Wanted wisdom & honesty - Ζητείται σοφία και εντιμότητα

Διαχρονική διαμαρτυρία...

Το φωτογράφησα έξω από τον Λευκό Οίκο στην Ουάσιγκτον Ντι Σι και βρήκα τα γραφόμενα στο πανό των διαδηλωτών, όχι μόνο αληθινά αλλά και διαχρονικά.

Για να είμαστε δίκαιοι, ώμως, άνετα θα μπορούσε το πανό αυτό να αναρτηθεί έξω από πολλά δημόσια κτίρια σ' ολόκληρο τον κόσμο, μη εξουρουμένης καιτης δικής μας πατρίδας.

Διδάγματα από την Ιστορία μας

Το άδοξο τέλος των ηρώων

Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ γιορτάζει και πάλιν την επέτειο της εθνικής παλιγγενεσίας του. Και τιμά τους αφανείς και επιφανείς ήρωες που με τις θυσίες τους έπλασαν το θαύμα του Εικοσιένα.

Δεν θα σταθούμε στα γνωστά από τα σχολικά βιβλία. Δεν Θα σταθούμε στη δεδομένη δόξα των αγωνιστών του Εικοσιένα. Θα σταθούμε στο άδοξο τέλος τους μετά το τέλος της δόξας τους. Μέσα στον ελεύθερο χώρο της Ελλάδας. Θα ’πρεπε κι αυτά να διδάσκονται. Για να αποτρέπονται ίσως στο μέλλον.

Ο ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ θα πεθάνει με πολλή πίκρα μέσα του, αφού πρόλαβε πρώτα να θάψει και να κλάψει το δευτερότοκο γιο του που τον σκότωσαν σε ενέδρα οι Έλληνες εχθροί του. Ο ίδιος ο Γέρος του Μωριά σύρθηκε στα δικαστήρια με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας και χειροδεμένο τον τραβολογούσαν μέσα στους δρόμους του Ναυπλίου για να τον φυλακίσουν στο Παλαμήδι.

Ο ΠΑΛΑΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΣ θα συλληφθεί από τους δικούς μας το 1824 και θα υποστεί ανήκουστα βασανιστήρια κι εξευτελισμούς. Θα πεθάνει ένα χρόνο αργότερα, αφού πρόφτασε να πει στ’ απομνημονεύματά του ότι στις 25 του Μάρτη του 1821 δεν ήταν στην Αγία Λαύρα αλλά στα Καλάβρυτα.

Ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ έσωσε την επανάσταση στο Χάνι της Γραβιάς για να συμμαχήσει πιο ύστερα με τους Τούρκους. Θα συλληφθεί από τους δικούς μας, θα βασανιστεί άγρια και τελικά θα βρεθεί στραγγαλισμένος απάνω στο λιθόστρωτο του ναού της Απτέρου Νίκης στην Ακρόπολη.

Η ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ θα σκοτωθεί το Μάη του 1825 μ’ ένα τρόπο ύποπτο κι ανεξιχνίαστο, σαν ήταν σπίτι της και λογομαχούσε με τον αδελφό και τους συγγενείς της για θέματα οικογενειακά.

Ο ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ θα δικαστεί σαν προδότης και θα καταδικαστεί σε εξορία. Θα πεθάνει αργότερα στη μάχη, χωρίς να μάθει ποτέ ότι η σφαίρα που τον σκότωσε μπορεί και να ’ρθε από το όπλο δικού μας.

Ο ΜΙΑΟΥΛΗΣ θα πεθάνει στα 1835 αφού τέσσερα χρόνια πριν, θύμα κι αυτός των παθών του εμφυλίου πολέμου έκαψε στον Πόρο τα πλοία του Ελληνικού στόλου.
Η ΜΑΝΤΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ θα εξορισθεί και θα πεινάσει βασανισμένη στη Μύκονο.

Ο ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ ο Τουρκοφάγος, ξεχασμένος, αδικημένος και φτωχός έζησε τη ζωή του σ’ ένα παλιόσπιτο στον Πειραιά, τυφλωμένος όταν στα 1840 τον στείλανε εξορία στην Αίγινα.

Ο ΚΙΤΣΙΟΣ ΤΖΑΒΕΛΑΣ αγράμματος με κόπο ζωγραφίζοντας την υπογραφή του, θα διοριστεί από τον Όθωνα Υπουργό Παιδείας και Στρατιωτικών, αργότερα για λίγο Πρωθυπουργός και στο τέλος θα κατηγορηθεί σαν κλέφτης και προδότης. Θα πεθάνει στη Ναύπακτο μεθυσμένος και περιφρονημένος.

Ο ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ θα συλληφθεί και θα βρεθεί στο δικαστήριο με την πλαστή κατηγορία του συνωμότη. Θα καταδικαστεί σε θάνατο και θα κλειστεί στις φυλακές.

ΑΥΤΑ! ΧΩΡΙΣ ΠΟΛΛΑ ΣΧΟΛΙΑ. Με πολλά, όμως, μηνύματα και διδάγματα.

Νεοκύπριοι πλουτοκράτες ή νεόπλουτοι αρχοντοχωριάτες - Δεύτερη έκδοση

Είναι προτιμότερο να κάνεις το σωστό πράγμα, παρά να κάνεις τα πράγματα σωστά

Με τις κατά καιρούς γενικεύσεις της ιστορίας μας, ενισχύονται σημαντικά οι πάσης φύσεως παραμυθολογίες, που δεν έχουν καμμία σχέση με την πραγματικότητα και δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη κριτικής σκέψης, μα προπάντων της απαραίτητης αυτογνωσίας. Μιας αυτογνωσίας η οποία απαραίτητα προϋποθέτει, βαθιά γνώση του ιστορικού παρελθόντος, το οποίο χωρίς φανατισμούς, διαστρεβλώσεις και ωραιοποιήσεις θα βοηθούσε το ιστορικό παρόν και στο ξεδιάλυμα του μίτου της ιστορικής πορείας.

Αντ’ αυτού όμως, μέχρι σήμερα κυριαρχούν οι πατριδοκάπηλοι μαξιμαλισμοί και ο επικίνδυνος ψευτοπατριωτισμός, που μας οδήγησαν σε απίστευτα μεγάλες εθνικές καταστροφές, η χειρότερη των οποίων ήταν η διχοτόμηση της Κύπρου με την εισβολή και την κατοχή από τον Τουρκικό στρατό το 1974.

Χωρίς να παραβλέπονται κι άλλα κριτήρια, η εθνοκαπηλεία έχει προκαλέσει τεράστια ζημιά στα εθνικά μας συμφέροντα. Αν όμως στη δεκαετία του ’70 η πολιτική μας κουλτούρα και παιδεία ήταν ακόμα στα σπάργανα, σήμερα δεν δικαιολογείται η συνέχιση αυτής της τακτικής.

Το πρόβλημα των σοβαρών εθνικών υποθέσεων που ακόμη εκκρεμούν, δεν δικαιολογεί με κανένα τρόπο τους ηρωϊκούς μεγαλοϊδεατισμούς και το φανατισμένο υπερπατριωτισμό, γιατί οδηγούν στον όλεθρο. Έχει αποδειχτεί περίτρανα πια ότι, σημασία δεν έχει εάν έχουμε δίκαιο, αν οι επιδιώξεις μας συνάδουν με διεθνείς αρχές και ιδεώδη, αλλά πως και με ποιο τρόπο προωθούμε αυτούς τους στόχους, μέσα από ένα διεθνές σύστημα το οποίο δεν είναι αγγελικά πλασμένο.

Δεν είναι κοινοτυπία να ειπωθεί ότι η διεθνής πολιτική διέπεται από συγκρουόμενα συμφέροντα και όχι από τους κανόνες της ηθικής. Έτσι, για μια μικρή, πολύ μικρή χώρα όπως τη δική μας, το εφικτό μέσα από την επιλογή συμμαχιών και στηριγμάτων, φαίνεται να είναι μονόδρομος.

Ο Νικολό Μακιαβέλι ο πασίγνωστος πολιτικός φιλόσοφος της Ρεαλιστικής πολιτικής (Ρεαλπολιτίκ), μέσα από το διαχρονικό βιβλίο του «Ο ηγεμών» που έγραψε στα 1505 και έγινε κλασσικό εγχειρίδιο για τους ηγεμόνες ανά την υφήλιο, περιγράφει παραστατικά και αναλύει εντυπωσιακά τον ρεαλισμό και την κυνικότητα της εξουσίας.

Το βασικό αξίωμα της Ρεαλιστικής πολιτικής ότι «είναι προτιμότερο να κάνεις το σωστό πράγμα, παρά να κάνεις τα πράγματα σωστά», θα έπρεπε να ισχύει και στην περίπτωση μας, ιδιαίτερα με το προτεινόμενο Σχέδιο Ανάν. Δεν χωρά αμφιβολία ότι ορισμένες πρόνοιες του σχεδίου είναι αρνητικές για μας, όπως και ορισμένες άλλες για τους Τουρκοκύπριους. Το επιδιωκόμενο στην προκειμένη περίπτωση όμως θα πρέπει να είναι το σωστό, παρά να προσπαθούμε να τελειοποιήσουμε τα πράγματα.

Μήπως αμέσως μετά την ανεξαρτησία -με το δοτό έστω και ιδιόρρυθμο Σύνταγμα το οποίο σήμερα μπροστά στις πικρές πραγματικότητες, φαντάζει ως πολιτική όαση- αντί να προσπαθούσαμε να κάνουμε τα πράγματα σωστά, Έλληνες και Τούρκοι κάναμε το σωστό, θα καταλήγαμε άραγε σ’ αυτές τις καταστάσεις, με νεκρούς, αγνοούμενους, πρόσφυγες, έποικους, στρατό κατοχής, εγκλωβισμένους κι ένα σωρό άλλα προβλήματα;

Λέγεται ότι «δεν ανακαλύπτει κανείς τους ωκεανούς, παρά μόνο όταν χάσει από τα μάτια του τη στεριά». Κάπως έτσι κι εμείς, μετά από αρκετά χρόνια ανακαλύψαμε αναγκαστικά τη χαμένη Ατλαντίδα του Κυπριακού κράτους, το Σύνταγμα της Ζυρίχης, τη διεθνή αναγνώριση, και όλα τα συναφή τα της κρατικής μας υπόστασης, όταν δυστυχώς χάσαμε μέσα από τα χέρια μας τη μισή μας πατρίδα.

Ανακαλύψαμε ακόμη και το κουρελιασμένο λάβαρο, την ξεχασμένη Κυπριακή σημαία με τα κλαδιά της ελιάς, που τη σχεδίασε ένας Τούρκος συμπατριώτης μας. Μια σημαία που όπως γράφει στην εισαγωγή του βιβλίου του «Η Κατάθεση μου», ο Γλαύκος Κληρίδης, «ούτε οι Έλληνες ούτε οι Τούρκοι θεώρησαν ποτέ εθνική τους σημαία και κανείς δεν ήταν έτοιμος να πεθάνει γι’ αυτήν».

Αλλά να’ ταν μόνο αυτά; Το 1970 φούντωσε ο εθνικός διχασμός. Η εσωτερική κατάσταση στην Κύπρο ήταν ήδη ένας κόλαφος για τη δημοκρατία και τους δημοκρατικούς θεσμούς, με τη δράση του «Εθνικού Μετώπου». Κορύφωση της πολιτικής βίας και ανωμαλίας υπήρξε τότε η δολοφονική απόπειρα εναντίον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στις 8 Μαρτίου και μια βδομάδα αργότερα, στις 15 Μαρτίου η δολοφονία του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη.

Στον διεθνή χώρο διαδραματίζονταν σοβαρά πολιτικά γεγονότα όπως ο συνεχιζόμενος αδυσώπητος ανταγωνισμός μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ο πόλεμος στο Βιετνάμ, στην Καμπότζη, ο Ινδο-Πακιστανικός πόλεμος, ο Ισραηλινο-Αιγυπτιακός πόλεμος, οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική και αλλού. Παράλληλα γίνονταν σημαντικές αλλαγές και ανακατατάξεις, όπως η εισδοχή της Κίνας στον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών και η εμφάνιση της «Οστπολιτίκ» του Βίλι Μπραντ, Καγκελλαρίου της Δυτικής Γερμανίας από το 1969 μέχρι το 1974, που καθιέρωνε την πολιτική της ύφεσης και άλλαζε σταδιακά τον χάρτη της Ευρώπης.

Ενώ οι περισσότεροι πολιτικοί ηγέτες το 1970 ακολουθούσαν απλώς τα γεγονότα, αντί να τα διαμορφώνουν, ο Βίλι Μπραντ, η μεγαλύτερη πολιτική φυσιογνωμία της μεταπολεμικής Γερμανίας, ξεχώρισε ως ένας καινοτόμος πολιτικός. Έτος καμπής το 1970, σφραγίζεται από την ανάδειξη της πολιτικής του σε κυρίαρχο πλέον δόγμα της Δυτικογερμανικής εξωτερικής πολιτικής.

Στο μικρόκοσμο της Κύπρου όμως τα δρώμενα είχαν άλλο περιεχόμενο και άλλο προσανατολισμό. Αν κάποιος ανατρέξει στις εφημερίδες της εποχής και ανιχνεύσει τον πολιτικό λόγο και προβληματισμό, θα μείνει κυριολεκτικά άναυδος από την παντελή απουσία οποιασδήποτε ανάλυσης ή διεισδυτικής αναφοράς των γεγονότων και διεργασιών που γινόντουσαν λίγο έξω από τα σύνορα της Κυπριακής επικράτειας. Η υπέρ-απλουστευμένη, πάμφτωχη πολιτική σκέψη περιοριζόταν σε τριτοκοσμικές πολιτικές προσεγγίσεις και συμπεριφορές.

Η «Οστπολιτίκ» («ανατολική πολιτική») ή Ρεαλιστική πολιτική, ξεκίνησε από το 1969, είκοσι χρόνια μετά τη δημιουργία των δυο Γερμανιών. Ο Βίλι Μπραντ συνέλαβε και προγραμμάτισε το πιο συναρπαστικό κι ελπιδοφόρο όραμα για την Ευρώπη, από την κατάρρευση του Σιδηρού Παραπετάσματος. Χρησιμοποιώντας την σημαντική στρατηγική και οικονομική δύναμη της Δυτικής Γερμανίας, προσπάθησε να μεγαλώσει και να ενώσει την Δυτική Ευρώπη.

Ο Βίλι Μπραντ χαρακτηρίστηκε το 1970 ως ο άνδρας της χρονιάς και το 1971 βραβεύτηκε με το Βραβείο Νόμπελ για την ειρήνη. Αλλά πριν φτάσει στους πολιτικούς και διπλωματικούς του θριάμβους, ο αρχιτέκτονας της «Οστπολιτίκ» επικρίνεται σκληρά από τους αντιπάλους τους ως προδότης και φυσικά ενδοτικός.

Χαρακτηριστική είναι η οξύτατη αντιπαράθεση στη Γερμανική Βουλή (Μπούντεσταγκ) μεταξύ των Σοδιαλδημοκρατών και της αντιπολίτευσης, όταν το 1970 ο Βίλι Μπραντ διαπράττει ακόμη μια «ιεροσυλία», όταν επισκέπτεται τη Μόσχα και υπογράφει συμφωνία διμερών σχέσεων. Αυτός όμως αναφωνεί. «Τίποτε από όσα διακυβεύονταν τόσα χρόνια δεν έχει χαθεί. Εμείς έχουμε την τόλμη να γυρίσουμε μια ιστορική σελίδα». Ο χρόνος τον δικαίωσε πανηγυρικά. Στις 3 Νοεμβρίου 1990 η Γερμανία εόρτασε την ενοποίηση της, ύστερα από είκοσι χρόνια ομαλοποίησης των σχέσεων της με τις γειτονικές χώρες.

