Friday, May 29, 2009

Μουσείο Κομμουνισμού στην Πράγα

Το όνειρο που έγινε εφιάλτης...
Γράφει από την Αθήνα η
Αδαμαντία 

Το όνειρο, η πραγματικότητα, ο εφιάλτης είναι ο τίτλος της αφίσας.

Στο Μουσείο του "Υπαρκτού Σοσιαλισμού", για ένα οδυνηρό οδοιπορικό... Ακριβώς δίπλα στα Mac Donalds!!

Πρώτη αίθουσα εκεί που ξεκινάει το όνειρο, αγάλματα του Λένιν και του Μάρξ και αποσπάσματα των λόγων τους. Δικαιοσύνη, ισότητα, δουλειά για όλους.

Δεύτερη η αίθουσα της πραγματικότητας. Η προπαγάνδα, ο υποχρεωτικός αθλητισμός, τα λιγοστά τρόφιμα-κονσέρβες σε ακριβή αναπαράσταση μπακάλικου της εποχής, η αστυνομία, η λογοκρισία. Η έλλειψη ελευθερίας του λόγου είναι εμφανής. Αφίσες που καλούν τους νέους σε στρατιωτικές παρελάσεις, αγροτικές εργασίες ή αθλητικά γεγονότα. Συγκρίσεις με τη καταραμένη Αμερικανική νεολαία και τη διεφθαρμένη καπιταλιστική κοινωνία της.

Στην τρίτη αίθουσα ο εφιάλτης. Αναπαράσταση ανακριτικού γραφείου, φωτογραφία του Στάλιν στον τοίχο και μερικά όργανα βασανιστηρίων. Συγκλονιστική λεπτομέρεια ένα τηλέφωνο που χτυπάει, μια καμπαρτίνα κι ένα καπέλο στη κρεμάστρα που φαίνεται, σαν να μόλις τα κρέμασε ο ανακριτής. Είναι τελείως λιτό αλλά νιώθεις ένα κύμα φόβου να σε διαπερνά.

Στη συνέχεια βίντεο από τη βελούδινη επανάσταση και την απελευθέρωση όπως και μερικά αυθεντικά κομμάτια από το Τείχος του Βερολίνου. Στο τέλος φυσικά, το κατάστημα με αφίσες της προπαγάνδας, καρφίτσες και παράσημα του τσεχοσλοβακικού στρατού και άλλα αναμνηστικά μιας εποχής που όλος αυτός ο λαός θέλει να ξεχάσει. Συγκλονιστική αίσθηση.

Κυρίως όταν σκέφτεσαι ότι αυτό που για τα δυτικά κομμουνιστικά κόμματα και τους οπαδούς τους ήταν η ενσάρκωση του ονείρου και της ιδανικής κοινωνίας, γι' αυτούς που το έζησαν ήταν ο απόλυτος εφιάλτης. Όνειρο γι' αυτούς ήταν η ελευθερία και τα Mac Donalds. Παρά τα προβλήματα που έχουν (ανεργία, ακρίβεια κ.λπ.) δεν μετανιώνει κανείς για την αλλαγή.

Η μεταβατική περίοδος θα κρατήσει ίσως πολύ και δεν θα είναι ανώδυνη. Θα βρουν όμως κάποτε την δική τους αλήθεια. Ένα συγκλονιστικό μουσείο που δεν πρέπει να χάσετε όσοι βρεθείτε στην Πράγα!
Αδαμαντία  Se hace camino al andar

13 comments:

Phivos Nicolaides said...

Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου Αδαμαντία στο ότι: «Αυτό που για τα δυτικά κομμουνιστικά κόμματα και τους οπαδούς τους ήταν η ενσάρκωση του ονείρου και της ιδανικής κοινωνίας, γι' αυτούς που το έζησαν (στο πετσί τους) ήταν ο απόλυτος εφιάλτης». Άλλο να τα ζεις κι άλλο να τα ονειρεύεσαι… ιδιαίτερα από άνετες πολυθρόνες και δημοκρατικούς θεσμούς, που σου επιτρέπουν να προπαγανδίζεις την υποταγή των ανθρώπων σε οποιοδήποτε σύστημα…
Οι άνθρωποι της Τσεχίας, όπως και οι υπόλοιποι του «Υπαρκτού Σοσιαλισμού» θεωρούν (άδικα;) την κομμουνιστική περίοδο της ιστορίας της χώρας τους, ως μια περίοδο τυραννίας, τρόμου και ολοκληρωτισμού, όπου το ψεύδος και η προπαγάνδα κυριαρχούσαν παντού.
Οι μνήμες φρίκης για απάνθρωπα καθεστώτα, στυγνών δικτατοριών, υπό την ψευδεπίγραφη ετικέτα της «νέας κοινωνίας» και τη χρησιμοποίηση μιας ανθρωπιστικής ιδεολογίας για να δημιουργήσει ένα καθεστώς όσο γινόταν πιο απάνθρωπο (!), θα πρέπει να μείνουν ανεξίτηλες, για να διδάσκουν τις μελλοντικές γενεές, γιατί ποτέ δεν λείπουν οι «σωτήρες» των λαών και των κοινωνιών…
Ως συνειδητοποιημένοι πολίτες μιας δημοκρατικά συγκροτημένης κοινωνίας (ανεξάρτητα των προβλημάτων που υπάρχουν) και γνώστες του χτες, θα πρέπει να είμαστε πάντοτε τιμητές των δημοκρατικών μας ελευθεριών. Όπως είπε και ο Τσιέρτσιλ, «Η δημοκρατία ως σύστημα έχει πολλά μειονεκτήματα, αλλά όλα τα άλλα είναι χειρότερα»…

Adamantia said...

Φοίβο, σ΄ευχαριστώ πάρα πολύ που ανέβασες αυτή την ανάρτηση μου στο μπλογκ σου, με τιμά ιδιαίτερα. Είναι αλήθεια ότι δεν θα το πίστευα ποτέ αν δεν το έβλεπα, πόσο αρνητικά συναισθήματα έχουν οι Τσέχοι για εκείνη την εποχή. Ηταν ένα σοκ για μένα που πέρασα αρκετά χρόνια της ζωής μου πιστεύοντας ότι η θεωρία του Μαρξ είναι ότι πιό δίκαιο γράφτηκε ποτέ. Η εφαρμογή της όμως απέτυχε. Οπως πρακτικά απέτυχαν όλες πλήν αυτής του Περικλή του Αθηναίου.
Σ ευχαριστώ και πάλι.

Unknown said...

Αντίστοιχα, το "δυτικό όνειρο" που είχαν καλλιεργήσει απόλυτα εύλογα οι πολίτες των χωρών του "υπαρκτού" έγινε κομμάτια για τους πολλούς όταν με τη σειρά τους βίωσαν τις εξίσου σκληρές αντιφάσεις του συστήματος αλλά και την επίσης ανάλογη αναλγησία της εξουσίας, σερβιρισμένη (ίσως) πιο "έντεχνα".

Γι αυτό και διαφωνώ με τη "θέση" του μουσείου που στόχο έχει να προσβάλλει κυρίως μια ιδεολογία στο σύνολό της και όχι την φθορά και την κακοποίησή της απο τον ανθρώπινο παράγοντα και τις πολιτικές του ψυχρού πολέμου.

Αυτό που θα ήθελα κάποτε να δω παντού, είναι ένα σκληρό μουσείο κατά της φρίκης των εξουσιών, όλων των εξουσιών, ανεξάρτητα από την όποια σημαία θεωρητικά υπηρέτησαν αυτές.

Όλα τα άλλα τα θεωρώ εκ του πονηρού. Τα εγκλήματα που έπραξαν αυτά τα καθεστώτα -όπως και η Κίνα για την οποία ουδείς μιλά επειδή υπάρχουν οικονομικά συμφέροντα- όχι μόνο δεν αμφιβάλλω αλλά πιστεύω πως από τη φρίκη που βίωσαν σε πολλά επίπεδα (όχι σε όλα) οι πολίτες της ανατολικής Ευρώπης, δεν έχει βγει παρά ένα μικρό ποσοστό προς τα έξω.

Για τη φρίκη που καλλιεργεί ο δυτικός κόσμος όμως σε βάρος του τρίτου κόσμου....για τη φρίκη που θριαμβεύει στο "οικονομικό θαύμα" του Ντουμπάι με τους χιλιάδες εξαθλιωμένους εργάτες που το σύστημα τους καθιστά αόρατους ποιος θα κάνει μουσείο φρίκης;

Ουαί υμίν γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριτές!

Την καλημέρα μου!

Jasper said...

nice captures! brings back history to life!

