίανσης των οικονομικών τους και όχι με διάφορα
κόλπα, όπως η εξασφάλιση παράταση στη πληρωμή δόσεων για εξόφληση των χρεών
τους , να αποκρύβουν το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος τους σε ότι αφορά το
χρέος τους, για να το μετακυλήσουν στους
επόμενους…
4.
Η όλη συζήτηση
που ξεκίνησε πρόσφατα, λόγω των περικοπών στη κρατική χορηγία, με αντικείμενο
την ανάγκη διαφοροποίησης του αριθμού και μεγέθους των δήμων είναι μια σωστή
προσέγγιση, αλλά πρέπει να μπει, με πρωτοβουλία του Υπουργείου Εσωτερικών, σε συγκροτημένη και ορθολογική βάση και όχι να
αφήνεται να πελαγοδρομεί. Και αυτό γιατί πολλές
από τις ιδέες και απόψεις που ακούγονται
τελευταία είναι πρόχειρες,
αλληλοεξουδετερούμενες ή ακόμη και ανεφάρμοστες και τελικά η ευκαιρία να
διορθωθούν κάποια πράγματα στο χώρο της Κυπριακής Αυτοδιοίκησης, με αφετηρία
την παρούσα συγκυρία, κινδυνεύει να εκφυλιστεί πλήρως, με ότι συνεπάγεται κάτι
τέτοιο.
5.
Η πρόταση του
απελθόντα δημάρχου Στροβόλου Σ.
Ηλιοφώτου, για παράδειγμα, που πρόσφατα πρότεινε με τυμπανοκρουσίες όπως κάθε δήμος που αντιμετωπίζει πρόβλημα πληρωμών να καταργείται και να ενσωματώνεται στο
Μητροπολιτικό Δήμο της επαρχίας του είναι μια πρόταση εντυπωσιασμού που
εκμεταλλεύεται τη παρούσα συγκυρία, αλλά στην ουσία είναι πρόταση άνευ
περιεχομένου για τους ακόλουθους λόγους: (α) Η κατάργηση Τοπικών Αρχών και
συγχώνευση του με άλλες, στο σύγχρονο ευρωπαϊκό χώρο, γίνεται με τοπικά
δημοψηφίσματα και δεν επιβάλλεται με τον τρόπο που προτείνει ο Σ. Ηλιοφώτου,
(β)έστω όμως ότι, για σκοπούς συζήτησης, η επιβολή της κατάργηση θα ήταν δυνατή.
Τίθεται εύλογα το ερώτημα πώς θα γινόταν, για παράδειγμα, συγχώνευση του δήμου
Λατσιών ή Δήμου Λακατάμιας με το Μητροπολιτικό Δήμο Λευκωσίας αν για τους
μεταξύ τους δήμους Αγλαντζιάς και
Στροβόλου δε υπήρχε τέτοια ανάγκγη. Η υλοποίηση της εισήγησης Ηλιοφώτου θα ήτο
μια κυπριακή πρωτοτυπία ανά το
παγκόσμιο, αφού πέραν κάποιων λίγων
κρατών με μη συνεχόμενη γεωγραφική επικράτεια (π.χ. ΗΠΑ- ΑΛΑΣΚΑ,
ΡΩΣΣΙΑ-ΚΑΛΙΝΙΓΡΑΝΤ), θα υπήρχε και μη
συνεχόμενη γεωγραφική επικράτεια σε ότι αφορά
δήμους!
6.