Ποιος άραγε από του κυβερνώντες στην Κύπρο έχει την τόλμη, την πολιτική σοφία και το όραμα του αύριο, για να γυρίσει μια ιστορική σελίδα και στην Κύπρο;

Φοίβος Νικολαΐδης

Ιστορία του ξεριζωμού

Ενα Χρονικό - «κλειδί» για το

συρτάρι της ιστορίας του ξεριζωμού

από την Αγάπη Μολυβιάτη - Βενέζη

Η οικία Βενέζη στο Αϊβαλί (Κυδωνίες)

από το αρχείο Πέτρου Γ। Μολυβιάτη।

Tης Eλενης Mπιστικα

Είναι η κατάλληλη ώρα για να κρατήσουμε στον καιρό της ειρήνης τη γνώση της ιστορίας μας αλώβητη, κρατώντας, όμως, και τις ανθρώπινες πτυχές που έσταξαν βάλσαμο στις ψυχές των κατατρεγμένων προσφύγων από το Αϊβαλί του 1922… «Το Χρονικό των Δέκα Ημερών», το βιβλίο της Αγάπης Μολυβιάτη - Βενέζη, που παρουσίασε σε επανέκδοση και τιμητική εκδήλωση στο «Μέγαρο» ο πρόεδρος του Δ।Σ. του ΕΛΙΑ κ. Μάνος Χαριτάτος, με προβολή σε παγκόσμια «πρεμιέρα» του ιστορικού ντοκιμαντέρ «Γράμματα χωρίς Παραλήπτη», της ιστορικού δρος Ειρήνης Σαρίογλου - Scott, παρουσία του πρέσβη ε.τ., πρώην ΥΠΕΞ κ. Πέτρου Μολυβιάτη, της γυναίκας του Νιόβης, της κόρης τους Λώρας, της εγγονής του.

Στην πρώτη σειρά η φίλη και απόφοιτος του Pierce κ। Αννα Βενέζη - Κοσμετάτου, η κόρη του Ηλία Μέλλου - Βενέζη, που μιλάει στο «ντοκιμαντέρ» για τον πατέρα της. «Το νούμερο 31328 πάνω στη σιδερένια πλάκα που φορούσε στο χέρι του, και που του έσωσε τη ζωή, γιατί δήλωνε ότι ήταν κάποιος, ανθρώπινο ον, στα Τάγματα Εργασίας, βαθιά στην Ανατολή της κακουχίας, ο πατέρας μου δεν το αποχωρίστηκε ποτέ. Το ’χε πάνω στο γραφείο του, το ’παιρνε μαζί του όταν πήγαινε ταξίδι», είπε η Αννα, δείχνοντας στον φακό «το Νούμερο» που έγινε το πολυδιαβασμένο βιβλίο του Ηλία Βενέζη, χρονικό της δικής του οδύσσειας, κι ας ήταν μόνο ένα αθώο 16χρονο αγόρι. Δέκα μέρες περιπλανήθηκε στο φοβισμένο Αϊβαλί η αδελφή του Αγάπη πασχίζοντας να το σώσει. Τότε αρρώστησε βαριά και την περιέθαλψε ένας Τούρκος, ο Κεμαλετίν, την έκρυψε, με κίνδυνο της ζωής του.

«Να το γράψεις αυτό το χρονικό, να το κάνεις βιβλίο», της ζήτησε ο Ηλίας της αδελφής του πριν πεθάνει, προσθέτει τη δική του μαρτυρία στο ντοκιμαντέρ ο κ। Πέτρος Μολυβιάτης. Οπως κι έγινε. «Το Χρονικό των Δέκα Ημερών» είναι το βιβλίο μιας τραγωδίας με εκλάμψεις ανθρώπινου μεγαλείου συγχρόνως. Προέρχεται από πραγματικά βιώματα, εμπειρίες που δεν μπορεί να διαγράψει η μνήμη. Απόδειξη ότι η Αγάπη το αφιέρωσε «στην ιερή μνήμη του πατέρα μου Μιχαήλ Μέλλου - Βενέζη, του αδελφού μου Ηλία και του Kemalettin». «Τα Γράμματα χωρίς Παραλήπτη», σε μουσική Ευανθίας Ρεμπούτσικα, απευθύνονται σ’ αυτόν που δεν τον ξανάδε, όταν έφυγε η Αγάπη, πρόσφυγας από το Αϊβαλί για τη Μυτιλήνη. Ούτε έμαθε τίποτα γι’ αυτόν. Χάθηκε η μορφή του μέσα στον σάλο του ξεριζωμού, αλλά η καλοσύνη του χαράχθηκε στην ψυχή της. Είναι ίσως και «το κλειδί» που χρειάζονται οι γείτονες λαοί για να ανοίξουν το συρτάρι της κοινής ιστορίας τους.

Σαν τέτοιο θα το διαβάσουμε και είναι χαρακτηριστικό ότι στη φωτογραφία, από την εκδήλωση, το κρατούν δύο νεαρές γυναίκες, εκπρόσωποι τρίτης γενιάς ξεριζωμένων, η κα Λώρα Μολυβιάτη και η κ. Ειρήνη Σαρίογλου - Scott, από την Κωνσταντινούπολη.

Στο Αφιέρωμα παρέστησαν ο υπουργός Εσωτερικών κ। Προκόπης Παυλόπουλος, ο υπουργός Παιδείας κ. Ευριπίδης Στυλιανίδης, η κ. Αννα Βενέζη - Κοσμετάτου, ο αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση κ. Παύλος Ιωαννίδης, η κ. Σαρίογλου, μητέρα της σκηνοθέτιδος, ο κ. Αντώνης Λιβάνης, ο καθηγητής κ. Ευτύχιος Βορίδης, ο αρχιτέκτων κ. Ευταξιόπουλος και άλλοι που, στο μισοσκόταδο της γεμάτης «Αίθουσας Δημήτρη Μητρόπουλου» στο Μέγαρο, δεν μπορούσες να διακρίνεις εύκολα. Το βιβλίο και το ντοκιμαντέρ παίρνουν τη θέση τους στον αγώνα για την εδραίωση της καλής μνήμης, που δεν αλλοιώνει την ιστορία αλλά ούτε και την επισείει σαν όργανο εκδίκησης. Ευχαριστίες στον κ. Μάνο Χαριτάτο του Δ.Σ. του ΕΛΙΑ για την επανέκδοση του βραβευμένου από την Ακαδημία Αθηνών και την «Εστία Νέας Σμύρνης» βιβλίου της γλυκιάς Αγάπης Βενέζη - Μολυβιάτη, πρότυπου μητέρας και αδελφής, με ψυχή γεμάτη συγγνώμη, να καθρεφτίζεται στα μεγάλα της μαύρα μάτια…

27.10.2007

Σεπτεμβριανά 1955

Πενήντα χρόνια από τα Σεπτεμβριανά
Κωνσταντινούπολη, πριν - τότε - μετά
Σαριόγλου, Καίτη /Σαριόγλου-Τσάκου, Ειρήνη
Εκδότης: Ε.Λ.Ι.Α
Σελίδες: 226

Tο βιβλίο μια φροντισμένη και καλαίσθητη έκδοση είναι αφιερωμένο στα φανερά και μη, θύματα της 6/7 Σεπτεμβρίου 1955. Με αφορμή τα πενήντα χρόνια από την τραγική εκείνη νύχτα των γεγονότων της 6/7 Σεπτεμβρίου 1955 στην Πόλη, οι συγγραφείς περιγράφουν με γλαφυρό τρόπο πως ήταν η Πόλη τα χρόνια πριν συμβούν τα γεγονότα. Ήταν η εποχή που ευημερούσε ακόμη η ελληνική μειονότητα.

Στη συνέχεια καταγράφεται το κομπολόι των όσων συνέβησαν σε βάρος του Ελληνισμού της Πόλης। Ένα οδυνηρό οδοιπορικό, που ματώνει την καρδιά όσων το διαβάζουν. Όπως αναφέρεται και στον πρόλογο του βιβλίου «Τα γεγονότα ντροπής»- όπως συνηθίζουν να τα αποκαλούν σήμερα στην Τουρκία, αποτελούν ημερομηνία σταθμό για την ελληνική μειονότητα της Πόλης. Είναι το «προδιαγεγραμμένο φινάλε» της τελευταίας, πνευματικής δημιουργικής δεκαετίας της Ρωμιοσύνης».

Η πρώτη περίοδος οριοθετείται ως η προ των Σεπτεμβριανών μετ΄ εμποδίων ειδυλλιακή περίοδος 1861 έως το 1922 με τη Μικρασιατική Καταστροφή. Κατά την περίοδο αυτή η Ρωμιοσύνη της Πόλης επιδεικνύει μια πλούσια πολιτιστική, καλλιτεχνική και πνευματική δραστηριότητα. Τα δεκάδες σχολεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια, οι πνευματικοί, αθλητικοί σύλλογοι, προεξάρχοντος του «Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως», η σύσταση βιβλιοθηκών, οι διαγωνισμοί και οι πάσης φύσεως καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ως επίσης και οι ποικίλες εκδόσεις πνευματικού περιεχομένου πλημμυρίζουν την Πόλη.

Η πνευματική αυτή έκρηξη κάνει την Πόλη να ζει μια αληθινή πνευματική αναγέννηση. Το 1875 ιδρύεται το Ζάππειο Παρθεναγωγείο Κωνσταντινουπόλεως, ενώ ήδη λειτουργεί η Θεολογική Σχολή της Χάλκης (1844), η Ελληνεμπορική Σχολή (1831), το Παρθεναγωγείο στο Πέραν (1849), το Παρθεναγωγείο της Φιλομούσου Εταιρείας, Παλλάς (1874). Λίγο αργότερα η Μεγάλη του Γένους Σχολή αποκτά δικό της μεγαλόπρεπο κτήριο στο Φανάρι και ιδρύεται το Ιωακείμειο Παρθεναγωγείο (1822), Ελληνογαλλικό Λύκειο. Κυκλοφορούν δεκάδες εκδόσεις και εφημερίδες μερικές μάλιστα ημερήσιες ακόμη και σατυρικές. Εκδίδονται επίσης, περιοδικά και μηνιαία έντυπα ποικίλης ύλης και περιεχομένου.

Την περίοδο αυτή παρατηρείται ιδιαίτερη πνευματική άνθιση. Ακολουθεί η προ των Σεπτεμβριανών μετ’ εμποδίων ειδυλλιακή περίοδος 1923-1955 όπου η περίοδος ανόδου της Ρωμιοσύνης είναι πλέον παρελθόν. Οι εναπομείναντες Ρωμιοί συνεχίζουν όμως να επιβιώνουν στις προγονικές τους εστίες. Αναθαρεύουν κι αρχίζουν πάλι να δημιουργούν.

Το βράδυ της 6ης προς 7ης Σεπτεμβρίου η λαίλαπα του τουρκικού εθνικισμού, οργανωμένη όπως φαίνεται από τα ιστορικά ντοκουμέντα, εφορμά ακάθεκτη εναντίον κάθε τι ελληνικού στοιχείου. Με πρωτοφανή βαρβαρότητα καταστρέφει σε μια νύχτα όσα με κόπους και θυσίες δημιούργησαν για χρόνια οι Έλληνες της Πόλης. Οι αθλιότητες και οι σκηνές εξαγριωμένων, απάνθρωπων συμπεριφορών θα μείνουν για πάντα ανεξίτηλες ως βαριά κηλίδα του τουρκικού κράτους. Στην έκδοση συμπεριλαμβάνεται η έκθεση του Προξένου Βύρωνα Θεοδωρόπουλου στην οποία καταγράφονται εμπεριστατωμένα όλα τα ανθελληνικά γεγονότα της ντροπής που όχι μόνο κατέστρεψαν τις περιουσίες, τα σπίτια, τα σχολεία τις εκκλησίες και κάθε τι πολιτιστικό δημιούργημα των Ελλήνων της Πόλης, αλλά που μάτωσαν και τη ψυχή των Ελλήνων।

Τα ανθελληνικά «γεγονότα» του 1955 αποτελούν τον τελευταίο κρίκο μιας μακρόχρονης εθνικιστικής πολιτικής που εφαρμόστηκε με επιτυχία από την ίδρυση του τουρκικού κράτους, με στόχο την εξόντωση του ελληνικού στοιχείου της Πόλης. Ενώ το 1925 υπήρχαν 250।000 Έλληνες (περίπου το 33% του συνολικού πληθυσμού της Πόλης) σήμερα έχουν απομείνει μόλις 1.000 άτομα. Το κακό συνεχίστηκε λίγο και μετά τα Σεπτεμβριανά με ποικίλες περίτεχνες καταπιεστικές τεχνικές μέσω δημεύσεων περιουσιών και πολλαπλές πιέσεις κατά του Πατριαρχείου. Η απαγόρευση λ.χ. άσκησης πλήθους επαγγελμάτων σε μη Τούρκους, η αναγκαστική υιοθέτηση τουρκόφωνων επιθέτων, οι καταναγκαστικές εργασίες για τους μη μουσουλμάνους και ένα σωρό ευφάνταστα καταπιεστικά μέτρα, ολοκλήρωσαν το αίσχος του εθνικού ξεκαθαρίσματος.

Ο Γολγοθάς που έζησε ο Ελληνισμός της Πόλης καταγράφεται με ξεχωριστό θάρρος όχι εκ του μακρόθεν, αλλά από ανθρώπους που επιμένουν να ζουν στον τόπο που γεννήθηκαν, όπως είναι η σπάνια πνευματική φυσιογνωμία της Καίτης Σαριόγλου. Στο βιβλίο φιλοξενούνται γραπτά κείμενα επιφανών Κωνσταντινουπολιτών, καθώς και σπάνιο φωτογραφικό υλικό το οποίο συμπληρώνει τις συγκλονιστικές μαρτυρίες।

Φοίβος Νικολαΐδης

Στην Καρπασία

ΣΤΗΝ ΚΑΡΠΑΣΙΑ
ΜΕ ΚΕΡΙ ΤΙΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΛΑΜΠΑΔΑ ΤΙΣ ΕΛΠΙΔΕΣ

Παρά τη δραματική απομυθοποίηση ενός μεγάλου μέρους της πολιτικής μας παραφιλολογίας των τελευταίων ιδίως ετών, εντούτοις εξακολουθούν στο τόπο μας να ευδοκιμούν η με δημαγωγικές εξάρσεις πολιτικολογία και η στείρα συνθηματολογία οι οποίες εμποδίζουν την περιπέτεια της σκέψης, με ότι αυτό συνεπάγεται για την εθνική μας πορεία.

Μετά τις εθνικές περιπέτειες και ιδιαίτερα τη μεγάλη συμφορά του 1974 θα περίμενε κάποιος ότι θα είμασταν τουλάχιστον πιο σοφοί στις πολιτικές μας συμπεριφορές. Περιχαρακωμένοι όμως και βολεμένοι σε πάγιες και άκαμπτες πολιτικές θέσεις, φαίνεται ότι αδυνατούμε να δούμε το μακρινό ορίζοντα, για να συλλάβουμε την ουσία των πραγμάτων, όπως περίπου εκείνων των αφελών που δείχνοντας τον ουρανό, το μόνο που βλέπουν είναι το δάκτυλο τους.
Πριν πολλά χρόνια, όταν μερικοί Ελληνοκύπριοι προσπάθησαν να ανταλλάξουν απόψεις με συναδέλφους τους Τουρκοκύπριους δημοσιογράφους, δεν έμειναν δαιμονολογίες που δεν ακούσθηκαν. Μια απλή σύναξη ορισμένων Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων το 1993 στην Οξφόρδη, χαρακτηρίστηκε ούτε λίγο, ούτε πολύ ως τρίτος Αττίλας! Στο πρόσφατο παρελθόν όταν κάποιοι έδειχναν τις ταυτότητες τους για να περάσουν από τα οδοφράγματα, αυτό, αποτελούσε πολιτικό αμάρτημα καθοσιώσεως.

Τότε βλέπετε είχαμε την «σωστή» επαναπροσέγγιση, με τα μεγάλα λόγια κενού περιεχομένου, που δεν γινόταν ποτέ, σε αντίθεση με τη «λανθασμένη» δραστήρια επαναπροσέγγιση που προσπαθούσε μέσα σε πραγματικά αντίξοες συνθήκες, να προωθήσει και να καλλιεργήσει την ιδέα της ενωμένης πατρίδας.

Σήμερα, η επίσκεψη αντιπροσωπείας του ΔΗΣΥ στα καταπατημένα από τον Αττίλα εδάφη μας, με την εξ’ ανάγκης επίδειξη διαβατηρίων, αποτελεί για μερικούς τεράστιο πολιτικο-εθνικό ολίσθημα.

Κι αυτό γιατί η απλή επίδειξη των διαβατηρίων υπηκόων ενός κράτους μέλους των Ηνωμένων Εθνών όπως είναι η Κύπρος σε ένα παράνομο και ανύπαρκτο νομικά μόρφωμα, το οποίον ειρήσθω εν παρόδω, δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, για μερικούς, αποτελεί κίνδυνο αναγνώρισης του.

Έτσι έχουμε την παράδοξη κατάσταση όπου, αμφότερες οι πλευρές δεν αναγνωρίζουν αλλήλους, αλλά για κάποιους άλλους, υπάρχει πιθανός κίνδυνος εκμετάλλευσης για προώθηση της αναγνώρισης του ψευδοκράτους.

Τα όργανα των κατοχικών δυνάμεων που ελέγχουν και συντηρούν τις διαχωριστικές γραμμές με τη στρατιωτική τους υπεροχή και καταγράφουν τα διαβατήρια στα οδοφράγματα, ανήκουν και ελέγχονται απ’ ευθείας από τον στρατιωτικό διοικητή των κατοχικών δυνάμεων ασφαλείας. Άρα, τα διαβατήρια επιδεικνύονται στις κατοχικές Τουρκικές δυνάμεις, οι οποίες επιβάλλουν δια της βίας των όπλων αυτή την κατάσταση και δεν έχει να κάνει με οποιαδήποτε αναγνώριση.

Οι συζητήσεις γύρω από την επίδειξη των διαβατηρίων στις κατοχικές δυνάμεις κατοχής (ούτε καν όργανα του ψευδοκράτους) ολοένα και θυμίζουν τους Βυζαντινούς εκείνους που ενώ οι Τούρκοι βρίσκονταν προ των πυλών, αυτοί συζητούσαν με πάθος το ερώτημα κατά πόσον οι άγγελοι ήταν αρσενικοί ή θηλυκοί.

Η μόνη διαφορά μας μαζί τους είναι ίσως ότι εμείς σήμερα συζητούμε κατά πόσον υπάρχουν ή όχι «εθνικοί δαίμονες» που βλάπτουν τα εθνικά συμφέροντα του Κυπριακού Ελληνισμού, όπως τα προσδιορίζουν μερικοί «αναστενάρηδες» των εθνικών δικαίων, που είναι πάντα πρόθυμοι τη διαφορετική άποψη να την εξαποστείλουν στο πυρ το εξώτερον.

Είναι πολύ εύκολο να περιγράφουμε την κατάσταση και τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την τάδε πολιτική πράξη ή ενέργεια. Ποιος όμως θα μπορούσε να αρνηθεί ότι η συνέχιση αυτής της απαράδεκτης από κάθε άποψη κατάστασης, δεν ενέχει μεγαλύτερους κινδύνους αναγνώρισης, παρά η επίσκεψη μιας αντιπροσωπείας ενός κόμματος, τη στιγμή μάλιστα που τα δύο τρίτα του Κυπριακού Ελληνισμού έχουν ήδη διασταυρώσει τα βλέμματα τους με το απαίσιο πρόσωπο της κατοχής.

Ακόμη και οι δημοσιογράφοι του παράνομου Μπαϊράκ όταν μας ρωτούσαν για την επίσκεψη εκεί, δεν επέμεναν σε σχολιασμό για την επίδειξη των διαβατηρίων. Μερικοί όμως από τη δική μας πλευρά, κλειδοκράτορες των εθνικών δικαίων, το κάνουν μείζον θέμα, παραβλέποντας τη σημαντική ουσία του εγχειρήματος.

Εκείνο όμως που χρειάζεται σήμερα, δεν είναι δημαγωγικοί ορισμοί ή πολιτικοί χρησμοί, αλλά στρατηγική, στόχοι και πολιτική για το πως πάμε παραπέρα. Πως προχωρούμε και πως απαλλασόμεθα από το τερατούργημα της κατοχής, που καταπατά κάθε έννοια δικαίου και διεθνούς νομιμότητας.

Η προσπάθεια που έγινε από το ΔΗΣΥ ήταν μια τολμηρή πράξη πολιτικής ευθύνης απέναντι στον τόπο. Αποτελεί μια συνειδητή προσπάθεια ανοίγματος ενός παραθύρου στο μισητό τοίχος που χωρίζει δυο διαφορετικούς κόσμους. Ένα τέτοιο παράθυρο που προκαλεί το ενδιαφέρον με τους στόχους και τα οράματα του ήταν και η επίσκεψη στους εγκλωβισμένους μας της Καρπασίας, ξεπερνώντας δικαιολογημένα ίσως επιφυλάξεις, που μας καθήλωναν για χρόνια σε αδράνεια.

Ηθικά δεσμευμένοι στο όραμα της ειρήνης, της συμφιλίωσης και προπάντων της ενότητας της πατρίδας μας, η τολμηρή αυτή πολιτική πράξη με τα πολλαπλά μηνύματα, ανοίγει το παράθυρο της ελπίδας, γι’ αυτούς που οραματίζονται μια ενωμένη πατρίδα.

Έχοντας κατά νουν το δάσος και όχι το δέντρο και βλέποντας τον μακρινό ορίζοντα, η όλη προσπάθεια συγκλίνει στο συμπέρασμα ότι η επίσκεψη στους εγκλωβισμένους αδελφούς μας, αποτελούσε ιερό χρέος που τους το οφείλαμε από καιρό.

Το πέρασμα από το οδόφραγμα αποτελεί πολιτική πράξη αντίστασης η οποία εκφράζει την κραυγή αγωνίας για λύτρωση από την κατοχή και τη διαίρεση. Ταυτόχρονα υποδεικνύει τη φιλοδοξία για ειρηνική συμβίωση του λαού της Κύπρου ως συνόλου χωρίς τείχη και συρματοπλέγματα.

Με κερί τις αναμνήσεις και λαμπάδα τις ελπίδες το οδυνηρό οδοιπορικό του ΔΗΣΥ στην Αγία Καρπασία δείχνει το δρόμο για τα επόμενα μας βήματα.

Φοίβος Νικολαΐδης

Στη Γη της απαγγελίας!

Η σε πλήρη εξέλιξη ευρισκόμενη προεκλογική περίοδος που διάγουμε, είναι μια από τις πιο βαρετές και πληκτικές πολιτικές αναμετρήσεις των τελευταίων δεκαετιών, για δυο βασικούς λόγους.

Οι πολιτικοί με ειδικές ικανότητες γενικώς και αορίστως έχουν χάσει κάθε ικμάδα εσωστρέφειας και οι ψηφοφόροι με ειδικές ανάγκες…έχουν απολέσει κάθε σοβαρό ενδιαφέρον εξωτερίκευσης.

Έτσι, στο πολιτικό μουγκό περιβάλλον, παρά τους σπαραξικάρδιους πατριωτικούς βρυχηθμούς και τους φιλολαϊκούς αλαλαγμούς, των νεοφανών ιδίως επίδοξων μνηστήρων της βουλής, το θέαμα παραμένει άνευ ενδιαφέροντος.

Κύριοι παράγοντες της ιδιόρρυθμης αυτής κατάστασης είναι κατά κύριο λόγο το τρύπιο καλάθι της ούτω καλούμενης νοικοκυράς από τη μια, το οποίο δεν μπορεί να συγκρατήσει το ενδιαφέρον των ψηφοφόρων και δεύτερον οι μαύρες τρύπες στο Κυπριακό πρόβλημα από την άλλη.

Επειδή όμως γενικώς και αορίστως με τις τρύπες πάντα τα πηγαίναμε αρκετά καλά, στο τέλος αναμένεται, πολιτικοί, κόμματα, ψηφοφόροι, οπαδοί, υποστηρικτές, καναλάρχες και ψηφοσυλλέκτες να ξετρυπώσουν το ποθητό αποτέλεσμα.

Για την ώρα και σύμφωνα με έγκυρες δημοσκοπήσεις το ενδιαφέρον του μέσου Κύπριου ή καλύτερα του μισού Κύπριου (αφού μας την έχουν πιάσει τη μισή…πατρίδα) εστιάζεται απλώς στο αποτέλεσμα του ντέρπι μεταξύ των αιώνιων μονομάχων. Και συ λαέ μου βολεμένε μη ξεχνάς…τον αρχηγό…

Έτσι ριχτήκαμε όλοι, πολιτικοί και πολίτες στην αγκαλιά του Μορφέα του λαϊκισμού και της πατριδοκαπηλείας με τις προαιώνιες εθνικές αλάθητες συνταγές.

Στο υπαίθριο θέατρο σκιών που στήθηκε με ειδικά εφφέ από τη μια οι μόνιμοι σαβουρολόγοι των ομιλιών, πλαισιούμενοι πάντοτε από τους έκτακτους γυρολόγους των κομμάτων και από την άλλη οι αυτοδημιούργητοι ψηφοφόροι συνθέτουν ένα παράξενο κράμα πολιτικού κοκτέιλ ειδικού για να ανεβάζει την αδρεναλίνη στα ύψη। Το πολιτικό τοπίο είναι εξόχως πληκτικό, αλλά και ενίοτε απολαυστικό, ευτυχώς.

Όταν ο τάδε νεοφανής πολιτικάντης κατεβαίνει στη λαϊκή αγορά με το κουστουμάκι του Ιφ Σεντ Λοράντ και η τάδε υποψήφια με τσάντα κούτζι προσφέρουν ανεπανάληπτες σκηνές πολιτικού κάλλους, για τους κάλλους μας.
Είπαμε να κατεβούμε κάτω στο λαό, αλλά όχι και έτσι, με τούμπες και βαρελάκια…
Μπορεί να σπάσουμε τα ρόλεξ και τα τέτοια μας.
Είπαμε να εκσυγχρονιστούμε
Είπαμε να καινοτομήσουμε όχι να ΚΕΝΟτομήσουμε ούτε να καρατομήσουμε την πολιτική

(ο ποντικός στην τρύπα του δεν χώραγε και κολοκύθια μάζευε),
Οι πολιτικοί και οι ψηφοφόροι

Φαίνεται ότι αυτοί που απολαμβάνουν περισσότερο μέχρι τελευταίας ρανίδας αποθέματος του χιούμορ τους την προεκλογική μάχη είναι εκείνοι που διαθέτουν παντός καιρού άφθονο και ανεξάντλητο χιούμορ.

*

Εφημερίδα Σημερινή

Ο καλός δαίμονας της Κύπρου!

Σε πρόσφατη δεξίωση που έδωσε για τους δημοσιογράφους, ο ύπατος αρμοστής της Βρετανίας στην Κύπρο κ. Πίτερ Μίλετ, για πρώτη φορά επισήμως δια στόματος του, φέρεται η Βρετανία να αναγνωρίζει (γενικώς και αορίστως) ότι διέπραξε στο παρελθόν (ποιο παρελθόν δεν διευκρινίζεται) λάθη σ’ ότι αφορά την Κύπρο. Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν ανέφερε (εκούσια ή ακούσια) τι είδους λάθη διέπραξε η χώρα του. Δόξα όμως τω Θεώ και αρκετά στοιχεία αλλά και πολλές αποδείξεις υπάρχουν για τα έργα και τις ημέρες της Βρετανικής πολιτικής στην Κύπρο.

Αν γινόταν ένας αντικειμενικός απολογισμός για τον ρόλο της πάλαι ποτέ Μεγάλης Βρετανίας στον πολιτικό και διπλωματικό τομέα, τότε, δεν είναι μόνο μερικά λάθη που διέπραξε σε βάρος της Κύπρου, αλλά ένα διαρκές έγκλημα, αυτό, της διχοτόμησης με τις τρομερές συνέπειες για το λαό της Κύπρου Ελλήνων και Τούρκων.

Από τα πρώτα χρόνια της αποικιοκρατικής κατοχής η Αγγλία έσπειρε έντεχνα τον σπόρο της διαίρεσης των Κυπρίων, πρώτα στο μυαλό μετά στην ψυχή και τελικά στην πράξη. Πώς αλλιώς δικαιολογείται ο δόλιος διαχωρισμός από το 1878 σε μουσουλμάνους και μη μουσουλμάνους κατοίκους της νήσου;

Οι περίτεχνες μεθοδεύσεις με τη συστηματική πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» εξακολουθούν ως τις μέρες μας, να προωθούν τον πάγιο και αμετάθετο πολιτικό στόχο της Βρετανίας, που δεν είναι άλλος από τον διαμελισμό της Κύπρου. Αυτό είναι το «όραμα» της Βρετανίας, όταν διαφάνηκε στον ορίζοντα ότι η φυλή των «μη μουσουλμάνων», θα μπορούσε να αμφισβητήσει την κυριαρχία της και να απαιτήσει το στοιχειώδες ατομικό και συλλογικό δικαίωμα της ελευθερίας. Ακόμη και σήμερα δεν μας αναγνωρίζουν τέτοιο δικαίωμα.