Phivos Nicolaides said...

Politispittas. Το «δυτικό όνειρο» ότι και να ήταν αυτό, δεν είχε ούτε Γκουλάγκ, ούτε στρατόπεδα συγκέντρωσης, ούτε ψυχιατρεία, ούτε απόλυτη αναλγησία κατά του κατατρομαγμένου πολίτη. Μην ξεχνάμε αγαπητέ Γιώργο, το Μουσείο είναι στην Πράγα, όπου στο όνομα αυτής της ιδεολογίας εισέβαλαν τα Σοβιετικά τανκς. Συνεπώς, δεν είναι μόνο για να ‘προσβάλει’ μια χρεοκοπημένη ιδεολογία, όπως την κατάντησαν οι ίδιοι οι πρωθιερείς της και κανένας άλλος.

Ναι, συμφωνώ μαζί σου, να δούμε ένα μουσείο κατά της φρίκης των εξουσιών, ανεξάρτητα ιδεολογημάτων. Όμως δεν είχαν όλες οι χώρες την ίδια φρίκη της εξουσίας. Μπορεί να είχαν καταπίεση, αστυνόμευση, έλεγχο και κατασταλτικά μέτρα, όχι όμως φρίκη, όπως τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, που προσπαθούσαν να ελέγξουν τα πάντα.

Μπορεί και να είναι εκ του πονηρού, για κάποιους, αλλά τα εγκλήματα που όπως πολύ σωστά αναφέρεις, δεν είναι όμως, μόνο θέμα καταδίκης από τις οποιεσδήποτε κυβερνήσεις κρατών. Πέραν των εξουσιών, υπάρχουν οι ελεύθερα σκεπτόμενοι άνθρωποι σε όλη τη Γη, υπάρχουν οργανωμένα σύνολα, ινστιτούτα, οργανισμοί και άλλοι. Τη φρίκη αυτή των καθεστώτων την κατέκριναν πολλοί περισσότεροι διανοητές ανά το παγκόσμιο παρά κυβερνήσεις. Άρα ο έλεγχος και η κριτική, δεν αφορά μόνο καταστάσεις συμφερόντων διαφόρων κυβερνήσεων. Και σήμερα πολλής κόσμος καταδικάζει την Κίνα για την καταπίεση που εφαρμόζει τόσο στο εσωτερικό όσο για παράδειγμα και στο Θιβέτ. Αν αύριο απελευθερωθεί το Θιβέτ και δημιουργηθεί ένα παρόμοιο μουσείο, θα είναι κακό και εκ του πονηρού;

Όσο για το ερώτημα σου: «για τη φρίκη που καλλιεργεί ο δυτικός κόσμος σε βάρος του τρίτου κόσμου... για τη φρίκη που θριαμβεύει στο "οικονομικό θαύμα" του Ντουμπάι με τους χιλιάδες εξαθλιωμένους εργάτες που το σύστημα, τους καθιστά αόρατους ποιος θα κάνει μουσείο φρίκης;», εάν υπάρχει πραγματικά απόλυτη αντιστοιχία όπως το θέτεις, να ‘σαι σίγουρος ότι μια μέρα θα γίνει και αυτό. Προσωπικά δεν ξέρω χιλιάδες εξαθλιωμένους εργάτες στο Ντουμπάι, αλλά εκατομμύρια που επιδιώκουν να πάνε να εργαστούν εκεί… Πολύ καλημέρα σας!

Phivos Nicolaides said...

jasperjugan. Thanky you very much!

Λεμέσια said...

Οι Τσέχοι έχουν κάθε δικαίωμα να παρουσιάζουν την Ιστορία τους όπως την έζησαν. Στην προκειμένη περίπτωση, το μουσείο κατακρίνει την εφαρμογή του κομμουνισμού στην Ανατολική Ευρώπη του 20ού αιώνα. Κανείς δεν αμφισβητεί πλέον σήμερα, ότι το σύστημα ήταν απολυταρχικό και ότι έχει αφήσει διά παντός κακό προηγούμενο για τη συγκεκριμένη θεωρία που εξέφραζε. Εκ των πραγμάτων, έχει αποδειχθεί, ότι το σύστημα στη Δύση, με όλες τις αδυναμίες που παρουσιάζει, εξακολουθεί να είναι καλύτερο. Αυτό υποστηρίζουν οι Ανατολικοευρωπαίοι, οι οποίοι συγκρίνουν έχοντας ζήσει και στα δύο...

