Monday, October 25, 2010

ΡΙΚ: Πενήντα χρόνια ειδησεογραφικής φαγούρας

Τι είναι τελικά είδηση;
Φεύγοντας οι Άγγλοι το 1960, (η τηλεόραση λειτούργησε τον Οκτώβρη του 1957 με ολιγόλεπτες εκπομπές δυο φορές τη βδομάδα) η νεαρή τότε Δημοκρατία, βρήκε έτοιμο ένα καλοστημένο μηχανισμό προπαγάνδας, τον οποίο αξιοποίησε στο έπακρο. Ήταν, τότε, που η τηλεόραση υπηρετούσε αποκλειστικά την προεδρία του κράτους.

Για δεκαετίες, το ΡΙΚ ως κυρίαρχο, μονοπωλιακό ίδρυμα (ιδιωτική ραδιοτηλεόραση παρουσιάστηκε το 1993 ), διαμόρφωνε την κοινή γνώμη των πολιτών, σε απόλυτη ταύτιση και στενή συνεργασία με την εκάστοτε πολιτική εξουσία, συντελώντας στην ακαμψία της κριτικής σκέψης.

Είναι εξόχως απολαυστικό, να ακούεις σήμερα ειδήμονες, να περιγράφουν την εποχή εκείνη, όπου οι ειδήσεις, ακολουθούσαν ένα αυστηρό, σχεδόν τυπολατρικό πρωτόκολλο. «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δέχτηκε σήμερα τον τάδε, δεξιώθηκε τον δείνα…». Έπρεπε μάλιστα, να ανακοινώνονταν και τα ονόματα όλων των ‘επιφανών’ παρευρισκομένων…

Στη δεκαετία του ’80 (Δεκέμβριος, 1982, ήρθε η έγχρωμη τηλεόραση), η ‘προεδρική’ Ραδιοτηλεόραση ‘χρωματίστηκε’ κομματική και το δελτίο ειδήσεων έγινε ‘συγκεκριμένων απόψεων’! Η εν πολλοίς ήδη αμαρτίες περιπεσούσα ραδιοτηλεόραση, συνέχισε την πλύση εγκεφάλου, υποτιμώντας τη νοημοσύνη των τηλεθεατών. Λόγω της κατάστασης αυτής, το 1984 η Βουλή των Αντιπροσώπων, θέσπισε κανονισμούς, οι οποίοι μεταξύ άλλων νομοθετούσαν το τι είναι είδηση!

Από τότε και παρά τη σημαντική ανάπτυξη των δημοκρατικών θεσμών, την εισδοχή της Κύπρου στην Ε.Ε. την ανάπτυξη της ψηφιακής και διαδικτυακής τεχνολογίας, οι ειδήσεις εξυπηρετούν περισσότερο ποικίλες σκοπιμότητες, συντηρώντας ένα μικρόκοσμο, παρά τη σωστή ενημέρωση πολιτών, χώρας μέλους της Ε.Ε.

Μεγάλο μέρος των ειδήσεων αφορούν ασήμαντες δηλώσεις, απόψεις, αποσπάσματα ομιλιών ή εκδηλώσεις πολιτικού περιεχομένου. Μερικές δε φορές, είναι λίθοι, πλίνθοι και κέραμοι, ατάκτως ερημμένα, από κυπριακό, δυστυχήματα, ληστείες, ναρκωτικά, μόδα, αθλητικά, τα πάντα. Η εξαντλητική δε παρουσίαση γεγονότων, όπως λ.χ. ενός τροχαίου και τα επαναλαμβανόμενα «δραματικά» πλάνα , καταλήγουν να είναι μέσα παραπλάνησης για το τι είναι τελικά είδηση. Θυμηθείτε για λίγο τις επαναλαμβανόμενες εικόνες με τους S300 σε δράση…

Είναι άραγε σημαντική είδηση και σε τόση λεπτομέρεια για κεντρικό δελτίο ειδήσεων η σύλληψη αλλοδαπού με δυο αποτσίγαρα ναρκωτικών ουσιών, βάρους πέντε γραμμαρίων κ.λπ. κλπ.;

Ειδήσεις για σημαντικές χώρες από απόψεως πολιτικής σημασίας, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, ΗΠΑ, Αγγλία, Τουρκία συνήθως, απουσιάζουν, ενώ, θα έπρεπε η πολιτική και η οικονομία τους, να είναι καθημερινό θέμα λόγω της ζωτικής σημασίας που έχουν για την Κύπρο.

Ε, καλά, θα σπεύσουν να ρωτήσουν μερικοί. Τα κόμματα και οι πολιτικοί δεν επεμβαίνουν στο έργο μας; Παρόλον, που όλοι ξέρουμε τι συμβαίνει, σπάνια, δημοσιοποιήθηκε οποιαδήποτε ατομική ή συλλογική διαμαρτυρία.

Θα μπορούσε κάποιος να ρωτήσει. Τι είναι είδηση; Γνωστό είναι το κλασικό παράδειγμα, του αν ο σκύλος δάγκωσε άνθρωπο ή άνθρωπος δάγκωσε σκύλο. Υπάρχουν όμως και καλύτερα ίσως παραδείγματα, όπως αυτό! Ένας υπουργός, παραπονέθηκε σε τηλεοπτικό κανάλι ότι δεν κάλυψε την επίσκεψή του στο Ψυχιατρείο. Ο δημοσιγράφος τού απάντησε ότι δεν ήταν είδηση, μια επίσκεψη ρουτίνας. Ο υπουργός επέμεινε και τον ρώτησε: «Και τι είναι είδηση;». Ο δημοσιογράφος τότε, του απάντησε ως εξής: «Είδηση θα ήταν αν σε κρατούσαν στο ψυχιατρείο»...

Η ανεξαρτησία των δημόσιων οργανισμών αποτελεί μια από τις βασικές αρχές του Συμβουλίου της Ευρώπης, που καθορίζει για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση.

Όχι, πως, οι ειδήσεις των ιδιωτικών καναλιών είναι καλύτερες, αντίθετα μάλιστα. Aλλά, η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση έχει ένα διαφορετικό ρόλο να επιτελέσει. Το ΡΙΚ με απόλυτο σεβασμό στην υψηλή Αποστολή και το Όραμά του, θα πρέπει να εξετάσει σε βάθος και με νηφαλιότητα το δελτίο ειδήσεων. Πέραν, από το Δημοσιογραφικό Κώδικα Δεοντολογίας, χρειάζεται να επαναπροσδιοριστεί το περιεχόμενο των δελτίων ειδήσεων, ώστε να είναι πραγματικά ειδήσεις και όχι πολλές φορές απλή επικαιρότητα.

Οι ειδήσεις της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης θα πρέπει να είναι στρατηγικά δομημένες, με σκοπό την προώθηση των ευρύτερων συμφερόντων του τόπου και όχι της εκάστοτε εξουσίας. Σωστή πληροφόρηση, βασισμένη στα εθνικά συμφέροντα σημαίνει πολύ περισσότερα από ότι παρουσιάζονται σήμερα. Σίγουρα, όχι η είδηση που για μερικούς, εξακολουθεί να είναι η μικροληστεία του περιπτέρου της γειτονιάς, η παρουσία του Προέδρου ή του Υπουργού στη γιορτή του παλουζέ και όχι η αλλαγή του τάδε κανονισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που επηρεάζει άμεσα τη χώρα.
Φοίβος Νικολαΐδης

9 comments:

Magia da Inês said...

Amigo,
Será que em qualquer parte do mundo as prioridades do jornalismo são as mesmas?...
Em primeiro lugar, as fofocas... os reality shows e as celebridades?...
Quando o povo terá acesso às informações que afetam diretamente ao país, à nossa cidade, ao lugar
em que vivemos, à nossa comunidade... mas... inseridos no contexto mundial, ou como você quiser, na visão globalizada do mundo???
Esse é o grande pecado social do nosso século...

Αντιπολιτευόμενος said...

Φοίβο, ξέχασες να αναδείξεις το ότι ζούμε σε μια εποχή που ευτυχούμε να αντικρίζουμε κάθε βράδυ μια ακριβοπληρωμένη μορφή της παρουσιάστριας Κενεβέζου, έναν ευφυέστατο συντονιστή συζητήσεων του διαμετρήματος του Καρεκλά, τον αθλητικογράφο Πογιατζή ένα αριστοτέχνη της ρητορικής και ορθοφωνίας Πογιατζή, μια κριτική δημοσιγράφο της κατηγορίας της Στέλλας Μιχαήλ, μια αυθεντία στη διερευνητική δημοσιογραφία όπως τον Μυλωνά και πολλούς άλλους.

Χωρίς αυτούς θα μέναμε ίσως κάθε βράδυ καθηλωμένοι μπροστά στο χαζοκούτι.

Τους όμως χρωστούμε την κοινωνική μας ζωή.

Βάσσια said...

Η τελευταία σου παράγραφος είναι και η γνώμη μου.

Έβλεπα ΡΙΚ )πριν χαθεί το σήμα στην ψηφιακή ΕΡΤ στην περιοχή μου, αλλά και πάλι, αφού δεν γνωρίζω ακριβώς τι γίνεται στην Κύπρο, δεν μπορώ να έχω παρά γενική άποψη.

Καλό βράδυ Φοίβο
:-)

Rena said...

Πολύ ωραία τα είπες!
Συμφωνώ και επαυξάνω!

Unknown said...

É UM PRAZER SEGUIR ESTE BLOG Deixo um convite aqui p tb me visitar e me seguir bjs.

Anonymous said...

Αγαπητέ Φοίβε
Διάβασα το άρθρο σου για το τί είναι είδηση και πραγματικά τα σχόλιά σου είναι εύστοχα.
Συμφωνώ και επαυξάνω αλλά από την άλλη θα ήθελα να σε βάλω στον εξής προβληματισμό: Αυτό για το οποίο συνέταξες αυτό το ωραίο άρθρο είσαι σίγουρος ότι αποτελεί είδηση;
Πολλούς χαιρετισμούς,
Γ.Β.Α

J Araújo said...

O povo tem direito as informações, isso só não acontece em países de governos ditatorial.

abraço

Valquíria Calado said...

Olá, boa noite, vim dá uma rápida passadinha e deixar um abraço.

Entrego meu caminho ao Senhor
Por fé Ele realizará o desejo do meu coração
Porque se eu andar na sombra...
e mil caírem a minha direita
e outros tantos a minha esquerda eu não serei atingido
Ainda sei que Sua vara e Seu cajado me consolam
Sendo que o justo vive pela fé, Ele é meu amparo
Eu descanso a sombra do onipotente
Grandes maravilhas fará o Senhor por mim,
por isso estarei alegre
Os pensamentos do Senhor, são grandes,
seus sonhos são insondáveis
Ainda mais,
as suas misericórdias se renovam a toda manhã
Como Seu sonhar é maior que o meu,
entrego sim meu caminho ao Senhor,
e o resto Ele fará.
Que tudo seja em honra e glória do Seu nome.
amém.

Anastasia said...

Εγω μεγαλωσα με το ΡΙΚ. Και ακομη νοσταλγω εκπομπες οπως το Καλειδοσκοπιο η Τα Πρωτα Βηματα οπου αναδειχτηκε η Αννα Βισση με την αδελφη της Λια το 1972 αν θυμαμαι σωστα. Αλλα, δυστυχως, το ΡΙΚ πλεον υποτιμα τη νοημοσυνη του πολιτη. Κι'ας πληρωνει ο αμοιρος πολιτης! Το ΡΙΚ σημερα αναμασα χιλιοζεσταμενο φαγητο (βλεπε επαναληψεις) και δεν εχει τιποτα να προσφερει - με μονο καποιες μικρες εξαιρεσεις. Ειδησεις δεν βλεπω ποτε στην τηλεοραση, εχουν καταντησει ενα ακομα ...reality show! Οχι δηλαδη οτι τα ιδιωτικα καναλια ειναι καλυτερα. Απλα η τηλεοραση σε Κυπρο και Ελλαδα εχει καταντησει ενα μεγαλο τσιρκο...η μηπως θαπρεπε να πω ζουγλα;
Οσο για τους καναλαρχες, το μονο που τους ενδιαφερει ειναι τι γραφουν τα μηχανακια της AGB. Το μονο που απολαμβανω τωρα στην τηλεοραση ειναι Το Νησι!