Να μιλήσουμε για τα διάφορα κατά καιρούς προταθέντα σχέδια για επίλυση του Κυπριακού από το 1955 και μετά; Βασικές αρχές όλων ανεξαίρετα των σχεδίων ο «συνεταιρισμός» με τη μορφή ενός είδους προτεκτοράτου. Έχουν επιστρατευτεί όλα τα μέσα και όλες οι πολύπλοκες νομικές διατυπώσεις και δικολαβισμοί, προκειμένου να διατηρείται η Βρετανική επικυριαρχία επί της Κύπρου μέσω των «κυρίαρχων» βάσεων. Να μιλήσουμε για λάθη και παραλήψεις της Αγγλικής πολιτικής ή για υποκρισία και ραδιουργίες, που κατέληξαν πρώτα με τον συνταγματικό διαχωρισμό των Συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου το 1959 και στον εδαφικό διαμελισμό το 1974 με την τουρκική εισβολή;

Το σχοινί που πέρασε στο λαιμό μας η Βρετανική πολιτική από το 1878, όπως αυτή εκφραζόταν από τις αποικιοκρατικές αντιλήψεις και τα κατάλοιπα των αυτοκρατορικών συνδρόμων έχει γίνει σφιχτή θηλιά στο λαιμό, που μας πνίγει ακόμη και σήμερα. Η πολιτική και η ηθική ευθύνη για τη διχοτόμηση της πατρίδας μας, τα συσσωρευμένα δεινά για τον τόπο και τον λαό, μα προπάντων οι φοβερές συνέπειες της, είναι κάτι που δυστυχώς δεν παραγράφεται με ψευτοσυγνώμες και μισόλογα.

Στην ομιλία του ο κ. Μίλετ απέρριψε επίσης, την εντύπωση ότι η Βρετανία αποτελεί «τον κακό δαίμονα της Κύπρου» και ότι απεργάζεται την αποσταθεροποίηση στο νησί. Το τι απεργάζεται η Βρετανία στην Κύπρο δεν χρειάζονται μαντικές ικανότητες για να διακριβωθεί. Ευχόμαστε όμως να επικρατήσουν ρεαλιστικότερες και λιγότερο επιθετικές επιδιώξεις της Μεγάλης Βρετανίας στην Κύπρο.

Τώρα, αν η Βρετανία είναι ο κακός ή ο καλός δαίμονας της Κύπρου, αυτό εξαρτάται από ποια οπτική γωνία το βλέπει ο καθένας। Η αλήθεια είναι ότι, η άποψη που έχουμε ως λαός για την Βρετανική πολιτική, δεν συμπίπτει με την άποψη που έχει ο κ. Μίλετ για την ίδια την πολιτική τους. Όμως, δεν παύουμε να εκτιμούμε τις προσπάθειες που κάνουν για να βλέπουμε μόνο το μέλλον... όπως, ο κ. Μίλετ, μας προτρέπει να βλέπουμε περισσότερο το μέλλον παρά το παρελθόν.

Φοίβος Νικολαΐδης

Λειτουργική ή τελετουργική λύση;

Αν κοιτάξει κανένας προσεχτικά στον παγκόσμιο πολιτικό χάρτη, εύκολα μπορεί να δει πόσα πολλά και σοβαρά προβλήματα, «εφάμιλλα» του Κυπριακού, ταλανίζουν τον πλανήτη μας. Μας κάνει, όμως, ιδιαίτερη εντύπωση, κάθε φορά, που ανακαλύπτουμε ότι οι περισσότεροι ξένοι δε γνωρίζουν πολλά πράγματα, αν όχι τίποτα για μας. Μάς πληγώνει αφάνταστα η διαπίστωση αυτή, αφού εξακολουθούμε σταθερά, να πιστεύουμε ότι είμαστε το επίκεντρο, του διεθνούς ενδιαφέροντος.

Αναρωτηθήκαμε, όμως, ποτέ πόσο καλά γνωρίζουμε, εμείς, τα άλλα διεθνή θέματα και τα ιδιαίτερα προβλήματα άλλων χωρών; Μήπως ενδιαφερθήκαμε ποτέ να μάθουμε γι αυτά τα ζητήματα; Ότι ισχύει για μας, ισχύει και για τον υπόλοιπο κόσμο.

Η παρατεταμένη εκκρεμότητα του Κυπριακού φαίνεται να μας απομακρύνει όλο και περισσότερο από μια υποφερτή λύση του προβλήματος μας. Κάποτε, μιλούσαμε για «δίκαιη» λύση. Σήμερα, αναφερόμαστε σε «λειτουργική» λύση. Αύριο, ίσως, να ανακαλύψουμε μια άλλης μορφής λύση. Στην ουσία, όμως, με τα πολλά χρόνια, στο τέλος, θα καταλήξουμε μάλλον στην «τελετουργική» λύση. Απλά, δηλαδή, θα επισφραγιστούν με τον πιο οδυνηρό τρόπο τα απαράδεκτα τετελεσμένα, που δίκαια επιδιώκουμε να ανατρέψουμε.

Αμέσως, μετά το δημοψήφισμα και την πλήρη ένταξη μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι προσδοκίες μας αναπτερώθηκαν για μια πιο λειτουργική λύση σύμφωνα με το Σχέδιο Ανάν. Κάποιοι μάλιστα περισσότερο αισιόδοξοι από άλλους, μίλησαν για διαχείριση του βροντερού «ΟΧΙ». Μπορεί τα μεγάλα λόγια τα ωραία πάντα να μας γοήτευαν, αλλά, μας πήγαιναν στου κακού τη σκάλα.

Ας μην ξεχνάμε ότι διαχειριζόμαστε το Κυπριακό εδώ και μισό αιώνα περίπου, όπου μάλιστα, κάποτε, δεν υπήρχαν ούτε στρατεύματα κατοχής, ούτε έποικοι, ούτε διαχωριστές γραμμές, ούτε αμιγείς πληθυσμοί, ούτε ψευδοκράτος. Είχαμε, όμως, σε αφθονία τους ψευδοπατριώτες…

Στην πορεία μας, γι αλλού ξεκινήσαμε κι αλλού ο χρόνος, μας πάει… Ως χτες μιλούσαμε για κατοχή. Σήμερα, συζητούμε περί κανονισμών της πράσινης γραμμής, οδοφραγμάτων, δηλώσεων κι αντιδηλώσεων, ανησυχιών και άλλα παρόμοια.

Η μια πλευρά παρουσιάζεται να επιδιώκει διαπραγματεύσεις, ενώ η άλλη φαίνεται (με διάφορα προσχήματα) να αποφεύγει κάτι τέτοιο.

Υπάρχει η υποψία ότι η Τουρκία εκμεταλλευόμενη τον παράγοντα χρόνο, στοχεύει στην ομηρία, του Κυπριακού μέχρι την τελική επίτευξη του στρατηγικού της στόχου για την ευρωπαϊκή της προοπτική.

Από την άλλη, υπάρχει η εξίσου σοβαρή υποψία ότι η πλευρά μας χρησιμοποιεί το χρόνο, για να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα μας εν ευθέτω χρόνω… Όταν και εφόσον θα υπάρχουν, δηλαδή, ευνοϊκές συγκυρίες. Όπως, περίπου, αυτές που χρόνια περιμένουμε, όλο πλησιάζουν κι όλο περισσότερο απομακρύνονται…
Η απλή διαχείριση, του χρόνου μέχρι να αποφασίσει ο Μεγαλοδύναμος μάλλον, δεν οδηγεί πουθενά. Αντίθετα, συνιστά πολιτικό τζόγο, ιδιαίτερα, όταν οι εξελίξεις δεν καθορίζονται από εμάς τους ίδιους. Η συνεχής ροή εποίκων, το ξεπούλημα των Ε/Κ περιουσιών και η αυξανόμενη αντιπαράθεση Ε/Κ και Τ/Κ είναι μια οδυνηρή υπόμνηση γι αυτό.

Πού είμαστε και πού πάμε με το Κυπριακό; Οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στην άποψη ότι οδηγούμαστε μάλλον σε ταϊβανοποίηση κυπριακού τύπου! Εκτός, και αν αρχίσει κινητικότητα, η οποία θα καταλήξει σε θετικά αποτελέσματα.

Είναι ανάγκη να ενεργοποιήσουμε όλες μας τις δυνάμεις προς αυτή την κατεύθυνση. Με οξυδέρκεια, δημιουργική διάθεση και θετικό προσδιορισμό μπορούμε να μειώσουμε τον επικίνδυνο εναγκαλισμό της σιδερόφρακτης τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας στην Κύπρο. Το πρόβλημα δυστυχώς, το έχουμε εμείς και όχι η Τουρκία.

Ιδιαίτερα, για τα μικρά κράτη, στον κυκεώνα της διεθνούς πολιτικής, τα κυνικά συμφέροντα είναι υπεράνω πάσης αρχής και κάθε λογικής. Μπορεί σαν μικρό καραβάκι να εξαρτώμεθα από τον άνεμο της διεθνούς πολιτικής. Αλλά και σαν καλοί καραβοκύρηδες που γνωρίζουμε από καιρικές συνθήκες και χειρισμό των πανιών, θα συμβάλουμε εξίσου σε μια καλή πορεία της πατρίδας μας. Είναι γνωστή εξάλλου η παροιμία: «Ο καλός καραβοκύρης στη φουρτούνα φαίνεται».

Αν δεν προσπαθήσουμε να αναζητήσουμε λύση, μοιραία, στο τέλος, θα μας την επιβάλουν άλλοι απ’ έξω, με τον ένα τρόπο ή τον άλλο. Πρέπει, επειγόντως, να ξεκαθαρίσουμε την παραπέρα πορεία και στοχοθεσία μας.

Η δική μας γενιά γεννήθηκε και μεγάλωσε με το Κυπριακό πρόβλημα. Κανένας μέχρι σήμερα δε γνωρίζει πόσες άλλες γενεές θα πάρουν τη σκυτάλη, για να καταλήξουμε στο τέλος, σε μια τελετουργική λύση, που κάποιοι εύσχημα θα την βαφτίσουν λειτουργική, τύπου νενικήκαμεν…


Φοίβος Νικολαΐδης

Νεοκύπριοι πλουτοκράτες ή νεόπλουτοι αρχοντοχωριάτες;

Νεοκύπριοι πλουτοκράτες ή νεόπλουτοι αρχοντοχωριάτες;

ΦΟΙΒΟΥ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ

Εκδόσεις: Κ. Επιφανίου

Σελίδες: 182, Τιμή £5

Γραμμένο με μια αμεσότητα που συναρπάζει κι ένα ευχάριστο ύφος που αιχμαλωτίζει, το βιβλίο επιχειρεί ν΄ανιχνεύσει το κοινωνικώς διφορούμενο. Με ειλικρίνεια, τόλμη και σαρκασμό, ο συγγραφέας καταφέρνει με διεισδυτικότητα να προσεγγίσει τα κακώς κείμενα της κυπριακής καθημερινής ζωής, που για τους περισσότερους, αφορούν τους "άλλους" κι όχι τους εαυτούς μας. Στη συνείδηση όλων μας κατοικεί η φωνή της γιαγιάς Ισμήνης η οποία αντιπροσωπεύει τη συνείδηση μας. Το βιβλίο περιέχει 222 ξένες λέξεις στις υποσημειώσεις του δίνοντας την ευκαιρία στον αναγνώστη να γνωρίσει τη σημασία των λέξεων που χρησιμοποιεί στην καθημερινή χρήση της γλώσσας, τονίζοντας παράλληλα την ημιμάθεια που επικρατεί.

Η αστεία όψη του βιβλίου ενισχύεται με φράσεις όπως "Τα καλά κόλποις κτώνται"! Έτσι για επανάληψη και εμπέδωση του τι επικρατεί στο αναπτυσσόμενο Κυπριακό Κράτος (υπό διάλυση)।!! Παραθέτουμε απόσπασμα από την εισαγωγή του βιβλίου την οποία προλογίζει ο συγγραφέας: (...)"Δεν απευθύνεται στη σημερινή επικρατούσα λογική του στοίβαζε κι άλλο, κατανάλωνε όσο μπορείς περισσότερα, σπατάλα αδιάκριτα, επιδείκνυε συνέχεια, και ότι βρέξει ας κατεβάσει, αλλά στην κοινή λογική εκείνων που βλέπουν τον τόπο μας μέσα από την ευημερούσα πολιτεία του μέτρου και της αρμονίας σε όλους ανεξαίρετα τους τομείς".

                                                                        ΚΡΙΤΙΚΕΣ
Ένα άξιο λόγου βιβλίο

Ο Φοίβος Νικολαΐδης με το θαυμάσιο βιβλίο του «Νεοκύπριοι Πλουτοκράτες ή Νεόπλουτοι αρχοντοχωριάτες;» μας χάρισε μια πολύ καλή και ευχάριστη έκπληξη. Το βιβλίο αυτό είναι πράγματι μια εύλογη δικαιολογία φυγής, προσωρινής έστω, από τα πολλά πεζά, αφόρητα ή ακόμη και ασυνάρτητα που συμβαίνουν γύρω μας. Ζούμε δυστυχώς σε ένα αποπνικτικό περιβάλλον όπου κατ’ επανάληψη μας σερβίρονται καθημερινά πολλά και διάφορα.

Σ’ αυτό το κλίμα που ζούμε λοιπόν είναι να μη χαρείς και να μην εκπλαγείς μαζί, ότι υπάρχουν άνθρωποι σαν τον Φοίβο Νικολαΐδη που με μια όντως απαιτητική και σίγουρα επίπονη προσπάθεια μπορούν να πουν τα πράγματα με το όνομα τους και ταυτόχρονα να κρατούν το μέτρο, αποφεύγοντας μαζί την έπαρση και το αυτο-λιβάνισμα।

Επειδή σε μια μία λογοτεχνική, όπως και σε μία καλλιτεχνική εκδήλωση δεν αρκεί μόνον η προσπάθεια ή η μεθόδευση, αλλά κυρίως μετρά το αποτέλεσμα, εδώ πράγματι έχουμε μια εξαιρετική περίπτωση όπου τόσον η μορφή της απόδοσης των σκέψεων του λογοτέχνη, όσον και η συμμετοχή του αναγνώστη στο λογοτεχνικό ταξίδι, είναι απόλυτα αρμονικές με το αποτέλεσμα και ο συγγραφέας επιτυγχάνει πλήρως του σκοπού του. Και αυτό συμβαίνει φυσικά και αβίαστα, διότι στο κείμενο επικρατεί η απόλυτη ειλικρίνεια, το χιούμορ χωρίς να λείπει ο σκεπτικισμός και ο προβληματισμός. Πολλές φορές δε η ειλικρίνεια αυτή παρουσιάζει ορισμένα φαινόμενα με ωμό και ίσως προκλητικό τρόπο. Όμως αυτό το δέχεται με χαρά ο αναγνώστης που συμμετέχει απόλυτα με την περιγραφή και τον άμεσο καυτηριασμό φαινομένων που όντως έρχονται γρήγορα στην επιφάνεια, φυσικά αφού όλοι εμείς ζούμε και παρατηρούμε με λύπη ή οργή, όχι λίγες φορές τα ίδια φαινόμενα.

Βέβαια πολλά από τα αυτά τα εκνευριστικά φαινόμενα που παρουσιάζει μια κοινωνία μοιρασμένη, κτυπημένη από εθνικούς και κοινοτικούς διχασμούς, από εισβολή, κατοχή, προσφυγιά τόσον εδώ, όσο και στο εξωτερικό και ακόμη περνά τις κρίσιμες ώρες της πιθανής επανασυγκόλλησης της χώρας μας από το 1963 και μετά, ανήκουν στη σφαίρα της ψυχολογικής ανάλυσης. Τα διάφορα ακραία κοινωνικά φαινόμενα ίσως τότε κατανοηθούν εκτενέστερα. Και βεβαίως κανένας σοβαρός αναλυτής δεν θα μπορέσει να αγνοήσει το παρόν βιβλίο.

