Quo vadimus domini;

Τoυ Παναγιώτη Δημητρίου

 Πολλή παραφιλολογία αναπτύσσεται και πάλι, τελευταία, για το Κυπριακό. Τόσο, όμως, σε επίπεδο κομματικών αντιπαραθετικών δηλώσεων, σχολίων και διακηρύξεων όσο και σε επίπεδο αρθρογραφίας των ΜΜΕ, με κάποιες εξαιρέσεις, η συζήτηση καταντά εν πολλοίς ανούσια. Επί της ουσίας του Κυπριακού ελάχιστα είναι που συζητούνται και λέγονται. Σκέψεις και προβληματισμοί για το δίλημμα «λύση ή μη λύση» δεν ακούονται. Προτάσεις για το πώς απαλλασσόμαστε από την τουρκική στρατιωτική κατοχή, δεν γίνονται. Έτσι καταδεικνύεται, ότι σε σχέση με το Κυπριακό εμείς οι Ελληνοκύπριοι εξακολουθούμε να πάσχουμε από σύγχυση, αντιφατικότητα, απλουστευτικότητα, κυπροκεντρισμό, παραισθησιακή αφέλεια και ευσεβοποθισμό.

Η διαχρονική σύγχυση είναι έκδηλη ως προς την ιεράρχηση των στόχων μας, ως προς το τι θέλουμε και ως προς το πώς θα επιτύχουμε αυτό που θέλουμε. Μιλούμε για εφικτή λύση της ομοσπονδίας, συμφωνημένης προφανώς, με όρους και ορολογίες ενιαίου κράτους. Την ίδια ώρα που ιεραρχούμε ως ύψιστο στόχο τον τερματισμό της τουρκικής κατοχής, του εποικισμού και της επανένωσης της πατρίδας μας, διαπραγματευόμαστε μεταξύ μας για επιμέρους διαδικαστικά, συνήθως, ζητήματα, που περιθωριοποιούν τον πρωταρχικό αυτό στόχο.

Με απλουστευτικότητα συνθηματολογούμε και δογματίζουμε μονοσήμαντα, παραβλέποντας ότι το Κυπριακό από την αρχή ήταν και παραμένει σύνθετο πρόβλημα, με δικοινοτική εσωτερική διάσταση και γεωπολιτική διεθνή εμπλοκή. Γι’ αυτό και η τουρκική στρατιωτική εισβολή και κατοχή, είτε το θέλουμε είτε όχι, με τη δική μας δυστυχώς ατονία, έχει συνταυτιστεί από τον διεθνή παράγοντα με την κοινοτική πτυχή του Κυπριακού και τη συνολική λύση του προβλήματος. Την ίδια ώρα που ζητούμε την εμπλοκή του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Κυπριακό δεν δημιουργούμε συνθήκες για να τους πείσουμε για την ορθότητα και ειλικρίνεια των θέσεών μας, για να μπορέσουμε να τους εμπιστευτούμε και να μας εμπιστευτούν.

Σ’ αυτή όλη την παραισθησιακή κραιπάλη της πλειοδοσίας των λόγων, του ασυμβίβαστου, της απολυτότητας του δικαίου μας, της συνωμοσιολογίας και της υπεραπλούστευσης της κατάστασης, όποιος μιλήσει για τους θανάσιμους κινδύνους που εγκυμονεί η διαιώνιση της σημερινής διχοτομικής κατάστασης, βαφτίζεται ηττοπαθής και μειοδότης. Η διαφορετική άποψη που αποκλίνει από τις υψιπετείς συνθηματολογίες δαιμονοποιείται. Η τουρκική αδιαλλαξία, που είναι πανθομολογουμένως το κύριο εμπόδιο για σωστή λύση του κυπριακού προβλήματος, αλλά και η μονοπώληση της Κυπριακής Δημοκρατίας και οι σχετικές πολιτειακές απώλειες, που θα έχουμε αναπόφευκτα ως Ελληνοκύπριοι στην περίπτωση λύσης, εμπεδώνουν καθημερινά και τελεσίδικα τη νοοτροπία της μη λύσης. Με κωμικοτραγική αφέλεια προσπαθούμε να μην αντιλαμβανόμαστε τον κίνδυνο εθνικού και φυσικού αφανισμού μας, από τη διαιώνιση της παρούσας κατάστασης. Ζούμε στη νιρβάνα μας. Προσβλέπουμε στη διάλυση της Τουρκίας κατά τας Γραφάς… και «τας Προφητείας» του γέροντα Παΐσιου... Διαλεγόμαστε μεταξύ μας συνθηματολογικά και ποτέ εγκεφαλικά. Αντικρίζουμε το εθνικό μας πρόβλημα αποσπασματικά αντί ολιστικά. Φιλολογούμε και δογματίζουμε χωρίς αναλυτική εμβάθυνση και αξιολόγηση των διεθνών δεδομένων. Και το χειρότερο, δεν διδασκόμαστε από την ιστορία και από τα συλλογικά και τα ατομικά μας λάθη. Επί τέλους πού πηγαίνουμε; Quo vadimus domini;

Τι πρέπει, όμως, να κάνουμε; Πώς θα ανατρέψουμε την απαράδεκτη σημερινή κατάσταση; Πώς θα επιτύχουμε μια βιώσιμη και λειτουργική λύση του Κυπριακού, που να απελευθερώνει και να επανενώνει την Κύπρο; Η απάντηση είναι ότι πρέπει, κατ’ αρχάς, ν’ αλλάξουμε νοοτροπία. Να μπούμε μπροστά. Να ετοιμάσουμε σχέδιο λειτουργικού συντάγματος, ακόμη και γενικότερο σχέδιο ισορροπημένης λύσης, και να οργανώσουμε πανευρωπαϊκή και διεθνή εκστρατεία για υιοθέτησή του. Μια τέτοια πρωτοβουλία θα αλλάξει τα διεθνή και περιοχικά δεδομένα, τη διαπραγματευτική ρουτίνα και τις προοπτικές λύσης.

* Ο Παναγιώτης Δημητρίου είναι πρώην Ευρωβουλευτής.