Η οικονομική διάσταση του ΡΙΚ

Του Φοίβου Νικολαΐδη

Στην τελευταία συζήτηση που έγινε στη Βουλή για την ετήσια έκθεση 2009 της Γενικού Ελεγκτή Χρυστάλλας Γιωργκάτζη για τη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση, ορθώς, λέχθηκε ότι: «Αν το ΡΙΚ ήτα ιδιωτική εταιρία, θα έκλεινε από καιρού». Το ίδιο φυσικά, θα μπορούσε, άνετα, να λεχθεί για οποιοδήποτε άλλο οργανισμό δημοσίου δικαίου ή ακόμη και για την κρατική μηχανή.

Είναι γεγονός ότι το ΡΙΚ λογιστικά παρουσιάζει ένα αρνητικό αποθεματικό της τάξης των €65 εκατομμυρίων ευρώ στον ισολογισμό του. (€49 εκατομμύρια αφορούν τις συσσωρευμένες από χρόνια τώρα υποχρεώσεις του στα ταμεία συντάξεων υπαλλήλων. Τα οικονομικά του Ιδρύματος παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα και πολλές από τις επισημάνσεις που έγιναν από τους βουλευτές είναι ορθές.

Επαναλήφθηκε ότι υπάρχουν συνεργάτες που πληρώνονται με €100 και €86 χιλιάδες ευρώ, πράγμα το οποίο δεν ευσταθεί. Όσον αφορά το μισθολόγιο και το μέσο κόστος των €77 χιλιάδων ευρώ για του μόνιμους υπαλλήλους και €38 χιλιάδες ευρώ για τους συνεργάτες, αυτό είναι ορθό. Όμως, τα στοιχεία αυτά χρήζουν περαιτέρω ανάλυσης για να γίνει αντικειμενική ερμηνεία.

Για παράδειγμα, ο μέσος όρος ηλικίας των 140 μόνιμων υπαλλήλων είναι τα 54 χρόνια. (Δέκα περίπου από αυτούς υπέβαλαν ήδη αίτηση για πρόωρη αφυπηρέτηση). Ενώ, ο αντίστοιχος μέρος όρος ηλικίας των συνεργατών είναι τα 40. Σημαντικό επίσης, στοιχείο είναι ότι οι μόνιμοι υπάλληλοι βάσει του οργανογράμματος, μπορούν να ανελιχθούν μέχρι την κλίμακα Α15, ενώ οι συνεργάτες μέχρι την κλίμακα Α7 μόνον. Άρα, χωρίς αυτές τις σημαντικές επεξηγήσεις, η σύγκριση δεν μπορεί να είναι αντιπροσωπευτική.

Με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ το Ευρωπαϊκό κεκτημένο εξ’ ανάγκης έχει αλλάξει την αποστολή και τη λειτουργία των οργανισμών δημοσίου δικαίου. Παράλληλα άλλαξε και την οικονομική τους διάσταση, που αφορά το θεσμικό πλαίσιο χρηματοδότησης και διαχείρισης του δημοσίου χρήματος.

Το ΡΙΚ χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό γύρω στο 80%. Όλες οι αντίστοιχες δημόσιες ραδιοτηλεοράσεις στην Ευρώπη χρηματοδοτούνται από τα δημόσια οικονομικά, με μέσο όρο γύρω στο 60-70%. Αυτό, σημαίνει ότι οι δημόσιοι αυτοί οργανισμοί είναι παραγωγικοί και πιο αποτελεσματικοί στον οικονομικό τομέα.

Αν και η χρηματοδότηση είναι ένα από τα κορυφαία ζητήματα, εντούτοις, από μόνη της, χωρίς ουσιαστικές αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο για διαχείριση του δημόσιου χρήματος και χρηστή διοίκηση, οι αδυναμίες που παρουσιάζονται δεν θεραπεύονται από μόνες τους και αποσπασματικά.

Για εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία του Οργανισμού στα πλαίσια ενός σύγχρονου μάνατζμεντ, με τη δυνατότητα ευελιξίας και ταχύτητας στη λήψη αποφάσεων στα νέα δεδομένα της εποχής, είναι απαραίτητο όπως γίνει:

• Εκσυγχρονισμός του νομικού πλαισίου.

• Ετοιμασία ενός στρατηγικού σχεδίου δράσης.

• Εισαγωγή σύγχρονων συστημάτων κοστολόγησης και αξιοποίησης των πόρων.

• Βέλτιστη διαχείριση.

Η Διεύθυνση του Οργανισμού με επίβλεψη του Δ.Σ. θα ασχοληθεί τότε με την εκτέλεση της στρατηγικής που θέτει η Πολιτεία και τη μετατροπή της αποστολής σε συγκεκριμένους στόχους. Παράλληλα, θα γίνεται συνεχής αξιολόγηση της εκτέλεσης των στόχων, έτσι, ώστε να υπάρχει εφαρμογή της αρχής της λογοδοσίας (accountability).

Μέσα στο πνεύμα αυτό, θα μπορούσε, ύστερα από διεξοδική δημόσια διαβούλευση και ευρύτερη συναίνεση, να καταρτιστεί ένα πενταετές πρόγραμμα διαχείρισης της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης, μια συμφωνία πλαίσιο, η οποία να οδηγήσει της Δημόσια Ραδιοτηλεόραση σε πορεία εκσυγχρονισμού.

Φοίβος Νικολαΐδης