Η μαεστρία με την οποία ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τη γλώσσα, το συνεπές και δεμένο στιλ του, ο καλπάζων ρυθμός συμπληρώνονται από το ιδιότυπο χιούμορ του με την πλούσια και έξυπνη ανάμειξη των γλωσσικών στοιχείων, ακόμα και των Αγγλικών, με ένα ιδιόμορφο και επιτυχή τρόπο. Το τέχνασμα με τη στενή παρουσία της γιαγιάς Ισμήνης που θυμίζει τον αντίφωνο του χορού σε ένα αρχαίο ελληνικό δράμα ή κωμωδία.

Όλα συντείνουν στο να μας εμπλέξουν στη διαδικασία της σκέψης του και να ξυπνήσουν μέσα μας τα δικά μας συναισθήματα και αντιδράσεις και να μας οδηγήσουν στα δικά μας πικρόγλυκα συμπεράσματα στο πως καταντήσαμε έτσι... και το κυριότερο να ωθούμαστε από τον συγγραφέα και να διερωτόμαστε πως θα ξεφύγουμε τελικά ή τουλάχιστον πως να βελτιώσουμε αυτή την κατάσταση. Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ εσύ διαβάζεις κυρίως με ένα χαμόγελο στο στόμα, σαν να έχεις μια άνετη και ευχάριστη συνομιλία με τον συγγραφέα... Τα λιγοστά αλλά καλοδιαλεγμένα σκιτσογραφήματα και οι μεγάλοι χαρακτήρες εκτύπωσης του κειμένου, σε ωθούν να συνεχίσεις το ευχάριστο διάβασμα.

Τελικά, θα ήθελα να πω στο συγγραφέα μαζί με το μεγάλο «εύγε», να προχωρήσει και να συνεχίσει να μας προκαλεί με το ευχάριστο και μοναδικό του στιλ σε στοιχεία της καθημερινής ζωής, είτε γράφοντας στον καθημερινό Τύπο ή από νέες εκδόσεις του.

Επίσης, δε και αυτό είναι πολύ σοβαρό, οφείλουν οι εκπαιδευτικοί που είναι φορτισμένοι με το ρόλο του εμπλουτισμού των εγχειριδίων βιβλίων με επιπρόσθετα δείγματα της Νεοελληνικής γλώσσας σε συνδυασμό με το δικό μας κυπριακό γλωσσικό ιδίωμα, όπως ενδιατρίψουν ιδιαίτερα στο βιβλίο αυτό. Εκει θα ιδούν ότι υπάρχουν κεφάλαια εξόχως κατάλληλα για συμπερίληψη στα εγχειρίδια εκμάθησης της Ελληνικής γλώσσας. Άλλωστε η σωστή και γλαφυρή χρήση της γλώσσας είναι και το μεγάλο μυστικό της επιτυχίας αυτού του βιβλίου.
Νικόλας Α. Πάρας - Λεμεσός

Αποδικοποίηση στοιχείων της σημερινής κουλτούρας

Διαβάζοντας το βιβλίο του Φοίβου Νικολαΐδη «Νεοκύπριοι Πλουτοκράτες ή Νεόπλουτοι Αρχοντοχωριάτες;» συνειδητοποιείς πικρές αλήθειες που αφορούν και συνάμα χαρακτηρίζουν το σύγχρονο τρόπο ζωής της κοινωνία μας.

Ο τρόπος γραφής και η θεματολογία του βιβλίου, το καθιστούν χρήσιμο εργαλείο γι’ αυτόν που ψάχνει να βρει ρίζες και να αποκωδικοποιήσει στοιχεία της σημερινής κουλτούρας, που απεγνωσμένα αναζητούν ταυτότητα στα ήθη και τις αξίες του χτες.

Ξεκινώντας από το 1960 ως σημαντικό σταθμό στη σύγχρονη ιστορία μας, ο συγγραφέας, μας ξαναθυμίζει τα δύσκολα χρόνια του μόχθου και των ηθικών αξιών, τα οποία ως σημείο σύγκρισης, αντιπαραβάλλονται με τα σημερινά χρόνια της άλογης υπερκατανάλωσης, του αρχοντοχωριατισμού και των υλιστικών προσανατολισμών μας। Η διαδρομή είναι οδυνηρή μεν, αλλά και διδακτική δε, όπου για παράδειγμα η εποχή «του λόγου του ανθρώπου», αντιπαραβάλλεται με τη σημερινή εποχή του «έξυπνου χρήματος».

Το βιβλίο είναι καλογραμμένο, με έξυπνο και λεπτό χιούμορ, παρά το σοβαρό προβληματισμό που αναπτύσσει μέσα από την πλούσια θεματολογία του, που σαν σφυρί σε κάθε κεφάλαιο του, κτυπά αλύπητα το αμόνι της κριτικής σκέψης του αναγνώστη.

Με ύφος που πολλές φορές αφοπλίζει, παρουσιάζονται διάφορες πτυχές της καθημερινότητας σε όλους σχεδόν τους τομείς, με τρόπο μοναδικό, μη παραλείποντας ωστόσο τον αυτοσαρκασμό. Ο αναγνώστης συλλαμβάνει πολλές φορές τον εαυτό του να ταυτίζεται είτε με χαρακτήρες που σκιαγραφώνται παραστατικά, είτε με καταστάσεις που περιγράφονται γλαφυρά. Η ταύτιση αυτή προκαλεί ανάμικτα συναισθήματα που εναλλάσσονται συνεχώς από το γέλιο στα χείλη και τη στεναχώρια στη σκέψη, αφήνοντας μια γλυκόπικρη, απροσδιόριστη γεύση.

Η πολύ εύστοχη και επινοητική, συνεχής αναφορά στη γιαγιά Ισμήνη, που αντιπροσωπεύει τη φωνή του όχι μακρινού παρελθόντος και ταυτίζεται με αξίες και ηθικές αρχές που φαντάζουν μακρινές ίσως και ξένες στον Νεοκύπριο του σήμερα, προκαλεί έντονο σκεπτικισμό για πολλά από τα χαρακτηριστικά της νεοκυπριακής κουλτούρας, του νεοπλουτισμού και του καθημερινού τρόπου ζωής, του να είμαστε ιν.

Η αντικατάσταση παλαιών αξιών με νέα ήθη και συνήθειες, παρουσιάζεται με τρόπο σαρκαστικό, που λαβώνει τη ψυχή και κορυφώνει τα συναισθηματικά και νοητικά αντανακλαστικά του αναγνώστη για τα κακώς κείμενα γύρω μας. Το στοιχείο αυτό, αν και αποτελεί σχήμα οξύμωρο, συμβάλλει τα μέγιστα στην επιτυχία του βιβλίου.

Η πρωτοτυπία στην ερμηνεία των 222 ξένων λέξεων -πλείστες εκ των οποίων έχουν αφομοιωθεί από την κυπριακή διάλεκτο- καθιστούν το βιβλίο ένα σύγχρονο μικρό ερμηνευτικό λεξικό, χρήσιμο για κάθε βιβλιοθήκη। Ταυτόχρονα, αποτελεί πολύτιμο εργαλείο στα χέρια του αναγνώστη, στην προσπάθεια του να κατανοήσει καλύτερα το σήμερα από το χτες με τα βαθύτερα νοήματα, που αιωρούνται και κρύβονται πίσω από κάθε γραμμή των κειμένων। Οι ηθικές αξίες δηλαδή του παρελθόντος, που μπορούν και θα πρέπει να σμιλεύουν τον σύγχρονο τρόπο ζωής του παρόντος.

Τα εύστοχα σκίτσα του καταξιωμένου σκιτσογράφου Γιώργου Μιτίδη, που διανθίζουν τα κείμενα, δίνουν μια ευχάριστη νότα και ενισχύουν την έκδοση με το δικό τους μοναδικό τρόπο.
Σαν κατακλείδα, το βιβλίο του Φοίβου Νικολαΐδη «Νεοκύπριοι Πλουτοκράτες ή Νεόπλουτοι Αρχοντοχωριάτες;» αποτελεί μια ευχάριστη έκπληξη για τον αναγνώστη που ξεκινά την περιδιάβαση του μη έχοντας αποκρυσταλλωμένες προσδοκίες, ούτε για το περιεχόμενο του βιβλίου, αλλά ούτε και για το ύφος του συγγραφέα.

Παρ’ όλα αυτά, ο επίλογος αποτελεί ευχάριστη έκπληξη για τον αναγνώστη που ψάχνει απεγνωσμένα –και βρίσκει- στοιχεία που μεταδίδουν ελπιδοφόρα μηνύματα, αναφορικά με το παρόν και το μέλλον της κοινωνίας μας.

Ένα χτες που μπορεί να φαντάζει μακρινό μέσα από τα λόγια της γιαγιάς Ισμήνης, δηλώνει όμως βροντερά το παρόν του μέσα από τις νουθεσίες και τα διδάγματα της, που αναβιώνουν –για κάποιους βασανιστικά- μέσα στην υλιστική κοινωνία που ζούμε σήμερα, για να θυμίζουν σε όλους μας (νέους και γέρους, Νεοκύπριους και μη) το ποιοι πραγματικά είμαστε και που θα πρέπει να στοχεύουμε.

Έφη Μάρκου - Λευκωσία

Μήνυμα από την Ερμιόνη Φριτζ, Γερμανία Γράμμα από τον εκπαιδευτικό Δώρο Θεοδούλου

Στη Γη της Χανι-Ανάν

Στη Γη της Χανι-Ανάν
Χάνις κερνά, Χάνις πίνει

Φοίβου Νικολαΐδη

Μετά την επιτυχία του πρώτου του βιβλίου "Νεοκύπριοι Πλουτοκράτες ή Νεόπλουτοι Αρχοντωριάτες;" που έχει ήδη εξαντληθεί, ο Φοίβος Νικολαΐδης προχώρησε σε μια δεύτερη προσπάθεια συγγραφικής εργασίας με πολύ κέφι και άφθονο χιούμορ. Το δεύτερο του βιβλίο που κυκλοφόρησε πριν λίγες μέρες τιτλοφορείται "Στη Γη της Χανι-Ανάν", με υπότιτλο "Χάνις κερνά, Χάνις πίνει".

Όπως προδιαθέτει και ο ευρηματικός τίτλος του, ο οποίος αποτελεί ένα οδυνηρό λογοπαίγνιο, παραπέμπει άμεσα στο Ντέιβιντ Χάνι, τον Άγγλο ειδικό αντιπρόσωπο για το Κυπριακό και το Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, οι οποίοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην τελική εκπόνηση του Σχεδίου, για μια συνολική λύση του Κυπριακού. Στη γη λοιπόν όχι των Κυπρίων, αλλά στον "υπεσχημένο παράδεισο της Γης Χαναάν, με την προτεινόμενη λύση του Κυπριακού από τους κ.κ. Χάνι και Ανάν!

Όπως αναφέρεται και στον πρόλογο του βιβλίου: "Ο Άγγλος φιλόσοφος Κόλεριτζ υποστηρίζει ότι κανένα μυαλό δεν είναι καλά οργανωμένο, αν του λείπει η αίσθηση του χιούμορ. Και επειδή η όλη επιχείρηση προώθησης του Σχεδίου από τη μια και απόρριψης του από την άλλη, ήταν καλά οργανωμένες, δεν μπορούσε ούτε αυτών να τους λείπει η αστεία πλευρά".

Η συμπυκνωμένη καταγραφή του Κυπριακού από το 1974 ως τις μέρες μας και οι εύστοχες επιλεκτικές αναφορές που γίνονται στα παγκόσμια γεγονότα, αποτελούν πρωτοτυπία. Γραμμένο με ευχάριστο ύφος και αμεσότητα που αιχμαλωτίζει το βιβλίο επιχειρεί να ψέξει το άδικο, όπως αυτό παρουσιάστηκε μέσω ορισμένων προνοιών του Σχεδίου Ανάν. Ταυτόχρονα, να υπενθυμίσει με καλοπιστία τις δικές μας ευθύνες και τα αδιέξοδα με τις συνεχείς επιλογές για "το μη χείρον βέλτιστο", που κατά κανόνα αντιμετωπίζουμε.

Γράφει με το χαρακτηριστικό του στυλ ο συγγραφέας : "Με τις αμαρτίες των προπατόρων μας στο Κυπριακό, πάθαμε όπως τους πρωτόπλαστους με το προπατορικό αμάρτημα." Το βιβλίο είναι γεμάτο ευφάνταστα λογοπαίγνια και σαρκαστικά "υπομνήματα", όπως : "Το Κυπριακό ως φλέγον θέμα για μισό αιώνα, απειλεί κυριολεκτικά να μας κάψει. Τελικά, ίσως, οι εξόφθαλμες αλήθειες για τα δίκαια μας, να είναι αυτές που μας έβγαλαν τα μάτια"!

Οι ευρηματικοί εξ' άλλου τίτλοι των κεφαλαίων όπως: ("Από το Casus Beli στο Belly Dance", "Άπαρτχαϊντ και Άρπαχταϊν", "Ο Κώδικας Ντε Σότο", "Στη φωλιά του Κούφου", "Ζήσε Χάνι μου να φας Τριχοτόμιση", "Βίρα τις Άγκυρες", "Το κλάμα βγήκε από τον Παράδεισο", "Ουκ εν τω Ευρώ το Ευ", "Δικαιώματα στα Βέτα και στα κουφέτα", "Άκρα του Τάσσου σιωπή" κ.ά. δίδουν τις απαραίτητες συντεταγμένες των κειμένων.

Ο συγγραφέας καταφέρνει να ρίξει σοβαρές και κωμικές ματιές σ' αυτά που αναλύει. Αλλά και λοξές ματιές σ' αυτούς που θεωρεί υπεύθυνους για την κατρακύλα της υπόθεσης της Κύπρου. Αποκορύφωμα των αναζητήσεων είναι ο σαρκασμός και ο αυτοσαρκασμός. Την ίδια ώρα, προκαλεί το ενδιαφέρον για περαιτέρω συζήτηση των σκέψεων που αναπτύσσονται.

Γι αυτούς που μπορούν και διαβάζουν πίσω από τις γραμμές της ψυχρής παράθεσης των γεγονότων, μέσα από το λεπτό χιούμορ του συγγραφέα, διακρίνεται πικρία, οργή κι ένας μεγάλος πόνος. Χαρακτηριστικά, στο τέταρτο κεφάλαιο αναφέρει : "Μπορεί το Πλαν να το είχε ο Κόφι, αλλά το Μάστερ Πλαν το είχε ο μαστερμάιντ Χάνι, που πίστευε ότι η Κύπρος είναι το χάνι του Πάντζιαρου".

Παρά την καυστική και πολλές φορές αυστηρή κριτική του, ο συγγραφέας "συμφιλιώνει" την κωμικοτραγική πραγματικότητα με τον κυνικό ρεαλισμό, την απόγνωση με την ελπίδα. Όπως ο ίδιος διευκρινίζει: "Το βιβλίο είναι μια απόπειρα απελευθέρωσης της σκέψης. Απευθύνεται σε αυτούς που βρέθηκαν εντός πλαισίου είτε με το "Ναι" είτε με το "Όχι", αλλά προσπαθούν να τακτοποιήσουν τις σκέψεις τους, για να τις φέρουν και λίγο εκτός πλαισίου…".

Τα εξαιρετικά σκίτσα του καταξιωμένου σκιτσογράφου Γιώργου Μιτίδη, διανθίζουν και εμπλουτίζουν το βιβλίο, παρουσιάζοντας την απαραίτητη "τρισδιάστατη" εικόνα των κειμένων. Παροιμίες, γνωμικά, παραβολές ακόμη και ανέκδοτα ή τραγούδια της εποχής, προβάλλουν μέσω του πρωταγωνιστή ενός "παραμυθιού για όνειρα γλυκά", παππού Βασίλη. Συναρπάζουν τον αναγνώστη και κάνουν το βιβλίο μια ευχάριστη "περιπέτεια" της σκέψης.

Το βιβλίου του Φοίβου Νικολαΐδη με τίτλο "Στη Γη της Χανι-Ανάν" χαρακτηρίζεται από μια σημαντική ιδιαιτερότητα. Καταπιάνεται και περιγράφει το δραματικό δρομολόγιο του Κυπριακού από το 1974 μέχρι σήμερα, με έναν έξυπνο και σκωπτικό τρόπο που ελκύει τον αναγνώστη.

Η γραφίδα του Φοίβου Νικολαΐδη αγγίζει την ουσία του Κυπριακού, εμβαθύνει σε όλα όσα μας πληγώνουν, αλλά, ταυτόχρονα, διακωμωδεί με ευφάνταστο τρόπο τις πολιτικές ελλείψεις μας, τις διαχρονικές αδυναμίες μας και τις υστερήσεις μας, ως χώρας και ως κράτους.

Χαρακτηριστικά στο κεφάλαιο : "Να Ζει Κανείς ή να Συζεί;" Διαβάζουμε και τα εξής:

Η προτεινόμενη συνολική λύση περιλάμβανε τη Θεμελιώδη Συμφωνία με τις αθεμελίωτες πρόνοιες, η οποία στην ουσία θα ξεθεμελίωνε το κυπριακό κράτος. Στις κρατικές εξετάσεις για την εγκαθίδρυση μιας νέας τάξης πραγμάτων, οι Τουρκοκύπριοι θα (μας) πηδούσαν τάξη. Οι Άγγλοι θα περνούσαν με τη βάση (με τις βάσεις τους), ενώ οι Ελληνοκύπριοι δεν θα έπιαναν καν τη βάση και θα έμεναν στην ίδια τάξη.

Η ενωμένη (στα δυο) Κυπριακή Δημοκρατία θα ήταν ένα ανεξάρτητο (ουάου) κράτος με τη μορφή ενός συνεταιρισμού. Θυμηθείτε για λίγο το συνεταιρισμό του μακαρίτη Μακμίλλαν. Κάτι, δηλαδή, μεταξύ συνεργατικού ταμιευτηρίου και παντοπωλείου, υπό την ανώτατή του μορφή. Φαίνεται να είχε δίκαιο ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου που κραύγαζε δραματικά ότι: «Δεν παρέλαβα τράπεζα για να παραδώσω συνεργατικό»!

Οποιαδήποτε ουσιώδης αλλαγή του Συντάγματος θα χρειαζόταν απαραίτητα τη γονική συναίνεση. Η Κύπρος θα ήταν τύποις ένα ανεξάρτητο Εγιαλέτι με τη μορφή αδιάλυτου συνεταιρισμού. Θα είχε μία ομοσπονδιακή κυβέρνηση, με δύο ισότιμα συνιστώντα Κατηλλίκια.

Τα Κατηλλίκια θα ήσαν ίσου καθεστώτος και το Εγιαλέτι ήσσονος σημασίας. Μέσα στα όρια του Συντάγματος, θα ασκούσαν κυριαρχικά όλες τις εξουσίες, τις οποίες το Σύνταγμα δεν θα εκχωρούσε στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Αντί να ζούμε μαζί, στην ουσία, απλώς θα συζούσαμε χωριστά! Άλλως, θα λαθροβιώναμε. Να ζει λοιπόν κανείς ή να συζεί;

Το Κοινό Κράτος θα εξασφάλιζε ότι τα πάντα θα ήσαν κοινόχρηστα και τα ανάλογα δικά μας, κοινά. Αφού θα υπήρχαν κοινόχρηστα, εξυπακούεται ότι θα υπήρχαν και διαχειριστές.

Το συστατικό τουρκοκυπριακό κρατίδιο θα είχε προβάδισμα στον τομέα των διεθνών σχέσεων, αφού θα είχε συστατικές επιστολές από υψηλούς προστάτες, όπως η πάλαι ποτέ Υψηλή Πύλη. Οι πύλες (του Παραδείσου) προφανώς, θα άνοιγαν διάπλατα για διεθνή καριέρα.

Δεν μας πρότειναν καλύτερα να το κάνουμε εταιρεία (περιορισμένης έστω ευθύνης), όπως ήταν κάποτε η Αγγλική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών, να μπαίναμε και στο Χρηματιστήριο με ιδιωτική τοποθέτηση.

Για πλήρη κατανόηση της λειτουργίας του Κοινού Κράτους, δεν ήταν απαραίτητη η χρήση της κοινής λογικής, η οποία ούτως ή άλλως δεν κολλούσε εύκολα πουθενά.

Αναλύοντας κανείς προσεκτικά το δικέφαλο, σιαμαίο κράτος, ανακαλύπτει ότι ήταν διασταύρωση λύκου και αγρινού –κατόπιν βιασμού- με υπερίσχυση στα βόρεια άκρα του λύκου.

Η διχοτόμηση θα ενίσχυε την ενότητα του συμπαγούς κατά τα άλλα Κοινού Κράτους με τα διαιρετικά στοιχεία στα επί μέρους. Η ισχύς εν τη διαιρέσει! Οι Τούρκοι θα έπαιρναν τη δομή και εμείς τα επί μέρους. Θα ζούσαμε εμείς (Ε/Κ και Τ/Κ) καλά (μέλι-γάλα) και οι Άγγλοι στις βάσεις τους (στραβάρα μας) ακόμη καλύτερα…

Τα καταπληκτικά σκίτσα του καταξιωμένου Γιώργου Μιτίδη εμπλουτίζουν το βιβλίο.

Στη Γη της Χανι-Ανάν
Ο εκδοτικός οίκος F.M.W. FINANCIAL MEDIA WAY παρουσιάζει την Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου, στις 7.30 μ.μ., στην αίθουσα "Μελίνα Μερκούρη" του Δήμου Λευκωσίας το βιβλίο του Φοίβου Νικολαΐδη " Στη Γη της Χανι-Έναν".
Το βιβλίο θα παρουσιάσει η φιλόλογος και συγγραφέας Κίκα Ολυμπίου. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει χαιρετισμό εκ μέρους της εταιρείας από τον κ. Θέμη Πολυβίου, χαιρετισμό από τον πρόεδρο της ΕΤΥΚ κ. Λοΐζο Χατζηκωστή, χαιρετισμό από το δημοσιογράφο κ. Ιωσήφ Ιωσήφ και αντιφώνηση από το συγγραφέα. Θα γίνει επίσης ανάγνωση αποσπασμάτων από το βιβλίο. Το πρόγραμμα θα συντονίζει η δημοσιογράφος Στέλλα Σουρμελή.
Το βιβλίου του Φοίβου Νικολαΐδη με τίτλο "Στη Γη της Χανι-Ανάν" χαρακτηρίζεται από μια σημαντική ιδιαιτερότητα. Καταπιάνεται και περιγράφει το δραματικό δρομολόγιο του Κυπριακού από το 1974 μέχρι σήμερα, με έναν έξυπνο και σκωπτικό τρόπο που ελκύει τον αναγνώστη.
Η γραφίδα του Φοίβου Νικολαΐδη αγγίζει την ουσία του Κυπριακού, εμβαθύνει σε όλα όσα μας πληγώνουν, αλλά, ταυτόχρονα, διακωμωδεί με ευφάνταστο τρόπο τις πολιτικές ελλείψεις μας, τις διαχρονικές αδυναμίες μας και τις υστερήσεις μας, ως χώρας και ως κράτους।
Συγγραφέας με χιούμορ στη «Μελίνα Μερκούρη»
Ένας από τους πιο χαρισματικούς συγγραφείς που έχουμε, ο Φοίβος Νικολαΐδης παρουσιάζει σήμερα το νέο του βιβλίο «Στη Γη της Χανι-Ανάν». Το βιβλίο που κυριαρχείται από την σκωπτική γραφή του Φοίβου είναι πλαισιωμένο με σκίτσα του γνωστού σκιτσογράφου Γιώργου Μιτίδη. Η παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει στην αίθουσα «Μελίνα Μερκούρη», στις 7.30 μ.μ., από τη φιλόλογο και συγγραφέα Κίκα Ολυμπίου, και θα υπάρχουν χαιρετισμοί από τον εκπρόσωπο του εκδοτικού οίκου F.M.W. Financial Media Way Θέμη Πολυβίου, τον πρόεδρο της ΕΤΥΚ Λοΐζο Χατζηκωστή, και τον δημοσιογράφο Ιωσήφ Ιωσήφ. Στη συνέχεια θα ακολουθήσει δεξίωση.
ΣΗΜΕΡΙΝΗ 7.12.2005
Το Κυπριακό με αμεσότητα και χιούμορ
«Στη Γη της Χανι-Ανάν», με υπότιτλο «Χάνις κερνά, Χάνις πίνει», είναι το βιβλίο του Φοίβου Νικολαΐδη, συγγραφέα τού «Νεοκύπριοι Πλουτοκράτες ή Νεόπλουτοι Αρχοντοχωριάτες» (εκδόσεις «F.M.W. Financial Way», τηλ.: 22342005).

Οπως προδιαθέτει και ο τίτλος του, ο οποίος αποτελεί ένα οδυνηρό λογοπαίγνιο, παραπέμπει άμεσα στον Ντέιβιντ Χάνι, τον Αγγλο ειδικό αντιπρόσωπο για το Κυπριακό και τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, οι οποίοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην τελική εκπόνηση του Σχεδίου, για μια συνολική λύση του Κυπριακού.
Στη γη λοιπόν όχι των Κυπρίων, αλλά στον υπεσχημένο παράδεισο της Γης Χαναάν, με την προτεινόμενη λύση του Κυπριακού από τους κ.κ. Χάνι και Ανάν!Οπως αναφέρεται και στον πρόλογο του βιβλίου: «Ο Αγγλος φιλόσοφος Κόλεριτζ υποστηρίζει ότι κανένα μυαλό δεν είναι καλά οργανωμένο, αν του λείπει η αίσθηση του χιούμορ. Και επειδή η όλη επιχείρηση προώθησης του σχεδίου από τη μια και απόρριψής του από την άλλη, ήταν καλά οργανωμένες, δεν μπορούσε ούτε αυτών να τους λείπει η αστεία πλευρά».
Η συμπυκνωμένη καταγραφή του Κυπριακού από το 1974 ώς τις μέρες μας και οι επιλεκτικές αναφορές που γίνονται στα παγκόσμια γεγονότα, αποτελούν πρωτοτυπία. Γραμμένο με ευχάριστο ύφος και αμεσότητα, το βιβλίο επιχειρεί να ψέξει το άδικο, όπως αυτό παρουσιάστηκε μέσω ορισμένων προνοιών του Σχεδίου Ανάν. Ταυτόχρονα, να υπενθυμίσει με καλοπιστία τις δικές μας ευθύνες και τα αδιέξοδα με τις συνεχείς επιλογές για «το μη χείρον βέλτιστο», που κατά κανόνα αντιμετωπίζουμε.
Γράφει χαρακτηριστικά ο συγγραφέας: «Με τις αμαρτίες των προπατόρων μας στο Κυπριακό, πάθαμε όπως τους πρωτόπλαστους με το προπατορικό αμάρτημα». Ο συγγραφέας καταφέρνει να ρίξει σοβαρές και κωμικές ματιές σ' αυτά που αναλύει. Αλλά και λοξές ματιές σ' αυτούς που θεωρεί υπεύθυνους για την κατρακύλα της υπόθεσης της Κύπρου.
Παρά την καυστική και πολλές φορές αυστηρή κριτική του, ο συγγραφέας συμφιλιώνει την κωμικοτραγική πραγματικότητα με τον κυνικό ρεαλισμό, την απόγνωση με την ελπίδα. Οπως ο ίδιος διευκρινίζει: «Το βιβλίο είναι μια απόπειρα απελευθέρωσης της σκέψης. Απευθύνεται σε αυτούς που βρέθηκαν εντός πλαισίου, με το Ναι είτε με το Οχι, αλλά προσπαθούν να τακτοποιήσουν τις σκέψεις τους, για να τις φέρουν και λίγο εκτός πλαισίου...».Τα εξαιρετικά σκίτσα του Γιώργου Μιτίδη διανθίζουν και εμπλουτίζουν το βιβλίο, παρουσιάζοντας την απαραίτητη «τρισδιάστατη» εικόνα των κειμένων.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 11/08/2006

Παρουσίαση βιβλίου από τη φιλόλογο Κίκα Ολυμπία*
«Στη Γη της Χάνι-Ανάν». Ο εύγλωττος τίτλος του βιβλίου του Φοίβου Νικολαΐδη δεν χρειάζεται ίσως καμιά ερμηνεία για όσους ζήσαμε τα γεγονότα των τελευταίων χρόνων στο νησί μας, για όσους ξέρουμε πρόσωπα και πράγματα. Ταυτόχρονα, δεν αφήνει καμιά αμφιβολία για τη χιουμοριστική σκοπιά από την οποία αντικρίζει τα γεγονότα. Με το επιτυχημένο λογοπαίγνιο η Γη Χαναάν, η Γη δηλαδή της Επαγγελίας, ο υπεσχημένος παράδεισος της λύσης του Κυπριακού, εμφανίζεται ως αποτέλεσμα της συμπαιγνίας του Λόρδου Χάνεϊ και του Γενικού Γραμματέως των Ηνωμένων Εθνών, Κόφι Ανάν. Εξίσου εύγλωττος και διευκρινιστικός ο υπότιτλος: «Χάνις κερνά και Χάνις πίνει». Ένα σχέδιο λύσης του κυπριακού που εξυπηρετούσε κυρίως τους ξένους και όχι τους ίδιους τους Κυπρίους.

Δηλώνει ο ίδιος ο συγγραφέας στον πρόλογό του: «Το βιβλίο αυτό φιλοδοξεί να παρουσιάσει με καυστικό τρόπο και δόση πικρίας ορισμένες «παραξενιές» του Σχεδίου Ανάν που βγάζουν μάτι. Παράλληλα να υπενθυμίσει με καλοπροαίρετη διάθεση τις δικές μας ιδιομορφίες και ευθύνες, τις οποίες με κάθε τρόπο προσπαθούμε να υποβαθμίσουμε».
Όμως δεν περιορίζεται μόνο σ’ αυτό. Είναι τα ταυτόχρονα και μια χιουμοριστική καταγραφή της πρόσφατης ιστορίας μας, από το 1974 ως σήμερα, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου επικεντρώνεται στο Σχέδιο Ανάν και σε σκωπτικό σχολιασμό των κυριότερων προνοιών του.

«Δεν ξεχνώ ό,τι δεν πρέπει να ξεχάσω», τιτλοφορείται το Α΄ κεφάλαιο του βιβλίου. Αρχίζει με μια συγκινητική αναπόληση του προαστίου στο οποίο ζούσε, τη Νεάπολη, της γειτονιάς του, των ανθρώπων που κατοικούσαν εκεί, αλλά και με την υπόκωφη βοή «των πλησιαζόντων γεγονότων», μια και βρισκόμαστε στον Ιούλιο του 1974. Ταυτόχρονα σκιαγραφεί τη μορφή του παππού Βασίλη, μιας εμβληματικής, θα λέγαμε μορφής, που με τη σοφία των χρόνων, πλασμένος απ’ αυτό το βασανισμένο χώμα τούτης της γης, σφυρηλατημένος στη φωτιά της Μικρασιατικής Καταστροφής και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, θα διανθίζει όλο το βιβλίο με τη σοφία, τη μετριοπάθεια, την ηρεμία του, τις παροιμίες, τα λόγια του. Θα αποτελεί τη λογική μέσα σ’ ένα παράλογα σπαρασσόμενο κόσμο. Ίσως και να λειτουργεί ως το alter ego του συγγραφέα. (Κάτι ανάλογο με τη γιαγιά Ισμήνη του πρώτου βιβλίου του). Η ιστορία του Κυπριακού, τα σχέδια λύσης, η δική μας στάση και προπάντων η ανάλυση πτυχών του Σχεδίου Ανάν, δίνονται με τρόπο χιουμοριστικό, με ύφος που δεν αφήνει το χαμόγελο από το στόμα του αναγνώστη να σβήσει. Χωρίς να παραβιάζεται η ιστορική πραγματικότητα, αντίθετα, με το να στηρίζεται σ’ αυτή, ο Φοίβος μας ξεναγεί, με πικρό κάποτε χιούμορ, σ’ όλη τη διαδρομή των τελευταίων τριάντα χρόνων. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου τα αναφερόμενα παγκόσμια γεγονότα, σε παραλληλισμό με τους σταθμούς του Κυπριακού, γίνονται ένα μάθημα Ιστορίας, μια υπόμνηση για όσους τα ζήσαμε, μια ευχάριστη διδασκαλία για τους νεότερους. Σταχυολογώ μερικά παραδείγματα αυτής της ιστορικής διαδρομής:
1979 Η τότε Σοβιετική Ένωση εισβάλλει στο Αφγανιστάν-Στην Κύπρο υπογράφονται οι Συμφωνίες Κορυφής Κυπριανού-Ντεκτάς (10 σημεία), αφού είχε προηγηθεί η Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου (Μακαρίου-Ντεκτάς, 4 κατευθυντήριες γραμμές).
1992 Πόλεμος των νήσων Φόκλαντ-Στην Κύπρο συζητούνται οι δείκτες Γκουεγιάρ που είχαν υποβληθεί τον προηγούμενο χρόνο.
1983 Επέμβαση της Γαλλίας στον πόλεμο του Τσιάντ και των ΗΠΑ στο κρατίδιο της Γρενάδας στην Καραϊβική-Στην Κύπρο ο Ντεκτάς ανακηρύσσει την «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου.
1985 Αρχίζει στη Σοβιετική Ένωση η «Γκλάσνοστ» (διαφάνεια) του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ-Στην Κύπρο το τοπίο εξακολουθεί να είναι γκρίζο.
1988 Ο Γιώργος Βασιλείου εκλέγεται Πρόεδρος. Με τη συνάντηση Παπανδρέου-Οζάλ στο Νταβός, το Κυπριακό ραφοποιείται-Εντούτοις νέες συνομιλίες αρχίζουν υπό τον Όσκαρ Καμιλιόν.
1989 Πέφτει το τείχος του Βερολίνου- Εδώ το τείχος εξακολουθεί να υπάρχει.
1993 Τερματίζεται η Άπαρχαϊντ-Εδώ συνεχίζεται το Άρπαχταϊν.
Προχωρώντας με αυτό τον τρόπο ο Φ। Ν. μας θυμίζει το Ελσίνκι (1999), το Μιλλένιουμ, τις νέες συνομιλίες που ξεκίνησαν το 2001, την υποβολή του Α΄, Β΄, Γ΄, σχεδίου Ανάν, το ναυάγιο στη Χάγη (2003), την υπογραφή προσχώρησης της Κύπρου στην Ε Ε (με το πολύ ευρηματικό σχόλιο «με ψίθυρους καρδιάς»), το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, το Δ΄ και τέλος το Ε΄ σχέδιο, για το οποίο έγινε το δημοψήφισμα.
Δεν έχω, βέβαια, πρόθεση να αναφερθώ λεπτομερώς στο περιεχόμενο του βιβλίου. Γιατί έτσι θα σας απέτρεπα από του να το διαβάσετε. Θα επισημάνω μόνο κάποια από τα χαρακτηριστικά του, ίσα-ίσα για να σας ανοίξει η…όρεξη να το αγοράσετε.
Αρχίζω από τους τίτλους των διαφόρων κεφαλαίων που είναι, εκτός από ευρηματικοί και πολύ χαρακτηριστικοί του περιεχομένου τους: «Από το Casus Belli στο Belly dance”, «Πυρ Κοφιδόν», «Ουκ εν τω Ευρώ το ευ», «Άκρα του Τάσσου σιωπή», «Ζει το Μεγανάν;», κ.λπ.

Ήδη και από τους τίτλους φαίνεται η αγάπη του συγγραφέα για τα λογοπαίγνια. Αυτά, θα έλεγα, κυριαρχούν στο βιβλίο, γίνονται η έμμονη προσπάθειά του, σε βαθμό κάποτε να αναγκάζεται να εκβιάσει την έμπνευσή του. Στις πλείστες όμως περιπτώσεις αυτά εκπορεύονται αυθόρμητα και πολύ επιτυχημένα. Γράφει για παράδειγμα: «Ο Κόφι Ανάν κατάγεται από τη Γκάνα. Γεννήθηκε στις 8 Απριλίου του 1938 στο Κουμάσι, την παλιά πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Ασάντι. Τι κουμάσι όμως είναι ο ίδιος το μάθαμε μετά την ποντιοπιλατική επιδιαιτησία του». Ή αλλού λέει: «Μπορεί το Πλαν να το είχε ο Κόφι, αλλά το Μάστερπλαν το είχε ο μάστερμαϊντ Χάνι, που πίστευε ότι η Κύπρος είναι το Χάνι του Πάντζιαρου». Δεν υπάρχει σελίδα, δεν υπάρχει παράγραφος, θα έλεγα, χωρίς λογοπαίγνιο.

Αναφορές σε σύγχρονα και γνωστά τηλεοπτικά προγράμματα ή κινηματογραφικά έργα, ακόμα σε τραγούδια ή γνωστές εκφράσεις ή στίχους ποιημάτων, αφθονούν στα κείμενα, δημιουργώντας άμεσους συνειρμούς. Έτσι συναντούμε διάσπαρτα στα κείμενα: Ο Κώδικας ντα Βίντσι, Η σιωπή των αμνών, Στη φωλιά του Κούφου, Χορεύοντας με τους λύκους, Σαν πρόβα νυφικού, Βέρα στο δεξί, Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία, (Σαν έτοιμων από καιρό σαν θαρραλέων)-αποχαιρέτα την Κύπρο που χάνεις, και πολλά άλλα. Δεν απουσιάζουν και παραποιημένες γνωστές «ατάκες», όπως, Η Κύπρος κακαρίζει και η Ελλάς συμπαραβρίσκεται, ή, Παρέλαβα Τράπεζα δεν θα παραδώσω Συνεργατικό και πολλά άλλα.

Μια άλλη προσφιλής τεχνική της σάτιρας του Φ. Ν. είναι τα αρκτικόλεξα. Ο σχηματισμός δηλαδή λέξεων από τα αρχικά γράμματα ή συλλαβές άλλων λέξεων, που όλες φυσικά στέλλουν το δικό τους μήνυμα. Π. χ. μιλώντας για επίδομα που θα δινόταν στους εποίκους, λέει ότι για το σκοπό αυτό θα δημιουργηθεί η οργάνωση ΠΟ.ΣΠΑ.ΣΤΗ.Κ, δηλαδή Ποσό Σταθερής Παραμονής Στην Κύπρο. Ή από τα αρχικά της φράσης Κυπριακή Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Τσακαρίσματος Εσωτερικών Μεταναστών (αναφερόμενος στις τρεις διανυκτερεύσεις που θα δικαιούμαστε) σχηματίζεται η υπηρεσία Κ.Ο.Υ.ΤΣ.Ε.Μ, η οποία «κούτσα-κούτσα θα μετρούσε τα κουκιά του Βορρά και του Νότου».

Η έμφαση όμως του βιβλίου, το κυρίως θέμα, αυτό που προπάντων παραθέτει, αναλύει και σχολιάζει, είναι το Σχέδιο Ανάν. Κι αν ακόμα κάποιος δεν είχε ενημερωθεί για τις βασικότερες πρόνοιές του, αρκεί να διαβάσει τις χιουμοριστικές αναλύσεις του Φοίβου για να ενημερωθεί με τον πιο γρήγορο και τον πιο ευχάριστο τρόπο. Οι εποικοδομητικές ασάφειες, η επιστροφή των περιουσιών, η διακίνηση και εγκατάσταση, το δικέφαλο σιαμαίο κράτος («διασταύρωση λύκου και αγρινού», όπως λέει), η προεδρία, το 6μελές υπουργικό Συμβούλιο, το Κοινοβούλιο, το δικαίωμα επέμβασης και πλήθος άλλες πρόνοιες του Σχεδίου αναφέρονται όπως ακριβώς τα διελάμβανε, για να τα σατιρίσει και να τα διακωμωδήσει στη συνέχεια. Π. χ. για την ενίσχυση των «πούαρ τερκς» εισηγείται την ίδρυση πρωτοποριακών φορέων: Ραδιομαραθώνιος Αγάπης για τους κουβαλητούς, Τέλεθον υπέρ των νυν και αεί αθιγγάνων, Πορεία-Περπατώ για την κουτσή λύση, αντικατάσταση του προσφυγόσημου με το εποικόσημο κ.λπ.

Η σάτιρά του δεν περιορίζεται στους πρωταγωνιστές του Σχεδίου Ανάν. Πιάνει στα δίχτυά της και το κοινό γενικά. Γράφει για παράδειγμα για απορίες ακροατών: «Από αέρος μιλώ, με ακούτε; Ναι, σε ακούμε. Χαλόου, είμαι στον αέρα; Ναι, είστε στον αέρα. Εγώ μιλώ; Ναι, ποιος άλλος; Συνεχίστε, παρακαλώ. Κλείστε την τηλεόραση να σας ακούμε καλύτερα, κύριε. Οκέι. Συγχαρητήρια για την εκπομπή σας και καλόν Πάσχα να φτάσουμε. Τώρα, πέστε μου, η Τουρτζιά όποτε της κατέβει, θα μπορεί να επεμβαίνει στα εσωτερικά μας;»
Ανώνυμος έκανε σπέσιαλ ερώτηση: «Ο πατέρας μου είναι σπέσιαλ αστυνομικός από το 1970. Εδιόρισέν τον ο μακαρίτης ο νονός μου Γιωρκάτζης. Του είπαν ότι με τη λύση θα πάρει μετάθεση στο FBI. Επειδή δεν ξέρει εγγλέζικα, τι γίνεται σε τέτοια περίπτωση;»
Ακόμα και το ίδιό του το κόμμα δεν γλιτώνει από τη σάτιρα του Φοίβου. Στο κεφάλαιο «Τσιμεντόλιθοι και Τουπαμάρος της Πόλης», μιλώντας για την κομματική πειθαρχία που επεκράτησε τελικά στο πρώην μονολιθικό κόμμα, γράφει: «Αυτά έβλεπε ο Νίκος Αναστασιάδης και έσπαζε από το κακό του. Οι δικοί του ογκόλιθοι βρήκαν ευκαιρία και παρολίγο να τον εκτελούσαν δια δημοσίου λιθοβολισμού. Το δικό του ηχηρό «ναι» προκάλεσε ηχηρές ενδοκομματικές αναταράξεις από γνωστούς αντάρτες και τουπαμάρος που μια ζωή τουμπάρανε συστηματικά κάθε απόφαση του κόμματός του.
Όμως, για μια ακόμη φορά τη γλίτωσε φτηνά, με επιδερμικούς μόνο μώλωπες. Από τότε αποφάσισε, αντί του Αγίου Νικολάου, να εορτάζει κάθε χρόνο του Αγίου Στεφάνου του πρωτάρτυρα.»

Όμως ο Φοίβος δεν παραλείπει να αναφερθεί και στις δικές μας ευθύνες, στα δικά μας λάθη. Εκτός από τα αρχικά κεφάλαια στα οποία σκιαγραφεί το φανατισμό και τη μισαλλοδοξία που επεκράτησε πριν το 1974, επανέρχεται σε διάφορα σημεία του κειμένου με σύντομες, αδρές πινελιές. Γράφει για παράδειγμα, όταν αναφέρεται στις ανησυχίες της πλευράς μας για το αν θα τηρούσαν οι Τούρκοι όσα θα συνεφωνούντο: «Στις ανησυχίες αυτές μάλλον είχαμε δίκαιο, έχοντας υπόψη την περίοδο 1960-63 με τις κωλυσιεργίες που τους κάναμε εμείς. Μέχρι τους Δήμους καταργήσαμε, επινοώντας τα Συμβούλια Βελτιώσεως, για να μην τους δώσουμε την ευκαιρία, βάσει των συμφωνιών, να προχωρήσουν στην ίδρυση δικών τους δημαρχείων. Ορθά, ίσως, εξ ιδίων κρίναμε τα αλλότρια. Έτσι, για να μη ξεχνιόμαστε δηλαδή».

Αλλού πάλι λέει: «Μας λείπει ο προσανατολισμός, ο στρατηγικός σχεδιασμός, αλλά προπάντων μας κατέλαβε ο επικίνδυνος, βαθύς εφησυχασμός (χαίρε, φάε και πίει ευ) συνεπικουρούμενος από τον ξέφρενο ευδαιμονισμό (εις οιωνός άπιαστος αμύνεσθαι περί μάσης).»

Το βιβλίο διανθίζεται με πολύ χαρακτηριστικά σκίτσα του γνωστού σκιτσογράφου Γιώργου Μιτίδη, αλλά και εμπλουτίζεται με τις υποσημειώσεις του συγγραφέα, χρήσιμες για την κατανόηση ορισμένων λέξεων ή γεγονότων. Ομολογώ ότι πλούτισα το λεξιλόγιό μου ως προς την ετυμολογία πολλών λέξεων εύχρηστων στην κυπριακή διάλεκτο. Π. χ. εσιέκκιπι, αΐπιν, βάλλω φάλιες, τσουππές, κιλιππίριν, κανίσσια, μαϊτάππιν, είναι χάκκιν μας κ. ά.
Ο σημαντικότερος σύγχρονος Ισραηλίτης συγγραφέας, ο Άμος Οζ, γνωστός όχι μόνο για το λογοτεχνικό του έργο αλλά και για τον αγώνα του για ειρήνευση μεταξύ Ισραηλιτών και Παλαιστινίων, είπε σε μια συνέντευξή του: «Το χιούμορ είναι το καλύτερο αντίδοτο στο φανατισμό. Δεν έχω δει ποτέ φανατικό που να έχει χιούμορ. Από την άλλη, δεν έχω δει ποτέ άνθρωπο που να έχει χιούμορ και μετά να εξελιχθεί σε φανατικό». (Τα Νέα, 25/2/2005).

Το βιβλίο του Φοίβου Νικολαΐδη δεν μας χαρίζει μόνο γνώση, δεν μας δημιουργεί μόνο ευχάριστες στιγμές. Μας κάνει, πιστεύω, πιο μετριοπαθείς, λιγότερο φανατικούς, πιο δεκτικούς της αντίθετης άποψης, πιο έτοιμους να συμβιώσουμε ειρηνικά πρώτα μεταξύ μας και ύστερα και με τους άλλους.