Adamantia said...

@Politis pittas
Στο μόνο που διαφωνώ μαζί σου είναι ότι το συγκεκριμένο μουσείο προσβάλλει την ιδεολογία στο σύνολό της. Το αντίθετο. Η ιδεολογία είναι το όνειρο και τονίζεται έντονα πόσο δίκαιη ήταν στη σύλληψή της.Η εφαρμογή της και η κατάληξη αναφέρεται παντού σε ποιούς οφείλεται και στις πρακτικές του ψυχρού πολέμου.
Ας μην υπερβάλλουμε, οι Τσέχοι έκαναν ένα μουσείο περιγράφοντας μια περίοδο της ιστορίας τους, ίσως κάπως νωρίτερα απ΄το σύνηθες και όσο οι μνήμες είναι ακόμα νωπές, αλλά σε διαβεβαιώ καθόλου προκλητικό.
Καλό βράδυ

Natassa said...

Οι υπερβολές σε όποιοδήποτε επίπεδο, κοινωνικό οικογενειακό πολιτικό πάντα ήταν και θα είναι τραγικές.
Πάρα πολύ καλή ανάρτηση, μπράβο Φίβο για την επιλογή και αναδημοσίευση.

Αφροδίτη Κ. said...

O άνθρωπος στο κύλημα του χρόνου διάβηκε ανάμεσα από μύριες μορφές διακυβέρνησης … ποια από αυτές έχει καταγραφεί ως ιδανική από την ολότητα ή έστω από το μεγαλύτερο ανθρώπινο σύνολο; … και αν μου πείτε για την άλφα ή την βήτα … θα ρωτήσω τότε γιατί δεν επικράτησε; Όλες ιδανικές ασκήσεις επί χάρτου που στην εφαρμογή χωλαίνουν … πάντα οραματιζόμαστε το δάσος μα το δέντρο θωρούμε.

Ας φωνάζουμε και ας κρίνουμε τα υπέρ και τα κατά σύμφωνα με τα δικά μας μέτρα και σταθμά κάθε φορά … ας συνεχίσουμε να ζούμε την καθημερινότητα όπως εμείς την εξελίσσουμε … αλλά ας χωνέψουμε ότι αυτό τον κόσμο δεν θα τον αλλάξουμε γιατί πάντα εμείς οι ίδιοι του θέτουμε «όρια» «σύνορα» και «συμφέροντα».

«Στο Μουσείο του "Υπαρκτού Σοσιαλισμού", για ένα οδυνηρό οδοιπορικό... Ακριβώς δίπλα στα Mac Donalds!!» … Αδαμαντία σ’ ευχαριστούμε που μας επέτρεψες να δούμε όσα η «ματιά» σου και όχι μόνο, κατέγραψε.

Μια όμορφη Κυριακή να έχεις Φοίβο

Phivos Nicolaides said...

@ Λεμέσια. Έτσι, ακριβώς όπως τόσο ωραία τα λες Λεμέσια.

@ Natassa. Ευχαρισ΄τω για τα καλά σου λόγια. Να 'σαι πάντα καλά.

@ acer_v. Πολύ καλοί οι προβληματισμοί σου, οι οποίοι σίγουρα είναι διαχρονικοί.

Anonymous said...

Αγαπητέ μας Φοίβο,

δεν σας προλαβαίνω λέμε! Μέχρι να διαβάσω την πρώτη έρχεται η δεύτερη και μετά η τρίτη. Πολυγραφότατος. Εύγε! Εχω και μια δουλειά όμως ναι; :))

Γιατί κλείσαμε τα σχόλια; Επιασε καλοκαίρι και άρχισα τις παρατηρήσεις. Να σε ενημερώσω ότι μου την σπάει η ζέστη. Το ξέρω ότι δεν σε νοιάζει αλλά εξού και η μουρμούρα.

Α, καλό μήνα είπα; Καλό καλοκαίρι;

Λέω και σας καλημερίζω :))

Phivos Nicolaides said...

Freedula. Τα σχόλια έκλεισαν κατά λάθος και σε ευχαριστώ που μου το υπέδειξες, ώστε να το διορθώσω.
Νομίζω ότι όλους, μας την σπάει η ζέστη!! Καλό μήνα και δροσερό καλοκαίρι! Να 'σαι πάντα καλά.