(γ) Οι συγχωνεύσεις
δήμων σε μεγαλύτερες οντότητες γίνονται πάντοτε στη βάση κριτηρίων, κυρίως
γεωγραφικών και πληθυσμιακών, και τα κριτήρια αυτά έχουν οριζόντια εφαρμογή και
συγκεκριμένο πλαίσιο για κατάληξη. Δηλαδή αν αποφασιστεί να προωθηθεί η
συγχώνευση δήμων στις Αστικές περιοχές αυτή η συγχώνευση πρέπει να ισχύει για
όλους τους δήμους των αστικών περιοχών και όχι μόνο για κάποιους… Και πρέπει η
συγχώνευση αυτή να γίνει με συγκροτημένο και οργανωμένο τρόπο, ώστε να μην υπάρξουν μεγαλύτερα προβλήματα παρά τώρα. Και
αυτή η επισήμανση γίνεται αφού όπως προαναφέρθηκε είναι οι τέσσερις
Μητροπολητικοί Δήμοι Λεμεσού, Λάρνακας, Λευκωσίας και Πάφου(μαζί με τον
Στρόβολο και την Αγλαντζιά) που
αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα οικονομικά προβλήματα. Σε τι λοιπόν θα βοηθήσει η
συγχώνευση που προτείνει ο Σ. Ηλιοφώτου αφού και οι τέσσερις Μητροπολητικοί
δήμοι είναι υπερχρεωμένοι και για όσους
άλλους περιφερειακούς δήμους θα
συγχωνευθούν μαζί τους το βασικό κριτήριο που πρέπει να πληρούν είναι να
κινδυνεύουν με στάση πληρωμών, δηλαδή να είναι και αυτοί καταχρεωμένοι… Δεν
είναι βέβαιο, άραγε, ότι τέτοιες
συγχωνεύσεις τελικά θα οδηγήσουν μόνο σε
πολλαπλασιασμό και όχι σε άμβλυνση των
οικονομικών προβλημάτων όσων συγχωνεύονται;
Ο γράφων είχε επισημάνει από
τότε που είχε ξεκινήσει η μελέτη του Υπουργείου Εσωτερικών για μεταρρύθμιση της
Κυπριακής Αυτοδιοίκησης ότι αυτή η μελέτη οδηγούσε σε λάθος δρόμο, αφού η
μεταρρύθμιση επικεντρώνετο σε συμπλεγματοποιήσεις Κοινοτήτων και άφηνε τους
δήμους των Αστικών περιοχών χωρίς καμιά αλλαγή. Συναφώς ο γράφων είχε προτείνει
όπως υπάρξει συνένωση των δήμων των αστικών περιοχών σε μια Τοπική Αρχή/Δήμο ή
αν αυτό δεν γινόταν να δημιουργηθεί τουλάχιστον μια νέα Τοπική Αρχή Διαδημοτικής
Συνεργασίας στις Αστικές περιοχές για να υπάρξουν εξοικονομήσεις και νέα μεγέθη
που θα επιτρέψουν στη Κυπριακή Αυτοδιοίκηση να δουλέψει αποτελεσματικά σε μια
άλλη βάση. Το ίδιο διάστημα που ανέπτυσσα αυτές τις απόψεις τα Κόμματα και οι
εκπρόσωποι τους όπως ο Σ. Ηλιοφώτου, που συμμετείχαν στις σχετικές
διαδικασίες/παρακολούθηση της εν λόγω
μελέτης και την ετοιμασία των σχετικών
νομοσχεδίων, άλλα έλεγαν και άλλα προωθούσαν….Και αυτό βασικά για να μην
πειραχθούν τα κομματικά βασίλεια και οι
καρέκλες στους δήμους των αστικών
περιοχών.
Αν δε κάποιοι προτείνουν σήμερα κατάργηση δήμων, έστω και όπως λανθασμένα την
προτείνει ο Σ. Ηλιοφώτου, θα ‘πρεπε να την πρότειναν ενόσω ήταν οι ίδιοι
δήμαρχοι και όχι μετά την αποτυχία τους να επανεκλεγούν, γιατί αυτό
δικαιολογημένα τους αφαιρεί κάθε πειστικότητα σε ότι αφορά τα πραγματικά πιστεύω τους και την συνέπεια τους για αυτά που προτείνουν…
Εν κατακλείδι, θα πρέπει
να επισημανθεί ότι ο δρόμος της
Κυπριακής Αυτοδιοίκησης, για να μπορέσει να επιβιώσει και να προσφέρει στον
τόπο τα αναμενόμενα, είναι μονόδρομος σε ότι αφορά τις συνενώσεις των
δήμων των αστικών περιοχών και αυτό πρέπει να γένει κατανοητό από όλους τους
εμπλεκόμενους και να ξεκινήσει άμεσα μια οργανωμένη προσπάθεια με συγκροτημένο
και προγραμματισμένο τρόπο, ανεξάρτητα από το θέμα της περικοπής της κρατικής
χορηγίας που δεν πρέπει να θεωρείται η πλέον σημαντική παράμετρος για το
οικονομικό μέλλον των δήμων.
Η μεταρρύθμιση της Κυπριακής Αυτοδιοίκησης, με
βασικό στοιχείο τις συνενώσεις δήμων, πρέπει να προωθηθεί τάχιστα, έστω και αν
σημαίνει δραστικό περιορισμό των κομματικών εκπροσώπων στις αιρετές θέσεις της
Αυτοδιοίκησης. Γιατί αυτό είναι τελικά το μεγαλύτερο πρόβλημα που πρέπει να υπερπηδηθεί για να εξευρεθεί σωστή
λύση στο χώρο της Αυτοδιοίκησης.
Και αν οιοσδήποτε έχει αμφιβολίες για την
επισήμανση αυτή, ας αθροίσει τους αιρετούς της Αυτοδιοίκησης παγκύπρια,
περιλαμβανομένων των σχολικών εφόρων, και θα κατανοήσει καλύτερα το μέγεθος και την ένταση των κομματικών
αντιδράσεων…
Άθως Γερμανός
Τέως Γραμματέας Ένωσης Δήμων
No comments:
Post a Comment