O Eυρωπαϊκός προσανατολισμός μας

Του δημοσιογράφου Ανδρέα Ιωσήφ* 

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέσα από την πάροδο των χρόνων απέκτησε μεγαλύτερη σημασία και ο ρόλος που διαδραματίζει στα πράγματα της Ένωσης είναι πάρα πολύ σημαντικός. Η Συνθήκη της Λισσαβόνας αποτελεί σημείο αναφοράς αφού τότε παραχωρήθηκαν αναβαθμισμένες αρμοδιότητες στο Ευρωκοινοβούλιο . Η διαδικασία συναπόφασης κατέστη η συνήθης νομοθετική διαδικασία (άρθρο 294 της ΣΛΕΕ). 

Περισσότερες από σαράντα νέες πολιτικές υπόκεινται σε αυτή τη διαδικασία, σε τομείς όπως η ελευθερία, η ασφάλεια και η δικαιοσύνη, το εξωτερικό εμπόριο, η περιβαλλοντική πολιτική και η Κοινή Γεωργική Πολιτική. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται με το Συμβούλιο καθορίζουν τις ζωές εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών. Η δομή, η οργάνωση και η λειτουργία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι με τέτοιο τρόπο ώστε να υπάρχει η άμεση επαφή με τους πολίτες, εξάλλου αυτοί είναι που εκλέγουν τους Ευρωβουλευτές οι οποίοι με τη σειρά τους έχουν υποχρέωση να υπηρετούν τα συμφέροντα των πολιτών. 

Η καθιέρωση της άμεσης εκλογής των Ευρωβουλευτών από τους κατοίκους των κρατών – μελών αποτέλεσε ένα σημαντικό στοιχείο για την καθιέρωση μιας δημοκρατικής τάξης στην Ένωση. Ο πολίτης με τη ψήφο του, από το κράτος – μέλος όπου ζει, έχει άμεσο λόγο για αυτά που αποφασίζονται στα ανώτατα δώματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ασφαλώς οι αποφάσεις που λαμβάνονται στα ανώτατα δώματα της Ένωσης τον αφορούν και με αυτό τον τρόπο έχει ρόλο να διαδραματίσει και λόγο να εκφράσει μέσω του εκπροσώπου του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ενδεικτικό του ρόλου που διαδραματίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί η εξουσία του να εκλέγει τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Επιπρόσθετα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει την εξουσία του δεσμείν και λύειν της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κρατά τα κλειδιά θα μπορούσε να πει κάποιος του πορτοφολιού της Ένωσης αφού η δημοσιονομική πολιτική περνά από τις έδρες των 751 μελών του. Πιο συγκεκριμένα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμμετέχει στη διαδικασία από την προετοιμασία του προϋπολογισμού, καθορίζει το πλαίσιο και τις γραμμές στις οποίες θα κινηθεί ο προϋπολογισμός, οριοθετεί τις δαπάνες, εγκρίνει τον προϋπολογισμό και στο τέλος ελέγχει και την εκτέλεση του. 

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μαζί με το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης λαμβάνουν τις αποφάσεις οι οποίες καθορίζουν τις τύχες των λαών της Ένωσης. Η καθιέρωση και η διεξαγωγή των Ευρωεκλογών σε όλες τις χώρες – μέλη την ίδια χρονική περίοδο αποτελεί στοιχείο που αποδεικνύει την στενή σχέση μεταξύ των λαών και δείχνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι συμπαγής και οι αποφάσεις που λαμβάνονται υλοποιούνται ενιαία σε όλη την επικράτεια της. Το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ασκεί έλεγχο και εποπτεία των οργάνων της Ένωσης είναι επίσης πολύ σημαντικό στοιχείο το οποίο θα πρέπει να επισημανθεί. Ο έλεγχος και η εποπτεία είναι αποτρεπτικοί παράγοντες σε ενδεχόμενες ατασθαλίες ή καταχρήσεις. 

Επιπρόσθετα υπάρχει διαφάνεια απαραίτητο συστατικό στοιχείο, στην λήψη και υλοποίηση αποφάσεων. Το γεγονός ότι οι Ευρωβουλευτές εντάσσονται στους διάφορους πολιτικούς σχηματισμούς με βάση τις πολιτικές τους πεποιθήσεις και όχι με βάση την εθνική τους προέλευση έχει και αυτό τη σημασία του. Στο Ευρωκοινοβούλιο είναι μέλη της Ευρωπαϊκής πολιτικής ομάδας, εκπροσωπούν όλους τους Ευρωπαίους πολίτες, ανεξαρτήτως καταγωγής και η εθνική τους ταυτότητα περνά σε δεύτερο πλάνο. Λειτουργούν ως κομμάτι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι ως εκπρόσωποι των χωρών τους. 

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει πρωτεύοντα θεσμικό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αποτελεί βασικό και αναπόσπαστο κομμάτι στη λειτουργία της Ένωσης καθορίζοντας την πορεία της στο παγκόσμιο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό γίγνεσθαι. 
Ανδρέας Ιωσήφ*
*Δημοσιογράφος, μεταπτυχιακός φοιτητής στο Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.