ΚΙΚΑ ΟΛΥΜΠΙΟΥ
ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Απόσπασμα 1
Ήταν αρχές Ιουλίου, ένα γλυκό βραδάκι του πιο θερμού μήνα του 1974, στην αυλή του σπιτιού μας στην κατεχόμενη, τώρα, Νεάπολη. Το μικρό αυτό προάστιο της Λευκωσίας, βρίσκεται μεταξύ Ομορφίτας και Τράχωνα και συμπεριλαμβανόταν στις ακριτικές περιοχές της πρωτεύουσας από το 1963, όταν έγιναν οι δικοινοτικές ταραχές.

Η τηλεόραση (μαυρόασπρη τότε) δεν είχε ακόμη επιβληθεί κατά κράτος. Καθόμασταν κάτω από τη φορτωμένη ζουμερά σταφύλια κληματαριά. Απολαμβάναμε τον έναστρο ουρανό, με το φεγγαράκι σαν χάρτινος αετός να μας συντροφεύει. Οι γλυκές ευωδιές από τα γιασεμιά και τα λουλούδια έσμιγαν με το δροσερό αεράκι, που φυσούσε αραιά και πού, χαϊδεύοντας απαλά τα πρόσωπά μας.

Το φυσικό αυτό σκηνικό ήταν πανέμορφο, γεμάτο χρώματα και μυρωδιές. Όχι όμως και το πολιτικό σκηνικό που ήταν πνιγμένο στο αίμα και μύριζε μπαρούτι από παντού. Οι καιροί ήταν δύσκολοι. Το καμπανάκι κτυπούσε δαιμονισμένα στο κολαστήριο του εμφυλίου. Κάποιοι ακόνιζαν τα μαχαίριά τους. Κανένας δεν ήξερε το πώς και το γιατί. Όλοι περίμεναν ένα θερμό Ιούλη. Όχι όμως τόσο καυτό, όπως κατέληξε να είναι στο τέλος…

Απόσπασμα 2
Το Κυπριακό ως φλέγον θέμα για μισό αιώνα τώρα, απειλεί κυριολεκτικά να μας κάψει. Τελικά, ίσως οι εξόφθαλμες αλήθειες για τα δίκαιά μας να είναι αυτές που μας έβγαλαν τα μάτια!

Σύμφωνα με το κινέζικο ημερολόγιο, το 2004 ήταν η χρονιά του Δράκου. Στο Μπούργκενστοκ της Ελβετίας απεδείχθη ότι σύμφωνα με το ημερολόγιο του Μεγάλου Αδελφού ήταν η χρονιά του Λύκου. Με υπολογισμούς, όμως, του αρχαίου κυπριακού ημερολογίου, ήταν η χρονιά του Κοράζινου. Γι αυτό και πολλοί μετά την επιδιαιτησία (μετά το μπαϊράμι) κράζανε κανονικά. Τέτοιο όμως καΐσιν πρώτη(;) φορά το παθαίναμε στα χρονικά της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Το ερώτημα που επιτακτικά τίθεται, ίσως να μην είναι, τι πάθαμε στην Ελβετία, αλλά τι άλλο χειρότερο κακό θα μπορούσε να μας συμβεί στα μετέπειτα. Και μη χειρότερα να λέμε! Πάλι καλά που αντί για πλήρη τουρκοποίηση πάμε για μερική «ψευδο-ταϊβανοποίηση». Κάποιοι κάπου κάποτε θέλανε να μας κάνουν Σιγκαπούρη. Εμείς επιμέναμε για Κούβα της Μεσογείου. Τώρα, μας προετοιμάζουν για Ταϊβάν της Μέσης Ανατολής. Πότε επιτέλους θα γίνουμε η Κύπρος της Ευρώπης, κανένας μας δεν ξέρει.

Απόσπασμα 3
Το Κράτος-Σέρβερ

Στην εποχή του παππού Βασίλη δεν υπήρχαν ηλεκτρονικοί υπολογιστές. Θα μπορούσε, όμως, άνετα να καταλάβει τι σημαίνουν αυτοί. Η νέα Ενωμένη Κύπρος (ΕΝΩ.Κ) θα γινόταν ένα κράτος-σέρβερ. Από τη μια θα υπηρετούσε τους κουβαλητούς και από την άλλη αυτούς που τους κουβάλησαν. Η Ιντέλλιντζες Σέρβις θα παρείχε δωρεάν το σέρβις του νέου κράτους-σέρβερ.

Μεταξύ πολλών άλλων (ων ουκ έστιν αριθμός), θα έπρεπε να υποστηρίζαμε σταθερά την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρέξει χιονίσει. Διαφορετικά, η Τουρκία θα είχε μονομερές δικαίωμα να μας τις βρέξει, είτε μόνη της είτε σε συνεργασία με άλλους «πιστούς» συμμάχους μας. Θα έπρεπε επίσης να ψηφίζαμε υπέρ της στο διαγωνισμό τραγουδιού της Γιουροβίσιον.

Στο ομοσπονδιακό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου θα ήμασταν υποχρεωμένοι να παίζαμε μόνιμα χωρίς τερματοφύλακα και με διαιτητές μόνο Άγγλους, για να εξασφαλίζετο στα σίγουρα το αμερόληπτο των αγώνων. Επίσης, να την αφήναμε να μας νικά στο Τσιάμπιονς Λίνγκ, όταν θα συμμετείχαμε στον ίδιο όμιλο μαζί της. Στο Τσιάμπιονς Λιγκρίν,62 στα σκατούλλικα63 όπως και στο ζίζιρο64 δεν θα υπήρχαν οποιεσδήποτε διακρίσεις. Στα τριάππηδκια65 όμως οι Τούρκοι θα δικαιούντο να κάνουν ένα πήδημα παραπάνω.

Γενικά, στις αθλοπαιδιές θα ήμασταν αναγκασμένοι να ακολουθούμε άθλιους κανονισμούς, που ούτε ο σύγχρονος Ηρακλής, με τους άθλους του, δεν θα μπορούσε να ξεπεράσει.

Απόσπασμα 4
Δικαιώματα στα Βέτα και στα Κουφέτα

Στην ημερησία διάταξη των θεμάτων που απασχολούν σοβαρά το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι και το θέμα που ενέγραψε ως επείγον η Κυπριακή Δημοκρατία: «Η Κύπρος αντί βέτο θα ζητήσει πολιτικό άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση», το οποίο επικρέμεται ως δαμόκλειος σπάθη στα κεφάλια των εταίρων!

Αυτά ακούνε στην Κομισιόν και σκέφτονται να μας κόψουν το βήχα αλλά και τα κομμίσια. Τελικά, τι ακριβώς είμαστε; ορθόδοξοι Ευρωπαίοι ή καθολικά διαμαρτυρόμενοι Κυπραίοι; Για καθαρά λόγους υγείας, αυτό μάλλον, χρειάζεται να το ξεκαθαρίσουμε πολύ σύντομα.

Απόσπασμα 5
Άκρα του Τάσσου Σιωπή
Μία από τις πιο έξυπνες ίσως ατάκες του Άγγλου πολιτικού Γουίνστον Τσόρτσιλ ήταν ο σχολιασμός του για την ανάληψη της εξουσίας από τον Εργατικό Πρωθυπουργό Κλέμεντ Άτλι λέγοντας το εξής αμίμητο: «Ένα άδειο αυτοκίνητο σταμάτησε έξω από τη Ντάουνινγκ Στριτ και από μέσα βγήκε ο Άτλι».
Μη τηρουμένων των αναλογιών, κάτι ανάλογο συνέβη και στο αεροδρόμιο της Λάρνακας όταν ο εργατικός πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσος Παπαδόπουλος επέστρεψε από το Μπούργκενστοκ της Ελβετίας στις αρχές Απριλίου 2004. Ένα άδειο αεροπλάνο προσγειώθηκε στη Λάρνακα και από μέσα βγήκε ο Τάσσος. Τα υπόλοιπα αποτελούν ιστορία...
Η στάση της κυπριακής αποστολής (δεν πήγαν με την ψυχή τους) κάπου θύμιζε τους Αφρικανούς εκείνους, που όταν έφθασαν σε ευρωπαϊκό αεροδρόμιο, κάθισαν στον αεροδιάδρομο και περίμεναν. Όταν ρωτήθηκαν τι περιμένουν εκεί, απάντησαν : «Ακόμη δεν έφθασαν οι ψυχές μας»! Κάτι ανάλογο είχε γίνει και στην Ελβετία με τις ψυχές των Ελληνοκυπρίων. Από ό,τι φάνηκε, δεν είχαν φθάσει ποτέ εκεί…τουλάχιστον οι περισσότερες. Ήταν λίγο αλλού.

Ο αγέλαστος Τάσσος που δεν του γελά κανένας, που δε σηκώνει βάστα Κώστα (και δεν τον ενδιαφέρουν τα διεθνή κόστα) εκνεύρισε το Φόρεϊν Όφφις και εξόργισε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Θύμωσε όμως και τα γνωστά και μη εξαιρετέα διεθνή κέντρα εξουσίας όπως τη Λέσχη Μπίλντενμπεργκ, το Φόρουμ του Νταβός, την Τριμερή Επιτροπή και τους G8. Αποκλειστικές φωτογραφίες μέσω δορυφόρου της ΣΙΑ και της Ιντέλλιντζες Σέρβις, αποκάλυψαν ότι τα Σχέδια και τους χάρτες Ανάν, που του εμπιστεύθηκαν οι άνθρωποι των κτηματολογικών υπηρεσιών των Ηνωμένων Εθνών, τα έστειλε κατ’ ευθείαν στο φούρνο της γνωστής πια κουνιάδας του Μελή στο Ακάκι.92 Αλλά και ο Ντενκτάς δεν έμεινε πίσω. Τα έστειλε κι αυτός πάραυτα στον πασίγνωστο φούρνο του Χότζα...

Απόσπασμα 6
Βασιλική Οδός και Βασιλικός Πολτός

Έτσι ανάποδα που ήρθαν τα πράγματα, συν τις δικές μας στραβάρες, θα ήταν ίσως προτιμότερο, αντί να πιούμε το μέλανα ζωμό ενός νέου σχεδίου, (γιατί τάχα έτσι έδοξε στο βρετανικό βασίλειο) να πίναμε το δικό μας βασιλικό πολτό. Να πολτοποιούσαμε, δηλαδή, τα Σχέδια του Ανάν και να περνούσαμε σαν βασιλιάδες. Βασιλική διαταγή και τα σκυλιά δεμένα.

Θα δημιουργούσαμε τότε 5-6 ισότιμα βασίλεια ελέω Θεού και δικών μας ανθρώπων, αφού η διζωνική ομοσπονδία δεν μας κάθεται. Η παλιννόστηση της βασιλείας θα ήταν ίσως ό,τι καλύτερο υπό τις περιστάσεις. Ακούγεται κουφό. Αλλά, καλύτερα ίσως τα ακίνδυνα, δικά μας κουφά παρά τους επικίνδυνους ξένους κούφους.

Οι μικρές επιφυλάξεις που πιθανόν να εγείροντο, είναι γιατί στην Κύπρο η ποικιλομορφία των γαλαζοαίματων μνηστήρων είναι τόσο πολύ μεγάλη που πιθανόν να εκρήγνυτο νέος εμφύλιος σπαραγμός για τους λαμπερούς θρόνους. Η διαμάχη φυσικά δεν θα αφορούσε τους τίτλους και τα στέμματα, αλλά τη διάθεση προσφοράς στα ιθαγενή σπέρματα (σίγουρα ναι). Τα σκήπτρα με τις πατριωτικές κορώνες και τους εθνικούς μανδύες υπήρχαν πανέτοιμα στα ράφια σε πρώτη ζήτηση όπως πάντα.

Παρά τις δικαιολογημένες επιφυλάξεις, αν αποφασιζόταν η βασιλική αυτή οδός, τότε πιθανότατα, εκτός από τον ισόβιο βασιλιά Καρνάβαλο, να είχαμε το Τσιφλικάτο της Πάφου με τον Ιππότη των Οφφικίων Πιττοκοπίδη και την Αυτόνομη Λεγεώνα των Ποντίων. Στη Λάρνακα την Υπαρχία των Κιτιέων με το Μέγα Φαδιέρο και Ανθύπαρχο τον Κουδία το Μουστακαλλή. Στη Λεμεσό το Μεγάλο Δουκάτο των Βαρώνων (της νύχτας) και ειδικό καθεστώς τις Κεντρικές Φυλακές στη Λευκωσία ώστε να μπαινοβγαίνουν ελεύθερα χωρίς πολλές διατυπώσεις. Στην Αμμόχωστο την Αυτοκρατορία του Τσάρου Βλίδδη, με Βασιλομήτορα τη Γαληνοτάτη πεθερούλα του. Στη Λευκωσία το Χαρτο-βασίλειο του Αντιβασιλέα Ζαμπέλδα του τεχνοκράτη. Στα Πυργά το Βιλαέτι του Ματσάλη. Στη Βόρεια Κύπρο το Σουλτανάτο του Δεν-κτάς εφέντη και το Κουλουφάτο των εποίκων του Ταλάτου. Τέλος, τις δύο Αυτόνομες Κομητείες των πάλαι ποτέ Μιλόρδων, Δεκελείας και Ακρωτηρίου.

Απόσπασμα 7
Γι αλλού ξεκινήσαμε και αλλού η ζωή μας πάει…Αλλαχκερίμ, ο Θεός μεγάλος.

Έχουμε τόσο πολύ εξοικειωθεί με την ιδέα της διχοτόμησης, που νομίζουμε ότι όσο μολυσμένη κι αν είναι στην πραγματικότητα, δεν είναι πια τόσο μολυσματική στην πράξη! Είναι τραγικό, αλλά μήπως, έστω άθελα μας, καταλήγουμε σε σύγκλιση μαζί της;

Κάπου έχει λεχθεί ότι: «Εάν αρχίσει το πρόσωπο του τέρατος να μη μας τρομάζει, πάει να πει πως αρχίζουμε να του μοιάζουμε…». Με κάθε επιφύλαξη, αυτό θα πρέπει πάραυτα ν’ αρχίσει να μας προβληματίζει.

Ο Χάνι, ο Ανάν και οι άλλοι απλά κάνουν τη δουλειά τους. Ας κάνουμε κι εμείς τη δική μας. Ας μετατρέψουμε τη γη της Χάνι-Ανάν σε πραγματική σύγχρονη κυπριακή γη της Χαναάν, όπου όλοι οι Κύπριοι, Έλληνες, Τούρκοι και άλλοι θα ζούμε όλοι μαζί, ευημερούντες, δημοκρατικά και ειρηνικά.

Είναι γεγονός ότι, ως λαός ξεχνούμε εύκολα. Όμως, το να ξεχνούμε από που αρχίσαμε και που βρισκόμαστε, είναι κάτι το πολύ διαφορετικό από την τάση ορισμένων να μην μπορούν να το θυμηθούν…

Ας είναι, όμως, χρόνια μας πολλά τώρα, ταξιδεύουμε με βάρκα την ελπίδα. Γιατί δηλαδή να σταματήσουμε να ελπίζουμε;

Ανάγνωση αποσπασμάτων από τη δημοσιογράφο Στέλλα Σουρμελή