Λειτουργική ή τελετουργική λύση;

Αν κοιτάξει κανένας προσεχτικά στον παγκόσμιο πολιτικό χάρτη, εύκολα μπορεί να δει πόσα πολλά και σοβαρά προβλήματα, «εφάμιλλα» του Κυπριακού, ταλανίζουν τον πλανήτη μας. Μας κάνει, όμως, ιδιαίτερη εντύπωση, κάθε φορά, που ανακαλύπτουμε ότι οι περισσότεροι ξένοι δε γνωρίζουν πολλά πράγματα, αν όχι τίποτα για μας. Μάς πληγώνει αφάνταστα η διαπίστωση αυτή, αφού εξακολουθούμε σταθερά, να πιστεύουμε ότι είμαστε το επίκεντρο, του διεθνούς ενδιαφέροντος.

Αναρωτηθήκαμε, όμως, ποτέ πόσο καλά γνωρίζουμε, εμείς, τα άλλα διεθνή θέματα και τα ιδιαίτερα προβλήματα άλλων χωρών; Μήπως ενδιαφερθήκαμε ποτέ να μάθουμε γι αυτά τα ζητήματα; Ότι ισχύει για μας, ισχύει και για τον υπόλοιπο κόσμο.

Η παρατεταμένη εκκρεμότητα του Κυπριακού φαίνεται να μας απομακρύνει όλο και περισσότερο από μια υποφερτή λύση του προβλήματος μας. Κάποτε, μιλούσαμε για «δίκαιη» λύση. Σήμερα, αναφερόμαστε σε «λειτουργική» λύση. Αύριο, ίσως, να ανακαλύψουμε μια άλλης μορφής λύση. Στην ουσία, όμως, με τα πολλά χρόνια, στο τέλος, θα καταλήξουμε μάλλον στην «τελετουργική» λύση. Απλά, δηλαδή, θα επισφραγιστούν με τον πιο οδυνηρό τρόπο τα απαράδεκτα τετελεσμένα, που δίκαια επιδιώκουμε να ανατρέψουμε.

Αμέσως, μετά το δημοψήφισμα και την πλήρη ένταξη μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι προσδοκίες μας αναπτερώθηκαν για μια πιο λειτουργική λύση σύμφωνα με το Σχέδιο Ανάν. Κάποιοι μάλιστα περισσότερο αισιόδοξοι από άλλους, μίλησαν για διαχείριση του βροντερού «ΟΧΙ». Μπορεί τα μεγάλα λόγια τα ωραία πάντα να μας γοήτευαν, αλλά, μας πήγαιναν στου κακού τη σκάλα.

Ας μην ξεχνάμε ότι διαχειριζόμαστε το Κυπριακό εδώ και μισό αιώνα περίπου, όπου μάλιστα, κάποτε, δεν υπήρχαν ούτε στρατεύματα κατοχής, ούτε έποικοι, ούτε διαχωριστές γραμμές, ούτε αμιγείς πληθυσμοί, ούτε ψευδοκράτος. Είχαμε, όμως, σε αφθονία τους ψευδοπατριώτες…

Στην πορεία μας, γι αλλού ξεκινήσαμε κι αλλού ο χρόνος, μας πάει… Ως χτες μιλούσαμε για κατοχή. Σήμερα, συζητούμε περί κανονισμών της πράσινης γραμμής, οδοφραγμάτων, δηλώσεων κι αντιδηλώσεων, ανησυχιών και άλλα παρόμοια.

Η μια πλευρά παρουσιάζεται να επιδιώκει διαπραγματεύσεις, ενώ η άλλη φαίνεται (με διάφορα προσχήματα) να αποφεύγει κάτι τέτοιο.

Υπάρχει η υποψία ότι η Τουρκία εκμεταλλευόμενη τον παράγοντα χρόνο, στοχεύει στην ομηρία, του Κυπριακού μέχρι την τελική επίτευξη του στρατηγικού της στόχου για την ευρωπαϊκή της προοπτική.

Από την άλλη, υπάρχει η εξίσου σοβαρή υποψία ότι η πλευρά μας χρησιμοποιεί το χρόνο, για να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα μας εν ευθέτω χρόνω… Όταν και εφόσον θα υπάρχουν, δηλαδή, ευνοϊκές συγκυρίες. Όπως, περίπου, αυτές που χρόνια περιμένουμε, όλο πλησιάζουν κι όλο περισσότερο απομακρύνονται…
Η απλή διαχείριση, του χρόνου μέχρι να αποφασίσει ο Μεγαλοδύναμος μάλλον, δεν οδηγεί πουθενά. Αντίθετα, συνιστά πολιτικό τζόγο, ιδιαίτερα, όταν οι εξελίξεις δεν καθορίζονται από εμάς τους ίδιους. Η συνεχής ροή εποίκων, το ξεπούλημα των Ε/Κ περιουσιών και η αυξανόμενη αντιπαράθεση Ε/Κ και Τ/Κ είναι μια οδυνηρή υπόμνηση γι αυτό.

Πού είμαστε και πού πάμε με το Κυπριακό; Οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στην άποψη ότι οδηγούμαστε μάλλον σε ταϊβανοποίηση κυπριακού τύπου! Εκτός, και αν αρχίσει κινητικότητα, η οποία θα καταλήξει σε θετικά αποτελέσματα.

Είναι ανάγκη να ενεργοποιήσουμε όλες μας τις δυνάμεις προς αυτή την κατεύθυνση. Με οξυδέρκεια, δημιουργική διάθεση και θετικό προσδιορισμό μπορούμε να μειώσουμε τον επικίνδυνο εναγκαλισμό της σιδερόφρακτης τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας στην Κύπρο. Το πρόβλημα δυστυχώς, το έχουμε εμείς και όχι η Τουρκία.

Ιδιαίτερα, για τα μικρά κράτη, στον κυκεώνα της διεθνούς πολιτικής, τα κυνικά συμφέροντα είναι υπεράνω πάσης αρχής και κάθε λογικής. Μπορεί σαν μικρό καραβάκι να εξαρτώμεθα από τον άνεμο της διεθνούς πολιτικής. Αλλά και σαν καλοί καραβοκύρηδες που γνωρίζουμε από καιρικές συνθήκες και χειρισμό των πανιών, θα συμβάλουμε εξίσου σε μια καλή πορεία της πατρίδας μας. Είναι γνωστή εξάλλου η παροιμία: «Ο καλός καραβοκύρης στη φουρτούνα φαίνεται».

Αν δεν προσπαθήσουμε να αναζητήσουμε λύση, μοιραία, στο τέλος, θα μας την επιβάλουν άλλοι απ’ έξω, με τον ένα τρόπο ή τον άλλο. Πρέπει, επειγόντως, να ξεκαθαρίσουμε την παραπέρα πορεία και στοχοθεσία μας.

Η δική μας γενιά γεννήθηκε και μεγάλωσε με το Κυπριακό πρόβλημα. Κανένας μέχρι σήμερα δε γνωρίζει πόσες άλλες γενεές θα πάρουν τη σκυτάλη, για να καταλήξουμε στο τέλος, σε μια τελετουργική λύση, που κάποιοι εύσχημα θα την βαφτίσουν λειτουργική, τύπου νενικήκαμεν…


Φοίβος Νικολαΐδης