Ενεργειακή Διαχείριση - Απαίτηση των καιρών

Του 
Διαμαντή Ζαφειριάδη*
Οι επιχειρήσεις, η βιομηχανία και οι κυβερνήσεις βρίσκονται κάτω από τεράστιες οικονομικές και περιβαλλοντικές πιέσεις τα τελευταία χρόνια. Το συνεχώς αυξανόμενο κόστος της ενέργειας, αλλά και οι πιέσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαφύλαξη των φυσικών πόρων, έχουν οδηγήσει στην αναζήτηση τρόπων για αποδοτικότερη διαχείριση της ενέργειας. Στην παγκόσμια αγορά, μια οικονομικά ανταγωνιστική επιχείρηση, βιομηχανία αλλά ακόμη και μια κυβέρνηση, πρέπει να λάβει υπόψη της, την εξοικονόμηση ενέργειας σε σημαντικές αποφάσεις που αφορούν τα λειτουργικά έξοδα αλλά και μελλοντικές επενδύσεις.

Το πρόσφατο τραγικό συμβάν στο Μαρί, μας έδωσε ακόμη ένα μάθημα για την ανάγκη σωστότερης ενεργειακής διαχείρισης όχι μόνο από τις κυβερνήσεις αλλά και από εμάς τους ίδιους στο σπίτι και στις επιχειρήσεις.

Ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης (ISO) στην προσπάθεια του να συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη ενεργειακή διαχείριση, εκπόνησε και δημοσίευσε  το πρότυπο ISO 50001:2011 «Συστήματα Διαχείρισης Ενέργειας - Απαιτήσεις και οδηγός χρήσης», τον Ιούνιο του 2011. Ένα τέτοιο πρότυπο ενεργειακής διαχείρισης παρέχει το πλαίσιο συστηματοποίησης των προσπαθειών των επιχειρήσεων και των κυβερνήσεων για την εξοικονόμηση ενέργειας, καθιερώνοντας ένα Σύστημα Διαχείρισης Ενέργειας (ΣΔΕ).

Το ISO 50001 στοχεύει στη συστηματική διαχείριση των χρησιμοποιούμενων ενεργειακών πόρων μιας επιχείρησης/οργανισμού μέσω της εγκατάστασης και λειτουργίας ενός συστήματος διεργασιών και διαδικασιών, οι οποίες θα ελέγχουν τις βασικές ενεργειακές πλευρές του οργανισμού. Ένα ΣΔΕ που εγκαθιδρύεται και εφαρμόζεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του παραπάνω προτύπου, εντοπίζει τις ευκαιρίες ενεργειακής βελτίωσης και καθιερώνει συγκεκριμένους αντικειμενικούς σκοπούς και στόχους εξοικονόμησης ενέργειας. Οι εν λόγω σκοποί και στόχοι επιτυγχάνονται μέσω προγραμμάτων συστηματικής διαχείρισης της ενέργειας, νέων αποδοτικών τεχνολογιών, υλικών και διεργασιών παραγωγής, τα οποία, πέρα από το οικονομικό όφελος, βοηθούν τις επιχειρήσεις να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους και να αυξήσουν την ποιότητα των προϊόντων ή των υπηρεσιών τους. Εκτός από τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας, ένα ΣΔΕ μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση των κριτηρίων συντήρησης εξοπλισμού και επιλογής προμηθευτών, αλλά ακόμα και στη βελτίωση της διακύμανσης της ποιότητας στις διεργασίες παραγωγής. Επίσης μπορεί να περικόψει κόστη και να μειώσει εκπομπές αερίων θερμοκηπίου παρέχοντας ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα για την επιχείρηση.

Άλλα πλεονεκτήματα από την εφαρμογή του ISO 50001 είναι η συγκριτική προτυποποίηση (benchmarking), η μέτρηση, η τεκμηρίωση και η αναφορά των βελτιώσεων της ενεργειακής έντασης και των επιπτώσεων τους στο περιβάλλον. Η ύπαρξη διαφάνειας και καλύτερης επικοινωνίας σχετικά με τη διαχείριση των ενεργειακών πόρων αλλά και η αξιολόγηση και η ιεράρχηση της υλοποίησης νέων ενεργειακά αποδοτικών τεχνολογιών, αποτελούν επιπλέον οφέλη της εφαρμογής ενός ΣΔΕ.

Για την ορθή εφαρμογή της ενεργειακής διαχείρισης σε μία βιομηχανία, απαιτείται αρχικά η διενέργεια Ενεργειακής Επιθεώρησης, από την οποία θα προκύψει μεταξύ των άλλων και σαφής εικόνα για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η βιομηχανία από ενεργειακής άποψης. Το ΣΔΕ σύμφωνα με το πρότυπο ISO 50001 μπορεί να εφαρμοστεί και να πιστοποιηθεί τόσο αυτοτελώς όσο και ενοποιημένα  με άλλα συστήματα διαχείρισης (όπως π.χ. με τα συστήματα διαχείρισης ποιότητας, ISO 9001 και περιβάλλοντος, ISO 14001). Απευθύνεται σε όλους τους τύπους και τα μεγέθη των οργανισμών και επιχειρήσεων ώστε να μπορούν να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν μια ενιαία πολιτική, να εντοπίζουν τόσο τις σημαντικές ενεργειακές πτυχές όσο και τις εγκαταστάσεις-δίκτυα-εξοπλισμό που επιφέρουν σημαντικές επιπτώσεις στη χρήση και κατανάλωση της ενέργειας.

Ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης (CYS) ο οποίος είναι ο αρμόδιος φορέας της εκπόνησης και υιοθέτησης των Ευρωπαϊκών και Διεθνών Προτύπων στην Κύπρο, παρακολουθεί στενά το εν λόγω θέμα και  θα ενημερώνει όλους τους ενδιαφερόμενους για οποιεσδήποτε εξελίξεις.

Διαμαντής  Ζαφειριάδης*
*Λειτουργός Τυποποίησης του
Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS)