Παγκόσμια Ημέρα Δημοκρατίας και Κοινοβουλευτισμού

Του Τάσου Μητσόπουλου

Βουλευτή

Η Παγκόσμια Ημέρα Δημοκρατίας και Κοινοβουλευτισμού γιορτάστηκε φέτος στις 15 Σεπτεμβρίου για Τρίτη κατά συνέχεια φορά με πρωτοβουλία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Η 15η Σεπτεμβρίου ανακηρύχθηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα της Δημοκρατίας με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στις 8 Νοεμβρίου του 2007. Η Διεθνής Ημέρα Δημοκρατίας και Κοινοβουλευτισμού δίνει μια ευκαιρία για την επισκόπηση της κατάστασης της Δημοκρατίας στον κόσμο. «Η δημοκρατία είναι μια οικουμενική αξία, βασισμένη στην ελεύθερα εκπεφρασμένη βούληση των ανθρώπων να διαμορφώσουν τα δικά τους πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά συστήματα και την πλήρη συμμετοχή τους σε όλους τους τομείς της ζωής», αναφέρουν στη σχετική ανακοίνωσή τους τα Ηνωμένα Έθνη. 

«Ενώ οι δημοκρατίες μοιράζονται κοινά γνωρίσματα, δεν υπάρχει ένα και μόνο μοντέλο δημοκρατίας και η δημοκρατία δεν ανήκει σε καμία χώρα ή περιοχή». Η Δημοκρατία είναι μια δυναμική και συνεχής διεργασία. Μόνο με την πλήρη συμμετοχή και στήριξη της διεθνούς κοινότητας, των εθνικών κυβερνήσεων και της κοινωνίας των πολιτών, θα γίνει δυνατή η πραγμάτωση του ιδεώδους της συμμετοχικής Δημοκρατίας, ώστε να την απολαμβάνουν όλοι και παντού, χωρίς εξαιρέσεις και αποκλεισμούς.

Η Παγκόσμια Ημέρα Δημοκρατίας δεν προσφέρεται μόνο για να υμνήσουμε και να εγκωμιάσουμε την ποιότητα του δημοκρατικού πολιτεύματος. Είναι μία κατεξοχήν αφορμή για διεξοδικό προβληματισμό και δημιουργική συζήτηση για το μέλλον της, τη διεύρυνσή της και τις δυνατότητές της.

Τιμούμε τον κοινοβουλευτισμό, το θεσμό που επιβεβαιώνει στην πράξη τη λαϊκή κυριαρχία και διακηρύσσουμε ότι ο λαός, ως οργανωμένη κοινότητα ελεύθερων και ίσων πολιτών, αποτελεί την πηγή αλλά και τον σκοπό της δημόσιας εξουσίας. Διακηρύσσουμε παράλληλα ότι η Δημοκρατία δεν είναι θέσφατο. Ούτε μπορεί να θεωρείται δεδομένη και κεκτημένη. Εκτίθεται διαρκώς σε κινδύνους και απειλές. Υποβάλλεται σε καθημερινές δοκιμασίες όπως αποδεικνύει και η άνοδος των ακραίων, εξτρεμιστικών κινημάτων στο χώρο της Ευρώπης. Είναι ένα διακύβευμα, ένα μεγάλο στοίχημα που συνεχώς κερδίζεται με θυσίες, με αγώνες, με λαϊκή επαγρύπνηση.

Στα πλαίσια αυτά θα πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για να περιοριστεί το δημοκρατικό έλλειμμα που προκύπτει από την πολύπλοκη, παγκοσμιοποιημένη μορφή της κοινωνίας μας και να διευρυνθεί η δημοκρατία μας εξασφαλίζοντας την ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών και κυρίως των νέων, στη συνδιαμόρφωση των αποφάσεων, αλλά και στον καθημερινό έλεγχο και την λογοδοσία κάθε μορφής εξουσίας.

Με την έμπνευση και ταυτόχρονα την ευθύνη που μας παρέχει η ιστορία μας, η ιστορία ενός λαού που όσο κανένας άλλος συνέβαλε στο σμίλεμα της δημοκρατικής ιδέας και του ανθρωπιστικού ιδεώδους και με το βλέμμα στραμμένο στις σύγχρονες προκλήσεις, μπορούμε ως πολίτες της Ευρώπης, να συνεχίσουμε με νέες προσδοκίες και ελπίδες τον αγώνα προς μία πραγματική και συμμετοχική δημοκρατική κοινωνία, με τον πολίτη πρωταγωνιστή.

Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Δημοκρατίας βρίσκει την κοινωνία μας σε ένα κρίσιμο δίστρατο της ιστορίας. Δυσπιστία, δυσαρέσκεια, απογοήτευση, απαισιοδοξία, αποτυπώνουν όλες οι δημοσκοπήσεις, την στιγμή μάλιστα που 8 στους 10 νέους Κύπριους δηλώνουν έτοιμοι να εγκαταλείψουν τον τόπο τους προς αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Η οικονομική κρίση έχει ασφαλώς συμβάλει καθοριστικά στη διαμόρφωση ενός καταθλιπτικού κλίματος.

Η κοινωνία πιστεύει από τη μια ότι η δημοκρατία λειτουργεί με σοβαρές αδυναμίες και ελλείμματα και από την άλλη ότι διολισθαίνει στις επικίνδυνες ατραπούς της αποπολιτικοποίησης, της απάθειας, της απαξίωσης. Η διάχυτη απογοήτευση για τη δυσλειτουργία του πολιτεύματος αποτελεί κόλαφο για όλους εμάς που είτε ως μαχόμενοι πολιτικοί είτε ως ενεργοί πολίτες έχουμε χρέος να συμβάλουμε στην ανανέωση του κοινοβουλευτισμού και στην αποτελεσματική θωράκιση μιας ισχυρής, συμμετοχικής δημοκρατίας. Η προστασία και διεύρυνση της δημοκρατίας αποτελεί συνεπώς προτεραιότητα ύψιστης σημασίας για τον καθένα από εμάς αλλά και για το σύνολο του πολιτικού κόσμου που κατά κύριο λόγο ευθύνεται για τα φαινόμενα εκφυλισμού και για τη σημερινή απαξίωσή της.

Καλούμαστε να αποδείξουμε πως η δημοκρατία δεν είναι ματαιότητα αλλά μια ελπιδοφόρα πραγματικότητα. Κλείνοντας την αναφορά μου βρίσκω σωστό να αφιερώσω με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Δημοκρατίας και Κοινοβουλευτισμού το παλιό, καλό τραγούδι "Power to the people" του John Lennon, που τις μέρες αυτές θα γινόταν 70 ετών.

Τάσος Μητσόπουλος

Βουλευτής Λάρνακας

Επίτροπος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων