ΡΙΚ : Εκπλήρωση Αποστολής του, το μέγα ζητούμενο

Του Φοίβου Νικολαΐδη

Μετά τις σημαντικές αλλαγές στο τηλεοπτικό πεδίο σ’ ολόκληρη την Ευρώπη από τα μέσα της δεκαετίας του ’90, οι συζητήσεις για το ρόλο των δημόσιων ΜΜΕ στη νέα εποχή είναι ανεξάντλητες. Οι προβληματισμοί αυτοί πρέπει να γίνουν αφορμή και στη δική μας περίπτωση, για να γίνει μια αντικειμενική και σε βάθος ανάλυση, ώστε, να παρθούν οι αναγκαίες αποφάσεις, που θα καθορίσουν το μέλλον της δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης στην Κύπρο.

Με την ένταξη δε της Κύπρου στην ΕΕ το Ευρωπαϊκό κεκτημένο, εξ’ ανάγκης, έχει αλλάξει την αποστολή και τη λειτουργία οργανισμών δημοσίου δικαίου. Παράλληλα, άλλαξε και την οικονομική διάσταση, που αφορά το θεσμικό πλαίσιο χρηματοδότησης και διαχείρισης του δημοσίου χρήματος. Αν και η χρηματοδότηση είναι ένα από τα κορυφαία ζητήματα, εντούτοις, από μόνη της, χωρίς βασικές αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο για διαχείριση του δημόσιου χρήματος, δεν θεραπεύει αυτόματα πολλές άλλες αδυναμίες.

Αδιαμφισβήτητα, η δημόσια Ραδιοτηλεόραση έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει στην έγκυρη ενημέρωση, στη επιμόρφωση και στην ψυχαγωγία του Κυπριακού λαού μέσα στα πλαίσια της υψηλής αποστολής της, που καταληκτικά, δεν είναι άλλη από την ανύψωση του πνευματικού και πολιτιστικού επιπέδου της κοινωνίας μας και την εμβάθυνσης των δημοκρατικών θεσμών.

 

Ως εκ τούτου, το ΡΙΚ ως σημαντική πηγή ενημέρωσης, που συμβάλλει στην πολυφωνία, στην πολιτιστική ποικιλομορφία και στον πλουραλισμό, θα πρέπει να ενισχυθεί στο ρόλο αυτό.

Πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ή θέλουν να πιστεύουν ότι το μέγα πρόβλημα με τους οργανισμούς δημόσιας οφελείας είναι το αναχρονιστικό διοριστικό σύστημα, όπου κομματικοί λόγοι υπαγορεύουν ορισμένες επιλογές. Μπορεί αυτό να αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα στρέβλωσης της κατάστασης. Όμως, ίσως, να μην είναι και ο πιο σημαντικός. Οι διορισμοί αναμφίβολα επηρεάζουν την αποδοτικότητα και τη λειτουργικότητα των Οργανισμών. Όμως, υπάρχει και το νομοτεχνικό πλαίσιο βάσει του οποίου είναι οργανωμένοι και δρουν τις περισσότερες φορές άκαμπτοι και χωρίς ευελιξία. Ως παρένθεση, θα πρέπει να λεχθεί ότι, οι παρεμβάσεις της κοινωνίας δεν είναι μόνο κομματικές ή πολιτικές.

Τα χρονίζοντα προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί εδώ και πολλά χρόνια τώρα στη δημόσια Ραδιοτηλεόραση δημιούργησαν ένα κουβάρι που δεν φαίνεται, να είναι εύκολο, να ξετυλιχθεί.Τι έκαναν άραγε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες σε παρόμοιες περιπτώσεις. Από το Ευρωπαϊκό περιβάλλον μπορούμε ν’ αντλήσουμε πολύτιμες γνώσεις και  πληροφορίες, πέραν του εναρμονιστικού πλαισίου, που είμαστε υποχρεωμένοι να εφαρμόζουμε.

Το ισχύον σήμερα νομοθετικό πλαίσιο -αναλλοίωτο και σχεδόν αυτούσιο από την εποχή της Αγγλοκρατίας- για τη λειτουργία της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης είναι ήδη ξεπερασμένο όχι μόνο από τον χρόνο, αλλά και από τις δραματικές αλλαγές, που έχουν συντελεστεί τόσο ραγδαία, τα τελευταία ιδίως χρόνια στον τομέα των ΜΜΕ.

Χωρίς ριζικές και καινοτόμες αλλαγές, χωρίς τον εκσυγχρονισμό των θεσμών και της νομοθεσίας, που να εξυπηρετούν τις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής στον τομέα της δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης, θα ματαιοπονούμε συνέχεια.

 

Η Πολιτεία σε μια ευρύτερη συναίνεση πρέπει να καταγράψει την ‘Αποστολή’,  τις ‘ Αξίες’ και τις βασικές επιδιώξεις του ΡΙΚ. Μέσω των στρατηγικών σχεδιασμών, να χαραχθεί νέα πορεία, που να εξυπηρετεί την κοινωνία και το Ίδρυμα απερίσπαστο να επιτελεί το σημαντικό του ρόλο.

Να υπενθυμίσουμε μερικές βασικές αρχές του Συμβουλίου της Ευρώπης, που αφορούν τη δημόσια ραδιοτηλεόραση, όπως είναι η  ανεξαρτησία, η υποχρέωση ευθυνοδοσίας (accountability), ο αποτελεσματικός έλεγχος, η διαφάνεια, η χρηστή διοίκηση και ιδίως η διαφανής αξιολόγηση της συνολικής προσφοράς βάσει αντικειμενικών κριτηρίων.

Το μέγα ζητούμενο, δεν είναι η επιβίωση του ΡΙΚ, ως δημόσιου οργανισμού, που λανθασμένα αποκαλείται «κρατική ραδιοτηλεόραση» ή «ημικρατικός οργανισμός», αλλά, η εκπλήρωση της υψηλής Αποστολής του, που θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει η Πολιτεία.

Φοίβος Νικολαΐδης