Διαγωνισμός Τραγουδιού Eurovision

Γράφει η
Στρατούλα Τραμουντάνη Γκόγκα

Έχουν γραφτεί και θα συνεχίσουν να γράφονται δεκάδες άρθρα, να πραγματοποιούνται εκατοντάδες ρεπορτάζ, να δίνονται συνεντεύξεις να παράγονται εκπομπές ραδιοφώνου, τηλεοράσεως και ουσιαστικά να ασχολείται ένας ολόκληρος κόσμος με τον Διαγωνισμό Τραγουδιού Eurovision, που κατά κανόνα πραγματοποιείται κάθε χρόνο στα μέσα της Άνοιξης. Και ενώ ο διαγωνισμός, για όλους αυτούς που πραγματικά γνωρίζουν από μουσική, στίχο αλλά και παρουσίαση ενός καλλιτεχνικού προγράμματος, αποτελεί έναν σημαντικό ετήσιο μουσικό σταθμό, στην Ελλάδα και στην Κύπρο, η προσέγγιση που γίνεται από τους δημοσιογράφους και λοιπούς απογοητευμένους συντελεστές της σχετικής καλλιτεχνικής ζωής είναι τόσο ελαφρόμυαλη που αγγίζει τα όρια της γελοιότητας.

Ας δούμε όμως πώς ξεκίνησε ο μουσικός διαγωνισμός της Eurovision και πώς έφτασε να αποτελεί ένα παγκόσμιο μουσικό γεγονός, με επιπτώσεις στην οικονομική, κοινωνική αλλά και πολιτιστική ζωή των κρατών που συμμετέχουν. Δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε το γεγονός ότι ακόμα και αρχηγοί κρατών έφτασαν να ασχολούνται με τα διαδραματιζόμενα στον διαγωνισμό, αλλά και να επιμελούνται πλέον τις εργασίες που γίνονται κάθε χρόνο για την παρουσίασή του. Στην μεταπολεμική Ευρώπη το 1950 η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (European Broadcasting Union EBU), με έδρα την Ελβετία, συνέλαβε την ιδέα να δημιουργήσει ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα που θα μεταδιδότανε σε όλες τις χώρες- μέλη της. Το 1955, ο Γάλλος δημοσιογράφος Marcel Bezençon που εργαζότανε στην EBU,σχεδίασε τον εν λόγω διαγωνισμό στα πρότυπα του ιταλικού διαγωνισμού του Σαν Ρέμο.

Ο πρώτος διαγωνισμός διοργανώθηκε στην πόλη Λουγκάνο της Ελβετίς την επόμενη χρονιά στις 24 Μαί ου. Αρχικά συμμετείχαν 7 χώρες με δύο τραγούδια η κάθε μία και την πρώτη θέση κατέλαβε η Ελβετία. Το καταστατικό του διαγωνισμού απαιτήθηκε να αλλάξει πολλές φορές. Από την εκπροσώπηση της κάθε χώρας με ένα τραγούδι, την κατάργηση της εθνικής γλώσσας, τη δημιουργία ημιτελικών, την ψηφοφορία του κοινού, τον συμψηφισμό των αποφάσεων κριτικής επιτροπής και κοινού, κ.ά Σήμερα ο διαγωνισμός, γνωστός πλέον ως Eurovision (τον όρο εισήγαγε το 1951 ο δημοσιογράφος George Campey), έχει καταστεί ένα τηλεοπτικό υπερθέαμα, χωρίς όμως αυτό να δεσμεύει και κυρίως να αποτρέπει την ύπαρξη ποιοτικών ακουσμάτων. Στο διαγωνισμό οι χώρες εκπροσωπούνται κυρίως με τραγούδια που προέρχονται από τη μουσική Ποπ.

Εντούτοις πολλές χώρες έχουν αποστείλει τραγούδια με παραδοσιακή χροιά, ροκ, μπαλάντα, έθνικ, χέβυ μέταλ, Ραπ κ.α Αν εξαιρέσει κανείς ορισμένες συμμετοχές χωρών που για διάφορους λόγους (εθνικούς, οικονομικούς, κτλ ) που απέστειλαν τραγούδια πολύ χαμηλής ποιότητας, οι περισσότερες συμμετοχές όλα τα χρόνια είναι αξιοπρόσεκτες. Και όσο και αν μένει στο τέλος μια πικρία για τον νικητή από τους αποτυχημένους, θα πρέπει να γίνει αποδεκτό ότι τουλάχιστον στην πρώτη τριάδα, αναρριχώνται τα τραγούδια που όντως είναι τα καλύτερα. Ακόμα και οι πολλαπλές συμμαχίες χωρών, λόγω εθνικότητας, γλώσσας, κουλτούρας, πολιτικής συνταύτισης κτλ, δεν μπορούν να αποτρέψουν τη νίκη του καλύτερου.

Η Eurovision κατόρθωσε και ανέδειξε όχι μόνο καλά τραγούδια. Συγκροτήματα, τραγουδιστές/ ιες, (ABBA, Céline Dion, Johnny Logan κα) κατόρθωσαν και έκαναν διεθνή καριέρα, τραγούδια έμειναν στο χρόνο, ενώ οι οπαδοί αυτού του θεσμού πολλαπλασιάστηκαν και φτάσαμε σε μια εποχή που να μιλάμε για ένα θεσμό. Μπορεί οι καθημερινές αναφορές των τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών να αναλώνονται σε χαζοχαρούμενες αναφορές όσον αφορά τις ενδυματολογικές επιλογές, τις φωνητικές ικανότητες ή τις ζογκλερικές επιδόσεις των τραγουδιστών, όμως ο διαγωνισμός δεν είναι τούτο. Ίσως αυτό γίνεται για ευνόητους οικονομικούς λόγους, για λόγους προβολής κτλ. Εκτιμάται ότι πάνω από 100 εκατομμύρια άνθρωποι κάθε χρόνο παρακολουθούν την Eurovision, που μεταδίδεται και σε χώρες εκτός ευρωπαϊκού χώρου, όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Αίγυπτος, η Ιορδανία, το Χονγκ Κονγκ, η Ινδία η Κορέα, η Νέα Ζηλανδία και οι ΗΠΑ.

Ποια όμως ήταν τα τραγούδια και οι ερμηνευτές που ξεχώρισαν όλα αυτά τα χρόνια; Η προσωπική κρίση μας οδηγεί στους παρακάτω χωρίς να παραβλέψουμε ότι υπάρχουν εξίσου πολύ καλά τραγούδια που λόγω χώρου δεν τα αναφέρουμε. Το 1964 στην Κοπεγχάγη ο Gigliola Cinquetti από την Ιταλία, τραγουδά Non ho l'età (per amarti) και παίρνει την πρώτη θέση.

Η Βίκυ Λέανδρος ΤΟ 1972 με το τραγούδι Après toi ως εκπρόσωπος του Λουξεμβούργου εντυπωσιάζει την Ευρώπη, ενώ δύο χρόνια μετά ξεκινά μια θαυμαστή καριέρα για τους ΑΒΒΑ από την Σουηδία με το Waterloo που ψηφίστηκε και το καλύτερο τραγούδι των 50 χρόνων της Eurovision . Τον επόμενο χρόνο οι Teach-Ιn τραγουδούν Ding-a-dong και οδηγούν την Ολλανδία στην πρώτη θέση, για να αλλάξει χέρια το βραβείο το 1976 στην Αγγλία με το τραγούδι Save your kisses for me των Brotherhood of Man.

Το 1977 η Γαλλία στέλνει τη μελωδική σύνθεση L'oiseau et l'enfant με την Marie Myriam και κατακτά την κορυφή. Το 1978, η μουσική Ποπ κυριαρχεί και το Ισραήλ με τον Izhar Cohen και το συγκρότημα Alpha Beta τραγουδά 'A-ba-ni-bi και οδηγεί τον διαγωνισμό στην Ιερουσαλήμ. Ο Johnny Logan από την Ιρλανδία κατακτά ως τραγουδιστής δύο φορές την πρωτιά, το 1980 και το 1987 με τα τραγούδια What's another year? και Hold me now αντίστοιχα. Οκτώ χρόνια αργότερα η διάσημη πλέον Céline Dion με το Ne partez pas sans moi για την Ελβετία βγαίνει πρώτη. Το 1992 στο Ζάγκρεπ η Ιρλανδία με την Linda Martin και την σύνθεση Why me? του Johnny Logan κατακτά για μια ακόμα φορά την πρώτη θέση. Το 1996, η Ιρλανδία με ένα τραγούδι που βασίζεται στην παραδοσιακή τους μουσική The voice και την Eimear Quinn δημιουργούν αίσθηση. Χρειάστηκε να έρθει το 2005, για να γευτεί και η Ελλάδα τη χαρά της πρώτης θέσης. Η εκρηκτική Έλενα Παπαρίζου τραγουδά στην αγγλική γλώσσα My number one στο Κίεβο και παίρνει την πρώτη θέση.

H Ελλάδα μετείχε για πρώτη φορά στην Eurovision το 1974, ενώ κάποιες χρονιές επικαλούμενη λόγους οικονομικούς απείχε. Για την ιστορία θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το 1975 δεν συμμετείχε ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τα γεγονότα του 1974 στην Κύπρο. Η Κύπρος δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν κατόρθωσε να πάρει το πρώτο βραβείο, ενώ τις τελευταίες χρονιές, παρά το αξιόλογο των τραγουδιών, δεν μπορεί να περάσει στον τελικό του διαγωνισμού.

Όσο για τη φετινή χρονιά; Ποιος θα μπορέσει να αμφισβητήσει ότι το τραγούδι «Fairytale» του Αλεξάντερ Ρίμπακ από την Νορβηγία δεν ήταν το καλύτερο; Η παρουσία της Κύπρου με τη Χριστίνα Μεταξά και την «Πυγολαμπίδα», μία πολύ καλή σύνθεση, δεν μπόρεσε να περάσει στην τελική φάση, ενώ ο Σάκης Ρουβάς, ως σύγχρονος Showman, κατόρθωσε με ένα μετριότατο τραγούδι, να οδηγήσει την Ελλάδα στην 7η θέση του τελικού.
Στρατούλα Τραμουντάνη - Γκόγκα

Διευθύντρια σύνταξης του Περιοδικού «Προβολή 4 Εποχές», της Λάρνακας

Eurovision 2009 Winner - Norway Alexander Rybak, Fairy tale